e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
waterhoen blushen: bløͅshen (Zonhoven), duikeendje: duukeintsje (Mechelen-aan-de-Maas), IPA, omgesp.  dy(3)̄ək˂ēͅəntšə (Rekem), of: duikhoentje?; IPA; omgesp.  dukhēntšə (Meeswijk), duikhaan: duukaen (Urmond), duikhoentje: doekheuntje (Rimburg), doekhönsje (Kelmis), lishoen: luusjhoun (Sittard), lishoentje: luusheunke (sleept.) (Echt/Gebroek), luusjheunke (Guttecoven), luusjhuinke (Limbricht, ... ), frequenter dan waterheunke  luusjheunke (Buchten), kleine waterhoen; luusj = lis, cf Schelberg  luusjhuinke (Sittard), modderkuiken: modderkuuke (Leveroy, ... ), modderkuûk (Altweert, ... ), mòdderkuke (Geleen), poepeendje: poe-oependje (Gennep), poepé.ndje (Gennep, ... ), pōēpaenjes (Ottersum), riethen: interpretatie "raap-hen"is een gok. Aanknopingspunt is Fries (!) reidhin(tje) voor waterhoen: "riet-hoentje"; wellicht schrijffout voor riet-hen?  raepin (Urmond), rooshennetje: roeësinneke (Sint-Truiden), rooshenneke (Herk-de-Stad), schuimeend: schoêmaentj (Altweert, ... ), schuimeendje: schoemaentje (Nederweert, ... ), sjoemaendje (Houthem), sjuumèntje (Helden/Everlo, ... ), cf HBHS 86  schoemaetje (Nederweert), snaterhennetje: snaeterhenneke (Castenray, ... ), waterhaantje: waterhaentje (Schaesberg), waterhen: waterhen (Horst), waterhin (Meers, ... ), woaterhin (Genk), woͅu̯ətərhen (Lommel), Frings  wōͅtərhen (Gelieren/Bret), woͅtərhen (Hoeselt), IPA, omgesp.  woͅtərhen (Beverst), of snip  wɛtər(h)en (Niel-bij-St.-Truiden), waterhennetje: waaterhenneke (Nederweert), waaterhĕĕnke (Panningen), waaterhinke (Melick, ... ), waaterhinneke (Klimmen, ... ), waitterhinneken (Eksel), waterhenke (Velden), waterhenneke (Afferden, ... ), waterhin(neke) (Mechelen-aan-de-Maas), waterhin(neke) (gew.uitspr.) (Diepenbeek, ... ), waterhinke (Meeswijk, ... ), waterhinneke (Houthem, ... ), waterhintje (Hoensbroek, ... ), watərenəkə (Hasselt), watərhenkə (Opglabbeek), watərheͅnəkə (Hasselt), wātərhenəkə (Houthalen), wḁ.terhinneke (Hasselt), wettərhinnəkə (Gutshoven), woaterhinke (Eigenbilzen, ... ), woaterhinneke (Heusden, ... ), wōͅtərenəkə (Overpelt), wōͅtərhinəkə (Tongeren), woͅu̯ətərhenəʔə (Lommel), wóterinneke (Sint-Truiden), Frings  weͅtərhenəke (Borgloon, ... ), weͅtərhenəkə (Diepenbeek), woͅtərhenkə (Beverst), Frings; half lang als lang omgespeld  wātərenkə (Lanklaar), ook: —inneke, —inke  wotter(h)inzjeke (Bilzen), vdBerg; omgesp.  wōͅtərhinəkə (Veldwezelt), woͅtərenəkə (Sint-Truiden), wɛtərhenəkə (Stokrooie, ... ), waterhennetjee: woͅətərhenəkə (Achel), waterhinneke: Frings, omgesp.  woͅuətərhenəʔə (Lommel), waterhoen: waaterhoun (Sittard), waterhoon (Buchten, ... ), waterhoön (Gulpen), wa͂.tərhō:n (Moresnet), waterhoentje: waa.terheunke (Boukoul, ... ), waaterheunke (Baexem, ... ), waaterhönke (Belfeld, ... ), waoterheuneke (Oost-Maarland), waoterheunsje (Oost-Maarland), waterheunke (Brunssum, ... ), waterheuntje (Mheer), waterhuinke (Sittard), waterhundje (Heerlen, ... ), waterhunke (Heerlen, ... ), waterhuntje (Eygelshoven, ... ), waterhöönke (Blerick), watterhoentje (Meijel), watərhuntjə (Beringe, ... ), watərhønkə (Maaseik), wātərhykə (Kaulille), woaterheuneke (Gronsveld), wäoterheuneke (Gronsveld), eigen spelling; omgespeld  watərhø̄nkə (Roosteren), of waterhaantje?  