32158 |
beitskwast |
beitsborstel:
bęjts˱bø̄rstǝl (Q095p Maastricht
[(plat)]
),
bęjts˱bø̜rštǝl (L387p Posterholt),
bęjts˱bǫsǝl (Q083p Bilzen),
borstel:
bǫrstǝl (L417p As),
platte borstel:
platǝ bø̄rstǝl (Q095p Maastricht)
|
Platte, brede kwast om meubelen met behulp van beits te kleuren. [N 56, 47]
II-12
|
32098 |
beitsruimte |
verfkot:
vɛrfkǫt (Q083p Bilzen),
ververij:
vɛrvǝręj (Q121c Bleijerheide)
|
De speciale ruimte in een meubelfabriek waar aan de meubelen met behulp van beits een bruine kleur gegeven wordt. [N 55, 178d; N 56, 42]
II-12
|
20258 |
bejaard/oud (bn) |
bejaard:
bəjaort (L364p Meeuwen)
|
bejaard
III-2-2
|
24301 |
bek |
bakkes:
bakkes (Q003p Genk, ...
K315p Oostham,
L381b Pey,
L331p Swalmen),
bàkkes (P047p Loksbergen),
eigen spellingsysteem
bakkes (Q021p Geleen),
ideosyncr.
(bakkes) (L294p Neer),
IPA
baʔəs (K314p Kwaadmechelen),
oude spelling bek of - : ligt aan de doort van dier
bakkes (L265p Meijel),
WLD
bakkes (L353p Eksel, ...
Q095p Maastricht,
L266p Sevenum,
L318b Tungelroy,
L289p Weert),
bakkəs (Q112b Ubachsberg),
± WLD
bakkəs (Q108p Wijnandsrade),
bek:
bek (L417p As, ...
Q156p Borgloon,
L360p Bree,
Q071p Diepenbeek,
Q003p Genk,
Q193p Gronsveld,
L286p Hamont,
Q002p Hasselt,
L413p Helchteren,
P050p Herk-de-Stad,
L292p Heythuysen,
K278p Lommel,
K278p Lommel,
L372p Maaseik,
Q095p Maastricht,
Q199p Moelingen,
L312p Neerpelt,
K315p Oostham,
L314p Overpelt,
L355p Peer,
Q012p Rekem,
L329p Roermond,
P176p Sint-Truiden,
L423p Stokkem,
K353p Tessenderlo,
Q162p Tongeren,
L318b Tungelroy,
Q178p Val-Meer,
Q101p Valkenburg,
L271p Venlo,
Q001p Zonhoven),
bĕk (Q279p Baelen),
beͅk (Q002p Hasselt, ...
P047p Loksbergen),
bäck (Q284p Eupen),
bɛk (Q083p Bilzen, ...
Q121c Bleijerheide,
L421p Dilsen,
K278p Lommel,
L265p Meijel,
L163a Milsbeek,
Q253p Montzen,
L387p Posterholt,
L293p Roggel),
Bree Wb.
bek (L360p Bree),
eigen spellingsysteem
bek (Q034p Merkelbeek),
Endepols
bek (Q095p Maastricht),
oude spelling - of bakkes: ligt aan de soort van dier
bek (L265p Meijel),
Veldeke, eventueel aangevuld met systeem Jones
bek (Q203p Gulpen),
WBD/WLD
bek (Q095p Maastricht),
WLD
bek (Q111p Klimmen, ...
L318b Tungelroy,
L289p Weert),
bēk (Q095p Maastricht),
bék (Q096b Itteren),
gaperd:
gapet (Q113p Heerlen),
muil:
(moël) (L271p Venlo),
de moel (Q039p Hoensbroek),
mail (K358b Tervant),
mal (P213p Niel-bij-St.-Truiden),
maoĕle (Q162p Tongeren),
maol (P219p Jeuk),
maul (Q083p Bilzen, ...
Q156p Borgloon,
Q086p Eigenbilzen,
P050p Herk-de-Stad,
L414p Houthalen,
P051p Lummen,
Q089p Martenslinde,
Q168p s-Herenelderen,
L423p Stokkem),
mawl (Q077p Hoeselt),
maül (Q083p Bilzen),
māl (P179p Aalst-bij-St.-Truiden, ...
P176p Sint-Truiden),
māūl (Q083p Bilzen),
moe:l (L330p Herten (bij Roermond), ...
L265p Meijel,
L382p Montfort),
moel (L417p As, ...
