e-WLD begrippen 

 
 
Filteren...

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
epidemie aanhalig ziekzijn: n oanhoalige zikzijn (Sint-Truiden), aanhalige ziekte: oanhoalige ziekde (Wellen), aanstekelijke ziekte: onstèkelike ziekte (Achel), aanstekende krankheid: en ascheikende krankheet (Moresnet), aantastelijke ziekte: daz ən āəntasteͅlëəke zikteͅ (Leopoldsburg), besmettelijke krankheid: besjmettelike krankheet (Oirsbeek), besjmettelikke krankheid (Posterholt), besjmettelikkə krankheet (Doenrade), besmettelijke krankte: besjmaetelikke kraenkte (Geleen), besmetteleke kraengde (Kanne), besmettelikke krenkde (Maastricht), bəsméttəlikkə krèngkdə (Urmond), n besmettelikke krengde (Wolder/Oud-Vroenhoven), besmettelijke ziekte: besjmettelike zeekte (Merkelbeek), besmetteleke zeekde (Maaseik), besmetteleke zeekte (Maaseik), besmetteleke zikte (Eigenbilzen), besmettelij(k)e ziekte (Lommel), besmettelijke zeek (Rekem), besmettelijke zeekte (Reppel), besmettelijke ziekte (Achel, ... ), besmettelike zeekde (As), besmettelike zeekte (Mechelen-aan-de-Maas), besmettelikke zeëkde (Geistingen), besmettelèke ziekte (Genk), besmettelèke zikte (Genk), besmitteleke zeekde (Zutendaal), besmètteleke zeekte (Rekem), besmèttelijke zikte (Eigenbilzen), bəsmettəllikkə ziektə (Grevenbicht/Papenhoven), bəsmettələkə ziĕktə (Meijel), b’smèt’le zeekde (Bocholt), das ein besmettelike zeekte (Vucht), das en besmettelijke zikte (Beverlo), dat is ēͅjn besmettelieke zeekte (Rekem), deͅsən bəsmeͅttələkə zikdən (Hamont), een besmettelijke ziekte (Heppen), tes ən bəsmätələkə ziktə (Hamont), ən besmettelijke zikte (Kwaadmechelen), Moderne, niet typisch Maaslandse uitvinding.  besmèttelijke zeekte (Boorsem), besmetting: besmètting (Eigenbilzen), daar mag je niet bijkomen: doo mugde nie bijkommen (Eksel), epidemie: eepedemie (Swalmen), eepideemiej (Bocholt), eepiedeemie (Leopoldsburg), eepiĕdeemiĕ (Venlo), eepiĕdömiĕ (Stevensweert), eepədəmie (Kapel-in-t-Zand, ... ), epedemie (Bree, ... ), epedemie die zich rap vuruit zet (Kerkhoven), epedemiej (Kinrooi, ... ), epedēmi (Kinrooi), epedimie (Amby, ... ), epemie (Vlodrop), epideeme (Vorsen), epidemi (Meeuwen), epidemie (Blerick, ... ), epidemiej (Ell), epidemis (Hoepertingen), epidəmie (Heel), epiedemie (Boekend, ... ), epudumie (Brunssum), epədemie (Wijnandsrade), ēēpidəmīē (Nieuwenhagen), ēpədəmi (Ingber), ipp’deemie (Kaulille), épidémie (Tongeren), as er hiejel veel minsen dezelfde zikte hemmen, is ¯t een epidemie  epidemie (Peer), flodder: flodder (Eksel), het is onder de mensen: t is onder de minsen (Eksel), iets besmettelijks: eets besmettelijks (Neeroeteren), krankheid: krankheit (Montfort), krankheid die aansteekt: di krankheed stukt aan (Eupen), krankheid die aanstekend is: de krankheed is aastäekend (Lontzen), krankheid die vangt: de krankheed vingt (Lontzen), eng krankheet die vingt (Simpelveld), Bijv.  di kra.ŋkhē.t veͅŋt (Eys), krankte: kringdje (Montfort), krêngde (Schimmert), krankte die besmettelijk is: besmettəlijk (Wijnandsrade), dei krenkde es besmettelijk (Vroenhoven), dej kraeŋdə ɛz bəsmɛtələk (Rekem), dĕij krèinktĕ ĕs besmĕttélĕk (Vroenhoven), dijə krēͅngkdə ĕs bəsmĕttələk (Vroenhoven), ət is bəsméttəlik (Maastricht), krankte die regeert: n krenkde die regeert (Caberg), regeert (Maastricht), B.v. bij een griepepidemie: de grip regeert.  