24346 |
wandluis |
aardvlo:
fon. var. van "wandluis"niet overgenomen
jaardvloei (P121p Ulbeek),
keireis:
het heeft ...?
t hôj kijreis ? (Q083p Bilzen),
luis:
laas (P181p Muizen),
Veldeke
lōēs (Q211p Bocholtz),
muurluis:
eigen spellingsysteem
moorloes (Q104p Wijk),
olm:
oͅlm (P051p Lummen),
platluis:
platlās (P218p Borlo),
platloes (L374p Thorn),
platluis (P219p Jeuk, ...
P193p Mettekoven),
platlø͂ͅəs (K358p Beringen),
fon. var. van "wandluis"niet overgenomen
platluis (K358p Beringen, ...
L314p Overpelt,
P114p Runkelen,
P119p Sint-Lambrechts-Herk),
platte poos:
platte pōse (mv.) (Q113p Heerlen),
pretluis:
vroeger
pretloes (L322a Nunhem),
punaise (fr.):
punaise (L377p Maasbracht),
slecht leesbaar
pynrəs ? (P197p Heers),
schietworm:
schietwörm (P121p Ulbeek),
walluis:
fon. var. van "wandluis"niet overgenomen
waluis (K315p Oostham),
wandbeer:
WLD
wandbèèr (L289p Weert),
wandenluis:
wandelluis (P175p Gingelom),
wandeluis (Q002p Hasselt),
wandəløyəs (P178p Brustem),
wandəlø͂ͅəs (Q002p Hasselt),
waəndəlaəs (P213p Niel-bij-St.-Truiden),
wàandëlaus (Q162p Tongeren),
volksetym?
waandelluis (P218p Borlo, ...
P214p Montenaken),
volksetym? wandelluis?
wààndellaas (P176p Sint-Truiden),
wandluis:
wa.ndlōēə.s (Q002p Hasselt),
waandloes (Q193p Gronsveld, ...
Q192p Margraten),
waandluus (L159a Middelaar),
waanlaas (P176p Sint-Truiden),
waantlōēs (Q197p Noorbeek, ...
Q203a Reijmerstok),
wandj lóés (L378p Stevensweert),
wandjloes (L292p Heythuysen, ...
L321a Ittervoort,
L294p Neer,
Q020p Sittard),
wandjlōēs (L299p Reuver),
wandjluus (L318b Tungelroy),
wandloes (L269p Blerick, ...
L371a Geistingen,
Q018p Geulle,
Q095p Maastricht,
Q198b Oost-Maarland,
L420p Rotem,
L271p Venlo),
wandloēs (L289p Weert),
wandlowes (K353p Tessenderlo),
wandlōēs (Q187a Heugem),
wandlōͅs (L352p Hechtel),
wandluus (Q095p Maastricht, ...
L244d Ysselsteyn),
wandlöws (L372a Aldeneik),
wandlø͂ͅs (K318p Beverlo),
wanjdloes (L321p Neeritter),
wanjdlōēs (L329p Roermond),
wanjtloes (L330p Herten (bij Roermond), ...
L329p Roermond,
Q020p Sittard),
wanjtluus (L288a Ospel),
wankdloes (L291p Helden/Everlo),
wankloes (L295p Baarlo, ...
Q119p Eygelshoven,
L269a Hout-Blerick,
L270p Tegelen),
wanklōēs (L266p Sevenum),
wank‧loes (Q121c Bleijerheide, ...
Q121a Ch?vremont,
Q121d Haanrade,
Q121e Kaalheide/Onderspekholz,
Q121p Kerkrade,
Q121b Spekholzerheide),
wanleuhsj (L265p Meijel),
wanløi̯əs (P044p Zelem),
wanlø͂ͅəs (P046p Linkhout),
wanløͅi̯əs (P049p Donk (bij Herk-de-Stad)),
wanløͅs (P048p Halen),
wanløͅəs (P048p Halen),
wanlûîs (K318p Beverlo),
want luus (Q098p Schimmert),
wantjloe:s (L382p Montfort),
wantjloes (Q035p Brunssum, ...
L429p Guttecoven,
L377p Maasbracht,
Q022p Munstergeleen,
L329p Roermond,
Q030p Schinveld),
wantjloeës (L374p Thorn),
wantjlōēs (Q032a Puth),
wantjlôês (L331p Swalmen),
wantlaəs (Q080p Vliermaal),
wantlās (Q170p Grote-Spouwen, ...
P174p Velm),
wantloes (Q112a Heerlerheide, ...
Q117p Nieuwenhagen),
wantlou̯əs (P188p Hoepertingen),
wantlōēs (Q204a Mechelen, ...
Q117a Waubach),
wantlōəs (Q156p Borgloon),
wantlōͅu̯s (Q077p Hoeselt),
wantlus (L360p Bree, ...
Q096c Neerharen),
wantluu̯s (L372p Maaseik),
wantlūs (Q011p Boorsem, ...
Q007p Eisden,
L312p Neerpelt),
wantlyu̯s (L420p Rotem, ...
L420p Rotem),
wantløi̯s (K361p Zolder),
wantlø͂ͅs (K358p Beringen, ...
K317p Leopoldsburg),
wantløͅwəs (P054p Spalbeek),
wantlûs (L371a Geistingen),
wantlɛi̯s (Q003p Genk),
waṇtjlo͂e͂s (L322p Haelen),
wā.ntly(3)̄s (Q247a Sint-Pieters-Voeren),
wāndləs (Q079a Wintershoven),
wāntlau̯s (Q162p Tongeren),
wāntlos (P222p Opheers),
wāntlōͅs (Q076p Romershoven),
wāntlōͅwəs (Q071p Diepenbeek),
wāntloͅu̯s (Q158p Riksingen),
wāntlūs (Q247p Sint-Martens-Voeren),
wāntlūəs (Q012p Rekem),
wàntjlōēs (L378p Stevensweert),
wántlaus (Q176a Ketsingen),
wäntlus (Q009p Mechelen-aan-de-Maas),
wéndjloes (Q014p Urmond),
’n wantlusj (L265p Meijel),
afwijkend van Veldeke wand = wank
wankloes (Q113p Heerlen),
Bree Wb.
wandlûs (L360p Bree),
eigen spellingsysteem
waandloes (Q198a Mesch),
wandjloes (L320a Ell, ...
L325p Horn),
wandjluus (Q015p Stein),
wandloes (Q039p Hoensbroek, ...
Q104p Wijk),
wandlöis (Q104p Wijk),
wanjdlōēs (Q028p Jabeek),
want loes (Q019p Beek),
wantjloes (Q020p Sittard),
wantloes (Q039p Hoensbroek, ...
Q036p Nuth/Aalbeek),
wantluus (Q101p Valkenburg),
enkelv.
wandloes (Q095p Maastricht),
fon. var. van "wandluis"niet overgenomen
waandluis (K278p Lommel),
wandluis (L282p Achel, ...
