e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
harmonica bergmannsklavier: bɛrxmansklavēr (Kerkrade  [(Domaniale)]  , ... [Domaniale, Laura, Willem-Sophia, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Emma, Maurits] ) Spottende benaming voor een trekharmonica. Het woord werd aan het begin van de zestiger jaren reeds als verouderd beschouwd (Lochtman pag. 169). [monogr.] II-5
harmonie arm mie: (Oos) Erm Mie (Geistingen), harmonie: (h)armonej (Hasselt), aermənej (Rekem), armónie (Sint-Truiden), Arməni (Borgloon), ermenêij (Stokkem), eͅrmənej (Meeswijk), ha:rmenie:j (Roermond), haerməni (Meeuwen), harmenie (Heerlen, ... ), harməni (Kanne), her(re)menie (Maastricht), herm`nie (Bocholt), hermeneej (Venray), hermenie (Gronsveld, ... ), herrəmənie (Maastricht), heͅrməni (Hamont), Fr. harmonie.  àrmënï (Tongeren), In Gemmenich gibt es deren zwei: de au harmenej und de nöj harmenej.  harmə`nej (Gemmenich), Ss. harmeniekónzaer: harmonieconcert.  harmenie, hermenie (Swalmen), Sub fanfare: Joùre truk wes doù in Kotsove al n fanfare: Société de Musique de Ste Catherine. Déi sosjetéit zeu gestîech zijn in 1848 en hao toen 48 spelers. De fanfare is n harmonie jòne en hèt de noòm St. Catharina bewaord.  harmonie (Kortessem), Sub fluit: Waem speeltj de klein fluit allewiel biej de hermenie?  hermenie (Echt/Gebroek), Sub hi-jerop(pes): Ki-jk! De hermeni-j kimt hi-jeroppes.  hermeni-j (Bree), Sub troemmël: Ich hùb zëlêvë nog trummëlkë gëspèld bij dë harmenie: Ik heb ooit nog kleine trom gespeeld bij de harmonie.  harmenie (Hoeselt), Uit de uitspraak van dat woord mag niet worden afgeleid, dat het Tg. de aanblazing niet kent. Het niet uitspreken van de h is toe te schrijven aan het feit, dat het woord nooit zonder lidwoord wordt gebruikt: de (vr.) = d\\ > d vóór vocaal (al of niet voorafgegaan door een h een (vr.) = \\n: telkens krijgt men de verbinding van die slot-n met de volgende vocaal (al of niet voorafgegaan door een h). Het achtervoegsel -héts -heid wordt steeds met aanblazing uitgesproken.  `arməni (Tongeren), vgl. ook pag. 153: MUZIEKKORPS (z. FANFARE, HARMONIE).  hermenie (Posterholt), Zóndaag speult de -.  hermenie (Venlo), maatschappij: Op het muziekfeest waren 10 maatschappijen.  moͅtšapej (Meeswijk), muziek: (het) meziehk (Genk), h`t m`ziek (Kaulille), mezik (Sint-Truiden), Fr. musique.  mëzīēk (Tongeren), Het muziek speelt vandaag.  muziek (Zonhoven), Sub gam: t Joste watste leerdes este bij t meziek wols gwùn woor de gam.  meziek (Eigenbilzen), Sub mezijk: Muziek. t Mezijk kump aan: de harmonie is daar.  mezijk (Maaseik), t Muzîek kump aon: De harmonie komt al spelend aangestapt.  mezîek (Kortessem), Tummës ès zèkkër fijftë jor bij hët mëiek gëwès: Tummes is zeker vijftig jaar bij de harmonie geweest.  mëziek (Hoeselt), Tummës ès zèkkër fijftë jor bij hët mëziek gëwès: Tummes is zeker vijftig jaar bij de harmonie geweest.  mëziek (Hoeselt) 2. Fanfare, harmonie. || 2. Muziekvereniging. || 3. Muziekmaatschappij. || [Harmonie, blaasorkest.] || [Harmonie]. || De fanfare, de harmonie. || Harmenej: Musikverein, Blaskapelle. || Harmonica. [ZND 01 (1922)] || Harmonie als muziekgezelschap. || Harmonie, blaasorkest. || Harmonie, inz. de Harmonie van het Casino. || Harmonie. [ZND m], [ZND m] || Harmonie: Harmonie (muziekgezelschap). || Harmonie: harmonie. || Harmonie: muz. || Harmonie: muziekgezelschap. || Harmonie: Muziekkorps. || Harmonie: Vereniging van personen die harmoniemuziek maken. || I. Muziek: **Muziekvereniging. || Maatschappij: 1. Muziekvereniging. || Muziek. || Muziek. [Harmonie]. || Vrolijke omzetting van harmonie, die ons zeer lief is. III-3-2
