e-WLD begrippen 

 
 
Filteren...

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
etage bovenste: bøvǝstǝ (Hamont  [(Eisden)]   [Eisden]), etage: etage (Lanklaar  [(Eisden)]   [Maurits]), etāš (Brunssum  [(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Emma, Hendrik, Wilhelmina]  [Maurits]), ētāš (Thorn  [(Maurits)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), ēt˙āš (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Eisden]), ętāš (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Maurits]  [Domaniale]), onderste: øndǝrstǝ (Hamont  [(Eisden)]   [Maurits]), palier: páljē (Zie mijnen  [(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]  [Winterslag, Waterschei]), panier: panier (Genk  [(Winterslag / Waterschei)]   [Zwartberg]), panjē (As  [(Zwartberg / Waterschei)]   [Eisden]), panjīr (Zonhoven  [(Zwartberg)]   [Zwartberg, Waterschei]), tweede en derde: twɛdǝ ɛn dɛrdǝ (Hamont  [(Eisden)]   [Eisden]), verdiep: vǝrdēp (Eisden  [(Eisden)]   [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]) Etage van een liftkooi. Een kooi heeft meestal vier van dergelijke etages. Volgens de invuller uit Q 202 konden op de vier Oranje-Nassaumijnen 15 man per etage en in totaal 60 man per liftkooi worden vervoerd. [N 95, 86; monogr.] II-5
etagere etagere: ētažēͅr (Bilzen), etagere-tje: étazjèrke (Hoeselt) etagere [N 56 (1973)] || klein rek III-2-1
etagère bred: brië.d (Hasselt), Bert, plank, ook tafel  brië.t (Zonhoven), etagère: eetagère (Sittard), eetasjaer (Sittard), eetazjaer (Klimmen, ... ), eetazjéér (Leopoldsburg), etagaere (Echt/Gebroek), etagieare (Blerick), etagère (Eksel, ... ), etazjaer (Herten (bij Roermond)), etážēͅr (Lanklaar), ētagēͅ.r (Neeroeteren), ētažɛ̝̄r (Kanne), étagère (Jeuk, ... ), (kastmodel)  etagère (Schimmert), \"t bäöveste blaad van \'t itazjaerke sjting vol pertretjes  itta:zjaer (Roermond), bekend meubelstuk Zèt de blómpot op d¯n etazjaer Op ¯t etazjaerke stónte e paar houte postuurkes  etazjaer (Maastricht), Fr. bovenstuk van een kast  eetazjaer (Sittard), Fr. étagère  èttàzjêer (Tongeren), etagère-tje: eetazjaer(ke) (Klimmen), etagèrke (Maastricht), etasjèèrke (Posterholt), etazjaerke (Echt/Gebroek), etesjĕrke (Maastricht), ētažēͅrkə (Lanklaar), Fr. étagère  eetazjèè.rke (Hasselt), etagèrekast: ètagèrekas (Gulpen), etagèreschap: étagèreschap (Jeuk), glazen kastje: glaze kêstje (Oirlo), goede kast: gøj kas (Kwaadmechelen), mènagère (fr.): moͅnəšeͅr (Eupen), pronktafeltje: pronktöffelke (Weert), salontafel: salontafel (Jeuk, ... ), schmuck-kastje: sjmoekkèske (Voerendaal), sierdis: seerdusch (Schaesberg), sierdisje: seerdusjke (Schaesberg), sierkastje: seerkestje (Nunhem), siertafel: seertaôfel (Guttecoven), seertoafel (Buchten), sēērtôafel (Schimmert), siertafel (Gennep, ... ), siertaofel (Blerick, ... ), siertoafel (Meeuwen), (seertèfelke dim)  seertoafel (Bree), siertafeltje: seertëufelke (Gronsveld), seertöffelke (Weert), siertaöfelke (Venlo), siertêûfelke (Nunhem), sīērtöffəlkə (Meijel), tafeltje: teufelke (Schimmert), tèefəlkə (Opglabbeek), töffelke (Meijel, ... ), theetafel: theetafel (Stein), uitstalkast: oêtstalkast (Neeroeteren), zilverkastje: zelvərkɛ̄stjə (Neeroeteren), zilvertafeltje: zilvertaöfelke (Venlo) etagère || open hangkastje || stel van rekken || Tafel of kastje om kostbare voorwerpen op uit te stallen (etagère, siertafel) [N 79 (1979)] || Tafel of kastje om kostbare voorwerpen op uit te stallen (stagère, siertafel) [N 79 (1979)] || wandbrett, etagère || étagère || étagère, pronkschapraai III-2-1
etalage etalage (<fr.): de etalaasje (Klimmen), eetaalaasj (Beesel), eetalaazj (Hulsberg), eetalààsj (Schinnen), eetàlààsj (Epen), eetááláásj (Maastricht), eetèlagə (Gennep), eetəlaazjə (Venlo), eetəlààsj (Susteren), etalaage (Schimmert), etalaasj (Echt/Gebroek, ... ), etalage (Blerick, ... ), etalagə (Montfort), etalasj (Stein), etalazje (Meijel), etallaasj (Urmond), etaláásj (Born), etelaasj (Maasniel, ... ), etelage (Haelen, ... ), etelaosch (Itteren), etelazje (Venlo), etəlagə (Roermond), etəlāāsj (Reuver), ēētállāāsj (Nieuwenhagen), italaazj (Thorn), ittallaasj (Grevenbicht/Papenhoven), ittelaasj (Ell), ittəláásj (Heel), v.  ētəl‧āš (Eys), etalageraam: etalageraam (Melick), etalageruit: eetalaazjərutj (Meijel), etalagerüt (Tienray), glas: de glaas (Weert), kast: kas (Kerkrade), kàs (Doenrade, ... ), kijkuit: kiek oet (Maastricht, ... ), kiek-oet (Sittard), kiekoet (Itteren, ... ), kīēkōēt (Maastricht), kīēkòèt (Maastricht), (vero.).  kie⁄koèt (Gronsveld), raam: aan de raam (Kesseleik), raam (Neer), t⁄raam (Venray), ruit: roet (Neer), schaufenster (du.): sjauwvinster (Waubach), sjōūwvinstər (Nieuwenhagen), sjòwvinstər (Heerlen), v.  šōͅ.u̯ve.nstər (Eys), schaukast (<du.): (= etalageruimte).  sjauwkas (Waubach), spiegelruit: sjpeechelroet (Kapel-in-t-Zand), uitstalkast: oetsjtálkàs (Swalmen), (vroeger heette het zo).  oetsjtalkas (Swalmen), uitstalraam: uitstalraam (Meeuwen), venster: vinstur (Brunssum), vitrine (fr.): fetrien (Weert), vetri-jn (Bree), vetrīēn (Geleen), vietrien (Maastricht, ... ), vitrien (Eigenbilzen, ... ), vitrin (As, ... ), vitrine (Gronsveld, ... ), vitriṇ (Opglabbeek), vitrĭĕn (Oirsbeek), vīētrīēn (Maastricht), vĭĕtrĭĕn (Maastricht), vĭĕtrĭĕnə (Venlo), vítrin (Ittervoort), winkelraam: winkelraam (Venlo), winkelruit: weenkelruut (Oirlo), winkel-roët (Sevenum), winkelroet (Gulpen, ... ), winkelroët (Maasbree), winkelrōēt (Guttecoven, ... ), winkelrôêt (Hoensbroek), winkəlrōèt (Reuver) de grote winkelruit waarachter men zijn waren uitgestald heeft [vitrine, etalage] [N 89 (1982)] III-3-1
eten inslaan: Rhone  insjlaon (Neer), lappen: lappe (Hasselt), manger (fr.): Fr, manger  manzjee (Sittard), spikken: larderen  sjpikke (Sittard) eten || eten of drinken (ruw) || voedsel; Hoe noemt U: Al wat tot voeding kan dienen, al wat men eet (kost, vreet, knibbel, inslag, mast, eten, eet, spijs, bik, aas, voedsel) [N 80 (1980)] III-2-3