wasserhónsje (Kerkrade), waterkieken: waterkieken (Linkhout, ... ), waterkuiken: waaterkuuke (Tungelroy), waaterkuûk (Tungelroy), waterkuiken (Molenbeersel), waterkuke (Molenbeersel), waterkuken (Sint-Huibrechts-Lille), waterkuuk (Tungelroy), waterkuuke (Ell), wātərky(3)̄kə (Kinrooi), woaterkuken (Neerpelt, ... ), wōͅətərkykə (Hamont), woͅuətərkiʔə (Kerkhoven), doorgaans Frings, soms eigen spelling  woͅʔərkiʔə (Kwaadmechelen) waterhoen [ZND m] || waterhoen (33 rode bles en wit onder de staart, die vaak wordt opgewipt; algemeen [N 09 (1961)] || waterhoentje III-4-1
waterhol middenstuk: medǝštø̜k (Herten), waterhol: waterhol (Weert), wātǝrhǫl (Leunen), wātǝrhǭl (Maxet), zwak deel: zwāk dęjl (Weert) Uitholling in de molenas tussen askop en hals. Het waterhol dient om te beletten dat bij nat weer water langs de as naar binnen loopt. [N O, 10j] II-3
waterige kost braggel: bràgəl (Rekem), brats: brétsj (Gruitrode), bratsel: bratsel (Opglabbeek), bràtsəl (Opglabbeek), briggel: briggel (Meeuwen), brij: brei (Schimmert), brij (Valkenburg), broei: bru-j (Klimmen), bruie (Eys), bruiē (Eys), bruj (Nieuwenhagen, ... ), brŭj (Vijlen), bröj (Heerlen), br‧ø̄ (Ingber), br‧øͅi̯ (Eys), als in biljart-keu  breu (Gulpen), drab: dràb (Geleen), drinken: drenke (Nieuwstadt), drinke (Meerssen), drinkə (Kerkrade), dunne kost: dinne kòst (As), dunnigheid: As ge maagpien het, kunde t baest allieën már wat dunneghejd aete  dunneghejd (Castenray, ... ), fledder: fl⁄eddər (Swalmen), kwets: kwetsj (Heerlerbaan/Kaumer), lebber: lebber (Haelen), leps: leps (Reuver), maagvulling: maachvölling (Sittard), pap: pap (Venlo), poelie: poelie (Venray, ... ), De poelie klotst in mienen boek  poelie (Castenray, ... ), prap: prap (Venlo), prats: prats (Venlo), pratsj (Stramproy), pràtsj (Amstenrade), práts (As), prátsj (Geleen, ... ), prèts (As), dik  prēts (Opglabbeek), práts (Opglabbeek), pratsetig: prátsjətig (Sittard), proddel: próddel (Gruitrode), prots: proetsj (Gruitrode, ... ), prut: prut (Stein), schotelwater: sjoëtelwaoter (Gronsveld), Ze zatten òs doa wat sjutelwater viêr, buu deste Maastreecht kos duur zeen (zo dun was ze)  sjutelwater (As, ... ), schraal: schraol (Weert), slabber: schjlabber (Maastricht), schlabber (Beek), sjlabber (Doenrade, ... ), sjlàbbər (Hulsberg, ... ), sjlábber (Epen), slabber (Born), slabberans: sjabberons (Rimburg), sjlabberons (Lutterade), sjlabbərōns (Simpelveld), sjlábbəráns (Heel), slabberdewas: sjlabberdewas (Oirsbeek), sladder: sjladder (Gulpen, ... ), sjlàddər (Heugem), sladder (Gulpen, ... ), sladderans: sjlàddəráns (Nuth/Aalbeek), slaris: sjlaris (Geleen, ... ), sjlááris (Sittard), sleuter: de sch wordt hier uitgesproken als in het duits schön  schlĕŭter (Schimmert), sliebber: sjlĭĕber (Steyl), sliedder: schlīēdər (Valkenburg), sjlieder (Schinnen), slijm: sjlīēm (Grevenbicht/Papenhoven), slobber: chloeber (Sint-Odiliënberg), s-jloeber (Schinveld), schloeber (Buggenum), schlōēber (Heerlen), schlòbber (Buchten), schlôbber (Schimmert), sjlobber (Doenrade, ... ), sjloeber (Doenrade, ... ), sjloeber(e) (Neer), sjloebər (Horn), sjlōēber (Simpelveld), sjlōēbər (Horn, ... ), sjlŏbber (Lutterade), sjlŏĕbbər (Heerlen, ... ), sjlŏĕber (Schinnen), sjlŏĕbər (Nieuwstadt), sjlubber (Susteren), sjlūūbber (?) (Susteren), sjlóbber (Beek, ... ), sjlóbbər (Grevenbicht/Papenhoven), sjlóéber (Oirsbeek), sjlôêper (Nuth/Aalbeek), sjoeber (Nunhem), slobber (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), slobbèr (Maastricht), sloeber (Blerick, ... ), sloebər (Pey), sloober (Maastricht), slōēber (Sevenum, ... ), slŏbber (Meerlo), slŏĕbber (Sevenum), slŏĕbbər (Meijel), slŏĕbər (Kelpen, ... ), sloͅbər (Kwaadmechelen), slòbber (Echt/Gebroek, ... ), slòbbər (Maastricht), slóbber (As, ... ), slôbber (Ell, ... ), sl‧obər (Neeroeteren), gezegd van varkenseten  sjlŏĕbər (Heythuysen), mensen  sjlŏĕber (Merkelbeek), sch als in het duits  schlóbber (Amby), slobber  slobər (Meeuwen), sloeber  slŏĕbbər (Meijel), zuipe voor dieren  slobber (Montfort), slobberig: slobberig (Ospel), slobbervoer: slobbervoer (Meijel), slodder: slodder (Thorn), slò:ddər (Montfort), sloddertje: sludderke (Maastricht), slover: sjlôêvər (Simpelveld), smodder: smoͅdər (Kwaadmechelen), snoter: sjnootər (Grevenbicht/Papenhoven), soep: soep (Hoensbroek), sop (Beek, ... ), sòp (Caberg, ... ), sóp (Moorveld (Waalsen), ... ), afgeleid van soep  sòp (Pey), soepje: söpkə (Maastricht, ... ), spijs: spi-js (As), dik  spi-js (Opglabbeek), spoeling: schpeuling (Vlodrop), varkensvoer: verkensvoor (Kerkrade), vazel: vazel (Stein), waterachtig: wáátərrèchtich (Horn), waterig: waterig (Horst, ... ), waterige kost: waterige kos (Maastricht), waterpap: wáátərpāp (Maastricht), watertig: watertig (Maastricht), week: week (Brunssum), zauwel: zauwel (Heerlerbaan/Kaumer), zauwəl (Haelen), z‧aowel (Asselt), zuip: zuip (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), voornamelijk bij vee  zuep (Gronsveld), zuipeten: zōēp-eetə (Maastricht), Eet dat zellef, dat zoepete lös iech neet  zoep-ete (Maastricht), zwadder: zwadder (As), zwaddər (Leopoldsburg), vloeibaar  zwadder (Opglabbeek), zwiers: zwiers (Eksel) slappe kost || slobber; Hoe noemt U: Waterachtig voedsel (zwans, zwadder, zwadderatie, slidder, slierp, slobber, slobbering) [N 80 (1980)] || vloeibaar dun voedsel || vloeibaar voedsel in de maag || waterige kost || zeer dunne soep III-2-3
waterketel brouwketel: brukę̄tǝl (Sittard), bruwkę̄tǝl (Posterholt), brǫwkiǝtǝl (Weert), moor: moor (Heerlen), ton: ton (Heythuysen), warmwaterbak: wę.rmw ̇ātǝrb ̇ak (Opitter), węrmwętǝrbák (Alken), warmwaterketel: warmwaterketel (Arcen), węrmwātǝrkę̄tǝl (Horn), węrǝmwātǝrkētǝl (Maastricht), warmwaterkuip: wɛrmwātǝrkūp (Schinnen), waterketel: wātǝrkētǝl (Meerssen, ... ), wātǝrkę̄tǝl (Neer), wętǝrkętǝl (Kerkom, ... ), waterreservoir: wātǝrrēsǝrvwār (Schinnen), zoetwaterbak: zø̄twātǝrbak (Stramproy) De ketel waaruit het water voor het beslag wordt gehaald. Uit de woordtypen "warmwaterketel" (L 250, L 325, Q 95), "warmwaterbak" (L 362, P 120) en "warmwaterkuip" (Q 32) blijkt dat het beslagwater reeds op een bepaalde temperatuur is gebracht. In Q 99 is de waterketel van ijzer vervaardigd. [N 35, 27] || ijzeren ketel II-2, III-2-1
