e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
nestelgaatje (bij knoopsgat) langwerpige ring: laŋkwɛrpegǝ reŋk (Ransdaal), lokje: lø̜̄kskǝ (Geleen), nestel: nestǝl (Stein), nestelgaatje: nestǝlgē̜tjǝ (Eisden), nɛstǝlgęǝtjǝ (Nieuwstadt), oog van het knoopsgat: ūx van t knypsxāt (Zolder), oogje: yǝxskǝ (Horst, ... ), ø̜jxskǝ (Echt, ... ), ronder: ronder (Schulen), ronding: røndeŋ (Voerendaal), rondje: røndǝkǝ (Eijsden), røntjǝ (Reuver), rønǝkǝ (Lanaken), voorste gaatje: voorste gaatje (Hopmaal) Het peervormige gaatje aan de voorkant van een knoopsgat. [N 59, 140] II-7
nesten uithakken de trap uitkappen: dǝ trap˱ ǫwtkapǝ (Bilzen), de trappeboom uithouwen: dǝr trapǝbō.m ūshǫwǝ (Bleijerheide), inkappen: enkapǝ (Sint Odilienberg, ... ), inkrozen: enkrōzǝ (Posterholt), uithakken: ythakǝ (Ottersum) Nesten met behulp van de kapbeitel in de trapboom uithakken. [N 55, 113] II-9
nesten uitschaven de inkeping naschaven: dǝ inkēpeŋ nǭsxāvǝ (Ottersum), grondschaven: grǫntšǭvǝ (Bilzen), met de grondschaaf uitschaven: męt˱ dǝ gronjtšāf˱ ūtšāvǝ (Sint Odilienberg), uithobelen met de grondhobel: ūshobǝlǝ met ˲dǝr jroŋkhubǝl (Bleijerheide), uitkrozen: ūtkrōzǝ (Posterholt) De uitgekapte nesten met behulp van de grondschaaf zuiver op diepte maken. [N 55, 114] II-9
nestkan broedkast: brujkāst (Ottersum), nestkan: nęskan (Tegelen  [(soms met twee tuiten)]  ), nestkastje: nē̜stkɛ̄skǝ (Ottersum), nestpot: nęspǫt (Tegelen) Aarden pot of pan waarin vogels zich kunnen nestelen. [N 49, 120a] II-8
nestkastje boomkastje: baumkesje (Weert), broedhokje: bruijhökske (Echt/Gebroek), broedkastje: breeikèsche (Opglabbeek), breukesjke (Lutterade), breukésjke (Guttecoven), bruijkesjke (Echt/Gebroek), bruikesjke (Doenrade), brujkeske (Schinnen), kastje: késke (Schimmert), kouwtje: kuëtje (Echt/Gebroek), mussenhokje: mössehökske (Maasbree), mussenkooitje: mussekooike (Eksel), mussenkouwtje: môssekuutje (Ospel), nestbootje: neisbeutje (Wellen), nestkast: neskas, -keske (Reuver), nèskas (Nieuwenhagen), nestkastje: neeskaske (Hoepertingen), neiskaaske (Diepenbeek), nes(t)kaske (Sint-Truiden), nes-kesjke (Koningsbosch), neskaske (Genk), neskesje (Reuver, ... ), neskeske (Hoensbroek, ... ), neskestje (Echt/Gebroek), nestkasteke (Houthalen), nestkastje (Achel, ... ), nestkäske (Eksel), nestkéstje (Vlodrop), neìskaaske (Diepenbeek), nieskeske (Doenrade), niskeske (Noorbeek, ... ), nèskasje (Horst), nèskaske (Hoeselt, ... ), nèskesje (Maaseik), nèskéskə (Rekem), nèsskes(t)je (Kinrooi), nèst-kestje (Maasbracht), nèstkeske (Eksel), nèstkesken (Eksel), nèstkestje (Ell), nèstkéske (Eksel), néskaske (Berbroek), néskèske (Maastricht), néskèskə (Maastricht), néstkestje (Heel), nêskesje (Swalmen), nëstkaske (Tessenderlo), nöstkestsje (Bree), nɛstkastjə (Sint-Huibrechts-Lille), vogelhuisje: voegelhuiske (Eijsden), voegelhuuske (Klimmen), voejel-hüsje (Kerkrade), voeëjelhüs-je (Kerkrade), vogelhuiske (Kerkhoven), vogelhuske (Doenrade), vogelhuuske (Echt/Gebroek), vogelkast: vogelkas (Hoeselt), vogelkes (Lauw), vogelkastje: veugelkeske (Neerharen), vo.gəlkäskən (Lommel), voegel-keske (Waubach), voeëjelhkès-je (Kerkrade), vogelkeske (Schinnen), vogelkestje (Heel, ... ), vogəlkastje (Sint-Huibrechts-Lille), voëgelkeske (Klimmen), vōgəlkɛšə (Roggel), vuggelkaesje (Venray), vweugelkeske (Eigenbilzen), vwöggelekeske (Eigenbilzen), vogelkistje: vogelkisje (Linne), vŏgelkiske (Vijlen), vogelkooitje: veugelkuijke (Rekem), veugelköike (Uikhoven), vogelkouwtje: veugelkeutje (Boukoul), vogelkouwke (Boekend), vogelkuëtje (Haler), vogelnestje: vogelnèstje (Heel), voggelneschje (Bocholtz), voggelniske (Gulpen), vogelshuisje: voegelshuusje (Chèvremont), voeëjelshuusje (Spekholzerheide), vogelskastje: vōͅgəlskēskə (Montzen) vogelkastje: Hoe noemt u in uw dialect een kastje voor vogels om in te nestelen dat men aan het huis of een boom hangt? [N 100 (1997)] III-4-1
nestpaar nestpaar: Een duivin legt n.l. slechts twee eieren per broedsel.  ze zién nêspäor (Gronsveld) Gezegd van twee jonge duiven uit het zelfde nest. III-3-2
nestverlater adene vogeltje: bij "adene"staat een "?  adene voeuigelkes (Sint-Truiden), al vlug: al vleuch (Nieuwerkerken), al vlø.g (Hamont), zɛ zaiən al vløk (Gutshoven), bijna vlug: is bienao flök (Klimmen), gauw: gaw (Maastricht), gereed: geriejd zijn (Jeuk), haast vlug: haos vlök (Venlo), halfvlugge vogel: halfvløggə vogels (Kortessem), heel vlug: bijna vluk zijn  hēͅ.l vl‧øͅk˃ zē.n (Ingber), kunnen al vliegen: ze kunne al vliëge (Hasselt), op het punt uit te vliegen: op t punt oet te vlege (Noorbeek), op het uitvliegen: op het oetvlèège (Wessem), op t autvliēge (Bilzen), op t oetvleegə (Montfort), op t oetvlege (Klimmen), op ət oetvleeche zeen (Kapel-in-t-Zand), ze zin op’t aoutvlīgə (Beverst), op uitvliegen: stunt op oesvleie (Kerkrade), pas uitgevlogen jong: pas uutgevloge jòng (Venray), piepertje: pieperkes (Bilzen), piepjong: pīpjongə (Lanaken), steg: die veugelkes zeen stuk (Bocholt), stègk (As, ... ), stég(e) (Bree), stök (Bocholt), ze zeen stejk (Opglabbeek), ze zeen stèk (Opoeteren), ze zéen stekg (Gruitrode), ze zéen stäg (Neerglabbeek), zie zeen stèk (Neeroeteren), de pietekes zijn bijkans steig  stɛix (Meeuwen), g van garçon  stög (Opitter), steg jong: steig jong (Meeuwen), stek jong (Reppel), stēͅG joͅŋ (Bree), stêg jung (Neeroeteren), steg vogeltje: steg viegelkes (Ellikom), takkeling: takkeléng (Hoeselt), uitlaten: IPA, omgesp.; uitladen?  øͅtla:n (Kwaadmechelen), uitvliegen: aatgevlouwge (Jeuk), die zien uutgevloge (Oirlo), eutjgevloge (Meijel), oesvlŭŭgə (Simpelveld), oetgevlaoge (Blerick, ... ), oetgevlaoëge (Gulpen), oetgevlauge (Vlodrop), oetgevloage (Geverik/Kelmond, ... ), oetgevloge (Wijlre), oetgevloge(n) (Noorbeek), oetgevlogen (Eksel, ... ), oetgevlooge (Itteren, ... ), oetvleege (Geulle, ... ), oetvleegə (Maastricht, ... ), oetvlege (Ittervoort, ... ), oetvlegen (Born, ... ), oetvlegən (Brunssum), oetvléége (Pey), oeëtvlege (Waubach), oêtvlege (Venlo), ōetgəvlaogə (Haelen), ōēt vléégə (Venlo), ōētflêêgə (Reuver), ōētgəvlaogə (Haelen, ... ), ōētvleegö (Stevensweert), ōētvleegə (Kelpen), ōēətgəvlaogə (Nieuwenhagen), uitgevlogen (Zonhoven), utgevlogen (Meerlo), utjvliegə (Meijel), uutgevlaoge (Eys), ŭŭtgevlooge (Gennep), vleege oet (Noorbeek, ... ), vlege oet (Schimmert), ze vlege oet (Gulpen), beschr. antwoord: "ze vliegen uit", "ze kunnen uitvliegen", enz.  kint oetvlege (Klimmen), utjvlīēgə (Meijel), vlegen