P120p Alken,
L359p Beek (bij Bree),
K358p Beringen,
Q072p Beverst,
L317p Bocholt,
Q156p Borgloon,
P218p Borlo,
L360p Bree,
Q071p Diepenbeek,
P115p Duras,
Q086p Eigenbilzen,
Q007p Eisden,
L353p Eksel,
P186p Gelinden,
Q003p Genk,
L356p Grote-Brogel,
L366p Gruitrode,
P195p Gutshoven,
L286p Hamont,
Q002p Hasselt,
L352p Hechtel,
P197p Heers,
L413p Helchteren,
P050p Herk-de-Stad,
K360p Heusden,
P188p Hoepertingen,
L414p Houthalen,
L316p Kaulille,
K359p Koersel,
P057p Kuringen,
Q088p Lanaken,
L422p Lanklaar,
L372p Maaseik,
Q180p Mal,
Q089p Martenslinde,
Q009p Mechelen-aan-de-Maas,
L364p Meeuwen,
P045p Meldert,
P193p Mettekoven,
P183p Mielen-boven-Aalst,
P214p Montenaken,
Q096c Neerharen,
L368p Neeroeteren,
L312p Neerpelt,
L362p Opitter,
L415p Opoeteren,
L314p Overpelt,
K357p Paal,
L355p Peer,
Q012p Rekem,
L358p Reppel,
Q158p Riksingen,
L420p Rotem,
Q168p s-Herenelderen,
P052p Schulen,
L313p Sint-Huibrechts-Lille,
P176p Sint-Truiden,
P054p Spalbeek,
P058p Stevoort,
P056p Stokrooie,
K353p Tessenderlo,
P121p Ulbeek,
Q178p Val-Meer,
Q091p Veldwezelt,
P192p Voort,
Q078p Wellen,
P177p Zepperen,
Q179p Zichen-Zussen-Bolder,
K361p Zolder,
Q001p Zonhoven),
wanluis (K318p Beverlo, ...
K316p Heppen,
K317p Leopoldsburg,
K315p Oostham),
fonetisch
wantjloes (Q033p Oirsbeek),
ged. WLD, ged. eigen spellingsysteem aan en oe: langger.
wandloes (Q096a Borgharen),
gewoon spellingsysteem
waandlōēs (Q196p Mheer),
idiosyncr.
wandjluus (L326p Grathem),
wandlais (Q156p Borgloon),
wandloes (Q095p Maastricht),
wandluis (Q095p Maastricht),
wandluus (L210p Venray),
wandlūūs (L269p Blerick),
wandlòes (Q095p Maastricht),
wandlùis (Q095p Maastricht),
wankloes (L290a Egchel),
wantjloes (Q033p Oirsbeek),
wantloes (Q095p Maastricht),
idiosyncr. + soms fon. schrift Engels in meubels dezelfde benaming
wènjt lōēs (L430p Einighausen),
idiosyncr. wandluus is meerv.
ein wandloes (Q020p Sittard),
loes = lang
waandloes (Q094b Wolder/Oud-Vroenhoven),
luus m.v.
wajntloes (L432p Susteren),
meerv.
wandluis (Q095p Maastricht),
Tegelen Wb.
wangk-lóes (L270p Tegelen),
thans
wandjloes (L322a Nunhem),
Veldeke
waandloes (Q198p Eijsden),
waandlôês (L353p Eksel),
wandloes (Q097p Ulestraten),
wankloeès (Q113a Welten),
wantjloes (L382p Montfort, ...
Q020p Sittard),
Veldeke (iets gewijzigd)
’n wankloés (L270p Tegelen),
vrij naar het WLD
’n wandlōēs (Q111p Klimmen),
wantluus meervoud
wantloês (L269b Boekend),
WBD
wantjloes (L427p Obbicht),
WLD
ein wandjloes (L329p Roermond),
waandloes (Q193p Gronsveld, ...
Q198b Oost-Maarland),
waantluus (L163a Milsbeek, ...
L163p Ottersum),
wandjloes (L387p Posterholt),
wandloe‧s (L289p Weert),
wandlōēs (Q098p Schimmert),
wankloe.s (L290p Panningen),
wantjloes (L318b Tungelroy),
wantlōēs (L269b Boekend, ...
Q039p Hoensbroek),
wéntjloes (Q014p Urmond),
WLD (zoveel mogelijk)
wantluis (Q104p Wijk),
WLD (met aantekeningen)
wantloes (L289b Leuken),
WLD wandjluus, meerv.
wandj loes (L332p Maasniel),
wandsluis:
waarschijnlijk, zegsman wist niet met zekerheid
wans-loes (Q035p Brunssum),
wants:
wand-se (Q039p Hoensbroek),
wants (Q121c Bleijerheide, ...
Q121a Ch?vremont,
Q121d Haanrade,
Q121e Kaalheide/Onderspekholz,
Q121p Kerkrade,
Q121b Spekholzerheide),
wantse (Q117p Nieuwenhagen),
?
wantse (Q039p Hoensbroek),
eigen spellingsysteem
wantse (Q121p Kerkrade),
idiosyncr.
wantjes (L271p Venlo),
wants (Q121c Bleijerheide),
idiosyncr. meervoud
wantse (Q121c Bleijerheide),
vrij naar het WLD
wantse (Q111p Klimmen),
WLD
wānts (Q204a Mechelen),
weegluis:
waegloes (stoott.) (L381p Echt/Gebroek),
wild varken:
Veldeke
wild verke (Q097p Ulestraten)
|
kleerluis die eieren legt in de naden van vuile onderkleren [N 26 (1964)] || luis, wandluis || wandluis [ZND 34 (1940)] || wandluis, weegluis, het platte bloedzuigende insect dat zich overdag schuilhoudt in naden en spleten van houten vloeren enz. [wanlöws, platte pose, bertelemees] [N 26 (1964)]
III-4-2
|
17755 |
wang |
aangezicht:
het aangezicht (L377p Maasbracht),
bak:
bak (Q263p Raeren),
bakke (L269p Blerick, ...
Q119p Eygelshoven,
Q203p Gulpen,
Q113p Heerlen,
Q121p Kerkrade,
Q121p Kerkrade,
Q204a Mechelen,
Q034p Merkelbeek,
Q112b Ubachsberg,
Q208p Vijlen,
L386p Vlodrop,
Q117a Waubach,
Q117a Waubach),
bakkŭ (Q032a Puth),
bakkə (Q035p Brunssum, ...
Q112p Voerendaal),
bakə (Q262p Eynatten, ...
Q202p Eys,
Q202p Eys,
Q247a Sint-Pieters-Voeren,
Q112p Voerendaal),
bhakkə (Q222p Vaals),
-> Mv.! (RK)
bakken (Q203p Gulpen, ...
Q032p Schinnen),
Begint te verouderen.
bakke (Q112p Voerendaal),
bakkes:
(bakkəs) (L426z Holtum),
bakkes (L329p Roermond, ...
L271p Venlo,
L386p Vlodrop,
L354p Wijchmaal),
bakkus (L192p Bergen, ...
L210p Venray),
het bakkes (L377p Maasbracht),
-> Mv. (RK, cfr. BKL)
bakkəns (Q222p Vaals),
B.v. hoad die bakkes.
bakkes (L378p Stevensweert),
dubbele kin:
döbbel kin (L271p Venlo),
gevreet:
Zeer ongunstig.
gevraet (L386p Vlodrop),
gezicht:
gezicht (Q030p Schinveld),
happes:
Zeer ongunstig.
happes (L386p Vlodrop),
kaak:
k -ə (K353p Tessenderlo),
ka:k (L317p Bocholt),
kaak (Q002p Hasselt, ...
P046p Linkhout,
Q095p Maastricht,
K357p Paal,
K353p Tessenderlo,
L289p Weert),
kaake (L368p Neeroeteren),
kaekə (P120p Alken),
kake (K358p Beringen, ...
Q002p Hasselt,
P193p Mettekoven,
P054p Spalbeek),
kaken (L317p Bocholt, ...
P184p Groot-Gelmen,
P050p Herk-de-Stad,
Q074p Kortessem),
kakə (P050p Herk-de-Stad),
kaok (P218p Borlo, ...
Q171p Vlijtingen,
P118a Wijer,
P118a Wijer),
kaoke (K278p Lommel),
kaoken (P188p Hoepertingen, ...
