e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
molentrap trap: trap (Baexem, ... ) De trap aan de voorweeg van de standerdmolen. Zie ook afb. 21. [N O, 48f; Sche 17] II-3
molentrappen trappen: trapǝ (Weert), trɛp (Kaulille) De trappen tussen de verschillende zolders in de Hollandse molen. [N O, 55e] II-3
molenvat bak: bak (Meijel), maatvat: mǭt˲vat (Kaulille), meelbak: meelbak (Paal), mīlbak (Lummen), molenvat: mø̄lǝvat (Lummen), vat: vat (Opitter, ... ), vāt (Einighausen  [(ongeveer 20 kg)]  , ... ) Een vat waarmee alle meelzakken op het juiste gewicht worden gebracht. [N O, 38n] II-3
molenvolk molenvolk: myǝlǝvǫlǝk (Weert), mø̄lǝvø̜lk (Thorn), mø̄lǝvǫlk (Neeritter, ... ), mø̄lǝvǫlǝk (Meijel), mø̜̄lǝvǫlk (Mechelen), muldersjongen: møldǝrsjǫŋǝ (Herten), muldersknechten: mø̜ldǝšknɛxtǝ (Einighausen), muldervolk: mø̜ldǝrvǫlǝk (Kaulille), volk: vǫlǝk (Weert) Algemene benaming voor het personeel van een molen. [N O, 40h] II-3
molenwagen camion: kameŋjoŋ (Klimmen), kamǝjon (Tungelroy), molen: mi̯ølǝ (Hoeselt), mølǝ (Lommel), mø̄lǝ (Groot Genhout, ... ), mīǝlǝ (Opglabbeek), molenkar: mø̄lǝkar (Schimmert), mø̄ǝlǝkār (Mechelen), mø̜̄lǝkār (Teuven), molenskar: mø̜lskār (Kwaadmechelen), molenwagel: mi̯uǝlǝwǭgǝl (Gelinden, ... ), mi̯ølǝwǭgǝl (Hoeselt, ... ), myi̯lǝwǭgǝl (Tongeren), mø.lǝwǭgǝl (Hoepertingen), mølǝwāgǝl (Beringen, ... ), mølǝwǭgǝl (Vechmaal), møy.lǝwǭgǝl (Gutschoven, ... ), mø̄.lǝwǭgǝl (Binderveld, ... ), mø̄lǝwāgǝl (Halen  [(zonder vaste wanden)]  , ... ), mø̄lǝwǭgǝl (Diets-Heur), mø̜̄.lǝwǭgǝl (Borlo), mø̜̄lǝwāgǝl (Lummen, ... ), mø̜i̯lǝwǭgǝl (Wellen), mø̜lǝwāgǝl (Neerharen), mø̜ylǝwǭgǝl (Brustem, ... ), mēlǝwāgǝl (Hasselt, ... ), molenwagen: miǝlǝwāgǝ (Bree), mylǝwāgǝ (Bocholt, ... ), mȳlǝwāgǝ (Heerlen, ... ), mȳǝlǝwān (Eygelshoven), mølǝwāgǝn (Achel, ... ), mølǝwān (Bocholtz), mø̄lǝwāgǝn (Grathem, ... ), mø̜̄lǝwāgǝ (Baarlo, ... ), mø̜lǝwāgǝ (Zolder), moneziekar: monēzīkē̜r (Hamont), wagel: wāgǝl (Borgloon, ... ), wǭgǝl (Rosmeer, ... ), wagen: wāgǝ (Panningen), wāgǝn (Bocholt, ... ) Vierwielige wagen met vaste voor- en zijwanden, waarvan de bak op veren rust. Het voor- en achterstel zijn met elkaar verbonden door middel van twee draagbalken. Het voorste asstel draait gemakkelijk door middel van metalen ringen die op de asbalk liggen. Deze wagen is lichter dan de langwagen, omdat de wielen lichter zijn. [N 17, 43b; N G, 51 + 71a; JG 1d] I-13
