e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
houten likker houten blok: hǫwtǝn blǫk (Zonhoven), houten bout: høltǝ bōt (Montzen), houten likker: hǫwtǝ lekǝr (Dilsen), houtlikker: hōtslekǝr (Bleijerheide), kantelekker: kaŋktǝlɛkǝr (Maasbree), kantelikker: kantǝlekǝr (Meijel), likhout: lekhōt (Bilzen), likker: lekǝr (Bleijerheide, ... ) Het houten polijstinstrument of de houten representant van meestal ijzeren polijstinstrumenten. Zie afb. 60. [N 60, 135b; N 60, 137b; N 60, 138b] II-10
houten pen houten pin: houten pin (Lommel), pen: pen (Bilzen, ... ), pę̄n (Montzen), pɛn (Bleijerheide), pin: pen (Dilsen, ... ), pinnetje: penkǝ (Maasbree) Elk van de houten pennen die de schoenmaker gebruikt om de zolen aan de schoen vast te maken. [N 60, 199a] II-10
houten raamwerk getuig: gǝti.x (Zutendaal), haam: hou̯m (Zichen-Zussen-Bolder), hām (Kortessem, ... ), hō.m (Zichen-Zussen-Bolder), hǭm (Tongeren), hǭǝm (Jeuk), ām (Leut, ... ), halskennef: halskɛrf (Ulbeek), halsleer: halslīr (Berverlo), huif: hø̄f (Kortessem), jok: jok (Kwaadmechelen, ... ), joǝk (Neeroeteren), jui̯k (Bocholt), juǝk (Neeroeteren, ... ), jō.k (Genk), jōk (Berverlo, ... ), juk: jyk (Bree, ... ), jøk (Bocholt, ... ), kaandel: kǭ.ǝndǝl (Landen), kanis: kǫnǝs (Millen), kǭnǝs (Jeuk), kannef: kanǝf (Groot-Gelmen, ... ), kennef: kęnǝf (Hasselt, ... ), kɛnǝf (Diepenbeek, ... ), kɛrf (Herk-de-Stad), kennep: kɛnǝp (Alken, ... ), knietand: knietand (Kwaadmechelen), konnef: koǝnǝf (Riksingen), kōnǝf (Beverst), kǫnǝf (Bilzen, ... ), kǭ.nǝf (Borgloon), kǭnǝf (Kerniel), raam: rām (Kaulille, ... ), rǭm (Bilzen), struikelaar: strø̜i̯kǝlēr (Landen), struikelblok: struikelblok (Landen) Toestel van stokken vervaardigd dat men sommige dieren b.v. varkens om de hals doet om ze te beletten door hagen te breken. [L 36, 29; monogr.] I-12
houten sandaal badklomp: badklompe (Maastricht), blok: blok (Val-Meer, ... ), blokje: bløkskəs (Borgloon), bləkskəs (Borlo), blokschoen: blokschoe’n (Eksel), claquette (fr.): Met lederen zool. [sic] Van Dale (FN): claquette [klakt], 4. klapper (twee door scharnier verbonden plankjes die dienen om signaal te geven).  kla`ketə (Teuven), clarisjesschoen: NB: officiële spelling Clarissen  klarĕskəsXūn (Boekt/Heikant), klariskesschoen (Boekt/Heikant), flatser (<eng.): vgl. Van Dale: flat (Eng.), 3. (dames)schoen met platte hak  fletsjzjərs (Mechelen-aan-de-Maas), fleͅtsərs (Kwaadmechelen), flètsers (Kwaadmechelen), galoche (fr.): kaloche (Kerkrade), gezondheidssandaal: gezondheidssandalle (Leopoldsburg), gəzoͅndheͅtsandalə (Leopoldsburg), gezondheidsschoen: gezondheidsschjeun (Wijk), hoog schoentje: hèùʔə schoeŋkəs (Tessenderlo), hø͂ͅʔə sXuŋkəs (Tessenderlo), houtklos: WNT: klos (I), 1) Blok of blokje van hout... 3), a) Klomp.  houtklosse (Klimmen), insteker: instekers (Sint-Truiden), instèjker (Stokkem), klepper: kleͅpər (Mechelen-aan-de-Maas, ... ), kleͅpərs (Sint-Truiden), Van Dale (online): klepper, 3) houten sandaal.  klepper (Baarlo, ... ), kleppers (Amstenrade, ... ), kleppər (Lanklaar), klèppers (Wijk), klɛpər (Opheers), kleppertje: kleͅpərkəs (Tongeren), Van Dale (online): klepper, 3) houten sandaal.  