e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
huichelen anders voordoen: angers veurdōōn (Posterholt), belazeren: belazere (Venlo), bezeiken: beséke (Vaals), blagueren (< fr.): blàsjéére (As, ... ), bohei: behei (Maastricht), bohei slaan: bəhēͅ.i̯ šloͅ.a (Eys), bougeren (< fr.?): boesjeeru (Brunssum), boesjere (Lutterade), bouzjeren (Born, ... ), bŏĕsjōērə (Epen), Note v.d. invuller: hij gaf er niets om: hae boezjeerdje dr neet ôm.  boezjere (Herten (bij Roermond)), comedie spelen: keméde spele (Hoeselt), de fijne uithangen: de fi-jne ûthange (Bree), de grote jan uithangen: də groetə Jāān oethāāngə (Maastricht), de grote man spelen: de groote man sjpelə (Oirsbeek), de hypocriet uithangen: d⁄n hiepokriet oethaange (Maastricht), dich bezeiken: ps. invuller heeft geen antwoord gegeven op veinzen, maar wel de volgende uitdrukking: "hê wiltj tich bezeike"= geloof hem niet, hij veinst. Opm. arm.  dich bezeike (Buggenum), doen alsof: dee esof... (Beesel), doen es of (Maastricht), doēn asof (Venray), doon es of (Geulle), dōēn èzzòf (Maastricht), dōēë àlsŏf (Nieuwenhagen), du.ə eͅ.zoͅ.f (Eys), mar.: zie ook "huichelen"; cf. VD s.v. "veinzen"= 1. (onoverg.) huichelen; 2. (overg.) valselijk doen blijken (liefde veinzen 3. (overg.) het genoemde als schijn aannemen (veinzen te slapen, zich ziek veinzen)  dōēn asŏf (Gennep), doen of: dōēn of... (Amby), doen uitschijnen: du⁄n oetschijnen (Eksel), fel doen: fel doen (Hoeselt), femelen: feeme (Geulle), feemele (Herten (bij Roermond), ... ), feemələ (Montfort, ... ), femele (Nunhem, ... ), femelen (Ospel), fie.mələ (Kelpen), fiemele (Haelen, ... ), fieëmele (Waubach), fiêmele (Bree), fië-jmele (Schaesberg), féémelə (Doenrade), fijn voordoen: fīēn veurdoon (Posterholt), fladderen: fladdere (Sevenum), flemen: fliejemə (Schinnen), flinsen: flinsje(n) (Schinveld), gebaren: gebeere (Heek), gebiere (Gronsveld, ... ), gebieren (Amby), gebière (Schimmert), gebiëre (Zonhoven), gəbijərə (Loksbergen), ww; cf. Schuermans p. 140, s.v. "geberen"(ook gebaren) = (o.a.) veinzen  gebiere (Heerlen), get menen: get meine (Melick), get van zijn jan maken: get vaan zene jaan make (Maastricht), get wijs maken: gèt wies maakə (Maastricht), groot doen: graot doon (Montfort), groot doon (Sittard), groots doen: gröts doen (Venray), honing om de mond strijken: de honing omme mondj sjtrieke (Nunhem), hoog vliegen: hoeg vleegə (Maastricht), huichelen: huchele (Echt/Gebroek, ... ), huichele (Amby, ... ), huichelen (Born, ... ), huichelə (Oirsbeek), huichələ (Heel, ... ), huichələn (Urmond, ... ), huigele (Maastricht, ... ), huigələ (Schinnen, ... ), huijgele (Meijel), hujchələ (Maastricht), huuchele (Munstergeleen, ... ), huuchelen (Geleen, ... ), huugele (Tungelroy), huugələ (Montfort), hŭŭchele (Simpelveld), häu’chele (Bleijerheide, ... ), höjchələ (Heerlen), (bijv.: dee is direkteur vaan ut schiethoes).  huichele (Maastricht), of: heucheln (du.)  häu’chele (Chèvremont), veinzaard = hüchelär  hüchele (Heerlen), zie huichele  huuchele (Sittard), in de kont kruipen: (= plat gezegd).  in de koont kroepe (Caberg), inbeelden: i beelde (Wijlre), i-bilde (Kerkrade), i.bilde (Vaals), inbildə (Meijel), kale kak hebben: kale kak höbbe (Maastricht), komedie spelen: kemedee sjpeele (Neer), kemedie sjpiele (Roermond), kemediespeule (Maastricht, ... ), kemeediespeule (Caberg), kəmēͅdispīlə (Meeuwen), konkelen: kōnkele (Caberg), kónkələ (Kapel-in-t-Zand), kontenkruipen: konte kroepe (Venray), kwezelen: kwezele (Horst, ... ), kwezelen (Heythuysen), kwieëzele (Gulpen), kwiēëzələ (Nieuwenhagen), kwîêzələ (Heerlen), lijm strijken: liem sjtrieken (Schinveld), luizig zijn: loeezig zin (Lottum), mooi voordoen: den kan zich moé vurdōēn (Oirlo), mooipraten: mòjpraotə (Gennep), muiken: mŏĕkkə (Meijel), cf. VD  moeke (Sevenum), net doen: nèt dōōn (Reuver), opscheppen: opschŭppe (Meerlo), opsjoppe (Merkelbeek), opsjöppe (Caberg, ... ), opsjöppə (Kapel-in-t-Zand), ópschöppe (Tienray), ópsjuppə (Meijel), opschepper: opschupper (Eys), opsjöpper (Maastricht), ploederen: ploedere (Klimmen), pochen: pochen (Ophoven), pretentie hebben: prətènsə hèmə (Loksbergen), schijnen: sgiene (Stein), schijnheilig zijn: sji-jnhèjlig zeen (As), schmeicheln (du.): sjmeiekele (Kessel), sjmeigelen (Geleen), smĭĕchele (Venray), Ge ku.nt smè.jchele wa ge wi.lt, ówwe zin kriede toch nie  smè.jchele (Gennep, ... ), schoon doen: oe v. boer  sjoen doee (Brunssum), siroop smeren: sjroep smeere (Caberg), stoefen: sjtoefə (Kapel-in-t-Zand), stoeffen (Jeuk), stuiten: sjtute (Geleen, ... ), sjtuute (Mheer), stuute (Caberg), uitgeven: oetgaeve (Geleen), vals spelen: vals spiêle (Bree), veel menen: cf. Meijels Wb. p. 86  veulmènje (Meijel), veinzen: veenze (Puth), veinse(n) (Blerick), veinze (Berg-en-Terblijt, ... ), veinze(n) (Obbicht), veinzen (Kesseleik, ... ), veinzə (Venlo), vienze (Gulpen, ... ), vèjnze (As), verbeelden: vərbeelə (Epen), verstellen: vgl. Hgd.  verschtelle (Heerlen), voor filou spelen: ps. deels omgespeld volgens Frings.  