e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
glijbies [wld ii.10, p. 26] binnenbies: binnebies (Bleijerheide), binnenbies (Lommel), binnəbiĕs (Milsbeek), binnenbiesvoering: binnebiesvoering (Zonhoven), champignon (fr.): šampəljoŋ (Montzen), gladde voeringspijp: gladde vooringspeep (Maasbree), glijbies: geleibies (Heerlerheide), glijbees (Dilsen), glijbies (Genk, ... ), gəleͅjbis (Meijel), Heel oud.  gəlèjbiĕs (Roggel), roetsjbies: rutsjbies ? (Bleijerheide) Een reep leer die op dezelfde plaats loopt, maar dan aan de binnenkant van de schoen en die dient om de hiel gemakkelijk in de schoen te laten schuiven? (geleibies of glijbies?) Zie tek. 18c. [N 60 (1973)] || Een reep leer in het algemeen? (bies) [N 60 (1973)] III-1-3
glijden baantje rijden: baanke rije (Beringen), de baan slaan: Op een ijsbaan.  baansloaë (Heerlen), een schuiver maken: einə schuuvər maakə (Montfort), flitsen: flitse (Montzen), flitṣe (Montzen), flutse (Montzen), flutše (Eupen), flutšə (Eupen), glijden: glaiə (Borgloon, ... ), glāen (Hasselt), gleejen (Heijen, ... ), gleie (Kesseleik, ... ), gleije (Koersel, ... ), gleijə (Kapel-in-t-Zand, ... ), glein (Sint-Truiden), gleje (Schaesberg), gleɛjən (Sint-Huibrechts-Lille, ... ), glēīën (Tessenderlo), glieje (Genooi/Ohé, ... ), glieë (Reuver, ... ), glieə (Sevenum), glije (Borgharen, ... ), glijje (Griendtsveen, ... ), glijën (Peer), glijə (Wijnandsrade, ... ), glīējə (Venlo, ... ), glèien (Helchteren), glèje (Schaesberg), glê? (Beringen), ps. de e staat subscript geschreven en is omgespeld in: ë.  glieë (Sevenum), glitschen (du.): gletse (Eijsden, ... ), gletše (Rekem), gletšə (Opgrimbie), gli.tšə (Eys), glietschen (Heerlerbaan/Kaumer), glietsje (Gulpen, ... ), glietsjə (Hulsberg), gliĕtsjə (Heerlen), glitse (Maasbree, ... ), glitsje (Geulle, ... ), glitsjən (Urmond), glitṣe (Montzen), glitsen: gletse (Eijsden, ... ), gletše (Rekem), gletšə (Meeswijk, ... ), gli.tšə (Eys), glietschen (Heerlerbaan/Kaumer), glietsje (Eygelshoven, ... ), glietsjə (Hulsberg), gliĕtsjə (Heerlen), glitsche (Eupen), glitse (Maasbree, ... ), glitsje (Geulle, ... ), glitsjən (Urmond), gəletsə (Niel-bij-St.-Truiden), gewoonlijk oetglitse: uitglijden  glitse (Maastricht), kaaien: ka:jən (Boorsem), kae:jə (Opgrimbie, ... ), kaejə (Mechelen-aan-de-Maas, ... ), kaejən (Leut), kaien (Meeswijk), kaiën (Boorsem), kei-jə (Grevenbicht/Papenhoven), keie (Neerharen), keien (Elen), keije (Amby, ... ), keiën (Amby), keiə (Schimmert), keje (Ulestraten), kejen (Amby), kejje (Beek, ... ), kejë (Lanklaar), kĕje (Berg-en-Terblijt, ... ), kĕjen (Urmond), keͅjə (Lanaken), kijje (Eisden), käje (Heek, ... ), kèje (Schimmert), kèjje (Bunde), kèjjen (Mheer), kêjje (Schimmert), kêjən (Lanaken), kêîje (Meerssen), kɛe:jə (Opgrimbie), kɛjje (Eisden), #NAME?  kaejə (Rekem), kejjë (Lanklaar), keye (Caberg), Op een glijbaan.  kɛi̯ə (Eys), Op ijs.  keie (Noorbeek, ... ), litsen: letsje (Schinnen, ... ), lĕŭtze (Baelen), liĕtsjə (Amstenrade, ... ), litsche (Vijlen, ... ), litse (Echt/Gebroek, ... ), litsen (Montfort, ... ), litsje (Doenrade, ... ), litsə (Heel, ... ), litše (Brunssum, ... ), #NAME?  litsë (Lanklaar), 74, 126  dich liĕts (Roermond), litse (Roermond), Jing (kinderen) litsen graag.  litsə (Meeuwen), Opm. betekent eigenlijk: uitglijden.  litse (Beegden), Uitglijden  litse (Beegden), reddelen: reddele (Wellen), rèddele (Sint-Truiden), réddele (Zonhoven), Ook lopen gaan, verdwijnen.  red-dê-lê (Widooie), rijzen: (rijze).  rê"ze (Beverlo), Hè liet zich öt de boe"m rê"ze.  rê"ze (rijze) ? (Beverlo), ritsen: retsə (Halen), reͅtsə (Donk (bij Herk-de-Stad)), ritse (Loksbergen, ... ), ritsen (Gruitrode, ... ), ritsə (Loksbergen), rätsche (Eupen), WNT: retsen, 1. Glijden, schuiven.  raĕtzen (Genk), roetsjen: roetsche (Eys), roetschen (Reuver), roetse (Tegelen, ... ), roetsje (Bocholtz, ... ), roetsjə (Simpelveld), rootsjə (Grevenbicht/Papenhoven), rŏĕtsjə (Nieuwenhagen), rutschen (Schinnen), rótse (As), rótsje (Dieteren), rótsjə (Susteren), rôtsje (Geleen, ... ), rötse (Montzen), #NAME?  rótsje (Maastricht), [Paragraaf: regelmatige werkwoorden].  ròtsje (Boorsem), Duits rutschen.  ròtsen (Geistingen), Het vermaak bestond hierin, door zich op èèn klomp, vanaf een steile hoogte, naar beneden te laten glijden. Heel vaak ging dit ten koste van de "bôksebaom"(het achterstuk van de broek). Geliefde plaatsen voor het roetsje waren, evenals voor het tun-ke rôlle, de Peelberg en de bermen in "t Koppelsjträötje".  