molenweg molenpad: [molen]pāt (Thorn, ... ), molenstraat: mø̄lǝstrāt (Paal), mø̄lǝstrǭt (Tessenderlo), molenweg: [molen]wiǝx (Weert), [molen]wēx (Kaulille, ... ), [molen]węx (Meijel), [molen]wę̄x (Einighausen, ... ), [molen]wɛx (Lummen, ... ), mø̄lǝnwęx (Gennep), paadje: pę̄tjǝ (Herten) De weg die naar de molen leidt. Zie voor de fonetische documentatie van het woorddeel ømolenŋ- het lemma ɛmolenɛ.' [N O, 39e] II-3
moll-ijzer hitler: hetlǝr (Zie mijnen  [(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]  [Winterslag, Waterschei]), hitlerijzer: hetlǝrę̄jzǝr (Zie mijnen  [(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]  [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]), moll-ijzer: mǫlę̄jzǝr (Zie mijnen  [(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]  [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]) Boogvormig ijzer in railprofiel van 2.50 m tot 3 m lengte. Aan beide einden is het ijzer voorzien van schoenen die een in de lengterichting van de mijngang gelegen ronde balk gedeeltelijk kunnen omvatten. Twee Moll-ijzers en een houten kap vormen het bovenste gedeelte van een Mollondersteuning. De woordtypen "Hitler" en "Hitlerijzer" als benaming voor het Moll-ijzer waren volgens Vanwonterghem (pag. 123) vooral in zwang gedurende de Tweede Wereldoorlog. Zij kregen deze naam omdat de Moll-ijzers van Duitse oorsprong waren. [Vwo 374; Vwo 375; Vwo 524] II-5
moll-ondersteuning moll-kader: mǫlkādǝr (Zie mijnen  [(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]  [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]) Ondersteuning die hoofdzakelijk bestaat uit twee opbraakschoren of twee houtbokken, twee Moll-ijzers en een houten kap. Zie de semantische toelichting bij het lemma Moll-IJzer. [Vwo 525] II-5
molshoop in het grasland dolhoop: dǫlǫu̯p (Gingelom  [(mv dǫlǫōu̯pǝ en dǫlǫȳp)]  ), (mv do ̞lūp)  do ̞lūp (Buvingen), (mv dǫl (h)ȳi̯p)  dǫl(h)ūu̯p (Montenaken), (mv dǫlhȳp)  dǫlhūp (Jeuk), (mv dǫlȳp)  dǫlūp (Borlo, ... ), heupel: hø̜pǝl (Meerssen), marpshoop: (mv marǝpshøi̯ǝp)  marǝpshōp (Lommel), merpshoop: (mv męrpshøi̯ǝp)  męrpshōp (Lommel), moeltworm: multwǫ.rǝm (Sevenum  [(betekent ook 'mol')]  ), moeltwormhoop: (mv multwø̜rǝmhø̜i̯p)  multwø̜rǝmhǫu̯p (Tegelen), (mv multwǫrǝmhø̜i̯p)  