de grip regeert (Geleen), krankte die smet: dij kreͅntə smet (Lanaken), Ook: dij krengde smet.  dij zeekte smet (Mechelen-aan-de-Maas), krankte die vangt: de krenkte die veengt (Sint-Martens-Voeren), die krenkde veëngt (Mheer), overgang: euvergank (Houthalen), nen iëvergank (Bilzen), overgang (Gruitrode), uüvergaank (Gronsveld), plaag: də plōx (Montzen), plaag (Achel), plaoch (Susteren), plaog (Mheer), pluier: pluier (Lommel), raal (zn.): [sic]  en ròa.l (Borgloon), smettelijke ziekte: smèttelekke zikte (Vliermaal), vangen: Ww.  va.ŋə (Eys), voortgaande ziekte: e. vurtguəndə ziktə (Genk), voortgeunde zikte (Peer), ziekte die aanhalig is: aanaolləgh (Gingelom), aenhaelig (Voort), aonhaelig (Jeuk), aonhaolig (Borlo, ... ), daaie zikte is ownhowlig (Borgloon), dai zikdə iz onhō.ləch (Borgloon), de ziekte is oanhoalig (Gorsem), de zikde és aoənhaoəlig (Spalbeek), de zikte is aonhâlich (Wellen), de zikte is oanhoalig (Sint-Truiden), de ziktə is oənhoələch (Kortessem), dee ziekte is oanhoalig (Heers), dee ziekte ès aonhaolig (Hasselt), dee zikte is aaënhaaëlig (Groot-Gelmen), dee zikte is oanhoalig (Wellen), dei zēkdə es a͂ŋha͂lich (Hasselt), dei ziekte es enhaulig (Linkhout), dei zikde is aaənhoəlig (Stevoort), dei zikte is oanhoalig (Sint-Truiden), die ziekte is aanhalig (Rijkel), die ziekte is aenhoalig (Jeuk), die ziekte is aonhaolig (Sint-Truiden), die ziekte is fel aanhalig (Stokrooie), dij ziekte is oanhoalig (Sint-Truiden), dije zikte is oanhoalig (Zepperen), dy zikte is aoənhaolig (Mielen-boven-Aalst), dé zikte is oënhôëlig (Wellen), də zikdə ɛs aoənhaollig (Engelmanshoven), ia aonhāōlig (Sint-Lambrechts-Herk), ōānhalig (Ulbeek), t is a͂nhâlig (Sint-Lambrechts-Herk), óénhóélig (Heers), aanhalig  dij zikte is auwnhoulig (Jeuk), ziekte die aansteekt: dee ziekte stikt aan (Diepenbeek), een ziekte die anstikt (Meijel), en ziekte die anstaekt (Oirlo), ziekte die aanstekelijk is: dai zikdə iz onstī.kələk (Borgloon), deͅj zegdən es ōanstiēkələk (Diepenbeek), dé ziekte ès aenstieëkelijk (Hasselt), ziekte die aanzet: da zet aon (Kuringen), ziekte die besmettelijk is: besmettelek (Reppel), besmettelijk (Kwaadmechelen, ... ), besmettelik (Opglabbeek, ... ), bësmèttëlëk (Hoeselt), daai zeekde es besmettelĕk (Genoelselderen), daai ziekte es besmèttelijk (Grote-Spouwen), dai zikte is besmettelek (Paal), de zeekte ès besmèttelik (Niel-bij-As), de ziekde es besmettelek (Riksingen), de ziekte is besméttelijk (Sint-Huibrechts-Lille), de zukte is besmettelik (Mal), dee ziekte ès besmettelek (Hasselt), dee ziekte ès besmettelijk (Hasselt), deej zeekte es besmêttelik (Rekem), dei ziekte es besmettelijk (Mopertingen), dei zikde ĕs besmĕttelĕk (Waltwilder), dei ziktə əs bəsmetəl(ai)k (Gutshoven), deij ziekte ès besmèttelijk (Veldwezelt), deij zikte es besmettelek (Rosmeer), dej ziekte es besméttelek (Riemst), die zeekde is besmettelik (Bree), die zeekde is besmêttelijk (Dilsen), die zeekde is besmêttelik (Opoeteren), die zeekte is besmaittelijk (Rotem), die zeekte is besmettelek (Neeroeteren), die zeekte is besmettelijk (Bocholt), die zeekte is besmettelik (Neeroeteren), die