roetsje (Herten (bij Roermond)), NB roetsj: glijbaan; roetsjbaan: glijbaan.  roetsje (Bocholtz, ... ), Nhd. rutschen. B.v. Een rotsjbaan is voor het plezier van te rotsjen.  rotšə (Meeswijk), Van Dale: roetsjen (&lt;Hd.), langs iets afglijden.  roetse (Venlo), vgl. roetsjbaan: glijbaan.  roetsje (Kerkrade), Zie: rótsj, rótsjbaan.  rótsje (Sittard), rollen: roole (Linkhout), rutschen (du.): (roetschen) (Reuver), roetsche (Eys), roetse (Weert), roetsje (Geleen, ... ), roetsjə (Simpelveld), rootsjə (Grevenbicht/Papenhoven), rŏĕtsjə (Nieuwenhagen), rutsche (Lontzen), rutschen (Schinnen), rytšə (Raeren), rótse (As), rótsjə (Susteren), rôtsje (Geleen), rötṣe (Montzen), [Paragraaf: regelmatige werkwoorden].  ròtsje (Boorsem), Fr. glisser  rötse (Montzen), Minder gebruikt  rutṣən (Rotem), schampen: schaampe (Amby, ... ), schampen (Eksel, ... ), sjampe (Gulpen, ... ), sjampə (Doenrade, ... ), sjámpə (Heerlen, ... ), [Paragraaf: regelmatige werkwoorden].  sjampe (Boorsem, ... ), scharrebrikken: chaffelika (Koninksem), chervelike (Overrepen), savəlikə (Koninksem), schɛ:vrikən (Hoeselt), selbrikke (Sint-Pieter), sjerrebrikke (Bilzen), slebrikke (Sint-Pieter), sləbreͅkə (Maastricht), šavəlikka (Koninksem), šerrebrikkən (Bilzen), šerrəvrikken (Bilzen), šəvrikə (Martenslinde), #NAME?  sjerrebrikke (Bilzen), slabrikke (Caberg), - op `t ijs.  slavrikke (Eijsden), Met schaatsen: sriksu:n raje  səbrikken (Bilzen), schiebelen: sjiĕbələ (Nieuwenhagen), schijvelen: schievele (Wolder/Oud-Vroenhoven), sjievele (Caberg, ... ), sjievələ (Maastricht), sjiévele (Gronsveld), šīvele (Maastricht), šīvələ (Maastricht), van iets afglijden, gewoonlijk met een voozetsel  šivele (Maastricht), schrankelen: sjrankele (Kortessem), šreͅŋkələ (Martenslinde, ... ), schravelen: [Paragraaf: regelmatige werkwoorden].  sjroevele (Boorsem), schrikkelen: schriggelen (Elen), schrikkele (s-Herenelderen, ... ), shrikkele (Rosmeer), sjchrikkele (Val-Meer), sjrigelen (Kanne), šregələ (Kanne), šrigələ (Kanne), šrikələ (Vroenhoven), ṣrekələ (Zichen-Zussen-Bolder), Op ijs.  sjrikkələ (Vlijtingen), Vnl. over ijs.  (schrikkelen) (Eigenbilzen), schrikken: Vnl. over ijs.  schrikken (Eigenbilzen), schroevelen: Vgl. sjroevëlberrëg: schuifaf.  sjroevëlë (Hoeselt), schuifelen: sjufelen (Heythuysen), sjuffĕle (Hoeselt), sjuufele (Tungelroy), schuivelen: schievele (Wolder/Oud-Vroenhoven), sjievele (Caberg, ... ), sjievələ (Maastricht), sjiĕbələ (Nieuwenhagen), sjiévele (Gronsveld), sjufelen (Heythuysen), sjuffĕle (Hoeselt), sjuufele (Tungelroy), sjūvələ (Amby, ... ), ši.bələ (Eupen), šīvələ (Maastricht), Maar wel geschoven tussen de andere opgaven!  schibbele (Eupen), schuiven: schoe:və (Beringen, ... ), schoəvən (Tessenderlo, ... ), schoͅvə (Meldert), schuiven (Gruitrode, ... ), schuuve (Weert, ... ), schuve (Oirlo, ... ), schūūvə (Venlo, ... ), schŭvu (Brunssum, ... ), schèùvə (Leopoldsburg, ... ), schø͂ͅvə (Meldert), schûve (Gulpen, ... ), sjuuve (Neer, ... ), sjuuvə (Kelpen, ... ), sjuve (Heythuysen, ... ), sjūūvə (Heerlen, ... ), sjŭŭve (Mheer, ... ), sjûûvə (Schimmert, ... ), ṣivə (Meeuwen, ... ), /  schuven (Kinrooi), In de andere gevallen.  schüve (Tienray, ... ), schuiveren: schuivere (Boekend, ... ), slepen: schliepe (Epen, ... ), schlīpe (Montzen), schlîpe (Montzen), sjliefe (Kerkrade), sjliepe (Gulpen), sjliepen (Mechelen), sjlīēpe (Eys), sjlīēpə (Epen), šlīpə (Welkenraedt), Glijden op een glijbaan.  šlī.pə (Ingber), Op een glijbaan.  sjliepe (Gulpen), sleuren: schleere (Lutterade), schleire (Bingelrade), sjleere (Buchten, ... ), sjleeren (Geleen), sjleerə (Oirsbeek), sjleiere (Sittard, ... ), sjleijere (Einighausen), sjleire (Nieuwstadt), sjlēren (Born), sl".rə (Kortessem), sl"r`n (Zonhoven), sl"ren (Sint-Lambrechts-Herk), sl"rən (Zonhoven), sl"yrə (Borgloon), sle:rə (Schulen), sleejərə (Kermt), sleere (Dieteren), sleiĕre (Beverst), sleire (Maaseik), sleuire (Overrepen), sleure (Ell, ... ), sleuren (Bocholt, ... ), slērə (Hasselt), slieəre (Hasselt), sloe:jərə (Veulen), sloe:ərə (Rotem), sloerə (Voort), sloeure (Heers), sluere (Wellen), sluure (Weert), sly:erə (Widooie), slyjrə (Hoepertingen), slèùre (Thorn), slére (Kuringen), slérə (Kuringen), slö:rə (Vliermaal), slöre (Thorn), slø.rən (Zonhoven), slø:rə (Sint-Huibrechts-Hern, ... ), slørə (Hoepertingen, ... ), slørən (Hoepertingen), slø͂ͅrə (Bommershoven, ... ), #NAME?  schleere (Oirsbeek), sjleeëre (Geleen), sjlere (Merkelbeek), sleejrə (Kermt), Op het ijs  sleure (Neeritter), Spel  šleere (Brunssum), slibberen: bēͅŋə slibbərə (Genk), bɛnkə sleͅbərən (Tessenderlo), sjliebbere (Klimmen), sjliebere (Gulpen), sl"vərə (Molenbeersel, ... ), slebberen (Peer), slebbərən (Peer), sleͅbərə (Bree, ... ), sleͅbərən (Linde, ... ), slibbere (Afferden, ... ), slibberen (Elen, ... ), slibberə (Gennep), slibbərə (Meijel, ... ), slibər`n (Tessenderlo), slibərə (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), slibərən (Sint-Huibrechts-Lille), slubbere (Velm), slubberen (Eksel, ... ), sløbərə (Borlo), sløͅbərən (Eksel), ṣlibere (Montzen), #NAME?  slibbere (Tienray), B.v. op het ijs of over de modder.  