harmonisch van bouw (een) dobbele: dǫbǝlǝ (Tongeren), (een) geblokte: gǝblǫktǝ (Houthalen), dobbel: dǫbǝl (Rummen), egaal van lijn: egaal van lijn (Montfort), geblokt: geblǫkt (Kwaadmechelen, ... ), gǝblǫk (Weert), gedrongen: gedroŋǝ (Berverlo, ... ), gǝdruŋǝ (Halen, ... ), gǝdrǫu̯ŋǝ (Gronsveld), gǝdrǫŋǝ (Klimmen, ... ), gelijnd: gelijnd (Herk-de-Stad), gǝlint (Heerlerheide, ... ), gǝlintj (Stramproy, ... ), gǝlē̜nt (Hasselt), gǝlęnt (Lommel), gǝlīntj (Neer), gǝlɛi̯nt (Mechelen), geramasseerd: gǝramǝsiǝrt (Hoepertingen), geramasseerd paard: geramasīrt pi̯āt (Opheers), gesloten: gesloten (Meeswijk), gǝsloǝtǝ (Overpelt), gǝslȳtǝ (Bree, ... ), gǝslōtǝ (Achel, ... ), gǝslǫu̯ǝtǝ (Lommel), gǝslǭtǝ (Afferden, ... ), gǝslǭu̯tǝ (Sint-Truiden), gǝšlōtǝ (Hulsberg, ... ), gǝšlǭtǝ (Haelen, ... ), gestopt: gǝstop (Klein Haasdal / Groot Haasdal), gǝštopt (Panningen), gestuikt: gǝstukt (Bergen, ... ), gǝštūǝktj (Herten), getrokken: gǝtrǫkǝ (Heerlerheide, ... ), goed gebouwd: gōt gǝbuu̯t (Klimmen), goed kort: gui̯ kǫrt (Niel-Bij-Sint-Truiden), klaspaard: klaspē̜rt (Bocholt), kort: kot (Heerlen), kǫrt (America, ... ), kǫt (Hees, ... ), kort gebouwd: kǫrt gǝbǫu̯t (Lanklaar), kort gedrongen: kot gǝdruŋǝ (Bilzen), kǫrt gǝdrōŋǝ (Meeswijk), kǫrt ˲gǝdroŋe (Thorn, ... ), kǫt gǝdrǫŋǝ (Bokrijk), kort gesloten: kǫrt geslōtǝ (Maastricht, ... ), kǫrt gǝslǭtǝ (Sevenum), kort gestoken: kǫt gǝstǭkǝ (Gingelom), kort ineengedrongen: kǫrt enīǝngǝdrǫŋǝ (Leopoldsburg), kort ineengehouwen: kø̜t enējǝhou̯ǝ (Moresnet), kort van romp: kǫrt van rǫmp (Lanklaar), rond: rōnt (Neerpelt), rondborstig: rundborstǝx (Neeroeteren), schoon: šø̜n (Remersdaal), schoon ineengedrongen: šon enē̜gǝdrǫŋǝ (Kanne), soortig: soortig (Kerkrade, ... ), surtix (Bocholt), sø̜̄rtex (Baarlo, ... ), sōrtex (Mechelen, ... ), sūrtex (Oost-Maarland), sǫrtex (Afferden, ... ), sǭrtex (Baexem, ... ), tiepig paard: tipex pē̜rt (Ottersum  [(tiepig: typisch "karakteristiek type-paard")]  ) Gezegd van een goed gebouwd paard, met korte, gesloten en gevulde flanken. [N 8, 64a] I-9
hars bloed: WLD  blood (Tungelroy), boomlijm: boeëmlijm (Herten), boomsap: boumsap (s-Herenelderen), bruine zeep: WLD  broen zeip (Born), dennenbloed: WLD  dènnəblood (Sweikhuizen), dennenklieder: denneklidder (Waltwilder), dennenolie: WBD/WLD  dènnə-èùël (Nieuwenhagen), dennensap: deinensap (Vlijtingen), dennesaap (Eisden, ... ), dennesaop (Eigenbilzen, ... ), dennesap (Beverst, ... ), dennəsap (Ulbeek), deͅnəsāp (Mechelen-aan-de-Maas), WBD/WLD  dènnəzàf (Heerlen), gom: gom (Riksingen), goͅm (Maastricht), eigen spellingsysteem  gom (Neer), WBD/WLD  gom (Caberg), hars: (dən) (h)ast (Sint-Truiden), ars (Rekem), de hast (Herk-de-Stad), dər haarz (Eynatten), ers (Leopoldsburg), ha.rts m. (Eys, ... ), ha:əs (Voort), haarž (Kelmis), haas (Martenslinde), haest(əndrooət) (Kermt), hao-s (Wellen), hars (Beringen, ... ), harsch (Amby), harsj (Valkenburg, ... ), harst (Houthalen), harz (Lontzen), has (Aalst-bij-St.-Truiden), hast (Gingelom, ... ), ha͂s (Kortessem), ha‧əs (Hoepertingen), hers (Venlo, ... ), hest (Halen), heͅst (Loksbergen), hàrs (Steyl), #NAME?  hars (Klimmen), eigen spellingsysteem  hars (Meerlo, ... ), harsj (Maastricht), Endepols  hars (Maastricht, ... ), ideosyncr.  haarts (Kerkrade), hars (Eijsden, ... ), LDB  hars (Roermond), NCDN  hárs (Stevensweert), oude spellingsysteem  hars (Meijel), Veldeke  hars (Echt/Gebroek, ... ), Veldeke / eventueel aangevuld met systeem Jones  harsj (Gulpen), Veldens dialekt  hars (Velden), WBD / WLD  hars (Reuver), WBD-WLD  hàrs (Roermond), WBD/WLD  hars (Caberg, ... ), hārs (Maastricht), hàrs (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), WBD\\WLD  hàrs (Amstenrade), WLD  hars (Brunssum, ... ), harz (Guttecoven), hers (Gulpen, ... ), hàrs (Itteren, ... ), WLD (De o is niet voldoende gedifferentiëerd; vandaar soms –)  hàrs (Haelen), WLD ?  