e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
eetketel eetketel: ē̜tkē̜tǝl (Belfeld), etensketel: ē̜tǝskētǝl (Panningen), ē̜tǝskē̜tǝl (Reuver, ... ), etensketeltje: ētǝskēteltjǝ (Echt), ē̜tǝskē̜tǝlkǝ (Klimmen), gamel: gamɛl, gǝmɛl (Klimmen), hakketel: hakkē̜tǝl (Nunhem), henkelmann: eŋkǝman (Swalmen, ... ), eŋkǝmanǝ (Echt), heŋkǝman (Milsbeek, ... ), heŋkǝmān (Nunhem), hēŋkǝmān (Venray), henkelmannetje: eŋkǝmę ̞nkǝ (Sittard), henkelpot: eŋkǝpot (Thorn), henkeman: eŋkəman (Swalmen), heŋkəman (Swalmen), marmiet: marmet (Lanaken, ... ), koperen marmietje  marmiet (Nederweert), marmietje: marmietje (Echt/Gebroek), miet: mī̄t (Klimmen) eetketel || Etensketel waarin de warme maaltijd voor de steen- en pannenbakkers werd gebracht, bestaande uit twee of drie pannen die door een handvat met elkaar verbonden waren. In L 270 werd een dergelijke dubbelketel met warm eten ɛs middags meestal door kinderen naar de kleiput gebracht.' [N 98, 12; monogr.] || gemeenschapp. eetketel met concave bodem || koperen eetketeltje voor in het veld II-8, III-2-1
eetlepel eetlepel: aetlaepel (Klimmen, ... ), aetlèpel (Klimmen), eetleepel (Kerensheide), eetlepel (Maastricht, ... ), eetlepəl (Heer), iētliepel (Mesch), èetlèepel (Gronsveld), éétlépel (Roosteren), éétléépel (Roermond, ... ), éëtléëpel (Mechelen), êêtlèpel (Susteren), ɛ̄slɛfəl (Bleijerheide, ... ), eerste \"e\"klinkt als in franse père.  etlepel (Leuken), eetlepel  äetläepel (Heerlen), letterlijk overgenomen  ae.tlaepel (Maasniel), om soep te eten  aet-laepel (Oirsbeek), Verklw. eëtleëpelke  eëtleëpel (Heerlen), etenslepel: aetes-laepel (Tegelen), lepel: leepel (Amstenrade), lèpel (Boekend), (eetlepel)  laepel (Sevenum), is gewone lepel.  lepel (Tungelroy), paplepel: pap-laepel (Oirlo), pap-léépel (Oost-Maarland), paplaepel (Limbricht, ... ), papleepel (Maastricht, ... ), paplepel (Leuken, ... ), paplēpəl (Kinrooi), paplēͅpəl (Blitterswijck, ... ), paplĕpel (Schimmert), papliepel (Mesch), paplii̯pəl (Waterloos), paplipəl (Gelieren/Bret), paplèpel (Klimmen), papléépel (Roermond), pàplèèpel (Echt/Gebroek), paplepeltje: onz.  paplēpəlkə (Boekt/Heikant), soeplepel: soeplaipel (Roermond), soepléépel (Roermond), soplaepel (Limbricht, ... ), sopleepel (Kinrooi, ... ), soplepel (Sint-Pieter, ... ), soplippel (Eksel), soplèpel (Schimmert), soͅpli(ə)pəl (Bocholt), soͅpliəpəl (Genk), soͅplīpəl (Opglabbeek), sópliêpel (Bree), Om soep te eten.  soplepel (Neeritter), soepleper: soͅpløͅi̯pər (Sint-Truiden) eetlepel || lepel, metalen ~; inventarisatie benamingen; betekenis/uitspraak [N 20 (zj)] || paplepel || theelepeltje (suikerlippelke) [N 20 (zj)] III-2-1