P119p Sint-Lambrechts-Herk),
ko.k (K317p Leopoldsburg),
ko:k (P185p Engelmanshoven, ...
P176p Sint-Truiden),
ko:ke (P176p Sint-Truiden),
ko:kən (K353p Tessenderlo),
koak (K317p Leopoldsburg),
koaken (P214p Montenaken, ...
P176p Sint-Truiden,
K353p Tessenderlo,
Q171p Vlijtingen),
kokskəs (P176p Sint-Truiden),
kokə (Q003p Genk),
kouk (Q157p Jesseren),
kōͅken (Q071p Diepenbeek),
kōͅkə (Q156p Borgloon),
koͅke (P176p Sint-Truiden),
1. Beendergestel om de mondspleet
kaak (Q095p Maastricht),
AN wang : wang, kaak
kaak (Q002p Hasselt),
De beide wangen samen heten ook wel kaake.
kaakə (L381a Putbroek),
Mv. kaken.
kaak (P117p Nieuwerkerken),
Zoals in A.B.N. [!]
kaak (P049p Donk (bij Herk-de-Stad)),
kieuw:
kieuwe (L214p Wanssum),
kinnebak:
kinnebak (L269p Blerick),
koon:
kone (Q097p Ulestraten),
kum:
kimə (Q247a Sint-Pieters-Voeren),
(mv.)
kaimmen (Q199p Moelingen),
kumme (Q097p Ulestraten),
kummen (Q178p Val-Meer),
Trefw. kum, nl. mv. (cfr. bv. en vgl. opg. DC01).
kimmes (Q196p Mheer),
kummetje:
Trefw. kummetje omwille van de mv. -s. (*kummik+es)
kŭmmekes (Q019p Beek),
Trefw. kummetje omwille van ev. kum (*kummiken [mv]) &
kummekes (Q097p Ulestraten),
kummik:
kummeker (Q032p Schinnen),
kummik (Q013p Uikhoven),
kummiken (Q008p Vucht),
kømək (Q010p Opgrimbie),
kümmək (Q008p Vucht),
[Paragraaf: lichaam]
kummik (Q011p Boorsem),
i.e. wang.
kummik (Q015p Stein),
i.e. wang. Bijna volledig verdwenen.
kummek (Q021p Geleen),
Trefw. kummik naar analogie met opgave "kummiken"(mv.) voor Q 008, Q 022 en Q 032.
komməkə (Q010p Opgrimbie),
kummeke (Q021p Geleen),
kø.məkə (Q009p Mechelen-aan-de-Maas),
Wang van een kind of varken.
kummik (Q020p Sittard),
opzij:
opzie (Q021p Geleen),
van bezijden:
i.e. lett. van bezijden.
và bezieës (L248p Lottum),
wang:
wa (Q179p Zichen-Zussen-Bolder),
wa-ing (P119p Sint-Lambrechts-Herk),
waaing (P119p Sint-Lambrechts-Herk),
waange (K353p Tessenderlo),
waing (P118p Kozen),
wang (Q102p Amby, ...
L295p Baarlo,
L324p Baexem,
L327p Beegden,
L300p Beesel,
Q103p Berg-en-Terblijt,
Q083p Bilzen,
Q083p Bilzen,
L269p Blerick,
L269p Blerick,
L426p Buchten,
L421p Dilsen,
L430p Einighausen,
Q007p Eisden,
Q007p Eisden,
L419p Elen,
Q021p Geleen,
Q021p Geleen,
Q021p Geleen,
Q021p Geleen,
Q003p Genk,
L164p Gennep,
P184p Groot-Gelmen,
L366p Gruitrode,
L366p Gruitrode,
Q203p Gulpen,
Q203p Gulpen,
L429p Guttecoven,
Q002p Hasselt,
Q002p Hasselt,
L328p Heel,
L246c Hegelsom,
L165p Heijen,
L291p Helden/Everlo,
L291p Helden/Everlo,
L291p Helden/Everlo,
L330p Herten (bij Roermond),
L292p Heythuysen,
P188p Hoepertingen,
L426z Holtum,
L325p Horn,
L246p Horst,
L246p Horst,
L320p Hunsel,
Q157p Jesseren,
P219p Jeuk,
L316p Kaulille,
L318a Keent,
L320b Kelpen,
L298p Kessel,
Q111p Klimmen,
Q074p Kortessem,
P057p Kuringen,
P057p Kuringen,
P057p Kuringen,
Q088p Lanaken,
L376p Linne,
L267p Maasbree,
L372p Maaseik,
L372p Maaseik,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q192p Margraten,
P220p Mechelen-Bovelingen,
Q099p Meerssen,
L424p Meeswijk,
L364p Meeuwen,
L382p Montfort,
Q090p Mopertingen,
Q090p Mopertingen,
L288p Nederweert,
L367p Neerglabbeek,
L368p Neeroeteren,
L371p Ophoven,
L415p Opoeteren,
L288a Ospel,
L290p Panningen,
L381b Pey,
L381b Pey,
Q032a Puth,
L299p Reuver,
L329p Roermond,
L329p Roermond,
L293p Roggel,
Q093p Rosmeer,
L420p Rotem,
Q030p Schinveld,
P052p Schulen,
L266p Sevenum,
Q101a Sibbe/IJzeren,
P119p Sint-Lambrechts-Herk,
L378p Stevensweert,
L296p Steyl,
L318p Stramproy,
K353p Tessenderlo,
L245b Tienray,
Q162p Tongeren,
Q162p Tongeren,
L318b Tungelroy,
L318b Tungelroy,
P121p Ulbeek,
Q101p Valkenburg,
Q166p Vechmaal,
L268p Velden,
L271p Venlo,
L271p Venlo,
Q075p Vliermaalroot,
Q171p Vlijtingen,
L214p Wanssum,
L289p Weert,
L289p Weert,
Q078p Wellen,
L215a Wellerlooi,
Q164a Widooie,
L354p Wijchmaal,
P118a Wijer,
P172p Wilderen,
P177p Zepperen),
wanga (Q162p Tongeren),
wange (K358p Beringen, ...
L360p Bree,
L363p Ellikom,
Q193p Gronsveld,
L328p Heel,
P188p Hoepertingen,
P219p Jeuk,
L422p Lanklaar,
L377p Maasbracht,
L372p Maaseik,
Q099p Meerssen,
L246b Melderslo,
Q196p Mheer,
L433p Nieuwstadt,
P054p Spalbeek,
P058p Stevoort,
Q162p Tongeren,
Q097p Ulestraten,
Q112p Voerendaal,
P192p Voort,
Q078p Wellen,
K361p Zolder,
Q005p Zutendaal),
wangen (L282p Achel, ...
L282p Achel,
P120p Alken,
L192p Bergen,
K358p Beringen,
K318p Beverlo,
Q083p Bilzen,
L317p Bocholt,
L317p Bocholt,
L317p Bocholt,
L317p Bocholt,
L360p Bree,
Q071p Diepenbeek,
Q071p Diepenbeek,
Q170p Grote-Spouwen,
L286p Hamont,
L286p Hamont,
L286p Hamont,
L286p Hamont,
L352p Hechtel,
L352p Hechtel,
L352p Hechtel,
L413p Helchteren,
Q243p Herstappe,
P188p Hoepertingen,
P188p Hoepertingen,
Q165p Horpmaal,
L316p Kaulille,
L316p Kaulille,
Q152p Kerniel,
L370p Kessenich,
L369p Kinrooi,
Q074p Kortessem,
P057p Kuringen,
K314p Kwaadmechelen,
L355a Linde,
P046p Linkhout,
K278p Lommel,
K278p Lommel,
K278p Lommel,
P051p Lummen,
L364p Meeuwen,
Q177p Millen,
L319p Molenbeersel,
Q090p Mopertingen,
L368p Neeroeteren,
L368p Neeroeteren,
L368p Neeroeteren,
L368p Neeroeteren,
L368p Neeroeteren,
P117p Nieuwerkerken,
Q036p Nuth/Aalbeek,
L362p Opitter,
L415p Opoeteren,
K357p Paal,
L355p Peer,
L358p Reppel,
Q168a Rijkhoven,
Q158p Riksingen,
L420p Rotem,
Q032p Schinnen,
P176p Sint-Truiden,
P056p Stokrooie,
K353p Tessenderlo,
L210p Venray,
Q171p Vlijtingen,
Q008p Vucht,
Q001p Zonhoven),
wangə (Q072p Beverst, ...