eten (ww.) achelen: bargoens  achele (Sittard), bikken: bikke (Maastricht, ... ), bargoens Ich bîn zoeë dao, ieërst mót ich nog effe bikke  bikke (Altweert, ... ), vèlt hijj niks te bikke?  bikke (Maastricht), ès hij iet të bikkë?  bikkë (Hoeselt), bikkesementen: ww  bikkesemente (Venlo), dineren: op fijne of feestelijke wijze  dïnnièrë (Tongeren), eten: aete (Baarlo, ... ), aeten (As, ... ), aite (Neeritter, ... ), aiten (Peer, ... ), ajte (Gulpen), aète (Beek), aêten (Baarlo), āete (Maaseik), āeten (Bilzen, ... ), āēte (Val-Meer), e-en (Oostham), e.tə (Beringen), ea.te (Hoepertingen), eate (Lontzen, ... ), eeeten (Sint-Lambrechts-Herk), eete (Baexem, ... ), eeten (Diepenbeek, ... ), eetə (Horst, ... ), eeátə (Aubel, ... ), eeëte (Mheer), eeëten (Diepenbeek), eeəte (Hoepertingen, ... ), ei-te (Vroenhoven), eisse (Bleijerheide, ... ), eissə (Vaals), eisə (Eynatten), eite (Koninksem, ... ), eiten (Bocholt, ... ), eiətə (Eys), ei̯te (Bilzen), ejətə (Meldert), ete (Amby, ... ), eten (Borlo, ... ), etə (Sint-Truiden), eäte (Waubach), eëte (Berbroek, ... ), eəten (Gingelom), ēei̯te (Stevoort), ēetə (Lummen), ēte (Bilzen, ... ), ēten (Hoeselt, ... ), ētə (Maastricht, ... ), ēətə (Eys, ... ), ēͅetə (Herk-de-Stad), ēͅte (Gelieren Bret), ēͅten (Sint Huibrechts Lille), ēͅtə (Berg, ... ), ēͅtən (Peer), ēͅətə (Genk, ... ), ĕjte (Kortessem), ĕte (Ell), ĕëte (Gronsveld), e͂e͂tn (Kwaadmechelen, ... ), e͂e͂tə (Voerendaal), e͂ten (Eigenbilzen), eͅ-i-ət (Raeren), eͅ.ətə (Montzen), eͅitə (Koersel), eͅtə (Alt-Hoeselt, ... ), eͅtən (Molenbeersel), hēͅətə (Sint-Truiden), i-ette (Hasselt), i-ètēn (Ulbeek), iāēte (Moelingen), ieete (Margraten, ... ), iejetē (Hoepertingen), iejte (Schinnen), iete (Bevingen, ... ), ieten (Halen, ... ), ietn (Zonhoven), iēete (Margraten), iiette (Nieuwerkerken), ijte (Borgloon, ... ), ijten (Sint-Martens-Voeren), iätən (Zonhoven), ièten (Hasselt, ... ), ièətə (Zepperen), iêten (Rotem), ië.te (Hasselt), iëte (Groot-Gelmen), iëten (Schinnen, ... ), iəte (Ulbeek), iətə (Kortessem, ... ), ī.tə (Borgloon), īetə (Halen), īē-itə (Hoepertingen, ... ), īētə (Lummen), īətə (Linkhout, ... ), ĭĕ-it(t)ə (Alken, ... ), ĭĕ-itə (Diepenbeek, ... ), jeetə (Heusden), jette (Heers, ... ), jēetən (Diepenbeek), je’tə (Gelinden), jittə (Opheers, ... ), jéttə (Moelingen), ŏten (Tessenderlo), äte (Kelmis), äten (Gulpen), èjətə (Beverst), ète (Beesel, ... ), èten (As, ... ), ètə (Opitter), èète (Genk, ... ), èètn (Lommel), èètə (Berg-en-Terblijt, ... ), èëte (Gronsveld), èətə (Beverlo), éite (Rekem), éjeten (Noorbeek), éte (Spalbeek, ... ), éten (Lommel), étē (Kerkom), étĕ (Eupen), éttə (Bergen, ... ), ééjsə (Vaals), ééjsən (Raeren), éésə (Bocholtz), éétə (Achel, ... ), éétən (Eksel, ... ), ééətə (Amstenrade, ... ), ééʔə (Tessenderlo), éëte (Heppen), éətə (Bree, ... ), êite (Sevenum), êjten (Koersel), ête (Beek, ... ), êten (Arcen, ... ), êtə (Thorn), êêtn (Houthalen, ... ), êêtə (Baelen, ... ), êët (Rekem), êëte (Herk-de-Stad), êëten (Diepenbeek), ëte (Gronsveld), îête (Puth), îêtə (Binderveld, ... ), îêtən (s-Gravenvoeren), ŋ ten (Kleine-Brogel), əten (Kaulille), ɛ.tə (Meeuwen), ɛ:tə (Martenslinde), ɛ̄tə (Neerglabbeek), (mat.: = eute)  èètə (Schinveld), Aet dattet dichgout deit: laat het je smaken Gout aete en drénke is den hauve kos: uitnodiging om flink toe te tasten Gout aete en drénke hiljt lief en zeel biejein: uitnodeging om flink toe te tasten Dao is het gout van saete en drénke: dat is een goed kosthuis Hae haet de kos veur ?t aete: voor zijn levensonderhoud behoeft hij niets te betalen  aete (Sittard), cf. VD D-N s.v. "essen  éésə (Simpelveld), Doa kan me van de eëd è¯se Heë eest wie inne sjuredrèsjer Dat eest deë óp zienne kop alling: dat kan hij alleen wel op  è’se (Bleijerheide, ... ), Dèè kan ète wi-j einen heimejjer: Die kan bijzonder goed eten  ète (As, ... ), Dén/die ét nog zònder zörguut de körf: persoon die nog bij zijn/haar ouders woont Letters ge-aete hebbe: geleerd zijn Wie pap wil aete, mòt de lepel nie vergaete: zondere gereedschap kan men niet zȉn aete duut aete: gezamelijk eten bevordert de eetlust Smerges mòtte aete as enne kejzer, smiddágs as enne kunning, saves as enne kruujer  aete (Castenray, ... ), Hae haet twee bótteramme gegaete De kranke it weer mit sjmaak Me mót aete veur te laeve Veer aete óm twelf oere Gelökkig had nog nemes van t bedórve vleis gegaete  aete (Roermond), i met een staart (zoals: @)  îətə (Welkenraedt), idz\\"= eten ze  id (Sint-Huibrechts-Hern), met lengtestreep op de a  ätən (Hamont), met lengteteken op de eerste e  ète (Vroenhoven), ête (Beringen), met lengteteken op de eerste ‰  è.te (Tongeren), plaats met frequent behoud van "n"in auslaut  éétə(n) (Neeroeteren, ... ), père/mère  ète (Asselt), p‰re  ēten (Overpelt), warm eten  ete (Valkenburg), ww  aete (Tegelen), eëte (Heerlen), ê"te (Beverlo), zie ook vreten  ië.te (Zonhoven), zoals in être  ête (Baexem), éédzjéé gjáán kéés  ééd (Kermt), ê als in FR. être  êten (Genoelselderen), êtë mèt làng tàan: met tegenzin eten Hët êtë aut zënë mónd spôrë  êtë (Tongeren), hachelen: bargoens Doe kéns mich de bout hachele: je kunt me gestolen worden "bout"is letterlijk "drol  hachele (Sittard), kauwen: kuie (Heerlen), koffie drinken: #NAME?  koffie drinken (Valkenburg), leisten: leiste (Echt/Gebroek), nammen: namme (Gronsveld), kindertaal  namme (Valkenburg), nam’me (Bleijerheide, ... ), nammëkës doen  nammë (Hoeselt), spikken: schpîkke (Valkenburg), sjpikke (Gronsveld), sukken: ww  sùkke (Beverlo) bikken || dineren || eten [DC 35 (1963)], [DC 37 (1964)], [RND], [Willems (1885)], [ZND 25 (1937)], [ZND A1 (1940sq)], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m] || eten (gezegd tegen kleine kinderen) || eten (kindertaal) || eten (w.w.) || eten ww. III-2-3
etensbakje miet: mit (Kelmis) Kleine bak waarin men koud eten mee naar de mijn nam. [monogr.] II-4