eetlust appetijt: appetiet (Echt/Gebroek, ... ), appetèè.ët (Zonhoven, ... ), appëtijt (Hoeselt), aptiet (Valkenburg), apətit (Castenray, ... ), àppertait (Tongeren, ... ), àppetait (Tongeren, ... ), eetlust niet gebruikelijk  appetiet (Roermond), Geine appetiet mie höbbe Is d¯n appetiet nog stevig? Ze heet appetietsjes Appetiet in get höbbe: lust, trek  appetiet (Maastricht), Jouwe appetiet, weë nuus hat, deë ziet mar dat heë jet kriet. Iech los miech va diech nit d¯r appetiet verderve: ik laat me dat door jou niet tegenmaken  appetiet’ (Bleijerheide, ... ), douwens: douwes (Gulpen), eetlust: Of geer eetlös höb of neet, ze zetten uuch seffens op diejeet  eetlös (Maastricht), eetpijn: ēͅtpin (Castenray, ... ), eetzin: éétzinnə (Pey), fames: faames (Altweert, ... ), fanes: fanus (Vrusschemig), Ich hep ¯ne gooje faanes  faa’nes (Altweert, ... ), goesting: gosteŋ (Meeswijk), gusten (Lommel), gusting (Hasselt), gòsting (As, ... ), gùsting (Beverlo), Gösting is kuip/ al vindste ze op eine mösthuip: over smaak valt niet te twisten, al moge die nog zo zonderling zijn  gòsting (As, ... ), Ich hauw mè weinig gòsting in di-j butermöl(le)k  gòsting (As, ... ), Pannekòkke, dòòë höb ich nóó. gien goes(j)ting è.n: ik heb nu geen trek in pannekoeken  goes(j)ting (Zonhoven), honger: haonger (Echt/Gebroek), honger (Ittervoort, ... ), hoonger (Sint-Pieter, ... ), hònger (Kerensheide, ... ), hónger (Boeket/Heisterstraat), hônger (Schimmert), Hónger pës ónger de erm: enorme honger  hónger (Sittard), schael kiëke van dn hònger: grote honger hebben Spek en broeëd slón dn hònger doeëd: stevige kost houdt de honger tegen  hònger (Castenray, ... ), lei: leij (Bree), schrak: sjrak (Swalmen), schrok: schrok (Venlo), sjrok (Tegelen), sxroͅk (Castenray, ... ), smacht: grote honger of dorst  smāxt (Castenray, ... ), smalle: sjmaale lieë: honger lijden Sjmaale höbbe: trek hebben  sjmaale (Sittard), trek: trek (Meerssen), trik (Jabeek), trèk hebbe (Tungelroy), trék (Maasniel), voorkeur: vêûrkëür (Nunhem), zin: zin (Maasniel, ... ), zin in: zin i (Heerlen), zin in (Sevenum, ... ), zin èè (Eys), zin op: zin op (Heerlen) appetijt || eetlust || eetlust, appetijt || erge honger || goesting || grote honger of dorst || honger || honger als een paard (hier als een heidemaaier || honger hebben [schrok hebbe] [N 10 (1961)] || honger, trek || hongerig [greeg] [N 10 (1961)] || lust || lust, trek, zin, smaak || lust, zin, trek || lusten; Hoe noemt U: Houden van een bepaald soort eten of drinken; zin hebben in eten of drinken (lusten, mogen) [N 80 (1980)] || smaak || trek || trek (spijzen) || zin III-2-3
