e-WLD begrippen 

 
 
Filteren...

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
neomist gewijde priester: gewiede priester (Melick), jong pastoortje: e jónk pestúrke (Tongeren), jonge priester: joenge priester (Hoensbroek), juist gewijde priester: enne jus geweijde preester (Stokkem), ne jus gewijde priester (Eigenbilzen), sjust gewèède priester (Sint-Truiden), neomist (<gr.): `nne neomis (Valkenburg), dr neomis (Klimmen), eine neomis (Klimmen), ene neomis (Lutterade), nejemist (Ell), nejomist (Heel), neomis (Epen, ... ), neomist (Baarlo, ... ), nēōmis (Nieuwenhagen), nne neomis (Gulpen), néomis (Terlinden), unne neomis (Meerssen), nieuwe gewijde priester: nieuwe gewiede priester (Baarlo), nieuwe priester: noawe priester (Zonhoven), nèje priester (Achel), nieuwgewijde, een ~: noêw gewiedje (Geistingen), ənə nøjgəwīdə (Montzen), pas gewijd (volt. deelw.): pas gewied (Reuver), pas gewijde priester: ene pas gewede preester (Koningsbosch), enne pas gewiejde preester (Klimmen), pas gewied preester (Ophoven), pas gewijde priester (Bree, ... ), pas gewijde, een ~: paas gewijden (Neerpelt), pas gewiedje (Haler), primiz (du.): priemiets (Waubach) Een pas gewijde priester, Neomist. [N 96D (1989)] III-3-3
nerf van de weide bovenste laag: byvǝstǝ lǭx (Maaseik), erf: ɛ.rf (Nederweert), ɛrǝf (Beringen, ... ), ɛ̄rǝf (Achel), erft: ɛrft (Maasmechelen, ... ), gras: [gras] (Beringen, ... ), grasbed: grās˱bęt (Haelen), graslaag: [gras]lǭx (Berg, ... ), [gras]lǭǝx (Gingelom, ... ), grasmat: [gras]mat (Baarlo, ... ), grasplaai: grasplāi̯ (Mechelen), grasris: (mv)  grā.srešǝ (Sittard), graszode: [gras]zōi̯ (Thorn), [gras]zǭi̯ (Middelaar), graszool: grās˲zōl (Neeritter), groes: grus (Kiewit, ... ), grōs (Grathem, ... ), grūs (Blitterswijck, ... ), grūu̯s (Koersel), grūǝs (Beverst, ... ), grǫu̯s (Geulle, ... ), gǝrus (Diepenbeek), ris: res (Achel, ... ), reš (Sittard), rēi̯ǝs (Borgloon), rē̜i̯s (Opheers), ręs (Halen, ... ), ręš (Lanklaar), (mv)  resǝ (Neer), rēšǝ (Waubach), rislaag: reslǭx (Kessenich), ros: rǫs (Tegelen), (mv)  rø̄s (Helden), rus: røs (Heppen, ... ), vilt: velt (Gruitrode), vølt (Berverlo), waas: wās (Margraten, ... ), wātš (Bocholtz, ... ), wōs (Gronsveld), wǭs (Oost-Maarland), w˙ās (s-Gravenvoeren, ... ), weizool: węi̯zǭl (Blitterswijck, ... ), zode: zode (Guttecoven), zō.i̯ (Maastricht), zōi̯ (Achel, ... ), zoog: zōx (Puth), zool: zǭl (Swalmen) Begroeide bovenlaag van wei- of hooiland; grasmat, graslaag. Zie ook de lemma''s ''nerf van de akker'' en ''groes'', ''met gras begroeide grond'' in de aflevering over de Landerijen. Zie voor de fonetische documentatie van het woord(deel) ''gras'' het lemma ''gras''. [N 14, 51; N 18, 12 add.; monogr.] I-3