slibbere (Jeuk), slibberen= glijden op het ijs met klompen aan  slibbere (Wijshagen), slidderen: schliddere (Beesel, ... ), sjlidd`re (Asenray/Maalbroek), sjliddere (Buggenum, ... ), sjlidderen (Posterholt), sjliddərə (Kapel-in-t-Zand, ... ), sliddere (Arcen, ... ), slidderen (Heythuysen, ... ), sliddörö (Stevensweert), sliddərə (Venlo), šliddərə (Swalmen), #NAME?  sjliddere (Neer), sliddere (Blerick, ... ), Op de glijbaan  sjliddere (Beegden), Op het ijs  sliddere (Sevenum), slijden: sjlieje (Simpelveld), slàje (Meterik), slöje (Horst), Zoals de jongens op het ijs.  shlieje (Mheer), slipperen: slepərə (Hamont, ... ), slepərən (Sint-Huibrechts-Lille), sleͅpərə (Hamont), slipperen (Lommel, ... ), slypərə (Neerpelt), #NAME?  slippere (Meijel), strankelen: strinkələ (Mal), uitglitschen (<du.): (oet)glitse (Maastricht), uitlitsen: oetlitse (Stevensweert), oetlitshe (Susteren), oetlitsje (Merkelbeek), oetlitsə (Montfort), uitrutschen (<du.): uitritsen (Linkhout), Indien het onverwacht gebeurd.  uutroetse (Venray), Uitglijden.  ū.tru.tsə (Ingber), uitschampen: oetsjampe (Kunrade), uitschampen (Linkhout), #NAME?  ówtsjàmpe (As), Uitglijden  outschampe (Kermt), uitschrankelen: uitglijden  outsjrankelen (Bilzen), uitschuiven: uitschuiven (Linkhout), zeilen: zèèle (Venray), langs een paal of plank  zeile (Gennep) *Reddelen: 1. Afrollen, roetsjen. || 2. Roetsjen. || [De jongensspelen: 13]. Schuiven. || Afglijden. || Afschuiven, afglijden. || baantje glijden [ZND m] || gleiten (glijden, glippen) [ZND m] || gleiten, glijden, glippen [ZND m] || glijden [SGV (1914)], [SGV (1914)], [ZND 01 (1922)], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m] || glijden (af-) || glijden (op het ijs) [ZND m] || Glijden, glibberen, schuifelen. || Glijden, roetsjen. || glijden, uitglijden [ZND m] || Glijden, vallen. || Glijden. [Willems (1885)], [ZND 01 (1922)] || Glijden: zich langs en oppervlak gemakkelijk, met zeer weinig wrijving voortbewegen (glijden, slibberen, glissen, schuiven, slifferen, slipperen, schampen). [N 84 (1981)] || Glijden; schuiven. || Glitsen (glisser). [Willems (1885)] || Glitsjen: Glijden. || hoe noemt men: op het ijs glijden (zonder schaatsen) [ZND 14 (1926)], [ZND m] || Jij glijdt. || Litsen: (uit)glijden. || Roetsjen. || schuiven [SND (2006)], [ZND 25 (1937)], [ZND m], [ZND m], [ZND m] || Schuiven, glijden. || sleuren, glijden || slieren (op het ijs glijden zonder schaatsen) [ZND 06 (1924)] || Wetenswaardigheden. [SND (2006)] III-1-2, III-3-2
glijden: uitglijden een schuiver maken: einə schuuvər maakə (Montfort), uitglitsen: oetglietsje (Schimmert), uitlitsen: oetlitse (Stevensweert), oetlitshe (Susteren), oetlitsje (Merkelbeek), oetlitsə (Montfort), uitroetsjen: Indien het onverwacht gebeurd.  uutroetse (Venray), Uitglijden.  ū.tru.tsə (Ingber), uitschampen: oetsjampe (Kunrade), #NAME?  ówtsjàmpe (As), Uitglijden  outschampe (Kermt), uitschetsen: (= uitglijden).  uŭtschetse (Oirlo), uitschrankelen: uitglijden  outsjrankelen (Bilzen) glijden [SGV (1914)] || Glijden over sneeuw of ijs. [N 38 (1971)] || Glijden. [ZND 01 (1922)] || Glijden: zich langs en oppervlak gemakkelijk, met zeer weinig wrijving voortbewegen (glijden, slibberen, glissen, schuiven, slifferen, slipperen, schampen). [N 84 (1981)] III-3-2
glijders of lopers van de sleepcultivator slede: slęi̯ (Baarlo, ... ), šlęi̯ (Schimmert), šl˙ɛ ̝i̯ (Cadier), sledeijzeren: šlęi̯īzǝrǝ (Bleijerheide), sleepijzers: slęi̯.pīzǝrs (Horst, ... ), sloffen: slofǝ (Kinrooi, ... ) Voor de bedoelde sledeijzers zie men afb. 79. [N 11A, 151e] I-2
glijgoot halfronde: hǭfrǫŋ (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Domaniale]) Een vaststaande, hellende transportgoot, waar de steenkool door eigen gewicht doorglijdt. De goot bestaat uit halfronde plaatijzeren goten die dakpansgewijs aan elkaar worden verbonden. Dit vervoermiddel wordt met name in steile pijlers toegepast. [monogr.] II-5