etensketeltje dubbele marmiet: dubbele mermit  døbəl mərmit (Mechelen-aan-de-Maas), eetketel: ™ niet omgespeld  ējətke͂ͅtəl (Kermt), eetketeltje: ēētkaetelke (Echt/Gebroek), eetmarmiet: v.  iətmərmet (Hasselt), etensketel: ééteskéétel (Neer), etensketeltje: aetes-kaetelke (Tegelen), aeteskaetel(ke) (Tegelen), aeteskaetelke (Reuver, ... ), êeteskeêtelken (Velden), etensmietje: aetensmīētje (Sevenum), êêtesmietje (Velden), gamel: gamɛl (Bocholt, ... ), kəmeͅl (Tungelroy), invuller is niet zeker van het antwoord  gamel (Bree), m. mv. gam\'ls  gamɛl (Borgloon), mv. ~\\ of ~ls  gəmeͅl (Wellen), v.  gamɛl (Hasselt), vr.  gameͅl (Sint-Truiden), zoals bij soldaten  gamɛl (Kaulille), gamelletje: gimɛləʔə (Kwaadmechelen), henkelding: heŋkəpeŋk (Stokkem), hinkeldink (Weert), henkelmann (d.): eikeman (Roosteren), hampelman (Milsbeek, ... ), heenkelman (Milsbeek, ... ), heͅŋkəman (Echt/Gebroek), hinkelman (Echt/Gebroek, ... ), hinkelmān (Hoensbroek), hinkeman (Nunhem, ... ), hinkemàn (Boekend), hinkkeman (Baarlo), hènkelman (Buchten), ingeman (Weert), inkeleman (Grathem), inkelman (Leuken), inkeman (Buchten, ... ), inkemanne (Swalmen), kink (Guttecoven), ênkeman (Urmond), deze pannetjes komen niet meer voor, ze worden langzaam antiek  inkelman (Roermond), een dubbele ketel of pannetje dit woord schijnen de Lommelse arbeiders die in duitsland (bijv. Ratingen) gewerkt hebben  heŋʔəman (Lommel), henkelmannetje: enkelmenke (Herten (bij Roermond)), heenkelmenneke (Middelaar), henkelmenneke (Castenray, ... ), hinkelmenke (Weert), inkemanne (Ell), oud  hinkelménke (Melick), henkelpot: hinkepot (Schimmert), henkeman: eͅŋkəman (Stokkem), kastrolletje: kəstroͅləkə (Hasselt), knuur: knūūr (Tegelen), marmiet: marmēt (Neerharen), marmeͅt (Gelieren/Bret), marmit (Rothem), mərmīət (Lanklaar), 2- of 3 delig draagbaar eetketeltje - 2 of 3 blikken pannetjes boven elkaar met hengsel  marmiet (Heerlen), ander woord niet bekend  marmet (Waterloos), cylindervormig ijzeren, thans geëmailleerd keteltje, waarin het middageten aan werklui gebracht werd  marmit (Heerlen), drie potjes op elkaar  marmiet (Spekholzerheide), dubbele pot met hengsel om het eten mee te nemen; ook enkel, met hengsel  marmit (Hoensbroek), gewoonlijk van verglaasd ijzer om eten te dragen  marmiet (Heerlen), klein koperen marmitje om eten naar het land te brengen  mərmet (Wellen), om middageten naar het veld te brengen  marmiet (Mechelen), soort ketel om eten in mee te nemen naar het werk vroeger vaak emaille  merremet (Wijk), uitspraak zoals geschreven dit woord gebruiken we niet voor een waterketel, maar om etenaan een arbeider te brengen: bestaat uit 2 delen een voor de soepen een voor de aardappelen groente en vlees gedragen aan een hengsel  marmiet (Brunssum), voorheen om warm eten naar het veld te brengen  marmiet (Heerlerheide), vr.  mər⁄mēͅt (Boekt/Heikant), zie 7  mermiet (Heerlen), zie verder vraag 7  mərmeͅt (Diepenbeek), marmietje: marmitsje (Sint-Pieter), marmɛtəkə (Lummen), marəmɛtəkə (Beringen), mārmitšə (Genk), mərmijʔən (Lommel), permietje (Puth), twee keteltjes met daartussen een handvat  bermietje (Oirsbeek), middagketeltje: medexkitəlkə (Bree), miet: miet (Kerkrade), mit (Bleijerheide, ... ), mietevrèter  miet (Mechelen), ook