nerf van een blad aderen: ideosyncr.  oare (Kerkrade), WLD  aore (Swalmen), aders: ± WLD = aders  óajers (Vlijtingen), geribbeld (adj.): ideosyncr.  geribbeld (Eijsden, ... ), nerf: naaf (Maastricht), nerf (Amby, ... ), nerref (Maastricht), nirf (Vaals), nèrf (Loksbergen), nèrrəf (Epen), nérf (Swalmen), n‧ɛrəf v. (Eys, ... ), #NAME?  nérref (Klimmen), eigen spellingsysteem  nerf (Geleen, ... ), Endepols  nerref (Maastricht, ... ), nèrref (Maastricht, ... ), ideosyncr.  nerf (Gronsveld, ... ), IPA, omgesp.  nɛrf (Kwaadmechelen), LDB  nerf (Roermond), oude spellingsysteem  nerf (Meijel), Veldeke  nerf (Echt/Gebroek, ... ), Veldeke 1979 nr 1  naerf (Venray), Veldeke aangepast  nerf (Tienray), Venlo e.o.  ner’f (Maasbree), WBD / WLD  nerf (Reuver), WBD-WLD  nèrf (Roermond), WBD/WLD  nerf (Caberg, ... ), nèrf (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), nèrrəf (Susteren), WBD\\WLD  nèrf (Amstenrade), WLD  de nêrf (Schimmert), nerf (Born, ... ), nērf (Venray), nèrf (Sweikhuizen, ... ), nèrrəf (Maastricht), nérf (Heel), WLD (De o is niet voldoende gedifferentiëerd; vandaar soms –)  nérf (Haelen), ± WLD  nerref (Ospel), nerven: de nerve (Hoensbroek), nerreve (Maastricht), nerrəvə (Maastricht), nerve (Blerick, ... ), nerven (Neerharen, ... ), nèrvə (Schinnen), nérve (Pey), eigen fon. aanduidingen  nerve (Ell), Endepols  nerve (Maastricht), ideosyncr.  nerve (Thorn), nerven (Oirsbeek), ideosyncr. m  nerve (Susteren), mv.  nerve (Amby), NCDN  nèrvö (Stevensweert), Nijmeegs (WBD)  nèrvə (Meijel), Veldeke  de nerve (Klimmen), Veldeke / eventueel aangevuld met systeem Jones  nerreve (Gulpen), Veldens dialekt  nerven (Velden), WBD / WLD  nervə (Beesel), WBD/WLD  nerrəvə (Maastricht), nervə (Kapel-in-t-Zand), nervən (Urmond), nèrrəvə (Maastricht), nérvə (Maastricht), WLD  nerrəvə (Hulsberg), nerve (Itteren, ... ), nervə (Grathem, ... ), nèrve (Montfort), nèrvə (Guttecoven), nèèrvə (Gennep), ± WLD mv  nérreve (Klimmen), rib: Bree Wb.  rib (Bree), WBD/WLD  rib (As), ± WLD  rub (Weert), ribbe: rubben (Geleen), eigen spellingsysteem  rubbe (Maastricht, ... ), WLD  ribben (Zonhoven, ... ) De aders van een blad die als ribben zichtbaar zijn en uitgaan van de steel (nerf, rib). [N 82 (1981)] III-4-3
nerfkant bleek: blęjk (Maasbree), bloem: blōm (Montzen), bovenkant: bovenkant (Bleijerheide), bōvǝkant (Schimmert), buitenkant: būtǝkant (Montzen), croûte: croûte (Sint-Truiden), gladde kant: glatǝ kant (Schimmert), glatǝ kānt (Wittem), haarkant: hoarkant (Stein), hǫwǝrkãnt (Tessenderlo), harenkant: hø̜rkanjtj (Molenbeersel), nerf: nɛrf (Bilzen, ... ), nɛ̄rf (Roggel), nerfkant: nerfkant (Dilsen, ... ), nɛrfkanjtj (Heythuysen, ... ), nɛrfkant (Bilzen, ... ), nɛrfkaŋk (Heerlerheide), nɛrfkānt (Weert), nɛrǝfkant (Klimmen, ... ), nerfzijde: nɛrfzi-j (Heerlerheide), tuighals: tȳxhals (Susteren), wreef: vręjf (Zonhoven) De kant van de huid waar het haar heeft gezeten. [N 60, 3a; N 60, 3c; N 36, 2a] II-10