multwǫrǝmhǫu̯p (Blerick, ... ), (mv mūltwǫrǝmhø̜i̯p)  mūltwǫrǝmhǫu̯p (Steyl), moeltwormshoop: multwø̜rǝmshō ̝ǝp (Leunen  [(mv multwø̜rǝmsh"ǝp)]  , ... ), (mv multwø̜rǝmshȳǝp)  multwø̜rǝmshūǝp (Melderslo), (mv multwǫ.rǝmshȳǝp)  multwǫ.rǝmshūǝp (Sevenum), (mv multwǫrǝmshø̜i̯p)  multwǫrǝmshǫu̯p (Belfeld, ... ), moerkshoop: (mv murǝksǝ)  murǝkshup (Heusden  [(vroeger)]  ), moerp: `murup (Hasselt  [(betekent ook 'mol')]  ), moerphoop: (mv mo.rǝphø̜i̯p)  mo.rǝphǫu̯p (Broekom, ... ), (mv mǫu̯ǝrǝphø̜i̯p)  mǫu̯ǝrǝphǫu̯p (Wellen), moerpshoop: mu.rǝpshup (Godschei, ... ), (mv mo.rpǝshø̜i̯p)  mo.rpǝshǫu̯p (Jesseren), (mv mo.rǝpshyp)  mo.rǝpshup (Helchteren), (mv mo.rǝpshø̜i̯p)  mo.rǝpshǫu̯p (Bommershoven, ... ), (mv mo.rǝpǝshø̜i̯p)  mo.rǝpǝshǫu̯p (Kerniel), (mv moǝrǝpshyp)  moǝrǝpshup (Zonhoven), (mv mu.rǝpshø̜i̯p)  mu.rǝpshǫu̯p (Wellen), (mv mø̜rpsh"i̯p)  mø̜rpshōu̯p (Wellen), (mv mø̜rǝpsh".p)  mø̜rǝpshō.p (Diepenbeek), (mv mōrǝpshȳp)  mōrǝpshūp (Zonhoven), (mv mūrǝpshi̯.p)  mūrǝpshau̯.p (Zutendaal), (mv mūrǝpshyp)  mūrǝpshup (Helchteren, ... ), (mv mūrǝpshē.p)  mūrǝpshō.p (Gelieren Bret, ... ), (mv mǫ.rǝpship)  mǫ.rǝpshup (Godschei), (mv mǫ.rǝpshø̜i̯p)  mǫ.rǝpshau̯p (Bommershoven), mǫ.rǝpshǫu̯p (Borgloon, ... ), (mv mǫ.rǝpǝshø̜i̯p)  mǫ.rǝpǝshǫu̯p (Tongeren), (mv mǫrǝpsh".p)  mǫrǝpshō.p (Diepenbeek), (mv mǫrǝpshø̜i̯p)  mǫrǝpshǫu̯p (Hopmaal), (mv mǫrǝpǝshø̜i̯p)  mǫrǝpǝshǫu̯p (Kortessem), moethoop: (mv mūthø̜i̯p)  mūthǫu̯p (Blerick), moetwormshoop: (mv mutwø̜̄rǝmshyǝp)  mutwø̜̄rǝmshuǝp (Meterik), (mv mutwø̜̄rǝmshȳǝp)  mutwø̜̄rǝmshūǝp (America, ... ), (mv mutwø̜rǝmsh" ̝ǝp)  mutwø̜rǝmshō ̝ǝp (Blitterswijck, ... ), (mv mutwø̜rǝmshyǝp)  mutwø̜rǝmshuǝp (Afferden, ... ), (mv mutwø̜rǝmshȳǝp)  mutwø̜rǝmshūǝp (Broekhuizen, ... ), (mv mutwø̜rǝmshø ̝ǝp)  mutwø̜rǝmsho ̝ǝp (Oirlo), (mv mutwø̜rǝmshø̜i̯p)  mutwø̜rǝmshǫu̯p (Grubbenvorst), (mv mutwǫrǝmsh" ̝ǝp)  mutwǫrǝmshō ̝ǝp (Arcen), (mv mutwǫrǝmshȳǝp)  mutwǫrǝmshūǝp (Arcen, ... ), (mv mutwǫrǝmshø̜̄i̯p)  mutwǫrǝmshǭu̯p (Maasbree), (mv mutwǫrǝmshø̜i̯p)  mutwǫrǝmshǫu̯p (Blerick, ... ), molheuvel: mǫlhøǝvǝl (Gulpen), molhoop: mu(ǝ).lhǫu̯.p (Opheers), mõ̜.lhǭp (Gelinden), mǫ.lhup (Hasselt, ... ), mǫ.lōp (Veulen), mǫlhūp (Boekhout  [(mv mǫlhȳǝp)]  , ... ), mǫlhūǝp (Halen  [(mv mǫlhūǝpǝ)]  , ... ), mǫlhű̄p (Binderveld  [(mv mǫlhȳǝp)]  , ... ), mǫlup (Kuringen  [(mv mǫlip)]  , ... ), (mv mõ̜.lhyp)  mõ̜.lhűp (Wijer), (mv mõ̜.lhø̜i̯p)  mõ̜.lhōp (Voort), mõ̜.lhǫu̯p (Berlingen, ... ), (mv mõ̜.lȳǝp)  mõ̜.lű̄p (Ordingen), (mv mǫ.lhip)  mǫ.lhűp (Berbroek), (mv mǫ.lhyǝp)  mǫ.lhuǝp (Overpelt), (mv mǫ.lhø ̞i̯p)  mǫ.lho ̞u̯p (Sint-Lambrechts-Herk), (mv mǫ.lhø̜i̯p)  mǫ.lhǫu̯p (Alken, ... ), (mv mǫ.līp)  mǫ.lūp (Hasselt), (mv mǫlhuǝpǝ)  mǫlhuǝp (Donk, ... ), (mv mǫlhø̜i̯.p)  mǫlhǫu̯.p (Maasmechelen), (mv mǫlhē.p)  mǫlhō.p (Genk), (mv mǫlhōpǝ)  mǫlhōp (Halen), (mv mǫlip)  mǫlhup (Kuringen), mǫlűp (Kermt, ... ), (mv mǫlȳ(ǝ)p)  mǫlū(ǝ)p (Gingelom), (mv mǫlȳp)  mǫlūp (Aalst, ... ), mǫlű̄p (Aalst), molhoopje: (mv mǫlipkǝs)  mǫlipkǝ (Kermt), molle(n)hoop: mǫlǝn(h)ű̄p (Aalst), mǫlǝnhup (Heusden), mǫlǝnūp (Sint-Truiden), (mv mǫlǝhø̜i̯p)  mǫlǝhǫu̯p (Lozen), molleshoop: mǫ.lǝshō.p (Bilzen, ... ), (mv molǝsh".p)  molǝshō.p (Zichen-Zussen-Bolder  [(betekent ook 'mol')]  ), (mv má.lǝsh".p)  má.lǝshō.p (Nerem  [(betekent ook 'mol')]  ), (mv műǝ.lǝshē.p)  műǝ.lǝshō.p (Hees), molleshoophoop: (mv mau̯.lǝsoph".p)  mau̯.lǝsophō.p (Rutten), (mv máu.lǝšuǫph".p)  máu.lǝšuǫphō.p (Diets-Heur), molpehoop: mǫlǝpǝho.p (Vreren), molpekoot: (mv mǫ.lǝpǝkȳ.tǝr)  mǫ.lǝpǝkū.t (Tongeren), molpelshoop: (mv mǫ.lpǝlsh".p)  mǫ.lpǝlshō.p (Piringen), molpshoop: mǫ.lpǝshǫu̯p (Beverst, ... ), (mv mǫ.lpǝsh".p)  mǫ.lpǝshō.p (Henis, ... ), (mv mǫ.lpǝshø̜i̯.p)  mǫ.lpǝshǫu̯.p (Tongeren), (mv mǫ.lǝpsh".p)  mǫ.lǝpshō.p (Bilzen, ... ), (mv mǫ.lǝpshø̜i̯p)  mǫ.lǝpshǫu̯p ('S-Herenelderen, ... ), (mv mǫ.lǝpshēi̯p)  mǫ.lǝpshōu̯p (Beverst), (mv mǫ.lǝpǝsh".p)  mǫ.lǝpǝshō.p (Koninksem, ... ), (mv mǫ.lǝpǝshøi̯.p)  mǫ.lǝpǝshǫu̯.p (Koninksem), (mv mǫ.lǝpǝshø̜i̯p)  mǫ.lǝpǝshǫu̯p (Guigoven), (mv mǫlpǝshyø̜.p)  mǫlpǝshuǫ.p (Lauw), (mv mǫlǝpshē.p)  mǫlǝpshō.p (Rosmeer), (mv m˙ǫlpǝsh".p)  m˙ǫlpǝshō.p (Overrepen), molsheuvel: mǫlshø̜̄vǝl (Horn, ... ), mǫlsyǝvǝl (Stokkem), mǫlsȳvǝl (Rotem), mǫlsø̄vǝl (Lanklaar, ... ), (mv mø̜.lsh"vǝlǝ)  mø̜.lshø̄vǝl (Tungelroy), (mv mǫlsh"vǝlǝ)  mǫlshø̄vǝl (Munstergeleen, ... ), molshoop: mǫlshuǝp (Achel  [(mv mǫlshuǝpǝ)]  , ... ), mǫlshűp (Kermt), mǫlǝshǫu̯p (Heel), (mv mo.lshø̜i̯p)  mo.lshǫu̯p (Posterholt, ... ), (mv molshø̜i̯.p)  molshǫu̯.p (Boukoul, ... ), (mv molshø̜i̯p)  molshǫu̯p (Asenray / Maalbroek, ... ), (mv mó̜lshø̜i̯.p)  mó̜lshǫu̯.p (Geistingen, ... ), (mv mõ̜.lshø̜i̯p)  mõ̜.lshő̜up (Kozen), (mv