L417p As,
Q249p Aubel,
Q019p Beek,
K358p Beringen,
L269p Blerick,
L269p Blerick,
L215p Blitterswijck,
L245a Castenray,
Q207p Epen,
Q202p Eys,
L164p Gennep,
Q018p Geulle,
L214a Geysteren,
Q203p Gulpen,
Q203p Gulpen,
L320c Haler,
Q120p Heerlerbaan/Kaumer,
L165p Heijen,
L292p Heythuysen,
L321a Ittervoort,
Q111p Klimmen,
L211p Leunen,
Q016p Lutterade,
L267p Maasbree,
L332p Maasniel,
L217p Meerlo,
L209p Merselo,
L163a Milsbeek,
Q199p Moelingen,
L382p Montfort,
L368p Neeroeteren,
L312p Neerpelt,
L433p Nieuwstadt,
Q197p Noorbeek,
L216p Oirlo,
L216p Oirlo,
L216a Oostrum,
L288a Ospel,
L163p Ottersum,
L314p Overpelt,
L381b Pey,
L299p Reuver,
L329p Roermond,
L329p Roermond,
Q098p Schimmert,
Q020p Sittard,
L212a Smakt,
Q015p Stein,
Q015p Stein,
L246a Swolgen,
Q112z Ten-Esschen/Weustenrade,
Q197a Terlinden,
L245b Tienray,
L318b Tungelroy,
Q112b Ubachsberg,
Q013p Uikhoven,
L163b Ven-Zelderheide,
L271p Venlo,
L271p Venlo,
L271p Venlo,
L210p Venray,
L244a Veulen (bij Venray),
L386p Vlodrop,
L214p Wanssum,
Q201p Wijlre),
moeël (L422p Lanklaar),
moĕl (L286p Hamont),
moil (Q001p Zonhoven),
mojl (Q198p Eijsden),
moōēll (L419p Elen),
moul (Q102p Amby, ...
Q096p Bunde,
Q071p Diepenbeek,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
L355p Peer,
Q078p Wellen),
moŭl (L372p Maaseik),
mowl (P055p Kermt),
moël (Q222p Vaals),
moûjl (Q193p Gronsveld),
mōē:l (L329p Roermond),
mōēl (Q279p Baelen, ...
Q027p Doenrade,
Q020p Sittard,
L331p Swalmen,
K353p Tessenderlo,
Q101p Valkenburg,
L375p Wessem),
mōēël (L360p Bree),
mōūl (Q156p Borgloon, ...
Q003p Genk,
Q178p Val-Meer),
mōͅəl (K353p Tessenderlo),
mŏĕl (Q098p Schimmert),
moͅlj (Q001p Zonhoven),
moͅul (Q001p Zonhoven),
moͅu̯l (P188p Hoepertingen, ...
Q095p Maastricht,
P192p Voort),
mu:l (Q010p Opgrimbie),
muil (L372p Maaseik, ...
L271p Venlo),
mul (L359p Beek (bij Bree), ...
Q121c Bleijerheide,
L360p Bree,
L421p Dilsen,
L419p Elen,
L363p Ellikom,
L360a Gerdingen,
L286p Hamont,
L370p Kessenich,
L369p Kinrooi,
L422p Lanklaar,
L372p Maaseik,
L364p Meeuwen,
L319p Molenbeersel,
Q253p Montzen,
L367p Neerglabbeek,
L371p Ophoven,
L362p Opitter,
Q012p Rekem,
L358p Reppel,
L420p Rotem,
L423p Stokkem,
L361p Tongerlo,
L365p Wijshagen),
mull (Q284p Eupen, ...
Q284p Eupen,
Q284p Eupen),
muîl (Q284p Eupen),
mūil (L413p Helchteren),
mūīl (K278p Lommel),
mūl (L417p As, ...
L317p Bocholt,
L368p Neeroeteren,
L418p Niel-bij-As,
L416p Opglabbeek,
L415p Opoeteren,
L313p Sint-Huibrechts-Lille),
myl (L364p Meeuwen),
mâl (P176p Sint-Truiden),
mø͂ͅ.l (P050p Herk-de-Stad),
mø͂ͅl (Q002p Hasselt, ...
Q002p Hasselt,
P046p Linkhout,
P047p Loksbergen,
P045p Meldert,
P044p Zelem),
mûl (L417p As, ...
L317p Bocholt,
L360p Bree,
L363p Ellikom,
L366p Gruitrode,
L364p Meeuwen,
L367p Neerglabbeek,
L368p Neeroeteren,
L416p Opglabbeek,
L415p Opoeteren,
L358p Reppel),
m‧ul (L424p Meeswijk),
Bree Wb.
mûl (L360p Bree),
cassettebandje
moel (L265p Meijel, ...
L265p Meijel),
eigen spellingsysteem
moel (L320a Ell, ...
Q021p Geleen,
L217p Meerlo,
Q034p Merkelbeek),
moeël (Q032p Schinnen),
Endepols
mojl (Q095p Maastricht),
moul (Q105p Heer, ...
Q187a Heugem,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht),
gehele NOL
mu‧l (Q253p Montzen),
Gronsveld Wb
moûjl (Q193p Gronsveld),
ideosyncr.
de moel (Q027p Doenrade, ...
L294p Neer),
moel (Q121p Kerkrade, ...
L383p Melick,
Q197p Noorbeek,
L329p Roermond,
L432p Susteren,
L374p Thorn,
L268p Velden,
L386p Vlodrop),
jong
møͅ.l (K357p Paal),
korte uitspraak
mojl (Q102p Amby),
niet verder opgenomen; alleen fon. varianten
muil (K353p Tessenderlo),
Veldeke
de moel (Q111p Klimmen),
moe-l (L322a Nunhem),
moel (L381p Echt/Gebroek, ...
L322p Haelen,
Q117a Waubach),
Veldeke 1979 nr. 1
moel (L210p Venray),
Veldeke (aangepast)
moel (L245b Tienray),
Veldeke, eventueel aangevuld met systeem Jones oe = lang uitgesproken (?)
moel (Q203p Gulpen),
veroud.
mail (K357p Paal),
WBD
mōēl (L265p Meijel),
WBD/WLD
de moijl (Q095a Caberg),
moel (L417p As, ...