vø͂ͅr} floe sjpelen (Beegden), voordoen alsof: veurdoen és of (Maastricht), voorgeven: veurgaeve (Roermond), veurgeive (Vlodrop), veurgeve (Maastricht, ... ), vuergêve(n) (Schinveld), vuurgaeve (Weert), vuurgeëve (Waubach), voorstellen: vuirstélə (Loksbergen), wijsmaken: wîesmaake (Swalmen), zemelen: zêêmele (Swalmen), zich fijn voordoen: zich fien vŭrdōēn (Oirlo), zich fien vêûər doon (Thorn), zich fiën veurdoon (Maasbree), zich moé vŭrdōēn (Oirlo), zich goed voordoen: ze.x˃ go.t˃ vy.ərdu.ə (Eys), zich mooi voordoen: zich moj vurdoen (Meerlo), zich schoon voordoen: sich sjon vurdoeën (Wijlre), ze.x š‧øͅn vy.ərdu.ə (Eys), zich uitgeven voor: zich oetgĕuvuër (Merkelbeek), zich verbeelden: zich verbeelde (Horst), zich voordoen: zich veur-doon (Sevenum), zich vīērdoon (As), zich vuur doè (Heerlerbaan/Kaumer), zich väör doon (Echt/Gebroek), zich vèùrdoon (Sevenum), zich voordoen als: zich väöerdaoë es (Gulpen), zich voorgeven als: goof zich veur es... (Beesel), zich wat inbeelden: die beeldt zich wat in (Meeuwen), zich zo houden: zich zooə halde (Arcen) huichelen || huichelen, naar de mond praten || iemand enorm prijzen, vaak overdreven [ombragie maken] [N 85 (1981)] || veinzen [SGV (1914)] || voorgeven iets te zijn of te doen [veinzen, bouzjeren] [N 85 (1981)] || voorgeven iets te zijn of te doen [veinzen, bouzjezjeren] [N 85 (1981)] || zich anders en meer voordoen dan men is [kwezelen, femelen, huichelen] [N 85 (1981)] III-1-4
huid beestenvel: bīǝstǝvɛl (Opoeteren), (mv)  bestǝvē̜lǝr (Zonhoven), bīstǝvɛlǝr (Opglabbeek), huid: (h)ūt (Kinrooi), (hût) (Heer), haowt (Gelinden), haud (Lauw), hauwət (Zepperen), hauəd (Hoepertingen), hauət (Hoepertingen), hau̯ǝt (Hoepertingen), heud (Sint-Lambrechts-Herk), hoad (Eigenbilzen), hoe-et (Weert), hoe-ət (Wijlre, ... ), hoe:t (Mheer), hoe`jt (s-Herenelderen), hoed (Buggenum, ... ), hoeht (Heerlen), hoeoed (Geulle), hoet (Brunssum, ... ), hoewt (Klimmen), hoeəd (Horst, ... ), hoeət (Eygelshoven), hoid (Lommel, ... ), hood (Mopertingen), hoowt (Borgloon), houd (Koninksem, ... ), houed (Hoepertingen), houəd (Hoepertingen), houət (Ulbeek), hoét (Weert), hoêd (Tungelroy), hoëd (Amstenrade), hōet (Merkelbeek), hōē-t (Schimmert), hōē.d (Neeroeteren), hōēd (Arcen, ... ), hōēt (Amby, ... ), hōͅet (Diepenbeek), hoͅut (Koersel, ... ), hoͅwət (Zonhoven), hu:t (Sibbe/IJzeren), huid (Beringen, ... ), huit (Heugem, ... ), hut (Reuver), huud (Maastricht, ... ), huut (Lontzen, ... ), hūid (Paal), hūt (Bocholt, ... ), hŭt (Nieuwstadt), hŭŭd (Wellerlooi), hŭŭt (Eupen), hyt (Leunen, ... ), hȳt (Aubel), hóet (Herten (bij Roermond)), hôêd (Heerlen, ... ), hôêt (Baexem, ... ), höt (Oostham), høi̯ (Kwaadmechelen), høi̯t (Kessenich, ... ), høt (Kwaadmechelen), hø̜̄t (Berverlo), hø͂ͅt (Paal), høͅyd (Lommel), høͅyt (Bokrijk, ... ), húd (Geysteren), hút (Oostrum, ... ), hû.t (Moresnet), hûîd (Beverlo), hûût (Merselo), hüd (Venray), hüt (Middelaar), hūt (Sint Huibrechts Lille, ... ), hǫu̯t (Riksingen), hǫu̯ǝt (Hoepertingen), oed (Rotem), (mv)  hau̯ǝdǝ (Ulbeek), hau̯ǝtǝ (Hoepertingen), høi̯dǝ (Oostham), høi̯dǝn (Paal), høi̯ǝdǝ (Zepperen), hǫi̯dǝn (Lommel), hǫu̯ǝtǝ (Ulbeek, ... ), Is meer plat.  hoeət (Haelen), Minder gebruikt.  haut (Beverst), Plat.  hoet (Heel), Recenter.  huud (Merselo), koeienhuid: kohūt (Eupen), kuhōt (Mopertingen), (mv)  kuhøi̯dǝn (Leopoldsburg), kui̯høi̯ǝn (Lommel), koeienvel: kau̯vɛlǝ (Borgloon), kau̯wǝvɛlǝr (Genk), kivɛlǝn (Neeroeteren), kui̯vɛlǝ (Heppen), kui̯ǝvɛl (Leopoldsburg), kui̯ǝvɛlǝn (Overpelt, ... ), kuu̯vɛlǝr (Houthalen), kuvɛl (Maasbracht, ... ), kuvɛlǝ (Bree), kuvɛlǝr (Beverst, ... ), køi̯vē̜lǝr (Zonhoven), køǝvɛ̄l (Wellen), kø̄vē̜ldǝr (Vroenhoven), kāi̯vɛlǝn (Jeuk), kāvɛl (Wilderen), kāvɛlǝ (Sint-Truiden), kēi̯vɛlǝr (Rosmeer), kōvęldǝr (Maasmechelen), kōvɛldǝr (Aubel, ... ), kǫi̯vɛlǝn (Beringen), kǫu̯svɛldǝr (Zichen-Zussen-Bolder), kǫu̯vęlǝr (Diepenbeek), kǫu̯vɛl (Stokrooie), kǫu̯vɛlǝ (Stevoort), kǫu̯vɛlǝr (Wellen), kɛi̯vē̜lǝr (Genk), vel: (vel) (Reuver, ... ), fael (Genk, ... ), fel (Eisden, ... ), feͅl (Hoepertingen, ... ), fëəl (Rosmeer), fɛ.l (Borgloon), hət fael (Val-Meer), hət fāēl (Hamont), t fel (Tongeren), t feͅl (Hasselt, ... ), t fäl (Neerpelt), vael (Herk-de-Stad, ... ), ve-l (Wellen), ve:l (Eksel), vel (Alken, ... ), velle (Heel, ... ), vēl (Borgharen, ... ), vēͅ.l (Houthalen), vēͅl (Achel, ... ), vēͅəl (Veulen), vĕl (Berg-en-Terblijt, ... ), veͅ(ə)l (Meeuwen), veͅ.l (Lozen, ... ), veͅ:l (Tongeren), veͅel (Heers), veͅl (Achel, ... ), veͅəl (Hoepertingen, ... ), vä:l (Hamont, ... ), väl (Beverst), vè:l (Arcen, ... ), vèl (Borgharen, ... ), vèlle (Herten (bij Roermond)), vèè:l (Vroenhoven), vèèl (Gemmenich, ... ), vél (Weert), vêl (Bree, ... ), vël (Zichen-Zussen-Bolder), vēǝl (Wellen), vęl (Herk-de-Stad, ... ), vę̃l (Vroenhoven), vɛ.l (Wellen), vɛl (Bilzen, ... ), vɛǝl (Opgrimbie), vɛ̃l (Mettekoven), vɛ̄l (Hoensbroek), ət feͅl (Gingelom, ... ), ət fä:l (Overpelt), ət fê.l (Moresnet), &gt;&lt; Bloas mich op mien huid (=hoofd!).  vel (Maasbracht), (mv)  vēldǝr (Maastricht), vęldǝr (Lanaken, ... ), vęljǝ ('S-Herenelderen), vęlǝ (Hamont, ... ), vęlǝn (Oostham), vęlǝr (Hasselt, ... ), vę̃ldǝr (Zichen-Zussen-Bolder), vɛldǝr (Mheer, ... ), vɛls (Hechtel), vɛlǝ (Berbroek, ... ), vɛlǝn (Alken, ... ), vɛlǝr (Genk, ... ), Alleen voor de opperhuid.  vael (Echt/Gebroek) [L 29, 44]de huid (van de mens) [ZND 29 (1938)] || een vel [ZND A1 (1940sq)] || huid [DC 01 (1931)] || huid, vel [N 10b (1961)] || vel I-11, III-1-1
