e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
punt, stip pikje: pikske (Sevenum, ... ), ponk: pŏŏnk (Vijlen), punt: e punt (Klimmen), ein punt (Hoensbroek), ein puntj (Thorn), n⁄ punt (Blerick), peunt (Amby, ... ), pint (As), poenkt (Kerkrade), pont (Venray), punjt (Eijsden, ... ), punt (Afferden, ... ), punt van de nold (Rimburg), puntj (Asenray/Maalbroek, ... ), pūnjt (Beesel), pūnt (Heerlen, ... ), pūntj (Tungelroy), pŭ-nt (Heek), pŭnjtj (Schinveld), pŭnt (Eys, ... ), pŭntj (Einighausen, ... ), pønt (Meeuwen), (Eemes ei puntj zètte).  puntj (Beegden), (m. en opm.  puntj (Roermond), (meetk.).  ponk (Rimburg), (pûntje-pûntje).  pûntj (Tungelroy), (van de nuu, tup).  punt (Valkenburg), v.  pø.nt (Eys), puntje: pēūntjə (Gennep), puntje (Geleen, ... ), puntjə (Grathem, ... ), puntsje (Maastricht, ... ), puntsje (dim.) (Maastricht), puntsjə (Maastricht), pöntje (Weert), púnsje (Maastricht), èè puntsje (Bree), rondje: runtjə (Kapel-in-t-Zand), scherp: sjerp (Brunssum), spikkel: sjpikkel (Klimmen), spits: sjpits (Sittard), spits (Blitterswijck, ... ), stip: sjtiepel (Kunrade), sjtip (Epen, ... ), stip (Eys, ... ), stjip (Neer), (voetbal).  stip (Meijel), stipje: sjtipke (Wijlre), stipke (Pey), stipkə (Meijel), stippel: stippel (Beesel, ... ), štippəl (Roermond), stippeling: mv.: -ë  stïppëléng (Tongeren), stippeltje: sjtippelke (Maasniel, ... ), stippelke (Born, ... ), stippəlkə (Maastricht), taup: (taupe, teipke)  taup (Sittard), tiets: tĭĕtsj (Nieuwenhagen), tik: tik (Loksbergen), tikje: tikske (Doenrade, ... ), tiksku (Brunssum), tikskə (Diepenbeek, ... ), tikkel: (s.m.)  tikkel (Mheer), timp: tump (Klimmen, ... ), (s.m.).  tump (Banholt), tip: tiep (Bleijerheide, ... ), tipje: tipke (As), tippel: tiep⁄pel (Bleijerheide, ... ), tĭĕpəl (Nieuwenhagen), (s.m.)  tippel (Mheer), top: (tupke-tuppe). Vb. wè hèbbe buënkes gezeidj op t tupke (we hebben lupine gezaaid op het "tupke"(bepaald puntje land in de "Wel").  tup (Tungelroy), (tuppe, tupke).  tup (Gronsveld), topje: tuupke (Schinnen), toppeltje: (tuppelkes). Vb. t tuppelke van zien naas (het puntje van zn neus).  tuppelke (Tungelroy) een zeer klein rond teken, een punt [stip, tikske] [N 91 (1982)] || hoek, punt || punt [SGV (1914)] || punt, hoek || punt, stip || stip || stippel III-4-4
puntbeitel puntbeitel: pønbãtǝl (Tessenderlo), pønjt˱bęjtǝl (Susteren), pøntj˱bęjtǝl (Herten, ... ), pønt˱biǝtǝl (Bilzen), pønt˱bęjtǝl (Bevingen, ... ), pønt˱bɛ̄tǝl (Loksbergen), spitsbeitel: špets˱bēsǝl (Simpelveld), špets˱bētǝl (Heerlen), špets˱bęjtǝl (Klimmen) Puntige, smalle beitel, die wordt gebruikt bij het bewerken van harde metalen. [N 33, 111] II-11
puntboor drilboor: drelbǫwr (Jeuk), gesmede boor: gǝsmē̜t˱ bȳr (Zutendaal), gǝšmējt˱ bōr (Heerlen), kruisboor: krȳts˱bǭr (Montfort), prikboor: prek˱bǭr (Maastricht), puntboor: pønt˱bōr (Oostrum), pønt˱bǭr (Heijen, ... ), pønt˱bǭwr (Jeuk), smidsboor: smēts˱bōr (Neeritter  [(alleen voor ijzer)]  ), spitsboor: špets˱bōǝr (Spekholzerheide) Boorijzer waarvan de schacht in een punt uitloopt. De puntboor werd vroeger meestal door de smid zelf vervaardigd van dun gereedschapsstaal. Aan het uiteinde werden drie snijkanten geslepen. De puntboor werd onder meer in een boogdrilboor gebruikt. Zie ook dat lemma en afb. 111. Volgens de invuller uit Q 5 hadden boren die door de smid zelf werden gesmeed een vierkante schacht en een vierkante, tapse kop. De snede werd aangesmeed. De boren waren doorgaans linksdraaiend. De puntboor werd soms ook wel als verzinkboor gebruikt. Antwoorden van dit type zijn opgenomen in het lemma "souvereinboor, verzinkboor". [N 33, 145; N 33, 164] II-11
