e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
schrokken aankeusen: streep onder de eu keus: vreetzak (Dieks. 136)  ààkeusə (Simpelveld), aankijlen: aankele (Geleen), gulzig eten  aankiele (Schimmert), beestig slokken: beestig sloeke (Opglabbeek), biestig slŏĕkə (Opglabbeek), begeerlijk eten: begêrlik ête (Beesel), binnendoen: bénnedoon (As), binnenmoffelen: bénnemóffele (Opglabbeek), binnenprelen: benneprēle (As), binnenspaden: bénnespááje (As), boffen: b‧ofə (Neeroeteren), fr. bouffer  boeffë (Tongeren), buffelen: buffele (Gulpen, ... ), buffelen (Gennep), buffellə (Klimmen), buffelə (Venlo, ... ), buffələ (Heerlen, ... ), böffelə (Oirsbeek), bøfələ (Castenray, ... ), bûffele (Schimmert), bunkeren: bunkere (Beek), inslaan, veel eten  bunkərə (Grevenbicht/Papenhoven), doorlaten: dōērlaote (As), dūūrlaote (Gruitrode), ewegleggen: ewèglègge (As, ... ), frakken: frakke (Diepenbeek), goed inladen: goot inláájə (Heythuysen), groezen: grūzə (Gennep, ... ), gulzig eten: gölzich ète (Grevenbicht/Papenhoven), gölzig ééte (Stevensweert), gölzig ête (Limmel), gulzig vreten: gulzig vrête (Helden/Everlo), hem begaden: ⁄m begááje (Gruitrode), hem volladen: ⁄m vòllááje (Gruitrode), heraf houwen: eraaf howwe (Heerlerbaan/Kaumer), hozen: hèùzə (Simpelveld), inscheppen: insjéppe (Gruitrode), inslaan: isjloa (Simpelveld), inslokken: iensjlŏĕkə (Sint-Geertruid), invaren: i-vare (Simpelveld), ĭ vaarə (Heerlerbaan/Kaumer), i⁄vààrə (Brunssum), Jong, wat kan deë i¯vare  i’vare (Bleijerheide, ... ), keuren: keure (Simpelveld), kolsen: kolse (Klimmen), kolsen (Schinveld), kuilen: kûûlə (Swalmen), lepelen: lee.ëpele (Zonhoven), maksen: makse (Klimmen), moffelen: moefele (Haelen), moeffele (Herten (bij Roermond)), mōfələ (Eupen), mōoffələ (Simpelveld), mo͂ffələ (Susteren), mòffele (Echt/Gebroek), móffele (Bree), mogen: meuge (Venlo), naar binnen duwen: nao bénne duuje (Neer), naar binnen slaan: noa binne sjlaoë (Gulpen), naar binnen slokken: nao binnə slòkə (Roermond), noa binne sjloeke (Gulpen), naar binnen wurgen: Rh  nao bénne wurge (Neer), opslokken: opsjlŏĕkə (Sint-Geertruid), rap eten: ra͂p êêətə (Rekem), schoffelen: sjóffele (Opglabbeek), schransen: schra.nse (Weert), schranse (Heerlen, ... ), schransen (Bunde), schransj neet zoo (Thorn), schransə (Venlo), schranze (Gulpen, ... ), schrānse (Meerlo), schrànsə (Horn, ... ), schránsə (Venlo), schrânse (Schimmert), sjranse (Echt/Gebroek, ... ), sjransen (Maasniel, ... ), sjransə (Doenrade, ... ), sjranze (Guttecoven), sjranzə (Kerkrade), sjrànjsə (Roermond), sjrànse (Nieuwenhagen), sjrànsə (Horn, ... ), sjrànzə (Geleen, ... ), sjràànsə (Maastricht), sjránse (Beek), zjrānzə (Maastricht), schrapen: schra-pe (Blitterswijck), schrikken: schrikke (Weert), schrokkelen: schrokkele (Horn), schrokken: chrokke (Baarlo), s-jrokke (Schinveld), schŏŏkke (Grubbenvorst), schroeke (Mheer), schroekə (Venlo), schrok-ke (Blitterswijck), schrokke (Arcen, ... ), schrokken (Eksel, ... ), schrookken (Sint-Odiliënberg), schrōōkke (Horst), schrŏkke (Gennep), schrŏŏke (Swolgen), schrŏŏkke (Leunen, ... ), schròkke (Venlo, ... ), schròkkə (Gennep, ... ), schrókke (Amby, ... ), schrôkke (Buchten), schrökke (Nederweert), sjroakə (Sittard), sjrokke (Doenrade, ... ), sjrokken (Brunssum), sjrokkə (Ubachsberg), sjrooke (Reuver), sjrŏĕke (Oirsbeek), sjrŏĕkə (Oirsbeek), sjrŏkke (Heythuysen, ... ), sjrukke (Herten (bij Roermond)), sjròkke (Merkelbeek, ... ), sjròkkə (Kelpen, ... ), sjrókke (Merkelbeek), sjrókkə (Geleen, ... ), sjrôkke (Neeritter), sxrokə (Castenray, ... ), schurgen: sjörgə (Simpelveld), slinden: sjlinge(n) (Obbicht), sjlènje (Buchten), sjlènjə (Urmond), sjlénje (Sittard), sjlénjə (Nieuwstadt), sleinjen (Stein, ... ), slèènjən (Urmond), slinden wie een wolf: sjlènje wie ⁄ne wouf (Sittard), slobberen: sjlōēbərə (Heel), slokken: chlokke (Itteren), schloekkə (Simpelveld), sjloeke (Heerlerbaan/Kaumer), sjloekhe (Wijlre), sjlokke (Itteren, ... ), sjloo.kə (Maastricht, ... ), sjlookkə (Heugem), sjlookə (Heugem), sjlŏĕkə (Epen), sjlòkke (Maastricht), sjlòkkə (Caberg), sjlókkə (Maastricht), sjlôkke (Gronsveld), sloeke (Castenray, ... ), sloekke (Bilzen, ... ), sloēke (Blerick), slokke (Belfeld, ... ), slokken (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), slokə (Castenray, ... ), slōēke (Horst), slōkke (Venray, ... ), slŏĕke (Venlo), slŏĕkə (Loksbergen, ... ), slŏke (Tungelroy), slŏkke (Meerlo), sluʔə (Kwaadmechelen), slòkke (Sevenum, ... ), slòkkə (Caberg), slókke (As, ... ), slókkə (Maastricht, ... ), slôkke (Maasbree), slökke (Weert), šlokke (Brunssum), šlu.kə (Eys, ... ), kort  slŭŭkkə (Vlijtingen), korte o als ò , ó  slookkə (Maastricht), o als Johan(kort)  slokke (Maasbree), slokken  slokə (Meeuwen), slokken of slokkert  slókkə (Meijel), snatsen: snatsche (Stein), spaden: spááje (Meeuwen), spikken: sjpikkə (Klimmen), stijf werden: sjtiefwède (Valkenburg), taren: tāre (Gruitrode), veel ineens eten: veul ienens aete (Oirlo), verschurgen: Is dus niet verslikken wederkerig werkwoord  versjèrge (Genk), volladen: vollááje (As), vorderen: veurdere (Kerkrade), vorken: forreke (Diepenbeek), vreten: fraete (Bilzen), frèttə (Leopoldsburg), frèètə (Loksbergen), vrae.tə (Kelpen), vraete (Klimmen, ... ), vraete(n) (Guttecoven), vraetə (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), vrae‧tə (Montfort), vraite (Ell, ... ), vrāēte (Buchten), vreejətə (Epen), vreetə (Valkenburg), vreite (Vlodrop), vrete (Eys, ... ), vreten (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), vreéte (Gulpen), vrēēte (Rimburg), vrēətə (Meeswijk), vrieete (Weert), vräete (Geulle), vräte (Heerlen), vrèate (Lutterade), vrèete (Vijlen), vrète (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), vrèten (Born, ... ), vrètə (Jabeek, ... ), vrèèszə (Simpelveld), vrèète (Buggenum, ... ), vrèètə (Hunsel, ... ), vréate (Eys), vréeetə (Roermond), vréete (Schimmert), vréte (Kesseleik), vrétə (Venlo), vréésə (Simpelveld), vrééte (As, ... ), vrééten (Hamont), vréétə (Asselt, ... ), vrééəte (Schinnen), vréətə (Ubachsberg), vrête (Asenray/Maalbroek, ... ), vrête(n) (Schinveld), vrêten (Neeroeteren), vrêê(ə) te (Gulpen), vrêête (Wessem), vrêêtə (Heerlen), vrîêtə (Schinnen, ... ), vrɛ̄jətə (Teuven), vr‧ētə (Neeroeteren), ww  frië.te (Zonhoven), vreten wie een schurendresser: hae vrit wie eine sjuurendaisjert (Sittard), vreten wie een varken: vrète wi-j èe verke (Bree), Dij jung hèèë frië.te mich é.rrem: mijn kinderen eten me arm  frië.te wij e vé.rreke (Zonhoven), vuizen: Dèè fousde do wat èn zne gieles  fouze (Genk), wolven: waoəvə (Schimmert), wauve (Vlodrop), wāuve (Schimmert), wolvə (Beesel), wouven (Maasbracht), wōōvə (Heerlerbaan/Kaumer), wóve (Schinveld), wôo⁄və (Brunssum), (zo wordt het ook genoemd). als wolf ,ook gezegd van te lang en te hard werken  wòvvə (Caberg), zo veel mogelijk bij elkaar krijgen van bijv. geld  wuive (Opglabbeek), wurgen: wørəgə (Kwaadmechelen), als het eten met moeite door de keel krijgt  wórge (Tienray), ze inschuren: (ze) ènsjiere (Bilzen), zich aankijlen: zich aankīēlə (Valkenburg), zich vol stoppen  zich aa-kiele (Klimmen), zich begaden: zich begaje (Heerlerbaan/Kaumer), zich derinhouwen: zich d⁄r in houwe (Gulpen), zich get derin houwen: zich get d⁄rin hauwe (Beek), zich vol vreten: vrit ziech vol (Maastricht), zonder bezij eten: zonder besej eate (Beek), zwalgen: zwallege (Zonhoven, ... ), Hië zwallecht er hiel wá bȉ.ër doo.ër óp nen òò.ëvent: hij zwelgt heel wat bier naar binnen op een avond  zwallege (Zonhoven), zwelgen: zwelge (Venlo), zwelgə (Echt/Gebroek) al te gulzig eten || eten (gulzig - ) || gulzig || gulzig eten [N 80 (1980)] || gulzig eten, slokken || gulzig; Hoe noemt U: Snel en onmatig in het verorberen van voedsel of drank; schrokachtig (gulzig, gruizig, vratig, slokachtig) [N 80 (1980)] || met grote happen eten, zodat men het eten niet meer kan slikken || met volle mond eten || onmatig eten en