huidbij huidbij: hø̜jtbęj (Genk), hāǝt˱bi (Tessenderlo) De huidbij bevindt zich aan de buitenkant van de wintertros. De huid- of randbijen zijn de oudste bijen. [N 63, 55] II-6
huidschilfers blaar: blor (Gingelom), blaasjes: blöskes (Roermond), bluisters: WNT: bluister, Bij kil. vertaald met pustula en hecta.  bloestere (Ulestraten), blusters (Heerlen), botermelkplekken: bottermellik plekken (Eksel), braam: broam (Heerlerheide), eczeem: exzeem (Baarlo), erf op de kop: erf op der kop (Voerendaal), geschilferde huid: geschilferde hōēd (Mesch), het vel gescheld hebben: de héét ze vel gescheld (Oost-Maarland), huidschilfers: hoedsjilvers (Nunhem), hōētsjilfers (Panningen), hŭŭtschilvers (Broekhuizen), krets: heej haet de krets (Sevenum), krets (Sittard), mutsel: mutsjel (Schinveld), opgeblutst (volt.deelw.): opgeblotst (Diepenbeek), pellen: pelle (Beverlo), pellen (Jeuk, ... ), pelletjes: pellekens (Zonhoven), pellekes (Eksel, ... ), peləkəs (Halen, ... ), pelə⁄əs (Lommel, ... ), peͅlə⁄əs (Lommel, ... ), pèllekes oppe kop (Hechtel), pɛləkəs (Kuringen), rauw vel: røͅ veͅl (Hasselt), rijzelen (ww.): hai ruizeltj (Ell), roos: roas (Horn), roeas (Obbicht), roeês (Ittervoort), roo.s (Leuken), rooes (Brunssum), roos (Posterholt), roës (Kerkrade, ... ), rŏĕs (Valkenburg), rôôs (Neer), - op `t hoofd  rois (Munstergeleen), ruif: WNT: ruif (III), Het ruiven of ruien, de rui, het op regelmatige tijden verliezen van zijn veren of haren...  roef (Valkenburg), schalen: sjaale (Puth), sjoâl (Tungelroy), ṣølə (Montzen), schellen: schelle (Kerkrade, ... ), schellen (Blerick, ... ), sjelle (Maasniel, ... ), sjille (Panningen), sjèl (Buggenum), sjèlle (Heel, ... ), šelle (Hees), Op het hoofd  schèl (Beesel), Op het hoofd bij roos.  sjèlle (Boukoul), Schillen.  šelə (Bocholt), schelletjes: schelkes (Weert), sjellekes (Meijel), sjilkes (Haelen), sjèlkes op de huud (Zutendaal), sjèllekes (Gors-Opleeuw, ... ), sjølekes (Tongeren), skeͅləkəs (Opheers), sxeləkəs (Hasselt), sxeͅləkəs (Sint-Truiden), šelkəs (Opglabbeek), šeͅlkəs (Val-Meer), šølekes (Tongeren), šøləkəs (Tongeren), schelpen: schelpen (Mechelen-aan-de-Maas), sjullepe (Eygelshoven, ... ), sjulp (Schinveld), själp (Einighausen), sjölp (Obbicht), šølpə (Meeswijk), schijvelen: schievele (Kerensheide), schijveltjes: sjīēvelkes (Meerssen), schilfers: (ṣelfərs) (Kinrooi), chilfer (Baarlo), scheelfers (Weert), schelfer (Broeksittard), schellefers (Kwaadmechelen), schelver (Meerlo, ... ), scheləfərs (Paal), schēlvers (Maastricht), schĕĕlver (Maasbree), schielever (Wellerlooi), schielevers (Venlo, ... ), schielfers (Blerick, ... ), schiellevers (Middelaar), schielver (Blitterswijck, ... ), schielvers (Venlo, ... ), schiervel (Afferden, ... ), schilefers (Vorsen), schilfel (Sint-Odiliënberg), schilfer (Amby, ... ), schilfere (Schimmert), schilfere op de hoet (Rimburg), schilfere op de hoëd (Vrusschemig), schilfers (Alken, ... ), schilfers op de hoet (Schaesberg), schilfər (Swalmen), schill`f`rs (Kaulille), schilver (Arcen, ... ), schilvere (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), schilvers (Blerick, ... ), schirfel (Venray), schirvels (Schimmert), schulvers (Heerlerheide, ... ), schälver (Eijsden), schèllever (Lottum), schèlver (Velden), schèùlvers (Oost-Maarland), schöllever (Heer), schölvere (Elsloo), schələfərs (Koersel, ... ), sjchilvers (Tegelen), sjeelfere (Mheer), sjielevere (Kerkrade), sjielver (Steyl), sjielvers (Tegelen, ... ), sjilf`r (Asenray/Maalbroek), sjilfer (Beegden, ... ), sjilfere (Bocholtz, ... ), sjilfere op sie velle (Guttecoven), sjilfers (Buchten, ... ), sjilfers oppe hōēd (Baexem), sjillefer (Schinnen), sjilver (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), sjilvere (Klimmen), sjirvele (Neerbeek), sjirvels (Thorn), sjlifers (Holtum), sjuilvere (Gronsveld), sjulfer (Mechelen), sjulver (Meerssen, ... ), sjulvere (Ulestraten), själfer (Sint-Pieter), sjïrvel (Horn, ... ), sjölfer (Klimmen, ... ), sjölfers (Bree), sjöllever (Limmel), sjölver (Berg-en-Terblijt, ... ), sjölvere (Ulestraten), sxelvərs (Achel), sxi̯lfərs (Gingelom), sxø.lfərs (Houthalen), sxølfərs (Overpelt), š"ləvərs (Kanne), šelfərs (Lanklaar, ... ), ṣɛlfərs (Neeroeteren), Op het hoofd  sjullefer (Heek), sjilvere  schilvere (Kerkrade), Wel ww.  šjielfere (Brunssum), ´  schĕlfers (Bokrijk), schilfertjes: schilferkes (Weert), schilverkes (Susteren), sjilferkes (Oirsbeek, ... ), sjilferkes op het vel (Berg-aan-de-Maas), sjilverke (Ulestraten), sjilverkes (Urmond), sjöllerverkes (Maastricht), sxelfərkəs (Hasselt), sxøͅləvərkəs (Neerpelt), B.v. schelferkes das dah wat in oehr kliehjer blijft hangen en in oewehr kasen [kousen].  