nest bocht: beucht (Baarlo, ... ), bēūcht (Panningen), bēūg (Velden), boch (Beesel, ... ), bocht (Baarlo, ... ), bog (Belfeld), boocht (Helden/Everlo), boŏcht (Reuver), boŏg (Grubbenvorst), boëcht (Panningen), bōg (Steyl), bōōcht (Sevenum), bōōg (Velden), buch (Beesel, ... ), bucht (Maasbree, ... ), bug (Belfeld, ... ), bóch (Venlo), bôch (Tegelen), bôg (Venlo), mv. bücht  bôcht (Grathem), o bijna oo  boch (Venlo), ook: materiaal waaruit he nest is gebouwd  bōcht (Blitterswijck, ... ), v vogel of ander dier, ook: nestmateriaal  bòcht (Castenray, ... ), mussenbocht: mössenbóch (Tegelen), mussennest: mussenè.st (Gennep, ... ), nest: est (Echt/Gebroek, ... ), ĕst (Heel), ĕster (Heel), ist (Swalmen), istə (Swalmen), naest (As), naĕst (Beringen, ... ), nāēst (Hamont, ... ), neejste (Mechelen), nees (Epen), neest (Aubel, ... ), neeste (Nederweert), neester (Epen), neist (Oirlo), neiste (Oirlo), nes (Borgharen, ... ), nes(t) (Vreren), nes-ter (Vijlen), ness(t) (Eupen), nest (Altweert, ... ), neste (Borgharen, ... ), nester (Heerlen, ... ), nēist (Lommel), nēst (Meerlo, ... ), nēste (Meerlo), nēster (Venray), nēͅst (Hamont), nĕĕst (Schinveld), nĕĕster (Schinveld), nĕs (Bilzen, ... ), nĕst (Bingelrade, ... ), nĕster (Bingelrade), neͅ.st (Hasselt), neͅst (Bocholt, ... ), nihst (Diepenbeek), nis (Berg-en-Terblijt, ... ), nist (Helchteren, ... ), niste (Heer, ... ), nister (Berg-en-Terblijt, ... ), nĭs (Gulpen), nääst (Leunen, ... ), nääste (Leunen), nääster (Rimburg), nè.st (Gennep, ... ), nès (Amby, ... ), nèsch (Eijsden), nèschter (Eijsden), nèst (Beegden, ... ), nèste (Blerick, ... ), nèstee (Sint-Pieter), nèsten (Doenrade, ... ), nèster (Amby, ... ), nèès (Arcen, ... ), nèèst (Lottum, ... ), nèèste (Arcen, ... ), nèèster (Grevenbicht/Papenhoven), nés (Roermond), nést (Sint-Truiden), néster (Hunsel), néəst (Bree), nê.s(t) (Gors-Opleeuw), nêi.s (Borgloon), nês (Borgloon, ... ), nês-te (Blitterswijck), nêst (Blitterswijck, ... ), nêste (Gennep, ... ), nìster (Brunssum, ... ), nöst (As, ... ), nęst (Stein), nɛs (Rekem), nɛ̄s (Bleijerheide  [(meervoud: nɛstǝr)]  ), ès (Asenray/Maalbroek), èst (Beegden, ... ), èster (Beegden, ... ), èster (mv.) (Asenray/Maalbroek), éster (Echt/Gebroek, ... ), êster (Montfort), [ ê = lang]  nêst (Afferden), nêste (Afferden), Eeme op het nès traape (op heterdaad)  nès (Stevensweert), Ei nès = kwade vrouw  nès (Einighausen), Eng. name  neejs (Mechelen), m.  nêst (Swolgen), mv.  neste (Weert), nister (Vijlen), nèste (Maastricht), nèster (Vijlen), tussen i en e  nes (Brunssum), nestje: neskes (Sint-Pieter), nèske (Gronsveld), nèstje (Echt/Gebroek), dim.  neske (Valkenburg, ... ), nèske (Meerssen), dim.mv.  neskes (Roermond), vogelnestje: dim.  vogelnisje (Venlo), dim.mv.  väögelniskere (Vijlen) Bij trapbomen de