hars (Ubachsberg), ± WLD  hars (Weert), kakenspijs: koakespiijs (Elen), klibber: klibber (Bilzen), klis: kles (Genk, ... ), kleͅs (Eisden), klès (Zonhoven), harde hars die uit dennen- en sparrenbomen verkregen wordt: L.I. kles  klés (Zonhoven), klit: klet (Tungelroy), klokkenspijs: klokkespies (Neeroeteren), koekeloerenspijs: kŭkəlūərəspĭjs (Maaseik), koekenslijm: gom aan kernvruc htbomen  koekesjliem (Sittard), koekezenspijs: kukəsəspijs (Lanaken), koekoefenstront: dər kukufəštrônt (Montzen), kukufestront (Montzen), koekoekenspijs: koekoekëspéis (Lanklaar), koekoekenstront: koekoekeschtront (Valkenburg), ideosyncr.  koekoekesjtroont (Gronsveld), WLD  koekoekesjtroont (Mheer), koekoeksspij: koekkoekspej (Venlo), koekoekspie (Ittervoort), koekoeksspijs: eigen spellingsysteem  koekoeksjpies (Schinnen), koekoeksstront: koekjoekstront (Gulpen), koekoeksjtronk (Heerlen), koekoeksjtront (Wijlre), koekoeksjtrònt (Schinnen), uit kersebomen ed  koekoeksjrtonk (Heerlen), Veldeke / eventueel aangevuld met systeem Jones  koekoekssjtront (Gulpen), koekoekszever: koekoek-zijver (Blerick), eigen spellingsysteem  koekoekzeiver (Neer), eigen spellingsysteem specifiek haers!  koekoekzijver (Neer), Veldens dialekt bij kerse-, pruime- en perzikbomen  koekoekzeiver (Velden), Venlo e.o.  koekoekszeiver (Maasbree), kojefooi: kojefooi (Sittard), ideosyncr. = hars  koojefoai (Sittard), kollefonter: kollefónter (Maastricht), lijm: liem (Amby), lijm (Jeuk), loejm (Hoepertingen), luim (Bevingen, ... ), luiəm (Herten), ideosyncr.  liem (Susteren), moemettenzeik: muemettezëek (Rosmeer), permentijn: permetien (Eksel), permetijn (Oostham), permənteͅəjn (Leopoldsburg), petəmətèən (Beverlo), IPA, omgesp.  pɛrmətɛn (Kwaadmechelen), perpentijn: perpetijn (Koersel, ... ), plaksel: plaksel (Sint-Truiden), sap: et soap (Riemst), sap (Alt-Hoeselt, ... ), sāp (Mechelen-aan-de-Maas, ... ), soap (Eigenbilzen), zaap (Lanklaar), WBD/WLD  saap (Urmond), zàf (Heerlen), termentijn: term-me-tijn (Oostham), termetain (Hechtel), termetēīn (Widooie), termetien (Kleine-Brogel, ... ), termetijn (Helchteren, ... ), termetèn (Halen, ... ), termətɛ‧n (Tessenderlo), terremetèen (Berbroek), teͅmötēͅn (Oostham), tɛrmətē.n (Borgloon), terpentijn: də teͅrpətīn (Hamont), terbeten (Heers), terpe(n)tien (Kaulille), terpe(n)tijn (Tessenderlo), terpentien (Gruitrode, ... ), terpertien (Sint-Huibrechts-Lille), terpetain (Kortessem), terpetein (Hechtel), terpetien (Bocholt, ... ), terpetijn (Beringen, ... ), terpetièn (Vechmaal), terpetéën (Paal), terpĕtien (As), terpətène (Leopoldsburg), terrepentijn (Maastricht), terrepentijën (Heppen), terrəpətīēn (Maastricht), teͅrpəttén (Neerglabbeek), térəpəteejən (Loksbergen), têrpətien (Molenbeersel), Bree Wb.  terpeti-jn (Bree), ook: ZND 26, vr. 23  terpentijn (Lommel), WBD/WLD  terpeti-jn (As), terpətíen (Opglabbeek), tèrpətīēn (Nieuwenhagen), WLD  terpentijn (Zonhoven, ... ), terpətīēn (Venlo), terpətĭĕn (Gennep), uilenschijt: bij kersenbomen  ŭŭlesjiet (Noorbeek, ... ), was: Veldeke aangepast  was (Tienray), wierook: wierauk (Reuver), wierik (Horst, ... ), wieroek (Ulbeek), wierook (Diepenbeek, ... ), wierouk (Weert), wierrook (Haler), wierŭk (Sevenum), wirk (Wijer), wiroek (Kortessem), wirōk (Beverst), wiérouk (Pey), wiərook (Kelmis), wiərūk (Hasselt), wīrōk (Bilzen, ... ), wīruk (Herk-de-Stad), eigen fon. aanduidingen ten onrechte  wierauk (Ell), eigen spellingsysteem (au)  wieroak (Neer), ideosyncr.  wierook (Vlodrop), Nijmeegs (WBD)  wĭĕrrək (Meijel), Veldeke  wierik (Haelen), Veldeke 1979, nr. 1  wierik (Venray), Veldeke aangepast van dennen  wierək (Tienray), verdroogd  wierook (Oirlo), WBD / WLD  wierook (Beesel), wierək (Reuver), WLD  wierik (Maasbree, ... ), wierook (Montfort, ... ), wieruk (Venray), wirrek (Sevenum), wirrik (Sevenum), ± WLD  wīe‧rouk (Ospel) de hars uit kersebomen e.d. || hars [ZND 01 (1922)] || Het kleverige plantensap vooral van naaldbomen, dat in de lucht hard wordt (hars, terpentijn, denne-olie, vogeltjeszeep). [N 82 (1981)] || het uitlopende sap der dennen || Hoe noemt U: hars [N 50 (1972)] III-4-3