zeekte is besmèttelek (Opglabbeek), die zeekte is besmèttelijk (Maaseik), die ziekte is besmettelijk (Geistingen, ... ), die ziekte is besmettelək (Neerpelt), die zikde is besmettelijk (Peer), die zikte besmèttelik (Peer), die zikte is besmettelek (Kwaadmechelen), die zikte is besmuttelijk (Tessenderlo), die zéékte is besmettelik (Gruitrode), diej zeekte is besmettelek (Neeroeteren), dij zeekde `s besmaitelijk (Val-Meer), dij zeekte es besmettelijk (Mechelen-aan-de-Maas), dij zeekte is besmèttelijk (Maaseik), dij ziekdə es bəsmèttəlik (Eigenbilzen), dij zikte is besmettelək (Ulbeek), dijj zukde es besmetelek (Zichen-Zussen-Bolder), dèj zeekte ès besmètteləch (Lanaken), də ziektə ɛs bəsmɛttəlɛk (Meldert), zoen zikte is besmettelik (Kaulille), ziekte die heerst: de zīēkte hiers (Blerick), ziekte die overgaat: dei zikte giet øver (Beringen), die ziekde gaat over (Heppen), dijj zikte geet euver (Houthalen), dī zīkteͅ gāəd oveͅr (Leopoldsburg), ziekte die overzet: dɛi ziktə zɛit øvər (Zolder), ziekte die plant: di-j zikdje plantj (Weert), ziekte die regeert: dat rëgièrt (Tongeren), zeekde di-j regeert (Maaseik), ziekte die rondgaat: dat gèit rónd (Tongeren), dòu is wier `n zikde aon `t rondgóun (Kortessem), en zikte woa rond gjê (Hoeselt), zikde dàj ró.ntgèt (Borgloon), ziekte die smet: da:j zikdə smɛt (s-Herenelderen), de zikte smet (Bilzen), die zeekjde smejt (Kinrooi), dij zeekte smet (Mechelen-aan-de-Maas), dij zuukde smèt (Zichen-Zussen-Bolder), dij zykdə smet (Zichen-Zussen-Bolder), en zigde woa smet (Hoeselt), het smet (Rijkhoven), B.v. t vont smèt, gezegd als kind naar pater of mater aardt: doopvont is besmettelijk.  iet dat smèt (Bilzen), Ook: dij krengde smet.  dij zeekte smet (Mechelen-aan-de-Maas), ziekte die smettelijk is: dij zuukde es smèttelek (Zichen-Zussen-Bolder), ziekte die voortgaat: de zikte git vort (Kaulille), dej zekdə git fōrt (Zonhoven), di zēgdə geit fy(3)̄rt (Opglabbeek), di ziktə gō føt (Oostham), die git vort (Achel), die zeekte geit voert (Neeroeteren), die zeekte geit voort (Bree), die ziekde git vort (Kaulille), die ziekte gaat voort (Lommel, ... ), die zikte giet voort (Koersel), die zikte git voort (Hechtel), die zikte goat vut (Tessenderlo), die zikte gojt voeëts (Beverlo), die zikte gŏ vŏet (Heppen), diej ziekte git vort (Lommel), dij zikte gie voets (Loksbergen), dij zikte giet voort (Helchteren), dī zīkteͅ gāəd vüəts (Leopoldsburg), dêi zikde giet voort (Houthalen), dɛi ziktə git vort (Beringen), geit voeërt (Opitter), get vort (Eksel), gīēt vorts (Paal), ’ zikde die voortgit (Hechtel), die ziekte is besmettelijk komt volgens de informant in de volksmond niet voor.  die ziekte got vort (Achel), ziekte die voortloopt: die ziekte loeëpt vort (Kaulille), lupt vort (Eksel), ziekte die voortzet: dee zikte zèt veurt (Hasselt), ziekzijn dat aanhalig is: da zikzen is aewenhaelig (Zepperen), da zikzeͅn eͅs ōͅnhōͅlich (Herk-de-Stad), ziekzijn dat besmettelijk is: da zikzeͅn es besmeͅttelèk (Diepenbeek) die ziekte is besmettelijk [ZND 32 (1939)] || epidemie || Epidemie: een besmettelijke ziekte die zich zeer snel uitbreidt (epidemie). [N 84 (1981)] || Epidemie: een besmettelijke ziekte die zich zeer snel uitbreidt (epidemie, besmettelijke ziekte). [N 107 (2001)] III-1-2