puntchiquetteerkwast chiquetteur: šikǝtø̜̄r (Klimmen), puntchiquetteerkwast: pøntjšekǝtērkwas (Herten), pøntjšikǝtērkwas (Herten), pøntšikɛtērkwas (Heerlen, ... ), pøntšīkǝtērkwas (Schinnen), puntchiquetteur: pøntsitø̜̄r (Gulpen) Chiquetteerkwast waarvan het haar in afzonderlijke bundeltjes is verdeeld. Zie ook het lemma 'Chiquetteerkwast'. [N 67, 39b] II-9
punthamertje hamertje: hē̜mǝrkǝ (Neeritter), hɛmǝrkǝ (Maastricht), klein hamertje: klēn hɛmǝrkǝ (Genk), klɛn hɛmǝrkǝn (Lommel), kleine hamer: klɛnǝn hǭmǝr (Tessenderlo), leihamer: lęjhāmǝr (Rothem), penhamer: pęnhāmǝr (Houthem, ... ), plaveienhamertje: plavęjǝhē̜mǝrkǝ (Meeuwen), punter: pøntǝr (Maasbree), punthameltje: pønt˱ēmǝlkǝ (Sint-Truiden), punthamer: pønthāmǝr (Eys), punthamertje: pønthɛmǝrkǝ (Heerlen), spitshamertje: spetshē̜mǝrkǝ (Leunen), tegelhameltje: tēgǝlhē̜mǝlkǝ (Herten), tegelhamer: tegelhamer (Heerlen, ... ), tēgǝlhāmǝr (Hoensbroek, ... ), tegelhamertje: tēgǝlhē̜mǝrkǝ (Helden, ... ), tēgǝlhęmǝrkǝ (Ulestraten  [(zeer licht: 1 √† 2 ons)]  ), tēgǝlhɛmǝrkǝ (Meijel), tējǝlhɛmǝršǝ (Bleijerheide, ... ) Hamertje waarmee men gaatjes in een tegel kan slaan. De kop van het hamertje heeft daartoe doorgaans een kegelvormig, spits toelopend uiteinde. In Q 98 werd voor het maken van gaatjes in een tegel een 'boortje' ('bø̄rkǝ') gebruikt. [N 32, 42c] II-9
puntkwast besnijkwastje: bǝsnęjkwasjǝ (Meijel), borstel: borstel (Houthalen), hoekkwast: hukkwāst (Ottersum), kotborstel: kōt˱bǫsǝl (Jeuk), opgebonden borstel: ǫp˲gǝbǫnǝn bǫsǝl (Diepenbeek), opgebonden kwast: ǫp˲gǝboŋǝ kwas (Klimmen), opgebonden pinsel: opjǝboŋǝ pinzǝl (Kerkrade), puntkwast: pøntjkwas (Buchten, ... ), pøntkwas (Gulpen, ... ), ronde kwast: rǫnǝ kwas (Klimmen), zinkwitkwast: zeŋkwetkwast (Meijel) Kwast waarvan de haarbundel met touw om de steel is gebonden. [N 67, 30c] II-9
puntmuts begijntje: Begijntje.  bəgeͅŋkə (Borgloon), kaboutermuts: kabøͅytərmots (Kermt), kap: kab (Lommel), kap (Lommel, ... ), kàp (Hechtel), kapje: kapkə (Beverlo), keapke (Hout-Blerick), kepke (Swalmen), keͅpke (Tongeren), keͅpkə (Bree, ... ), mantelmutsje: mantəlmøͅtskə (Beverlo), met: meͅt (Hasselt), muts: möts (Weert), møtš (Teuven), muts met spitse punt: möts met sjpitze punt (Meerssen), pinmuts: peͅnmyts (Zelem), pinmuts (Kwaadmechelen, ... ), pinmŭts (Egchel), pinmöts (Ell, ... ), pi̯nmu̯ts (Hechtel), (niet goed leesbaar)  pinmöts (Maasbracht), Reeds lang uitgestorven.  pinmöts (Herten (bij Roermond)), Zie ook afb. p. 222.  