e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
hangplant afhanger: aafenger (Stokkem), hangertje: hèngerke (Sittard) hangplant III-2-1
hangslot cadenas (fr.): cadenas (Leopoldsburg), hanger: henger (Ospel), hangslot: aŋslōt (Lanklaar), aŋsloͅt (Sint-Truiden), ha:ngsloo‧t (Boeket/Heisterstraat), hang sjlaot (Sittard), hang sjlo:t (Tegelen), hang sjlot (Heerlerheide), hangschlaot (Roermond), hangschlôët (Heerlen), hangschôt (Schimmert), hangsjlao.t (Heythuysen, ... ), hangsjlao:t (Herten (bij Roermond), ... ), hangsjlaot (Belfeld, ... ), hangsjlao‧t (Baexem, ... ), hangsjlāōt (Sittard), hangsjlo:t (Roermond), hangsjloat (Posterholt), hangsjloeat (Heel), hangsjloot (Elsloo, ... ), hangsjlot (Henri-Chapelle, ... ), hangsjlōāt (Hoensbroek), hangsjlōēt (Gronsveld), hangsjlâô:h (Tegelen), hangsjlòòt (Panningen, ... ), hangsjlôê:t (Beegden), hangsjlôôt (Heerlerheide), hangslao:t (Heythuysen, ... ), hangslaot (Baexem, ... ), hangslao‧t (Roggel, ... ), hangslo:t (Baarlo), hangsloat (Grathem, ... ), hangsloe.t (Weert), hangsloeet (Weert), hangsloeët (Weert), hangsloo:t (Eksel, ... ), hangslooet (Weert), hangsloot (Boshoven, ... ), hangsloo‧t (Nederweert), hangslot (Blitterswijck, ... ), hangslout (Jeuk, ... ), hangsloêt (Neeroeteren), hangsloót (Sint Pieter), hangslōō.t (Sevenum), hangslōōt (Makset), hangslōō‧t (Heel), hangslōət (Eksel), hangslŏĕt (Wessem), hangslo‧t (Blerick), hangsluut (Bree), hangslòt (Gennep), hangslót (Horst), hangslóót (Arcen, ... ), hangslôt (Blerick), hangslôôt (Maastricht), hangslúut (Bree), haŋkslōt (Velm), haŋkslōət (Bommershoven), haŋslot (Overpelt), haŋslōt (Eksel, ... ), haŋslōət (Neerpelt), haŋsloͅt (Kwaadmechelen, ... ), haŋsloͅət (As, ... ), haŋsluət (Lozen), haŋsly(3)̄t (Bree), haŋšloͅt (Welkenraedt), hâng-schloat (Schimmert), h‧aŋslō.t (Kinrooi), h‧aŋsl‧ōͅt (Montfort), padəsloͅt (Beringen, ... ), kloeësters, zijn boeien voor vee (paarden) of mensen  hangsjlaot (Herten (bij Roermond)), lange handgreep  hángslót (Tienray), lange oo  hangsloot (Ell), tegenwoordig  hangsjlāōt (Swalmen), hangslotje: #NAME?  hangslêûtje (Nunhem), hangsluit: haŋslū.t (Neeroeteren), hàngslōēt (As), kat: kat (Swalmen), kluister: klaustër (Tongeren), klau̯stər (Koninksem), klawster (Hoeselt), klāu̯stər (Kinrooi), kloe.ster (Klimmen, ... ), kloe:sjter (Helden/Everlo), kloe:ster (Elsloo, ... ), kloeister (Panningen), kloei̯ster (Blerick), kloesjter (Helden/Everlo, ... ), kloester (Blerick, ... ), kloestər (Heerlen, ... ), kloes‧ter (Sint Pieter), kloeéster (Noorbeek, ... ), kloe‧ster (Maastricht, ... ), klooster (Eigenbilzen), kloé:ster (Maastricht), kloéster (Gronsveld, ... ), kloêster (Blerick, ... ), klōē.ster (Puth), klōē:ster (Klimmen), klōēster (Brunssum, ... ), klōē‧ster (Stein), klōstər (Val-Meer, ... ), klōu̯stər (Bilzen), klŏester (Schaesberg), klŏĕster (Kerkrade), klŏĕstər (Rekem), kluister (Stein), klusjter (Meijel), klustər (Blitterswijck, ... ), kluuster (Castenray, ... ), kluəstər (Lanklaar), klū.stər (\'s-Gravenvoeren, ... ), klūstər (Amby, ... ), klystər (Eupen), klôester (Schimmert), klôê.ster (Hoensbroek), klôêster (Schinveld, ... ), kløstər (Vaals), klø͂ͅstər (Martenslinde), klūstǝr (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Maurits]  [Domaniale]  [Domaniale]), kl‧ustər (Sint-Martens-Voeren, ... ), (korte oe).  