e-WLD begrippen 

 
 
Filteren...

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
haren tussen de hoorns bles: blē̜s (Beverst, ... ), blęs (Linkhout, ... ), blɛs (Borlo, ... ), (mv)  blɛsǝ (Ophoven), blesje: blęskǝ (Maasmechelen), borstel: bǭrstǝl (Neerpelt), bos: bǭs (Neerpelt), bosje: bø̄skǝ (Overpelt), brosse: brǫs (Lanklaar, ... ), frou: fru (Sint-Truiden), frū (Borlo, ... ), houppe: hup (Borgloon, ... ), kamharen: kamhǭrǝ (Welten), kof: kau̯f (Oost-Maarland), kōf (Bocholt, ... ), kǫf (Oud-Waterschei, ... ), kǫu̯f (Oost-Maarland), kǫ̃f (Kermt), kruin: krȳn (Noorbeek, ... ), kuif: kuf (Diepenbeek, ... ), kyf (Gennep, ... ), kȳf (Geistingen, ... ), kȳǝf (Roosteren), køi̯f (Sint-Truiden), kø̄f (Montfort), kø̄u̯f (Boekt Heikant, ... ), kø̜̄f (Leopoldsburg), kø̜f (Meldert), kø̜i̯f (Overpelt), kūf (Baarlo, ... ), kūu̯f (Tegelen), kūǝf (Baarlo, ... ), kɛi̯f (Heugem), kuifje: kyfkǝ (Vlodrop), køi̯fkǝ (Maastricht), køu̯fkǝ (Smeermaas), kęi̯fkǝ (Bree), poes: pus (Herten), ponnie: pǫni (Klimmen), strof: strai̯f (Vliermaal), strau̯f (Hoeselt), strof (Boekt Heikant, ... ), struf (Donk, ... ), strōf (Gelieren Bret), strūf (Noorbeek, ... ), strǫu̯f (Zichen-Zussen-Bolder), strǫǝf (Stevoort), štruf (Ulestraten), štrūf (Einighausen, ... ), strofje: strufkǝ (Halen), tros: trǫs (Beringen, ... ), vlok: ˲vlǫk (Beringen), weerborstel: wē̜rbǫrstǝl (Achel), wis: wøš (Maaseik), wø̜š (Klimmen), węs (Zelem), wɛs (Opitter) [N 3A, 106d] I-11
haren van de vlik haren: hǭr (Meijel) De smelen en hei aan de bovenkant van de vlik. [I, 37b] II-4
harige rups bastaardsatijnrups: Veldeke pepel  basterdsatienropsj (Ulestraten), bruine rups: idiosyncr. (broeng = bruin)  broeng roepsj (Bleijerheide), dikke rups: ’n dieke roeps (Oost-Maarland), duizendpoot: dyzəntpot (Opheers), haagrupsel: haagroepsel (Sint-Truiden), haarrups: haorroeps (Neeritter), haorrups (Heugem, ... ), haorrôêps (Swalmen), hōͅərøͅps (Beverlo), eigen spellingsysteem  hoarroeps (Ell), Tegelen Wb.  haorroeps (Tegelen), Veldeke (iets gewijzigd)  haorroeps (Tegelen), haarrupsel: hoarupsəl (Borlo), WLD  haorroespel (Weert), harenrups: huərəröps (Diepenbeek), hu̯ōrərups (Riksingen), idiosyncr. + soms fon. schrift Engels  haore rôpsj (Einighausen), vrij naar het WLD  haore-roepsj (Klimmen), WLD  haorerupsj (Gronsveld), harige rups: WLD  hörige roeps (Milsbeek, ... ), heggenrups: hèggerups (Heugem), idiosyncr.  hékkeroeps (Grathem), jeukrups: Veldeke  jeukroeps (Montfort), joosje pik: aoskepek (Rotem), (? - moeilijk leesbaar)  aoskepek (Geistingen), koekoeksrups: koekoeksròps (Geulle), koerups: kōu̯ropš (Mechelen-aan-de-Maas), lijsterrups: līēsterroepsj (Munstergeleen), pootrups: pätrups (Vliermaal), potenrups: op wortelen  putəroͅps (Bree), processierups: prosèèsie-roeps (Helden/Everlo), rups: roeps (Baarlo, ... ), roepsj (Hoensbroek, ... ), rups (Hoeselt, ... ), röps (Noorbeek, ... ), røps (Zolder), røͅps (Beringen, ... ), rəps (Halen), gewoon spellingsysteem  roepsj (Mheer), idiosyncr.  