waterketel, moor cokemèr (wa.): koͅxmāl (Teuven), ko̝ͅ.pm‧ōr (\'s-Gravenvoeren), Luiks cokemår  koͅu̯xmār (Eupen, ... ), ko̞ͅ.xm‧āl (Sint-Martens-Voeren, ... ), ko̞ͅ.xm‧ār (Sint-Martens-Voeren, ... ), douche: dus (Lommel), ijzeren ketel: iezere käetel (Heerlen), ketel: keͅi̯təl (Sint-Truiden), keͅtəl (Grote-Spouwen, ... ), kitə (Genk), kiətəl (Bree), kītəl (Reppel), ki̯eͅtəl (Vlijtingen, ... ), kètel (Middelaar), kéétel (Milsbeek, ... ), koffieketel: later  kòffiekaetel (Tegelen), kookketel: kūkkiətəl (Zutendaal), koperen ketel: kopere ketel (Wolder/Oud-Vroenhoven), koperen moor: kopere moor (Vlodrop), marmiet: marmet (Ulbeek), marmiet (Echt/Gebroek), marmit (Blitterswijck, ... ), meͅrmeͅt (Kuringen), meͅrəmit (Sint-Truiden), mármiet (Castenray, ... ), mərmit (Bilzen), klemtoon op de 2e lettergreep  mermiet (Herten (bij Roermond)), kopere waterketel casserol = ijzeren waterketel  mermit (Gronsveld), miet: mit (Blitterswijck, ... ), moor: meur (Puth), moar (Geulle, ... ), moāār (Susteren), moe:r (Meijel), moeor (Neeritter), moer (Baarlo, ... ), moeàr (Stevensweert), moeër (Bleijerheide, ... ), moe⁄r (Eksel), moir (Rothem, ... ), mojr (Rothem), moo:r (Roermond), mooijer (Buchten), moor (Amstenrade, ... ), mor (Heers), mou̯ər (Beverst, ... ), mou̯əʔr (Lommel), moér (Gronsveld), moêr (Velden), moër (Kinrooi, ... ), moör (Maasbracht), moər (Ophoven, ... ), mō.r (Boshoven, ... ), mōār (Weert), mōer (Ospel), mōēr (Mechelen, ... ), mōēër (Hoensbroek), mōō.r (Schimmert), mōr (Bilzen, ... ), mōu̯ər (Lommel), mōər (Lommel, ... ), mōͅr (Zussen), mōͅu̯ər (Borgloon), mōͅər (Lommel), mŏĕr (Tungelroy), mŏŏr (Nunhem), moͅu̯r (Bilzen), moͅu̯ər (Gutshoven, ... ), muer (Roosteren), mur (Beringen, ... ), muur (Bree), muu̯ər (Beringen, ... ), muər (Achel, ... ), muərə (Beverlo), mūr (Achel, ... ), mūr(ə) (Hasselt), mūrə (Beverlo, ... ), mūər (Diepenbeek, ... ), mūərə (Sint-Truiden), mu̯ār (Mechelen-aan-de-Maas), mwäör (Echt/Gebroek), my(3)̄r (Bree, ... ), myər (Bree), môê:r (Panningen), môêr (Haelen, ... ), môôr (Echt/Gebroek, ... ), mør (Neerglabbeek), (soms)  moer (Tegelen), boven de a hoort nog een ?.  mŏĕar (Heythuysen), dalende sleeptoon  mūr (Stokkem), De muur stòng oppe stoaf te zòngele  muur (As, ... ), dim. {mÁrk\\}  mūr (Neerharen), ge mòt aeges wieëte hoe of òwwe moeër zingt: men is zelf verantwoordelijk voor zijn doen en laten  moeër (Castenray, ... ), grote koperen waterketel van binne vertind, van buiten fraai gekleurd zonder tuit  moeer (Herten (bij Roermond)), hing boven het houtvuur in de open schouw (nu nog te zien in kastelen)  moor (Oirsbeek), letterlijk overgenomen  moo:r (Maasniel), m.  mōr (Hoeselt, ... ), muər (Hasselt), muərə (Sint-Truiden), mū(ə)r (Bocholt), mūr (Hasselt, ... ), mu̯oͅr (Mechelen-aan-de-Maas), m. mv. mu\\r\\  muər (Halen), man.  mūr(ə) (Boekt/Heikant), mËr\\ (meervoud)  mūr (Peer), om water in te koken  mūr (Peer), onder de y een punt  myu̯ər (Spalbeek), spelling Beverlo wbk.; \": naslag (stomme e)  moe\"r (Beverlo), moe\"re (Beverlo), van ijzer  moor (Oirsbeek), Verklw. murke  mōēër (Zonhoven), Verklw. muuërke  moeër (Venlo), Verklw. m؉ërke  mōēër (Hasselt), vero  mur (Tegelen), verouderd  mwor (Rothem), voor in het open vuur aan een ketting te hangen  moor (Schimmert), vr. mv. m#?w\\rs onduidelijk geschreven  moͅu̯wər (Borgloon), vr. mv. ~\\  moͅur (Wellen), vroeger  mōr (Merkelbeek), zoo sjwart wie ?ne moor  moor (Sittard), zwarte ijzeren ketel  moer (Heerlen), ¯ne kopere moor stónt op ¯t vuur  moor (Maastricht), moortje: muurke (Venlo), pot: poͅt (Nieuwerkerken), theeketel: teekeëjtel (Mechelen), teàkétel (Guttecoven), tēkēͅtəl (Opgrimbie), theeketel (Sint Pieter, ... ), theekèëtel (Gronsveld), thiketel (Ospel), tiekaetel (Limbricht), tieëkètel (Klimmen), tĭĕèkaetel (Echt/Gebroek), tîêkêêtel (Puth), later  thiëkaetel (Tegelen), thans  tēkēͅtəl (Merkelbeek), van koper of gelakt ijzer  tie-kaetel (Oirsbeek), tuitemmer: een koperen waterketel die altijd gevuld moest zijn, om water onmiddellijk voorhanden te hebben  tōu̯ətøi̯əmər (Lommel), waterketel: wasserkessel (Kerkrade), waterkaetel (Echt/Gebroek, ... ), waterketel (Horpmaal), waterkeätel (Eygelshoven), waterkäetel (Heerlen), waterkètel (Tegelen), wāāterketel (Sint-Pieter), wātərketəl (Stokkem), wātərkētəl (Eisden), wātərkeͅtəl (Millen), wātərkītəl (Maaseik, ... ), weͅtərkeͅtəl (Hoepertingen, ... ), wōͅtərkeͅtəl (Tongeren), zodat hij door het wegnemen van een paar \"ring\"van de \"potsjtouf\"(Z.d) of van de \"kwizzenjaer\"(Z.d) in direkt kontakt met de vuurgloed in de kachel wordt gebracht, naast de \"moor\"(Z.d.) het enige middel om steeds warm water te hebben  waaterkaetel (Sittard), watermoor: watermoor (Buchten, ... ), wātərmōr (Beringen), wātərmuər (Opoeteren), wātərmūr (Helchteren, ... ), wātərmy(3)̄r (Opglabbeek, ... ), weͅtərmōr (Voort), weͅtərmūr (Diepenbeek, ... ), weͅtərmūər (Sint-Lambrechts-Herk), wōͅtərmūr (Genk, ... ), wɛtərmo(ə)r (Gutshoven), wɛtərmoͅu̯ər (Gutshoven), m.  wātərmyr (Opglabbeek), wɛtərmou̯ər (Borgloon), oa, iets gescheiden  watermoar (Leuken), waterpot: waterpot (Nuth/Aalbeek) (zwart geblakerde) waterketel || bep. gietijzeren ketel || berremiet/ marmiet, in de betekenis van koperen waterketel; betekenis/uitspraak [N 20 (zj)] || bolvormige waterketel die voortdurend boven het haardvuur hing en dus zwart ziet als een moor || bolvormige waterketel, die boven het haardvuur hing || de gewone ketel om water te koken (fr. bouilloire) [ZND 36 (1941)] || fluitketel, waterketel || ijzeren waterketel || ketel met tuit en stulprand || ketel, metalen ~; inventarisatie benamingen; betekenis/uitspraak [N 20 (zj)] || ketel, waterketel || moor || moor, waterketel || mooriaan || oude koperen waterketel die met een smalle rand in het vuur zakt || pot, metalen ~; inventarisatie benamingen (tutpot, pappot, trekpot, braajpot); betekenis/uitspraak [N 20 (zj)] || waterketel || waterketel op fornuis of kachel || waterketel van koper || waterketel van koper of ijzer en met hengsel en tuit (moor, meur) [N 20 (zj)] || waterketel van koper of ijzer met hengsel en tuit (moor, meur) [N 20 (zj)] || waterketel van koper of ijzeren met hengsel en tuit (moor, meur) [N 20 (zj)] III-2-1