P197p Heers,
Q088p Lanaken,
L423p Stokkem,
Q005p Zutendaal),
wangən (Q086p Eigenbilzen, ...
L314p Overpelt),
wanŋən (Q006p Leut),
waong (P121p Ulbeek),
waoŋ (L381a Putbroek),
waø (L317p Bocholt),
waŋ (L244c America, ...
L360p Bree,
L360p Bree,
Q007p Eisden,
P185p Engelmanshoven,
Q087p Gellik,
Q113p Heerlen,
L292p Heythuysen,
L269a Hout-Blerick,
Q188p Kanne,
P055p Kermt,
K317p Leopoldsburg,
L372p Maaseik,
Q009p Mechelen-aan-de-Maas,
L364p Meeuwen,
L245p Meterik,
L312p Neerpelt,
L314p Overpelt,
K353p Tessenderlo,
Q008p Vucht,
L375p Wessem,
Q179p Zichen-Zussen-Bolder,
K361p Zolder),
waŋə (K318p Beverlo, ...
Q083p Bilzen,
Q156p Borgloon,
L360p Bree,
Q003p Genk,
P195p Gutshoven,
P197p Heers,
Q088p Lanaken,
L372p Maaseik,
Q009p Mechelen-aan-de-Maas,
L367p Neerglabbeek,
L416p Opglabbeek,
L416p Opglabbeek,
P176p Sint-Truiden,
P176p Sint-Truiden,
Q091p Veldwezelt,
Q001p Zonhoven),
waŋən (Q071p Diepenbeek, ...
L286p Hamont),
waəngə (Q159p Broekom),
wāngə (Q162p Tongeren),
wāŋ (L413p Helchteren),
AN wang : wang, kaak
wang (Q002p Hasselt),
Bij 029b [oud woord] staat "kaak"doorstreept.
wang (Q080p Vliermaal),
Brutaal: moel.
wangen (L360a Gerdingen),
De informant geeft aan dat men in Val-Meer (Q 178) het woord kummen gebruikt.
wangen (Q179p Zichen-Zussen-Bolder),
g"is niet hoorbaar.
wang (Q163p Berg),
Recent.
wang (Q021p Geleen),
sic !!
vaŋə (L414p Houthalen),
Staat alleen in potlood.
wangen (P055p Kermt),
wangetje:
wenskens (K278p Lommel),
Recenter.
wengskes (Q019p Beek),
Verkleinwoord.
wengskes (L360p Bree),
zijkant:
zijkant (P176p Sint-Truiden)
|
hoe heet het zijvlak van het aangezicht ? Vertaal: zij heeft rode ... [ZND 36 (1941)] || kaak || kaak (cfr. toel.) || wang || wang van een kind of varken || Was er vroeger een ander woord bekend? Zo ja, welk? [DC 27 (1955)], [DC 27 (1955)], [Lk 05 (1955)] || Welk woord gebruikt men in Uw dialect om de vlezige zijkant van het gezicht aan te duiden? Hoe spreekt men het uit? [DC 27 (1955)], [Lk 05 (1955)] || Welk woord gebruikt men in Uw dialect ter aanduiding van het benige gedeelte van het hoofd, waarin de tanden en kiezen zitten? Hoe spreekt men het uit? [DC 27 (1955)]
III-1-1
|
22215 |
wang (1) |
wangske:
wengske (Q007p Eisden)
|
wangetje [N 93 (1983)]
III-3-2
|
18943 |
wangedrag |
batravenstreek:
⁄n batteraove-streek (Q095a Caberg),
beesterij:
biaestərie (Q014p Urmond),
bie:steriej (L330p Herten (bij Roermond)),
bésterij (Q077p Hoeselt),
da⁄s biesterijj (Q095p Maastricht),
beestigheid:
biestigheid (Q095p Maastricht),
bottigheid:
v.
bo.texhē.t (Q202p Eys),
brakkerij:
brakkeriej (Q196p Mheer),
deugnieterij:
deugenieterij (L364p Meeuwen),
gebrak:
gebrak (Q015p Stein),
gebrek (Q015p Stein, ...
L318b Tungelroy),
heel slecht gedrag:
hièl sleg gedrag (Q197p Noorbeek, ...
Q197p Noorbeek,
Q197a Terlinden,
Q197a Terlinden),
kwaaddoenerij:
kaoddīneri-j (L417p As),
lorejasstreken:
laorəjàsəstrijkə (P047p Loksbergen),
min wangedrag:
eine minne wan gedraag (Q098p Schimmert),
slecht gedrag:
ein slech gedrag (Q039p Hoensbroek),
schech gedrâg (Q098p Schimmert),
sjlech gedraag (L330p Herten (bij Roermond), ...
L298a Kesseleik),
slaecht gedrág (L210p Venray),
sleat gedrag (Q202p Eys),
slecht gedrag (K317p Leopoldsburg),
slêcht gedrag (L245b Tienray),
slêêtgədrach (Q207p Epen),
varkensmanieren:
verkes menēre (L417p As),
varkensstreken:
vèrəkəsstrijkə (P047p Loksbergen),
wangedrag:
wan gedrach (Q019p Beek),
wangedraag (Q034p Merkelbeek, ...
Q034p Merkelbeek),
wangedrag (L217p Meerlo, ...
L371p Ophoven),
zeer slecht gedrag:
e zier slech gedrag (Q095p Maastricht),
ə zier slèch gədrach (Q095p Maastricht)
|
een zeer slecht gedrag [gebrak, walebakkerij] [N 85 (1981)] || zich zeer slecht gedragen, zich als een beest gedragen [beesten, opspelen, wallebak-ken, brakken] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
31716 |
wanhout |
ongekantrecht hout:
ongǝkantjrɛxt hǫwt (L385p Sint Odilienberg),
ongǝkɛntjrɛxt hǫwt (Q015p Stein),
ǫngǝkantrɛ̄xt hǫwt (L266p Sevenum)
|
Hout dat nog niet gekantrecht is. Zie ook het volgende lemma. [N 50, 51d]
II-12
|
31715 |
wankant |
vale kant:
vālǝ kant (Q101p Valkenburg),
vālǝkānt (Q204a Mechelen),
valkant:
vā.lkanjt (Q020p Sittard),
vālka.nt (L424p Meeswijk),
vālkanjt (L385p Sint Odilienberg),
vālkɛnjt (Q015p Stein),
wan:
wān (L270p Tegelen),
wankant:
wankantj (L299p Reuver),
wānkaŋk (L270p Tegelen)
|
Ruwe, niet gekantrechte zijde van hout dat uit ronde stammen of balken gezaagd is. [N 50, 51b; monogr.]
II-12
|
25674 |
wanmolen |
duivel:
dȳ.vǝl (P227p Vorsen),
duivelmolen:
dy.vǝlmø̄.lǝ (P224p Boekhout),
dyvǝlmøi̯lǝ (P214p Montenaken),
dyvǝlmø̄lǝ (P180p Kerkom),
dyvǝlmø̜i̯lǝ (P179p Aalst, ...