oet (Heerlerbaan/Kaumer), uitvlieger: eutjvliegers (Meijel), oetvleger (Maastricht), utvlieger (Meerlo), vaardig: verrig (Meijel), vlieger: vlieger (Hoeselt), vliegrijp: vleegri-jp (As, ... ), vlot: vlot (Montfort), vlug: de vogels z’n vlug (Linkhout), de vugelkes zijn vluk (Maaseik), diej zien vlug (Achel), fluck (Heerlerbaan/Kaumer), fluk (Bleijerheide, ... ), fluk, flök (Waubach), flög (Merkelbeek, ... ), flök (Amstenrade, ... ), flökə (Sittard), flûk (Melick), is flök (Klimmen), vlech (Vlijtingen, ... ), vleg (Eigenbilzen, ... ), vlegge (Schulen), vlek (Veldwezelt), vleugge (Ulbeek), vleuk (Groot-Gelmen, ... ), vleͅg (Niel-bij-As), vloͅk, —gə (Opgrimbie), vluch (Kerniel, ... ), vlug (Eksel, ... ), vlug zieë (Gulpen), vluk (Born, ... ), vluk waore (Schimmert), vluk zin (Geverik/Kelmond), vlukke (Vijlen), vlūk (Doenrade, ... ), vlŭk (Heythuysen), vlèg (Bilzen), vlèk (Hasselt), vlôk (Ittervoort), vlögk (Altweert, ... ), vlök (Echt/Gebroek, ... ), vlök zien (Maastricht), vlök(ker) (Weert), vlöke (Stokkem, ... ), vlökge (Stokkem), vlø.k (Eys), vløggə (Wilderen), vløk (Borgloon, ... ), vløx (Kwaadmechelen, ... ), vlø͂ͅk (Moelingen), vlø͂ͅx (Diepenbeek, ... ), vløͅ.k (Ingber), vløͅk (Niel-bij-St.-Truiden), vlûg (Houthalen, ... ), ze sien vlug (Hamont), ze zeen vləgue (Rotem), ze zen vluig (Herk-de-Stad), ze zijn vlug (Peer), ze zunj vluk (Gulpen), ze zèn vlug (Tessenderlo), zen vlø͂ͅk (Mettekoven), zin vluk (Schimmert), zèn vlĕug (Stevoort), zə zēͅn vløx (Houthalen), zə zeͅn vløͅx (Beverlo), zə zɛn vløg (Zolder), beschr. antwoord: "ze worden vluk", enz.  fluk weerde (Hoensbroek), beschr. antwoord: "ze zijn vlug", enz.  zɛ zên vlug (Lommel), beschr. antwoord: "ze zijn vluk", enz.  ze zen vlok (Maaseik), in staat te vliegen  vløͅk (Meeswijk), kunnende vliegen  flöck (Eupen), vliegensvaardig, vlug v jonge vogels  vlug (Heerlen), vlug, in staat te vliegen  fluk (Heerlen), volgroeid, zelfstandig, v vogels  vluk (Valkenburg), vlugge jong: vlekke joing (Herstappe), vleugge joeng (Sint-Lambrechts-Herk), vleugge jong (Lummen), vleuke jeung (Voort), vleuke juing (Heers), vlugge joeng (Kwaadmechelen), vlugge jong (Beringen, ... ), vlugge joonge (Velden, ... ), vlygə jyŋ (Sint-Truiden), vlège jong (Kermt), vlögge jonge (Boekend), vlögge jônge (Maasbree), vløge joeng (Hoepertingen), vløgge joeng (Alken), vløkə jeung (Broekom), vlùgge joŋ (Genk), vlùgə juŋ (Tessenderlo), op punt van uitvliegen  vlögke-jônge (Tegelen), vlugge vogel: vlugge vogels (Beverlo, ... ), vlugger: vlokker (Susteren), vlök(ker) zeen (Weert), vlugjong: flökjóngə (Sittard), vlechjoong (Val-Meer), vlegjong (Grote-Spouwen), vleug(jong) (Rijkhoven), vleukjong (Riksingen, ... ), vleͅgjoŋ (Zutendaal), vloëg jung (Diepenbeek), vlug jong (Achel, ... ), vlug jòng (Venray), vlug jònge (Castenray, ... ), vlugjongen (Beringen), vlugjòng (Venray, ... ), vluk joeng (Lanklaar), vluk jong (Molenbeersel), vluk jongen (Maaseik), vlukjong (Lanaken), vlukjonge (Stein, ... ), vlèg jong (Zutendaal), vlégjoeng (Bilzen), vløx joͅŋ (Overpelt), vlùk jònge (Sevenum, ... ), op punt van uitvliegen  vlug jònge (mv.) (Castenray, ... ), op t punt t nest te verlaten  flökjónge (Sittard), op t punt uit te vliegen  