schelferkes (Peer), schokje: sjukske (Simpelveld), schubben: schoepe (Nieuwenhagen), schubbe (Oirsbeek, ... ), schubben (Ophoven, ... ), schöbbe (Boekend, ... ), sjiejpe (Kelmis), sjoepe (Bocholtz, ... ), sjubbe (Haelen, ... ), sjóbbe (Holtum), sjöbbe (Panningen), *  sjöbbe (Roermond), schubbetjes: schøͅbəkəs (Beverst), schurft: schurf (Baarlo, ... ), schurf op ⁄t vel (Tegelen), sjurf (Beegden, ... ), sjurref (Mechelen), sjörft (Tungelroy), sjörref (Maastricht), sxørəft (Zelem), spaantje: spönke (Weert), splinter: sjplingter (Simpelveld), splinjter (Hunsel), splintjer (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), uitslag: oetsjlaag (Sittard), velletjes: vaeləkəs (Hamont), velkes (Houthem, ... ), väləkəs (Hamont), verhuid: [sic]  vərhøͅt (Kwaadmechelen), vervellen (ww.): hè vervéldj (Baexem), wrede huid: vrieë hoet (Neeritter) schilfer [SGV (1914)] || Schilfers op de huid (pellen, schillen, schubben). [N 109 (2001)] || schilfers op de huid [blusters] [N 10 (1961)] III-1-2
huiduitslag brand: bra.nd (Weert), brobbelentoot: iemand vol pukkels, pejoratief  brobelentot (Kinrooi), brobbels: brobbele (Kinrooi), brobbels (Eksel, ... ), brobb’ls (Bocholt), brobels (Houthalen), broebbĕle (Hoeselt), broebbëlë (Tongeren), broebelen (Lauw), broebels (Hoepertingen, ... ), broubels (Sint-Truiden), brŏbbele (Maaseik), brubbele (Eigenbilzen), bróbbels (Kinrooi), Gepaard gaand met oneffendheden.  broebbele (Bilzen), groot  broebels (Opglabbeek), Indien puisten (mv.).  brubələ (Montzen), Mv.  broebbels (Borgloon), bróebbele (Gors-Opleeuw), Pukkeltjes.  broebele (Noorbeek, ... ), brobbeltjes: brubbelke (Rekem), brubbelkes (Geistingen), bröbbelkes (Eksel, ... ), Gepaard gaand met oneffendheden.  bribbelkes (Bilzen), klein  bribbelkes (Opglabbeek), eczema: ekzeema (Eksel), ekzema (Eigenbilzen), gesmot: gesmot (Kortessem), huiduitslag: hoed oetsjlaag (Kesseleik), hoedoetslaag (Thorn), hoet-oetsláág (Schimmert), hōēdŏĕtslààch (Maastricht), hōētōētsjlaag (Nieuwenhagen), krauw: krauw (Vaals), krōw (Montzen), plekken: plekke (Vlodrop), plekken met knobbeltjes: [&lt; vr. 29 eczeem]  plekke op ze vel met kleen knoebelkes (Genk), puisten: poesten (Eksel), puistjes: peuske (Sint-Pieter), peuskes (Maastricht), puiskes (Caberg, ... ), puustjes (Kinrooi), pukkels: pukkele (Maasbree, ... ), pukkelen (Stein), pukkels (Boekend, ... ), pukkelə (Maastricht), pukkəl (Reuver), pukkələ (Montfort), pukk’ls (Bocholt), pukkeltjes: pikkelkes op de huid (Peer), pukkelkes (Heythuysen, ... ), pŭkkelkes (Schimmert), rode plek: rooi plak (Jeuk), rode plekken: roj plakke (Hoeselt), rooi plek (Eksel), rode vellen: roew velle (Stein), uitslag: (vol) autslaog (ston) (Bilzen), autslôog (Hoeselt, ... ), oatslag (Hechtel), oatslog (Vliermaal), oe:tslaa:g (Kaulille), oeētsjlaag (Herten (bij Roermond)), oehtsjlaag (Waubach), oes-sjlaag (Kerkrade), oessjaach (Simpelveld), oetschlaag (Brunssum), oetschlag (Heerlerbaan/Kaumer), oetsjlaag (Geleen, ... ), oetsjlaak (Beek), oetslaa.ch (Kelpen), oetslaag (Born, ... ), oetslaâg (Eksel), oewtslaag (Achel, ... ), oeëtslaag (Bocholt), oētsjlaag (Ten-Esschen/Weustenrade), ootslaag (Eigenbilzen), owtslaag (Maaseik, ... ), oâtslag (Sint-Truiden), oêtslaag (Venlo), oëtslaag (Sevenum), ōētschlaach (Amby), ōētsjlaach (Grevenbicht/Papenhoven), ōētsjlaag (Doenrade, ... ), ōētsjlààch (Brunssum, ... ), ōētsjláách (Epen, ... ), ōētsjláág (Heel), ōētsláách (Stevensweert), ōētsláág (Venlo), uitslag (Achel, ... ), utjslag (Meijel), utslag (Kerkhoven, ... ), uutslag (Reppel, ... ), uutsloag (Zutendaal), uutslág (Venray), uûtslag (Oirlo), ū.tšlā.ch (Eys, ... ), y.tsla.ch (Meeuwen), ówtslaag (As), ôêtsjláách (Amstenrade), ôêtslaag (Blerick), ôêtslaog (Kanne), ûtslaag (Bree), ətslag (Leopoldsburg), [&lt; vr. 29 eczeem]  autslag op ze vel (Genk), uitvleug: oetvluug (Tungelroy), vlekken: vlekke (Tungelroy), wijnplek: wienplek (Kapel-in-t-Zand), wijnvlek: wienvlek (Kapel-in-t-Zand), zomerbrand: zomerbrand (Maastricht), zweren: sjwère (Merkelbeek) huidaandoening || huiduitslag || Huiduitslag: plaatselijke verandering van de huid in de vorm van vlekken, pukkeltjes, etc. (dutsel, rool). [N 84 (1981)] || Huiduitslag: plaatselijke verandering van de huid in de vorm van vlekken, pukkeltjes, etc. (uitslag, pukkels, broebels). [N 107 (2001)] || Ontsteking: plaatselijke infectie van weefsel, lichaamsdelen, gepaard gaande met roodheid, zwelling en pijn (meuk, mik). [N 84 (1981)] III-1-2
huif van de huifkar bâche: batš (Banholt, ... ), baš (Beringen, ... ), bāš (Lontzen, ... ), bɛš (Riksingen), doek: dox (Simpelveld), duk (Vechmaal, ... ), hoes: hōǝs (Eksel), huif: hau̯f (Beverst, ... ), hif (As, ... ), hof (Mettekoven), huf (Achel, ... ), huǝf (Meterik), hyu̯f (Vaals), hȳf (Afferden, ... ), hȳǝf (Niel-bij-As), høf (Neerglabbeek), hø̄f (Bocholtz), hø̄i̯f (Rosmeer, ... ), hø̜̄f (Griendtsveen, ... ), hø̜̄i̯f (Spalbeek), hø̜f (Kwaadmechelen), hāf (Aalst, ... ), hāi̯f (Paal), hē̜f (Rummen), hęi̯f (Kermt, ... ), hōf (Kortessem, ... ), hōu̯f (Diepenbeek, ... ), hūf (Amby, ... ), hūǝf (Bree, ... ), hǫu̯f (Borgloon, ... ), hǫu̯i̯f (Rutten), hǭf (Borgharen, ... ), hǭi̯f (Lommel), hǭu̯f (Bilzen, ... ), hǭǝf (Tessenderlo), uf (Eisden, ... ), ui̯ǝf (Leopoldsburg), āf (Sint-Truiden), ūf (Boorsem, ... ), huifje: hūfkǝ (Opgrimbie), kap: kap (Alt-Hoeselt, ... ), klep: klɛp (Simpelveld), zeil: zē̜i̯l (Lummen) Kap van de huifkar. Deze kap wordt over hoepels getrokken, die vooraf op een hooikar gezet worden. [N 17, 10b; S 15; Wi 17; L 27, 32; L 1a-m; monogr] I-13
