e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
naaldvijl naaldvijl: nǫlt˲vil (Kerkrade) Kleine, dunne, stalen vijl van 75 tot 300 mm lengte waarvan het blad uitloopt in een ronde stift die als handvat dient. De naaldvijl wordt vooral gebruikt door instrumentmakers en klokkenmakers voor zeer nauwkeurig werk. De doorsnede van het blad van de vijl kan diverse vormen hebben. [N 33, 92] II-11
naampatroon naamheilige: de naamheilige (Heers), naamheilige (Sint-Huibrechts-Lille, ... ), naamhèllige (Siebengewald), ao als de a in ancien  naaommhellige (Jeuk), naampatroon: naampatroan (Lutterade), naamsheilige: naamsheilige (Venlo), naamspatroon: de naamspatroan (Schinnen), denne noamspetroeën (Meerssen), naamspatroon (Roermond), namenspatroon: namespatroeën (Nuth/Aalbeek, ... ), namespatroën (Beesel), nāāməspatrōēën (Nieuwenhagen), patrones: patroenes (Kessel), patroon (<fr.): d`r petroeën (Klimmen), miene patroean (Echt/Gebroek), miene patroon (Posterholt), mienge patroeën (Gulpen), mënë pátroon (Tongeren), patroen (Kessel), patroeën (Eksel, ... ), patroon (Eigenbilzen, ... ), patruun (Bree, ... ), petraoĕn (Schimmert), Petroan (Valkenburg), petroean (Montfort), petroeen (Weert), petroen (Bocholt, ... ), petroewen (Neerpelt), petroeën (Baarlo, ... ), petroun (Ophoven), petrūūn ván (Opglabbeek), ziene petroaan (Grevenbicht/Papenhoven), patroonheilige: menə pətruənheͅjlegə (Meijel), miene petroanheilige (Neerbeek), miene petroen-heilige (Maastricht), padroenhillige (Eys), patroenheilige (Houthalen, ... ), patroenhellige (Klimmen), patroeènheilige (Schinnen), Patroeën-hillige (Epen), patroeënhellige (Terlinden), patroeënhillieje (Kerkrade), patroeënhillige (Nieuwenhagen), patroeënhèllige (Sint-Martens-Voeren), patroonheilige (Montfort), petroanheilige (Geleen, ... ), petroeenheilige (Baarlo), petroeneilige (Stokkem), petroenheilige (Diepenbeek, ... ), petroeënheilige (Heel, ... ), petroeënhellige (Oirlo), petroëwenheilige (Peer), pətroenhèjligə (Maastricht), patroonnaam: patroejnnaem (Meijel), patroonsheilige: patroenshelge (Melick), petroensheilige (Tungelroy), petroenshellige (Maastricht), petrōēnshéllege (Loksbergen), patroonsnaam: petroansnaam (Linne), petroeënsnaam (Thorn), schutspatroon: sjøtspatruən (Montzen) Een naampatroon, de heilige naar wie men is genoemd [namenspatroeën]. [N 96C (1989)] III-3-3
naar beneden duiken afduiken: aafduike (Geleen), duik aaf (Geleen), afkomen: af komen (Mielen-boven-Aalst), afsteken: aafsjtaekə (Beesel), aafstaeke (Weert), aafstéékə (As), daalkomen: Opm. v.d. invuller: ze vilt ad ene bal aat de loch.  daawlkoume (Jeuk), duikelen: doekele (As), duiken: doeke (Lutterade), duuke (Sevenum, ... ), dūūkə (Guttecoven), dykə (Meijel), Algemene opmerkingen bij deze vragenlijst:  duke (Thorn), landen: Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook aantekening van de invuller, op de laatste pagina!  lanjə (Grathem, ... ), naar beneden vallen: noa beneje valle (Doenrade), neersteken: néérstéékə (As), op de slag vallen: Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller heeft hierbij twee bijlagevellen bijgevoegd, t.w.  op de slaog valle (Bilzen), plongeren (<fr.): plongĕre (Jesseren), schieten: scheete (Doenrade, ... ), sjeete (Doenrade), sjete (Klimmen), sjeëte (Wijlre), š‧ētə (Eys), steken: staeke (Echt/Gebroek), steken (Koersel), stikt (Houthalen), stéken (Rijkhoven), tuimelen: Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook bijlagevellen met (eventuele) aanvullingen en diverse toelichtingen.  