epistel eerste lezing: de iësjte laezing (Schinnen), ieerste leezing (Peer), ieeste lezing (Thorn), ierste laezing (Baarlo), ierste lezing (Sint-Huibrechts-Lille), jaeste laezing (Grevenbicht/Papenhoven), joste lezing (Hoepertingen), epistel (<lat.): apistel (Ophoven, ... ), d`n epistel (Lutterade), den epistel (Eigenbilzen, ... ), eepistel (Tessenderlo, ... ), eepistəl (Maastricht), eipistel (Sint-Truiden), epiestel (Valkenburg), epistel (Achel, ... ), epistəl (Loksbergen, ... ), epsitel (Horn, ... ), t epistel (Gulpen, ... ), t ēēpistel (Nieuwenhagen), épistel (Hoeselt), əpestəl (Meijel), lezing: laezing (Maasbree) De eerste lezing, het epistel [t/dn epistel, epiestel?]. [N 96B (1989)] III-3-3
er heet aan toegaan aan de kook maken: aan de koak maken (Melick), deraangaan: dra joa (Kerkrade), er duchtig op los gaan: ⁄t ging dər duchtich op los (Beesel), er erg aan toegaan: errègel toegaoè (Noorbeek, ... ), er heet toegaan: heit toegâôn (Tienray), er hel aan toegaan: ⁄t gind d⁄r hel aan toe (Beek), er ruw toe gaan: rów tów gōēn (As), er vuur in het dak zijn: dao is vuur in ⁄t daak! (Geleen), er warm aan toe gaan: wèrm an toe gaòn (Sevenum), er warm aan toegaan: ⁄t ging d⁄n wérm aantoe (Sevenum), erom spannen: d⁄r um spanne (Meerlo), om sjpanne (Swalmen), ⁄t sjpintj trômme (Herten (bij Roermond)), erop los gaan: erop lôs gaon (Schimmert), fel uithalen: fel oethaole (Merkelbeek), get zijn: get zeen (As), heet: heit (Roermond), heetgebakerd: heet gebakerd (Eys), hel: héll (Swalmen), hel derop los gaan: hel drop los gaon (Kapel-in-t-Zand), hel eraan toe: hell dran tsou (Vaals), hel tegen hel: hèəl téəngə hèəl (Amstenrade), hem stevig haan zitten: die han um stevig zitte (Oirlo), hevig: hevig (Tungelroy), kraken: ut kraaktj (Neer), kwaad maken: kwaod make (Hoensbroek), menens zijn: ət waor mijnəs (Maastricht), niet min zijn: neet min zeen (As), op de kist houwen: op de kis houwe (Venlo), opgaan: ⁄t opgaan (Meijel), roken: rouke (Weert), spannen: dat sjpint (Wijlre), geit spanne (Maastricht), gespanne (Ittervoort, ... ), gespannen (Born), het spant er (Neer), sjpanne (Beek, ... ), sjpannen (Schinnen), sjpannə (Doenrade, ... ), sjpànnə (Heerlen, ... ), sjpànt (Schinnen), spanne (Bree, ... ), spannen (Echt/Gebroek, ... ), spannə (Montfort), spannən (Urmond), spanə (Meeuwen), spānnə (Maastricht), spint (Stein), spànne (As), spànnə (Gennep, ... ), šp‧anə (Eys), ut sjpentjer (Neer), ⁄t sjpint (Klimmen, ... ), ⁄t spant (Horst, ... ), ⁄t speen hum (Ell), ⁄t spintj (Montfort), ⁄t spènt (Maasbree), (Eijsden!).  sjpanne (Noorbeek), spannend: schpannent (Amby), spannendig: spannetig (Maastricht), spectaculair: schpéktakelĕĕr (Schimmert), spektakel: spektakel (Venlo), stechelaar: stecheleer (Maastricht), streuvelen: cf. WNT s.v. streuvelen"2. ruzie hebben, kibbelen  sjtréévələ (Reuver), stubben: cf. WNT s.v. "stubben"2. stuiven : het stubt er= het gaat er driftig aan toe  sjtöbbe (Gronsveld), vregelaar: vreigeleer (Maastricht), zich spannen: zich sjpánnə (Heel), ət spéént zich (Meijel) er heet aan toegaan, er heftig aan toegaan [spannen] [N 85 (1981)] III-1-4