hart hart: (h)art (Opgrimbie), (h)at (Sint-Truiden, ... ), a.rt (Bocholt), a.t (Sint-Truiden), a:t (Borgloon), ae:rt (Montfort), aert (Echt/Gebroek, ... ), art (Achel, ... ), at (Bilzen, ... ), eͅrt (Maaseik), ha.rt (Bocholt, ... ), ha.t (Groot-Gelmen, ... ), ha:t (Wahlwiller), haart (Meterik), hae.rt (Sint-Huibrechts-Lille), haert (Baexem, ... ), haet (Kwaadmechelen, ... ), hart (Afferden, ... ), hartj (Leut), hat (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), hats (Bleijerheide, ... ), hatt (Bilzen, ... ), hāārt (Arcen, ... ), hārt (Gennep, ... ), hert (Asenray/Maalbroek, ... ), het (Linkhout, ... ), hĕrt (Beegden, ... ), heͅrt (Eupen, ... ), heͅt (Linkhout, ... ), hort (Neeroeteren), hà.rt (Hasselt), hàrt (Lottum, ... ), hàt (Voort), hâ.rt (Merselo), hâ:rt (Genk), hât (Wellen), hèt (Beverlo), hāt (Beverst, ... ), hęt (Beringen, ... ), hɛrt (Baelen, ... ), hɛt (Halen, ... ), âê.rt (Hamont), ɛrt (Maasmechelen, ... ), [Paragraaf: lichaam]  hart (Boorsem), herz (du.): ha:ts (Wittem/Partei), hats (Bocholtz, ... ), hāts (Eys) Dat woord kwam uit zijn hart. [ZND 04 (1924)] || hart [RND], [RND], [SGV (1914)], [ZND 01 (1922)], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m] || Herz, hart [ZND m] || Holle spier in de borst die door pulserende bewegingen de bloedsomloop gaande houdt. [N 28, 88a] I-11, III-1-1
hart op hart halvens gîte tot halvens gîte: (h)āvǝs ˲žīt tǫt (h)āvǝs ˲žīt (Bilzen), hart op hart: hart˱ ǫp hart (Ottersum, ... ), hats˱ op hats (Bleijerheide, ... ), hɛrt˱ ǫp hɛrt (Herten, ... ), hɛt˱ op hɛt (Tessenderlo), hɛt˱ up hɛt (Tessenderlo) De afstand van het midden van een balk tot het midden van de daaropvolgende balk. [N 54, 117] II-9
hartelijk <omschr.> uit een vol gemoed: oet n vol gemoot (Maastricht), bet plezier: zə həbbə ōs bē pləzier ontvangə (Wellen), echt: ècht (Sevenum), echt gemeend: egt gement (Oirsbeek), ĕcht gemènd (Sevenum), eerlijk: ierlik (Maastricht), familiair: zie höbbe es famelèr aagehold (Mheer), fel: zij hèbben oz fèl ontvangen (Hasselt), zə habben os fəl ondvangen (Eigenbilzen), zə həbbə n ŏs fēͅl ŏntōͅlt (Vroenhoven), fel goed: ze hebbe os fejel goet ontvangen (Heers), ze hebben os fel goed ontvangen (Riksingen), fel vriendelijk: ze hebbe os fejel vrindelek ontvangen (Heers), ferm: ze hemmen aas ferm ontvangen (Peer), ze hemmen os ferm onthald (Hechtel), gaarne: ze hebben os gann onthaôlt (Hoeselt), gemeend: gemeindj (Haelen, ... ), gemind (Vlodrop), gemènt (Oirsbeek), gəme.ŋkt (Eys), gəmeint (Kapel-in-t-Zand, ... ), gəmint (Nieuwenhagen), gəmīēnk (Epen), goed: goed (Hechtel, ... ), goed onthalt (Paal), goed ontvange (Heers, ... ), goet onthoald (Gelieren/Bret), good (Maastricht, ... ), gōēj (Meijel), gōōt (Gruitrode), gūt (Martenslinde), sə heͅmmj ōs gut ontvangən (Herk-de-Stad), vie wa͂rn duo͂ͅ gut a͂ga͂l t (Zonhoven), we woan do goet ontvange (Kuringen), wə zin ər gu oͅnthḁlt (Hamont), wə zin ər gu oͅntvḁŋən (Hamont), z hebbe aos goet ontvangen (Jesseren), z hemmen ous toch zoe goed ontvangen (Peer), z hêbmen os goed ontvangen (Achel), z ø͂ͅbbən os gôd ontvaŋə (Lanaken), ze hemmen ous good ontvangen (Kaulille), ze hbben os good ontvangen (Rekem), ze hebbe ons goet ontvangen (Mal), ze hebbe oos goet ontholt (Sint-Truiden), ze hebbe os goed onthaolt (Genoelselderen), ze hebbe os goot ontvangen (Lanaken), ze hebbe oës good ontvange (Zutendaal), ze hebben oos goet ontvangen (Heusden), ze hebben os good ontvangen (Maaseik), ze hebben ous good ontvangen (Bocholt), ze hebbə os gohet ontvange (Beverst), ze hebe os goed ontvangen (Vreren), ze hemen ons