roeps (Venray), Veldeke  rops (Eksel), Veldeke ?  roepsj (Bocholtz), WLD  roepse (Oost-Maarland), roepsj (Mechelen), ropsj (Urmond), rups met haar op: ən rø.ps meͅ ho.r o.p (Neerpelt), rups met haren: roepsj-mit-haore (Puth), rups met lang haren: rups meͅt laŋ woͅrə (Grote-Spouwen), rupsel: rupsel (Hasselt), rupsəl (Spalbeek), idiosyncr.  roepsel (Borgloon), spinselmot: speͅnsəlmot (Maaseik), vette rups: vətə rəps (Linkhout), vlinderrups: vlinderroeps (Venlo) harige rups [aoskepek] [N 26 (1964)] || ringelrups, ringrups, kleurig gestreepte rups van de vlinder die zijn eitjes in een ring om de takken van bomen ne heesters legt [N 26 (1964)] III-4-2
haring haring: (h)eͅəreŋk (Niel-bij-St.-Truiden), (h)hēreͅnk (Sint-Truiden), (h)ierin (Stein), (h)iering (Lanaken), (h)īəreŋ (Rekem), (h)èring (Leopoldsburg), eerienk (Sint-Truiden), ering (Kerkom), erink (Melveren), ēring (Mettekoven), ēringk (Sint-Truiden), ēͅreŋ (Mechelen-aan-de-Maas), haĕrrink (Oostham), hairing (Bevingen, ... ), haiëring (Ittervoort), haring (Beringen, ... ), hāēring (Hamont, ... ), hāērink (Peer), hāīring (Echt/Gebroek), hearing (Hunsel, ... ), hee ring (Asenray/Maalbroek), heejring (Kermt, ... ), heering (Eigenbilzen, ... ), heerink (Wijer), heeëring (Geleen, ... ), heeəring (Hoepertingen), heiering (Klimmen), heijring (Nuth/Aalbeek), heiring (Beek, ... ), hejərink (Mielen-boven-Aalst), hereng (Werm), hering (Amstenrade, ... ), herink (Jeuk), heriŋ (Borgloon, ... ), herring (Afferden, ... ), her’rik (Bleijerheide, ... ), heyring (Wessem), heêring (Thorn), heëring (Diepenbeek), heïring (Koninksem), hēēring (Grathem), hēīring (Bilzen), hēreŋ (Beringen, ... ), hērĕng (Zichen-Zussen-Bolder), hēring (Arcen, ... ), hērin’ (Beverst), hēriŋ (Herk-de-Stad, ... ), hērīng (Beringen), hērring (Gennep, ... ), hēëring (Geleen), hēəring (Susteren), hēəriŋ (Linkhout), hēərəŋ (Bilzen), hēͅriŋ (Hamont), hēͅriŋk (Aalst-bij-St.-Truiden), hēͅrəŋ (Genoelselderen), hĕirrink (Lommel), hĕrenh (Baelen), hĕring (Geleen, ... ), hĕrink (Tessenderlo), hĕrring (Gulpen, ... ), hĕrəng (Berg-en-Terblijt, ... ), heͅreŋ (Gennep, ... ), heͅreͅŋ (Welkenraedt), heͅriŋ (Meldert, ... ), heͅrring (Oostham), heͅrɛŋ (Sint-Huibrechts-Lille), heͅəreŋ (Zonhoven), heͅəriŋ (Herk-de-Stad), heͅ’re.