e-WLD begrippen 

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
(kleine) zelfstandige <omschr.> een eigen bedrijf hebben: een eege bedrief höbbe (Doenrade), <omschr.> een eigen zaak hebben: ein eige zaak (Ospel), <omschr.> een kleine zaak hebben: klein zaak hubbe (Klimmen), <omschr.> op zijn eigen werken: hij werkt op z’n eigen (Lommel), <omschr.> op zijn eigen zijn: hê ès op z’n eege (Hoeselt), op z’n eige zèn (Wellen), <omschr.> voor zijn eigen werken: hae werkt vuur zien eige (Bocholt), hij werkt voor zijn eigen (Achel), boetiek (<fr.): rond 1930  poetiek (Kerkrade), commerant (fr.): commerçant (Jeuk), ei kleéne commercant (Genk), kommērsant (Bocholt), kòmmërsaant (Tongeren), ne klehne commerciant (Peer), commerceman (<fr.): kemersman (Opglabbeek), kemersmân (Eksel), eenmansbedrijf: geldt ook voor landbouwers, fruittelers en veehouders  einmansbedrief (Ell), eigen baas: eige baas (Boekend), eigebaas (Heel), enne aege baas (Venray), geschftsmann (du.): enge klenge jesjefman (Kerkrade), klinge jesjefs man (Kerkrade), kleine man: kleine man (Lauw), klinge maan (Waubach), kramer: kriëmer (Maasbree), middenstander: medəstandər (Meijel), middensjtander (Schaesberg), middenstander (Blerick, ... ), middesjtander (Hoensbroek, ... ), middesjtenje (Swalmen), middesjtenjer (Boukoul, ... ), middestander (Bree, ... ), middestender (Maastricht), middestenjer (Haler, ... ), middestènjer (Heel), middëstandër (Hoeselt), nb : stoottoon  mi:ddeste:njer (Montfort), neringdoende: Van Dale: neringdoende, winkelier, kleinhandelaar.  naeringdoondje (Maasbracht), winkelier: winkeleer (Obbicht, ... ), winkeleer (?) (Roermond), winkelier (Maastricht), winkelleer (Posterholt), doffe e wordt als ¯ aangegeven  wink’leer (Bocholt), winkelkerel: weenkelkél (Castenray), winkelvrouwmens: weenkelvrowmeens (Castenray), zakenmens: kleine zaake meens (Gennep), zelfstander: kleine zeulfstander (Kerkhoven), zelfstandige: enge zelfstendige (Noorbeek, ... ), kleine zelfstandige (Hoepertingen), kleine zelfstandigen (Lommel), klenge zelfstandige (Klimmen), klinge zelfsjtendige (Nieuwenhagen), klinge zelfstendieje (Kerkrade), klèjne zelfstandige (Eigenbilzen), zelfstandige (Maaseik) Noem het (dialect)woord voor: een kleine zelfstandige? [middenstander] [N 102 (1998)] III-3-1
(knipmuts) knipmuts: knipmuts (Gennep, ... ), informant zet erbij: zie ook 33a, 35  knipmuts (Horst), Kaatje haai en knipmuts ôp en knipmuts mit en gaatje! (kinderlied)  knipmuts (ŭit kienderlied) (Oirlo) knipmuts, in de betekenis van soort muts; betekenis/uitspraak [N 25 (1964)] || knipmuts, kanten hoofddeksel III-1-3