toemele (Wanssum), uit de lucht vallen: uit de locht vallen (Tongeren), vallen: dae vêlt (Swalmen), valle (Herten (bij Roermond), ... ), vallen (Geleen), vàllə (As), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller heeft hierbij twee bijlagevellen bijgevoegd, t.w.  valle (Bilzen), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook "klanktabel v.h. Zolders (uitspraak)", aan de achterkant van de laatste pagina!  valle (Zolder), Algemene opmerking: deze vragenlijst is nogal slecht (= weinig antwoorden) ingevuld!  vilt (Gruitrode), Opm. v.d. invuller: men zegt dan "dao vilt eine".  vallen (Eisden), zich gooien: zich gōējə (As) Hoe benoemt U allerlei vormen van vliegen: naar beneden vallen, duiken? [N 93 (1983)] III-3-2
naar beneden duiken add. tuimelaar: toem`laer (Bocholt) [II.] Vallende duif. III-3-2
naar beneden laten gaan eraflaten: ǝrāflǭtǝ (Kelmis) Een voorwerp in de mijn laten zakken aan een kabel. [monogr.] II-4
naar boven laten gaan eropgaan laten: ǝropjūǝ lǭtǝ (Kelmis) Een voorwerp uit het ondergrondse deel van de mijn aan een kabel naar boven laten gaan. [monogr.] II-4
naar de kerk naar de kerk: na de kērk (Horst, ... ), na gen kèrk (Banholt), nao de kerk (Nederweert), nao de kirk (Broeksittard, ... ), nao de kêrk (Mheer), noa de keirk (Oirlo), noa de kerk (Baarlo, ... ), noa de kĕĕrk (Maasbree), noa de kĕrk (Eijsden, ... ), noa de kirik (Heek), noa de kirk (Asenray/Maalbroek, ... ), noa de kèrk (Berg-en-Terblijt, ... ), noa de kêrek (Swolgen), noa de kêrk (Wellerlooi), noa gen kirk (Brunssum, ... ), noa g’en kirk (Schinnen), noagenkirk (Mechelen), noar de kèrk (Leunen), nor de kèrk (Afferden), nŏ gen kirk (Gulpen), nŏa de kèrk (Arcen, ... ), nŏar de kèrk (Heijen), boven de è staat ook een lengte-teken  noa de kèrk (Lottum), Opm. de laatste e (van kirrek) is toonloos.  noa gen kirrek (Vijlen), Opm. o netals Fr. woord mon.  no gen kirk (Epen), ps. boven de ø staat nog een lengteteken; deze combinatieletter is niet te maken/om te spellen.  nŏgen kirk (Eys), ps. deels omgespeld volgens Frings.  na} de kèrk (Sevenum), ps. invuller heeft de zin niet volledig beantwoord.  noa de (kèrk?) (Beesel), naar een kerk: noa n kirk (Schinveld), noa ’n kirch (Simpelveld), noa ’n kirk (Rimburg), naar kerk: nao kèrk (Borgharen), noa kerk (Amby) naar { - de kerk} [SGV (1914)] || naar [~ de kerk] [SGV (1914)] III-3-3
naar de mis gaan de mis bijwonen: de mes biewoeenen (Roggel), də møͅs bejwønə (Bree), mēs bi-j woine (Boorsem), de mis horen: de mes hure (Tungelroy), de mes huuere (Thorn), de mis huuere (Tienray, ... ), de mis huure (Merselo, ... ), de mès here (Eigenbilzen), de mès hure (Maastricht), de mès huure (Maastricht, ... ), de mès huuëre (Mechelen-aan-de-Maas), de mès huère (Valkenburg), de mès huëre (Gulpen), de mês hurre (Waubach), də mēs hy(3)̄rə (Montzen), də mès huurə (Maastricht), də møͅs hīərə (Bree), ing mès hure (Kerkrade), mès huere (Guttecoven), Ook `bijwonen`.  