L329a Kapel-in-t-Zand,
Q016p Lutterade,
L371p Ophoven,
Q116p Simpelveld,
Q015p Stein,
Q014p Urmond),
moeël (Q117p Nieuwenhagen),
mōēl (L329p Roermond, ...
L432p Susteren),
mŏēl (L300p Beesel),
mŏĕl (Q113p Heerlen),
mŏŭl (Q095p Maastricht),
mŭŭl (L416p Opglabbeek),
mòjl (Q095p Maastricht),
mójl (Q095p Maastricht),
môêl (Q038p Amstenrade),
WBD/WLD paard, koe
mōēl (L425p Grevenbicht/Papenhoven, ...
L425p Grevenbicht/Papenhoven),
WLD
de moĕll (Q098p Schimmert),
moel (L428p Born, ...
Q019z Geverik/Kelmond,
Q112c Kunrade,
L267p Maasbree,
Q196p Mheer,
L382p Montfort,
L387p Posterholt,
L299p Reuver,
Q032p Schinnen,
L266p Sevenum,
L331p Swalmen,
L374p Thorn,
L271p Venlo,
L210p Venray,
Q208p Vijlen,
L289p Weert),
moēl (Q035p Brunssum),
moul (L300p Beesel, ...
Q096b Itteren),
mōēl (Q027p Doenrade, ...
L429p Guttecoven,
L322p Haelen,
L328p Heel,
Q109p Hulsberg,
Q111p Klimmen,
L378p Stevensweert,
Q032b Sweikhuizen,
L318b Tungelroy,
L271p Venlo),
mōèl (Q021p Geleen),
mŏĕl (L164p Gennep, ...
Q033p Oirsbeek,
L296p Steyl,
Q112b Ubachsberg),
môel (L320b Kelpen),
môēl (L322p Haelen),
m‧ul (v.) (Q202p Eys, ...
Q203b Ingber),
ən mōūÒl (Q095p Maastricht),
WLD ui = zonder j om te eindigen
muil (Q171p Vlijtingen),
± WLD
moel (Q108p Wijnandsrade),
muiltje:
ideosyncr.
mùlke (Q095p Maastricht),
russel:
ook: snuit
rössel (Q284p Eupen),
smoel:
smoel (K318p Beverlo, ...
L314p Overpelt),
smoelbakkes:
smoel-bakkes (K353p Tessenderlo),
snavel:
eigen spellingsysteem
sjnavel (Q034p Merkelbeek),
snuit:
ideosyncr.
sjnoet (L383p Melick),
WBD/WLD hond, varken
sjnōēt (L425p Grevenbicht/Papenhoven, ...
L425p Grevenbicht/Papenhoven),
snuits:
sjnōēts (Q101p Valkenburg),
snoets (L381b Pey),
waffel:
WLD
waffel (Q095p Maastricht),
zwiktand:
(mv)
zwektɛŋ (L267p Maasbree)
|
bek [Willems (1885)], [ZND m], [ZND m], [ZND m] || bek ve dier || bek, muil ve dier || Het voorste, getande gedeelte bij de rek- en zwiktangen. [N 60, 83d] || Hoe noemt u de bek van een dier (muil, bakkes) [N 83 (1981)] || muil [Willems (1885)], [ZND 01 (1922)] || muil v dieren || muil, bek || muil, mond
II-10, III-4-2
|
32648 |
bek van de schaar |
bek:
bɛk (L331b Boukoul, ...
Q002p Hasselt,
L291p Helden,
L369p Kinrooi,
L265b Kronenberg,
L321p Neeritter,
L331p Swalmen,
L374p Thorn),
bek (van het schaard):
bɛk (L248p Lottum, ...
L290p Panningen),
bekpunt:
bɛkpøntj (L321p Neeritter),
bekschaar:
bɛkšār (L321p Neeritter),
huis:
hys (L163p Ottersum),
naas:
nās (Q204a Mechelen, ...
L374p Thorn),
naas (van de schaars):
nās (L429a Berg),
neus:
nø̄s (Q188p Kanne),
ploegnaas:
plōxnās (Q111p Klimmen),
punt:
pø.nt (K359p Koersel),
pønt (K357p Paal),
pøntj (L322p Haelen, ...
L329p Roermond,
L374p Thorn),
punt (van het schaar):
pø̄nt (L163a Milsbeek, ...
L163p Ottersum),
punt (van het schaard):
pønt (L290p Panningen),
puntschaar (van het strijkbord):
pø.ntsxǭǝr (L286p Hamont),
riesterpunt:
riǝstǝrpønt (L270p Tegelen),
schaardpunt:
šārtpønt (L270p Tegelen),
šārtpøntj (L322p Haelen),
schaarpunt:
šārpønt (Q019a Neerbeek),
schulptop:
šę.lǝptup (Q093p Rosmeer),
snijpunt:
snē̜i̯pønt (K278p Lommel),
snuit:
snūt (L265b Kronenberg),
spits (van de schaar):
špets (Q033p Oirsbeek),
spits (van de schalm):
ǝt spets (L312p Neerpelt),
teen:
tīǝn (L289a Hushoven),
timp:
tømp (L429a Berg),
tip:
tøp (L288a Ospel, ...