goed ontvangen (Ulbeek), ze hemme os goet ontvange (Sint-Huibrechts-Lille), ze hemmen aas goed ontvangen (Houthalen), ze hemmen ans goet ontvangen (Linkhout), ze hemmen oas goe ontvangen (Neerpelt), ze hemmen oos goed ontvangen (Koersel), ze hemmen os goet onthoald (Vliermaalroot), ze hemmen os goowd onthaold (Koersel), ze heubben os good ontvangen (Boorsem), ze heube os goed ontvangen (Zichen-Zussen-Bolder), ze heŭbben ōs goed onthoild (Stevoort), ze hĕbben os goed onthoild (Beverst), ze hĕbben os good onthaold (Veldwezelt), ze hĕmmĕ uis good ontvangen (Meeuwen), ze hŭbbe oŏs gōōt onthoolt (Vroenhoven), ze hèbbe oĕs good ontfange (Kanne), ze həbben oes good oentvangen (Meeswijk), zemmen os goed ontvange (Kwaadmechelen), zē hɛbbən øs gōt oͅntvangen (Neerglabbeek), zēͅ heͅhə ōs gut o͂ͅntfaŋə (Hasselt), zeͅ heͅbbəoͅs gud ontvangə (Mettekoven), zeͅmən ōəs gut oͅntfaŋən (Neerpelt), zie hebben os good ontvangen (Neeroeteren), zij hébbe aas goed ontvangen (Landen), zə hebən oͅs chōt ontfaŋə (Zutendaal), zə hebən əs chōt oͅntfaŋən (Opglabbeek), zə heͅbə mich gut ontha͂lt (Hasselt), zə hybbə os gut ontfan ə (Zichen-Zussen-Bolder), zə høbə os gūt ontvaŋə (Genoelselderen), zə həbbə os gōt untvangə (Lanaken), zə həbbə ōs goed ontvangə (Wellen), zə həbbə oͅs gōt oͅntfangən (Neeroeteren), zə həbbə uis goot ontvangen (Gruitrode), zə həmmən oͅəs chut oͅntfaŋə (Gutshoven), zəbən oͅs chut oͅntvoŋə (Zonhoven), al die bijv. nw. onbekend en vervangen door goed  goed (Zichen-Zussen-Bolder), gul niet in gebruik  z hebben os goed ontvangen (Kleine-Brogel), hebben: eerste e dof  ze hebben oos goed ontvange (Mielen-boven-Aalst), hebben: eerste e van franse mets  ze hebben os guud ontvange (Rosmeer), hemen: e zoals het  ze hemen ons goed onthaalə (Ulbeek), ons of oos  sebben ons goed onthuəld (Wilderen), zai: Franse aider  zai hebbe os goed ontfange (Vliermaalroot), goed gemeend: good gemeind (Schimmert), good gemènge (Wijlre), goede mens (zn.): enne goeie meens (Oirlo), good meinis (Schimmert), goederlei: gooiərlei (Beesel), goeie, een ~ (zn.): goeie (Meijel), harteerlijk gemeend: (kumptj deep oeët sien hert).  hertie:rlik gemeintj (Herten (bij Roermond)), hartelijk: ha6tleX (Montzen), hartelek (Amby, ... ), hartelijk (Gulpen, ... ), hartelik (As, ... ), harteluk (Meijel), hartelèk (Venray), hartəlik (Maastricht, ... ), hartələk (Hulsberg, ... ), hattelijk (Eigenbilzen, ... ), hattelijk ontvange (Schulen), hattelijk ontvangen (s-Herenelderen), hattĕlĕk (Hoeselt), hatələk (Martenslinde), hertelek (Weert), hertelijk (Hoensbroek, ... ), hertelik (Blerick, ... ), hertĕlik (Echt/Gebroek), hertélik (Roermond), hertəlik (Beesel, ... ), heͅrtləX (Eupen), heͅrtələk (Lummen), hàrtəlik (Susteren), hàrtələk (Maastricht), hàttəlich (Heerlen), hèrtelik (Thorn), hèrtəlik (Heel, ... ), hètələk (Loksbergen), hértəlik (Roermond, ... ), hôrtelik (Maasbree), seͅbə nōͅs ḁtələk oͅntoͅlt (Sint-Truiden), z əbən ŭs artələk ŭntvaŋə (Maaseik), ze hebben os hattelijk ontvangen (Mopertingen, ... ), ze hebben ous hattelijk ontvange (Kuringen), ze hemmen eos hatelijk ontvangen (Rijkhoven), ze hemmen oos gul hertelek ontvangen (Zolder, ... ), ze heŭbben ōs hatelijk ontfange (Stevoort), ze hĕbben oos hattelijĕk ontvangen (Diepenbeek), ze hubbeͅ us ertelek untvangen (Kessenich), ze hébbe os hattlijk ontvāngen (Rosmeer), zə hebən əs hartəleͅk oͅntfaŋən (Opglabbeek), zə həmmən oͅəs hattələkoͅntfaŋə (Gutshoven), zəbən oͅs hatələk əntfaŋə (Borgloon), (hartelijk is met meer gevoel dan vriendelijk).  