in 3 etages  miet (Bleijerheide), mietje: mietje (Eygelshoven, ... ), gemailleerd pannetje met handvat waarin warme maaltijd naar het veld werd gebracht  mietje (Eygelshoven), pannetje: pɛnkə (Maaseik), pɛnəkə (Maaseik), pannetje wel bekend maar niet de naam  pannetje (Klimmen), soepmarmiet: su̞pmarmeͅt (Paal), soepmarmietje: o.  soͅpmərmeͅi̯tšə (Borgloon), soepterrine: soptrien (Sittard) berremiet/ marmiet, in de betekenis van koperen waterketel; betekenis/uitspraak [N 20 (zj)], [N 20 (zj)] || draagsel voor eten || gamel, eet- of kookketel || gamel, eetketeltje (meestal twee aan elkaar) || marmiet [Roukens 14 (1937)] || twee keteltjes opeen gestapeld, waarin (warm) eten naar het veld gebracht werd || tweedelig vaatwerk voor transport van eten naar het veld || tweelingpannetje (voor soep en aardappelen) om eten naar arbeiders in het veld te brengen (hinkelman) [N 20 (zj)] III-2-1
etensresten achterbaat: achterbaat (Koersel), afval: aafvaal (Lanaken), aafval (Achel, ... ), aafvaël (Overpelt), aaval (Lanklaar), afal (Neerglabbeek, ... ), affal (Montenaken, ... ), afval (Genk, ... ), aofa:l (Heers), aofval (Sint-Lambrechts-Herk), āfval (Hamont), āfvāl (Lanaken, ... ), ōͅ.ffal (Borgloon), bak: bak (Lommel), braddel: braddel (Wellen), bradel (Sint-Truiden, ... ), breuzel: breuzel (Sittard), breuzeling: Syst. Frings  brø̄zəleŋ (Heppen), brokkeladen: brekkeluioje (Bilzen), brokkelen: brokkelen (Hamont, ... ), brokkelle (Oost-Maarland), Syst. Grootaers  broͅʔlən (Lommel), brokken: brek (Alken), brokke (Zepperen), brokken (Diepenbeek), broͅkə (Mettekoven), brək (Hoepertingen), Syst. Veldeke  brokke (Kinrooi), etensresten: eitensreste (Roosteren), ēͅtəsrɛs (Sittard), Syst. WBD  èè.tesreste (Boukoul), frekje: frèkske (Grathem), greumelen: greumelen (Zonhoven), greumelle (Oost-Maarland), grø͂ͅmələ (Zonhoven), grøͅmmelen (Neerpelt), Eigen phonetische  greumələ (Valkenburg), Eigen syst. Van brood.  grümele (Heerlen), Syst. Frings  griemələ (Gruitrode), griməl (Linde), grimələ (Gelieren/Bret), greumels: greumels (Heusden), griəməls (Bree), Syst. Frings  grø̄məls (Koersel), greumeltjes: Syst. WBD  greumelkes (Nederweert), kemmel: kɛmmel (Paal), klatjes: Syst. WBD  kletjes (Velden), klats: klats (Mechelen-aan-de-Maas), klatsen: klatse (Alken), Syst. WBD  klatse (Neer), klatze (Baexem), klatsjes: kletskes (Hasselt, ... ), Syst. WBD  kletskes (Baexem, ... ), klètskes (Maasniel, ... ), kliek: Syst. WBD  kliek (Venlo), kliekjes: kliekskes (Sittard), klitsklatsjes: klits’kletskes (Tegelen), uitsluitend mv. uitsluitend verklw.  klitskletskes (Altweert, ... ), knammelen: knammele (Venlo), knauwelen: knauwele (Gruitrode, ... ), knauwelen (Kaulille, ... ), Aetj di-j knoûwel zellef mer op  knoûwele (Altweert, ... ), Syst. Frings (?)  knau̯ələ (Kinrooi), Syst. WBD Restjes van brood: knawwele. In tegenstelling tot wat Simons en Kats over het Roermonds beweren, spreken de oude mensen in Maasniel nog een duidelijke AW, o.a. in blaw, klawwe, zawwel.  