Q001p Zonhoven),
wisselpunt:
wesǝlpønt (L270p Tegelen)
|
Met de bek van een ploegschaar wordt de punt, het spits toelopende voorste deel bedoeld. De schaar is zodanig aangebracht, dat de bek op of vlak voor de spits van de ploegzool staat. Voor wat de termen neus, naas, snuit en spits betreft, zie men ook wat daarover in het lemma ploeghoofd wordt opgemerkt. [N 11, 31.I.b + 33b + 38 add.; N 11A, 85c + 87a + 88a + 89a add; monogr.]
I-1
|
21776 |
bekakt persoon |
een kus-mijn-noten:
ne kiss men niet (Q003p Genk),
hautain type:
tip mins is manmens
wat ine hautaine tip (mins) (P219p Jeuk),
hoogsnuit:
wat ’n hoewēgsnout (L355p Peer),
kakdoos:
zo iemand is dat
kakdoeēs (L210p Venray),
kakker:
wat iene kakker (P219p Jeuk),
kakkont:
kakkont (Q077p Hoeselt),
kaklui (mv.):
kaklūū (Q098p Schimmert),
kakmadam:
kak-madam (L269p Blerick),
kák madam (L245a Castenray),
vrouw
kakmadam (Q003p Genk),
kakman:
kakmàn (Q098p Schimmert),
kakmonsieur:
eine kakmesjeu (L330p Herten (bij Roermond)),
kale schijter:
man
kale schijter (Q003p Genk),
muilenmaker:
moele maker (L288a Ospel),
schijter:
eine sjieter (L369p Kinrooi),
sjijter (Q077p Hoeselt),
schijtkont:
sjijtkont (Q077p Hoeselt),
schijtmaker:
sjietmeker (Q095p Maastricht),
zauwelaar:
zawweler (L288a Ospel),
zeikerd:
zijkərt (L299p Reuver)
|
bekakt praten [N 102 (1998)] || taal of daad die getuigt van een hoge dunk van eigen voortreffelijkheid [kak] [N 85 (1981)]
III-3-1
|
21775 |
bekakt praten |
aanstellerig (bn.):
aanstellerig (Q197p Noorbeek, ...
Q197a Terlinden),
aanstellerig kallen:
aa-sjtellerig kalle (Q039p Hoensbroek),
aanstellerig muilen:
aa-sjtellerig moele (Q039p Hoensbroek),
aanstellerig spreken:
aanstellerig sjpraeke (L387p Posterholt),
aanstelletig kallen:
a‧nštɛlətex kalle (Q032p Schinnen),
bekakt (bn.):
bekákt (L245a Castenray),
bekakt kallen:
bekak kalle (L329p Roermond),
bekakt kalle (Q027p Doenrade),
bekakt klappen:
bekakt klappe (K359a Stal),
bescheten kallen:
beschieəte kalle (L416p Opglabbeek),
besjeete kalle (L328p Heel),
bescheten klappen:
beschete klappe (K359a Stal),
bezeikt kallen:
bezikt kalle (Q117p Nieuwenhagen),
chichi praten:
chi:chi: praten (L312p Neerpelt),
de boel bezeiken:
boel bezeike (Q111p Klimmen),
deftig praten:
dɛftex prōͅtə (L265p Meijel),
een bescheten klap hebben:
oej hemme nogal beschete klap (K359a Stal),
een franse aardappel in de keel hebben:
deeë heeët inne franse eerpel in d’r keeël (Q039p Hoensbroek),
een wind maken:
ne wend moaken of bloazen (Q003p Genk),
elektrisch muilen:
moeilijke woorden gebruiken
Elek’triesj moele (Q121p Kerkrade),
erneven praten:
dur naeve proate (L269b Boekend),
fijne kal vertellen:
fijne kaal vertèllen (L353p Eksel),
frans praten:
Frans praten (L312p Neerpelt),
gemaakt praten:
gemaakt praten (K278p Lommel),
goed vlaams kallen:
goed Vlams kalle (Q078p Wellen),
groots (bn.):
gruetsj (Q111p Klimmen),
groots kallen:
grueëts kalle (L328p Heel),
hollands muilen:
Hollands praten
Huilends moelen (Q121p Kerkrade),
hoog hollands kallen:
hoeëg Hollensj kalle (L320a Ell),
hoog kallen:
hoeëg kalle (Q117p Nieuwenhagen),
kallen:
kallen (Q240p Lauw),
op de ladder kallen:
humor. bedoeld
op de ladder kalle (Q162p Tongeren),
op de letter kallen:
oppe lètter kallen (L353p Eksel),
Algem. Nederlands spreken
van op de letter praten (Q162p Tongeren),
soms
op de letter kalle (Q078p Wellen),
op de letter praten:
op de letter praten (K278p Lommel),
op de letter proaten (L282p Achel),
op de letter spreken:
op te letter sprieëke (L372p Maaseik),
pilachtig klappen:
peliechtig klappe (P188p Hoepertingen),
spreken wie een juffrouwtje:
sprèke wi-j èè juffruiwke (L360p Bree),
strontsen:
sjtróngse (Q121p Kerkrade),
uit de hoogte kallen:
oeët g’n huegde kalle (Q117p Nieuwenhagen),
veel gesten verkopen:
he verkep vél geste (Q086p Eigenbilzen),
veel te fijn kallen:
vèèl te fi-jn kalle (L360p Bree),
wel niet weten bo men van voortkomt:
dië wit wel nie boe ’m van voortkehmt (L355p Peer),
wie een hollander praten:
dae kaltj wie eine Hollenjer (L328p Heel),
zeiken:
zeiken (L317p Bocholt),
zeikerig kallen:
zeikerig kalle (L289p Weert),
zeikerig praten:
zeikerig praote (L267p Maasbree),
zeiketig kallen:
zɛikətex kalle (Q032p Schinnen),
zich aanstellen:
zich aasjtelle (Q117a Waubach),
zich aanstellen met kallen:
nb : stoottoon
zich aa: nstè:lle mit ka:lle (L382p Montfort),
zo fijn wie een poepenstront kallen:
die kalt zoeë fieën wiej pōppesjtrònt (Q039p Hoensbroek)
|
bekakt praten [N 102 (1998)]
III-3-1
|
21777 |
bekakte praat |
<uitdr.> de stuiter heeft geen brood, de klager geen nood:
de sjtuuter haet gei brood, de klager geine nood (Q020p Sittard),
aanstellerij:
aanstellerie (L271p Venlo),
aanstèlleri-j (L417p As),
aonstèllery (Q095p Maastricht),
ambras (<fr.):
àmbràs (L417p As),
ambras (<fr.) hebben:
ambras hubbə (Q095p Maastricht),
behei:
bəheij (Q095p Maastricht),
bekakte behei:
bekakde behai (Q121p Kerkrade),
beschaafd maastrichts:
besjaof mestreechs ? (Q095p Maastricht),
drijt:
driët (L271p Venlo),
eigendunk:
aegedunk (L216p Oirlo),
eegedunk (Q033p Oirsbeek),
eige dunk (L329p Roermond),
eigen dunk (L382p Montfort),
flauwe kal:
flauwe ka‧l (L289p Weert),
flauwe zeik:
flauwe zeik (L289p Weert),
gestof:
gəsjtoef (L329a Kapel-in-t-Zand),
gezeiks:
gezeiks (Q021p Geleen),
groothanzerij:
grōēthànzeri-j (L417p As),
het hoog in zijn ster hebben:
het huug in zi-jn ster höbbe (L360p Bree),
hoge dunk:
hogedunk (K317p Leopoldsburg),
hollandse kak:
Hollandse kak (L269b Boekend),
ingebeelde gek:
ingebilde gek (L266p Sevenum, ...
L266p Sevenum),
ingebeelde kal:
ingebeeldje kal (L374p Thorn),
kaal gedoens:
kaal gedoons (Q033p Oirsbeek),
kak:
kak (Q102p Amby, ...
L381p Echt/Gebroek,
Q202p Eys,
Q021p Geleen,
Q018p Geulle,
Q203p Gulpen,
Q203p Gulpen,
L330p Herten (bij Roermond),
L292p Heythuysen,
L246p Horst,
L298a Kesseleik,
L332p Maasniel,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
L364p Meeuwen,
L216p Oirlo,
L329p Roermond,
Q118p Schaesberg,
Q032p Schinnen,
Q015p Stein,
L374p Thorn,
L245b Tienray,
L210p Venray),
kàk (P047p Loksbergen, ...
Q095p Maastricht,
Q117p Nieuwenhagen),
veul kak hubbə (Q095p Maastricht),
(zie bij vraag 139).
kak (L294p Neer),
kak veil hebben:
kak feil höbbe (L432p Susteren),
kak veil hubbə (L382p Montfort),
kale kak:
kaalə kak (L329p Roermond),
kale kak (Q095a Caberg, ...
L320a Ell,
Q120p Heerlerbaan/Kaumer,
L217p Meerlo,
L433p Nieuwstadt,
L322a Nunhem,
Q036p Nuth/Aalbeek,
L266p Sevenum,
L318b Tungelroy,
L271p Venlo,
L271p Venlo,
L289p Weert),
kale kák (L210p Venray),
ko-w-ele kak (L353p Eksel),
kààlə kàk (Q095p Maastricht),
káálə kák (L271p Venlo),
(hele fiere vrouw).
koawle kak (P219p Jeuk),
kale schijt:
kaale sjiet (Q197p Noorbeek, ...
Q197a Terlinden),
kaalə sjiet höbbe (Q095p Maastricht),
kaligheid:
kaligheit (Q098p Schimmert),
kletskak:
kletskaak (L265p Meijel),
kokhanzerij:
kókhànzeri-j (L417p As),
koude kak:
kawe kak (Q201p Wijlre),
koude koek:
kaaje kook (L289p Weert),
koje kook (L318b Tungelroy),
niet min:
niet min (L364p Meeuwen),
opscheppen:
opsjupper (L386p Vlodrop),
opsjöppe (L387p Posterholt),
opsjüpper (Q015p Stein),
opschepperig (bn.):
opsjöpperig (Q027p Doenrade),
opschepperij:
opsjupperie (L299p Reuver),
opsjöpperie (Q021p Geleen, ...