flókjonge (Geleen), vogels op t punt uit t nest te vliegen  flökjonge (Sittard), vlugjongen, die vliegen haast niet: vlug jônge die vliege haost niet (Oirlo), zijn aan het uitvliegen: a.n ət ū.tvl‧ygə zi.e (Eys) beginnend uit te vliegen || gereed om uit te vliegen || in staat zijn om uit het nest te vliegen, gezegd van jonge volgels (vlug, stug, uitgevlogen, uitladen) [N 83 (1981)] || jonge vogel in staat uit te vliegen [ZND 36 (1941)] || kunnende vliegen || op het punt staan om het nest te verlaten, gezegd van jonge volgels (vlug) [N 83 (1981)] || uitvliegerig || vluk, op t punt staan uit te vliegen || vlukjong || vogel op uitvliegen || vogeltje || vogeltje, dat pas kan vliegen: vlugjong [Goossens 1c (1955b)] || vogeltje, vlug || vogeltjes, op punt van uitvliegen III-4-1
net buiten de prijzen vallen arm af: aerm aof (Widooie), er net neven vallen: hij vēͅlt ør nɛt nēͅvə (Meijel), er net uit vallen: velt er net uut (Venray) Buiten de prijzen vallen (duivenspel). || de eerste duif die net buiten de prijzen valt? [N 93 (1983)] III-3-2
net in de prijzen vliegen aan de staart van de lijst: zə h‧eͅŋt ˂a.n dər šta.ts˃ va.n də lī.s (Eys), achteraan hangen: dei hink altijd achteraan (Jeuk), er net in zitten: hij zet ør nɛt en (Meijel) een duif die bij de laatste winnaars geklasseerd is? [N 93 (1983)] III-3-2
netborstel afsmeerborstel: āfsmē̜rborstǝl (Hout-Blerick), āfšmē̜rbōrstǝl (Helden), afwasborstel: ăfwǭsbōrstǝl (Panningen), āfwasbȳstǝl (Blerick), āfwasbørstǝl (Herten), āfwašbørštǝl (Melick), borstel: borsǝl (Houthalen, ... ), bostǝl (Sint-Truiden), bȳrstǝl (Maaseik), bøštǝl (Heerlen), bø̄rstǝl (Maastricht), bø̄stǝl (Neeritter), bø̜rsǝl (Amstenrade), bǭrstǝl (Neerpelt), borstel met steel: bø̄stǝl met stēl (Maasbracht), broodborstel: brūtbǫrstǝl (Cadier), eerlijkheid: ērlǝkhē̜jt (Munsterbilzen), handborstel: handbosǝl (Beverst), hanjtbȳstjǝl (Jabeek), hantjbø̄štǝl (Geleen), handveger: hanjtjvē̜gǝr (Swalmen), kwast: kwas (Heythuysen), kwast (Schinveld), kwās (Bleijerheide), kwāst (Neerpelt), kwispel: kwespǝl (Bleijerheide), meelborstel: mi-jǝlbosǝl (Zepperen), net: nęts (Eys, ... ), nętz (Kaalheide), netborstel: netborstel (Heugem), netbȳštǝl (Oost-Maarland), netbȳǝštǝl (Eijsden), netbø̄stǝl (Obbicht), netbø̄ęstǝl (Brunssum), netbø̄štǝl (Beek), nętbȳǝštǝl (Gronsveld), nętbøštǝl (Schinveld), nętbø̄rstǝl (Maastricht), nętbø̄stǝl (Koningsbosch, ... ), nętbø̜rstǝl (Nuth, ... ), nętsbøštǝl (Gulpen), nętzbȳstǝl (Brunssum), nɛetbø̄stǝl (Susteren), nɛtbøsǝl (Kwaadmechelen), nɛtbø̄rštǝl (Rothem, ... ), nɛtbǫstǝl (Lommel), nɛtsborstǝl (Tegelen), netborsteltje: nęetbø̜rstǝlkǝ (Noorbeek), netkwast: nɛetkwas (Heerlen), netter: nętsǝr (Voerendaal), nɛtsǝr (Wittem), papborstel: papbǫrstǝl (Bocholt), pinsel: pensǝl (Maastricht), smeerborstel: smejrbōsǝl (Melveren), smērbǫrstǝl (Koersel), strijkborstel: strikborsǝl (Ottersum), strīkbø̜rstǝl (Venlo), štrīkbø̜̄štǝl (Rumpen), veger: veger (Tegelen), wieksborstel: weksbō.rstǝl (Panningen), weksbō.rsǝl (Panningen) Borstel, kwast of handveger die dient voor het bevochtigen van de bovenzijde van het deegbrood. Volgens informanten (in L 289b, L 318b en Q 18, Q 112b) gebeurt dit ook wel met de hand. [N 29, 40b; monogr.] II-1