P218p Borlo,
P182p Buvingen,
P175p Gingelom,
P173p Halmaal,
P219p Jeuk,
P180p Kerkom,
P220p Mechelen-Bovelingen,
P174p Velm),
goedmolen:
gūtmyø.lǝ (Q178p Val-Meer, ...
Q179p Zichen-Zussen-Bolder),
gűtmiɛ.lǝ (Q171p Vlijtingen),
kafblazer:
kāfbluzǝr (L317p Bocholt),
kāfblø̄zǝr (Q204a Mechelen),
kāfblø̄ǝzǝr (Q113p Heerlen, ...
Q099q Rothem),
kāfblǭzǝr (Q211p Bocholtz, ...
L322p Haelen),
kāfblǭǝzǝr (P176a Melveren),
kafmolen:
kafmø̄.lǝ (K357p Paal),
kafmø̄lǝ (P048p Halen, ...
K314p Kwaadmechelen,
K278p Lommel,
L265p Meijel,
L159a Middelaar,
L163a Milsbeek,
L163p Ottersum,
L163b Ven-Zelderheide),
kafmø̜i̯lǝ (P176p Sint-Truiden),
kāfmø̄lǝ (L295p Baarlo, ...
L269p Blerick,
L326p Grathem,
L321p Neeritter,
L329p Roermond,
L266p Sevenum,
L331p Swalmen,
L318b Tungelroy,
Q097p Ulestraten,
Q101p Valkenburg,
L268p Velden,
L271p Venlo),
kǭfmyø̜.lǝ (Q077p Hoeselt, ...
Q162p Tongeren),
kuismachine:
kø̜smǝšen (P177a Ordingen),
molen:
my`ø.lǝ (Q174p Herderen),
poetsmolen:
poetsmolen (L250p Arcen),
putsmø̜jlǝ (P120p Alken),
reiniger:
ręi̯nǝgǝr (L366p Gruitrode, ...
L355a Linde,
P119p Sint-Lambrechts-Herk,
Q078p Wellen),
ręǝnǝgǝr (P188p Hoepertingen),
rits:
rets (P175p Gingelom),
schuurmolen:
šø̄rmø̄lǝ (Q198b Oost-Maarland),
stofmolen:
stǫfmø̄lǝ (L247p Broekhuizen),
trieur:
triø̜̄r (Q167p Koninksem, ...
Q095p Maastricht,
Q177p Millen,
L387p Posterholt,
P176p Sint-Truiden),
waaimolen:
węi̯mø̄.lǝ (Q009p Maasmechelen, ...
Q095p Maastricht),
wɛi̯mø̜lǝ (L324p Baexem, ...
L382p Montfort),
wan:
wan (L292p Heythuysen),
wanmolen:
wa.nmø̜i̯.lǝ (P179p Aalst, ...
P120p Alken,
P049p Donk,
P184p Groot-Gelmen,
Q074p Kortessem,
P047p Loksbergen,
P121p Ulbeek,
Q078p Wellen),
wamø̄.lǝ (P051p Lummen),
wanjmø̄lǝ (Q020p Sittard),
wanmiǝlǝ (L356p Grote-Brogel),
wanmjølǝ (Q089p Martenslinde, ...
Q175p Riemst),
wanmyø̜.lǝ (Q077p Hoeselt, ...
Q167p Koninksem,
Q169p Membruggen,
Q076p Romershoven,
Q168p s-Herenelderen,
Q154p Sint-Huibrechts-Hern,
Q181p Sluizen,
Q162p Tongeren,
Q155p Werm,
Q179p Zichen-Zussen-Bolder),
wanmyǝ.lǝ (Q121c Bleijerheide, ...
L421p Dilsen,
Q113p Heerlen,
Q039p Hoensbroek,
Q188p Kanne,
Q111p Klimmen,
L372p Maaseik,
Q111q Ransdaal,
L420p Rotem,
Q112b Ubachsberg,
Q172p Vroenhoven,
Q117a Waubach),
wanmȳlǝ (L289a Hushoven),
wanmȳǝ.lǝ (L317p Bocholt, ...
L419p Elen),
wanmøi̯.lǝ (P119p Sint-Lambrechts-Herk),
wanmøi̯lǝ (P178p Brustem, ...
P115p Duras),
wanmøǝ.lǝ (L422p Lanklaar, ...
P222p Opheers),
wanmø̄.lǝ (L282p Achel, ...
K358p Beringen,
Q160p Bommershoven,
Q011p Boorsem,
Q156p Borgloon,
Q071p Diepenbeek,
Q242p Diets-Heur,
Q007p Eisden,
L353p Eksel,
P186p Gelinden,
Q153p Gors-Opleeuw,
L286p Hamont,
L352p Hechtel,
Q164p Heks,
L413p Helchteren,
Q158a Henis,
K360p Heusden,
L414p Houthalen,
Q188p Kanne,
L316p Kaulille,
Q152p Kerniel,
L370p Kessenich,
L369p Kinrooi,
L315p Kleine-Brogel,
K359p Koersel,
Q088p Lanaken,
Q240p Lauw,
P046p Linkhout,
Q009p Maasmechelen,
Q095p Maastricht,
Q177p Millen,
L319p Molenbeersel,
Q096c Neerharen,
L312p Neerpelt,
Q010p Opgrimbie,
L371p Ophoven,
L314p Overpelt,
Q157a Overrepen,
K357p Paal,
Q161p Piringen,
Q012p Rekem,
Q241p Rutten,
L313p Sint Huibrechts Lille,
P058p Stevoort,
L423p Stokkem,
Q166p Vechmaal,
Q080p Vliermaal,
Q075p Vliermaalroot,
L354p Wijchmaal,
P118a Wijer,
Q073p Wimmertingen,
Q079a Wintershoven,
K361p Zolder,
Q001p Zonhoven),
wanmø̄i̯.lǝ (Q160a Haren, ...
P118p Kozen),
wanmø̄lǝ (L244c America, ...
L295p Baarlo,
L324p Baexem,
L429a Berg,
K318p Berverlo,
P113p Binderveld,
L269p Blerick,
L215p Blitterswijck,
L287p Boeket,
L331b Boukoul,
L247p Broekhuizen,
L434a Broeksittard,
L426p Buchten,
L320a Ell,
L371a Geistingen,
Q021p Geleen,
L164p Gennep,
Q018p Geulle,
L214a Geysteren,
L326p Grathem,
L425p Grevenbicht / Papenhoven,
Q203p Gulpen,
L429p Guttecoven,
L322p Haelen,
P048p Halen,
L320c Haler,
Q112a Heerlerheide,
L165p Heijen,
L291p Helden,
K316p Heppen,
P050p Herk-de-Stad,
L330p Herten,
L292p Heythuysen,
L426z Holtum,
Q100p Houthem,
L321a Ittervoort,
K317a Kerkhoven,
K314p Kwaadmechelen,
L289b Leuken,
L211p Leunen,
K278p Lommel,
L377p Maasbracht,
L377p Maasbracht,
L332p Maasniel,
Q095p Maastricht,
Q204a Mechelen,
L217p Meerlo,
L265p Meijel,
P045p Meldert,
Q034p Merkelbeek,
L159a Middelaar,
L163a Milsbeek,
L382p Montfort,
L115p Mook,
Q022p Munstergeleen,
L288p Nederweert,
L321p Neeritter,
Q197p Noorbeek,
L427p Obbicht,
Q033p Oirsbeek,
Q198b Oost-Maarland,
K315p Oostham,
P177a Ordingen,
L288a Ospel,
L163p Ottersum,
L387p Posterholt,
Q032a Puth,
L329p Roermond,
L373p Roosteren,
Q099q Rothem,
Q098p Schimmert,
Q032p Schinnen,
Q032p Schinnen,
L266p Sevenum,
Q020p Sittard,
Q096d Smeermaas,
L378p Stevensweert,
L432p Susteren,
L331p Swalmen,
L246a Swolgen,
L270p Tegelen,
Q112z Ten Esschen,
Q197a Terlinden,
K353p Tessenderlo,
L374p Thorn,
L245b Tienray,
L318b Tungelroy,
Q097p Ulestraten,
Q014p Urmond,
L268p Velden,
L163b Ven-Zelderheide,
L271p Venlo,
L386p Vlodrop,
Q008p Vucht,
L214p Wanssum,
L289p Weert,
Q094b Wolder / Oud-Vroenhoven / Wiler,
P044p Zelem),
wanmø̄ǝ.lǝ (Q006p Leut, ...