Q033p Oirsbeek,
Q108p Wijnandsrade),
opsjöpperiej (Q111p Klimmen),
ploederen:
vgl. Van Dale (DN): plaudern, 1. babbelen, een praatje maken; -2. gezellig praten, onderhouden vertellen; -3. een geheim niet kunnen bewaren.
ploedere (Q112p Voerendaal),
poch:
poch (L371p Ophoven),
pretentie (<lat.):
Van Dale: pretentie (<Lat.), 3. aanmatiging, eigenwaan.
prətènsə (P047p Loksbergen),
protserig (bn.):
Van Dale: protsig (<Hd. [protzig]), opschepperig.
protserig (Q034p Merkelbeek),
schijt:
scheit (L216p Oirlo),
sjiet (Q018p Geulle, ...
L298a Kesseleik,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht),
sjiét (Q193p Gronsveld),
sjīēt (Q196p Mheer, ...
Q014p Urmond),
sjîêt (Q038p Amstenrade),
schijtmakerij:
sjietmeekerij (Q095a Caberg),
stomme kal:
sjtómme kal (L331p Swalmen),
stroffen:
stròffe (L321a Ittervoort),
stronts:
sjtrongs (Q117a Waubach),
sjtrŏnks (Q117p Nieuwenhagen),
verbeelding:
vèrbeelding (Q207p Epen),
zeik:
zéék (L331p Swalmen),
zich get menen:
ze.x˃ geͅ.t m‧eͅŋə (Q202p Eys),
zieg geit meine (Q095p Maastricht)
|
bekakt praten [N 102 (1998)] || taal of daad die getuigt van een hoge dunk van eigen voortreffelijkheid [kak] [N 85 (1981)]
III-3-1
|
19324 |
bekakte praat /bekakt praten |
aanstellerig kallen:
aa-sjtellerig kalle (Q039p Hoensbroek),
aanstellerig muilen:
aa-sjtellerig moele (Q039p Hoensbroek),
aanstellerig spreken:
aanstellerig sjpraeke (L387p Posterholt),
aanstellerij:
aanstellerie (L271p Venlo),
aanstèlleri-j (L417p As),
aonstèllery (Q095p Maastricht),
aanstelletig kallen:
a‧nštɛlətex kalle (Q032p Schinnen),
ambras:
àmbràs (L417p As),
ambras hebben:
ambras hubbə (Q095p Maastricht),
bekakt kallen:
bekak kalle (L329p Roermond),
bekakt kalle (Q027p Doenrade),
bekakt klappen:
bekakt klappe (K359a Stal),
bekakte bohei:
De Limburgse vormen met b en een tweeklank aan het eind sluiten m.i. het meest aan bij de vorm die ook in het Rijnland bekend is: Buhei. In het Rheinisches Wörterbuch deel I kol. 1106 vind je heleboel vormen onder dat trefwoord. Gezien ook de vormen in het WNT zou ik in dit geval voor een trefwoord kiezen dat wat dichter bij het Limburgse (en Rijnlandse) ligt: bohei.
bekakde behai (Q121p Kerkrade),
beschaafd maastrichts:
besjaof mestreechs ? (Q095p Maastricht),
bescheten kallen:
beschieəte kalle (L416p Opglabbeek),
besjeete kalle (L328p Heel),
bescheten klappen:
beschete klappe (K359a Stal),
bezeikt kallen:
bezikt kalle (Q117p Nieuwenhagen),
bohei:
bəheij (Q095p Maastricht),
chichi praten:
chi:chi: praten (L312p Neerpelt),
de boel bezeiken:
boel bezeike (Q111p Klimmen),
de stuiter heeft geen brood, de klager geen nood:
de sjtuuter haet gei brood, de klager geine nood (Q020p Sittard),
deftig praten:
dɛftex prōͅtə (L265p Meijel),
drijt:
driët (L271p Venlo),
een bescheten klap hebben:
oej hemme nogal beschete klap (K359a Stal),
een franse aardappel in de keel hebben:
deeë heeët inne franse eerpel in d’r keeël (Q039p Hoensbroek),
een kus-mijn-noten:
ne kiss men niet (Q003p Genk),
een wind maken:
ne wend moaken of bloazen (Q003p Genk),
eer en naam hebben:
èèr èn num hèmə (P047p Loksbergen),
elektrisch muilen:
moeilijke woorden gebruiken
Elek’triesj moele (Q121p Kerkrade),
erneven praten:
dur naeve proate (L269b Boekend),
fijne kal vertellen:
fijne kaal vertèllen (L353p Eksel),
flauwe kal:
flauwe ka‧l (L289p Weert),
flauwe zeik:
flauwe zeik (L289p Weert),
frans praten:
Frans praten (L312p Neerpelt),
gemaakt praten:
gemaakt praten (K278p Lommel),
gestoef:
gəsjtoef (L329a Kapel-in-t-Zand),
gezeiks:
gezeiks (Q021p Geleen),
goed vlaams kallen:
goed Vlams kalle (Q078p Wellen),
groothanzerij:
grōēthànzeri-j (L417p As),
groots kallen:
grueëts kalle (L328p Heel),
het hoog in zijn ster hebben:
het huug in zi-jn ster höbbe (L360p Bree),
hollands muilen:
Hollands praten
Huilends moelen (Q121p Kerkrade),
hollandse kak:
Hollandse kak (L269b Boekend),
hoog hollands kallen:
hoeëg Hollensj kalle (L320a Ell),
hoog kallen:
hoeëg kalle (Q117p Nieuwenhagen),
ingebeelde kal:
ingebeeldje kal (L374p Thorn),
kaal gedoens:
kaal gedoons (Q033p Oirsbeek),
kak:
kak (Q102p Amby, ...