huifkar bolderwagel: bǫldǝrwāgǝl (Eupen, ... ), bolderwagen: boldǝrwān (Bleijerheide, ... ), bǫldǝrwāgǝ (Laak, ... ), bâchekar: baškęr (Waasmont), baškɛr (Kuringen), commissioneerkar: kǝmešǝnē̜rkār (Hasselt), kǫmesǝjǫnērkār (Zonhoven), huif: zijden, zwarte muts met pluimen of bloemen, gedragen `s zondags  hāf (Borlo), huifkar: (h)ūǝfkęr (Kinrooi), hau̯fkār (Tongeren), hau̯fkęǝr (Hoepertingen), hofkē̜r (Mettekoven), hou̯fkār (As, ... ), hufkar (America, ... ), hufkęr (Baexem, ... ), hufkɛr (Baarlo, ... ), hufkɛ̄r (Overpelt), huifkar (Heppen), huǝfkāǝr (Meterik), hyfkar (Middelaar), hyfkē̜r (Kaulille), hȳfkar (Afferden, ... ), hȳfkār (Meijel), høfkɛǝr (Wellen), hø̄fkar (Bree), hø̄fkār (Lauw), hø̄fkɛ̄r (Zepperen), hø̜̄fkār (Griendtsveen), hø̜̄fkē̜r (Beringen, ... ), hø̜fkār (Bocholtz), hø̜i̯fkār (Hees, ... ), hø̜i̯fkēr (Ulbeek), hø̜i̯fkē̜r (Sint-Truiden, ... ), hø̜i̯fkęr (Stokrooie), hø̜i̯fkǭr (Lommel), hø̜i̯fkɛr (Schulen), hāi̯fkē̜r (Paal), hāu̯fkār (Zichen-Zussen-Bolder), hē̜fkē̜r (Rummen), hęi̯ǝfkęr (Wijer), hōu̯fkar (Rotem), hūfkar (Amby, ... ), hūfkār (Bleijerheide, ... ), hūfkēr (Linne), hūfkē̜r (Hamont), hūfkęr (Ophoven, ... ), hūfkɛr (Asenray / Maalbroek, ... ), hǫfkɛǝr (Voort), hǫu̯fkar (Heer, ... ), hǫu̯fkār (Berverlo, ... ), hǫu̯fkēr (Sint-Lambrechts-Herk), hǫu̯fkē̜r (Borgloon, ... ), hǫu̯fkęr (Hechtel), hǫu̯fkɛǝr (Gelinden, ... ), hǫu̯fkɛ̄r (Diepenbeek, ... ), hǭfkar (Borgharen, ... ), hǭfkē̜r (Kortessem), hǭfkęr (Vechmaal), hǭfkɛǝr (Wilderen), hǭfkɛ̄r (Godschei), hǭu̯fkār (Heusden), ufkar (Lutterade, ... ), uǝfkar (Maaseik), ø̜̄fkē̜r (Hasselt), ø̜i̯ǝfkār (Leopoldsburg), ūfkar (Boorsem), betekenis: Brabantse muts met linten  hoefker (Weert), betekenis: de gewone Limburgse (Brabantse) muts  hoefkàr (Horst), betekenis: dragen ze in dorpen in de buurt, grote kanten kap met linten  hoefkaer (Venlo), betekenis: grote hoed  hoefker (Nunhem), betekenis: grote mutsen voor vrouwelijke religieuzen  ūfkar (Eisden), betekenis: stijve witte band voor het voorhoofd (zoals bij zusters)  hōēfkar (Einighausen), betekenis: witte Brabantse muts  hoefker (Neeritter), Grote muts, model: cfr. zeil van huifkar.  hūfkār (Grote-Spouwen), Grote ronde hoed.  huufkar (Mesch), huifwagen: hūǝfwāgǝ (Kinrooi), huivenkar: huvǝkar (Grote-Brogel, ... ), høu̯vǝkar (Bree), høvǝkar (Neerglabbeek), hø̜vǝkār (Kwaadmechelen), hūvǝkar (Niel-bij-As, ... ), hǫu̯vǝkɛ̄r (Koersel), cfr. 032d  høͅvəkār (Kwaadmechelen), Een grote (witte) muts gedragen door Hollandse vrouwen.  hoͅuvəkār (Beverlo), kar bet een bâche: kɛr bęi̯n baš (Gingelom), kar met een bâche: kɛr mɛt ǝn baš (Duras), te groet uitgevallen toer: en te groët uŭtgevalle toer (Oirlo) Benaming voor een hoogkar waarop men een huif gezet heeft, zodat de kar voor personenvervoer gebruikt kon worden (bijv. bij kerk- en marktbezoek). Soms werd de huifkar ook voor vrachtvervoer, bijv. van meel, gebruikt. Zie ook het lemma molenkar in wld II.3. De huif was een linnen doek die over houten hoepels gespannen werd. Deze hoepels werden op hun beurt tegen de zijkanten van de kar bevestigd. Bovendien hing men aan de kar een trede, die het instappen vergemakkelijkte. [N 17, 10a + 15; N G, 51; JG 1a; S 15; L 27, 33; L 1a-m; R 3, 61; monogr.] || huifkar, in de betekenis van hoofddeksel; betekenis/uitspraak [N 25 (1964)] I-13, III-1-3
huig hikker: hikker (Meijel), huig: hoeek (Weert), huich (Beesel, ... ), huig (Blerick, ... ), huig ? (Geulle, ... ), huik (Ell, ... ), huug (Geleen, ... ), huuëg (Bocholt), hūūch (Venlo), hych (Meeuwen), hûûg (Schimmert), B.v. Bij keelpijn is de huig inne keelh gezwollen.  huig (Peer), keelknop: kaelknoup (Herten (bij Roermond)), knopje: knuipke (Herten (bij Roermond)), lebbel: lebbel (Wijlre), lel: (keel)lel (Schimmert), lel (Achel, ... ), lèl (As, ... ), lɛl (Eys, ... ), lelletje: h`t lell`ke inne kaeël (Kaulille), leleke (Houthalen), lelke (Amby, ... ), lelke in de kael (Maaseik), lelku (Brunssum), lelkə (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), lelleke (Eigenbilzen, ... ), lelletje (Stein, ... ), lellëkë (Tongeren), lilkə (Susteren), láélkə (Kinrooi), lèlkə (Heel, ... ), lèlləkə (Leopoldsburg), lèllətjə (Montfort), lélleke (in men kiël) (Zolder), lɛləkə (Loksbergen), t lelke in de kael (Beek), Niet alg.  (lêlke) (Bilzen), PLAATS: De informant geeft als gehucht Kiefhoek op.  lelleke (Eksel), PLAATS: de informant geeft als kerkdorp Jeuk/Hasselbroek op.  lelleke (Jeuk), lis: lis (Borgloon), tap: tap (Maastricht, ... ), tapje: tzepje (Vaals), ziel: zeel (Posterholt), ziël (Kunrade) huig [N 84 (1981)] || Huig: het kegelvormig uitsteeksel van het weke gehemelte aan de ingang van de keel; het lelletje in de keel (huig, huik, lel(ke), ziel). [N 106 (2001)] || Huig: het kegelvormig uitsteeksel van het weke gehemelte aan de ingang van de keel; het lelletje in de keel (huig, huik, ziel). [N 84 (1981)] III-1-1