er wordt geschoten (het) brandt: brɛnt (Brunssum  [(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]   [Domaniale]), ǝt brɛnt (Geleen  [(Maurits)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Domaniale, Wilhelmina]  [Emma]  [Willem-Sophia]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Maurits]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Maurits]), ǝt ˱br˙ɛnt (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Emma, Hendrik, Wilhelmina]), daar werdt afgedraaid: dǝr wørt āfgǝdręjt (Nieuwstadt  [(Maurits)]   [Maurits]), daar werdt geschoten: doa wørt gǝšoatǝ (Lutterade  [(Maurits)]   [Domaniale]), de schot brandt: dǝr šǫs brɛnt (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Domaniale]  [Domaniale]), šoas brɛnt (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), het werdt geknald: ǝt wēǝt jǝknalt (Chevremont  [(Julia)]   [Eisden]), het werdt geschoten: ǝt wēǝt jǝšǭsǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Julia]  [Domaniale]), opgepast: opgepast (Genk  [(Winterslag / Waterschei)]   [Maurits]), oppassen: oppassen (Lanklaar  [(Eisden)]   [Domaniale]), oppāsǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]   [Winterslag, Waterschei]), vuur: vȳr (Heerlen  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Eisden]) Waarschuwende uitroep vóór het ontsteken van een schietlading. [N 95, 425; monogr.] II-5
ereboog ark: aark (Beesel), arek (Haler), ark (As, ... ), arke (Ophoven), arrek (Tungelroy), de ark (Opglabbeek), De arke väör de persessie staon al klaor.  ark (Echt/Gebroek), boog: baog (Baarlo, ... ), baog, mv. bèùg (Posterholt), baogzette (Vlodrop), beug (Diepenbeek), boag (Eijsden, ... ), boaèg (Schinnen), boaëg (Linne), boeeg (Weert), bog (Maastricht), boog (Eigenbilzen, ... ), boug (Jeuk), bōx (Kelpen, ... ), bōͅx (Amstenrade, ... ), bōͅəg (Nieuwenhagen), boͅax (Eys), buòg (Tongeren), bäög (Geleen), enne baog (Schinnen), enne bōāēg (Schimmert), enne bōōg (Schimmert), nne baog (Gulpen), Mv.: `bäög`.  baog (Klimmen), Voor de processie worden bogen opgesteld.  bōͅch (Meeswijk), eerboog: ieerboag (Venlo), ieërbāoëg (Nieuwenhagen), ereboog: aereboag (Guttecoven), de ereboog (Klimmen), der iërebaog vuër de jonge preester (Klimmen), dn ieërebaog vuer dn jónge preester (Klimmen), dr ieëre boag (Nieuwenhagen), e:rebao:g (Roermond), eare boag (Lutterade), eerebaoch (Sittard), eerebaog (Geleen, ... ), eereboaëg (Montfort), eernboag (Brunssum), erebaog (Maasniel, ... ), ereboag (Born, ... ), ereboog (Haler, ... ), ereboog geestelijk (Eys), eërebaog (Geleen, ... ), ērəbōx (Meijel, ... ), ieerebaog (Baarlo, ... ), ieereboag (Venlo), ieerenbaog (Venlo), iejereboag (Reuver), iere boag (Nuth/Aalbeek), iere[b}oag (Zonhoven), ierebaog (Baarlo, ... ), ierebaoge (Baarlo), iereboach (Itteren), iereboag (Beesel, ... ), ierebog (Wijlre), iereboog (Eys, ... ), iereboug veur de jonge priester (Maastricht), ierebög (Koningsbosch), ierəbòg (Maastricht), ieêrebaog (Reuver), ieëre booëg (Hoensbroek), Ieëre-boag (Nieuwenhagen), ieërebaog (Heel), ieëreboag (Waubach), ieëreboeëg (Heel, ... ), ieërebòòg (Tienray), ieëremboog (Tienray), ieërenbaog (Baarlo), ijaère [b}aog (Grevenbicht/Papenhoven), ière boag (Schinnen), iërebaog (Echt/Gebroek, ... ), īrəbōͅx (Maastricht, ... ), īərəbōͅx (Bree), īərəbōͅəx (Heerlen), jèrebaog veur de neomis (Valkenburg), nen ereboag vér de jonge priester (Eigenbilzen), èèreboag (Schinnen), J.V. ieërenboog.  