(melk) voederen afvoederen: aafvoore (Weert), afvoejere (Mielen-boven-Aalst), azen: aaze (Sevenum), aze (Buchten), azen (Jeuk), kotsen: kootse (Meijel), oprupsen: oprupsje (Vlodrop), pap geven: pàp géévə (As), pompen: pômpe (Swalmen), voederen: pap voeieren (Jesseren), pap voore (As, ... ), pap vore (Echt/Gebroek), vaieren (Tongeren), voeieren (Koersel), voejeren (Jeuk), voere (Venray), voeren (Kortessem), vooiere (Houthalen), voore (Eys, ... ), vooren (Eisden), voorə (Beesel), vore (Sint-Pieter), voôre (Doenrade), vuijere (Vlijtingen), vuren (Rijkhoven), vurə (Meijel), v‧ōrə (Eys), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller heeft hierbij twee bijlagevellen bijgevoegd, t.w.  voēre (Bilzen), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook "klanktabel v.h. Zolders (uitspraak)", aan de achterkant van de laatste pagina!  pap vòjere (Zolder), Algemene opmerking: deze vragenlijst is heel slecht ingevuld!  voöre (Maasbree) Hoe heet verder: het opgeven van die melk aan de jongen? [N 93 (1983)] III-3-2
(met) het hoofd stoten beuken: erəgəs tègən bo⁄ən (Lommel), blutsen: blutse (Nederweert), blutsje (Kerkrade), zich blutse (Nederweert), boezen: boeze (Eigenbilzen), bòjse (Maastricht), boksen: [sic]  boͅksə (Gingelom), bomen: bumə (Opheers), bonken: bonke (Bunde, ... ), botsen: (erges tège) boetse (Horst), boatse (Nieuwenhagen), boetse (Afferden, ... ), boetse (de kop) (Wanssum), boetse met menne kop (Oost-Maarland), boetse mĕĕt ziene kôp (Panningen), boetsen (Tegelen), boetsje (Maasniel, ... ), boetste (Kerensheide, ... ), boetsə (Neerpelt), botse (Beverlo, ... ), botse(n) (Sint-Truiden), botsen (Eksel, ... ), botsə (Bokrijk, ... ), botze (Echt/Gebroek, ... ), boutsə (Kinrooi), bōētse (Schinveld), bōtse (Gronsveld, ... ), bōtsen (Grevenbicht/Papenhoven), bŏĕtse (Leuken), bŏtse (Berg-aan-de-Maas, ... ), bŏtsen (Maastricht), boͅtsə (Gingelom, ... ), boͅtsən (Achel, ... ), bu.tsə (Moresnet), butsə (Maaseik, ... ), butsən (Hamont, ... ), bòtse (Bree, ... ), bòutsen met de kop (Mechelen-aan-de-Maas), bótse (Ottersum, ... ), bôtse (Neerbeek), bôtste (Urmond), bötse (Susteren), bə sənə koͅp botsə (Sint-Truiden, ... ), de kop boetse (Baarlo, ... ), de kop bŏĕtse (Oirsbeek), dich boetse (Boekend), dr kop boetse (Mheer), ergens teagen aa boetse (Kerkrade), erges taege boetse (Venlo), erges teagen botsen (Bocholt), erges teege boetse (Heerlen, ... ), erges teege boetsje (Schimmert), erges teege botse (Stevensweert), erges teege op boetse (Schaesberg), erges tege boetse (Meijel), erges tie.ge boetse (Weert), erges tjège botse (Eigenbilzen), erges tèège boetse (Wanssum), erges téége bótse (Ottersum), erges tëge boetse (Beegden), erəgəs tegə boͅtsə (Neerpelt), erəgəs tegəm botsən (Lommel), erəgəs tieͅgə botse (Tongeren), eurgens teige boetse (Boekend), eurges tège boetse (Baarlo), eͅrgəs tegən boͅtsən (Overpelt), eͅrgəs teəgə boͅtsə (Gingelom), eͅrəgəs tēgə botsə (Overpelt), ig bōdsde (Sittard, ... ), irges taenge aan bòtse (Sittard), irges tèège bŏtse (Limbricht), ivəran teͅigə boͅtsə (Halen), jeboetst (Kerkrade), köpkə butse (Achel), me zinə koͅp erəgəs tegənoͅən boͅtsən (Achel), met de kop boetse (Baarlo), met sənə koͅp botsə (Tongeren), met zene kop ərgəs tiëgen botse (Meeswijk), metə koͅp ergəs tīgə botsə (Opglabbeek), mit de kop boetse (Broekhuizen, ... ), mit de kop örges taegenaan boetse (Venlo), mit de kop örges taegenop boetse (Venlo), mətə kob butsə (Neeroeteren), teege boetse (Mechelen), tigge iets botse (Broekhuizen), urge teege boetse (Vrusschemig), urgens tege bōtsen (Maastricht), urges taege boetse (Blerick), urges teege bōtse (Grevenbicht/Papenhoven), urges teuge (?) boetse (Velden), urges tègenaa boetse (Heerlen), urges tèuge boetse (Maasbracht), zeinə koͅp botsə (Bree), zich boetse (Boukoul, ... ), zich boetsje (Schimmert), zich botsə (Meeuwen), zich bŏĕtse (Oirsbeek), ziene kop boetse (Heerlerheide, ... ), zig botsə (Lanklaar), érges téége bōētse (Neer), ö.rges tèè.nge boetse (Boukoul), örges teege aan bótse (Tungelroy), örges tege botse (Neeritter), örges tège boetse (Roermond), örges tègenaan boetse (Leveroy), örges tènge boetse (Swalmen), øgəs tēgə boutsə (Kinrooi), ɛrəgəs te:gə botsə (Hasselt), Een buil: bluts.  bôtse (Ell), ich heb mich geboetst  boetse (Oost-Maarland), botsenbolletje (zn.): butsəbøͅləkə (Neerpelt), botsenkop (zn.): boetsekop (Roermond), botsenkoppen: Bij voetbal.  bôtsekoppe (Ell), houwen: bè òer hùit èrres tee.ge hàue (Gors-Opleeuw), houwe (Meerssen), howen (Diepenbeek), B.v. ich sal oech be owere kop tege de mower -.  (h)øn (Hasselt), hutsen: hoetse (Eygelshoven), knoepen: erges tége knoepe (Nieuwenhagen), zich knoepe (Nieuwenhagen), knoepsen: irges teage knoepse (Nieuwenhagen), knoepse (Kerkrade), knotsen: də kop knutsə (Neeroeteren), də koͅp knotsə (Opglabbeek), kno(o)tse (Veldwezelt), knoetse (Bocholtz, ... ), knotsen (Alken, ... ), knotsje (Guttecoven), knotsə (Kuringen, ... ), knōtse (Kaulille), knoͅtsə (Beverst, ... ), knôtsje (Rekem), toekebol doeën/knotse be zene kop (Hasselt), zex knotsə (Meeswijk), zich knoetse (Klimmen, ... ), zw.x knutsə (Moresnet), zəx knutsə (Montzen), knotsenbol doen: knotsəboͅl duŋ (Lommel), knotsenbolletje (zn.): knoͅtsəboͅləkə (Hasselt), koppen: koppe (Sint-Pieter), kŏppe (Schimmert), kuppe (Schaesberg), köppe (Kelmis, ... ), schokken: žūke (Tongeren), slaan: B.v. ich sal oech be owere kop tege de mower -.  slōͅn (Hasselt), stoten: aan de kop schtoite (Valkenburg), bulles stoate/knutseh stoate (Stein), de kop sjtoete (Belfeld), de kop sjtôête (Panningen), de kop stoate (Geleen, ... ), de kop stoeten (Hoensbroek), de kop stoote (Ottersum), de kop stoëte (Oirlo), de kop stóóte (Nunhem), der bulles stoese (Bocholtz), der bulles stoete (Schaesberg), der knutsch stoese (Bocholtz), der knutsj sjtōêse (Kerkrade), der kop gestööte (Rimburg), erges teege stoote (Beverst), erges tege stoëte (Meijel), erYes teYe stutə (Bokrijk), erəgəs tieͅgə stotə (Tongeren), erəgəs tègən stowətən (Lommel), ēͅrgəs tejən stutən (Hamont), ēͅrəgəs tēgə stūətən (Hamont), gestoëte (Weert), het köpke stutte (Rimburg), kop schtwoite (Elsloo), kop stoete (Heerlerheide, ... ), kop stoote (Afferden), kop stōēte (Sevenum), köpke stoate (Stein), met de kop sjtôête (Panningen), met de kop stoete (Maastricht, ... ), met de kop stoiten (Mechelen-aan-de-Maas), mit de kop irges taenge aa sjtŏĕte (Oirsbeek), mit de kop schtoite (Valkenburg), mit de kop stoate (Geleen), mit de kop stoewete (Wanssum), mètte kop stōēwte (Leveroy), mətə koͅp stytə (Bree), sjtoate (Houthem), sjtoete (Belfeld), sjtoite (Ulestraten), sjtooete (Herten (bij Roermond)), sjtoote (Brunssum), sjtote (Posterholt), sjtoëte (Tegelen), sjtōēte (Baexem), sjtwatte (Meerssen), sjtôête (Schinveld), stoeatte (Roosteren), stoete (Heugem, ... ), stoeten (Geistingen, ... ), stoette (Wolder/Oud-Vroenhoven), stoeëte (Mechelen), stote (Gennep, ... ), stotə (Val-Meer), stowte (Wellen), stowətə (Lommel), stoête (Tegelen), stoëte (Venlo), stōēte (Tungelroy, ... ), stōte (Tongeren), stutte (Hechtel, ... ), stutə (Koersel, ... ), stuuətə (Tessenderlo), stuwətə (Tessenderlo), stuətən (Achel), stū.tən (Houthalen), stwaote (Neerbeek), stòòte (Urmond), stôôte (Echt/Gebroek, ... ), stôôtste (Urmond), teige stôôte (Echt/Gebroek), urges teege stóóte (Grevenbicht/Papenhoven), urges tege stoate (Echt/Gebroek), urges tège stoete (Heerlerheide), z`ne kop stoàote (Weert), z`nne kop stoeātte (Roosteren), zen hoeëft stoeëte (Leopoldsburg), zenne kop stoeëte (Beverlo), zenə koͅp stowətən (Lommel), zi-jne kop stute (Bree, ... ), zich a ziene kop sjoate (Guttecoven), zich de kop sjtôôte (Puth), zich met dr kop stoëte (Mheer), zich mit de kop sjtōēte (Oirsbeek), zich sjtōēte (Oirsbeek), ziene bölles sjtoate (Berg-aan-de-Maas), zən ägən stotən (Lommel), örges tegenaan stoate (Thorn), B.v. oehre kop stoewehten doede as `t pijn dièjeht mehr iehjene kiejer.  oehre kop stoewehten (Peer), Het gevolg daarvan is enne knoep op de kop.  de kop tege eït gestowte höbbe (Vliermaal), stuiken: z`n hut stoeke (Haelen), tokken: də kop tukə (Val-Meer), erYəs tiYə tokə (Genk), toeken (Hasselt), toekke (Hoeselt), tokə (Genk, ... ), tukə (Hasselt, ... ), tūke (Tongeren), zex tokən (Houthalen), zex tukə (Beverst), zənə koͅp tukə (Tongeren), ər ēͅt səx xetok (Smeermaas), Van kinderen.  tòkke (Zutendaal), tokkenbol (zn.): toekebol (Hasselt), toekeböl (Eksel), tokkenbollen: tukəboͅlə (Zelem), tokkenbolletje (zn.): tukəboͅləkə (Hasselt), tutsen: tutsen (Kwaadmechelen), tøtsə (Tessenderlo), tutsenbollen: tøtsəboͅlə (Tessenderlo), vegen: urges tegenop vège (Houthem), zich bots stoten: zich boets stōōte (Heel) Het hoofd stoten (botsen, knotsen). [N 109 (2001)] || stoten: het hoofd stoten (kinderwoord) [boetse, zijn eige boetse] [N 10 (1961)] || stoten: met het hoofd stoten [boetse, erges teege boetse] [N 10 (1961)] III-1-2
(met) stevige benen benen wie een stier: bein wie ene stier (Roermond), dikke benen: dieke bein (Neer), dikke biën (Wanssum), dikke stempels: dikke sjtémpele (Mechelen), dikke stompels: dikk stumpels (Tungelroy), duchtige benen: mit duchtige bein (Leveroy), een vaste tred hebben: häe häet n vaste träej (Blerick), er stevig op staan: hai sjteit ter stievig op (Maasniel), støt ər stevəg oͅp (Achel), die staat er stevig op  dijə stetər stēvəg op (Lommel), ferm gestapeld: feͅrəm gəstāpəlt (Houthalen), ferme benen: ferm bien (Zonhoven), feͅrəm bein (Tongeren), fɛrəm bēn (Montzen), heͅi het färm biən ondər (Overpelt), ferme poten: faeͅrm potə (Gingelom), ferrem poete (Veldwezelt), feͅrəm potə (Tongeren), ferme stampers: B.v. die hit ferrem stampers onder.  