ŋ (Montzen), hi-ering (Lottum, ... ), hi-iëring (Itteren), hi-èring (Stramproy), hi:riŋ (Noorbeek, ... ), hiayring (Valkenburg), hie-eering (Berg-en-Terblijt), hie-ring (Genk), hie-u-ring (Meterik), hie-è-ring (Meerssen), hie-ə-ring (Wijlre), hieering (Doenrade, ... ), hieēring (Borgloon, ... ), hieirng (Zepperen), hiejering (Nieuwerkerken), hiejring (Herten (bij Roermond), ... ), hiejəring (Lottum), hierik (Kerkrade), hiering (Amby, ... ), hierring (Reijmerstok), hierìng (Nieuwenhagen), hierəng (Maastricht), hieèring (Grevenbicht/Papenhoven), hieêring (Berg-en-Terblijt), hieêrənh (Heel), hieëring (Groot-Gelmen, ... ), hieəring (Bemelen, ... ), hieərīng (Heerlen), hiēēring (Houthalen), hiēring (Munstergeleen), hiēëring (Hoensbroek), hiēͅring (Weert), hiĕring (Bree, ... ), hijəring (Heers, ... ), hireng (Eisden), hirēͅng (Kanne), hiring (Ingber), hirring (Gulpen, ... ), hiäring (Aubel, ... ), hièjring (Urmond), hièreng (Vliermaal), hièring (Berg-en-Terblijt, ... ), hièriŋ (Born), hièrring (Schin-op-Geul), hièrrìng (Welten), hièèring (Valkenburg), hièèrink (Valkenburg), hiéring (Hunsel, ... ), hiêring (Grubbenvorst, ... ), hië.ring (Zonhoven), hiëring (Beesel, ... ), hiïering (Itteren), hiəreͅŋ (Hasselt, ... ), hiərin (Loksbergen), hiəring (Bocholtz, ... ), hiəriŋ (Gutshoven, ... ), hiərək (Bleijerheide), hiərəx (Hasselt), hiərəŋ (Opgrimbie, ... ), hīariŋ (Reuver), hīēring (Baarlo, ... ), hīērk (Terwinselen), hīērək (Bleijerheide), hīēəring (Arcen), hīēə’ring (Sittard), hīĕring (Pey), hīreŋ (Lanaken, ... ), hīring (Arcen, ... ), hīrəng (Opglabbeek), hīəreŋ (Opgrimbie), hīəring (Chèvremont, ... ), hīəriŋ (Kerkrade, ... ), hīərəng (Neerglabbeek), hĭering (Mheer), hĭērəŋ (Molenbeersel, ... ), hi̯èring (Valkenburg), hi̯ɛring (Echt/Gebroek), hjeriŋ (Berg-aan-de-Maas), hjēəreͅŋ (Diepenbeek), hjĕrring (Elsloo), hjèring (Valkenburg), hjèrring (Geulle, ... ), hŭring (Merselo), häring (Epen, ... ), härreng (Eupen), hääring (Mheer), häörəg (Maastricht), hè-ring (Blitterswijck), hèiring (Schimmert), hèreng (Hoeselt, ... ), hèring (Amby, ... ), hèrinh (Meldert), hèrinj (Puth), hèrring (Gennep, ... ), hèrèŋ (Montzen), hèréng (Sint-Huibrechts-Hern), héjèring (Pey), héring (Hoensbroek, ... ), hériŋ (Putbroek), hérring (Meijel), hééiring (Laar), héïring (Wellen), hêreng (Hoeselt), hêring (Beegden, ... ), hêréng (Tongeren), hêêring (Buggenum), hêêîring (Meerssen), hìëring (Grubbenvorst), híering (Nieuwenhagen), híring (Sevenum), hírìk (Spekholzerheide), híəring (Beesel, ... ), hîêring (Neeritter), høͅreŋ (Overpelt), hɛi̯əriŋk (Mielen-boven-Aalst), hɛreŋ (Blitterswijck, ... ), hɛring (Leunen, ... ), hɛəreͅŋ (Helchteren), hɛ̄riŋ (Tongeren), ieering (Lutterade), ierin(g) (Maaseik), iering (Vucht), ieëring (Stokkem), iĕring (Waltwilder), ijring (Voort), ijrink (Hoepertingen), iring (Maaseik), ië.ring (Hasselt), iəreŋ (Meeswijk), iɛreŋ (Meeswijk), īēëring (Hasselt), īəreŋ (Boorsem), īərəŋ (Mechelen-aan-de-Maas), jering (Stein), êrink (Sint-Truiden), Bree Wb.  hiêring (Bree), cassettebandje  herring (Meijel, ... ), e moeilijk weer te geven  hēring (Reuver), eigen spellingsysteem  hieëring (Schinnen), Endepols  hering (Heer, ... ), hiering (Maastricht, ... ), hierìng (Maastricht), ennen uutgedruuëgden herring: een saaie jongen/man die niets zegt Herring of koet: of het een of het ander  herring (Castenray, ... ), Gronsveld Wb  hiering (Gronsveld), heering mót sjwömme": wordt gezegd als men na het eten van haring bier drinkt  heering (Sittard), hering schelle: haring eten  hiering (Venlo), Herregke  her’rek (Bleijerheide, ... ), Hieregke  hierek (Bleijerheide, ... ), ideosyncr.  haering (Thorn), hering (Roermond), hiering (Kerkrade, ... ), hirng (Vlodrop), IPA  hɛriŋ (Kwaadmechelen), Met asgoonzig ésj hieëringbiête inne kefees: met aswoensdag worden in de café¯s haringen met roggebrood gegeten Hieëringe zwummen inne zieë Verklw. hieueringske  hieëring (Altweert, ... ), n Zalten hering n zoeren hering Heringer aete op Asselgoonsdaag Ver zote es heringe in n ton  he:ring (Roermond), oude spelling  hearing (Meijel), tweeklank  héĕring (Stevensweert), uitspraak als in Echt  hèiring (Herten (bij Roermond)), Veldeke  hieëring (Nunhem), hirring (Waubach), hièëring (Klimmen), hiëring (Haelen), Veldeke 1979 nr. 1  herring (Venray), Veldeke (aangepast)  herring (Tienray), Veldeke, eventueel aangevuld met systeem Jones  hirring (Gulpen), Verklw. hierinsjke  hiering (Heerlen), Verklw. hië.ringske  hië.ring (Hasselt), Verklw. hèrinkske  hèring (Beverlo), WBD  héring (Meijel), WBD/WLD  hearing (Lutterade), heering (Kapel-in-t-Zand), heèring (Ophoven), hiering (Caberg, ... ), hiééring (Urmond), hīēring (Amstenrade, ... ), hĭĕjəring (Susteren), hèring (Stein), hìeəring (Beesel), hîering (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), WLD  haering (Guttecoven), heering (Montfort, ... ), heerring (Swalmen), hering (Posterholt, ... ), hēering (Brunssum), hēēring (Oirsbeek), hĕĕring (Schimmert), hiering (Beesel, ... ), hieəring (Heel, ... ), hiëring (Geverik/Kelmond, ... ), hīeering (Weert), hīēring (Haelen, ... ), hĭĕering (Stevensweert), hĭĕring (Steyl), héring (Born), hérring (Gennep), hìĕjəring (Reuver), hîering (Kelpen, ... ), hîêring (Klimmen, ... ), h‧iəreŋ (Eys, ... ), WLD ?  