glijstoeltje karretje: karkǝ (Venray), wageltje: wē̜.gǝlkǝ (Sittard), wagentje: wǭgǝtjǝ (Milsbeek), wɛ̄ntjǝ (Spekholzerheide) Toestel dat de volle vormen uit de pers duwde. [monogr.] II-8
glimlachen achter in zijn mond lachen: he lachde achter in ziene mond (Neeroeteren), achter zijn mond lachen: achter zijn mond lachen (Peer), achter zijn tanden lachen: he lacht achter zen taan (Peer), binnensmonds lachen: bennesmonds lache (As), bennesmonds làche (As), een beetje lachen: ein bitje lachen (Bocholt), laach ə bitsjə (Eigenbilzen), effetjes lachen: hē laxdə əns eͅfəkəs (Stokkem), eventjes lachen: effekes lachen (Kaulille, ... ), efəkəs laxə (Opglabbeek), eͅfəkəs laxə (Stokkem), giechelen: gichelen (Gruitrode, ... ), giechelen (Eksel), zet do te giechelen (Achel), gedempt lachen  giechelen (Reppel), glimlachen: glemlaxə (Meeuwen), glemlaxən (Neerpelt, ... ), gleͅmlaxə (Neerglabbeek), glimlaachen (Schulen, ... ), glimlache (Maastricht, ... ), glimlachen (Bocholt, ... ), glimlaggen (Meijel), glimlaggə (Montfort), glimlagə (Roermond), glimlàchə (Maastricht, ... ), glimlàgə (Maastricht), hij glimlacht (Hamont), ie glimlachden ins (Rotem), inwendig lachen zonder kwade bedoelingen  glimlachen (Kinrooi), ps. invuller twijfelt over het antwoord!  glimlache ? (Herten (bij Roermond)), glimlachen ? (Jeuk), greilachen: grîelààchə (Zonhoven), wnt V, 644: greien: krijten, schreien  greelachen (Beringen, ... ), greilachen (Peer), gri-jlàche (As), grie-lache (Schaesberg), griejelachen (Kermt), grielache (Eisden, ... ), grielachen (As, ... ), grilaxə (Zutendaal), griəlaxən (Sint-Lambrechts-Herk), grījəlaxə (Zonhoven), grīlachen (Diepenbeek), grīlāxtən (Diepenbeek), grīlāxə (Moelingen), grélachen (Koersel), gremelen: gramiele (Jeuk), gramielen (Velm), greemele (Kesseleik), greemelə (Doenrade), greemələ (Schinnen), gremele (Haelen), gremiele (Sint-Truiden), gremille (Sint-Truiden), gremələn (Zolder), gri.əmələ (Eys), griemele (Eys, ... ), griemmele (Vaals), grieëmele (Klimmen), grimieelen (Wilderen), grimmele (Sevenum), grimmelle (Vijlen), grimmələ (Epen), griémele (Gronsveld, ... ), grīēmelə (Oirsbeek), grĭĕ⁄əmələ (Brunssum), grəmīējələ (Loksbergen), jrieëmele (Kerkrade), jrieë’mele (Bleijerheide, ... ), (Eijsden!).  griemele (Noorbeek), griemslachen: griemslache (Maastricht), grijnlachen: grienlachen (Genk, ... ), grinlachen (Heusden), grinlaxə (Genk), grijnslachen: greenslaachte (Vroenhoven), grienschlechu (Brunssum), griensjlache (Voerendaal), grienslache (Maasniel, ... ), grienslachen (Rekem, ... ), grijnslache (Vlodrop), grijnslachen (Reppel), grinchlachen (Mechelen-aan-de-Maas), grinsjlache (Geleen, ... ), grinslache (Eisden), grinslachen (Bos), grīnsjlàchə (Heerlen), vals lachen  grienslachen (Neeroeteren), grijnzelen: grīnsjələ (Heerlen), grijnzen: grinsen (Hoeselt), grinzen (Millen), griènsen (Lanaken), grîênze (Swalmen), grimlachen: greemlaachen (Neerpelt), griemlachen (Hamont), grimlaachten (s-Herenelderen), grimlachen (Lommel), grimlaxə (Borgloon), grīēmláchə (Heel), grimmen: grimme (Wellen), grimslachen: grimsjlache (Geulle, ... ), grimslache (Maastricht, ... ), grimslachen (Born), grinneken: grinneke (Maastricht, ... ), grissebekken: *slecht leesbaar  grissebeeken (Vlijtingen), grozelen: greuzele (Horst, ... ), grunzelle (Venray), grèùzele (Sevenum), heel eventjes lachen: iəl efəkəs laxə (Stokkem), heimelijk lachen: heimelijk lachen (Bos, ... ), heimelijk lachte (Bilzen), hemelik laachten (s-Herenelderen), hij lacht hamelijk (Tessenderlo), hij lacht heimelijk (Kaulille, ... ), hèmelijk lachen (Oud-Winterslag), heimelijke, een-: tes nən he͂ͅmələkən (Genk), in uw eigen lachen: ien òw aege láche (Venray), in zijn eigen lachen: en z`n eege laachen (Kermt), hei laxt wejə en zən āgə (Tessenderlo), hij lacht in z`n eigen (Lommel), hij lacht in zijn eigen (Hechtel, ... ), hij lachte in zijn eigen (Kaulille), hij lahcde in z`n eigen (Koersel), hè lachden in zen eigen (Zutendaal), in z`en eigen lachen (Koersel), in z`n eege laage (Montenaken), in z`n eige lache (Rekem), in z`n eige lachen (Rekem), in z`n eigen lachen (Rekem), in zijn eigen lachen (Maaseik), laacht in zen eegen (Schakkebroek), laachte èn z`n ége (Bilzen), in zijn vuist lachen: e lacht in ze vaast (Sint-Truiden), hij lachte heimelijk in zijn voest (Neerpelt), in er vouws lache (Hoepertingen), in zèn vaus lache (Genk), (~ binnenpret).  