knawwele (Maasniel), knauwels: knauwəls (Lommel, ... ), knau̯wəls (Beek (bij Bree)), knauweltjes: knawəlkəs (Opglabbeek), kneuzen: knuis (Posterholt), korsten: korste (Tungelroy), koəsten (Nieuwerkerken), Syst. Veldeke  kooste (Kinrooi), korstjes: Syst WBD Van brood  kurstjes (Neer), kruimelen: Syst. WBD  krūūmele (Neer), kruimels: Syst. Frings  krøͅi̯məls (Melveren), Syst. WBD  krumels (Venlo, ... ), kruimeltjes: kriejemelkes (Hasselt), kry(3)̄məlkəs (Bocholt), ortelen: Niet goed leesbaar (TvdW)  eurtelen (Valkenburg), orten: eurte (Groot-Loon, ... ), eurten (Voort), eu̯rtə (Zichen-Zussen-Bolder), eùrte (Mechelen-aan-de-Maas), ērtən (Bilzen), oertə (s-Herenelderen), oorte (Sittard), orsə (Eupen), orte (Gelinden, ... ), orten (Borlo, ... ), ortë (Hoeselt), otse (Kerkrade, ... ), ōͅtə (Blitterswijck, ... ), oͅrt (Blitterswijck, ... ), oͅrtə (Ketsingen), uerte (Gronsveld), urte (Margraten), èrte (Martenslinde), èùrte (Oost-Maarland), òtse (Waubach), ôrte (Guttecoven), ôtse (Eygelshoven), örte (Gronsveld, ... ), ørtə (Mechelen-aan-de-Maas, ... ), ø̄rtə (Tongeren), ø͂ͅrtĕn (Diepenbeek), øͅrtə (Borgloon, ... ), ərtə (Beverst, ... ), ’orten (Val-Meer), #NAME?  orte (Susteren), (korte oo-klank).  ootte (Heerlen), An dusj darfs doe jing ót¯se maache  ót’se (Bleijerheide, ... ), Boe de sjieper z¯n örte bewaort Ook horte: De goddeloeze dee kraog niks, gein horte of restante  örte (Maastricht), Eigen syst.  orte (Heerlen), Hòmmel òp ennen dorren ták, schieëper nimt de orte waar  orte (Castenray, ... ), schj=ch van chocolade  eurte (Heerlerheide), Syst. Eijkman  oͅrtə (Gennep), Syst. Frings  oͅrtə (Gingelom, ... ), Syst. Veldeke  otse (Bocholtz), Syst. WBD  oorte (Buchten), oorten (Urmond), orte (Broekhuizen, ... ), òtse (Mechelen), Syst. WBD Maak gein aorte  aorte (Limbricht), voeder  orte (Echt/Gebroek), òrtë voertgóië és Slïvvënhéer nuò¯dë òugë stêkë  òrtë (Tongeren), ortjeren: uts-jere (Bleijerheide), ortjes: ortjes (Ottersum), oud eten: oad ejete (Mechelen), overblijfselen: euverblijefsele (Sint-Truiden), Syst. WBD  euverbliefsel (Geleen), overschot: den iëversjoët (Bilzen), eeverscheut (Hasselt), eeverscheuët (Hasselt), eeverschoot (Ophoven), eoverschot (Paal), euverchot (Mechelen-aan-de-Maas), euverschoe-ot (Ulbeek), euverschooet (Voort), euverschoot (Eksel, ... ), euverschot (Alken, ... ), euversjoot (Ell), euversjot (Baarlo), euverskot (Mielen-boven-Aalst, ... ), everschoot (Kuringen, ... ), everschot (Berbroek, ... ), ieverschoet (Grote-Brogel), ieverschooet (Opoeteren), ieverschuut (Meeuwen), ieversjoot (Bree), ieëversjóét (Neeroeteren), ivərschut (Genk), iëverschoët (Neeroeteren), īvəršy(3)̄ət (Opoeteren), neverschoot (Stokrooie), overschoot (Bocholt, ... ), overschot (Achel, ... ), overschôt (Overpelt), ovərschot (Leopoldsburg), ovərsxot (Gutshoven), ōəverschot (Velm), uii̯verschot (Zepperen), uiverschot (Borlo), uiverschowet (Sint-Lambrechts-Herk), uverschoot (Maaseik), uversjôêt (Bocholt), yvəršut (Rotem), yvəršūt (Maaseik), êûverschoo-w-et (Eksel), óévərsxot (Gutshoven), övərsxot (Hasselt), øvərschot (Sint-Truiden), øvərsxot (Herk-de-Stad), ø̄vərchōt (Lanaken), ø̄vərsxōt (Houthalen), ø̄vərsxōət (Zonhoven), ø̄vəršōt (Mechelen-aan-de-Maas, ... ), ø͂ͅveršoi̯t (Diepenbeek), ø͂ͅvərsxoͅt (Beverlo, ... ), əvərsxot (Heers), (m.).  