ieërenboeëg (Venray), J.V. sub ieërenboeëg.  ieërenboog (Venray), NB ierekrans: erekrans.  ierebaog (Venlo), Z. ook erepoort [ierepoort, met afbeelding].  ierebaog (Maastricht), erepoort: ieerepoort (Weert), feestboog: fiestboog (Stal), poort: poot (Jeuk), port (Neer), puòit (Tongeren), processieboog: percessieboeeg (Weert), persesseboog (Guttecoven), presessieboog (Oirlo), processieboag (Waubach), processiepoort: percessieport (Weert), triomf: trump (Montfort), triomfboog: den triomfboag (Eigenbilzen), dər triomfbōX (Montzen), ene triejoemfboag (Heers), triejoemfboag (Kerkrade), triejomfbaog (Valkenburg), triejomfboag (Bocholtz), triomf boag (Lutterade), triomfbaog (Herten (bij Roermond)), triomfbaug (Loksbergen), triomfboag (Heerlen), triomfboog (Bree, ... ), triomfbōch (Montzen), triomfbäög (Thorn), trionfbaog (Posterholt), triumfboog (Mechelen-aan-de-Maas, ... ), trəjoemfboaëg (Nieuwenhagen), triomfpoort: trioomf-pooët (Epen), triomfsboog: triejamsboog (Meijel), triomfspoort: triomspoot (Epen), trioomspooët (Epen) [Ereboog]. || Boog: 3. Sierboog. || De ereboog voor de jonge priester. [N 96D (1989)] || Een boog opgericht over iemands weg als eerbewijs, bijv. bij een feest [boog, triumf, toog]. [N 88 (1982)] || Een triumfboog of ereboog ter versiering van de straten [triejoemfboaëg]. [N 96C (1989)] || Eerenboog. || Ereboog (opgericht bij gouden bruiloften, priesterfeesten e.d.). || Ereboog. || Ereboog: ereboog. || Erepoort. || Erepoort: met groen, hei of bloemen bebonden enkele (2 grote palen) of dobbele (4) bij zeer feestelijke gelegenheden. || Triomfboog. III-3-2
ereboog add. boog zetten (ww.): baogzette (Vlodrop), ereboom: iereoum (Weert), rustaltaar: rustaltaar (Jeuk) Een boog opgericht over iemands weg als eerbewijs, bijv. bij een feest [boog, triumf, toog]. [N 88 (1982)] || Een triumfboog of ereboog ter versiering van de straten [triejoemfboaëg]. [N 96C (1989)] III-3-2
ereboog voor de jonge priester ark: ark (Ell, ... ), boog: baog (Tegelen, ... ), boag (Stokkem), boog (Houthalen, ... ), enne bōōg (Schimmert), nne baog (Gulpen), ereboog: de ereboog (Klimmen), der iërebaog vuër de jonge preester (Klimmen), dn ieërebaog vuer dn jónge preester (Klimmen), dr ieëre boag (Nieuwenhagen), eare boag (Lutterade), eerebaog (Melick, ... ), erebaog (Roermond), ereboag (Siebengewald), ereboog (Tongeren), ereboog geestelijk (Eys), eërebaog (Geleen), ērəbōx (Meijel), iere boag (Nuth/Aalbeek), ierebaog (Baarlo, ... ), ierebaoge (Baarlo), iereboog (Oirlo, ... ), iereboug veur de jonge priester (Maastricht), ierebög (Koningsbosch), ieêrebaog (Reuver), ieërbāoëg (Nieuwenhagen), ieëre booëg (Hoensbroek), ieërebaog (Heel), ieëreboag (Waubach), ieëreboeëg (Heel), ieëremboog (Tienray), ieërenbaog (Baarlo), ière boag (Schinnen), iërebaog (Echt/Gebroek, ... ), jèrebaog veur de neomis (Valkenburg), nen ereboag vér de jonge priester (Eigenbilzen), erehaag: ierehoag (Zonhoven), ijaère haog (Grevenbicht/Papenhoven), erepoort: ieerepoort (Weert), poort: poot (Jeuk), sieren (ww.): sierë vùr dë jongë prister (Hoeselt), triomfboog: dər triomfbōX (Montzen), trionfbaog (Posterholt), triomfspoort: trioomspooët (Epen) De ereboog voor de jonge priester. [N 96D (1989)] III-3-3