ferrem stampers (Hechtel), ferme stapels: ferrem stapels (Eksel), feͅrəm stapəls heͅmn (Koersel), feͅrəm stāpəls heͅmn (Koersel), flink gestiept: hea is flink gestiept (Rimburg), flink stel benen: en flink stel (biejen) (Oirlo), flink van poten: hee is flink van pōēte (Waubach), hij is flink van poete en oere (Nieuwenhagen), flink voor zijn doen zijn: hae is flink veur zienen doon (Blerick), flinke benen: flinke bein (Elsloo, ... ), flinke bein onger der tuut zitte (Heerlerheide), forse (Lauw), heer héét flinke bein (Ulestraten), flinke knoken: flinke kneuëk (Heerlen), mit flinke knoake (Hoensbroek), flinke palen: flinke péûl (Eygelshoven), flinke poten: flinke poët (Roosteren), flinke puut (Nuth/Aalbeek), heer heet n paar flinke pūū (Maastricht), mit flinke peut (Roermond), flinke stelten: fleenke staelte (Ottersum), flinke stempels: fluike sjtempele (Valkenburg), flinke stiepen: hae haet een paar flinke stiëpe onder (Venlo), hèè hèèt ein paar flinke stīēpe (Tegelen), héé héét flinke sjtiepe ónger de zeikkelder (Geleen), flinke stompels: flinke schtumpele (Heerlen, ... ), flinke sjtumpele (Bocholtz, ... ), flinke stumpele (Ittervoort, ... ), héé héét flinke stumpele ŏnger (Berg-aan-de-Maas), forse benen: fosche beê (Schaesberg), gepoot: gepōt (Tongeren), gestapeld: gəsta:pəltj (Neeroeteren), i.e. gestapeld, vgl. een gestapelde.  gəstāpəlš (Bocholt), gestapeleerd: gəstapəleͅiərt (Tessenderlo), gəstoͅpəlejərt (Kwaadmechelen), heͅijes gəstapəlejərt (Lommel), gestapeleerde benen: heͅi et gəstapəlērdə biən (Hamont), goed beenwerk: good beiwerk (Guttecoven), goed gepoot: he es Yut Yəput (Bokrijk), goed gestapeld: gut xəstāəpəlt (Gingelom), goed gestompeld: good gestumpeljd (Neeritter), goot gesjtempeld (Mechelen), goət gəstømpəlt (Maaseik), goed op de benen: sjteit good op de bein (Tegelen), goed op de pollevijen: good op de plevieje (Thorn), goed te poot: goet te poeit (Vorsen), goed van poten: goed van poten (Hasselt), good va peut (Guttecoven), goede benen onder hebben: goo bein onder höbe (Valkenburg), goede knoken: hij hes goeie knêûk (Middelaar), goede poten: goei poewte (Jeuk), gui poͅutə (Opheers), goede stelten: mit gooj steltje (Maasbracht), goede stempels: gooj sjtémpele (Mechelen), goede stompels: ēͅə hēͅft xōj stø.mpələ (Lanklaar), goöj stumpele (Grevenbicht/Papenhoven), he hat gôw sjtumpele (Hoensbroek), met goj stømpələ (Opglabbeek), met gooi stumpelen onger (Meeswijk), grove knoken: graof knèùk (Neer), groaf is niet perse pejoratief  hea hat groaf knêûk (Heerlerheide), handige poten: hit hennige pùət onder (Hechtel), handige stapels: hennige stapels (Hechtel), het is een brabander: tis ne braabander (Leopoldsburg), kachelpijpen: dae haet kachelpiepen (Neerbeek), met twee benen: met twie bein (Maastricht), ordentliche (du.) stelten: deͅ. ha.t oͅ.rəntle.xə štēͅ.ltə ondər jə drie.təs (Moresnet), ordentliche (du.) stempels: mit urntliche stempele (Nieuwenhagen), paardsklauwen: pèrsklaawe (Oost-Maarland), paardsknoken: paesjknäök (Sittard), paardspoten: met pèrspuət (Meeswijk), palen: paole (Maastricht), pöl (Echt/Gebroek), plotten: plotte (Wellen), plotten (Sint-Truiden), porren: porre (Mechelen), poten: pūtə (Sint-Truiden), potig: pûûtig (Panningen), stabiele benen: sjtabīēl bein (Puth), stalpoten: diən et stalpouətə (Hasselt), stapels: stapels (Meeuwen), stebbige benen: sjtebbige (Schinveld), stelten: stelten (Eksel), stemmige benen: sjtèmeje bèèn (Kelmis), stempels: ste.mpels (Veldwezelt), stempels (Wellen), stēͅmpələ (Val-Meer), sterk op de benen: steͅrk oͅpə beͅin (Opglabbeek), sterke benen: ieme mit sjterke beeë (Oirsbeek), sterke stompels: sterke stumpele (Echt/Gebroek), stevig onderwerk: met sjtevig onderwerk (Ulestraten), stevig op de benen: hae is stevig oppe bein (Montfort), he is sjtevig oppen bee (Ubachsberg), steevig oppe bein (Boukoul), stevech oͅb də bejənən stoͅwən (Lommel), stevig op de poten: de steit stjevig op zien puud (Belfeld), heer steit stevig op ze puu (Maastricht), stevəg op də powətə (Lommel), stevig staan: hae steit stevig (Venlo), stevige benen: den het stevige... (Broekhuizen), hej het stevegə biən (Neerpelt), hij heeft steevige bein oonger (Tungelroy), hè had stevige bein (Hoensbroek), met stevige bein (Boekend, ... ), met stēvegə bäi̯n (Kanne), mit sjtevige bein (Baexem), mit stevige bein (Schimmert, ... ), n paar schtevige beê (Schaesberg), schtevige bein (Valkenburg), sjtevige bein (Beegden, ... ), sjtevige bejn (Gronsveld), stevige baein (Zutendaal), stevige bein (Baexem, ... ), stevige bie:n (Horst), stevige biën (Broekhuizen), stevige knoken: sjtevige knèùk (Obbicht), stevige kneuk (Stein), stevige palen: hae haet een paar stevig pööl onder (Venlo), mit sjtevige päöl (Baexem), schtevige pāōl (Schimmert), stevige poten: met stevige pêût (Haelen), mit sjtevige peut (Roermond), stevige puu (Sint-Pieter), stevige pêût (Buchten), stie.vige puuj (Weert), stevige stampers: stievige stampers (Weert), stevige stempels: dé héét steevege stempelle onder (Oost-Maarland), stevige stiepels: stevige stiepels (Leuken), stevige stompels: mit sjteevige sjtumpəle (Holtum), sjtevige sjtumpels (Roermond), staevige stumpels (Sevenum), stevige stimpels ónder höbbe (Bree), stevige stompige benen: stevige stompige biehjen (Peer), stiepels: stieb`ls (Kaulille), stiepen: met stīpə (Meeswijk), stijf op de pikkels: staif oͅp zen pekels (Tongeren), stijve benen: stief beinn (Mechelen-aan-de-Maas), stompels: hae haet ei paar stjumpele (Nunhem), met stømpələ (Meeswijk), mit stumpele va bing (Vrusschemig), sjtompele (Obbicht), stumpele (Maastricht, ... ), stumpelen (Geistingen), stømpəls (Kinrooi), stomperd: stompert (Ophoven), strabant gaan: diə gī strabant (Hasselt), straf geknookt: straf Yeknukt (Genk), straffe benen: heͅ heͅt str"sə, strafə biənə (Beverlo), Ook straffe bein.  straffe been (Diepenbeek), stramme benen: sjtram (Kerkrade), stram ben (Baarlo), struise benen: heͅ heͅt str"sə, strafə biənə (Beverlo), tafelpoten: tafelpoten (Rekem), vast op de benen: vas op zien bééjn (Maastricht), vast staan: hej stöt vaast (Afferden), heͅə štê.t va.s (Moresnet), weipalen: heͅi het weͅipø͂ͅl ondər (Hamont) benen: met stevige benen [hij is gestapeleerd] [N 10 (1961)] || Stevige benen (stompels, gestapeleerd) [N 109 (2001)] III-1-1