kloester (Tegelen), (lange oe,met een streepje erboven-klank!)  kloester (Lutterade), (oe = lang).  kloester (Wolder/Oud-Vroenhoven), De deur waos geslote mèt ¯n kètting mèt e kloester  kloester (Maastricht), hangslot De pórt is mit \'n kloester gesjlaote  klōēster (Roermond), import van Maasland, bij ons vooral betekenis van \"boeien\  klŏĕster (As), kluister  kloester (Maastricht), Verklw. klüsterke  kloester (Heerlen), Zit \'t kloester òp de port  kloester (Castenray, ... ), kluistertje: kluusterke (Sittard), dim  kluusterke (Klimmen), paddenslot: paddesleue.t (Hasselt), paddesloo.ët (Zonhoven), paddeslot (Jeuk, ... ), padəsloət (Kortessem), padəslōt (Kermt, ... ), padəslōət (Hoepertingen), padəslōͅ.t (Wellen), padəsloͅt (Heusden, ... ), padəsloͅu̯ət (Veulen), padəsloͅət (Gelinden), padəsluət (Heers), padəslūət (Genk), padəslót (Sint-Truiden), padəsløͅt (Hasselt), padje: pɛtjən (Hamont), slot: schlót (Grevenbicht/Papenhoven), sjlao:t (Obbicht, ... ), sjlaot (Holtum, ... ), sjloot (Valkenburg), sjlot (Remersdaal), sjlâô:t (Tegelen), slao.t (Berg-aan-de-Maas), slaot (Boekend, ... ), sloo:t (Nederweert), sloot (Maastricht, ... ), slot (Oirlo), slout (Boekend), slōāt (Buchten), slōt (Sint-Huibrechts-Lille), slôt (Sevenum), slôê:t (Weert), slö.tje (Berg-aan-de-Maas), (o.). mv.: sjlèù:j.  sjlao.t (Linne), smidskatje: sjmee‧ts ketje (Nieuwstadt), (onz.).  sjmi.dskettje (Boukoul, ... ), vetel: vētəl (Eksel), vēͅtəl (Wijchmaal), veter: veiter (Meeuwen), vei̯tər (Houthalen), vēͅtər (Bree, ... ), vēͅətər (Peer), vèter (Meeuwen), vèətər (Opglabbeek), vééter (As, ... ), (sjòw = grendel)  vééter (Opglabbeek), Doog het vèterke mè oppe diêr Het A.N. veter = eine nistel  vèter (As, ... ), vetertje: vèterke (Bree) Een slot dat aan b.v. een koffer of aan een deur gehangen wordt, met een draaibare beugel (kluister, hangslot, korna ) (=Fr. cadenas) [N 79 (1979)] || hangslot [N 07 (1961)], [SGV (1914)], [ZND 06 (1924)], [ZND B1 (1940sq)] || Hangslot, op de Domaniale mijn gebruikt voor het afsluiten van de gereedschapsring. [N 95, 745 add.; N 95, 763 add.] || kluister (hangslot) || kluister, hangslot || vorhängeschloss II-5, III-2-1
hangsteiger dakstoel: dakštōl (Schimmert), dekstoel: dękštōl (Klimmen), hangsteiger: (h)aŋstęjgǝr (Borgharen, ... ), hangstoel: haŋstul (Houthalen), haŋštōl (Bleijerheide), haŋštōǝl (Nieuwenhagen, ... ), paardje: pɛrtjǝ (Sevenum), schuitje: sxȳtjǝ (Sevenum), steiger: stęjgǝr (Ell, ... ), zit: zet (Diepenbeek) Steiger waarop de dakdekker staat wanneer hij het onderste deel van de dakbedekking vervaardigt. De steiger bestaat uit vier planken die op zogenaamde steigerbokken rusten. Het geheel wordt met touwen aan de muur bevestigd. Zie ook het lemma 'Hangende steiger'. Het betreft daar een vergelijkbare steiger die door de metselaar wordt gebruikt. [N F, 11; N 64, 147a] II-9