haering (Geleen), WLD: hèrring  hɛriŋ (Eksel), Ze verkochte hieringe en bökkeme d¯n Hiering waos get gezaajte Z¯ne baard zaot vol sjijfkes unne van ingemaakde hieringe Drink beer, slik hieringe, daan gaot geer neet nao de pieringe  hiering (Maastricht), ± WLD  hiëring (Wijnandsrade), krinsel: vol eitjes  krïnsël (Tongeren), maatje: maatsjë (Hoeselt), maatjesharing: moͅiʔəskeͅreŋ (Lommel), mäötsjeshiering (Maastricht), mötjesherring (Castenray, ... ), milcher: mēlxər (Eupen), netelenbok: nētələboͅk (Eupen), zeeman: zeeman (Sittard, ... ), zeeman  zeeman (Sittard) haring [DC 02 (1932)], [SGV (1914)], [Willems (1885)], [ZND 01 (1922)], [ZND 26 (1937)], [ZND A2 (1940sq)] || haring, zeevis || Hoe noemt u de haring: een slanke, zilverkleurige zeevis met vrij grote doorschijnende schubben, één korte rugvin en een spitse kop waarvan de onderkaak iets uitsteekt. Hij wordt ± 40cm lang (haring, rogel, herrek) [N 83 (1981)] || Kogener-Häring; soort haring || maatje, vette jonge haring || maatjesharing || Milcher-Häring III-2-3
haringrijden haringbijten: haering biete (Schimmert), haringbieten (Stein), haringbijten (Vaesrade), heering biete (Montfort), heeringbiete (Oirsbeek), hering biete (Nieuwstadt), heringbiete (Wijlre), heringbieten (Born), hieeringbiete (Klimmen), hiering biete (Schaesberg), hieringbieten (Kesseleik), hirngbiette (Vlodrop), hirring biete (Epen), hīreŋ bītə (Nieuwenhagen), haringrijden: heeringrieje (Thorn), hering rieje (Schimmert), hīreŋ rījə (Nieuwenhagen), haringspringen: haering springen (Montfort), heringsjpringe (Maasniel, ... ), herinksprenge (Jeuk), hiering springe (Ittervoort), hieringsjpringe (Herten (bij Roermond)), hieringspringe (Thorn) haringrijden: opgehangen haring de kop afbijten [VC 27 (1962)] || Het volksvermaak waarbij van een opgehangen haring de kop moest afgebeten worden terwijl men ernaar sprong [haringrijden]. [N 88 (1982)] III-3-2
hark bladhark: (bewegende, verende tanden voor het ruimen van blad).  bladhaerk (Venray), gritsel: greesel (Weert, ... ), gretsəl (Sint-Truiden), griesel (Venray), grisəl (Gennep, ... ), griëssel (Castenray), (stugge tanden voor het egaliseren van grond).  griesel (Venray), hark: hark (Baarlo), harrek (Maastricht), herk (Baarlo, ... ), hàrək (Maastricht), hɛ̄rk (Gennep, ... ), (bewegende, verende tanden voor het ruimen van blad).  haerk (Venray), hooihark: (hooi hark: vroeger van hoot voor het keren van het te drogen liggende gras of hooi).  höjhaerk (Venray), reek: raek (Boukoul, ... ), raik (Melick), reak (Schaesberg, ... ), reech (Haanrade), reek (Klimmen, ... ), reeëk (Waubach), reich (Bocholtz), reijjuk (Vijlen), reék (Noorbeek, ... ), reëg (Kerkrade), reëk (Koningsbosch), rēēk (Schimmert), rēēëk (Nieuwenhagen), rēək (Meeswijk), rēͅk (Roggel), rieèk (Puth), râêk (Heel), räëk (Doenrade), rèch (Kerkrade, ... ), rèèk (Nuth/Aalbeek), rɛ̄k (Lommel), Note v.d. invuller: De landbouwerszoon die na een paar jaar (mislukt) uit Amerika terug kwam, wilde zijn vader toch overtuigen dat hij in Amerika andere dingen had meegemaakt, dan de simpele Limburgse boerderij te bieden had. \"Wat is dat ook alwaer voor een ding\"sprak hij wijzend naar een op de deel liggende hooi-hark.... Terwijl zijn vader hem verbaasd aankeek, trapte de zoon op het getande deel van de hark. De steel klapte naar boven en sloeg de jongeman hard tegen zijn voorhoofd.... \"Doe verrèkdje raek...