L424p Meeswijk,
Q013p Uikhoven),
wanmø̜̄lǝ (L325p Horn),
wanmø̜i̯lǝ (P176a Melveren, ...
P117p Nieuwerkerken,
P107a Rummen,
P176p Sint-Truiden,
P172p Wilderen),
wanmø̜lǝ (Q211p Bocholtz, ...
L381p Echt,
L294p Neer,
L290p Panningen,
Q098p Schimmert,
Q178p Val-Meer),
wanmē.lǝ (Q002a Godschei, ...
Q002p Hasselt,
P055p Kermt,
Q002b Kiewit,
P057p Kuringen,
L355p Peer,
P056p Stokrooie),
wanmēǝ.lǝ (P053p Berbroek, ...
P052p Schulen),
wanmęlǝ (L355a Linde, ...
L355p Peer),
wanmīlǝ (Q004p Gelieren Bret),
wanmīǝlǝ (L417p As, ...
L359p Beek,
Q072p Beverst,
L360p Bree,
L363p Ellikom,
Q003p Genk,
L366p Gruitrode,
Q081a Heesveld-Eik,
L364p Meeuwen,
Q082p Munsterbilzen,
L367p Neerglabbeek,
L368p Neeroeteren,
L418p Niel-bij-As,
L416p Opglabbeek,
L362p Opitter,
L415p Opoeteren,
L358p Reppel,
L361p Tongerlo,
L365p Wijshagen,
Q005p Zutendaal),
wanmīɛ.lǝ (Q083p Bilzen, ...
Q087p Gellik,
Q170p Grote-Spouwen,
Q094p Hees,
Q090p Mopertingen,
Q091p Veldwezelt,
Q084p Waltwilder),
wā.nmøylǝ (P187p Berlingen, ...
P188p Hoepertingen),
wā.nmø̄.lǝ (Q159p Broekom, ...
Q079p Guigoven,
P197p Heers,
Q157p Jesseren),
wā.nmø̜i̯.lǝ (P195p Gutschoven, ...
P177a Ordingen,
P223p Rukkelingen-Loon,
P177p Zepperen),
węi̯nmø̄.lǝ (Q165p Hopmaal),
wanselmolen:
wansǝlmyø.lǝ (Q163p Berg),
wansmolen:
wansmȳǝlǝ (Q193p Gronsveld),
wantmolen:
wantmyø̜.lǝ (Q168a Rijkhoven, ...
Q181p Sluizen),
wantmø̄.lǝ (Q182p Nerem),
wā.ntmøylǝ (P192p Voort),
windmolen:
wendjmø̄lǝ (L326p Grathem),
windmø̄lǝ (L268p Velden),
wīndmø̄lǝ (L215p Blitterswijck, ...
L214a Geysteren,
L217p Meerlo,
L163a Milsbeek,
L163p Ottersum,
L246a Swolgen,
L245b Tienray,
L214p Wanssum),
zeefmolen:
zeefmolen (L210p Venray),
zuiveraar:
zø̜i̯vǝrēǝr (P120p Alken)
|
De wanmolen is een toestel waarbij wind wordt verwekt door schoepen of vleugels die door middel van een draaiijzer in beweging worden gebracht. Die wind blaast tegen een schuingeplaatst rooster, waarboven een trechter is geplaatst. Door deze trechter loopt het nog met kaf en graanafval vermengde graan langzaam op het rooster. Door de wind waait het afval weg; het graan glijdt naar beneden, komt dan, tenminste bij rogge en tarwe, nogmaals op een daaronder geplaatst rooster, waarover nogmaals wind waait en komt tenslotte terecht in een vat waarmee de maat werd bepaald (zie de aflevering over de molenaarsterminologie, WLD II,3), of, bij latere uitvoeringen, via een schuif in zakken. Wanneer het type kafmolen naast het type wanmolen in één plaats voorkomt, dan duidt het eerste doorgaans de ouderwetse wanmolen zonder zandzeef aan.Vanwege het helse kabaal dat de wanmolen maakte, werd deze wel duivel of duivelmolen genoemd. In L 320a merkt de zegsman dan ook op dat de ruimte waarin de wanmolen draait wel de hel wordt genoemd. Zie afbeelding 14. [N 14, 40a, 40b en 40c; JG 1a, 1b; monogr.; add. uit N 14, 49; R 3, 64] || Het werktuig waarmee de gerst na aankomst in de mouterij gereinigd wordt. Een trieur is een modernere, volmaaktere uitvoering van de wanmolen. Volgens de invuller uit L 377 wordt de gerst meestal niet eerst gereinigd, maar gaat direct in water. Zie ook de semantische toelichting bij het lemma ''trieur''. [N 35, 1; N 35, 8]
I-4, II-2
|
33139 |
wannen met de wan |
afkrienselen:
āfkrēnšǝlǝ (L332p Maasniel),
blazen:
blǭzǝ (Q095p Maastricht, ...
L318b Tungelroy),
opwannen:
opwannen (L318p Stramproy),
uitblazen:
ø̜i̯tblǭzǝ (L355a Linde),
uitwannen:
au̯.twanǝ (Q077p Hoeselt, ...
Q162p Tongeren),
utwanǝ (Q111p Klimmen),
wannen:
wa.nǝ (Q174p Herderen),
wanǝ (P179p Aalst, ...