hartelijk (Tienray), eus: peur int Frans  ze hemmen eus hartelik ontvan en (Peer), hartelijk (jong)  ze hebbe oës hartelijk ontvange (Zutendaal), onduidelijk  hattelek (Landen), ook: ontfange  zoebən əs (h)artələk ontōͅlt (Rekem), oontvangen: verkorten  ze hēbben uis hartelik oontvangen (Niel-bij-As), heel goed: ze hemmen ons hiel goed ontvangen (Peer), heel vriendelijk: s hebbe ous heel vriendelijk ontvangen (Hoeselt), heel vriendschappelijk: zə həbə us hēəl vrøntsjapələk untholtj (Molenbeersel), herzlich (du.): hatslieg (Kerkrade), hatslisj (Vaals), hetslich (Waubach), hàtslig (Nieuwenhagen), met veel plezier: ze hebbe oës mèt vèl plezeer ontvange (Zutendaal), openhartig: ōēpenhàrtig (As), oprecht: oprech (Beek, ... ), rechtuit: rèèchoot (Vlijtingen), rèècht-ŭŭt (Gennep), rondborstig: róndbòrstig (As), royaal (<fr.): rejaol (Maastricht), van harte: vaan harte (Maastricht), van harte (Amby), van herte (Posterholt), van hérte (Venlo), vriendelijk: frunjtelik (Susteren), fruntelik (Maastricht), sə hebbe oas vrindelaik ontfange (Nieuwerkerken), vreundjelijk (Montfort), vreunteluk (Maastricht), vreuntjuluk (Brunssum), vreuntəlik (Montfort), vriendelek (Achel, ... ), vriendelijk (Jeuk, ... ), vriendelik (s-Herenelderen), vrindelek (Landen), vrindj-delik (Nunhem), vrinjtjəlik (Beesel), vrintjlelik (Ell), vrintjələk (Kelpen), vrintələk (Venlo), vrīndələk (Martenslinde), vrĭĕndələk (Meijel), vrujntelik (Roermond), vrundjelik (Nieuwstadt), vrundjeluk (Kesseleik), vruntelek (Caberg, ... ), vruntelich (Eys), vruntelig (Gulpen, ... ), vruntelijk (Gulpen), vruntelik (Geleen, ... ), vruntelək (Ubachsberg), vruntjelik (Wijnandsrade), vruntjeluk (Doenrade), vruntjəllik (Grevenbicht/Papenhoven), vruntjələk (Sweikhuizen), vruntəlich (Heerlen), vruntəlik (Maastricht), vruutelik (Neer), vrŭndlig (Nieuwenhagen), z əbən ŭs vrîntələk ŭntvaŋə (Maaseik), ze hebbe os vriendelijk ontvange (Bilzen), ze hebben oos vrindelek ontvangen (Grote-Brogel), ze hebben os vriendelek ontvangen (Tongeren), ze hebben os vriendelijk ontvangen (Bilzen), ze hemmen aas vrindelijk ontvangen (Peer), ze hemmen oas vrindelijk ontvangen (Houthalen), ze hemmen os vrindelijk ontvangen (Loksbergen), zeͅmən ōəs vrindələk oͅntfaŋən (Neerpelt), zie hebben os vrintjelik ontvangen (Neeroeteren), zö heͅmmeͅn oͅs vrindölēͅk untvangeͅn (Oostham), zə høbə os vrøntələk (Mechelen-aan-de-Maas), zə həbbə os grø͂ͅntələk onthōͅlt (Zichen-Zussen-Bolder), zə həbbə ōs vriendələk ontvangə (Wellen), zə ōͅbə oͅs vrøn tələk ōntfaŋə (Mechelen-aan-de-Maas), zəbən o̝s vrynsjələk o̝tfaŋgə (Stokkem), zəbən oͅs vrindələk əntfaŋə (Borgloon), ebben: stomme es  z ebben os vruntjelik ontfange (Eisden), heuben: eu kort  ze heuben os vriendelijk ontvangen (Werm), hubben: u zoals in het Franse que  ze hubben os vruntelek ontvangen (Rekem), ook: ontfange  zoebən əs vrøntələk ontōͅlt (Rekem), wel: ze hemmen ons wel of mil ontvangen (Peer) hartelijk [ZND m], [ZND m] || welgemeend, uit het hart komend [gul, hartelijk, vriendelijk] [N 87 (1981)] || Ze hebben ons gul (hartelijk, vriendelijk, enz) ontvangen. [ZND 24 (1937)] III-3-1
harten in het kaartspel harten: (h)artən (h)əst (Opglabbeek), adde (Sint-Truiden), aertə (Hasselt), arte (Lanklaar, ... ), arten (Dilsen, ... ), arten aos (Vucht), arten aost (Rotem), arten aäs (Hasselt), arten oâs (Maaseik), artə-n-ôs (Hasselt), artən ōs (Boorsem, ... ), artəna:s (Hasselt), ate (Sint-Truiden), aten (Sint-Truiden), aten aes (Hoeselt), atte oës (Velm), atten aos (Sint-Truiden), atten oas (Sint-Truiden), atten ooes (Sint-Truiden), atten oos (Sint-Truiden), atten oês (Kerkom), attən oes (Genoelselderen), dən ho:əs van də hartən (Neerpelt), ha.tən ōͅ:s (Montzen), haarte (Arcen, ... ), haaten oas (Sint-Truiden), harte (Amby, ... ), harte h-st (Gruitrode), harten (Achel, ... ), harten (h)aas (Opglabbeek), harten a(e)s (Hasselt), harten aas (Halmaal, ... ), harten aos (Boorsem, ... ), harten aōs (Wijchmaal), harten āos (Overpelt), harten eens (Peer), harten haast (Bocholt), harten haos (Opoeteren), harten haost (Niel-bij-As, ... ), harten hoas (Neerpelt), harten hoast (Ophoven), harten hoâst (Ophoven), harten hŏs (Lanaken), harten oas (Eisden, ... ), harten oost (Genk), harten oâs (Houthalen), harten ōͅs (Bocholt, ... ), harten ōͅst (Genk), harten ōͅəs (Overpelt), hartenoas (Kaulille), hartenoast (Kaulille), hartə (Beek (bij Bree), ... ), hartəm (h)ōs (Rekem), hartən hoas (Sint-Huibrechts-Lille), hartən hōst (Bree), hartən ōs (Lanaken), hartəna ōͅs (Meeuwen), hartənaos (Maastricht), hartənhōͅst (Neerglabbeek), hate (Borgloon, ... ), haten (Martenslinde), haten oos (Zichen-Zussen-Bolder), hatn (Diepenbeek), hatt`n (Diepenbeek), hatta (Koninksem, ... ), hatte (Bilzen, ... ), hatte hoas (Gingelom), hatte noës (Vliermaalroot), hatte oeəs (Hoepertingen), hatte ooes (Borgloon), hatte oâs (Kozen), hatte öwes (Zepperen), hatte öəs (Zepperen), hatte-nos (Mal), hatten (Alken, ... ), hatten aas (Kerkom), hatten aos (Diepenbeek, ... ), hatten aows (Sint-Truiden), hatten aës (Brustem), hatten oa(a)s (Kuringen), hatten oaes (Wellen), hatten oas (Bilzen, ... ), hatten oaws (Kortessem), hatten oe-es (Heers), hatten oowes (Borgloon), hatten ooïs (Ulbeek), hatten oés (Vliermaalroot), hatten oës (Sint-Huibrechts-Hern), hatten oəs (Piringen), hatten ōs (Welkenraedt), hatten ôs (Mopertingen), hattenŏis (Beverst), hattenôs (Veldwezelt), hattë (Hoeselt), hattən hoͅis (Hoeselt), hattən oes (Bilzen), hattən oeəs (Martenslinde), hattən ŏs (Diepenbeek), hatən (Diepenbeek), hatən ōs (Diepenbeek), hatənōs (Welkenraedt), hatənuos (Martenslinde), hārte (Maastricht), hārtən ōͅs (Lanaken), hātten aos (Sint-Lambrechts-Herk), hātən ās (Hasselt), heerten aos (Koersel), herte (Beesel, ... ), herten (Beringen, ... ), herten (h)aas (Opglabbeek), herten eus (Peer), herten haost (Molenbeersel), herten hoas (Hamont), herten oast (Opglabbeek), herten oeës (Zolder), hertenhaost (Weert), hertən ous (Beringen), hertən ōst (Molenbeersel), hertən(tm).is (Welkenraedt), hetten (Halen), hetten aois (Oostham), hetten haas (Lommel), hetten haôs (Heppen), hetten hoas (Beverlo), hetten hoos (Beverlo), hetten oas (Loksbergen, ... ), hetten ous (Tessenderlo), hetten öes (Halen), hettən us (Halen), heͅrtən ōͅəs (Hamont), heͅttən ōus (Lummen), hâtten (Wellen), härten (Hamont), härten ijs (Welkenraedt), härtən őəs (Koersel), hät[ə} (Tessenderlo), häten (Halen), häten ōs (Schulen), hätten (Oostham), hätten ōes (Beverst), hättəm mäts (Herk-de-Stad), hättən ōs (Herk-de-Stad, ... ), hättən əs (Oostham), hätəm oəs (Kortessem), hèrte (Ell), hèten (Lommel), hérte (Zolder), #NAME?  hatten oas (Grote-Brogel), /  herte (Melick), ??  hatte (Diepenbeek), [Met afbeelding pag. 144].  herte (Venlo), Afl. sub hart.  harten (Niel-bij-St.-Truiden), begin-h wordt niet uitgesproken  (h)arte (Stokkem), de h staat tussen haakjes  harten (Hasselt), de kleuren: hatte, kemme, klaovere, sjöppe  hatte (Kanne), de n staat tussen haakjes  harten (Maastricht), dit is het algemeen woord der Hoeselsche kaartspelers  hatte as (Hoeselt), dit laatste woord is ook hetzelfde voor kous  hatten o(w)us (Bilzen), doffe a  hattehatte (Velm), e toonloos (bode)  hatte nous (Riemst), en als in ennuyer  hatten enjs (s-Herenelderen), en steeds lijk in mes  arten enst (Rotem), Hatten- of hattere-oas.  hatten-oas (Heerlen), hattere-oas (Heerlen), Herte is troef; herte twee, herte driej enz.  herte (Roermond), Herte-aos, herteboer, hertedam, hertekeuning.  herte (Posterholt), Hète zè gin zwète.  hète (Beverlo), Ik heb een, twee harte; harte is troef.  hartə (Meeuwen), Kaartspellen: kruutse, jokere, herte jage, sjöppe, huuëge, lege,pandoere,  herte (Echt/Gebroek), lang  hartən oͅs (Lanaken), lange klank  hatten os (Eigenbilzen), lijk int engels house maar zonderr h  hatten aŏs (Kuringen), met sleuren wordt bedoeld een lagere kaart uitspelen met de bedoeling de slag toch binnen te halen met zowel die kaart als met de hoogste kaart die je ook in je bezit hebt.  hetten (Tessenderlo), o van or  harte os (Maaseik), oe is niet ou fr.  hātte oes (Lontzen), of is de a ook een schwa? moeilijk leesbaar  harten (Overpelt), S. ruute.  