klepperke (Ulestraten), klepperkes (Posterholt), kletser: [sic]  klatsjerte (Ulestraten), kletsers (Borgloon), kletsje: Vgl. WBD III, 1.3: kletsje (kletske): Vaalbeek [P 136a].  kleͅtskes (Halen), kloefer: WNT: kloef, 1) Houten schoen, klomp... Afl. kloefer.  kleͅfərs (Achel), kloefertje: WNT: kloef, 1) Houten schoen, klomp... Afl. kloefer.  kleͅfərkəs (Hasselt), klompenschoen: klompeschoon (Boekend), kloompesjoon (Mheer), klòmpesjoon (Egchel), klômpeschoon (Boekend), klompje: kleumkes (Millen), klumpke (Einighausen), klumpkes (Ittervoort), klømkəs (Ophoven), klø̄mpkəs (Borlo), klümpkəs (Boorsem), klompschoen: klompsjoen (Hoeselt), klompšyn (Riksingen), klōmpšōn (Bree), klonkje: klüŋkskə (Velm), klonkschoen: klouksjoen (Diepenbeek), klònkschoen (Paal), klòŋksXòwn (Paal), paterschoen: paterschoen (Beringen), pātərsXun (Beringen), sandaal: sandaal (Echt/Gebroek, ... ), sandal (Mal), sandalen (Schimmert), sandoͅəl (Linkhout), sendaal (Tegelen), səndal (Hasselt), səndoͅulə (Riksingen), schandaal: [sic]  sXandoͅəl (Hamont), slats: slatse (Sint-Truiden), sleddertje: [sic]  sleͅdərkəs (Herk-de-Stad), slets: sletsən (Neerpelt), sleͅtsə (Hasselt, ... ), slɛšə (Donk (bij Herk-de-Stad)), sletser: sleͅtsər (Zelem), sletsje: sletskəs (Kaulille), sleͅtskə (Boekt/Heikant), sleͅtskəs (Bocholt, ... ), slètskes (Boekt/Heikant), slipper: schlipper (Valkenburg), schlippers (Schimmert), sjlipper (Borgharen), slipper (Caberg), slippers (Egchel, ... ), trip: de kloosterzusters, ze kwamen uit Oorschot, droegen zulke sandalen WNT: trip (I), 1) Houten zool met een riempje over de wreef 2) Lage klomp [...] 6) (Barg.) Schoen.  trippen (Meijel), WNT: trip (I), 1) Houten zool met een riempje over de wreef 2) Lage klomp [...] 6) (Barg.) Schoen.  trepə (Teuven), triep (Hoensbroek), triepe (Bocholtz, ... ), trieppe (Bleijerheide, ... ), trip (Weert), trippe (Brunssum, ... ), trippen (Urmond), trīēp (Mechelen), tripje: WNT: trip (I), 1) Houten zool met een riempje over de wreef 2) Lage klomp [...] 6) (Barg.) Schoen.  tripkes (Maastricht, ... ), trippen (mv.): WNT: trip (I), 1) Houten zool met een riempje over de wreef 2) Lage klomp [...] 6) (Barg.) Schoen.  trippe (Meijel), tripper: droegen de zusters ze kwamen uit Ooischot WNT: trip (I), 1) Houten zool met een riempje over de wreef 2) Lage klomp [...] 6) (Barg.) Schoen.  trippers (Meijel), WNT: trip (I), 1) Houten zool met een riempje over de wreef 2) Lage klomp [...] 6) (Barg.) Schoen.  tripper (Heythuysen) sandaal-achtig voetbekleedsel bestaande uit een houten zool en enkele riempjes over de voet [triep, klepper] [N 24 (1964)] || sandaalachtig voetbekleedsel, bestaande uit een houten zool en enkele riempjes over de voet, zoals de zusters Franciscanessen die dragen III-1-3