(neepjesmuts) neepjesmuts: betekenis: rond stuk stof met op de hoeken neepjes gemaakt in de vorm van het hoofd  neͅipkəsmuts (Borlo) neepjesmuts, in de betekenis van soort muts; betekenis/uitspraak [N 25 (1964)] III-1-3
(overige) kaartspelen bollen: [cf. http://members.lycos.nl/puzzel/bollen.html]  bolle (Heerlen), bolmannen: boͅlmanə (Nieuwenhagen), bonken: boͅŋkə (Venlo), bruiden: Alleen inf.: zólle-ver get gaon broete?  brōēte (Roermond), WNT: bruid (III) - bruiten - benaming van "zeker kaartspel, anders Belle-Bruid genoemd. Sorte de jeu de cartes, mariage, beau mariage". Thans in Limburg "in het kaartspel de heer en de vrouw. Zijn deze van de troef, dan heet men ze belle broet. Het spel zelf noemt men broeten"(Onze Volkstaal 2, 235). Zie ook belbruid.  broete (Kapel-in-t-Zand), canasten: [&lt; Canasta is een kaartspel, waarbij minimaal 2 spelers nodig zijn. Wanneer het spel door 4 spelers wordt gespeeld dan spelen de 2 personen tegenover elkaar samen.  canasten (Meeuwen), chicago: chicago (Meeuwen), dobben: #NAME?  doebbe (Bilzen), duizend-en-een: doezent-en-ee (Heerlen), een boom zetten: een boom zetten (Koersel), handelen: handele (Hulsberg), jasselemangen?: jazzelemange (Gronsveld), jokken: joeke (Zolder), kappen: kappe (Loksbergen), kappen (Eksel), kipsen?: Vgl. Roermond Wb.: kips*, 1. vrouwenmuts (vero. 2. erg bijdehante, snibbige vrouw, feeks.  kipse (Heel), langste leven: kinderkaartspel  langsteleve (Meerlo), miezelen: miezjele (Hulsberg), [Een kaartspel met troef en 5 kaarten in hand proberen van 25 punten naar 0 te gekomen....(dit is wel een zeer kort spelregel uitleg).  miezele (Gronsveld), misre (fr.): mezaere (Geleen), misere (Stein), mogen: meuge (Thorn), mouselen: [&lt; mise-mouse? cf. http://home.hetnet.nl/~svmarken/Diversen/Mise-mousen.htm]  maowsjele (Heerlen), [cf. &lt; mise-mouse? http://home.hetnet.nl/~svmarken/Diversen/Mise-mousen.htm]  mousjele (Doenrade), opgooien: opgojjen (Eksel), Ich gùjde klêverenhoos ùp-e taffel.  ùpgùje (Beverlo), opsmijten: (ùp)smê"te (Beverlo), proppen: proppe (Tungelroy), schelepieteren: sjele pietere (Gronsveld), schoppen boer: sjeuppebuur (Vlijtingen), schoppen dame: sjøͅpədamə (Reuver), skaten: [&lt; skaat]  skaate (Doenrade, ... ), skate (Kerkrade), smousen: sjmouse (Haelen, ... ), steken: steke (Loksbergen), stokje rapen: sjtøͅkskə rāpə (Merkelbeek), zetter: zetter (Loksbergen), zevenschramen?: zievesjreume (Gronsveld), zwartebetten: ? [suggestie bij vraagstelling]  zwartebette (Tungelroy), zwartebetten (Montfort), zwartemiejen: ? [cf. schuppemiejen als suggestie bij de vraagstelling]  sjwatəmījə (Nieuwenhagen) het kansspel waarbij met dobbelstenen geworpen wordt om daarvan winst of verlies te laten afhangen [dobbelen, teerlingen, bollen, smakken, possediezen, tritsen] [N 112 (2006)] || Jokken, met 24 kaarten, als hoogste de boer van de troefkaart (joek), als tweede hoogste de boer van dezelfde kluer (ónnerjoek). || Kaartspel. || Namen [en beschrijving] van diverse kaartspelen zoals: [bonken, eenentwintigen, hoogjassen, kajoeteren, klaverjassen, kwetten, kruisjassen, liegen, pandoeren, petoeten, schuppemiejen, smousjassen, tikken, toepen, wijveren, zwartebetten, zwartepieten, zwik [N 88 (1982)], [N 88 (1982)] || Opgooien (bij het kaarten). III-3-2