ha.tə (Gemmenich), Sam. en afl. sub hart: -en, -endam (zie dam), -en(h)aas, -enheer...  harten (Lommel), soelling: "herten  hēͅrtən (Lommel), Speul -; iech had mer ein -; de vrouw van -; ich höb twiehartes. Z. schoppen I.  harte (Maastricht), Ss. [harte]boer, dame enz.  hartn (Zonhoven), Sub hart, (4).  harten (Meeswijk), Sub hart: (h)arte jage, een kaartsp.  (h)arte (Hasselt), Sub hart: harten zin gein zwarten; hart zeer is geen buikpijn, meneer: gezegden bij het kaartspel.  harten (Uikhoven), Sub hart: Ik had alle harten (kaartspel).  heͅrtə (Hamont), Sub hartenaos v/m, -keuning, -dam, -boer: hartenaas, -koning, -vrouw, -boer.  harten- (Sittard), Sub hert.  herte (Gronsveld), Sub kaarte.  herte (Weert), Sub kaartspel : spel kaarten : 52 stuks.  hète (Beverlo), Sub stök: Hae haw allein stök van herte.  herte (Echt/Gebroek), Sub troef: Waat is troef? Herte, sjöppe, enz.  herte (Echt/Gebroek), Sub uitboeren, (2).  dië zèèët óó.ëtgebōē.ërt bèt ōēr hártṇ (Zonhoven, ... ), Z.o. klôvërë, koekkë, sjùppë.  hattë (Tongeren), zoals un (fr.)  harten ø͂ͅes (Peer), Àtte-n oos, àtte kuinienk, àtte dàm, àtte boer...  àtte (Sint-Truiden), hartsen: hatse (Vijlen), hatzu (Eygelshoven), hartser: hatser (Bocholtz, ... ), hatzer (Kerkrade), hazzər ōs (Eynatten), Sub hats, mv. hatser: Hatser kate, harten spelen.  hatse(r) (Kerkrade), mieljes?: NB miejlesssjtup harten aas.  miejles (Waubach) (Kaartsp.) a. Je haalt geen slag meer met je harten. || (Kaartsp.) a. Je hebt geen harten meer. || / [SND (2006)] || 3. Naam van een der vier kleuren in het kaartspel. || [Harten in kaartspel]. || [Harten]. || [kaartspel] [SND (2006)] || Bij kaartspel. || harten [SND (2006)] || Harten (bij het kaartspel). || Harten (in kaartspel). || Harten (kaarten). || Harten (kaartkleur). || Harten (kaartspel). || Harten (speelkaart). || Harten [kaartsp.]. || Harten, bij het kaartspel. || Harten-, bv. hartenaas etc. || Harten-. || Harten. || Harten: bladfiguur op kaar; de kaart zelf. || Harten: harten aas (in het kaartspel). [ZND 19A (1936)] || Harten: Harten is troef (kaartspel). [ZND 42 (1943)] || Harten: Harten is troef. [ZND 08 (1925)] || Harten: harten, kleur bij het kaartspel. || Harten: herte. || Harten: kaart. || Harten: kleur in het kaartspel. || Hartenaas. || Hate: 1. (Kartensp.) Herz; 2. Spielkarte mit Herz als Farbe. || Hoe noemt u van het kaartspel de verschillende symbolen? (Het gaat om de gewone namen, niet om woorden voor "troef"enz.). - II. Harten. [DC 52 (1977)] || I. Harten (in het kaartspel). || Kaarttermen: Harten. || Ruiten: Ruiten boer (in het kaartspel). [ZND 42 (1943)] III-3-2
harten in het kaartspel: harten aas hartaas: hart āwəs (Zonhoven), hat oas (Mielen-boven-Aalst), hat`oas (Aalst-bij-St.-Truiden), hatoəs (Stevoort) Harten: harten aas (in het kaartspel). [ZND 19A (1936)] III-3-2
hartenjagen (kaartspel) hartenjagen: hartejage (Doenrade, ... ), hartejagen (Meerlo, ... ), hartəjōͅgə (Maastricht), hatəjāgə (Nieuwenhagen), herte jaage (Kapel-in-t-Zand), herte jage (Venlo), hertejage (Venlo), hertejagen (Thorn), hertejoage (Gronsveld), hartsenjagen: hatsejage (Eys), hatserjage (Waubach), hatsə jāgə (Eys), hartseren: hatsere (Bocholtz, ... ), hartspelen: hartspeulle (Meijel) Hartenjagen (kaartspel). || Namen [en beschrijving] van diverse kaartspelen zoals: [bonken, eenentwintigen, hoogjassen, kajoeteren, klaverjassen, kwetten, kruisjassen, liegen, pandoeren, petoeten, schuppemiejen, smousjassen, tikken, toepen, wijveren, zwartebetten, zwartepieten, zwik [N 88 (1982)] III-3-2