groef waarin de trede, het stootbord en de wellat worden ingelaten. Nesten worden, nadat de treden en stootborden op de boom zijn afgeschreven, met een kapbeitel ingehakt en nagenoeg op diepte uitgestoken, waarna zij met een grondschaafje zuiver op diepte worden gemaakt. [N 55, 112] || nest [N 14 (1962)], [SGV (1914)], [SGV (1914)], [Willems (1885)], [ZND m] || nesten (mv.) [SGV (1914)] || vogelnest || vogelnestje II-9, III-4-1
nest, hoeveelheid jongen bocht: boch (Reuver), bôch (Maasbree, ... ), WLD  boocht (Sevenum), bōōch (Sevenum), bōōcht (Sevenum), bocht jongen: (? - moeilijk leesbaar)  ’n bôch jonge (Blerick), est: n êês (Montfort), ideosyncr.  is (Vlodrop), Veldeke ? - zwakke e, bijna i  êst (Nunhem), WBD/WLD  és (Kapel-in-t-Zand), WLD  ēys (Posterholt), és (Swalmen), est jongen: ideosyncr.  en és jónge (Susteren), hik: ook: broedsel van vogels  hik (Bleijerheide, ... ), klocht: klocht (Ospel), cassette bij varkens  klogt (Meijel), eigen spellingsysteem bij biggen  klocht (Ell), oude spelling  kloog (Meijel), WBD  klòòcht (Meijel), koppel: WLD duiven  kòppel (Sevenum), nest: ee nes (Hoensbroek), ei nès (Lutterade), enne nēst van ..... (Oirlo), nees (Epen), nes (Blerick, ... ), nest (Eys, ... ), nēs (Doenrade), nis (Amby, ... ), nès (Bilzen, ... ), nèst (Ittervoort), nés (Ten-Esschen/Weustenrade), nést (Tungelroy), nês (Herten (bij Roermond)), nêst (Stein, ... ), nɛs (Jeuk), éé nis (Gulpen), Bree Wb.  näst (Bree), cassettebandje  nist (Meijel), cassettebandje bij honden en katten  nist (Meijel), eigen spellingsysteem  nêst (Ell), eigen spellingsysteem honden, katten  nest (Meerlo), Endepols  e nes (Maastricht), nès (Maastricht, ... ), Gronsveld Wb overigens  nês (Gronsveld), ideosyncr.  ei nèst (Neer), nes (Roermond), nest (Thorn), nis (Noorbeek), nès (Kerkrade), IPA  nɛst (Kwaadmechelen), oude spelling  nest (Meijel), Veldeke  nest (Haelen), Veldeke 1979 nr. 1  nèst (Venray), Veldeke (aangepast)  nest (Tienray), Veldeke ? - zwakke e, bijna i  nêst (Nunhem), Veldeke hond  ’n nìs (Klimmen), Veldeke, eventueel aangevuld met systeem Jones  e nis (Gulpen), WBD  nist (Meijel), WBD/WLD  e nès (Caberg), ein nès (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), nes (Beesel), nest (As), nès (Roermond, ... ), nèst (Stein), nés (Amstenrade, ... ), nést (Ophoven), nəst (Opglabbeek), WLD  ne.s (o.) (Ingber), neast (Kelpen), neis (Montfort), nes (Beesel, ... ), nest (Born, ... ), neͅ.s (o.) (Eys), nis (Brunssum, ... ), nĭs (Vlijtingen), nès (Geverik/Kelmond, ... ), nèst (Eksel, ... ), nèès (Hulsberg), nés (Klimmen, ... ), nést (Doenrade, ... ), néést (Gennep), ən nés (Maastricht), ’t nès (Schimmert), WLD ?  nes (Geleen), WLD vervoeging v. t franse "fais  néés (Stevensweert), nest jongen: ein nès jonge (Schimmert), ideosyncr.  