mõ̜lshuu̯ǝpǝn)  mõ̜lshuu̯ǝp (Lommel), (mv mõ̜lshyǝp)  mõ̜lshuǝp (Achel), (mv mõ̜lshø̜i̯p)  mõ̜lshǫu̯p (Velden), (mv mõ̜lshūǝp)  mõ̜lshūǝp (Hamont), (mv mø̜.lshø̜i̯.p)  mø̜.lshǫu̯.p (Tungelroy), (mv mø̜ls(h)ø̜i̯.p)  mø̜ls(h)ǫu̯.p (Elen), (mv mø̜lshø̜i̯.p)%%van de volgende drie varianten is het eerste lid een meervoudsvorm%%  mø̜ls˱hǫu̯.p (Maasmechelen), (mv mǫ.ls(h)īp)  mǫ.ls(h)ūp (Hasselt), (mv mǫ.lshyǝp)  mǫ.lshuǝp (Kaulille), (mv mǫ.lshø̜i̯.p)  mǫ.lshǫu̯.p (As, ... ), (mv mǫ.lshø̜i̯p)  mǫ.lshǫu̯p (Baexem, ... ), (mv mǫ.lshē.p)  mǫ.lshō.p (Heesveld-Eik, ... ), (mv mǫ.lshęi̯.p)  mǫ.lshő̜u̯.p (As, ... ), (mv mǫ.ls˱īp)  mǫ.ls˱ūp (Hasselt), (mv mǫls(h)ø̜i̯.p)  mǫls(h)ǫu̯.p (Kessenich, ... ), (mv mǫlsh" ̞p)  mǫlshō ̞p (Nuth), (mv mǫlsh"f)  mǫlshōf (Kerkrade, ... ), (mv mǫlsh"p)  mǫlshōp (Gennep, ... ), (mv mǫlsh"ǝp)  mǫlshōǝp (Heijen), (mv mǫlship)  mǫlshup (Peer), (mv mǫlshȳ(ǝ)p)  mǫlshū(ǝ)p (Sint-Truiden), (mv mǫlshȳp)  mǫlshūp (Beringen, ... ), (mv mǫlshȳǝp)  mǫlshūǝp (America, ... ), (mv mǫlshø̜̄i̯p)  mǫlshǭu̯p (Montfort, ... ), (mv mǫlshø̜i̯.p)  mǫlshǫu̯.p (Elen, ... ), (mv mǫlshø̜i̯p)  mǫlshǫu̯p (Baarlo, ... ), (mv mǫlshęi̯.p)  mǫlshő̜u̯.p (Bree, ... ), (mv mǫlsi̯.p)  mǫlsǫu̯.p (Dilsen, ... ), (mv mǫlsø̜̄i̯.p)  mǫlsǭu̯.p (Stokkem), moorhoop: mōrhōp (Hopmaal), (mv mo.rhø̜i̯p)  mo.rhǫu̯p (Heks), (mv muǫrhø̜i̯p)  muǫrhǫu̯p (Hopmaal), mouteremshoop: mǫu̯tǝrǝmshup (Eksel), (mv m"trǝmship)  mø̄trǝmshup (Linde), (mv mátǝrǝmshiǝp)  mátǝrǝmshuǝp (Peer), (mv mó̜.tǝrǝmshyǝp)  mó̜.tǝrǝmshuǝp (Eksel), (mv mó̜tǝrǝmshyǝp)  mó̜tǝrǝmshuǝp (Hechtel, ... ), (mv mő̜trǝmship)  mő̜trǝmshup (Linde), (mv mő̜u̯tǝrǝmshęi̯.p)  mő̜u̯tǝrǝmshǫu̯.p (Grote-Brogel  [(vroeger)]  ), (mv mő̜ǝtǝrømshiǝp)  mő̜ǝtǝrømshuǝp (Peer), (mv mǫu̯.tǝrǝmshyǝp)  mǫu̯.tǝrǝmshuǝp (Kleine-Brogel), (mv mǭtǝramshȳǝp)  mǭtǝramshūǝp (Wijchmaal), mouterof: mōtrø̜f (Brunssum  [(betekent ook 'mol')]  ), mōtrǫf (Merkelbeek  [(betekent ook 'mol')]  ), mǫu̯trø̜f (Nuth  [(betekent ook 'mol')]  ), mǫu̯trǫf (Schinnen  [(betekent ook 'mol')]  ), mǫu̯tǝrǫf (Merkelbeek  [(betekent ook 'mol')]  ), mǭ ̝trøf (Nuth  [(betekent ook 'mol')]  ), mouterofhoop: (mv mōtǝrǫfh"p)  mōtǝrǫfhōp (Oirsbeek), mouterop: mǫu̯tǝrǫp (Limbricht  [(betekent ook 'mol')]  ), mouterophoop: (mv mǫu̯.tǝrǫphø̜i̯.p)  mǫu̯.tǝrǫphǫu̯.p (Sittard), mouteropsheuvel: mǫu̯trapshø̄vǝl (Obbicht), mǫu̯trǫpshø̄vǝl (Einighausen), mouteropshoop: (mv mǫu̯tǝrǫpshø̜i̯p)  mǫu̯tǝrǫpshǫu̯p (Guttecoven), moutheuvel: mau̯thyǝvǝl (Hoensbroek  [(betekent ook 'mol')]  ), mau̯thø̄vǝl (Berg), mou̯.t(h)ø̄.vǝl (Eisden), moǝthø̜vǝl (Lontzen  [(betekent ook 'mol')]  ), mutȳvǝl (Bocholtz  [(betekent ook 'mol')]  ), mó̜i̯tø̄vǝl (Bunde  [(betekent ook 'mol')]  ), mō ̞thø̜vǝl (Mheer  [(betekent ook 'mol')]  , ... ), mō.thyø̜.vǝl (Kanne  [(betekent ook 'mol')]  ), mō.thyǝ.vǝl (Kanne  [(betekent ook 'mol')]  , ... ), mō.thȳ.vǝl (Bocholtz  [(betekent ook 'mol')]  , ... ), mō.thȳǝ.vǝl (Rimburg  [(betekent ook 'mol')]  ), mō.th˙ø̜vǝl (Vaals  [(betekent ook 'mol')]  ), mō.ti̯ø̜.vǝl (Moelingen  [(betekent ook 'mol')]  ), mōt(h)ȳvǝl (Heerlen  [(betekent ook 'mol')]  ), mōt(h)ø ̞vǝl (Vijlen  [(betekent ook 'mol')]  ), mōt(h)øvǝl (Kanne  [(betekent ook 'mol')]  ), mōthyǝvǝl (Gulpen  [(betekent ook 'mol')]  , ... ), mōthȳvǝl (Moerslag  [(betekent ook 'mol')]  , ... ), mōthȳǝvǝl (Eijsden  [(betekent ook 'mol')]  , ... ), mōthøvǝl (Eynatten  [(betekent ook 'mol')]  , ... ), mōthø̜vǝl (Epen  [(betekent ook 'mol')]  , ... ), mōǝthyǝvǝl (Gronsveld  [(betekent ook 'mol')]  ), mő̜u̯.thø̄.vǝl (Lanaken  [(betekent ook 'mol')]  ), mő̜u̯.thīǝ.vǝl (Neeroeteren), mǫi̯tø̄vǝl (Neerharen  [(betekent ook 'mol')]  ), mǫu̯.t(h)ø̄.vǝl (Lanaken  [(betekent ook 'mol')]  ), mǫu̯.thøvǝl (Eupen  [(betekent ook 'mol')]  ), mǫu̯.thø̄.vǝl (Maastricht  [(betekent ook 'mol')]  , ... ), mǫu̯.tȳ ̞ǝ.vǝl (Leut, ... ), mǫu̯.tø̄.vǝl (Boorsem  [(betekent ook 'mol')]  , ... ), mǫu̯t(h)ø̄vǝl (Puth, ... ), mǫu̯thyǝvǝl (Schinnen  [(betekent ook 'mol')]  ), mǫu̯thȳvǝl (Gronsveld  [(betekent ook 'mol')]  ), mǫu̯thȳǝvǝl (Klimmen  [(betekent ook 'mol')]  , ... ), mǫu̯thø̄ ̝ǝvǝl (Doenrade), mǫu̯tyǝ.vǝl (Uikhoven  [(betekent ook 'mol')]  ), mǫu̯tø̄.vǝl (Vucht), mǫu̯tø̄vǝl (Lutterade), mǭ ̝.thȳǝ.vǝl (s-Gravenvoeren  [(betekent ook 'mol')]  ), mǭ ̝thȳǝvǝl (Voerendaal), mǭ ̝thøǝvǝl (Gulpen  [(betekent ook 'mol')]  ), mǭ ̝thø̜̄a.vǝl (Sint-Martens-Voeren  [(betekent ook 'mol')]  , ... ), mǭ ̝ǝthø̜̄vǝl (Noorbeek  [(betekent ook 'mol')]  , ... ), mǭi̯thø̄vǝl (Itteren  [(betekent ook 'mol')]  ), mǭu̯thøvǝl (Mechelen  [(betekent ook 'mol')]  , ... ), (mv mōth"vǝlǝ)  mōthø̄vǝl (Gulpen  [(betekent ook 'mol')]  , ... ), (mv mǫu̯th"vǝlǝ)  mǫu̯thø̄vǝl (Amby  [(betekent ook 