huilen belken: Bèlke heurt bïj blaage  bèlke (Gennep, ... ), Bèlleke heurt bïj blaage  bèlleke (Gennep, ... ), bellen: beele (Geleen, ... ), beuken: baöke (Venlo), beken (Meeuwen), beouke (Neer), beuke (Beek, ... ), beuken (Achel, ... ), beukə (Amby, ... ), beuëkə (Wijnandsrade), bēūke (Nieuwstadt), bēūkə (Maastricht), bĕŭke (Geleen, ... ), bieuken (Schinnen), bikə (Bree), biêke (Bree), bīēke (As), bīkə (Meeuwen), buike (Velden), buikke (Vijlen), buikə (Montfort), buuke (Gronsveld), buūke (Horst), buüke (Gronsveld, ... ), by(3)̄kə (Lozen), by(3)̄əkə (Lozen), bäöeke (Gulpen, ... ), bäöke (Castenray, ... ), bèuike (Stokkem), bèuke (Merkelbeek), bèùeke (Noorbeek, ... ), bèùke (Maasbree, ... ), bèùkə (Doenrade, ... ), bèùkən (Urmond), bèùəkə (Epen, ... ), béuken (Born, ... ), bêûke (Nunhem), böake (Heerlen, ... ), böke (Blitterswijck, ... ), böken (Broeksittard, ... ), bökke (Geulle, ... ), bökkə (Roermond), bökə (Putbroek), böäke (Waubach), böëke (Voerendaal), böëkə (Nieuwenhagen), bööke (Panningen, ... ), böökke (Weert), böəkə (Eys, ... ), bøkə (Beringen), bøkən (Neerpelt), bø͂ͅ.əkə (Eys), bøͅkə (Paal), bûke (Kesseleik), ut bööke (Venlo), ət bèùkə (Meijel), ⁄t bĕŭke (Geleen), ⁄t bäöke (Venray), ⁄t böëkə (Nieuwenhagen), (in hevige mate).  beuke (Meerlo), (luid).  buuke (Venray), cf. Schuermans s.v. "beuken"p. 49  bêûkə (Meeswijk), Hwäör det kèndj ens bäöke: het haef zeker kladze gatj Dat gebäök mòt noe ophwäöre  bäöke (Echt/Gebroek), in WNT alleen "bulken"; zie Schuermans p. 49 s.v. "beuken"= bulken, brullen, schreeuwen  béúkə (Hamont), is wat lomper; wordt meer door mannen gebruikt  bööke (Leunen), kinderen  beuke (Mheer), klèène Jan bökte umdat ie de bóks vol haj  bôôke (Gennep, ... ), mannen  beuke (Amstenrade), bèùke (Herten (bij Roermond)), meer plat  beuke (Heel), meestal volwasssenen  böke (Baarlo), minder fijn  beuke (Geleen), o.  bø͂ͅ.əkə (Eys), platter  beuke (Maastricht), ps. invuller twijfelt over het antwoord!  beuke ? (Neer), syn. janke  biêke (As, ... ), van gift - pijn  beuke (Haelen), van gift of kwaadheid  beuke (Tungelroy), vervelend huilen  beuken (Stramproy), voor kinderen  bêuken (Melderslo), zonder reden hard huilen  beuke (Beegden), blaten: blēͅtə (Paal), blèète (Sint-Truiden), blééte (Zonhoven), blête (Kortessem), nld blaren; mhd blaejen; nhd plärren  blēͅi̯ə (Eupen), bleten: blèten (Hamont), blren: Mótte da toch ¯s heure, ¯t kè.ltje blèèrt de heele buurt bïj mekaor  blèère (Gennep, ... ), blten: blèten (Achel, ... ), brullen: brille (As), brulle (Blitterswijck, ... ), brullə (Pey, ... ), brölle (Gronsveld), bröllə (Heerlen, ... ), br‧øͅlə (Eys), mannen of vrouwen  brullen (Mook), met geluid  brulle (Weert), minderwaardig  brulle (Berg-en-Terblijt), o.  br‧øͅlə (Eys), ruw uitgedrukt  brulle (Einighausen), van mannen  brulle (Spaubeek), Zuu.t mar, d¯r brult niks as de kop (minder erg dan het lijkt)  brulle (Gennep, ... ), enselen: zacht klagend schreien; cf. WNT III-3, kol. 4141 s.v. "entelen"(knorren, brommen, kijven) en kol. 4147 s.v. "enteren"(zagen beide van onbekende oorsprong  ensele (Maastricht), grijnen: grainë (Tongeren), grēͅnə (Sint-Truiden), griehne (Waubach), griemə (Doenrade), griene (Berg-en-Terblijt, ... ), grienen (Amby, ... ), grienĕ (Heerlerbaan/Kaumer), griengə (Vaals), grienu (Brunssum), grienə (Doenrade, ... ), griēne (Voerendaal), griēnə (Nieuwenhagen), grie‧ne (Weert), grijne (Caberg, ... ), grine (Beegden), grinə (Lozen), griènu (Brunssum), grī.nə (Eys), grīēne (Dieteren, ... ), grīēnen (Broeksittard), grīēnə (Amstenrade, ... ), grīēn⁄ən (Brunssum), grīē⁄nə (Brunssum), grīŋə (Lanklaar), grĭĕne (As), grĭĕnə (Hamont), grèène (Sint-Truiden), grîênə (Schinnen), gərééənə (Niel-bij-St.-Truiden), jrien’ge (Bleijerheide, ... ), jrie’ne (Bleijerheide, ... ), ət grīēnə (Amstenrade), ’grainə (Tongeren), ⁄t grieëne (Waubach), ⁄t grīēne (Schaesberg), ⁄t grīēnə (Nieuwenhagen), (e grieniezer).  ⁄t griene (Klimmen), bij pijn/verdriet  grienen (Stramproy), kinderen  griene (Heythuysen), o.  grī.nə (Eys), oudere personen  grienen (Geleen), v rouwen  griene (Heythuysen), verdriet  griene (Haelen), vrouwen  graaine (Piringen), griene (Amstenrade, ... ), ww  griene (Heerlen), ¯t Wècht haef de ganse mörge gegrene  griene (Echt/Gebroek), grijnzen: grei:ze (Roermond), greise (Reuver), greize (Roermond), grei’ze (Tegelen), grensən (Houthalen), griense (Merkelbeek), grijzə (Reuver), grinse (As, ... ), grinsen (Meeuwen), grinsn (Zonhoven), grinsə (Kortessem), griŋsə (Veulen), grīnsə (Heers), grïnsë (Tongeren), ’grinsə (Tongeren), cf. WNT V, kol. 755-756 s.v. "grijzen (II)"op iemand grijzen, er een verachtelijk en een leelijk gezicht tegen trekken  greize (Swalmen), de kleine heeft de ganse nacht gegrijnd: de klène hèt den hie"le nacht gegrinst  grinse (Beverlo), maar wil zeggen wenen  grinsə (Kermt), ok vervelend huilen  grenšə (Opgrimbie), Ons troeleke hèt iets ónder dew leeje; ze duut niks as gri.ngze  gri.ngze (Gennep, ... ), verdriet  greinzen (Mook), zie gri.ngze  gri.nze (Gennep, ... ), grinniken: grineken (Mechelen-aan-de-Maas), huilen: (h)èùələ (Niel-bij-St.