hansworst aansteller: a-sjteller (Kerkrade), aanschteller (Amby), aansjteller (Swalmen), aansjtĕller (Geleen), aansjtèller (Doenrade), aansjtèllər (Wijnandsrade), aansteller (Heythuysen, ... ), aanstèller (Maastricht), aanstéəldər (Kelpen), aanstêller (Stein), aanstöller (Bree), aasteller (Eys), ansteller (Meijel, ... ), aonstèller (Maastricht), aonstéllər (Maastricht, ... ), āānschtèller (Schimmert), nen aansteller (Montfort), ànsteller (Venray), áásjtelle (Schaesberg), ⁄nen aasjtèller (Klimmen), m.  ā.št‧ɛlər (Eys), assepoester: assepoester (Lanaken), baarkalf: baarkäuf (Geleen), belachelijke, een -: belâchlĕkke (Hoeselt), clown: kloon (Gulpen), klown (Maastricht, ... ), comediant: komedieant (Meeuwen), drollig type: droligen tiep (Houthalen), dulle, een -: dullə (Epen), falderjan: falderjan (Voerendaal), flabbedeus: flabbedei’jes (Tegelen), flabbedie: ⁄ne flabbedie (Caberg), flabbes: flabbəs (Urmond), flap: flap (Beesel, ... ), fláp (Reuver), m.  fla.p (Eys), flapdrol: flapdrol (Venlo), flares: cf. RhWb. II, kol. 560, s.v. "Flares": "Geck, läppischer Kerl (wer auffällig gekleidet ist u. sich auffällig benimmt)  flaris (Weert), flarəs (Beesel), flāārəs (Reuver), fla’res (Tegelen), flauwe hals: flauwen hals (Thorn), flauwe koot: flaowə kōēwt (Loksbergen), friekas: Lèllike friekas  friekas (Gennep, ... ), gek: gek (Weert), gekke polichinel (< fr.): un gekke pochenel (Maastricht), halve gare: halve gare (Hoensbroek), have gare (Wijlre), hàlve gare (Sevenum), hampelmann (du.): hampele man (Oirsbeek), hampeleman (Sittard, ... ), hàmpələmāān (Nieuwenhagen), verklw. hampelmensje  ham’peleman (Bleijerheide, ... ), hampelmannetje (<du.): haampəlmenskə (Montzen), ham’pelemensje (Bleijerheide, ... ), hâmpelmĕnsche (Montzen), hannes: hannes (Kortessem, ... ), hansje: henske (Maastricht), hansje de gek: Henske de gek (Maastricht), hansworst: ha:nswórs (Roermond), hanneswōrst (Venray), hanswoas (Wellen), hanswoors (Susteren), hanswoorsj (Vlodrop), hanswoorst (Meijel, ... ), hanswoos (Born), hanswoost (Ophoven), hanswors (Beesel, ... ), hansworst (Echt/Gebroek, ... ), hanswōēësj (Nieuwenhagen), hanswòrs (Maasniel), hanswòòrsj (Posterholt), hanswôrs (Herten (bij Roermond)), hanswôrst (Tienray), hauswos (Bilzen), hànswōrst (Roermond), hànswòrst (As), hànswôêsj (Heerlen), hánswórs (Venlo), harlekijn: harleking (Houthalen), janmaker: janmééker (As), jantje klaas: jantjə klaos (Mechelen-aan-de-Maas), kaboutermannetje: kabowtermannəkən (Zonhoven), kadee: cf. fr. cadet  kedee (Altweert, ... ), kalf: kaaf (Mheer), kalfhanne: kàlf hànə (Loksbergen), kindkieken: kint kikə (Loksbergen), kleddermannetje: kleddermenneke (Velm), kokelman: kookəlman (Sint-Truiden), kunstenmaker: kunstemieker (s-Gravenvoeren), kunstenmaker (Eksel), Da zien mien ¯n par kunstemèèkers bïj mekaor  kunstemèèker (Gennep, ... ), kus-mijn-kloten, een -: kis-min klōēte (As), kwakzalver: kwakzalver (Heusden), kwart: ein kwart (Nunhem), kwast: eine kwast (Neer), kwas (Gronsveld), kwast (Ell, ... ), ⁄ne kwas (Caberg), kwi: afkorting van kwiebus  kwie (Sint-Truiden), kwibus: kwibus (Weert), kwiebes (Tessenderlo), kwiebus (Nunhem, ... ), lorejas: lorjas (Sint-Truiden), maf: maf (Weert), marionet: mariŏnet (Sint-Truiden), nozele, een -: nêuzele (Swalmen), onnozele hals: onneuzele hals (Sevenum), ənu.əzələ haws (Hulsberg), (mnl.).  