ereboog voor het bruidspaar arc (fr.): ark (Ell, ... ), boog: baog (Melick, ... ), baug (Loksbergen), boog (Meijel), enne bōōg (Schimmert, ... ), bruidsboog: broeëdsbooëg (Hoensbroek), ereboog: de erreboog (Meerssen, ... ), de ièrebaog veur t broedspaar (Valkenburg, ... ), der ereboog veur ut broedspaar (Klimmen, ... ), dr ieërebaog (Gulpen), dr ieërebaog vuur t broedspaar (Klimmen, ... ), dr ieëreboag (Nieuwenhagen, ... ), eareboag (Lutterade), eireboog (Ophoven), enne iërebaog buër t broetspaar (Klimmen, ... ), erebaog veur t broedspaar (Roermond), ereboog (Meijel), ereboog broedspaar (Eys), erebög vuur `t broedspaar (Koningsbosch), eërebaog (Geleen), ierebaog (Baarlo, ... ), iereboag (Nuth/Aalbeek), iereboog (Oirlo), iereboug veur t broedspaar (Maastricht), ieërebaog (Heel, ... ), ieëreboag (Waubach, ... ), ieëreboeëg (Heel), ieëreboog (Haler), ieërembòòg (Tienray), ieërenbaog (Baarlo), ièreboag (Schinnen), iêreboog (Bree), iërebaog (Echt/Gebroek, ... ), īēërebóóëg (Nieuwenhagen, ... ), nen ereboag vér het broodspoar (Eigenbilzen), erepoort: ieerepoort (Weert), krans: kraans (Siebengewald), kroon: kroen (Meijel), poort: poot (Jeuk), triomfboog: dər triomfbōX (Montzen), versiering: versiering (Tegelen) de ereboog voor het bruidspaar [N 96D (1989)] || het plein vóór de kerk [kerkplaats, kerkplein, plei] [N 96D (1989)] III-2-2
ereprijs ereprijs: earepries (Lutterade), erepries (Swalmen, ... ), ereprijs (Jeuk, ... ), -  erepries (Venray), ieerepries (Tungelroy), =gewone -. zelfde uitspraak  ereprijs (Echt/Gebroek), eigen spelling  erepriès (Vlodrop), eigen spellingsysteem  ierepriës (Maasbree), WLD  earəpries (Guttecoven), ereprijs (Thorn), WLD alg. ben.  Ereprijs (Meijel), grondheil: -  gròndjheil (Echt/Gebroek), henneske: WLD (was suggestie)  henneske (Schimmert), lievevrouwebloemetje: WLD  Levrowwe blömke (Mheer), sigaar: &lt; sigaar  segáre (Eigenbilzen), thee-engel: WLD  thèèengel (Stein), veronica: -  veronica (Eijsden), WLD  vərōōniekàà (Maastricht), wilde thee: wille thee (Schimmert), idiosyncr.  wilje thiə (Thorn), wille thee (Sittard), WLD  wilje thee (Montfort, ... ), wille tieë (Beesel) ereprijs || Ereprijs (veronica officinalis). De stengel is geheel onbehaard. De bladeren zijn bij hun top of in ¯t midden het breedst en getand. De bloemen zijn bleekblauw, zelden vleeskleurig, op zeer korte steeltjes gezeten (wilde thee, engel oogje, henneske). [N 92 (1982)] || gewone ereprijs [DC 60a (1985)] III-4-3
erf aangeleg: āngəlēͅx (Gruitrode, ... ), binnenhof: beͅnəhōͅf (Munstergeleen), binnenkoer: benəkūr (Lanklaar), bənəkūr (Linkhout), binnenplaats: benəplāts (Herkenbosch, ... ), benəplātš (Margraten), bønəplāts (Echt/Gebroek), boerenerf: bōrənerəf (Helden/Everlo), boerengeleg: bōrəgəlēͅx (Weert), būrəgəlēͅx (Mechelen-aan-de-Maas), būrəgəliəx (Heusden), boerengoed: būrəgōt (Echt/Gebroek, ... ), boerenhof: būrənhōͅf (Helden/Everlo, ... ), boerenplaats: būrəplāts (Herten (bij Roermond)), būrəpláts (Well), boermesten: būrmestə (Venray), erf: erəf (Panningen), ēͅrəf (Grathem), eͅi̯rəf (Borlo), eͅrəf (Bocholt, ... ), ɛrəf (Achel, ... ), ɛ̄rəf (Afferden, ... ), ‧ɛrəf (Eupen, ... ), erfgoed: erfgoed (Vlijtingen), erfje: ɛrəfkə (Vijlen), gehoogte: lett. gehoogte,erf, eigen terrein  gəhø͂ͅxt (Ottersum), geleg: glēͅx (Eisden), gleͅx (Lanklaar), gəlei̯əx (Donk (bij Herk-de-Stad), ... ), gəlēi̯x (Linkhout, ... ), gəlēx (Beringen, ... ), gəlēͅ.x (Lanaken), gəlēͅi̯x (Bree, ... ), gəlēͅx (Aldeneik, ... ), gəlēͅəx (Halen), gəleͅi̯x (Bocholt, ... ), gəleͅx (Boorsem, ... ), gəliəx (Heers, ... ), gəlīəx (Tessenderlo), gesloten erf: gəslōtə ɛ̄rəf (Milsbeek), goed: gōt (Amby, ... ), goͅu̯t (Broeksittard, ... ), gut (Horpmaal, ... ), jōt (Vaals), goedje: gøtjə (Vijlen), gø̄tjə (Beek), gø͂ͅtjə (Schinveld), grote mestem: grūətə meͅstəm (Teuven), grote mesthof: gruətə meͅsthof (Teuven), hof: hō.f (Eind, ... ), hōf (Beverlo, ... ), hōəf (Linne, ... ), hōͅ.f (Arcen, ... ), hōͅf (Born, ... ), hōͅəf (Heerlen), hoͅ.f (s-Gravenvoeren, ... ), hoͅf (Bocholtz, ... ), hūf (Aldeneik, ... ), hūəf (Heel, ... ), ūəf (Rotem), hofje: høfkə (Vijlen), høͅfjə (Kerkrade), huisplaats: hūsplāts (Beegden), hyspláts (Geysteren), koer: kuə.r (Donk (bij Herk-de-Stad)), kūr (Beverlo, ... ), kūə.r (Halen), kūər (Margraten), kø̄r (Maaseik), mespelt: məspəlt (Zonhoven), messing: meͅseŋ (Beringen), mest: mes (Margraten), meͅs (Klimmen, ... ), meͅst (Heerlen), mestem: mestəm (Margraten, ... ), mesəm (Borgharen), meštəm (Eijsden), meͅ.stəm (s-Gravenvoeren, ... ), meͅstəm (Amby, ... ), meͅsəm (Grote-Spouwen, ... ), mesten: mestə (Caberg, ... ), mē.stə (Helden/Everlo, ... ), mēstə (Sevenum), mēͅi̯stə (Posterholt), meͅstə (Posterholt), mesterhof: mestərəf (Sint-Huibrechts-Lille), mēͅstrəf (Hamont), meͅsdroͅf (Hechtel), meͅsdrøͅf (Bocholt), meͅstroͅ.f (Neerpelt), meͅstroͅf (Eksel, ... ), meͅstrøf (Bocholt), meͅstrəf (Bocholt, ... ), meͅstərhoͅf (Kaulille), meͅstərhuf (Overpelt), moͅstrəf (Boekt/Heikant), møͅstərəf (Bree), mesterik: meͅsdərek (Neerpelt), mesthof: meəshoͅf (Zepperen), mēͅ.stəf (Borgloon), mēͅstoͅf (Opheers), meͅi̯shoͅf (Diepenbeek, ... ), meͅi̯stoͅf (Hoepertingen, ... ), meͅi̯stəf (Borgloon), meͅi̯əsthuf (Zolder), meͅi̯əstoͅf (Borgloon), meͅst(h)of (Borlo, ... ), meͅst(h)ōf (Beringen, ... ), meͅst(h)oͅf (Beringen, ... ), meͅsthōf (Spalbeek), meͅstəf (Beverst, ... ), meͅsəf (Hoeselt), møͅsthoͅf (Bree), møͅstəf (Waterloos), mesthoop: mesthup (Lummen), meͅsthup (Stokrooie), mestpert: møstpeͅrt (Zolder), mestplaats: NB. van een gesloten hoeve  meͅstplāts (Beesel), mestput: møͅstpøͅt (Houthalen), məspət (Zonhoven), neerhof: nērhoͅf (Eisden, ... ), nēroͅf (Sint-Truiden), open goed: ōpə gōt (Grathem), open hof: ōpə hō.f (Grathem), plaats: plats (Achel, ... ), plāts (Baarlo, ... ), pleͅts (Hamont, ... ), plōͅts (Maastricht), pláts (Blitterswijck, ... ), plɛts (Gennep, ... ), plaatsje: plētške (Valkenburg), plēͅtske (Meerssen), plak: plak (Neerpelt), toe mesterhof: tuu̯ə møstərəf (Bree), toegeleg: toͅu̯gəlēͅx (Mechelen-aan-de-Maas), tuu̯gəlēͅi̯x (Bree), tűgəlēͅx (Opglabbeek), toegoed: tugōt (Grathem), toemesthof: toͅu̯meͅsthoͅf (Meldert), toeplaats: toͅu̯plats (Helden/Everlo), toͅu̯plāts (Panningen), tuplats (Sevenum), tuplāts (Blerick, ... ), tupláts (Blitterswijck, ... ), tuu̯plāts (Haelen), tūplāts (Heythuysen), toeplak: tuplak (Neerpelt), werf: wɛrəf(t) (Boekt/Heikant, ... ) I-7