-Truiden), hailë (Tongeren), huile (Sittard, ... ), huilen (Hoensbroek, ... ), hule (Blitterswijck, ... ), hulen (Geleen, ... ), huule (Beek, ... ), huulen (Geleen, ... ), huulə (Montfort, ... ), huulən (Urmond), huûle (Altweert, ... ), hūūle (Doenrade, ... ), hūūële (Hoensbroek), hy(3)lə (Lozen), húúle (Pey), hûile (Gronsveld), hûîle (Beverlo), həələ (Loksbergen), uule (Stokkem), ūūlə (Meeswijk), y(3)lə (Rekem), ⁄t huule (Susteren), cassettebandje  huulen (Meijel), de wènd heilde èn de sjo  heile (Genk), eigen spellingsysteem  hule (Merkelbeek), hŭŭle (Meerlo), Endepols  huile (Heer, ... ), ideosyncr.  huule (Melick, ... ), huulen (Velden), huulle (Vlodrop), hülle (Kerkrade), IPA  høͅlə (Kwaadmechelen), minder oud woord; ook voor ouderen  huulen (Stramproy), Veldeke  huule (Echt / Gebroek, ... ), huële (Waubach), Veldeke 1979 nr. 1  huūle (Venray), Veldeke (aangepast)  hule (Tienray), WBD/WLD  hōēlə (Nieuwenhagen), hulen (Ophoven), huule (Lutterade), hūūlə (Maastricht), hūūlən (Urmond), jammeren: jiemeren (Kesseleik), janken: jaangke (Amby), jaanke (Gronsveld), jangke (Born, ... ), jangken (Heerlerbaan / Kaumer / Bauts / Rukker), jangkə (Putbroek, ... ), janke (Beverlo, ... ), janken (Broeksittard, ... ), jankə (Kelpen, ... ), jaŋkə (Hasselt, ... ), jaŋkən (Eksel, ... ), jeenke (Meerssen), jeinke (Amby), jengke (Heerlerbaan/Kaumer, ... ), jenke (Bunde, ... ), jenken (Borgharen), jenkə (Amby, ... ), jēnke (Blitterswijck, ... ), jàngkə (Zonhoven), jàngʔən (Lommel), jànke (As), jànkë (Tongeren), jànkə (Loksbergen), já.nke (Zonhoven), jänke (Blitterswijck, ... ), jénkə (Maastricht), ut jenke (Maastricht), ⁄t jànkə (Nieuwenhagen), \'oude\' spelling  janke (Meijel), Bree Wb.  janke (Bree), de hond jankt  janken (Mechelen-aan-de-Maas), dreinend huilen (zie drenzen!)  jenke (Beegden), eigen spellingsysteem  janke (Geleen, ... ), Endepols  jenke (Maastricht, ... ), Hwäör det kèndj èns janken in de weeg Jankentaere: al huilend  janke (Echt/Gebroek), ideosyncr.  janke (Roermond), IPA  jāŋʔə (Kwaadmechelen), janken  janke (Roermond), kinderen  janke (Heythuysen), janken (Ospel), minderwaardig  jenkə (Berg-en-Terblijt), ook: joenke; v wolf: hoojle  janke (Bilzen), syn biêke  janke (As, ... ), Veldeke  janke (Haelen), WBD/WLD  janke (Caberg), jānkə (Maastricht), jengkə (Maastricht), jànkə (Roermond), jèènkə (Maastricht), joechelen: ideosyncr.  joechgelen (Noorbeek), joechen: jŏĕgə (Schimmert), WBD/WLD  jōēgə (Heerlen), joekeren: joekere (Maasbree), cassettebandje  joekeren (Meijel), joenken: joenke (Diepenbeek, ... ), joen’ke (Bleijerheide, ... ), jonke (Geulle), jonken (Geleen, ... ), jonkə (Schimmert), joonke (Maastricht), joonkə (Maastricht), jōēnkə (Epen), jŏĕngkə (Niel-bij-St.-Truiden), juŋkə (Bleijerheide, ... ), ’juŋkə (Tongeren), Endepols  jónke (Maastricht), kinderen en man  joenke (Piringen), ook: janke; v wolf: hoojle  joenke (Bilzen), Veldeke  joenke (Waubach), Veldeke, eventueel aangevuld met systeem Jones \'oe = lang uitgesproken\' (?)  joenke (Gulpen), WBD/WLD  joenkə (Simpelveld), jònken (Stein), WLD \'?\'  joenkə (Ubachsberg), ± WLD  jounkə (Wijnandsrade), joenkeren: joenkere (Venlo), jònkere (Echt / Gebroek), jönkere (Pey), eigen spellingsysteem  jônkere (Ell), WBD/WLD  joenkərə (Beesel), joonkərrə (Grevenbicht / Papenhoven, ... ), jónkərə (Susteren), jouwen: WBD/WLD \'ó even gesloten als oo\'  jówe (As), juichen: ideosyncr.  jugen (Doenrade), kaken: kanken (Blerick), kinderen  kaken (Weert), keken: keeke (Jeuk), cf. WNT VII.1 kol. 2082 s.v. "keken  kééəkə (Niel-bij-St.-Truiden), kermenieten: kermeniete (Heel), krijsen: jekrèsje (Bleijerheide, ... ), kreesj (Bleijerheide, ... ), kreiete (Sint-Geertruid), kriesche (Eys, ... ), kriesje (Gulpen, ... ), kriesjet (Bleijerheide, ... ), kriessen (Gulpen), kriezjə (Vaals), krie’sje (Bleijerheide, ... ), krīēsje (Mheer), krīšə (Vaals), goot en klein  kriesje (Mheer), ww  kriesje (Heerlen), krijten: kriete (Blerick, ... ), krieteen (Gronsveld), krieten (Gulpen, ... ), krietə (Amby, ... ), krieëte (Weert), krie‧te (Weert), kritje (Altweert, ... ), kritjə (Meijel), kriète (Venlo), kriéte (Gronsveld, ... ), kriête (Altweert, ... ), kriëte (Venlo), krīētə (Maastricht, ... ), ut kriete (Venlo), ət kritjə (Meijel), (Eijsden!).  kriete (Noorbeek), krinselen: cf. Schuermans p. 297 s.v. "krinsen": hier en daar gebruikt voor grinsen of grijnzen, grinden, grimmen  krinsele (Kortessem), kweken: kwèken (Achel, ... ), cf. WNT VIII, p. 748 s.v. "kweken (II)": "ook voor het huilen van kinderen  kwééke (Zonhoven), meken: meeke (Heel, ... ), meekə (Kapel-in-t-Zand), dreinerig janken bij kinderen (zie drenzen!)  