nest jongen (Doenrade), è nes jongen (Maastricht), tocht: Gronsveld Wb varken?; JK: vgl du. zucht  toch (Gronsveld), WLD  ’n toojt (Mheer), toom: eine taum (Lutterade), toum (Nieuwstadt), eigen spellingsysteem varkens  toom (Meerlo), Veldeke  toum (Haelen), toom (biggen): Veldeke varken  ’nen toum bagke (Klimmen), worp: der whorp (Vaals), eine wōrp (Maasniel), eine wŏrp (Lutterade), eine wórp (Roermond), inne wòrp (Hoensbroek), weurp (Wijlre), worp (Eys, ... ), wurp (Eijsden), wurrəp (Maastricht), wórp (Sittard), wörp (Castenray, ... ), wörrəp (Maastricht), wərp (Loksbergen), eigen spellingsysteem  woerp (Merkelbeek), worp (Geleen), wurp (Geleen, ... ), Endepols  worp (Heer, ... ), ideosyncr.  eine wurp (Sittard), worp (Melick, ... ), IPA  wørəp (Kwaadmechelen), oude spelling  worp (Meijel), v konijnen bijv.  wórp (Bleijerheide, ... ), Veldeke  worp (Waubach), wurp (Waubach), wòrp (Echt/Gebroek), Veldeke, eventueel aangevuld met systeem Jones  enge wurp (Gulpen), WBD/WLD  eine wurp (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), wurp (Nieuwenhagen, ... ), wórp (Susteren), wörəp (Maastricht), WLD  werp (Montfort), worp (Maasbree, ... ), worrep (Klimmen), wurp (Geverik/Kelmond, ... ), wurup (Itteren), wèùrup (Itteren), wôrp (Ubachsberg), wörrep (Klimmen), wörrup (Weert), WLD, gezegd van een schaap  wo.rəp (m.) (Eys), ± WLD  worup (Wijnandsrade) Hoe noemt u de hoeveelheid jongen die een dier in één keer heeft (nest) [N 83 (1981)] || worp || worp van zoogdieren || worp, aantal jonggeboren dieren III-4-2
nestbroer weerga: weergaoj (Zolder) 2. (Bij duiven) Nestbroer of -zuster, dier van een paar dat erg op het andere gelijkt. III-3-2
nestduif nestduif: nèsdoeve (Geleen), nèstdouf (Zolder) Kent U daarin diverse variëteiten of rassen? Welke? Geef naam en eigenschappen. [N 93 (1983)] || Nestduif, duif die "op nest"gespeeld wordt. III-3-2
nestei bochtei: bogdęi̯ (Grubbenvorst), bogęi̯ (Belfeld), boxtēi̯ (Maasbree), boxtęi̯ (Baarlo, ... ), boxęi̯ (Kessel), bux‚˱dęi̯ (Panningen), bōgē̜i̯ (Velden), bōgęi̯ (Steyl), bōxtęi̯ (Helden, ... ), nestei: nestei (Laak, ... ), nestęi̯ (Oirsbeek, ... ), nesēi̯ǝ (Brunssum), nesęi̯ (Berg / Terblijt, ... ), nezē̜i̯ (Heer), nēi̯zęi̯ (Mechelen), nēstęi̯ (Afferden, ... ), nēsęi̯ (Epen, ... ), nē̜stęi̯ (Grevenbicht / Papenhoven, ... ), nē̜sęi̯ (Arcen, ... ), nęi̯stęi̯ (Oirlo), nęstęi̯ (Blerick, ... ), nęsęi̯ (Amby, ... ), nęsęi̯ǝ (Schimmert, ... ), nęs˱dęi̯ (Einighausen, ... ), nęzęi̯ (Roermond), nɛstęi̯ (Bingelrade, ... ), nɛsęi̯ (Heerlen, ... ), nɛ̄stęi̯ (Leunen), nɛ̄sęi̯ (Rimburg), ęstęi̯ (Beegden, ... ), ęsęi̯ (Asenray / Maalbroek), ɛstęi̯ (Echt, ... ), nestel: nęstǝl (Mheer) Een nestei is het ei dat men bij het wegnemen van de eieren van de kippen in het nest laat liggen, opdat er andere bij gelegd worden. Soms gebruikt men een ei van kalk, porcelein of gips, soms een vuil ei. [S 25; monogr.] I-12