houten schede blok: blok (Gruitrode), bot: bot (Riemst), bus: bøs (Sint-Truiden), bø̜s (Tungelroy), doos: duǝs (Nieuwerkerken), dōs (Rotem), dūǝs (Sint-Truiden), dǫws (Vliermaal), holchter: hǫlxtǝr (Swalmen), houten bot: [houten] bot (Wellen), houten koker: [houten] kōkǝr (Beringen), houten schede: [houten] šēj (Heerlen), [houten] šęj (Buchten, ... ), kastje: kaskǝ (Sint-Truiden), kist: kis (Tongeren), koker: kōkǝr (Oirsbeek, ... ), kǭkǝr (Heythuysen), koker voor messen: kōker vø̄r mɛtsǝ (Neeritter), la: lāj (Gruitrode), messenbus: mɛtsǝrbø̜s (Wittem), messenhouder: mɛtsǝhāwǝr (Eijsden), messenkoker: mɛtsǝkōkǝr (Rothem), messenschede: mɛtsǝršęj (Eys, ... ), mɛtsǝšęj (Ell), poche): poche (Diepenbeek), schede: sxē (Alken), sxēj (Neerpelt), sxęj (Boekend, ... ), šej (Beek, ... ), šięj (Kerkrade), slachtschede: šlaxšęj (Kerkrade), staalbus: stǭlbøs (Maasmechelen), tas: tɛs (Diepenbeek), volbus: vǫlbøs (Sint-Truiden), %%duidt wellicht op een tas, bak of iets dergelijks waarin de brander, het schietmasker enz. vervoerd worden: messenbak%%  mɛsǝbak (Zepperen) Zie de toelichting bij het lemma ''leren schede''. Een eventuele toevoeging ''houten'' wordt niet fonetisch gedocumenteerd. [N 28, 121a; N 28, 121b; monogr.] II-1
houten sleepblok van de driewielige kar slee: slø̜y (Borlo, ... ), šlęi̯ (Kinrooi), sleephout: šlēphǫu̯t (Oirsbeek), slob: slup (Blerick), šlop (Limbricht), slof: slof (Groot Genhout, ... ), sluf (Aalst, ... ), slūf (Borgloon) Houten blok vooraan aan de kar in plaats van een voorwieltje. Dit komt enkel voor bij een klein voertuigje op twee wieltjes, dat dient om akkerwerktuigen te vervoeren. Vergelijk het lemma ploegslede in wld I.1. [N 17, 42; N G, 68a] I-13
houten stamper aardappelenkuis: ęrpǝlǝkys (Neeritter), aardappelenstamper: ē̜rpǝlǝstampǝr (Maasmechelen, ... ), ē̜rpǝlǝštampǝr (Roermond), ęrpǝlǝstampǝr (Bree), ī.rpǝlǝstampǝr (Maaseik), īrpǝlǝstampǝr (Maaseik), aardappelenstemper: ē̜rpǝlǝstęmpǝr (Kinrooi), aardappelenstoter: ē̜rpǝlǝstuǝtǝr (Bocholt), aardappelskui: ē̜rpǝlskȳ (Munstergeleen), aardappelsstamper: erpǝlsštampǝr (Waubach), aardappelstamper: jalpǝlstāmpǝr (Zichen-Zussen-Bolder), japǝlstampǝr (Wellen), ē̜rpǝlstampǝr (Bree, ... ), ęrpǝlstampǝr (Tungelroy), ęrpǝlstāmpǝr (Noorbeek, ... ), ęrǝpǝlštampǝr (Rumpen), aardappelstemper: ē̜rpǝlštɛmpǝr (Baexem), aardappelstoker: ē̜rpǝlštøkǝr (Mechelen), aardappelstomper: i̯apǝlstūmpǝr (Gelinden, ... ), japǝlstompǝr (Diepenbeek), japǝlstumpǝr (Spalbeek), aardappeltemper: ē̜rpǝltęmpǝr (Hamont), as: ɛs (Noorbeek, ... ), brij-ijzer: brii̯īǝzǝr (Hoensbroek), brijselknoest: brisǝlknus (Buchten, ... ), bręi̯sǝlknus (Maasmechelen), bręi̯sǝlknust (Rotem), brijselkuil: brisǝlkyl (Guttecoven, ... ), brijselkuis: brisǝlkȳs (Grathem, ... ), brizǝlkys (Nunhem), brizǝlkȳs (Buggenum), brijselsknoest: brisǝlsknūs (Urmond), brijselskuil: brisǝlskȳl (Banholt, ... ), brizǝlskyl (Geulle), brizǝlskȳl (Geleen), brijselskuis: bresǝlskȳs (Boukoul, ... ), brisǝlskȳs (Horn, ... ), brizǝlskȳs (Susteren), brijsemskuil: brisǝmskø̜l (Echt), brijsemskuis: brisǝmskȳs (Maasbracht), brɛsǝmskȳs (Vlodrop), brijtselknoest: brē̜i̯tsǝlknuu̯s (Rotem), brijtselkuil: britzǝlkȳl (Mechelen), britšǝlkȳl (Puth), bręi̯tsǝlkyl (Mechelen), brītsǝlkyl (Klimmen), brijtselkuis: bretsǝlkys (Weert), brītsǝlkys (Neer), brijtselsknoest: britzǝlsknus (Limbricht), brijtselskuil: britsǝlskyl (Klimmen), britsǝlskȳl (Valkenburg), bręi̯tsǝlskyl (Eygelshoven), brijtselstamper: bręi̯tsǝlštampǝr (Mechelen), brijtsemskuil: britsǝmskȳl (Rothem), bruiselskuis: brysǝlskys (Herten), houten stamper: hōtǝ stampǝr (Gelieren Bret), knoest: knou̯s (Lanklaar), knus (Holtum), knūs (Urmond), knoetser: knutsǝr (Boekt Heikant), knuts: knøts (Halen), knutser: knø̄tsǝr (Boekt Heikant), krompierestoker: krōmpii̯ǝrštykǝr (Teuven), kuil: kø̜l (Echt), kuis: kys (Heel), kȳs (Herkenbosch, ... ), kwetser: kwetšǝr (Reijmerstok), kwɛtšǝr (Bocholtz, ... ), patattenkuis: pǝtatǝkys (Baarlo), patattenkwetser: pǝtatǝkwɛtsǝr (Venlo), patattenstamper: patatǝstampǝr (Beringen, ... ), pǝtatǝštampǝr (Tegelen), patattenstomper: patatǝnstompǝr (Achel), patatǝstompǝr (Lommel), pǝtatǝstumpǝr (Berverlo, ... ), pǝtatǝstūmpǝr (Gelinden, ... ), pǝtętǝstumpǝr (Paal), pǝtętǝstõ̜mpǝr (Kermt), pǝtɛʔǝstompǝr (Kwaadmechelen), stampel: stampǝl (Beringen), stamper: stampǝr (Bocholt, ... ), stāmpǝr (Rosmeer, ... ), štampǝr (Hoensbroek, ... ), stemper: stē̜mpǝr (Milsbeek, ... ), stęmpǝr (Neerharen, ... ), stɛmpǝr (Gennep, ... ), stoker: štykǝr (Teuven), stomper: stompǝr (Rummen), stumpǝr (Borgloon, ... ), stõ̜mpǝr (Kermt), stūmpǝr (Opheers), stǫmpǝr (Lommel), stoter: stø̄i̯tǝr (Wellen), stø̄tǝr (Hoeselt), stø̜u̯tǝr (Borgloon), štȳ.tǝr (Panningen), štȳtǝr (Gronsveld), varkenskuis: vɛrkǝskȳs (Melick, ... ), varkensstamper: vɛ̄rkǝsstampǝr (Meijel), voerknots: vōrknǫts (Velden), voerstemper: vōrstɛmpǝr (Velden) Houten stamper om aardappelen voor de varkens mee tot puree te stampen. [N 18, 133; N 18, 134; S 20, add.; monogr.] I-12
houten vloer gebinte: gǝbøn (Epen, ... ), houten gebinte: hōtǝ gǝbøn (Heerlen), houten vloer: ōtǝ vlūr (Sint-Truiden), houten vloer van dennen: hǭ.tǝ vlū.r van dę̄nǝ (Kanne), houteren vloer: holtǝrǝ vlūr (Venray), plancher: planšē (Lommel, ... ), plánšē (Meeuwen), plǭsē (Lozen), planken aarde: plaŋkǝn ē̜rt (Nederweert), planken vloer: plaŋkǝ vlūr (Stein), plāŋkǝ vlūr (Ottersum), plɛŋkǝ vlūr (Sint Odilienberg), rifvloer: ref˲vlōr (Geulle), ref˲vlūr (Sint Odilienberg, ... ), vloer: vluǝr (Berbroek, ... ), vloer van eikehout: vlū.r van ęjkǝnǫwt (Lauw), vloer van eiken balken: vlū.r van ēkǝ balǝkǝ (Tongeren), vloer van kwartier: vlūr van kǝtīr (Bilzen) Houten vloer op de bedding van de beek om het uitspoelen van de bodem tegen te gaan, bestaande uit ingeslagen palen met daarop zware balken. Zie ook de lemmata ɛpalenɛ en ɛbalkenɛ. Volgens de invuller uit Q 162 was een eiken vloer beter dan een stenen, omdat eik in water zwart en steenhard wordt en dus zeer stevig is. Stenen daarentegen kunnen door de stroming afbrokkelen.' [Vds 27; Coe 18] || Vloer bestaande uit door middel van messing en groef aan elkaar gedreven vloerdelen. Voor een houten vloer worden doorgaans evenwijdig aan de stralen van het hout gezaagde planken gebruikt. Op deze wijze wordt het kromtrekken van het hout zoveel mogelijk voorkomen. [N 54, 128; N 54, 129; S 41; monogr.] II-3, II-9
houthopen houthopen: hǭlthø̄̄p (Ottersum) In mijten opgestapelde takkenbossen. [N 49, 63] II-8
houtjongen houtjong: houtjong (Zie mijnen  [(Maurits)]  [Domaniale]), hōtsjǫŋ (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Domaniale]), vaarjong: vārjǫŋ (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Emma, Maurits]) Mijnwerker die belast is met het transport van houten stijlen e.d. naar de pijler. [monogr.; div.] II-5