L381p Echt/Gebroek,
Q202p Eys,
Q021p Geleen,
Q018p Geulle,
Q203p Gulpen,
Q203p Gulpen,
L330p Herten (bij Roermond),
L292p Heythuysen,
L246p Horst,
L298a Kesseleik,
L332p Maasniel,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
L364p Meeuwen,
L216p Oirlo,
L329p Roermond,
Q118p Schaesberg,
Q032p Schinnen,
Q015p Stein,
L374p Thorn,
L245b Tienray,
L210p Venray),
kàk (P047p Loksbergen, ...
Q095p Maastricht,
Q117p Nieuwenhagen),
(zie bij vraag 139).
kak (L294p Neer),
kak veil hebben:
kak feil höbbe (L432p Susteren),
kak veil hubbə (L382p Montfort),
kale kak:
kaalə kak (L329p Roermond),
kale kak (Q095a Caberg, ...
L320a Ell,
Q120p Heerlerbaan/Kaumer,
L217p Meerlo,
L433p Nieuwstadt,
L322a Nunhem,
Q036p Nuth/Aalbeek,
L266p Sevenum,
L318b Tungelroy,
L271p Venlo,
L271p Venlo,
L289p Weert),
kale kák (L210p Venray),
ko-w-ele kak (L353p Eksel),
kààlə kàk (Q095p Maastricht),
káálə kák (L271p Venlo),
(hele fiere vrouw).
koawle kak (P219p Jeuk),
kale schijt:
kaale sjiet (Q197p Noorbeek, ...
Q197a Terlinden),
kale schijt hebben:
kaalə sjiet höbbe (Q095p Maastricht),
kaligheid:
kaligheit (Q098p Schimmert),
kallen:
kallen (Q240p Lauw),
kletskaak:
kletskaak (L265p Meijel),
koekhanzerij:
kókhànzeri-j (L417p As),
koude kak:
kawe kak (Q201p Wijlre),
koude koek:
kaaje kook (L289p Weert),
koje kook (L318b Tungelroy),
muilenmaker:
moele maker (L288a Ospel),
nat:
náát (Q032p Schinnen),
natte riem:
naze reem (Q222p Vaals),
op de ladder kallen:
humor. bedoeld
op de ladder kalle (Q162p Tongeren),
op de letter kallen:
oppe lètter kallen (L353p Eksel),
Algem. Nederlands spreken
van op de letter praten (Q162p Tongeren),
soms
op de letter kalle (Q078p Wellen),
op de letter praten:
op de letter praten (K278p Lommel),
op de letter proaten (L282p Achel),
op de letter spreken:
op te letter sprieëke (L372p Maaseik),
opschepperij:
opsjupperie (L299p Reuver),
opsjöpperie (Q021p Geleen, ...
Q033p Oirsbeek,
Q108p Wijnandsrade),
opsjöpperiej (Q111p Klimmen),
plechtig klappen:
peliechtig klappe (P188p Hoepertingen),
ploederen:
cf. Schuermans p. 491 s.v. "ploederen"= babbelen (plaudern?; pladderen, plodderen?). Niet de correcte betekenis te vinden
ploedere (Q112p Voerendaal),
poch:
poch (L371p Ophoven),
pretentie:
prətènsə (P047p Loksbergen),
schijt:
scheit (L216p Oirlo),
sjiet (Q018p Geulle, ...
L298a Kesseleik,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht),
sjiét (Q193p Gronsveld),
sjīēt (Q196p Mheer, ...
Q014p Urmond),
sjîêt (Q038p Amstenrade),
schijtmakerij:
sjietmeekerij (Q095a Caberg),
spreken wie een juffrouwtje:
sprèke wi-j èè juffruiwke (L360p Bree),
stomme kal:
sjtómme kal (L331p Swalmen),
stroffen:
stròffe (L321a Ittervoort),
strunz:
sjtrongs (Q117a Waubach),
sjtrŏnks (Q117p Nieuwenhagen),
strunzen:
sjtróngse (Q121p Kerkrade),
uit de hoogte kallen:
oeët g’n huegde kalle (Q117p Nieuwenhagen),
veel gesten verkopen:
he verkep vél geste (Q086p Eigenbilzen),
veel kak hebben:
veul kak hubbə (Q095p Maastricht),
veel te fijn kallen:
vèèl te fi-jn kalle (L360p Bree),
wie een hollander praten:
dae kaltj wie eine Hollenjer (L328p Heel),
zeik:
zéék (L331p Swalmen),
zeiken:
zeiken (L317p Bocholt),
zeikerig kallen:
zeikerig kalle (L289p Weert),
zeikerig praten:
zeikerig praote (L267p Maasbree),
zeiketig kallen:
zɛikətex kalle (Q032p Schinnen),
zich aanstellen:
zich aasjtelle (Q117a Waubach),
zich aanstellen met kallen:
nb : stoottoon : (cursieve :) sleeptoon
zich aa: nstè:lle mit ka:lle (L382p Montfort),
zo fijn wie een poepenstront kallen:
die kalt zoeë fieën wiej pōppesjtrònt (Q039p Hoensbroek)
|
bekakt praten [N 102 (1998)] || taal of daad die getuigt van een hoge dunk van eigen voortreffelijkheid [kak] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
21830 |
bekendmaken |
aankondigen:
aonkòndichə (Q095p Maastricht),
aanzeggen:
aanzêkke (L330p Herten (bij Roermond)),
afbellen:
afbellen (L364p Meeuwen),
afkondigen:
āāfkŭndigə (Q117p Nieuwenhagen),
afroepen:
aaf roope (L266p Sevenum),
aafroope (L266p Sevenum, ...