ø̄vərsxōt (Helchteren), Eigen spellingssyst. Zie vragenlijst p.6  euversjaot (Berg-aan-de-Maas), Syst. Frings  evərsxø̄t (Hasselt), ēvərsxōt (Peer), ēvərsxø.t (Hasselt), yvəršut (Maaseik), yvəršūt (Bocholt), øvəršōͅt (Mechelen-aan-de-Maas), ø̄vərsxoͅt (Beringen, ... ), ø̄vəršōt (Kessenich), ø͂ͅvərskoͅt (Opheers), Syst. Frings mnl.  īvəršy(3)̄t (Bree), Syst. Frings Mnl.  ōvərsxoͅt (Achel), Syst. IPA  ø̄vərsxo̞ͅt (Paal), Syst. Veldeke  euversjeut (Tegelen), Syst. WBD  euvercheut (Maasniel), euverschot (Blerick), euversjeut (Roermond), euversjot (Baarlo), overschoot (Nederweert), overschot (Leuken), ŏversjeut (Meijel), ueversjot (Tegelen), èùversjot (Baexem), overschot van het eten: Syst. Frings  øͅi̯vərsxōͅt ˃van ət ētə (Sint-Truiden), overschoters: Syst. Frings  ōvərsxø̄tjrs (Neerpelt), overschotjes: Syst. IPA  ōvərsxø̞i̯ʔəs (Kwaadmechelen), Syst. Wbk. van Bree  iêversjeetsjes (Bree), overschots: euəvəschots (Gelinden), overschotten: Nieuwe [spelling]  euversjeut (Reuver), Syst. WBD  euversjäöt (Melick), prats: prats (Venlo), Zit dae brats maar zolang op den aanrèk  bratsj (Roermond), pratsjes: pratschkes (Roermond), rammenanten: rammenante (Maastricht, ... ), rammënaantë (Hoeselt), rammënàantë (Tongeren), ramənante (Meeswijk), rëmënàantë (Tongeren), overblijfsel wordt voornamelijk in het meervoud gebruikt: de rammenante  rammenant (Sittard), rest  rammenant (Sittard), Veer kaome te laat en mooste kóntent zien mèt de rammenante  rammenante (Maastricht), rest: rest (Kaulille, ... ), rest van gister: Syst. WBD  de rest van gister (Oirlo), restanten: rɛstāntə (Tongeren), n. alg.  rêstante (Bilzen), resten: reste (Ittervoort, ... ), resten (Valkenburg), Syst. Eykman  rɛstə (America), Syst. Veldeke  reste (Tegelen), restjes: Syst. Frings  rɛsjəs (Hamont, ... ), Syst. WBD  restjes (Nederweert), schraapslingen: sɛrabsleŋə (Borgloon), tafelafval: taofel aafal (Thorn), verzauweld eten: Syst. WBD  verzauwelt aete (Holtum), wat van de tafel afvalt: wat van de taofel aaffilt (Puth) afval || etensoverblijfselen || etensrest || etensresten || Etensresten, overschotjes (orte?) [N 16 (1962)] || etensrestjes || etensrestjes, overschotjes [N 16 (1962)] || het overschot van den middag dat de knechten en meiden krijgen in de groote huizen || hoe heten de resten van het eten van mensen [ZND 34 (1940)] || kleverige etensresten || kliekje || kliekjes, etensresten || laatste etensrestjes || onder elkaar gehusselde etensresten || overblijfselen van een maaltijd || rest overgeschoten voedsel || rest van voedingsmiddelen || resten || voedselresten || voedselrestjes || Überbleibsel, Resten III-2-3
etenszak tas: tājš (Kelmis) De zak met eten die men voor een bepaalde dienst mee naar de mijn nam. [monogr.] II-4