de mès hure (Maastricht), de mis meebidden: də mes meͅibejə (Sint-Huibrechts-Lille), de mis meedoen: de mis meidoen (Sint-Huibrechts-Lille), horen: hure (Zonhoven), huuere (Reuver), in de mis zijn: in de mes zeen (Grevenbicht/Papenhoven), in de mès zieje (Waubach), in de mès zieë (Nieuwenhagen), in de mɛs zin (Schinnen), inne mes zeen (Montfort), én de mès zin (Tongeren), mis bijwonen: mes beejwoene (Baarlo), mes biewoenen (Beesel), mes bijwoanen (Peer), mis gaan: mesgoin (Loksbergen), mēs gaon (Sittard), mis horen: mees heere (Eigenbilzen), mees hujre (Vijlen), mees huuëre (Epen), mes heure (Horn, ... ), mes hiere (Opglabbeek, ... ), mes huere (Melick), mes huuere (Baarlo, ... ), mes huueren (Eksel), mes huure (Eksel, ... ), mes huëre (Eys, ... ), mes hyərə (Meijel), mes höre (Holtum, ... ), meshūūrə (Loksbergen), meͅs hy(3)̄rə (Maasbree), meͅs hyjərə (Neerpelt), mis heure (Roermond), mis hure (Achel, ... ), mis huuere (Baarlo, ... ), mis höre (Klimmen), mès heuere (Geleen), mès heuren (Diepenbeek), mès huere (Heugem, ... ), mès hure (Maastricht), mès huëre (Jeuk, ... ), mès höire (Uikhoven), mès jùrrə (Hoeselt), mèshuëre (Koningsbosch), mèès hōēëre (Nieuwenhagen), més hueren (Zonhoven), més huëre (Geulle), mis volgen: maes volge (Posterholt), naar de kerk gaan: na de kerk gaon (Sevenum), nao de kerk gaon (Tegelen), nao de kirk gaon (Obbicht), naor de kèrrek goon (Maastricht), noa de kirk goa (Nieuwenhagen), noa de kirk goan (Nieuwstadt), noa de kèrrek goon (Maastricht), naar de mis gaan: nao de mes gaon (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), nao de mis chaon (Tessenderlo), nao de mis gaon (Tegelen), nao de mès gaon (Doenrade, ... ), nao de mès gaoèn (Terlinden), nao de mès goon (Wijk), neu de mès goan (Hoepertingen), no de mès goan (Heers), noa de mes goan (Eksel, ... ), noa de mus goan (Houthalen), noa de mès goa (Hoensbroek), noa de mès gwèn (Eigenbilzen), noo de mes guun (Opglabbeek), noo de mis goon (Linne), nwo de mès gŏan (Hoeselt) De mis bijwonen, de mis horen [mès huëre, mès bèèje?]. [N 96B (1989)] III-3-3
naar de ram brengen bokken gaan: bokǝ go.n (Guigoven), de bok erbij laten: dǝ bok ǝrbęi̯ lǭtǝ (Meijel), drijven: drē̜.vǝ (Stokrooie), drē̜vǝ (Linkhout, ... ), laten dekken: lǭtǝ dękǝ (Lutterade, ... ), leiden: lái̯ǝ (Kerkhoven), lāi̯ǝ (Berverlo), lāi̯ǝn (Heppen), lān (Kwaadmechelen, ... ), lāǝ (Oostham), lē (Sint-Huibrechts-Hern), lē.n (Eksel, ... ), lē.ǝ (Beverst, ... ), lēi̯ǝ (Zonhoven), lēn (Hasselt, ... ), lēǝ (Berbroek, ... ), lēǝn (Vliermaalroot, ... ), lē̜ (Loksbergen), lē̜.n (Wijchmaal), lē̜.ǝ (Helchteren), lē̜.ǝn (Heusden, ... ), lē̜n (Meldert), lęi̯.ǝ (Achel, ... ), lęi̯ǝ (Alken, ... ), lɛi̯.ǝ (Gellik, ... ), lɛi̯n (Lommel), lɛi̯ǝ (Zutendaal), lɛ̄.n (Beringen, ... ), l˙ē̜ǝ (Diets-Heur), met schaap naar toe gaan: met schaap naar toe gaan (Rijkhoven), naar de bok gaan: naar de bok gaan (Bilzen, ... ), no dǝ bǫk xuǝn (Veldwezelt), nø̄ dǝ bok gon (Hoepertingen), nōǝ dǝ bok xęn (Waltwilder), naar de weer gaan: naar de weer gaan (Aalst, ... ), no dǝ wei̯r goň (Laar), no dǝ wei̯r gō.n (Voort), no dǝ wēr goň (Montenaken), naar de weer leiden: nār dǝ wēr lēǝ (Brustem), uitlaten: ūtlǭtǝ (Echt) Het vrouwelijk schaap laten bevruchten door de bok. [N 77, 33; N 77, 32; JG 1a, 1b; monogr.] I-12
naar de regen staan het huis staat open: ⁄t hy(3)̄es stēͅi̯t opə rēͅngəl (Opglabbeek) het huis staat naar de regen [ZND 13 (1925)] III-4-4