eetlust, trek goesting: gùsting vur te ê"te (Beverlo) appetijt III-2-3
eeuwig eeuwig: eawig (Lutterade), eeuwig (Eigenbilzen, ... ), eeveg (Tongeren), eewig (Posterholt, ... ), euwig (Houthalen), ewəX (Montzen), eëuwig (Geleen), eͅwex (Meijel), ieeweg (Weert), ieewig (Baarlo, ... ), iejewig (Neerpelt), iewig (As, ... ), ieèwig (Schinnen), ieëvig (Klimmen, ... ), ieëwieg (Kerkrade), ieëwig (Baarlo, ... ), iēēwig (Schimmert), iwweg (Epen), iwwig (Waubach, ... ), ièwig (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), iëjwig (Neerbeek), iëuwig (Maasbree), iëwig (Kessel, ... ), īēëwig (Nieuwenhagen), èwig (Zonhoven), èwoig (Meerssen), èwwig (Achel, ... ), éewëg (Hoeselt), éiwig (Heers), eeuwig leven: īēwig léévə (Opglabbeek), eeuwigheids: d`ewighets (Tongeren), voor altijd: vur altied (Oirlo), vør a:lteͅ (Lommel) Eeuwig [ieëweg, èwwig]. [N 96D (1989)] III-3-3
effenaar effenaar: nɛfǝldǝr (Eupen), ø̜fǝntǝr (Stramproy) Stevige lat waarin op korte, regelmatige afstanden spijkers of ijzeren pinnen vastzitten en die dient om bij het opbomen de twisten regelmatig over de garenboom te verdelen. Zie afb. 62. [N 39, 66a; monogr.] II-7
effenen besnijden: bǝsniǝn (Dilsen), bǝsnęjǝ (Milsbeek), bijsnijden: bišnījǝ (Roggel), bęjsnājǝ (Bilzen), bijsnijden op de leest: bejšniǝ op dǝr lę̄s (Bleijerheide), de brandzool op maat snijden: dǝr brantzǭl op mǭt šniǝ (Montzen), modelleren: modɛlę̄rǝ (Maasbree), pasmaken: pasmākǝ (Milsbeek), passnijden: passnęjǝ (Milsbeek) Het bijsnijden van de binnenzool naar het model van de leest. "Uit het daarvoor bestemde stuk leer wordt eerst een binnenzool gesneden, op de leest vastgespijkerd met kleine spijkers en daarna naar het model van de leest bijgesneden." (Directie, pag. 300). [N 60, 79] II-10
egaliseren afsteken: āfstē̜kǝ (Geistingen), de grond omdoen: dǝ grōnt ōmdun (Eisden), effenen: ɛfǝnǝ (Grazen), effenmaken: ęfǝmākǝ (Neerharen), fatseneren: fatsǝnērǝ (Klimmen, ... ), gaafmaken: giǝfmākǝ (Leunen), gelijkgraven: gǝlē̜kxrāvǝ (Kiewit, ... ), gǝlęi̯kgrāvǝ (Kermt), gǝlīkgrāvǝ (Obbicht), gelijkmaken: glikmākǝ (Blerick, ... ), gǝlai̯kmōkǝ (Mal), gǝlikmākǝ (Blerick), gǝliǝkmākǝ (Boekend), gǝlēi̯kmākǝ (Zolder), gǝlēkmākǝ (Meldert), gǝlē̜kmākǝ (Zepperen), gǝlē̜kmǭkǝ (Opheers), gǝlęi̯kmau̯kǝ (Velm), gǝlęi̯kmākǝ (Maaseik, ... ), gǝlęi̯kmǭkǝ (Genk), gǝlęi̯ǝkmaǝkǝ (Brustem), gǝlīkmākǝ (Baarlo, ... ), gǝlīkmǭkǝ (Wolder / Oud-Vroenhoven / Wiler), gǝlīkmǭǝkǝ (Rijckholt), jǝlixmāxǝn (Bocholtz), xǝlikmēkǝ (Sint-Martens-Voeren), gelijkomdoen: gǝlīkomdōn (Einighausen), gelijkschoffelen: gǝlē̜ksxǫfǝlǝ (Leopoldsburg), gelijkschoppen: gǝlīkšø̜pǝ (Munstergeleen), gelijkslechten: gǝlikslɛxtǝ (Hout-Blerick), gǝlē̜kslixtǝ (Beringen), gǝlīkšlextǝ (Haelen), gelijkspaden: glęi̯kspǭjǝ (Lommel), gǝlikspājǝ (Bree), gelijksteken: gǝlikstē̜kǝ (Bree), gǝlęi̯kstē̜kǝ (Beverst), graven: grāvǝ (Einighausen, ... ), grǭvǝ (Borgloon, ... ), xroǝvǝ (Gingelom), kleinmaken: kleŋmākǝ (Noorbeek, ... ), klęi̯nmākǝ (Boorsem), nivelleren: nivǝliǝrǝ (Vliermaal), omdoen: omdōn (Schimmert), ømdōn (Weert), ømdūwǝ (Mechelen), ømdǫu̯n (Linkhout), omgraven: omgrāvǝ (Boukoul, ... ), ømgraǝvǝ (Donk, ... ), ømgrāvǝ (Halen, ... ), ømgrǭvǝ (Hoeselt), omspaden: omspājǝ (Tungelroy), ømspǭjǝn (Middelaar), omzetten: omzętǝ (Ell), ømzętǝ (Rothem), ømzɛtǝ (Oost-Maarland), opsteken: ǫpstē̜ǝkǝ (Rekem), planeren: planērǝ (Hoensbroek, ... ), pletten: plɛtǝ (Brunssum), rechtmaken: rɛxtmākǝ (Weert), regaliseren: regaliseren (Egchel), regelen: regelen (Egchel), schoepen: šupǝ (Riksingen), slechten: slechten (Tessenderlo), slextǝ (Berverlo, ... ), slixtǝ (Beringen, ... ), šlextǝ (Herten, ... ), šlęxtǝ (Neerpelt), spaden: spājǝ (Aldeneik, ... ), spājǝn (Opitter), uitgelijken: ūtgǝlīkǝ (Mechelen), vaardigmaken: viǝrǝxmǭkǝ (Romershoven), verzaten: vǝrzūǝtǝ (Diepenbeek) De grond met de schop egaliseren, al spittend gelijkmaken. [N 27, 11] I-8
egel bloedzuiker: bloodzuker (Herten (bij Roermond)), echel: echel (Montfort), eͅxəl (Lommel), ɛxəl (Tessenderlo), egel: eegel (Sittard, ... ), egel (Amby, ... ), egel, dim. egelke (Maastricht), eiegel (Klimmen), eigəl (Hasselt), ej.gel (Hasselt), eëgel (Wijlre), ē.gəl (Bree), ēgel (Berg-en-Terblijt, ... ), ēgəl (Maastricht, ... ), ēͅgəl (Rekem), ĕgel (Epen), ie-e-gel (Vijlen), ieegel (Schinnen), ieg`ël (Hoeselt), iegel (Amby, ... ), iegəl (Oirsbeek), iehgel (Genk), iejel (Vaals), ieègel (Doenrade), ieëgel (Heerlen, ... ), ieë’jel (Bleijerheide, ... ), ieəgel (Brunssum), ieəgəl (Nieuwenhagen), igel (Rimburg), igəl (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), iègel (Schinveld), iëgel (Rimburg), iəgəl (Bocholtz, ... ), ī.gəl (Borgloon, ... ), īēgël (Tongeren), īgel (Sint-Geertruid), īgəl (Beringen, ... ), ook inne niegel  iegel (Heerlen), ook: stekelvarken  ējəl (Hamont), egeltje: egel, dim. egelke (Maastricht), kroe-echel: kroeheechel (Heel, ... ), kroewechel (Echt/Gebroek), kroeweechel (Echt/Gebroek), kroeëchel (Thorn), kroe-echel [het verbindingsstreepje lijkt later te zijn doorgestreept]  kroeechel (Neeritter), kroe-egel: kroe-eegel (Tungelroy), kroe-egel (Hunsel), kroeegel (Horn), kroew-egel (Hunsel), [ ? - moeilijk leesbaar]  kroehegel (Echt/Gebroek), veroud.  