drinken || overmatig eten || schrokken [SGV (1914)], [SGV (1914)] || schrokken als een wolf || schrokken, gulzig naar binnen werken || schrokken; Hoe noemt U: Gulzig eten (schrokken, slokken, vreten, verschrokken, schoffelen, wolven, zwelgen, worgen, moffelen, buffelen, schransen) [N 80 (1980)] || slokken || snel eten || snel opeten, opschrokken || veel en gulzig eten || vreten || zwelgen III-2-3
schroodbeitel aanbeeldbeitel: ōmbęlt˱bɛ̄tǝl (Loksbergen), aanviltbeitel: ānvelt˱bęjtǝl (Bevingen), afslagbeitel: āfšlāx˱bęjtǝl (Swalmen), amboss-schroodbeitel: ambǫsšrǫtbęjtǝl (Klimmen), beitel: bētǝl (Diepenbeek), bē̜tǝl (Eigenbilzen), beitel van de aanvilt: bɛjtǝl van dǝn ǭwnvelt (Jeuk), beitel van het aanvilt: bɛ̄ǝtǝl van ǝt˱ ǭmvɛ̄l (Zutendaal), het mes: ǝt mɛts (Spekholzerheide), koudbeitel: kǫwt˱bęjtǝl (Ten Esschen), schroder: sxrȳǝr (Venlo), sxrø̜r (Meerlo, ... ), šryǝdǝr (Kerkrade), šrȳr (Helden, ... ), šrødǝr (Simpelveld), šrø̜̄r (Neeritter), šrø̜jǝr (Montfort), schrood: sxrø̜j (Heijen, ... ), schroodbeitel: sxrōt˱bęjtǝl (Oostrum), sxrū.t˱bęjtǝl (Weert), šr ̇ōt˱bęjtǝl (Herten), šrōjbęjtǝl (Reuver), šrōt˱bęjtǝl (Maastricht), šrǫt˱bēsǝl (Spekholzerheide), šrǫt˱bētǝl (Heerlen), šrǫt˱bęjtǝl (Helden, ... ), splijtbeitel: šplīt˱bęjtǝl (Ulestraten), vuurbeitel: vȳrbęjtǝl (Susteren), warmbeitel: wɛrǝmbęjtǝl (Rothem) Brede, zeer korte beitel die met zijn staart in het gat van het aambeeld geplaatst wordt. Op de schroodbeitel kunnen gloeiende staven ijzer doorgehakt worden. Zie ook afb. 20. [N 33, 44] II-11
schrooiboor schroeiboor: sxruwǝjbǫwǝr (Tessenderlo), schrooiboor: sxrø̄jbōr (Sevenum), sxrōjbōr (Sevenum) De grootst mogelijk naboor die voor een bepaalde maat klomp gebruikt kan worden. Oplopend in maat zijn dat de halfwerkboor, de drielingboor, de vrouwenboor en de mansboor. Zie ook die lemmata. [N 97, 80] II-12
schrooien besnijden: bǝsniǝn (Dilsen), bijsnijden: bęjsnęjǝ (Milsbeek), bę̄jsni-jǝ (Maasbree), bę̄jšniǝ (Montzen), bīšnījǝ (Roggel), effenen: effenen (Lommel), gelijksnijden: gelijksnijden (Zonhoven), gǝlęjksnājǝ (Bilzen), in zijn model snijden: ęn zǝ mǝdɛl snājǝ (Bilzen), schroeien: sxruwǝjǝ (Tessenderlo), schrooien: sxrōjǝ (Sevenum), šrōjǝ (Meijel, ... ) De definitieve vorm aan de klompholte geven met de voor de gewenste maat klompen gebruikte schrooiboor. [N 97, 81] || Het gelijksnijden van de zool- en hakrand na het in elkaar naaien van de schoen. [N 60, 115a] II-10, II-12