waterleiding buizen: buzen (Stein), bŭzze (Vijlen), buizennet: buuzenet (Hoensbroek), drinkwaterleiding: drinkwaterleiding (Thorn), leiding: lei-jing (Kapel-in-t-Zand), leiding (Eksel, ... ), leidinge (Sevenum), leidingen (Blerick, ... ), leidingə (Maastricht), leiing (Melick), leijding (Maastricht), leijing (Ell, ... ), lèjding (Heerlen), ps. omgespeld volgens Frings!  leͅi̯deŋ (Houthalen), ps. omgespeld volgens RND!  leͅi̯jiŋ (Meeuwen), riolering: riolering (Maastricht), roeren: [vgl. Du. Rohr, Van Dale IV. roer, RK]  reuren (Wijlre), waterleiding: waaterleiding (Swalmen, ... ), waatərleiding (Hulsberg, ... ), waatərəleiding (Epen), waotər-leiding (Gennep), wasserlaitoeng (Kerkrade), wasserleiding (Simpelveld), waterleiding (Amby, ... ), waterleiing (Maasniel, ... ), waterleijing (Maastricht, ... ), waterleing (Rijkhoven), watterleiding (Meijel), waturleiding (Brunssum), watərleiding (Urmond), woatterléing (Hoeselt), wààtərlèjding (Susteren), wáterléjing (As), wátərlééding (Loksbergen), wáátərleiding (Venlo), wèttərleiding (Diepenbeek), (v.).  wā.tərl‧ɛi̯deŋ (Eys), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller noteert bij spellingssysteem: WBD-WLD, behalve je = dj.  wáátərlijing (Opglabbeek), Algemene opmerking v.d. invuller: in het Meerlos dialect bestaat geen uitgangs "n"!  waterleiding (Meerlo), Algemene opmerking: heb deze vragenlijst letterlijk overgenomen, dus zoals invuller het genoteerd heeft!  wāātərleidĭng (Nieuwenhagen), meestal voor zuiverwater  de waterleiing (Rosmeer), waterleidingbuizen: waterleidingbuize (Maastricht, ... ), waterleidingsbuuze (Eys) De dikke buizen onder de grond [ZND 24 (1937)] || het stelsel van buizen waardoor drinkwater naar huizen geleid wordt [lei] [N 90 (1982)] III-3-1
waterlijst afdeklat: āf˱dęklat (Geulle), bovendorpel: bø̜vǝdø̜rpǝl (Ottersum), bovenste waterstuk: buǝvǝstǝ wǫtǝrstęk (Bilzen), drupneus: drøpnø̄s (Tessenderlo), kopstuk: kǫpštøk (Bleijerheide), kroonlijst: krōnlist (Sint Odilienberg, ... ), meelbalk: mę̄lbalǝk (Neeritter, ... ), onderbalk: ǫŋǝrbalǝk (Weert), onderdorpel: oŋǝrdø̜rpǝl (Sint Odilienberg), waterlijst: wǭtǝrlɛst (Tessenderlo), waterscheentje: wasǝršęŋkǝ (Bleijerheide), zware draagbalk: (mv)  žwǭr drāx˱bɛlǝk (Herten) De onderste regel van de vleugel van een raam. Zie ook afb. 57c. [N 55, 44a] || Elk van de twee onderste horizontale balken in de twee zijwegen van de molenkast. Zie ook afb. 14 en 16. [N O, 43h] || Lat die aan de bovenzijde van een uit planken samengestelde deur op het kopse hout wordt ingewerkt om het opzuigen van water te voorkomen. [N 55, 24b] II-3, II-9
waterloot bastaard: basterd (Valkenburg), ± WLD  basterd (Klimmen), dief: deef (Doenrade, ... ), dēēf (Horst), dief (Haler), eine deef (Schimmert), eigen spellingsysteem  deef (Schinnen), dief (Meerlo), eigen spellingsysteem bij tomaat  dief (Meijel, ... ), Endepols  deef (Maastricht), ideosyncr.  