(overige) kaartspelen: kaarten bijnemen? vreten: fretten (Heusden, ... ), vreete (Opglabbeek) Namen [en beschrijving] van diverse kaartspelen zoals: [bonken, eenentwintigen, hoogjassen, kajoeteren, klaverjassen, kwetten, kruisjassen, liegen, pandoeren, petoeten, schuppemiejen, smousjassen, tikken, toepen, wijveren, zwartebetten, zwartepieten, zwik [N 88 (1982)] III-3-2
(persoon met) bleek, flets gezicht beddenzeikersgezicht: beddezeikersgezicht (Mechelen-aan-de-Maas), bleekgeel gezicht: bleekgeel gezich (Rijkhoven), bleekneus: bleikneus (Maastricht), bleekscheet: ene blieekskeet (Jeuk), bleekschijter: bleeksjieter (Schinveld), bleiksjieter (Maastricht, ... ), en blichschijter (Paal), hae is ëne bleiksjieter (Broeksittard), bleekschijterd: ⁄t is eine bleiksjiedert (Sittard), bleke schijter: blekə šēͅtər (Diepenbeek), dodelijk gezicht: dedoelek gezich (Martenslinde), dooielik gezich (Vreren), ə deedøəlik gezich (Eigenbilzen), dood van ieperen: de doëd van Ieperen (Paal), doodselijk gezicht: doodselijk gezicht (Riksingen), gezicht wie een acht uren-arrest: gezig waai en aagtoeren arres (Bilzen), gezicht wie een doodskop: hè hèt e gezich wij ne dutskop (Sint-Huibrechts-Hern), gezicht wie een elf uren-lijk: gezig waai en elf oeren lijk (Bilzen), gezicht wie een oude: ə gəzich wi nən auvə sɛ.nt (Stokkem), gezicht zo geel als was: zə gəzig ēs zu gēl eͅs was (Lanaken), groene, een -: ene greune (Noorbeek), juist een halve dode: t es sjus ne have dooie (Tongeren), kaaseter: hə zi:d o:t wai ənə ke:se:tər (Martenslinde), kaasgezicht: kieīs gezīch (Sint-Lambrechts-Herk), kaaskop: ⁄ne kĭëskop (Heythuysen), schijtgezicht: Andere uitdrukkingen i.v.m. met het gezicht:  scheejtgeziech (Borgloon), sneeuwschijter: wit as unne snie‧jschie‧ter (Weert), ⁄t is ene sneesjieter (Obbicht), spitse, een -: eene spitse (Neerpelt), spitsgezicht: spitsgezicht (Neerpelt), uitzicht wie een herfoze kaas: eng oetzieg wie ne Herfoze kie:s (Mheer), vlasschijter: t is ne vlaskij-er (Lommel), wie dood gezicht: widōt gəzich (Genoelselderen), witbek: wit bek (Koersel), witbek (Neerpelt, ... ), ziek gezicht: zik gezieg (Heers), ziekelijk gezicht: zekelik gezicht (Neeroeteren), zekkələk gezecht (Herk-de-Stad), ziekelijk gezich (Hoeselt), zikkelek gezich (Mopertingen), zikələk opsich (Gutshoven) bleek (hij ziet er bleek uit) [N 37 (1971)] || hij heeft een flets gezicht (bleekgeel, ziekelijk) [ZND 23 (1937)] III-1-2
(reepjesmuts) reepjesmuts: betekenis: een gefrommelde muts  ripkesmuts (Neerpelt), reepmuts: betekenis: muts geknipt uit losse reepjes die reiken tot op de top van de muts  rīpmuts (Borlo), repenmutsje: informant: cf 35  reͅipəmeͅtskə (Opglabbeek) reepjesmuts, in de betekenis van soort muts; betekenis/uitspraak [N 25 (1964)] III-1-3