schrooimes bijsnijmes: bę̄jsnimɛts (Maasbree), schoenmakersmes: schoenmakersmes (Posterholt), sxunmākǝrsmęs (Milsbeek), šōnmę̄kǝrsmɛts (Roggel), šūnmę̄kǝrsmɛs (Bilzen), schoestersmes: šustǝšmɛts (Montzen), schrooimes: šrōjmɛs (Meijel), snijmes: snijmes (Lommel) Het mes waarmee men schrooit. Uit de antwoorden van de informanten blijkt dat hiervoor meestal het gewone schoenmakersmes wordt gebruikt. De informant van Q 121c merkt op dat dit schrooien intussen al lang gemechaniseerd is. [N 60, 115b] II-10
schub schub: de sjub (Hoensbroek), schub (Blerick, ... ), schubbe (Eys, ... ), schubbə (Loksbergen), schôbbe (Venlo), schöb (Blerick, ... ), schöbbe (Venlo), schùbbe (Schimmert), sjoebbe (Hoeselt), sjoeppe (Vaals), sjub (Heerlen, ... ), sjubbe (Gulpen, ... ), sjubben (Heythuysen, ... ), sjup (Epen, ... ), sjūp (Doenrade), sjöb (Geulle, ... ), sjöbbe (Herten (bij Roermond), ... ), sjöbe (Wessem), sjöp (Stein, ... ), sjûbbe (Stein), sjübbe (Wijlre), skubbe (Jeuk), sxøp (Lommel), Bree Wb.  sjöbbe (Bree), cassettebandje  sjubbe (Meijel), eigen spellingsysteem  schöbbe (Geleen), sjöbbe (Schinnen), eigen spellingsysteem ö van löss  sjöbbe (Ell), Endepols  schöbbe (Maastricht), sjöb (Heer, ... ), sjöbbe (Maastricht), Gronsveld Wb  sjöb (Gronsveld), ideosyncr.  schub (Noorbeek), schubbe (Velden), schubben (Velden), sjubbe (Kerkrade, ... ), sjube (Thorn), sjóbbe (Susteren), sjöbbe (Sittard), sjûbbe (Melick), IPA  sxøp (Kwaadmechelen), oude spelling  sjubbe (Meijel), Veldeke  sjub (Waubach), sjöb (Echt/Gebroek), sjöbbe (Haelen, ... ), ’n sjöb (Klimmen), Veldeke 1979 nr. 1  de schub (Venray), Veldeke (aangepast)  schub (Tienray), Veldeke, eventueel aangevuld met systeem Jones  sjub (Gulpen), WBD  sjup (Meijel), WBD/WLD  schub (Ophoven), schubbe (Stein), sjub (Caberg, ... ), sjubbə (Maastricht), sjup (Roermond), sjöbbə (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), sjəb (Urmond), sjəbbə (Beesel), WLD  schub (Born, ... ), schubbe (Sevenum), schubbūn (Brunssum), schubbə (Gennep), schuib (Montfort), schŭbbe (Schimmert), schöb (Venlo, ... ), schöbbə (Maastricht, ... ), shub (Thorn), sjub (Mheer), sjubbe (Beesel, ... ), sjubbu (Itteren), sjubbə (Guttecoven, ... ), sjöb (Heel, ... ), sjöbbe (Klimmen, ... ), sjöbbö (Stevensweert), sjöbbə (Oirsbeek, ... ), sjəp (Haelen, ... ), š‧øp (v.) (Eys), ± WLD  sjubbə (Wijnandsrade), schulp: schulp (Heerlen, ... ), schûlpe (Houthalen), sjélp (Bilzen), ideosyncr.  schulp (Maastricht), IPA  sxøləp (Kwaadmechelen), sch wordt op zn duits uitgesproken  schullepe (Amby), WBD/WLD  sjelp (As), WLD  schulp (Eksel), sjellepe (Klimmen), sjulp (Schinnen), schulpje: sjuilpkəs (Maastricht), vlim: eigen spellingsysteem  vlim (Meerlo), WBD/WLD  vlimmə (Opglabbeek) Hoe noemt u elk van de dunne plaatjes waarmee de huid van een vis geheel of gedeeltelijk is bedekt (schub, schubbe, schelp, schulp) [N 83 (1981)] || schub [SGV (1914)] || visschub III-4-2