L282p Achel,
P120p Alken,
L244c America,
L417p As,
L295p Baarlo,
L324p Baexem,
L359p Beek,
P053p Berbroek,
L429a Berg,
Q163p Berg,
K358p Beringen,
P187p Berlingen,
K318p Berverlo,
Q072p Beverst,
Q083p Bilzen,
P113p Binderveld,
L269p Blerick,
L215p Blitterswijck,
L317p Bocholt,
Q211p Bocholtz,
L287p Boeket,
Q160p Bommershoven,
Q011p Boorsem,
Q156p Borgloon,
P218p Borlo,
L331b Boukoul,
L360p Bree,
L247p Broekhuizen,
P178p Brustem,
L426p Buchten,
Q071p Diepenbeek,
Q242p Diets-Heur,
L421p Dilsen,
P049p Donk,
P115p Duras,
L430p Einighausen,
Q007p Eisden,
L353p Eksel,
L419p Elen,
L320a Ell,
L363p Ellikom,
L371a Geistingen,
Q021p Geleen,
Q004p Gelieren Bret,
P186p Gelinden,
Q087p Gellik,
Q003p Genk,
L164p Gennep,
L214a Geysteren,
P175p Gingelom,
Q153p Gors-Opleeuw,
L326p Grathem,
L425p Grevenbicht / Papenhoven,
Q193p Gronsveld,
P184p Groot-Gelmen,
Q170p Grote-Spouwen,
L366p Gruitrode,
Q079p Guigoven,
Q203p Gulpen,
P195p Gutschoven,
L429p Guttecoven,
L322p Haelen,
P048p Halen,
L320c Haler,
P173p Halmaal,
L286p Hamont,
Q002p Hasselt,
L352p Hechtel,
Q112a Heerlerheide,
P197p Heers,
Q094p Hees,
Q081a Heesveld-Eik,
L165p Heijen,
Q164p Heks,
L413p Helchteren,
L291p Helden,
P050p Herk-de-Stad,
L330p Herten,
K360p Heusden,
P188p Hoepertingen,
L426z Holtum,
Q165p Hopmaal,
L325p Horn,
L414p Houthalen,
Q100p Houthem,
L289a Hushoven,
L321a Ittervoort,
Q157p Jesseren,
P219p Jeuk,
Q188p Kanne,
K317a Kerkhoven,
P055p Kermt,
Q152p Kerniel,
L370p Kessenich,
L369p Kinrooi,
Q111p Klimmen,
K359p Koersel,
Q167p Koninksem,
Q074p Kortessem,
P057p Kuringen,
K314p Kwaadmechelen,
Q088p Lanaken,
L422p Lanklaar,
Q240p Lauw,
L289b Leuken,
L211p Leunen,
Q006p Leut,
L355a Linde,
P046p Linkhout,
P047p Loksbergen,
K278p Lommel,
P051p Lummen,
L377p Maasbracht,
L372p Maaseik,
Q009p Maasmechelen,
L332p Maasniel,
Q095p Maastricht,
Q089p Martenslinde,
Q204a Mechelen,
L217p Meerlo,
L424p Meeswijk,
L364p Meeuwen,
L265p Meijel,
P045p Meldert,
P176a Melveren,
Q034p Merkelbeek,
L159a Middelaar,
L163a Milsbeek,
L319p Molenbeersel,
L382p Montfort,
Q090p Mopertingen,
Q082p Munsterbilzen,
Q022p Munstergeleen,
L288p Nederweert,
L294p Neer,
L367p Neerglabbeek,
Q096c Neerharen,
L321p Neeritter,
L368p Neeroeteren,
L312p Neerpelt,
L418p Niel-bij-As,
P117p Nieuwerkerken,
Q197p Noorbeek,
L322a Nunhem,
L427p Obbicht,
Q033p Oirsbeek,
Q198b Oost-Maarland,
L416p Opglabbeek,
Q010p Opgrimbie,
P222p Opheers,
L371p Ophoven,
L362p Opitter,
L415p Opoeteren,
P177a Ordingen,
L288a Ospel,
L163p Ottersum,
L314p Overpelt,
Q157a Overrepen,
K357p Paal,
L290p Panningen,
L355p Peer,
Q161p Piringen,
L387p Posterholt,
Q032a Puth,
Q111q Ransdaal,
Q012p Rekem,
L358p Reppel,
Q175p Riemst,
Q168a Rijkhoven,
L329p Roermond,
L373p Roosteren,
L420p Rotem,
Q099q Rothem,
P107a Rummen,
Q241p Rutten,
Q168p s-Herenelderen,
Q098p Schimmert,
P052p Schulen,
Q154p Sint-Huibrechts-Hern,
P119p Sint-Lambrechts-Herk,
P176p Sint-Truiden,
Q020p Sittard,
Q096d Smeermaas,
P058p Stevoort,
L423p Stokkem,
P056p Stokrooie,
L318p Stramproy,
L432p Susteren,
L331p Swalmen,
L246a Swolgen,
L270p Tegelen,
Q112z Ten Esschen,
Q197a Terlinden,
L374p Thorn,
L245b Tienray,
L361p Tongerlo,
L318b Tungelroy,
Q013p Uikhoven,
P121p Ulbeek,
Q097p Ulestraten,
Q014p Urmond,
Q178p Val-Meer,
Q101p Valkenburg,
Q166p Vechmaal,
L268p Velden,
Q091p Veldwezelt,
P174p Velm,
L271p Venlo,
Q080p Vliermaal,
Q171p Vlijtingen,
L386p Vlodrop,
P192p Voort,
Q172p Vroenhoven,
Q008p Vucht,
Q084p Waltwilder,
L214p Wanssum,
Q117a Waubach,
L289p Weert,
Q078p Wellen,
Q155p Werm,
P118a Wijer,
L365p Wijshagen,
Q073p Wimmertingen,
Q079a Wintershoven,
Q094b Wolder / Oud-Vroenhoven / Wiler,
P044p Zelem,
P177p Zepperen,
Q179p Zichen-Zussen-Bolder,
K361p Zolder,
Q001p Zonhoven,
Q005p Zutendaal),
wañ (K316p Heppen, ...
Q077p Hoeselt,
K315p Oostham,
Q076p Romershoven,
Q075p Vliermaalroot),
wānǝ (L266p Sevenum)
|
Om het graan te scheiden van kaf en graanafval wordt het gewand. Het principe van de handeling is eenvoudig: de graankorrels worden tegelijk met het kaf en de andere ongerechtigheden omhooggeworpen; door de wind worden het kaf en het lichtere afval weggeblazen; de zwaardere graankorrels vallen terug en blijven over. Het primitiefste en oudste middel om te wannen is de wan: een platte korf met aan beide zijden een oor en iets uitgehold aan één kant. In die uitgeholde kant wordt het graan nog vermengd met het afval gedaan en de wanner schudt de mand, zodanig dat de natuurlijke wind het afval doet wegwaaien en dat het graan terug in de mand valt. Zie het lemma ''wan'' (6.3.2). Later ging men de wanmolen gebruiken, waarbij een kunstmatige windstroom werd opgewekt; zie het lemma ''wanmolen'' (6.3.5). Vaak gebruikt men hetzelfde werkwoord voor het wannen met de wan en voor het wannen met de wanmolen; dan is dat werkwoord wannen. Soms gebruikte men een apart woord voor het werken met de wanmolen; deze zijn opgenomen in het lemma ''wannen met de wanmolen'' (6.3.4).' [N 14, 37; JG 1a, 1b; monogr.]
I-4
|
33140 |
wannen met de wanmolen |
door de wanmolen doen:
door de wanmolen doen (L372p Maaseik),
doordoen:
dōu̯rdun (P113p Binderveld),
dǫu̯rdun (P172p Wilderen),
doordraaien:
dørdrɛ̄i̯ǝ (Q162p Tongeren),
dǫu̯.rdrɛ̄ǝ (P121p Ulbeek),
doorjagen:
dorjǭgǝ (Q153p Gors-Opleeuw, ...
Q079p Guigoven),
du̯ørjǭgǝ (Q174p Herderen, ...
Q175p Riemst,
Q179p Zichen-Zussen-Bolder),
du̯ǫrjǭgǝ (Q178p Val-Meer),
dø.rjǭgǝ (Q163p Berg, ...
Q167p Koninksem,
Q157a Overrepen,
Q168a Rijkhoven,
Q241p Rutten,
Q181p Sluizen,
Q155p Werm),
dørjǭgǝ (Q160p Bommershoven, ...
Q158a Henis,
Q089p Martenslinde,
Q182p Nerem,
Q161p Piringen,
Q168p s-Herenelderen,
Q080p Vliermaal),
dō.rjǭgǝ (Q160p Bommershoven, ...
Q159p Broekom,
P197p Heers,
Q165p Hopmaal,
Q157p Jesseren,
Q152p Kerniel,
Q240p Lauw,
Q166p Vechmaal),
dōǝ.rjǭgǝ (Q074p Kortessem, ...