onnuaezele hals (Geleen), onnozele sies: onneuzələ sies (Kapel-in-t-Zand), onnozele, een -: onneuzel (Melick), onnuzele (Jeuk), opschepper: opschupper (Heerlerbaan/Kaumer), paljas: paljas (Sint-Huibrechts-Lille), pəljas (Molenbeersel), pias: pijas (Gennep), polichinel (< fr.): plö:šənəl (Riksingen), poesjenel (Amby, ... ), polesəneͅl (Sint-Truiden), polichenel (Loksbergen), polichinel (Zolder), poliesjenel (Hasselt), poosjənèl (Maastricht), posjenèl (Maastricht), poͅlišəneͅl (Hasselt), po‧chənel (Maastricht), pužəneͅl (Hamont), pòllĭĕsjĭĕnèl (As), popje: pøpkə (Rotem), schuppenzot: schuppezot (Eksel), sies: sies (Kapel-in-t-Zand), vastenavondgek: vastenoavedgek (As), virtutenmaker: ⁄ne fertutemeaker (Lutterade), zot: zot (Leopoldsburg) clown || een zich dwaas of onnozel aanstellend persoon || halve gare || hannes || hansworst || hansworst, zonderling || iemand die zich belachelijk aanstelt [hanswordt, polichinelle] [N 85 (1981)] || kwajongen, hansworst || onhandige vent, hansworst || Polichinelle [ZND 05 (1924)] || Polichinelle. [ZND 05 (1924)] III-1-4
hap bofje: bufke (Echt/Gebroek) klein stukje uit boterham of appel III-2-3
hard roepen fel roepen: hiə ryp feil (Heers), hard roepen: h(tm)j rypt hōͅart (Neerpelt), hej røpt ha͂rt (Houthalen), heroptheͅt (Paal), heͅj røpt hōͅrt (Overpelt), hijə rup hoͅət (Veulen), hiə ryp hōͅt (Kortessem), ə ryp hōͅt (Tongeren), hel roepen: (tm) r"pt (h)eͅl (Kinrooi), e reup hel (Mechelen-aan-de-Maas), h(tm) røpt hĕl (Lozen), hei rəpt hel (Eksel), hēͅ rēəpt hĕl (Bree), hēͅ røͅpt hel (Lozen), heͅ røot heͅl (Paal), häə röft hèl (Vaals), īə rep el (Hasselt), ə røb el (Lanklaar), ə røp el (Rekem), schreeuwen: šreft (Lozen) hij roept hard [ZND B2 (1940sq)] III-3-1
hard schreeuwen fel keken: djə mùt fel keekə aandərs vərstietər oos ne (Sint-Truiden), džə mut fel ke[iə}kə ānərs fərstītər uch ne (Hasselt), džə mut fäl kē[iə}kə ānərs fərstītər o͂ͅs ne (Hasselt), fel schreeuwen: žəmøtfelschrīvə, āndərsfərstītiəōͅsne (Hasselt), hard brullen: hard brulle (Bergen), hard kaken: hart kakə (Meijel), hard keken: dje moeït hât keïke och hè verstèût os nie (Wellen), dje mut haot kijkə, a͂nəs vərstytər u‧ws nij (Hoepertingen), djə müt aot kè:[i}kə, āndərs vərstītər ōs nɛ (Sint-Truiden), džij mot haot kijkə, ānəs feͅrstøt ər os nej (Bommershoven), džə mo[i}t hōͅt kiekə, ānəs vərstøtər os ni (Guigoven), džə mut haod kĭəkə anəs vərston z⁄ug ni (Kortessem), sĭēͅ mo[e}t haot kiēͅkə, anəs verstøt hiēͅ os nie (Vliermaal), zemuthò:tkièkenà:nesferstöterosnī (Hoepertingen), ži[a} mot hoͅ[e}t kēͅka anes verstyt er uch nī (Koninksem), žə mo[i}t hōͅət kēͅkə ānəs fərsteͅĭtər əs nī (Tongeren), hard kwaken: haard kwaake (Arcen), haard kwaaken (Horst), haart kaake (Weert), haart kwaakə (Lottum), hard kwake (Melderslo, ... ), hard kweken: gə mutārt kwēkə andərs fərstətigoch ni (Neerpelt), hard kwééke (Leunen), hàrt kwèkə (Oostrum), hard roepen: gə mət brā het rūpən annəs vərstaotəm əf ni (Tessenderlo), hard roepe (Bergen, ... ), hard rōēpe (Leunen, ... ), hard rôepen (Gennep), hard schreeuwen: diə mot ōͅrt schrīvən ānərs vərstitər ōͅs ni (Zonhoven), dīə mot hōrt schrīvə ānərs vərstit ər och ni (Zonhoven), dje moet hooët schrieve, anes verstie⁄t er ooës ni (Velm), dje moët alt schrieve, aandes verstie ⁄t er oos ni (Sint-Truiden), djimùt hoat schriavə, ānəs vərstytər uch ni (Gelinden), djə mut hāt skrīøə}və ānəs fərstí‧tər ŏ:s nī (Mielen-boven-Aalst), djə mùt hoat schrievə, aandərs vərstietər oos ne (Sint-Truiden), dzə mot aot schrīvə ândərs vərstitər aos neͅ (Sint-Truiden), džə mu[iŋt ōͅt schrīvə āndərs vərstitər ōͅs nēͅ (Sint-Truiden), də mut haot schrī[ə}və, a͂:məs fərstītər o͂ͅ:s neͅ (Aalst-bij-St.