pinmöts (Roermond), pinnenmuts: penəmuts (Romershoven), penəmøts (Leopoldsburg, ... ), peͅnəməts (Donk (bij Herk-de-Stad)), pinnemuts (Eksel), pinnəmøts (Tessenderlo), pinəmets (Rosmeer), pinəmyts (Zelem), pinəmøͅts (Lummen), pənəmuts (Halen), pənəməts (Halen), pinnenmutsje: pinnemutske (Halen), pinnetjesmuts: pinəkəsmuts (Spalbeek), puntmuts: punjtjmötsj (Einighausen), punjtmöts (Herten (bij Roermond)), punt-muts (Oirlo), punt-mutsj (Klimmen), puntjmöts (Roermond, ... ), puntjmötsch (Puth), puntmoets (Sint-Truiden), puntmuts (Beverlo, ... ), puntmutsch (Valkenburg), puntmutschj (Bocholtz), puntmutsj (Hoensbroek, ... ), puntmòts (Wijk), puntmöts (Geulle, ... ), puntmöts(kə) (Bocholt), puntmötsj (Beek, ... ), puntmùtsj (Jabeek), puntmúts (Kerensheide), puntmüts (Amstenrade, ... ), puntməts (Mechelen-aan-de-Maas), pūntmöts (Borgharen), pyntmoets (Millen), pyntmyts (Lummen), pöntmŭts (Herk-de-Stad), pønt`møts (Ophoven), pøntmeͅts (Eigenbilzen), pøntmoͅəts (Kermt), pøntmuts (Borlo, ... ), pøntmøts (Hasselt, ... ), pøntmøͅts (Bocholt), pøntməts (Lanklaar), pø͂ͅntmøͅts (Zichen-Zussen-Bolder), pøͅntmuts (Val-Meer), púntmuts (Kaulille), püntməts (Maaseik, ... ), pəntmuts (Spalbeek), pəntməts (Beringen), puntmutsje: punjtmötske (Neeritter), spitsmuts: stpitsmöts (Grathem), tipmuts: WNT: tip (I), ss. tipmuts, muts met punt, in onderscheiden vormen.  tupməts (Vliermaal), topmuts: tuəpmuəts (Brustem), tuit: teut (Valkenburg), tuit (Klimmen), tööt (Klimmen), tuitel: tūitel (Klimmen), tuitmuts: toͅutmuts (Sint-Truiden), tøtmoͅts (Diepenbeek), tøətmøts (Hasselt) hoge spitse muts || Hoge spitse muts. [N 25 (1964)] || muts, wollen spits toelopende ~ met pluim of kwast [N 25 (1964)] || puntmuts, hoofdkapje dat van achteren spits toeloopt [N 25 (1964)] || puntvormig toelopende muts, een soort hedendaagse cape || wollen puntmuts III-1-3
puntschaaf puntschaaf: pøntjšāf (Herten), pøntsxāf (Venlo), visbek: veš˱bɛk (Bleijerheide, ... ) Schaaf waarbij de schaafzool uit twee vlakken bestaat die elkaar onder een hoek snijden. De schaafbeitel van dit soort schaven heeft een driehoekige vorm en loopt aan de onderkant uit in een punt. De puntschaaf wordt gebruikt om lijsten te schaven. [N 53, 82] II-12
pupil appel: appel (Geleen), het zwart van de ogen: t zwot van d`ooge (Bilzen), kapje: kɛpkə (Loksbergen), kijker: kieker (Maasbree, ... ), kiëk`r (Bocholt), kiëker (Maasbree), kīëker (Sevenum), i.e. pupil.  kieker (Nunhem), PLAATS: De informant geeft als gehucht Kiefhoek op.  kiekers (Eksel), kindje: het kientje van oer oog (Hoepertingen), kenṣə (Montzen), ki-jntsje (Borgloon), kiendsje (Vlodrop), kientjə (Kapel-in-t-Zand, ... ), kindje (Jeuk, ... ), kinneke (Lommel), kintje (Vorsen), kénkə (Loksbergen), kíntsje (Gors-Opleeuw), kɛ.ənəkə (Eksel), (v.h. oug)  kientje (Herten (bij Roermond)), PLAATS: de informant geeft als kerkdorp Jeuk/Hasselbroek op.  kientje (Jeuk), licht: lēēch (Reuver), maantje: mòònkes (Ittervoort), möänke (Tungelroy), oog: oeëg (Venray), oogappel: (oeëgappel?) (Eksel), auchappəl (Grevenbicht/Papenhoven), augappel (Maastricht, ... ), oeĕgappel (Achel), oegappel (Zolder), oeëgappel (Tienray), oogappel (Alken, ... ), oogappul (Brunssum), ougappel (Maaseik, ... ), ŏŭgâppel (Schimmert), PLAATS: De informant geeft als gehucht Kiefhoek op.  oeëgappel (Eksel), oogpunt: aug-punt (Geulle), popje: pūpkə (Nieuwenhagen), puntje: puntje (Meijel), pupil: p`pil (Kaulille), pepil (Bree, ... ), poeppil (Kerkrade), pupiel (Houthalen, ... ), pupil (Achel, ... ), puppil (Nieuwstadt, ... ), pupél (Maastricht), puupil (Hulsberg, ... ), pūūpil (Heel, ... ), pŭŭpil (Gennep, ... ), pø.pe.l (Eys), pø.pel (Ingber), pəpe.l (Eys), pəpil (Heerlen, ... ), pəpél (Kinrooi), (j.)  pupiel (Zolder) Iris: het gekleurde gedeelte van het oog waarin zich de pupil bevindt (iris, oogappel). [N 106 (2001)] || Iris: het gekleurde gedeelte van het oog waarin zich de pupil bevindt. [N 84 (1981)] || oog: ooglid [N 10a (1961)] || pupil van het oog || Pupil: het donkere gedeelte van het oog dat wijder of nauwer wordt naarmate er meer of minder licht in valt (pupil, kijker, oogappel). [N 106 (2001)] || Pupil: het donkere gedeelte van het oog dat wijder of nauwer wordt naarmate er meer of minder licht in valt. [N 84 (1981)] III-1-1
purper *ros: ros (Zolder), *vaal: vael (Zolder), beche: [sic]  bèche (Paal), mauve (fr.): maof (Genk, ... ), mauf (Eisden, ... ), mauv (Maaseik), mauve (Maaseik), mof (Maaseik, ... ), moof (Jeuk, ... ), moov (Maaseik), Opm. de ao als in Fr. bon.  maof (Hasselt), Opm. lange o als in bosch.  mōf (Lummen), Opm. plaatselijk kent men dit woord.  moof (Diepenbeek), Opm. violet in Goede week.  mauf (Beverst), ps. omgespeld volgens IPA  moͅf (Lanaken), ps. omgespeld volgens IPA.  mōͅf (Sint-Truiden), moͅf (Sint-Truiden), paars: paars (Beringen, ... ), paorsche kleir (Bilzen), pars (Helchteren, ... ), pārz (Neerglabbeek), peers (Molenbeersel), peeërs (Oostham), peies (Tessenderlo), peijes (Tessenderlo), peijəs (Tessenderlo), peis (Kwaadmechelen), peiës (Lommel), pejrs (Achel), pēīrs (Kaulille), poars (Kaulille), pèrs (Bocholt), Opm. paarsblauw = persblao.  paars (Hechtel), Opm. zo wordt het ook genoemd.  pars (Hamont), ps. invuller twijfelt over het antwoord!  pèrs ? (Hamont), ps. omgespeld volgens Grootaers.  pàoͅrs (Zolder), ps. omgespeld volgens IPA.  pēͅəs (Tessenderlo), purper: pulper (Lommel), purpel (Heusden, ... ), purper (Beverlo, ... ), pylpər (Beverlo), pyləpər (Herk-de-Stad), pørpər (Houthalen, ... ), pørèpər (Hamont), Opm. soms wordt het zo genoemd.  pulleper (Tessenderlo), pulləpər (Tessenderlo), Opm. zo wordt het altijd genoemd.  purper (Achel), ps. letterlijk overgenomen.  péə.rparen (Bree), roodpaars: roet peis (Tessenderlo), violet: dunkel fĕleͅt (Diepenbeek), felet (Bocholt, ... ), filet (Zichen-Zussen-Bolder), fillet (Sint-Lambrechts-Herk), fingelet (Rijkhoven), fiolet (Peer), flet (Borgloon, ... ), fleͅt (Diepenbeek), fluet (Millen), flèt (Neeroeteren, ... ), flét (Bilzen), vijōlet (Mettekoven), violait (Eisden), violet (Bocholt, ... ), viəlet (Diepenbeek), vloët (Herstappe), vlèt (Neeroeteren, ... ), (= violet voor paars).  flet (Ulbeek), (voor violet).  flet (Diepenbeek), Opm. de e als in Fr. il est.  flet (Opoeteren), Opm. de flette kleur.  flet (Hoepertingen), Opm. dit zegt men hier tegenwoordig.  violait (Nieuwerkerken), Opm. van Fr. est.  fəlet (Alken), Opm. ‰ = kort.  flēt (Eigenbilzen), ps. of toch omspellen volgens Frings: [flt]?  flät (Zutendaal), ps. of toch omspellen volgens IPA: [vijol@t]?  vijolɛt (Lanaken), ps. omgespeld volgens Frings.  fəleͅt (Mechelen-aan-de-Maas), ps. omgespeld volgens IPA.  veəleͅt (Heers), ps. omgespeld volgens IPA; of gewoon overnemen: f\\lt?  fəleͅt (Gutshoven), vloedskleur: vloedskleur (Zonhoven) Hoe heet de kleur, die de overgang vormt tussen rood en blauw; de kleur van de bekleedsels die in de Goede Week over de kruisbeelden worden gehangen? [ZND 38 (1942)] || purperen [ZND m] III-3-3