deef (Thorn, ... ), Veldeke  deef (Echt/Gebroek), Veldeke aangepast  dief (Tienray), Venlo e.o.  deëf (Maasbree), WBD/WLD  deef (Susteren, ... ), WLD  deef (Kesseleik), dēēf (Hulsberg), ĕnnè dēēf (Schimmert), ± WLD  deef (Weert), diefje: deefke (Roermond, ... ), eigen spellingsysteem  deefke (Geleen), LDB  deefke (Roermond), NCDN  deefkö (Stevensweert), WLD  deefkə (Venlo), scheut: sjōēut (As), sjèuit (Stokkem), eigen spellingsysteem  sjuët (Merkelbeek), op de boom  sjwut (Eigenbilzen), spruit: WLD  sjprôêt (Swalmen), valse scheut: #NAME?  valsje sjûût (Klimmen), WLD  valse schjeut (Maastricht), valse spruit: va.lšə sprū.t v. (Eys), valse uitloper: va.lšə ū.tlø̄.pər m. (Ingber), valse, een -: valse (Maastricht), waterloot: waaterlaot (Sittard), waterlaot (Pey), waterloat (Nieuwstadt, ... ), waterlot (Oirlo, ... ), waterluut (Dilsen), welterlauwt (Jeuk), ao: als van t engelse "born  waterlaot (Stein), ideosyncr.  waterlaot (Susteren), Veldens dialekt  waterlot (Velden), WBD/WLD  waterloot (Ophoven), wààtərlèùt (Susteren), WLD  waaterlaot (Guttecoven), waterlaot (Oirsbeek), waterlot (Vijlen), waterlóot (Born), wááterlaot (Montfort), waterscheut: inne watersjuūët (Hoensbroek), waatersjeut (Sittard), waatərsjōēut (As, ... ), waittərschuit (Loksbergen), water sjeut (Schimmert, ... ), water-sjeùt (Neerharen), waterchuut (Dilsen), waterscheut (Amby, ... ), waterschuut (Eys), waterschöt (Gulpen), watersjeut (Heythuysen, ... ), watersjēuĕt (Noorbeek, ... ), watersjĕŭt (Herten (bij Roermond)), watersjuiet (Doenrade), watərsjeut (Maastricht, ... ), woatersjieut (Hoeselt), wɛtərsxøͅət (Niel-bij-St.-Truiden), eigen fon. aanduidingen bij canadas  watersjeut (Ell), eigen spellingsysteem  watersjeut (Neer), wattersjeut (Meijel), eigen spellingsysteem bij bomen  wattersjeut (Meijel), ideosyncr.  waatersjeut (Sittard), water-schuut (Eijsden, ... ), waterscheut (Oirsbeek), watersjeut (Sittard, ... ), wêlle sjuüt (Gronsveld), IPA, omgesp.  waʔərsxøt (Kwaadmechelen), Nijmeegs (WBD)  wattərsjēūt (Meijel), oude spellingsysteem  watterscheut (Meijel), Veldeke  ’ne watersjuet (Klimmen), Veldeke / eventueel aangevuld met systeem Jones  watersjut (Gulpen), WBD / WLD  watersjēŭt (Reuver), WBD/WLD  watersjeut (Caberg), watersjoewt (As), watərsjeut (Kapel-in-t-Zand), wáátərsjèùt (Grevenbicht/Papenhoven), wáátərsjûût (Heerlen), WBD\\WLD  wààtərsjûût (Amstenrade), WLD  waatersjèùət (Thorn), waatərsjuuət (Heel), waoterscheut (Gennep), water sjeut (Itteren), waterscheut (Maasbree, ... ), waterschèùt (Sevenum), watersjeut (Doenrade, ... ), watərsjuèt (Wijnandsrade), wāater-scheut (Sevenum), wààtərsjeut (Grathem, ... ), wáátersjeut (Itteren), waterschot: was’sersjaos (Bleijerheide, ... ), water-sjót (Epen), watersjāōt (Swalmen), waterspruit: wa:təršprû:t (Sint-Martens-Voeren, ... ), eigen spellingsysteem  watersjproet (Maastricht), WLD  water-sjprōēt (Mheer), wilde scheut: ideosyncr.  wil sjeut (Eijsden), Veldeke 1979, nr. 1  wilde scheut (Venray), WLD  wilje sjeut (Posterholt), wilde tak: ± WLD  wiltak (Vlijtingen), wis: afgesneden  wis (Eigenbilzen), wortelopslag: wortelopslag (Leopoldsburg) Een tak die ontstaat op de stam (dief, waterlot). [N 82 (1981)] || Hoe noemt u: de door het uitbotten van de slapende ogen aan de stoven en wortels ontstane loten (stronkuitslag, wortelbroed, wortelopslag, wortelloot, (wortel)uitloper, onderslag, uitschieteling?) [N 75 (1975)] || Hoe noemt u: het eerste lot na velling van stam of hakhout (waterlot, waterscheut?) [N 75 (1975)] || Hoe noemt u: nieuwe takvorming op de stam en op zware takken van slecht groeiende oude bomen (waterlot?) [N 75 (1975)] || waterloot || waterloot aan een vruchtboom || waterscheut III-4-3