\"was zijn reactie. (Jij verrekte hark).  raek (Maasbracht), rekseltje: rɛksəlkən (Lommel) hark || hark, rijf || harkje || Hoe noemt u de hark? (rijf, griesel) [N 104 (2000)] III-2-1
hark, algemeen griesel: grisǝl (Afferden, ... ), grēsǝl (Blerick, ... ), grieseltje: grīsǝlkǝ (America), gritsel: gre.tsǝl (Koninksem, ... ), gretsǝl (Aalst, ... ), gri.tsǝl (Lauw, ... ), gritsel (Beringen, ... ), grętsǝl (Houthalen, ... ), gritseltje: gretsǝlkǝ (Beringen, ... ), grondreek: grontrē̜k (Rosmeer), hark: ha.rǝk (Swalmen), harǝk (Beek, ... ), hārǝk (Vijlen), hɛrǝk (Baarlo, ... ), hɛ̄rǝk (Afferden, ... ), hofgritsel: hof˲ gretsǝl (Herk-de-Stad), huǝf˲ gretsǝl (Hoepertingen), huǫ.f˲ gretsǝl (Guigoven, ... ), huǫf˲ gritsǝl (Bommershoven, ... ), høf˲ gretsǝl (Hasselt), hō.f˲ gretsǝl (Jesseren, ... ), hōǝ.f˲ gretsǝl (Borgloon, ... ), hōǝ.f˲gritsǝl (Ulbeek), hōǝf˲ gretsǝl (Voort), hōǝf˲gritsǝl (Broekom, ... ), hūǝf˲ gretsǝl (Wellen), hǫf˲gretsǝl (Aalst, ... ), hǭf˲ gretsǝl (Borgloon), ǫf˲ gretsǝl (Sint-Truiden), hofhark: hō.fhɛrǝk (Velden), hōfhɛrǝk (Sevenum), hǭfhɛrǝk (Blerick), hofreek: hufrē̜k (Bree), hōfrēk (Amby, ... ), hōfrē̜k (Neeritter), hǫu̯frē̜k (Leveroij), wuǫ.frē̜.k ('S-Herenelderen, ... ), hofreekje: hufrikskǝ (Maaseik), hōfrēkskǝ (Borgharen, ... ), houten gaardereek: hōtsǝ jādǝrē̜i̯s (Vaals), ijzeren gritsel: ē̜.zǝrǝ gretsǝl (Romershoven), ē̜i̯zǝrǝ gretsǝl (Diepenbeek), ē̜zǝrǝ gretsǝl (Binderveld, ... ), ęi̯zǝrǝ gretsǝl (Spalbeek, ... ), ɛ̄zǝrǝ gretsǝl (Vorsen), ijzeren hark: īzǝrǝn hɛrǝk (Baarlo), ijzeren kam: īzǝrǝ kamp (Eys), ijzeren reek: ēzǝrǝ rē̜.k (Hechtel), ē̜i̯zǝrǝ rē̜k (Gelieren Bret, ... ), ī.zǝrǝ rē.k (Eisden, ... ), ī.zǝrǝ rē̜.k (Achel, ... ), īzǝrǝ rēk (Lozen), īzǝrǝ rē̜i̯ǝk (Mechelen), īzǝrǝ rē̜k (Bree, ... ), ijzeren reekje: ī.zǝr rē̜kskǝ (Ophoven), kam: kamp (Maasmechelen), kemreek: kømrēk (Itteren), kē̜mrēk (Meerssen), kemreekje: kɛmrēkskǝ (Rothem), klein reekje: klęi̯n rē̜kskǝ (Guttecoven), kleine reek: klęi̯nǝ rē̜i̯.k (Mechelen), klęŋǝ rē̜k (Noorbeek, ... ), koolhofreek: kǫlǝfrē̜i̯ǝk (Teuven), koolhofsreek: kuǝlǝfsriǝk (Puth), kōǝlǝfsrē̜k (Klimmen), kǫlǝfsrē̜i̯ǝk (Mechelen), koolhofsreekje: koalǝfsrēkskǝ (Ulestraten), kopreekje: koprē̜kskǝ (Kinrooi), krabber: krabǝr (Eisden, ... ), krebbel: krɛbǝl (Nederweert, ... ), krebber: krębǝr (Meldert), krɛbǝr (Melveren, ... ), landhark: lanthɛrǝk (Velden), moesheemreek: musǝmrē̜k (Holtum), mōsǝmrē̜k (Geulle, ... ), moesheemreekje: mōsǝmrē̜kskǝ (Buchten, ... ), pauwstots: pǫu̯štuts (Mechelen), pioche: pǝjǫs (Hoepertingen, ... ), reek: reęk (Epen, ... ), reǝk (Mheer), rięk (Rimburg, ... ), riǝk (Hoensbroek, ... ), rāi̯š (Eynatten, ... ), rē(i̯)ǝk (Eys, ... ), rē.k (Boorsem, ... ), rēk (Amby, ... ), rēx (Bocholtz, ... ), rēǝ.k (Helchteren, ... ), rēǝk (Eupen, ... ), rē̜(i̯)ǝk (Gulpen, ... ), rē̜.k (Achel, ... ), rē̜i̯x (Vaals), rē̜i̯š (Vaals), rē̜k ('S-Herenelderen, ... ), rē̜x (Kerkrade, ... ), rē̜š (Chevremont), rē̜ǝ.k (Montzen, ... ), rē̜ǝk (Eys, ... ), ręi̯k (Tegelen), ręi̯ǝk (Eys, ... ), ręk (Maasbree, ... ), ręǝk (Vlijtingen, ... ), ręɛk (Heerlerheide, ... ), rīę.k (Elen), rīǝ.k (Dilsen, ... ), rīǝk (Bemelen, ... ), rɛ̄.k (Peer), rɛ̄k (Lommel), reekje: riękskǝ (Zonhoven), riǝkskǝ (Dilsen), rēkskǝ (Borgharen, ... ), rēǝ.kskǝ (Rotem), rē̜.kskǝ (As, ... ), rē̜i̯kskǝ (Bunde, ... ), rē̜kskǝ (Bocholt, ... ), rē̜ǝkskǝ (Leut, ... ), rękskǝ (Leopoldsburg, ... ), rɛ̄kskǝ (Lommel, ... ), r˙ēkskǝ (Stokkem), r˙ē̜kskǝ (Molenbeersel, ... ), r˙ē̜ǝkskǝ (Leut), reekseltje: ręksǝlkǝ (Meijel), rijfje: rē̜i̯fkǝ (Rummen), scharreekje: šarrē̜kskǝ (Bocholt), scheurreek: šø̄rrē̜k (Roggel), warmoesgritsel: wɛ.rǝmǝs˲gretsǝl (Groot-Gelmen), warmoeshofgritsel: wę.rmǝsǫf˲gre.tsǝl (Vliermaalroot), wɛrmǝstǫf˲gritsǝl (Gelinden, ... ) Gereedschap dat dient om uitgetrokken onkruid bijeen te trekken, afgevallen bladeren te verzamelen, de tuinpaden, het erf en het grind aan te harken, de grond fijn te maken, enz. Het bestaat uit een ijzeren kam van doorgaans ongeveer 30 cm breedte met korte licht gebogen tanden, bevestigd aan een lange steel. Bedoeld is hier het algemene stuk gereedschap dat met name in de moestuin en op het erf wordt gebruikt voor de vele boven opgesomde doeleinden. Specifieke harken met eigen benamingen komen in het lemma Bijzondere Harken aan bod. [N 18, 94; JG 1a, 1b, 2c; A 2, 44; A 28, 1a; A 34, 2a; L 1, a-m; L B2, 239; Lu 6, 1a; S 12; Gwn 8, 4; monogr.; add uit N 14, 97b; N 15, 4; N 18, 93 en 95; N J, 5] I-5
harken gritselen: gretsələ (Sint-Truiden), grisələ (Gennep, ... ), harken: hɛ̄rkə (Gennep, ... ), reken: reke (Maastricht), rɛ̄ʔən (Lommel), De paedjes zeen sjoon geraek  raeke (Roermond), In d¯n hoof get reke  reke (Maastricht), rekselen: rɛksələn (Lommel), scharen: sxārən (Lommel) harken || rakelen (= harken) || werken met de riek III-2-1