L289p Weert),
aafroopen (L292p Heythuysen),
aafroopə (Q112b Ubachsberg),
aafrope (Q203p Gulpen, ...
L299p Reuver),
bekendmaken:
bekant mache (Q222p Vaals),
bekend make (L217p Meerlo),
bekĕnd make (Q034p Merkelbeek),
bekind maake (Q096b Itteren),
bekind maakke (L386p Vlodrop),
bekind make (L269p Blerick, ...
Q095p Maastricht,
Q098p Schimmert,
L271p Venlo,
Q094b Wolder/Oud-Vroenhoven),
bekindj make (L320a Ell),
bekindj maken (L298a Kesseleik),
bekint maake (Q202p Eys, ...
L387p Posterholt),
bekint make (Q095p Maastricht),
bekint māāke (Q098p Schimmert),
bekèndj make (L381p Echt/Gebroek),
bekənt makə (L429p Guttecoven),
bēkint maakə (Q117p Nieuwenhagen),
bəka.nt mā.kə (Q202p Eys),
bəkáánt máákə (Q207p Epen),
bəkéént maakə (L265p Meijel),
officieel bekintmake (Q039p Hoensbroek),
berichten:
berichte (Q117a Waubach),
in het kistje hangen:
(bekendmaking door gemeente van huwelijk in publikesiekast aan gemeentehuis).
in ut kesje hange (L271p Venlo),
kennisgeven:
kinnis gaive (L383p Melick),
laten weten:
laote wieëte (L210p Venray),
ombellen:
umbelle (L318b Tungelroy),
(vroegere benaming).
òmbelle (L322p Haelen),
omroepen:
omroope (L374p Thorn),
omroopə (L382p Montfort, ...
L329p Roermond),
omrope (Q112p Voerendaal),
oomróópə (L328p Heel),
umroepe (L265p Meijel),
umroopə (Q095p Maastricht),
umrōēpə (L164p Gennep),
ómroopə (L329a Kapel-in-t-Zand),
ómrōpe (L417p As),
ophangen:
(bijv. vur de trouw).
ophange (L216p Oirlo),
opplakken:
ópplèkkə (L271p Venlo),
proclameren:
proklamere (Q121p Kerkrade),
rondbazuinen:
rondbazuine (P219p Jeuk),
tijding doen:
WNT: ting (IV), In het Vroeg-nieuwndl. verkort uit tîding. Tijding, bericht.
ting doon (L289p Weert),
tijding geven:
WNT: ting (IV), In het Vroeg-nieuwndl. verkort uit tîding. Tijding, bericht.
ting gaeve (L289p Weert),
uitbellen:
aotbellen (P219p Jeuk),
awtbelle (Q077p Hoeselt),
oetbelle (Q021p Geleen, ...
L321a Ittervoort,
Q016p Lutterade,
L433p Nieuwstadt,
L322a Nunhem,
Q020p Sittard,
L432p Susteren,
L374p Thorn),
oetbellen (L428p Born),
oetbèlle (Q112p Voerendaal),
oetbèllə (L382p Montfort),
oetbèllən (Q014p Urmond),
ootbelle (Q171p Vlijtingen),
ōētbelle (Q101p Valkenburg),
ōētbèllə (L425p Grevenbicht/Papenhoven, ...
Q095p Maastricht,
L432p Susteren),
uitbellen (K317p Leopoldsburg, ...
L364p Meeuwen,
Q015p Stein),
ówtbèlle (L417p As),
ûtbelle (L360p Bree),
uitbrengen:
oetbrèngen (L353p Eksel),
uitgeven:
oetgeiĕve (Q203p Gulpen),
uithangen:
ōēthángə (L271p Venlo),
uitroepen:
oet roope (Q098p Schimmert),
oet roopen (L382p Montfort),
oetroope (Q095p Maastricht, ...
L289p Weert),
oētrope (Q112z Ten-Esschen/Weustenrade),
ootruppen (Q086p Eigenbilzen),
ōētroopə (Q109p Hulsberg),
ōētrōōpə (Q117p Nieuwenhagen),
ówtrōpe (L417p As)
|
officiëel bekend maken [uitbellen, uitklinken, afkleppen] [N 87 (1981)]
III-3-1
|