waterlossing aflopen: āflupǝ (Zolder), afwetering: āfwitǝrǝŋ (Opitter), āfwętǝrǝŋ (Geistingen), beekje: bē̜kskǝ (Boekend), bɛ̄kskǝs (Hout-Blerick), beken: bēkǝ (Meijel), drain: drɛ̃ (Sint-Martens-Voeren), draineergrubben: drē̜nērgrø̜bǝ (Ulestraten), goten: gøtǝ (Schimmert), graaf: grāf (Blerick, ... ), grēǝf (Hoensbroek), grǭf (Susteren), graafje: grefkǝ (Weert), grēfkǝ (Geistingen), (mv.)  grajfkǝs (Maasniel), grē̜fkǝs (Blerick, ... ), grɛfkǝs (Neeritter), gracht: graxt (Beringen), grøxt (Kermt), grāx (Vliermaalroot), (mv.)  grǫxtǝ (Linkhout), graven: graven (mv.) (Aldeneik, ... ), grāvǝ (Bocholtz, ... ), graver: grāvǝr (Blerick), greb: greb (Milsbeek, ... ), gręb (Ospel), (mv.)  grebǝ (Middelaar), grębǝ (Hoensbroek), grep: grep (Heijen), greppel: grɛpǝl (Boekend), (mv.)  grępǝls (Opheers), grɛpǝls (Neerpelt), greppelen: grɛpǝlǝ (Bocholtz), greppels: greppels (mv.) (Maasbracht, ... ), grub: grøp (Boorsem, ... ), grø̜b (Sittard), xrøp (Gingelom), (mv.)  grybǝ (Maasmechelen), grøbǝ (Neerharen), grø̜bǝ (Klimmen, ... ), kanaaltjes: knaǝlkǝs (Vliermaal), kot: kut (Vliermaal), loop: luǝp (Berverlo, ... ), (mv.)  lø̜jpǝ (Baarlo, ... ), lø̜jpǝn (Weert), loopjes: løpkǝs (Leunen), peelloop: piǝlluǝp (Sevenum), peellossing: piǝlloseŋ (Ospel), rabatjes: rǝbɛtšǝs (Eisden), slak: šlak (Sittard), slakje: šlɛkskǝ (Sittard), sleuf: slø̄f (Boekend), (mv.)  šlø̄vǝ (Waubach), slondetjes: šlønjtjǝs (Einighausen), sloot: slut (Bree, ... ), sløt (Tongeren), sløwt (Wintershoven), slęjt (Vliermaalroot), (mv.)  slutǝ (Brustem), slø̄jtǝ (Riksingen), slø̄tǝ (Mal), slootje: slø̄kǝn (Lommel), sluizen: slajzǝ (Vliermaal), talud: tǝrly (Boukoul, ... ), vloedsgraaf: vlōtsgrāf (Munstergeleen), voor: vør (Kiewit), (mv.)  voǝrǝ (Donk, ... ), vōrǝ (Lummen), vōǝrǝ (Halen), vǫwrǝ (Halen), vǭrǝ (Mechelen), voots: vutš (Heerlerheide), vuǝtš (Heerlen, ... ), (mv.)  vuǝtšǝ (Schinveld), vōǝtšǝ (Klimmen), waterlaat: wātǝrlǭt (Tungelroy), (mv.)  wātǝrlǭtǝ (Leuken), waterlopen: wāterlø̜jpǝ (Tegelen), waterlossers: waterlossers (mv.) (Blerick), waterlossing: waterlossing (Egchel), watǝrloseŋ (Meterik), watersloten: wɛtǝrslǭtǝ (Borgloon), watervoor: wɛtǝrvǫwr (Rummen), waterzouw: węteǝrzǭw (Diepenbeek), wijken: wikǝ (Meijel), zijpen: zipǝ (Nunhem, ... ), zēǝpǝ (Zepperen), zīpǝ (Haelen), zijpjes: zīpkęs (Jabeek), zoeg: zux (Berverlo), (mv.)  zugǝn (Tessenderlo), zouw: zaw (Sint-Truiden), zow (Berverlo), zøw (Herk-de-Stad), zā (Velm), zōw (Spalbeek), zǫw (Genk), (mv.)  zawǝ (Zolder), zowǝn (Meldert), zuwǝ (Herk-de-Stad), zǫwǝ (Lummen), zǫwǝn (Beringen, ... ), zǭwǝ (Leopoldsburg), zouwtje: zākǝ (Velm), (mv.)  zawkǝs (Neerpelt) Greppel die men door een te ontginnen moeras graaft, om het water kwijt te raken. De opgaven bestrijken heel de provincies Limburg. [I, 61; N 27, 22] II-4
waterlossingen vegen sloten vegen: slōtǝ vē̜gǝ (Griendtsveen), waterlossing(en) vegen: watǝrloseŋǝ vē̜gǝ (Meijel), wātǝrloseŋ vē̜gǝ (Ospel), wātǝrloseŋǝ vē̜gǝ (Sevenum), waterwerk: watǝrwɛrk (Griendtsveen) Voor een goede afwatering moeten de waterlossingen regelmatig schoongemaakt worden. [II, 17c] II-4