meeke (Stevensweert), mitschen: miesche (Vaals), mieëtsje (Heerlen), miēëtsjə (Nieuwenhagen), miĕëtsjə (Nieuwenhagen), niesen: niesse (Weert), rumpen: rumpe (Helden/Everlo), kinderen  reumpen (Weert), volwassenen  reumpe (Weert), schreeuwen: schrauwe (Tienray, ... ), schrauwen (Arcen, ... ), schrawwe (Blitterswijck, ... ), schrawwen (Wanssum), schrawə (America), schreiəwən (Lommel), schrewen (Geysteren), schrewwe (Castenray, ... ), schrie"ve (Beverlo, ... ), schrīējəvə (Loksbergen), schrowen (Siebengewald), schruu"ve (Beverlo), schruuwe (Venray), schruwwe (Venray), schràwe (Sevenum, ... ), schröwe (Venray, ... ), schröwwe (Castenray, ... ), sjraowe (Meijel), sjriewə (Putbroek), sjrīēvə (Meeuwen), skrīvə (Paal), sxrīvə (Beringen), šriəvə (Lozen), meer door vrouwen gebruikt  schrewwe (Leunen), voor volwassenen  schrauwen (Melderslo), schreien: schrei-jə (Gennep), schreie (Oirlo), schrejjə (Heerlen), schréjə (Gennep), sjreie (Eygelshoven, ... ), schrompen: sjrumpe (Stokkem), snakken: cf. Schuermans, p. 637 s.v. "snakken"in de betekenis van "snokken of snikken  snakke (Kortessem), sniffen: Een nevenvorm voor snuffen (intensief van snuiven) z.ook snutere en snòffe  sniffe (As, ... ), snoffen: snòffe (As, ... ), snotteren: snottere (Kortessem), snòttərə (Hamont), snóttere (As), buviêr zaat det jònk nûw weer te snutere  snutere (As, ... ), stemmen: mar.: muz.  stömmen (Uikhoven), tjinken: tsjienke (Sint-Truiden), cf. WNT s.v. "tinken - tjinken": klanknabootsend  tsjingkə (Niel-bij-St.-Truiden), tjonken: tsjōē.nke (Zonhoven), toeten: toete (Beverlo, ... ), toetə (Pey), toet’n (Diepenbeek), tōē.ëte (Zonhoven), tŏĕwtən (Lommel), tūətə (Hasselt), Waat stuite dao te toete, waem haef dich get gedaon  toete (Echt/Gebroek), wenen: wēnə (Beverlo), zumpen: sumpen (Steyl), zeumpe (Tungelroy), zeumpen (Venlo), zumpe (Baarlo, ... ), zumpen (Maasbree, ... ), zumpə (Venlo), zömpe (Venlo), cf. VD s.v. "sumpen"(gew.) huilen, pruilen  zum’pe (Tegelen), Lig d¯r nów nie d¯n heelen aovend te zó.mpe, ik kan d¯r ók niks én doe.n  zó.mpe (Gennep, ... ), mannen  zumpe (Heythuysen), men hoort ook simpe Det jònk zitsj nûw al ein oor te zimpe, òmdet het zi-jn gòsting neet kri-jgt  zimpe (Bocholt, ... ), men hoort ook simpe Det jònk zitsj nûw al ein oor te zimpe, òmdet het zi-jn gòsting neet kri-jgt cf. VD s.v. "simpen"= simmen  zimpe (As), vrouwen  zumpe (Heythuysen) blaffen, huilend — || grienen || grienen, huilen || grienen, huilen, wenen || grijnen || grijnen, huilen || grijnzen [ZND 01 (1922)] || het huilen, het wenen [grijs] [N 85 (1981)] || Hoe noemt u een hoog en schel onaangenaam geluid voortbrengen, gezegd van honden (huilen) [N 83] || huilen || huilen (v. honden) || huilen (van kinderen) || huilen van kinderen || huilen ve hond || huilen ve hond of wolf || huilen, grienen || huilen, krijten (inz.kinderen) || huilen, pruilen || huilen, schreeuwen || huilen, schreien || huilen, schreien, janken || huilen, verdrietig zijn, klagen, dreinen || huilen, wenen || huilen: kinderen bij pijn/verdriet; volwassenen [DC 17 (1949)] || janken || janken, huilen || kermend, klagerig huilen || klagend wenen || krijten, schreien || overmatig huilen || schreeuwen, wenen (scherts!) || schreien || schreien, huilen || schreien, wenen || verdriet of pijn kenbaar maken door tranen te storten || wenen [ZND B1 (1940sq)] || wenen van pijn || wenen, huilen || wenen, schreeuwen || wenen, schreien || wenen, schreien, huilen || wenen; beuken || zachtjes huilen || zachtjes wenen || zijn verdriet of pijn kenbaar maken door tranen te storten [huilen, beuken, simmen, schrauwen, grijnzen, gringzen] [N 85 (1981)] III-1-4, III-2-1
huilen (van droefheid) beuken: be-uik-de (Sint-Martens-Voeren), beuikde (Bocholt), beukdje (Kessenich), beukte (Beringen, ... ), bichte (Bree), biekde (Maaseik), biekte (Gruitrode), bikdə (Neerglabbeek), biktə (Bree), bīekde (Beek (bij Bree)), bøͅøəgdə (Stokkem), hēͅ biekte van droefheid (Opglabbeek), hij beukdje van droefheid (Ophoven), brullen: brujlde (Zonhoven), bryldə (Voort), grijnen: grain (Mechelen-aan-de-Maas), green (Diepenbeek, ... ), greien (Lontzen), grēn (Diepenbeek, ... ), grijnde (Sint-Truiden), grijnzen: gre.nzdə (Vroenhoven), grensdə (Zutendaal), grenzaə (Borgloon), grinsde (Diepenbeek), grinsde van droefheid (Beverst), grinsdə (Alken, ... ), grinsen (Sint-Lambrechts-Herk), grinste (Vechmaal), grīnsdə (Kortessem, ... ), hee grinzde (Godschei), hiej grinzde (Ulbeek), hij grinsde van droefheid (Zolder), huilen: haaijelde (Martenslinde), hae hielde (Neeroeteren), he jaŋktə (Genk), heulde (Wellen), hieljde (Maaseik), huilde (Diepenbeek, ... ), huulde (Maaseik, ... ), janken: hee jagnde (Godschei), hij jankde van droefheid (Helchteren, ... ), hè jankde van drievichets (Genk), hèe jankte van verdrèèt (Gruitrode), jankde (Hasselt, ... ), jankte (As, ... ), janktə (Bree), jaŋdə (Overpelt), jaŋktə (Genk, ... ), joenken: joeŋdə (Tongeren), krijsen: kreiesch (Lontzen), kreësj (Mheer), krijten: krjeet (Zichen-Zussen-Bolder), kweken: hie kwekte van droefhèd (Halen), hieje kwekde van mesere (Linkhout), schreeuwen: heje schriefde van droefheid (Berbroek), schrewde (Achel), schridə (Overpelt), schriefde (Peer, ... ), schrievde (Bree, ... ), sXrīvdə (Voort), sXrøiwdə (Neerpelt), schreien: chriede (Maaseik) Hij huilde (weende, schreide) van droefheid [ZND 44 (1946)] III-1-4