krōē(w)aechel (Roermond), negel: negel (Mechelen), niegel (Welten), niejgel (Waubach), nieuegel (Terwinselen), nieəgəl (Eys), niégel (Gronsveld), nīēgel (Eys), nīēgəl (Mheer), nìegel (Mheer), pinegel: penēgəl (Hamont, ... ), pinegel (Wellerlooi), roe-egel: roe-egel (Vlodrop), stekelenvarken: stekelevèrke (Maasbracht), stekelvarken: (sjtikkelvĕrke) (Posterholt), schteekelverke (Valkenburg), schtekelverke (Einighausen, ... ), schtēkəlvĕrkə (Schimmert), schtèkelverreke (Margraten), sjta’chelverke (Bleijerheide, ... ), sjteekelverke (Sittard), sjtekelverke (Buchten, ... ), sjtekelverken (Doenrade, ... ), sjtekelverreke (Meerssen), sjtekelväärke (Sittard), sjtekelvèrke (Guttecoven), sjte͂kelvērke (Susteren), sjtiekelvērreke (Reijmerstok), sjtieëkelvärke (Gulpen), sjtikkelverke (Born, ... ), sjtikkelvĕrreke (Steyl), sjtikk’l verke (Asenray/Maalbroek), sjtik’kelvèrke (Tegelen), sjtiékelvéreke (Gronsveld, ... ), sjtiəkəlveͅrkə (Koningsbosch), sjtèkulvrääke (Buggenum), sjtékelverke (Guttecoven), sjtêkelvèrke (Roermond), staekelverke (America, ... ), staekelvêrreke (Altweert, ... ), stechelverreke (Doenrade), steejkəlvēͅrkə (Oostrum), steekelverke (Afferden, ... ), steekelverreke (Weert), steikelverreke (Venray), stekeelvärke (Meterik), stekel-verke (Blitterswijck), stekelvaerke (Castenray, ... ), stekelvarken (Wellerlooi), stekelverke (Afferden, ... ), stekelverken (Bingelrade, ... ), stekelverreke (Amby, ... ), stekelverrəkən (Urmond), stekelvērəkə (Arcen), stekelvärke (Echt/Gebroek, ... ), stekelväärke (Well), stekelvèrke (Echt/Gebroek, ... ), stekelvêrke (Gennep, ... ), stekelvêrken (Meerlo), stekelvêrkə (Veulen (bij Venray)), stekelêrke (sic) (Wellerlooi), stekkelvèrken (Geysteren), stēēkelvèrke (Grevenbicht/Papenhoven), stēkelvɛ̄rkə (Leunen), stēkəlvēͅrkə (Heijen, ... ), stēkəlvēͅrəkə (Blitterswijck, ... ), stēkəlvêrkən (Siebengewald), stēkəlvɛrkə (Meeuwen), stiehkelvaerke (Genk), stiekelverke (Kerkrade), stiekelvärkə (Borgharen), stiekëlverkë (Hoeselt), stieəkəlverkə (Eys), stieəkəlvèrkə (Wijlre), stikkelverke (Beesel, ... ), stikkelvärke (Beesel), stikkəlvēͅrkə (Grubbenvorst), stikəlvɛrkə (Meeswijk), stië.kelve.rreke (Hasselt, ... ), stīēkëlvêr"kë (Tongeren), stīkəlvɛrəkə (Zonhoven), stjekelverken (Beek), stjekelverreke (Bunde), stèkelverke (Amstenrade, ... ), stèkelvērke (Blitterswijck, ... ), stèkelvèrke (Lottum), stèèkelvé.rke (Gennep, ... ), stékelvērke (Horst), stékelvēͅrken (Grevenbicht/Papenhoven), stékəlvèrrəkə (Maastricht), stéékelvèèreke (Meijel), stêkelverke (Baarlo, ... ), stêkelvērke (Meterik), stêkelvĕrke (Maasbree), stêkelvärken (Heijen), stêkelvérreke (Sevenum), stêkelvêrke (Lottum), stêkəlvèrkən (Horst), stɛkəlvärke (Maasbree), štaikəlveͅrkə (Schinveld), štaxəlvêrke (Simpelveld), štekelverreke (Berg-en-Terblijt), štēkəlverkə (Hulsberg), štēkəlveͅrkən (Spaubeek), štēəkəlveͅrkə (Merkelbeek), štikkelvèrkə (Swalmen), štīəkəlvirrəkə (Sint-Geertruid), eine kop wie ei - (ongekamd)  sjtekelvĕrke (Beegden), kroeeechel = krom, verwongen schepsel / eechel is bloedzuiger. Hier ook? Zie kruien [sub kruien: D? hats te motte zeen kroee (zwaar trekken)]  steekelvĕrke (Stevensweert), o  schtiékelvĕrke (Heer), o.  stekelvèrke (Obbicht), stekelvarken  sjtaggel-verke (Heerlen), stikkelverke (Venlo), wordt hier nooit anders genoemd dan: stekelvärke  stekelväärke (Leunen), stekelvarkentje: sjtekelverkske (Sittard), varkensegel: verkesegel (Grathem, ... ), verkəsēgəḷ (Kronenberg, ... ), vēͅrkəsegəl (Oirlo), vĕrkesiegel (Panningen), värkesegel (Baarlo), varkensezel: verkes ezel (Oirlo), zwijnechel: zwijnegel  zweinnikkel (Grathem) egel [DC 04 (1936)], [DC 04 (1936)], [SGV (1914)], [ZND 01 (1922)] || stekelvarken III-4-2
egelboterbloem boterbloem: booterbloom (Geulle), boterbloom (Schimmert, ... ), boterbloum (Nieuwstadt), bòterbloom (Melick), bôtterbloem (Oirlo), bôtterbloom (Herten (bij Roermond), ... ), (kleine v onder de o )  boterbloem (Jeuk), Bree Wb.  buterbloom (Bree), eigen spelling  botterbloom (Montfort, ... ), eigen spellingsysteem  bôtterbloom (Maasbree), eigen spellinsysteem uit de stengel komt melk is zeer bitter voor melkwinning slecht gedroogd (hooi) gif is dan verdwenen  boterbloom (Meijel), idiosyncr.  bŏtterbloom (Blerick), bòtterbloom (Thorn), Spelling: "fonetisch", alles omgespeld  bōtərblom (Maastricht), Veldeke  bòtterbloom (Echt/Gebroek), bòttərblòm (Waubach), WBD  bòtterbloom (Sevenum), WLD  bootərblom (Maastricht), boter bloom (Montfort), boter blōōm (Schimmert), boterbloom (Ophoven), botterbloom (Heythuysen, ... ), botturbloom (Brunssum), bòotterblòom (Swalmen), bòtterbloom (Sevenum), bòòterbloom (Posterholt), bôtterbloom (Beesel), WLD ook  boterbloom (Stein), egelboterbloem: idem  egelboterbloom (Echt/Gebroek), kraaienpoot: WLD  kraoje-poeët (Mheer), kraaipoot: idiosyncr.  kraopoot (Sittard), kruipende boterbloem: idiosyncr.  kruipende boterbloems (Sittard), weiboterbloem: -  weibotterbloom (Montfort) egelboterbloem [DC 60a (1985)] || Egelboterbloem (ranunculus flammula 15 tot 50 cm groot. De stengels staan rechtop of zijn opstijgend, soms gedeeltelijk liggend en wortelend; de bladeren zijn langwerpig tot lancetvormig, de onderste zijn lang gesteeld en gaafrandig of iets getand; de b [N 92 (1982)] III-4-3