in zin vowst làche (As), in zijn vuistje lachen: hij lach tin z`n vusje (Tessenderlo), kokkelen: koekkele (Klimmen), lachen: kiek er lach (Rekem), laachten (Herstappe), laage (Montenaken), lache (Muizen, ... ), lachen (Bree, ... ), laxən (Dilsen), stil lachen  kiek er lach (Rekem), lachen in zijn eigen: lachen `n z`n eigen (Vucht), lief lachen: leef lache (Neeroeteren), manslachen: manslachen (Gelinden), miemelen: miemele (Heerlen), moffelen: moeffele (Waubach), mompelen: mompelen (Stein), (= binnen monds praten).  momele (Meijel), mondslachen: mondslache (Gutshoven), monkelen: moenkele (Gulpen, ... ), monkele (Caberg, ... ), monkelen (Montfort), moonkele (Mheer), moonkələ (Maastricht), mònkele (Reuver), mòònkele (Posterholt), móngkələ (Niel-bij-St.-Truiden), mónkələ (Susteren), mônkele (Nunhem, ... ), (= glimlache).  mónkele (As), op iemand lachen: op iemet lâchte (Hoeselt), plezier hebben: plezier hebben (Schulen), schoon lachen: schoeën lachen (Peer), schoontjes lachen: hij zaat do schoonekes te lachen (Stokkem), staan greilachen: wnt V, 644: greien: krijten, schreien  staan greelachen (Beverlo), stiekem lachen: sjtiekəm láchə (Reuver), stiekem lachen (Hamont), stiekem uitlachen: sjiekəm oetlachə (Kapel-in-t-Zand), stil lachen: stil lachen (Hechtel), stille lach: sjtille lach (Oirsbeek), stilletjes lachen: hij lachte zoeë is stillekes (Kerkhoven), stelekəs laxən (Hamont), stillekens lachen (Sint-Truiden), stillekes lachen (Hechtel, ... ), zieten: heimelijk lachen  zieten (Lommel), zo eens lachen: hiə laagte zoə ins (Alken) glimlachen || glimlachen (verstolen -) || grijnslachen, monkelen, binnensmonds lachen || hoe zegt ge "glimlachen"in uw dialect ? Bestaat er geen woord om dit "stil lachen"uit te drukken, geef dan op door welke omschrijving men dit weergeeft. [ZND 39 (1942)] || meesmuilen, glimlachen || onhoorbaar lachen door de mond te vertrekken [monkelen, glimlachen] [N 85 (1981)] III-1-4
glimworm bliewit: bliewit (Maasniel, ... ), broedworm: broejdworm (Ospel, ... ), dauwwormpje: dauwwŏrmke (Buggenum), dauwwörmke (Buggenum), donderworm: donderworm (Heel), donderwormpje: wordt gezegd tegen blaaspoot, klein insect  donderwurmke (Heel), dwaallicht: dwoallicht (Gennep), dwaallichtje: dwaalleechtje (Neeritter), dwaallichje (Grubbenvorst), dwaallichtje (Gruitrode, ... ), dwōͅl lextəkə (Koersel), dwōͅllixtjəs (Tessenderlo, ... ), ook ZND 01u, 072; ZND BrB2, 299  dwo:llixjəs (Tessenderlo), dwōͅlexskə (Halen), dwazenlicht: dwazeleecht (Well), glimkever: glimkaever (Venlo), glimkever (Jeuk), cassettebandje  glimkever (Meijel), oude spelling  glimkever (Meijel), Veldeke  glimkaever (Nunhem), WBD/WLD  glimkever (Stein), WLD  glimkever (Schimmert), glimkèèvər (Venlo), glimmer: glēͅmər (Bree), WLD  glimmer (Swalmen, ... ), glimmerd: glimmert (Montfort), glimworm: glemwøͅrm (Hamont, ... ), glemwøͅrəm (Neerpelt), gleͅmwøͅrm (Heerlen), gle‧mwøͅrm (Heerlen), gliemworm (Arcen), glimweurm (Hoeselt, ... ), glimwoerm (Genooi/Ohé, ... ), glimwoorm (Sint-Odili?nberg), glimworm (Bilzen, ... ), glimworme (Hunsel), glimwormə (Geistingen, ... ), glimwōrm (Doenrade, ... ), glimwōͅrm (Lottum), glimwuirm (Maastricht), glimwurem (Maastricht), glimwurm (Geysteren, ... ), glimwèrm (Peer, ... ), glimwórm (Maasniel), glimwôrm (Roermond, ... ), glimwörm (Blitterswijck, ... ), glimwöörm (Swolgen), glimwørm (Hoeselt, ... ), glimwøͅrm (Hoeselt), glimwùrm (Afferden), glimwûrm (Venray), glimwərm (Kessenich), glīmwø͂ͅrm (Hamont), glumwŭrm (Herten (bij Roermond)), glumwörm (Mheer), glímworm (Venlo), glímwurm (Gulpen), Bree Wb.  glimwörm (Bree), eigen spellingsysteem  glimwŭrm (Meerlo), eigen spellingsysteem ?  glimwŭrm (Meerlo), ideosyncr.  glimworm (Thorn, ... ), glimwórm (Susteren, ... ), IPA  glimwørəm (Kwaadmechelen), ook ZND 01u, 072; ZND BrB2, 299  glemwøͅrøͅm (Beringen), gleͅmwøͅrm (Maastricht), gliemweͅrm (Vliermaal), glimwe͂rm (Kermt), glimworm (As), glimwø.rm (Sint-Huibrechts-Lille), Veldeke  glimwòrm (Haelen), Veldeke 1979 nr. 1  d’n glimwörm (Venray), Veldeke (aangepast)  glimwörm (Tienray, ... ), Veldeke, eventueel aangevuld met systeem Jones  glimwurm (Gulpen), WBD  glimwèùrəm (Meijel), WBD/WLD  glimworm (Beesel, ... ), glimwórm (Susteren, ... ), WLD  glimwoorm (Guttecoven), glimworm (Born, ... ), glimwurm ([glimwørəm) (Eksel), glimwòrm (Haelen, ... ), glimwörm (Maastricht), glimwormde: glimwurmde (Wessem), glimwormpje: glimwermpje (Bree, ... ), glimwormsje (Vaals, ... ), glimwurmke (Guttecoven, ... ), glimwurmke’s (Schimmert), glimwurmkə (Swalmen), glimwurmpje (Afferden, ... ), glimwurmpke (Eys, ... ), glimwurmpsje (Rimburg), glimwŭrmke (Roermond), glimwörmke (Blerick, ... ), glimwörmpke (Reijmerstok, ... ), glimwörremke (Venlo), glimwùrmke (Einighausen), glumwurmpke (Valkenburg), glìmwörmkə (Heijen), ?  