harken, werken met de hark bijeenharken: bei̯ęi̯nhɛrǝkǝ (Maastricht), bijeenreken: bęi̯ē.rē̜.kǝ (Munsterbilzen), bijeenscharren: bięi̯.nšarǝ (Elen, ... ), biǝnsxɛ̄.rǝn (Overpelt), grieselen: grisǝlǝ (Afferden, ... ), grēsǝlǝ (Hushoven, ... ), grīsǝlǝ (Venray), gritselen: gre.tsǝlǝ (Koninksem, ... ), gretsǝlǝ (Aalst, ... ), gri.tsǝlǝ (Broekom, ... ), gritsǝlǝ (Beringen, ... ), harken: harǝkǝ (Echt, ... ), hɛrǝkǝ (Beesel, ... ), hɛ̄rǝkǝ (Afferden, ... ), kemmen: kømǝ (Obbicht, ... ), kø̜mǝ (Buchten), kɛmǝ (Eys), kleinmaken: klēi̯nmǭkǝ (Beverst), klē̜nmākǝ (Neerpelt), krabben: krabǝ (Neerglabbeek), kratsen: krasǝ (Meijel), kratsǝ (Maasbracht), krebbelen: krębǝlǝ (Nederweert), krebben: krɛbǝ (Reppel), krebberen: krɛbǝrǝ (Meldert), kretsen: krɛtsǝ (Gruitrode), krinselen: krensǝlǝ (Hamont), opkrabben: upkrabǝ (Zelem), ǫpkrabǝ (Opglabbeek), opkrabberen: ǫpkrabǝrǝ (Opglabbeek), opreken: ǫprē̜.kǝ (Bree, ... ), opscharren: opšarǝn (Leopoldsburg), upsxɛ̄rǝ (Halen), optrekken: ǫptrękǝ (Nieuwerkerken), piochen: pǝjǫsǝ (Hoepertingen, ... ), rekelen: rēǝkǝlǝ (As), reken: rei̯ǝkǝ (Eys), riękǝ (Puth, ... ), riǝ.kǝ (Lanklaar), riǝkǝn (Schinnen), rāi̯šǝ (Eynatten, ... ), rē.kǝ (Boorsem, ... ), rēkǝ (Amby, ... ), rēǝ.kǝn (Helchteren, ... ), rē̜.kǝ ('S-Herenelderen, ... ), rē̜i̯kǝ (Noorbeek, ... ), rē̜i̯šǝ (Vaals), rē̜i̯ǝkǝ (Eys, ... ), rē̜kjǝ (Puth), rē̜kǝ (Achel, ... ), rē̜xǝ (Bocholtz, ... ), rē̜ǝkǝ (Eys, ... ), rē̜ʔǝ (Kerkhoven), ręǝ.kǝ (Moresnet), rī.kǝ (Dilsen, ... ), rīę.kǝn (Elen), rīǝkǝ (Bemelen), rɛ̄.kǝn (Peer), rɛ̄ʔǝn (Lommel), schanten: šɛntǝ (Sittard), scharren: sxā.rǝ (Zonhoven), sxęrǝ (Wimmertingen), sxɛrǝ (Weert), sxɛ̄.rǝ (Houthalen), sxɛ̄rǝ (Achel, ... ), sxɛ̄ǝrǝ (Kuringen), šarǝ (Amby, ... ), šā.rǝ (Beverst, ... ), šārǝ (Nerem, ... ), šɛrǝ (Helden, ... ), zuivermaken: zuivermaken (Eisden) Zie de toelichting bij het lemma Hark, Algemeen. Object van kleinmaken is: kluiten, harde grond; object van zuivermaken is: het bed, de tuin. [JG 1a, 1b; A 28, 1b; L 1, a-m; Lu 6, 1b; S 12; monogr.; add. uit N 15, 3] I-5
harlekijn dagkoekoek: eigen spellinsysteem mij onbekend / heeft witte bloem zie ook 102 (= koekoeksbloem, pinksterbloem)  dag koekkoek (Meijel), gemene veldkers: gemene veldkers (Jeuk), harlekijn: geen aparte naam  harlekijn (Berg-en-Terblijt), zelfde  harlekijn (Echt/Gebroek), hyacint: eigen spelling  hījesint (Vlodrop), koekoeksbloem: koekoeksbloem (Jeuk, ... ), koekoeksbloom (Geulle, ... ), Bree Wb.  koekoeksbloom (Bree), idiosyncr.  koekoeksbloom (Thorn), WLD  koekkoeksbloom (Beesel), koekoeks bloom (Montfort), koekoeks blōōm (Schimmert), koekoeks-bloom (Swalmen), koekoeksklokje: WLD  koekoeksklokje (Stein), orchidee: -  orgedee (Maasbree) harlekijn [DC 60a (1985)] || Harlekijn (orchis morio 10 tot 30 cm grote plant. De bloemen groeien in korte, vrij ijle aren, tamelijk groot, donker purper- tot rozerood, de helm is groen gestreept, de lip is zeer breed, niet diep ingesneden, de spoor is horizontaal of schuin omhoog [N 92 (1982)] III-4-3