Q084p Waltwilder,
Q078p Wellen),
dǫrjǭgǝ (Q170p Grote-Spouwen),
dǫu̯.rjǭgǝ (Q156p Borgloon, ...
P177a Ordingen),
doormalen:
dō.rmǭ.lǝ (Q002a Godschei),
draaien:
drēǝi̯ǝ (L426z Holtum),
drɛi̯ǝ (L326p Grathem, ...
L322p Haelen,
L211p Leunen,
L332p Maasniel,
L387p Posterholt,
L318p Stramproy,
L374p Thorn,
L268p Velden),
drɛ̄ (L244c America),
drɛ̄i̯ǝ (L214p Wanssum),
drɛ̄n (P050p Herk-de-Stad, ...
P051p Lummen),
drɛ̄ǝ (Q094p Hees),
duivelen:
dy.vǝlǝ (P176p Sint-Truiden),
dyi̯vǝlǝ (P218p Borlo, ...
P175p Gingelom,
P219p Jeuk,
P180p Kerkom,
P227p Vorsen),
dyvǝlǝ (P179p Aalst, ...
P173p Halmaal,
P213p Niel-Bij-Sint-Truiden),
dȳi̯.vǝlǝ (P186p Gelinden, ...
P220p Mechelen-Bovelingen),
dȳvǝlǝ (P182p Buvingen, ...
P214p Montenaken,
P174p Velm),
falteren:
falteren (Q097p Ulestraten),
jagen:
jǭgǝ (Q072p Beverst, ...
Q164p Heks,
Q077p Hoeselt,
Q177p Millen,
Q076p Romershoven,
Q154p Sint-Huibrechts-Hern,
Q075p Vliermaalroot,
Q078p Wellen,
Q079a Wintershoven),
kuismaken:
kø̜smākǝ (P045p Meldert, ...
P044p Zelem),
kø̜smāʔǝ (K353p Tessenderlo),
kø̜smǭkǝ (K318p Berverlo, ...
K316p Heppen,
K315p Oostham),
kø̜smǭʔǝ (K314p Kwaadmechelen),
malen:
mȳlǝ (Q117a Waubach),
mālǝ (Q121c Bleijerheide, ...
Q211p Bocholtz,
Q193p Gronsveld,
Q204a Mechelen,
Q018a Moorveld,
Q033p Oirsbeek,
Q198b Oost-Maarland,
Q099q Rothem,
Q112b Ubachsberg),
mōlǝ (L371a Geistingen),
mǭ.lǝ (Q178p Val-Meer),
mǭǝ.lǝ (P178p Brustem, ...
P177p Zepperen),
mulderen:
mø̜ldǝrǝn (L163a Milsbeek, ...
L163p Ottersum),
opmaken:
ǫpmǭ.kǝ (Q083p Bilzen, ...
Q091p Veldwezelt),
opmalen:
ǫpmǭǝlǝn (Q071p Diepenbeek),
reinigen:
reinigen (Q204a Mechelen),
schoonmaken:
schoonmaken (Q020p Sittard),
sxunmā.kǝ (P053p Berbroek, ...
P049p Donk,
Q002a Godschei,
P050p Herk-de-Stad,
K360p Heusden,
P055p Kermt,
P047p Loksbergen,
P052p Schulen,
P056p Stokrooie),
sxunmǭ.kǝ (P118a Wijer),
sxunmǭkǝ (P115p Duras, ...
P176a Melveren,
P117p Nieuwerkerken,
K315p Oostham),
sxūnmākǝ (P048p Halen, ...
Q002p Hasselt,
P046p Linkhout),
sxǫnmǭ.kǝ (P058p Stevoort),
sxǫu̯nmǭ.kǝ (P120p Alken, ...
P187p Berlingen,
P188p Hoepertingen,
Q074p Kortessem,
P118p Kozen,
P119p Sint-Lambrechts-Herk,
P192p Voort,
Q078p Wellen,
Q073p Wimmertingen),
šunmǭ.kǝ (Q188p Kanne, ...
Q172p Vroenhoven),
šōnmǭ.kǝ (Q090p Mopertingen, ...
Q171p Vlijtingen),
šūǝnmā.kǝ (L269p Blerick, ...
L291p Helden,
L371p Ophoven,
L270p Tegelen),
triēren:
triē̜rǝ (Q169p Membruggen, ...
Q198b Oost-Maarland),
wannen:
[wannen] (L282p Achel, ...
L295p Baarlo,
L324p Baexem,
L429a Berg,
K358p Beringen,
K318p Berverlo,
L215p Blitterswijck,
L317p Bocholt,
Q156p Borgloon,
L331b Boukoul,
L360p Bree,
Q004p Gelieren Bret,
L425p Grevenbicht / Papenhoven,
L366p Gruitrode,
Q203p Gulpen,
L429p Guttecoven,
L320c Haler,
L286p Hamont,
Q112a Heerlerheide,
L413p Helchteren,
K316p Heppen,
L330p Herten,
L325p Horn,
L414p Houthalen,
Q100p Houthem,
L289a Hushoven,
L321a Ittervoort,
L370p Kessenich,
L369p Kinrooi,
Q111p Klimmen,
K359p Koersel,
K314p Kwaadmechelen,
L422p Lanklaar,
L289b Leuken,
L355a Linde,
L377p Maasbracht,
Q009p Maasmechelen,
L265p Meijel,
P176a Melveren,
Q022p Munstergeleen,
L288p Nederweert,
L321p Neeritter,
L312p Neerpelt,
Q197p Noorbeek,
L416p Opglabbeek,
P222p Opheers,
L163p Ottersum,
L314p Overpelt,
K357p Paal,
L290p Panningen,
L355p Peer,
Q032a Puth,
Q111q Ransdaal,
L329p Roermond,
L373p Roosteren,
L420p Rotem,
P107a Rummen,
Q098p Schimmert,
L266p Sevenum,
P176p Sint-Truiden,
Q020p Sittard,
Q096d Smeermaas,
L423p Stokkem,
L432p Susteren,
L331p Swalmen,
L270p Tegelen,
Q112z Ten Esschen,
Q197a Terlinden,
L318b Tungelroy,
Q097p Ulestraten,
Q014p Urmond,
L163b Ven-Zelderheide,
L271p Venlo,
L386p Vlodrop,
L289p Weert,
Q094b Wolder / Oud-Vroenhoven / Wiler),
zuiver maken:
zȳvǝr mākǝ (L269p Blerick, ...
L322p Haelen)
|
Het werken met de wanmolen. Zie voor de fonetische documentatie van [wannen] het lemma ''wannen met de wan'' (6.3.1) en zie ook de toelichting bij dat lemma. [N 14, 39; JG 1a, 1b; monogr.]
I-4
|
28928 |
wanprodukt |
misbaksel:
misbaksel (L381p Echt),
misfratst kostuum:
mesfratst kǝstym (K361p Zolder),
mislukt stuk:
mislukt stuk (Q071p Diepenbeek),
mismaaksel:
mesmǫksǝl (Q083p Bilzen),
misstuk:
mesštøk (Q016p Lutterade),
pechstuk:
pɛxstø̜k (L271p Venlo),
prul:
prø̜l (Q027p Doenrade),
ramp:
rāmp (Q198p Eijsden),
slechte waar:
slechte waar (Q007p Eisden),
verbrod werk:
vǝrbrǫt wɛrk (L417p As),
versneden stuk:
vǝrsnęjǝ støk (L265p Meijel),
versneden werk:
vǝrsnījǝ wɛrk (L417p As),
voddewerk:
vǫdǝwɛrk (L364p Meeuwen)
|
Kledingstuk dat mislukt is. [N 59, 193]
II-7
|