nestelen bocht dragen: de veugel zien aant —.= de vogels voeren strootjes aan om een nest te bouwen.  bócht drage (Horn), bocht timmeren: bōōcht tummere (Sevenum, ... ), boch"is ook dracht, hoeveelheid jongen  boch tummere (Maasbree), bochten: bogte (Reuver), boochte (Tungelroy), bóchte (Venlo), bôch’te (Tegelen), bôgte (Venlo), (geplaatst bij nest maken)  bôchte (Venlo), bouwen: baue (Vaals), bauwe (Swalmen), boewe (Doenrade, ... ), boewen (Geleen, ... ), boewwe (Geulle), boewə (Amstenrade, ... ), boewən (Brunssum, ... ), boeë (Doenrade), bouwe (Gulpen, ... ), bouwen (Doenrade, ... ), bouwə (Haelen, ... ), bowwe (Waubach), bowwə (Maastricht), bōēwö (Stevensweert), bòwə (Nieuwenhagen), bówe (As), bówwə (Epen, ... ), b‧oͅu̯ə (Eys), b‧uu̯ə (Ingber), andere vogels  boewe (Oirsbeek), wwvorm: bouwt  boewt (Stein), bouwen, ze beginnen te: ze beginne te boewe (Susteren), dragen: drage (Klimmen), hagen: lett. houden  (h)a.ge (Hasselt), maken: make (Geleen), maoken (Zonhoven), nest bouwen: e nis boeë (Gulpen), neest boewe (Wessem), nes bouwə (Maastricht), nest boewe (Thorn), nis boĕwə (Sittard), nest dragen: ēs drage (Roermond), geen aanknoping voor "és", nest?  ès drage (Maasniel), nest maken: nes makə (Maastricht), nis màke (Wijlre), nist maakə (Meijel), nès maoke (Hoeselt), nöst make (Bree), nestelen: nestele (Blerick, ... ), nestelen (Houthalen), nestələ (Maastricht, ... ), nĕstelen (Geleen), neͅstələn (Lommel), nistele (Geleen, ... ), nistelen (Stein, ... ), nèstele (Geleen, ... ), nèstele, nistele (Lutterade), nèstelle (Geulle), nèstëlë (Tongeren), néstələ (Heerlen, ... ), nêstele (Gronsveld, ... ), nëstele (Sittard), nɛsʔələ (Kwaadmechelen), v mussen; wwvorm.  nêstelde (Heijen), nesten: nesten (Geleen), nistə (Venlo), néste (Sint-Truiden), nestje bouwen: nesje bouwe (Boekend), nèske boewə (Wijnandsrade), nestje maken: e neske make (Maastricht), neske moake (Vlijtingen), nēskə maakə (Maastricht), nisjke make (Nieuwstadt), sjorren: sjerre (Echt/Gebroek, ... ), slepen: sjleipe (Klimmen), timmeren: timmere (As, ... ), timmeren (Eigenbilzen, ... ), timmerə (Gennep), tummere (Altweert, ... ), tummere(n) (Velden), tummeren (Born, ... ), tummerə (Doenrade), tummərə (Itteren, ... ), tummərən (Urmond), alleen van zwaluwen  tummere (Oirsbeek), dao ès ein aegerst aan t tummere (bouwen)  tummere (Nederweert), voor de "ruwbouw"; de afwerking heet veelal: "nès maoke  timmere (Bilzen), tobben: tob’be (Tegelen) een nestje hebben, gezegd van vogels (nesten, wonen, houden) [N 83 (1981)] || een nestje maken, gezegd van vogels (timmeren, vuren, bouwen) [N 83 (1981)] || nest bouwen || nest maken [SGV (1914)] || nestelen [N 14 (1962)], [SGV (1914)] || nestelen v vogels || nestelen, nest bouwen || nesten (ww.) [SGV (1914)] III-4-1