'mol')]  , ... ), moutheuvelehoop: (mv mǭ ̝thøǝvǝlǝhø̜̄ ̝p)  mǭ ̝thøǝvǝlǝhǭ ̝p (Gulpen), moutheuvelshoop: (mv mōt(h)ø ̞vǝlsh"p)  mōt(h)ø ̞vǝlshōp (Vijlen), (mv mōthȳǝvǝlsh"p)  mōthȳǝvǝlshōp (Eygelshoven, ... ), (mv mōthø̜vǝlsh"p)  mōthø̜vǝlshōp (Mechelen), (mv mūt˱dȳvǝlsh"f)  mūt˱dȳvǝlshōf (Bleijerheide), (mv mǫu̯th"vǝlsh"i̯p)  mǫu̯thø̄vǝlshǭu̯p (Eijsden), (mv mǫu̯th"vǝlshø̜i̯p)  mǫu̯thø̄vǝlshǫu̯p (Meerssen, ... ), (mv mǫu̯thȳǝvǝlshø̜i̯p)  mǫu̯thȳǝvǝlshǫu̯p (Wijlre), (mv mǭu̯thøvǝlsh"i̯p)  mǭu̯thøvǝlshǭu̯p (Mechelen), moutsheuvel: mǫu̯tshø̜̄vǝl (Grevenbicht / Papenhoven), moutwormshoop: (mv moǝtwǫrǝmshø̜i̯.p)  moǝtwǫrǝmshǫu̯.p (Panningen), (mv mōtwǫrǝmshø̜i̯p)  mōtwǫrǝmshǫu̯p (Venlo), (mv mǫtwǫrǝmshø̜̄i̯.p)  mǫtwǫrǝmshǫu̯.p (Helden, ... ), wout(s)heuvel: wő̜u̯.t(s)hīǝ.vǝl (As), wő̜u̯thīǝvǝl (Niel-bij-As  [(betekent ook 'mol')]  ), woutwormhoop: (mv wuǝtwø̜rǝmhyǝp)  wuǝtwø̜rǝmhuǝp (Lozen), woutwormsheuvel: (mv wő̜u̯.tw.rǝmshīǝ.vǝlǝ)  wő̜u̯.twɛ.rǝmshīǝ.vǝl (Meeuwen), (mv wő̜u̯.twę.rǝmshīǝ.vǝlǝ)  wő̜u̯.twę.rǝmshīǝ.vǝl (Beek, ... ), woutwormshoop: (mv wő̜u̯.twę.rǝmshęi̯.p)  wő̜u̯.twę.rǝmshő̜u̯.p (Opglabbeek), (mv wǫu̯.twø.rǝmshø̜i̯.p)  wǫu̯.twø.rǝmshǫu̯.p (Bocholt) Hoopje aarde, opgeworpen door een mol. Op de cultuurgronden en ook in het weiland zijn molshopen hinderlijk voor de boer, en hij zal proberen de mollen te vangen en de molshopen in het veld te verwijderen met de sleep (zie het lemma ''slepen'' in aflevering I.1.2, p. 175-176) of met een ander werktuig (zie het volgende lemma: ''molshopen verspreiden''). De benaming van de molshoop is vaak in het meervoud opgegeven. Daarom zijn bij de onderstaande woorden overal waar in de enquêtes door de informanten ook de meervoudsvormen zijn vermeld, deze hier ook opgenomen. In enkele streken worden de molshoop en de mol door hetzelfde woord benoemd. Daarom is in deze paragraaf ook het lemma ''mol'' opgenomen. De plaatsen waar de woorden voor mol en molshoop hetzelfde zijn, zijn hieronder gekenmerkt door het teken = bij de plaatscode; ze zijn in kaart 3, Mol, genoteerd.' [N 14, 80a; N 14, 81 add.; JG 1a, 1b, 1c; A 18, 12; L 1 a-m; L 1u, 165; L B2, 212; S 24, monogr.] I-3