-Truiden), d⁄ə mui̯tōͅtskrīəvə āndərsfərstitər ōs ne (Sint-Truiden), ge met het schrieëven, annes verstaotem os nie (Tessenderlo), ge moat hed schrieuwen anner verstiet e os nie (Heusden), ge moet hoard schruwen anders verstet ie ōs nê (Hamont), ge mŏ-ĕt hed schrie-even anders verstaot hij oech nie (Oostham), ge mut hōārd schry(3)̄wen anders verstatie oəch nai (Sint-Huibrechts-Lille), gè moet haard schreuwen, anders verstit hij os nĕĕ (Overpelt), gə mut heͅt schri[ə}wə, a[o}ndərs verstoͅtər oͅs ni (Beverlo), gə mut hoͅrd schrøͅwə, āndərs vərsteͅt i oͅch neͅ (Hamont), gə mut hoͅrt schrü:wən andərs vərstø͂ͅti os neͅ (Sint-Huibrechts-Lille), gə møt het schrīəvən, anəs fərstōͅ⁄əm os ni (Kwaadmechelen), gəmut hoͅrt schrü:wən andərs vərstøͅti os ne (Sint-Huibrechts-Lille), haard schreeuwe (Hushoven), haard schriejwen (Hushoven), haard sjrieëwe (Tungelroy), haart schrééjwə (Laar), haart sjriëvə (Stramproy), haort schrīēwe (Grubbenvorst), hard schreeuwen (Gennep), hard schrewwen (Geysteren), hard schrieuwe (Velden), hard schrieuwen (Broekhuizen), hard schrîêve (Venlo), hart schreewə (Oirlo), herd schriewe (Blerick), me moet haart schreeuwe angers versteit hè as niet (Molenbeersel), me moet hard scchruuwen anders verstit ie ôs nie (Wijchmaal), me moĕt hèt schrie-eve, och annes versteet er ous ni (Waasmont), mer moet haat schrieve aanes verstee ter oos ni (Buvingen), vee motten haot schrieve anders verstoitter ous nie (Kuringen), we moeten haord schriewen, anders verstuit hij oes nie (Eksel), we mŏ-ĕten hed schrie-even anders verstaot hij os nie (Oostham), ze mŏ-ĕten hed schrie-even anders verstaot hij hun nie (Oostham), zjə mŏŏjt haet schrīēvə, aenərs vərstit ərt nie (Kermt), žə moͅ.[i}t hōͅt kēͅka, ānəs vərstø[i}tər os ni (Tongeren), hard schreien: haart sjrīējə (Geleen), hard skrijsen: hard schriese (Afferden), hard schriessen (Heijen), hel beuken: eͅjnə mōt el bōkə, aŋərs fərsteͅjt ər eͅjnə nēt (Opgrimbie), heel beuke (Meerssen), heel bêûkə (Eys), hel beuke (Houthem, ... ), hel bêûkə (Gulpen), hel böeke (Kerkrade), hèl beuke (Nuth/Aalbeek), hêl beukə (Noorbeek, ... ), me moot häll beuke anders versteit he us neet (Valkenburg), me mot hèl bueke aanderch verstèt⁄en oos neet (Welkenraedt), me mōt hel bĕŭken anges versteit ter-ŏŏs neet (Sint-Pieters-Voeren), mən mōt eͅl by(3)̄kə aŋərs vərstuitər o[e}s nēt (Rotem), mər mo‧t el bøkə, aŋəs vərstöjt ər ɛjns ne‧t (Mechelen-aan-de-Maas), hel brullen: hel brulle (Gulpen), hel kaken: hel kaakə (Belfeld, ... ), hel kake (Beegden, ... ), hél kaakə (Tegelen), hel keken: de meess hēl kêke, ānes verstëet ⁄r ⁄s neejj (Rosmeer), de moes hel kèken, aanders versteet er os nie (Bilzen), de moes hèl kaike anes verstet er tech nej (Val-Meer), de mös hel kèke, anes verstèt hè os nie (Martenslinde), heel kêekə (Heerlen), hel kaeke (Sevenum), hel keake (Kerkrade), hel keke (Maastricht), hel kèekə (Wijlre), hel kèke (Nieuwenhagen), hel kèèke (Ubachsberg), hël këəkə (Bocholtz), mien moett hèll kêken anes versteeter oss nie (Bilzen), mə mot hēl k"əkə, Andəš fərštēt ə dəch nēt (Sippenaken), sjə moît heͅl kēͅkə ānnəs vørstøͅt heͅjə os nī (Riksingen), ver moete hëël keike