glimwurmke (Hoensbroek, ... ), eigen spellingsysteem  glimwurmke (Schinnen), Endepols  glimwörremke (Maastricht, ... ), ideosyncr.  glimwurmke (Melick), glimwurmpke (Sittard), ook ZND 01u, 072; ZND BrB2, 299  glimwurmke (Ophoven), WBD/WLD  glimwörmkə (Roermond, ... ), WLD  glimwōrmkə (Reuver), glimwurmke (Geverik/Kelmond, ... ), glimwurmkə (Sweikhuizen), glimwŭrmke (Schimmert), ± WLD  glimwurmkə (Wijnandsrade), glinsterworm: gliensterworm (Guigoven), gliensterwurm (Guigoven), glinsterwormpje: glinsterwörmke (Kessel), gloedige worm: WLD  geleutige wörrem (Maastricht), gloeierd: n gloeierd (Montfort), gloeikever: WBD/WLD  gleujkaevər (Nieuwenhagen), glujkaevər (Nieuwenhagen), gloeikevertje: WLD  glöjkeverke (Weert), gloeiworm: gleuiworm (Venlo), gleuj wörm (Wijlre), gleujwerm (Blerick), gleujwōrm (Lottum), gleūiworm (Kessel), glēūworm (Kessel), gluieworm (Benzenrade), gluiwørm (Hoeselt), gluiwøͅrm (Hoeselt), gluj’wurm (Sittard), gluïeworm (Schaesberg), glûej werm (Blerick), Endepols  gleuj wörrem (Maastricht), ideosyncr.  gleuj-wurm (Noorbeek), gleujwörm (Thorn), WBD/WLD  gleujwèùrəm (Maastricht), gleujwòrm (Nieuwenhagen), gleuworm (Lutterade), gloeijworm (Stein), glujwòrm (Nieuwenhagen), WLD  gleujworm (Venlo, ... ), gleujwòrm (Venlo, ... ), gleuweurm (Vijlen), glŏĕj-wörm (Gennep, ... ), gloeiwormpje: geluijwurmke (Waubach), gleui-wörmpkə (Schimmert), gleuiwurmpke (Schinnen, ... ), gleuj-wurmke (Koningsbosch), gleujwurmke (Eys), gleujwurremke (Maastricht), gleujwörmkes (Tegelen), gleuwùrmke (Ingber, ... ), gluijwurmke (Waubach), gluiwurmeke (Kerkrade), gluiwörmke (Sevenum), gluj wurmke’s (Schimmert), glujwurmke (Brunssum), glöjwörmkes (Heerlerbaan/Kaumer), eigen spellingsysteem  gleuwurmpke (Geleen), ideosyncr.  gloei-wurmke (Maastricht), Veldeke  gleujwurmke (Echt/Gebroek, ... ), WBD/WLD  gleuiwurmpchə (Simpelveld), gleujworrəmpkə (Maastricht), glöjwörmkə (Heerlen), WLD  gleujwurmke (Schinnen), gleujwurmkūn (Brunssum), gloei-wörmke (Beesel), glu-jwurrəmpkə (Hulsberg), glŭŭjwurmkə (Ubachsberg), glöjwörremke (Weert), gl‧øͅi̯w‧øͅrəmpkə (o.) (Eys), goudworm: goudworm (Kinrooi, ... ), goudwōrm (Munstergeleen, ... ), ook ZND 01u, 072; ZND BrB2, 299  goudwoͅrm (Rotem), goudwormpje: goodwurmke (Schinveld), goudwurmpke (Amstenrade), goudwürmpke (Amstenrade), gōōdwurmke (Brunssum, ... ), heiworm: heiweurm (Opgrimbie, ... ), houtworm: hootwûrm (Houthalen), jannesvlieg: jan.əsvli‧i.x (Eupen), janəsvliəx (Eupen), jansvliegje: jansflexskə (Welkenraedt), jensflexske (Welkenraedt), janswormpje: janswurmke (Vijlen), Janswörmke (Epen), jenswurmke (Vijlen), johannawormpje: jōwanəwörpjə (Vaals), johannesvlieg: johannisfliege (Eupen), johanneswormpje: Joehanneswurmke (Heerlen), johaneswurmpje (Bocholtz), johanneswurmeke (Kerkrade), Johanneswurmke (Nieuwenhagen), johanneswurmke (Nieuwenhagen), Johanneswurmke (Welten), johanneswurmke (Welten), Johanneswurmpche (Simpelveld), johanneswurmpje (Bocholtz), Johanneswurmpke (Echt/Gebroek), johanneswurmsje (Kerkrade), johanniswurmke (Mechelen), johan’neswurmsje (Bleijerheide, ... ), ook ZND 01u, 072; ZND BrB2, 299  johanneswörmke (Montzen), WLD  jo.h‧anəsw‧øͅrəmpkə (o.) (Eys), juliwormpje: juliwurmsje (Kerkrade), ideosyncr.  juliwurmsje (Kerkrade), junikever: junie kêver (Stein), juniekêver (Stein), junikevertje: junikēͅvərkə (Gemmenich), jūnikēͅvərkə (Gemmenich), kapellenuil: kapellen-uul (Heel), kelderslak: kelderslek (Rotem, ... ), kever: kevər (Maastricht), voor alle kevers gebruikt  kèver (Eigenbilzen), WBD/WLD  keevər (Maastricht), kēēvər (Maastricht), WLD  kèvər (Montfort), krekel: ook ZND 01u, 072; ZND BrB2, 299  kriekel (Amby), lichtbeestje: luchbieëske (Benzenrade, ... ), lichtje: ook ZND 01u, 072; ZND BrB2, 299  lichteken (Wijchmaal), lichtkever: eigen spellingsysteem  leegtkaiver (Ell, ... ), WLD  licht kever (Born), lichtkever (Beesel), lichtkèèver (Thorn), lichtmade: leechtmaai (Bocholt, ... ), leechtmooi (Bocholt), lextmāi̯ (Beringen), leͅxtmāi (Linde, ... ), lichtmaai (Niel-bij-As, ... ), lichtmaə (Kuringen), lichtmoi (Bilzen, ... ), liechtmaə (Kuringen), līxtma:ij (Beringen), ook ZND 01u, 072; ZND BrB2, 299  lextmāi (Zonhoven), WBD/WLD  leechtmaaj (As), lichtmadetje: lēxtmāəkə (Neerglabbeek, ... ), lichtmaaiken (Hechtel, ... ), lixtmōͅi̯kən (Heppen, ... ), ook ZND 01, a-m  lichtmaoitje (Oostham), ook ZND 01u, 072; ZND BrB2, 299  lichtmaaike (Heusden), lichtmaoitje (Oostham), WLD  liegtmo’ke ([lixmoͅi̯kə) (Eksel), lichtworm: leechtwerm (As, ... ), leechtworm (Weert), leechwerm (Veldwezelt, ... ), leechworm (Blerick), leuchwōrm (Lottum), lēgworəm (Reuver, ... ), lēxwərm (Rekem), lichtwerm (Niel-bij-As), lichtworm (Niel-bij-As, ... ), lichtwurem (Kuringen, ... ), lichtwörm (Afferden, ... ), lichtwərm (Loksbergen), lichworm (Grubbenvorst), līxwørm (Kortessem), luchtworm (Grathem), lugworm (Tegelen), lūchtworm (Sevenum), ’lēxwoͅrəm (Meeswijk), onleesbaar  lucht— (Beegden), ook ZND 01u, 072; ZND BrB2, 299  lēxtweͅrrm (Opglabbeek), leͅxtwärm (Peer), lichtwörm (Eksel), ligweͅrm (Genk), WBD/WLD  leechtwéérm (As), WLD  leechtworm (Sevenum, ... ), lichtwormpje: leechtwurmke (Haelen, ... ), leechtwörmke (Beegden), leechtwörmpke (Hunsel, ... ), leechwurmke (Baarlo), leechwurmpken (Susteren), leechwörmke (Dieteren, ... ), leegwörmke (Venlo), leegwörremke (Arcen), lēxtwøͅrmkə (Molenbeersel, ... ), lichtwurmke (Opitter, ... ), lichtwurmpke (Belfeld), lichtwörmke (Horst), lig wörmke (Asenray/Maalbroek), luchtwörmke (Grathem), luchwörmkes (Beesel), lŭchwörmke (Steyl), lüchtwörmke (Blitterswijck, ... ), lüetwörmche (Vaals), lüëtwörmche (Vaals), jk: gelezen als leegWurpkes  leegmurpkes (Roermond), luchten = lichtgeven  luchtwörmke (Grathem), ook ZND 01u, 072; ZND BrB2, 299  lixtwoͅrmkəs (Hamont), lixwermke (Bilzen), WLD  leecht-wörmke (Sevenum), lievevrouwwormpje: levevrouwwurmpke (Stramproy), madelichtje: mailichtjes (Overpelt), mai̯əlextəkə (Lummen), maoilichtəkə (Koersel), maəlextəkə (Lummen), māoilichtjes (Overpelt), meikever: meikever (Maastricht), nachtlichtje: nachlichje (Herten (bij Roermond)), nachlichke (Herten (bij Roermond)), nachligske (Meldert), nachtleechtje (Thorn), nachtlichteken (Beverlo), nachtlichtekes (Beverlo), sic  nachtligske (Linkhout), nachtwormpje: nachwurmke (Dieteren), oligswormpje: oaligswurmke (Vijlen), onzelieveherebeestje: O.L.H. bīuske (Gulpen), paardsworm: pêrswrom (Buggenum), pee: pe (Thorn), sic  pe (Thorn), pitswormpje: eigen spellingsysteem  pitsjwurmke (Geleen), schaverik: WLD (ch = sj)  chaoverik (Vlijtingen), schemerworm: šimərwärəm (Opglabbeek), sintjanskever: sintjanskiever (Neerharen), st. janskiever (Neerharen), sintjanslichtje: sintjansleechje (Lottum), sintjansvonkje: sintjansvunkske (Mechelen, ... ), st. jansvunkske (Mechelen), st. jansvönkske (Slenaken), spekwormpje: spekwurmke (Stevensweert), spekwürmke (Stevensweert), spoelworm (?): speelwurm (Wijchmaal, ... ), vlimmetje: WBD/WLD  vliempkə (Kapel-in-t-Zand, ... ), vurenmade: vuurəmai̯e (Ulbeek), vuurbeestje: vuur bieske (Limmel), vuurbiesjke (Mheer), vuurbieske (Amby, ... ), vūrbīskə (Maastricht), vūūrbieske (Heer), vy(3)̄rbīškə (Mheer, ... ), Endepols  vuurbieske (Heer, ... ), Gronsveld Wb  vuurbieske (Gronsveld), WBD/WLD  vuurbieske (Caberg), vuurbieskə (Maastricht), WLD  vuur bíesjke (Mheer), vuurbiesjke (Mheer), vuurbieskə (Maastricht), vuurkever: Endepols  vuurkever (Heer, ... ), IPA  vy(3)̄rkevər (Kwaadmechelen), oude spelling  vuurkever (Meijel), vuurkevertje: vuurkäverke (Brunssum), WLD  vuurkaeverke (Kunrade), vuurkoninkje: vuurköneike (Brunssum), vuurmade: vi:rmoͅj (Martenslinde), vierma (Kortessem), viermaə (Spalbeek), viermo(e) (Spalbeek), viermoi̯ (Beverst), viermoj (Eigenbilzen), viermŏj (Beverst), vīrmoi (Bilzen, ... ), vīrmoͅi̯ (Martenslinde), vuurma (Kortessem), vuurmaa (Sint-Lambrechts-Herk, ... ), vuurmaai (Kortenbos, ... ), vuurmai (Diepenbeek), vuurmaoi (Tongeren), vuurmaə (Ulbeek), vuurma͂ (Wellen), vuurmoai (Vroenhoven), vuurmooi (Diepenbeek, ... ), vuurmouj (Val-Meer, ... ), vuurmoï (Heers, ... ), vuurmōͅi̯en (Vroenhoven), vuurmōͅjen (Vroenhoven), vuurmâ (Wellen), vuərmōͅwə (Heers), vy(3)̄rmā (Hasselt), vy(3)̄rmāĭ (Lanaken), vy(3)̄rmāj (Diepenbeek), vy(3)̄rma͂ (Hasselt), vy(3)̄rmoai̯ (Vliermaalroot), vy(3)̄rmooi (Vliermaalroot), vy(3)̄rmōͅ (Herk-de-Stad, ... ), vy(3)̄ərmōͅi̯ (Sint-Truiden), vyrmāi̯ (Lanaken), vúrmój (Sint-Truiden), ook ZND 01u, 072; ZND BrB2, 299  viermaai (Bilzen), viermôj (Rosmeer), vijjərmoͅwə (Hoepertingen), vīrmoͅi̯ (Martenslinde), vuərmâ (Wellen), vy(3)̄rmōͅə (Bommershoven, ... ), vy(3)̄rmoͅjə (Riksingen), vy.rmowəj (Zonhoven), vy.rmoͅj (Aalst-bij-St.