molshopen verspreiden breiden: brāi̯ǝ (Berverlo, ... ), brēi̯ǝ (Houthalen), brē̜i̯ǝ (Bocholt, ... ), brē̜n (Koersel, ... ), bręi̯ǝ (Geistingen, ... ), breken: brai̯kǝ (Ospel), brē.kǝ (Hushoven), brēi̯kǝ (Borgloon), brēi̯ǝkǝn (Diepenbeek), brēkǝ (Beringen, ... ), brēǝkǝ (Borgloon), brēǝkǝn (Helchteren), brē̜.kǝ (Hoeselt), brē̜kǝ (Beverst, ... ), brękǝ (Achel, ... ), bręǝkǝ (Middelaar), brīǝkǝ (Hasselt), brɛkǝ (Baarlo, ... ), slichten: slextǝ (Sevenum), slēxtǝ (Meijel), šlextǝ (Herten), spreiden: spręi̯ǝ (Berg, ... ), spr˙ęǝ (s-Gravenvoeren), šprēi̯ǝ (Oirsbeek), špręi̯ǝ (Bocholtz, ... ), špr˙ęǝ (Sint-Martens-Voeren, ... ), strooien: strø̜̄i̯ǝ (Maaseik), uiteendoen: otęǝndyn (Opheers), utē̜i̯ndǭn (Kessenich), uiteenspreiden: ātīnspręi̯n (Sint-Truiden), uitereendoen: utręi̯ndōn (Tungelroy), ūtǝrē̜i̯ndūn (Stokkem), uitereengooien: ytǝrēngui̯ǝ (Blitterswijck), ȳtǝrē̜i̯ngyi̯ǝ (Gruitrode), ǫu̯tǝrē̜i̯ngui̯ǝ (Gelieren Bret, ... ), uitereenhouwen: utręi̯nhǫu̯ǝ (Ospel), uitereenslaan: utri.ǝslǫ (America), uitereensmijten: utręi̯.nšmī.tǝ (Boukoul, ... ), utǝręi̯nšmītǝ (Nunhem) Om te voorkomen dat de groei van de wei door de molshopen werd gehinderd en ook omdat het vee er last van had, werd de opgeworpen aarde van de molshopen verspreid. Dit gebeurde ofwel tijdens het slepen van de wei, met paard en weide- of sleepeg (zie aflevering I.1.2, p. 175-176), ofwel met handgereedschap. Dit laatste wordt in dit lemma behandeld. Voor alle opgaven geldt dat het voorwerp van het gegeven werkwoord "molshopen" is, vergelijk het voorgaande lemma. Zie ook het lemma ''mest verspreiden'' in aflevering I.1.1, p.15. Vaak hebben de zegslieden ook aangegeven welk gereedschap men voor dit werk gebruikte; dat zijn de schup in: K 278, 358, L 159a, 163, 163a, 163b, 164, 165, 211, 214, 215, 244c, 265, 266, 268, 269, 270, 271, 288, 288a, 289, 289a, 289b, 290, 291, 295, 314, 318b, 320c, 321, 321a, 322a, 324, 331, 331b, 332, 355, 366, 371a, 377, 387, 413, 420, 423, 425, 427, 432, P 107a, 175, 213, Q 2, 2b, 9, 14, 20, 32a, 72, 94b, 95, 98, 117a, 156, 178 en 204a; de "sjoet" of schuit %%(een platte schop zonder opstaande randen)%% in: L 265, 290, 322, 324, 332 en Q 14; de troffel %%(een grote schop)%% in: K 278, 314, 316, L 282, 286, 312, 355 en Q 4; de riek in K 316, 318, L 211, 265, 269, 282, 288, 291, 295, 326, 355, 372, 413, 423, 0426, 429, 429a, P 107a, Q 9, 14, 18, 22, 71, 78, 97, 98, 100, 111, 0122, 112b, 156, 193, 197, 197a, 198b, 204 en 204a; de schoffel in L 416, Q 121c en 178. [N 14, 81; monogr.] I-3