anes versteet er os neej (Zichen-Zussen-Bolder), hel kwaken: heel kwaake (Amby), hel roepen: hel roope (Beek, ... ), mə mot hēl rōpə øs fərštētə dəch nēt (Sippenaken), mə mot hēl rōpə, andəš fərštēt ən os nēt (Gemmenich), mə mot hēl rōpə, zøs fərstēt ən os nēt (Welkenraedt), mə mowt hel rōwpə zos fərštejt ən oəs nēit (Eupen), hel schreeuwen: dĕ moos hel chrieuwe, anders versteit er ŏŏs neet (Neeroeteren), dich mos heͅl šriwə, andərs vərsteͅjtər dich ne[j}t (Maastricht), də mus hel šrē[Iŋvə ānəs fərstēt sos ni (Martenslinde), də mus heͅl schrīvə, oͅf ānərs vərstēt ər nī (Genk), heel schrieuwe (Slenaken), heel sjrīēwə (Mheer), hel schreeuwe (Nieuwstadt), hel schreeve (Buchten, ... ), hel schreewe (Valkenburg), hel schreuwen (Geulle), hel schreve (Margraten), hel schrieewe (Eckelrade), hel schriewe (Schin-op-Geul, ... ), hel schriewen (Borgharen), hel schrieëve (Hunsel), hel schròve (Puth), hel sjreeve (Herten (bij Roermond), ... ), hel sjreewə (Reuver, ... ), hel sjreuve (Dieteren), hel sjreuwe (Buggenum, ... ), hel sjreve (Guttecoven, ... ), hel sjreven (Berg-aan-de-Maas), hel sjrie-eewe (Grathem), hel sjrieuwe (Ingber, ... ), hel sjrieve (Bemelen, ... ), hel sjriewe (Gronsveld), hel sjriewen (Urmond), hel sjriëve (Jabeek), hel sjrīēwə (Maastricht), hel sjrêevə (Munstergeleen), hel sjrêêvə (Putbroek), hel sjrîêvə (Koningsbosch), hel sjrîêwə (Horn), hell schreeuwe (Limbricht), hell schreeve (Sittard), hell sjrieewe (Kessel), hell sjriëve (Schinnen), helle schreive (Schimmert), helle schrieve (Dieteren), hèl schrievə (Roosteren), hèl schriewen (Baarlo), hèl sjreevə (Pey), hèl sjreewe (Bingelrade, ... ), hèl sjrievə (Berg-en-Terblijt, ... ), hèl sjrieëwe (Oirsbeek), hèèl sjriewe (Caberg), hél sjrevvən (Elsloo), men moot hel chrieven, anges verstuit ər et neet (Rotem), men moot hel schreeuve angers verstuit her òs neet (Stokkem), mer moot hel schreeve, anders versteit er os neet (Amby), mer moot hel sjriëve, anners versteit er ons neet (Ophoven), mën moot hel sjrieëwë angës vërstuit ër ŭs neet (Lanklaar), mə mo‧t hel šri‧əvə, andərs vərstɛjtər o‧s ne‧t (Bree), mə mut heͅl schrūəvə[n} ānərs vərstīət ər aoəs ni (Peer), m⁄n moot hel schrieuve, angers verstuit er dich niks (Stokkem), vər mōtən el šri[ə}və aŋərs fərstɛjtər əsnēt (Rekem), hel schreien: hel schrei-je (Amstenrade), hel schreie (Brunssum), hel schrèje (Hoensbroek), hel sjreie (Vlodrop, ... ), hel sjreië (Schaesberg), hel sjrejjə (Mechelen), hell schreie (Vaals), häl schreje (Vijlen), hèl sjrai-jə (Schinveld), hèl sjreie (Bleijerheide), hèl sjrijə (Merkelbeek, ... ), hêl schrei-je (Welten), me mŏt hêl schrĕje, zös ferschtêt en es né:t (Montzen), me mŏt hêl sréje, zös ferstêt en es nēt (Montzen), mə mos hēl šrajə, zoͅns fərstēt ənos net (Vaals), mə mos hēl šrejə, zøə fərštēt ən eŋə nĕt (Eynatten), mə mot hel šnäiə zøs vərštēt hēə ōs nēt (Eupen), mə mot hel šra.[i}ə, zøs vərštɛ[i}t mənəch ne[i}t (Eupen), mə mot hēͅl šrepə, zøs vərštēt ən əs nēt (Montzen), mə mŏŏt hèl sjreejə, ös vərsjteet hèjə oos neet (Montzen), hel tuiten: hel tōēten (Leveroy) hard schreeuwen; je moet - - anders verstaat hij ons niet [DC 03 (1934)] || Men moet hard schreeuwen, anders verstaat hij ons niet. Men: wordt dit woord wel gebruikt in uw dialect? Zoniet, door welk voornaamwoord wordt men weergegeven? [ZND 04 (1924)] III-3-1