-Truiden), vyrmoͅj (Sint-Truiden), rec.: glimwérm  viērmoj (Bilzen), vuurmadetje: vīrmōͅkə (Schulen, ... ), vy(3)̄rmōͅi̯kən (Oostham, ... ), ook ZND 01u, 072; ZND BrB2, 299  vuurmaijkes (s-Herenelderen), vy(3)̄rmōͅkə (Halen), vuurman: veurmanne (Haelen), slecht leesbaar  veurmanne (Haelen), WBD/WLD gleuworm: &gt; groot aantal / men was er bang voor  vuurmane (Lutterade), vuurmannetje: vuurmänneke (Gulpen, ... ), vuurmènsje (Bocholtz), vūrmènekə (Bocholtz), vuurpijltje: vuurpijlke (Borlo), vuurveuren: vuurveuren (Loksbergen), vuurvlieg: vuurvleeg (Gulpen), Veldeke, eventueel aangevuld met systeem Jones  vuurvleeg (Gulpen), WBD/WLD  vūūrvleech (Maastricht), vuurvliegje: vuurvleegske (Stevensweert), vûurvleegske (Maastricht), vûurwleegskə (Maastricht), WLD  vuurvleegsjkes (Klimmen, ... ), vuurworm: vuurweurm (Cadier, ... ), vuurwoarm (Kozen), vuurwoeurm (Heers), vuurworm (Amby, ... ), vuurwourm (Guttecoven), vuurwōrrəm (Eys), vuurwōrrɛm (Eys), vuurwŏrm (Guttecoven, ... ), vuurwŭrm (Eys), vuurwòrm (Valkenburg), vuurwörm (Borgharen, ... ), vuurwøͅrm (Heers), vuuərweurm (Cadier), vūūrwŏrm (Grevenbicht/Papenhoven), vy(3)̄rwoerəm (Rekem), vy(3)̄rwøͅrəm (Rekem), vyrwörm (Borlo), vyrwø͂ͅrm (Hamont), vyrwøͅrm (Hamont), vyərwøͅrm (Uikhoven, ... ), ook ZND 01u, 072; ZND BrB2, 299  vierwêrrem (Rosmeer), vuurworm (Lanklaar), vy(3)̄rwørm (Welkenraedt), vy(3)̄rwø͂ͅrəm (Rekem), vyjərwøͅrəm (Voort), v‧yrwøͅrm (Mechelen-aan-de-Maas), vuurwormpje: fuurwörmke (Houthem, ... ), vuurwurmke (Beek, ... ), vuurwurmkə (Beek), vuurwurmpke (Einighausen, ... ), vuurwurmpsje (Terwinselen), vuurwurpke (Sittard), vuurwŭrmke (Posterholt), vuurwörmke (Amby, ... ), vuurwörmkə (Geulle, ... ), vuurwörmpke (Banholt, ... ), vuurwörmpkə (Sittard), vuurwörremke (Amby, ... ), vuurwørmkə (Elsloo), vuurwùrmke (Schimmert), vuurwərmkə (Elsloo), vuur’wurmsje (Bleijerheide, ... ), vūrwŭrmkə (Merkelbeek), vūūrwörmke (Heer), vy(3)̄rwøͅrmkə (Lanklaar), vúrwùrmkĕ (Oirsbeek, ... ), vürwurmkə (Noorbeek), cassettebandje  vuurwurmke (Meijel), o.  vuurwurmke (Obbicht), ook ZND 01u, 072; ZND BrB2, 299  vuurwörmpke (Mheer), Veldeke  vuurwurmke (Waubach, ... ), vuurwörmke (Klimmen, ... ), WBD/WLD  vuurwörmkə (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), WLD  veur-wörmke (Sevenum), vuurweurumku (Itteren, ... ), vuurwurmke (Geverik/Kelmond), vuurwôrrempkes (Klimmen), vuurwörremkes (Klimmen), vūūrwurmkö (Stevensweert, ... ), vūūrwŭrmke (Oirsbeek), vūūrwörmpke (Doenrade, ... ), waaslicht: waaslich (Gulpen), wazenlichtje: wazelichtske (Eys), worm: cassettebandje (? - eerder gloeiwurm is gewijzigd in wurm)  wurm (Meijel), zeiltje: ook ZND 01u, 072; ZND BrB2, 299  zeͅlkə (Halen), zilverwormpje: zilverwurmke (Herten (bij Roermond)), zomerworm: sŏməwärəm (Opglabbeek) glimworm [GV Gr (1935)], [SGV (1914)], [ZND 01 (1922)], [ZND 01u (1924)], [ZND 18G (1935)], [ZND B2 (1940sq)], [ZND m] || glimwormpje || Het wijfje is vleugelloos, 12-18mm lang, bruinachtig van kleur, het halsschild is geel omrand. Het heeft vrij sterke lichtorganen op het einde van het achterlijf (glimworm, lichtmaaike, viermaai, gloeiige worm) [N 83 (1981)] || Hoe noemt u een soort kever: het mannetje is gevleugeld. Het kan 11-16mm lang worden. Het is bruinachtig van kleur en is in staat een geelgroen licht uit te stralen met behulp van lichtorganen op het achterlijf (glimkever) [N 83 (1981)] III-4-2
gloed gloed: gloed (Guttecoven, ... ), glood (Guttecoven, ... ), gloot (Arcen), gluij (Meijel), gl‧øj (Kinrooi), gloeiend: gleu-end (Guttecoven), heet: heit (Maastricht), hitte  heit (Nunhem), hits: ets (Lanklaar), hets (Boekend, ... ), heͅts (Montfort), hits (Buchten, ... ), hitz (Schimmert), hèts (Klimmen, ... ), hètsj (Helden/Everlo), héts (Meijel, ... ), hêts (Herten (bij Roermond)), (= heets) ee = kort  hits (Sint-Martens-Voeren), e met iets i klank  hêts (Nunhem), hitte  hèts (Klimmen), hitst: hetst (Kwaadmechelen, ... ), hitst (Bree, ... ), {sji-jn (niet alleen visueel)}  hitst (As), hitte: hitsje (Jeuk), hitte (Gennep, ... ), schijn: (niet alleen visueel !)  sji-in (Opglabbeek), niet alleen visueel  sji-jn (Gruitrode), warmte: wermdje (Weert), wermte (Maastricht, ... ), werremte (Maastricht), wörmdje (Herten (bij Roermond)), wørmtə (Houthalen), wɛrəmtə (Lanklaar), warmte  wermde (Klimmen) hitte || Hitte, warmte die van een vurige massa uitstraalt (gloed, hitte, warmte) [N 79 (1979)] III-2-1
gloeien batteren: battere (Sittard), gloeien: gløi̯ə (Altweert, ... ) gloeien III-2-1