hard tegen de bal schoppen een koetpie geven: [sic]: wordt gebruikt voor spotternij  een koetpie geven (Jeuk), knoeren: Hïj knoe.rde m óp de gool.  knoe.re (Gennep), lellen: Hae lelde m n en de bal louch in de gool: hij gaf de bal een formidale trap en het was een doelpunt.  lelle (Sittard), pillen: pille (Maaseik) Hard schieten; racen. || Hoe heet iets met een voetbeweging verwijderen in het voetbalspel om de bal in een richting te jagen: de bal ... [ZND 42 (1943)] || Trappen; slaan. III-3-2
hard vriezen bakken: bak⁄ke (Bleijerheide, ... ), #NAME?  bakke (Limbricht), hard vriezen  bakke (Oirsbeek), hard vriezen.  bakke (Roermond), duchtig bikken: et bikt duchtig (Sittard), fel (vriezen): fel (Kuringen), feͅl (Koninksem), fèl (Wellen), flink bakken: ’t bèkt weer flink (Nunhem), goed bakken: ⁄t bak good (Maastricht), hard (vriezen): haard (Wijchmaal), haart (Kaulille), haord (Eksel), herd (Heusden), hert (Beringen), hōͅrt (Hamont), hoͅərt (Sint-Huibrechts-Lille), hârt (Zonhoven), ps. de o staat wat hoger geschreven.  haord (Overpelt), ps. omgespeld volgens Grootaers.  hōͅərd (Hamont), hard bakken: ’t heet haard gebakke (Ell), hard bikken: ’t bikt wér hard (Meijel), hard knepperen: ’t kneppertjhaard (Ospel), hel (vriezen): el (Lanklaar), heel (Zichen-Zussen-Bolder), hel (Beverst, ... ), heͅl (Maastricht, ... ), heͅlə (Molenbeersel), hèl (As, ... ), hêl (Lanaken, ... ), ’t vrūūstj hèlle (Neer), Hard vriezen.  hel vreeze (Reuver), ps. omgespeld volgens Frings (invuller heeft teken niet goed genoteerd).  hɛ̄l (Rekem), ɛ̄l (Rekem), ps. omgespeld volgens Frings; of gewoon overnemen: hät?  hɛl (Oostham, ... ), ps. omgespeld volgens IPA.  ɛl (Mechelen-aan-de-Maas), hel bakken: ’t haet hel gebakke dies nach (Herten (bij Roermond)), hel bikken: ’t buktj hel (Kinrooi), het nijpt hem: Als t hard vriest.  ’t niept em (Panningen), kraken: als t hard vriest.  kraken (Bergen), indien zeer hard.  kraaken (Lutterade), steenvriezen: steenvriezen - zeer hard  stiənvrizə (Velm), vriezen dat het kraakt: ⁄t vrist dàt kroͅk (Borlo), ⁄t vrust dat de eke krake (Mechelen), zo hel als stenen vriezen: ⁄t vrus zao hel es stein (Holtum) hard vriezen || het vriest hard [ZND 08 (1925)] || vriezen [bieberen, bikken] [N 22 (1963)] III-4-4
hard waaien afjagen: aafjage (Sittard), bijzen: bauze (Schimmert), bāōze (Swalmen), beize (Gronsveld), buizen  bøizə (Val-Meer), blaasteren: blaastere (Thorn), bluustere(n) (Grathem), blazen: blaoze (Klimmen), boesteren: bowstere (Banholt), ət bustərt (Waterloos), boezen: boese (Grathem), boest (Hout-Blerick), boewze (Thorn), boeze (Baarlo, ... ), boeze(n) (Grathem), boezen (Blerick, ... ), boēzen (Bergen), boeͅze (Beegden), bouze (Ulestraten), boèze (Venlo, ... ), boé⁄ze (Tegelen), bōēse (Haelen), bōēze (Blitterswijck, ... ), bōēzen (Boukoul, ... ), buzə (Boorsem, ... ), by(3)̄zə (Opglabbeek), et boestj (Haelen), ’t boes (Montfort), ’t boestj (Ospel), ⁄t boest (Susteren), (boêzdje-geboêzdj).  boêze (Tungelroy), Bijv. "t boesdje gistere".  boeze (Ell), boeze  bouzə (Lanklaar), buzə (Mechelen-aan-de-Maas), būzə (Ophoven), boezen  buzə (Rekem), boezen.  būzə (Kinrooi), boowze  bōwzə (Stokkem), de winjtj boe:st, de wind doet lelijk  boe:ze (Meijel), flink waaien.  ’t boesjt (Herten (bij Roermond)), Nb. wordt zelden gebruikt.  boeze (Born), boosten: booste (Egchel), brullen: brullen  brølə (Borlo), buieren: bøͅyərə (Bocholt), bulderen: bøldərən (Lommel), de wind gaat nogal aan: də wên’š xeͅidnoͅgàlàn (Maaseik), fel waaien: fel wɛjə (Mal), fe͂ͅlwe͂ͅə (Kermt), feͅl, heͅl we͂ͅə (Ketsingen), fèl weje (Schimmert), fel waaien  feͅl wējə (Borlo), feͅl wēͅ(ə) (Niel-bij-St.-Truiden), fof wee  føͅl wēͅə (Gelieren/Bret), föl wèèjen  fø͂ͅl wēͅən (Diepenbeek), fluiten: de wind fluut (Eksel), flētə (Hasselt), hard waaien: haard wèije (Weert), hard waeje (Milsbeek, ... ), hard wei-jen (Bergen), hard wèèie (Middelaar), heͅrt weͅn (Beringen), heͅrt wäiə (Lommel), heͅt weͅn (Paal), heͅt weͅə (Linkhout), heͅt wuə (Halen), hàrt wēͅjən (Hamont), ’t waait hàrd (Overpelt), haart wèjen  hārt ⁄wēͅjən (Neerpelt), haat weien  hat weͅiə (Herk-de-Stad), hard waaien.  heͅt wájə (Beverlo), hardwaaien.  heͅtwójə (Leopoldsburg), hel jagen: Wordt het geluid van het waaien bedoeld, dan is het: joege.  hel jage (Oirsbeek), hel waaien: hael weije (Baarlo), hel weien (Valkenburg), hel weijen (Oost-Maarland), hel wejje (Maasniel), hel wèje (Reuver), hel wéjje (Klimmen), hēl weije (Egchel), heͅl weͅjə (Bree, ... ), heͅl wäə (Riksingen), heͅl wøͅjən (Lanklaar), hèl wei-je (Maastricht), hèl weije (Wolder/Oud-Vroenhoven), hèl weéjje (Dieteren), hèl wèjen (Maastricht), hél weie (Nuth/Aalbeek), hél wé‧jen (Tegelen), hêl wejje (Bree), ’t wejt hèlle (Neer), ’t weͅjtš heͅl (Bree), hard waaien  heͅl weͅjə (Opglabbeek), hard waaien.  (h)eͅl weͅiə (Kinrooi), hel ween  heͅl wēͅn (Peer), hel weje.  heͅ(ə)l wa͂jə (Bocholt), hel wèen  heͅl wēͅən (Hoeselt), hel winden: hel winge (Kerkrade, ... ), hèl weinje (Sittard), hèl winge (Vrusschemig), hél winge (Nieuwenhagen), hél wênje (Urmond), ⁄t wendj hel (Sittard), ⁄t wingt hēͅl (Eygelshoven), ⁄t wingt hèl (Waubach), het is winderig: ət esvendərex (Maastricht), houwmouwen: haowmaowe (Castenray, ... ), huilen: der wink huult (Heerlen), (in de schoorsteen)  ⁄t hujlt (Eijsden), jagen: de windj jieegt (Brunssum), jāgə (Zelem), t jyx (Tongeren), joagen  jōͅgə (Hoeselt), stormen: het sjtŏrmt (Hoensbroek), sjtorme (Hoensbroek, ... ), sjtur⁄me (Bleijerheide, ... ), sjtörme (Gronsveld, ... ), stēͅrəmə (Hasselt), stĕreme (Heugem), steͅrmə (Hasselt), steͅrəmə (Spalbeek), storme (Kinrooi), stormen (Urmond), stoͅrmə (Rosmeer, ... ), sturmen (Nieuwenhagen), stèùrmen (Mechelen), störmen (Kerkrade, ... ), störreme (Maastricht), støͅrrəmə (Heer), stürme (Bleijerheide), stərmə (Beringen, ... ), stərmə, stərmdə, gəstərmt (Wellen), štø͂ͅrəmə (Teuven), ’t stör’mt (Eksel), ⁄t störmt (Jabeek), (storremdje-gestorremdj).  storreme (Tungelroy), Note: onder de o staat nog een trema; deze combinatieletter is niet te maken.  störme (Eupen), sterme  stərmə (Neerharen), stormen  stoͅrmə, stoͅrmdə, gəstoͅrmt (Borgloon), stərmə (Lummen), stərəmə (Donk (bij Herk-de-Stad), ... ), storreme  stoͅr(ə)mə (Peer), sturme  stərmə (Diepenbeek), stərəmə (Smeermaas), stormen en beuken: stormen en buiken (Holtum) afwaaien || fel waaien met regen || hard waaien || hard waaien [boezen] [N 22 (1963)] || hard waaien, stormen || hevig waaien met draaiende windstoten || stormachtig waaien III-4-4