schuchter bang: bang (Dieteren), bang zien (Eigenbilzen), bange (Genooi/Ohé, ... ), (= bedeesd).  bang (Vlijtingen), ook materiaal znd 21, 36  ban (Sint-Truiden), bang (Beverst, ... ), baŋ (Beringen, ... ), bløͅy (Borgloon), bangeschijter: ook materiaal znd 21, 36  bangesjieter (Veldwezelt), bedeesd: bedeesd (Born, ... ), bedeesdj (Ittervoort), bedeestj (Thorn), bədees (Venlo), ook materiaal znd 21, 36  bedaist (Zepperen), bedees (Bilzen), bedeesd (Tessenderlo), beschaamd: beschaamd (Meeuwen, ... ), beschaamp (Hoensbroek), beschaemd (Eys, ... ), bescheemp (Maastricht), beschēīmp (Amby), besjaamd (As, ... ), besjaamdj (Echt/Gebroek), besjaamjd (Thorn), besjaamt (Doenrade), besjaemp (Beek), besjeemp (Caberg, ... ), besjeemp zien (Maastricht), besjeemt (Maastricht), besjemd (Gulpen, ... ), besjeumt (Hoeselt), besjeŭmp (Geleen), besjeèmp (Valkenburg), besjèmp (Gronsveld), besjèèmd (Mheer), besjêmp zin (Schimmert), beskoamd (Jeuk), bəsjeemp (Maastricht, ... ), bəsjàmt (Epen), bəsjèèmt (Heerlen), bəsjéemt (Schinnen), (= bedeesd).  beschéémd (Vlijtingen), (Eijsden!).  besjeèmd (Noorbeek), ook materiaal znd 21, 36  bechaamd (Kessenich), beschaamt (Zepperen), beschaimp (Mopertingen), beschemp (Koninksem), bescheumd (s-Herenelderen), bescheump (Hoeselt, ... ), beschuimp (Zichen-Zussen-Bolder), beschämt (Boorsem), beschèmd (Vucht), beschèmp (Lanaken), beschémp (Grote-Spouwen), beschŋmd (Bilzen), besjēēmp (Kanne), besjɛmd (Piringen), bešjeùmt (Vroenhoven), bəsjemp (Genoelselderen), bəsjêmt (Eigenbilzen), bəsxamt (Hasselt), bəšēmt (Boorsem), bəšēͅmp (Lanaken), bəšēͅmt (Mechelen-aan-de-Maas), bəšɛmp (Martenslinde), bescheiden: besjeije (Tungelroy), beschermd: beschermt (Gulpen), besnipperd: besnuppertj (Weert), bleu: bleu (Asenray/Maalbroek, ... ), bleu zin (Geulle), bleud (Montfort), bleue (Epen, ... ), bleuej (Blitterswijck), bleui (Grevenbicht/Papenhoven), bleuj (Griendtsveen, ... ), bleuje (Afferden, ... ), bleujje (Vijlen), bleure (Stein), bleut (Hulsberg, ... ), bleuë (Schinnen), bleù (Munstergeleen, ... ), bleùie (Schimmert), blĕŭj (Heijen), bloa (Sittard), blu (Maastricht, ... ), blue (Klimmen, ... ), blue zie-je (Schaesberg), blued (Gulpen), blueu (Klimmen), bluĕ (Weert), blui (Simpelveld), bluj (Eijsden, ... ), bluje (Eys, ... ), bluu (Borgharen, ... ), bluu ie (Lottum), bluuĕ (Nederweert), bluuj (Heer, ... ), bluuè (Hunsel), bluuë (Herten (bij Roermond), ... ), bluuëj (Meerlo, ... ), bluuö (Heel), bluŭ (Heerlerbaan/Kaumer), bluâê (Geleen), bluë (Beesel, ... ), bluëj zien (Oirlo), blūje (Gulpen, ... ), blūū (Sevenum, ... ), blūūe (Maasbree), blūūj (Arcen), blūūë (Nieuwenhagen), blŭŭ-e (Vijlen), blŭŭij (Meerlo), blŭŭ⁄ə (Brunssum), bläö (Schinnen), blè (Susteren), blêu (Oirsbeek), blêû (Beegden, ... ), blö (Oirsbeek, ... ), blöd (Hoensbroek), blöi (Horn), blöt (Venlo), blöö (Mheer), blø͂ͅe (Blerick), blù (Amby), blùe (Belfeld), blùù (Sevenum), blùù-əj (Beesel), blûu (Amstenrade, ... ), blûuj (Meijel), blûê (Velden), blûû (Meeswijk, ... ), blüe (Kerkrade), blüë (Heerlen), bl‧yə (Eys), ĕnnè blĕŭe (Schimmert), (eu; moeilijk weer te geven).  bleù (Reuver), (oeu).  bleu (Neer), (tweeklank).  blūĕ (Stevensweert), (üe).  bleuj(üe) (Baarlo), blie gevalle zijn: schuchter van aard zijn  blie (Genk), cf. VD s.v. blo, blode 2. schuchter, bedeesd, beschroomd  bleuj (Gennep), ook materiaal znd 21, 36  blee (As, ... ), blejə (Eupen, ... ), bleu (Halen, ... ), bleue (s-Herenelderen, ... ), bleuj (Kozen, ... ), blie (Hasselt, ... ), bliej (Kermt), blieə (Opitter), blī (Hasselt, ... ), bloei (Vliermaalroot), blu (Amby, ... ), blue (Halen, ... ), bluie (Sint-Huibrechts-Hern), bluiə (Gutshoven), bluje (Sint-Truiden), bluu (Borlo, ... ), bluue (Sint-Truiden), bluuk (Weert), bluuë (Lanklaar, ... ), bluuə (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), bluë (Teuven), bluə (Kleine-Brogel, ... ), blū (Maaseik), blūū (Lanaken, ... ), blūūə (Eupen, ... ), blø (Beringen, ... ), bløi̯e (Aalst-bij-St.-Truiden), bløj (Hoepertingen), bløu̯ə (Ophoven), blø̄i̯ (Wellen, ... ), blú (Bree), blüe (Lontzen), blüh (Halen), blə (Gutshoven), bləj (Kortessem), bləu (Guigoven), ook materiaal znd 21, 36 oeil v. o] (?) Fr.  bloeil (Neerrepen), Opm. klank zoals die gehoord wordt in strêû (stroo).  blêû (Neeritter), Opm. uö = uu...ö.  bluö (Berg-en-Terblijt), Opm. ü netals in Duitse woord glück.  blüe (Sevenum), ps. omgespeld volgens Frings.  blø͂ͅe (Valkenburg), blø͂ͅw (Posterholt), uu van huur  bluuə (Brunssum), blo: ook materiaal znd 21, 36  blo (Martenslinde), bloo (Wijchmaal), blode: ook materiaal znd 21, 36  bloode (Lommel), blooi (Wellen), blooə (Niel-bij-As), blout (Bilzen), mensenschouw: minsesjów (As), ook materiaal znd 21, 36  minsesjouw (Bilzen), naks: ook materiaal znd 21, 36  naoks (Bilzen), rap: ráp (As), schamelijk: ook materiaal znd 21, 36  sjoeumelik (Mal), scheu (du.): sjui (Vaals), šø͂ͅ.i̯ (Eys), ook materiaal znd 21, 36  scheuj (Welkenraedt), schouw: eine sjoewe (Ell), schoewj (Montfort), schow (Weert), sjoew (Tungelroy), sjoewə (Roermond), sjŏĕw (Swalmen), ook materiaal znd 21, 36  choew (Ophoven, ... ), schaa (Mielen-boven-Aalst), schau (Genk), schjōēĕ (Kessenich), schoa (Hechtel), schoew (Opoeteren), schou (Helchteren, ... ), schouw (Gruitrode), schouəw (Niel-bij-As), schu (Opglabbeek), sjoe (Neeroeteren), sjoew (Grote-Brogel), sūw (Neerglabbeek), sxoͅ (Lummen), schuchter: schuchtər (Venlo), sjuchter (Kesseleik, ... ), sjuchtər (Susteren), sjugter (Meijel, ... ), ook materiaal znd 21, 36  schechter (Hasselt), schuchter (Lommel, ... ), sjuchter (Vliermaalroot), schuw: sju (Gulpen), sjuu zin (Geulle), sjūū (Susteren), sjŭŭj (Schinveld), sjèùj (Heerlen), scrupuleus: sjrūūpeluus (Grevenbicht/Papenhoven), sneu: snuë (Venlo), tam: ook materiaal znd 21, 36  taom (Sint-Truiden), tengertjes: ook materiaal znd 21, 36  tierrekes (Bilzen), teruggetrokken: tərug gətròkə (Loksbergen), verlegen: verlaege (Beek, ... ), verlaige (Melick), verleegə (Wijnandsrade), verlege (Maastricht, ... ), verlegen (Eksel, ... ), verleëge (Gulpen), verlège (Schinnen), verlège zeen (Bree), verléége (As), verléégə (Hulsberg), verlêge (Obbicht), vərlēͅgə (Meeuwen), vərlèègə (Reuver), vərléégə (Loksbergen, ... ), ook materiaal znd 21, 36  verlaege (Sittard), verleegen (Heppen), verleejge (Kortessem), verleeəge (Stevoort), verlege (Kuringen), verlegen (Koersel, ... ), verleige (Beverlo, ... ), verleigen (Beverlo, ... ), verli-ege (Heers), verliege (Sint-Lambrechts-Herk), verliejge (Sint-Lambrechts-Herk), verliége (Vliermaalroot), verliəge (Hasselt), verlège (Halen, ... ), verlègen (Gelieren/Bret, ... ), verlèègen (Opoeteren), verlége (Wellen), verlêge (Neerpelt), verlêgə (Schulen), verlɛgə (Opitter), vōrlēgən (Oostham), vərlēgə (Molenbeersel), vərlēgən (Tessenderlo), vərlēͅgən (Hamont), vərlɛ̄gən (Sint-Huibrechts-Lille), ook materiaal znd 21, 36 met lengteteken op de ë  verlëgen (Beverst), zoeter: ook materiaal znd 21, 36  zuter (Kerkom) bang om de aandacht te trekken of zich te vertonen [blode, bedeesd, beschaamd, schuchter] [N 85 (1981)] || bloode [SGV (1914)] || schuchter || schuchter (bloode) [ZND 01 (1922)] || schuchter, bedeesd, beschroomd || schuchter, vreesachtig || verlegen, bleu, schuchter III-1-4
schudden met de riek (de mest) uitschokkelen: ūtšǫkǝlǝ (Simpelveld), heffen: hø̜fǝ (Binderveld  [(minder gebruikelijk dan schudden)]  ), kleinhouwen: klęi̯nhǫu̯ǝ (Bree), kleinschudden: klē̜nsxødǝ (Meldert), met de riek schokkelen: met ˲dǝ rik sxokǝlǝ (Horst), opschudden: opšø̜dǝn (Rijkhoven), upsxødǝ (Meldert), ǫpsxødǝ (Lummen), rammelen: ramǝlǝ (Rijckholt), schoggelen: šogǝlǝ (Bilzen, ... ), šoqǝlǝ (Lanklaar, ... ), šőgǝlǝ (Zutendaal), šǫgǝlǝ (Gellik, ... ), šǫqǝlǝ (Boorsem, ... ), žogǝlǝ (Beverst, ... ), žogǝlǝn (Romershoven), žugǝlǝ (Werm), schokkelen: sxokǝlǝ (Kronenberg), sxǫkǝlǝ (Mook, ... ), šukǝlǝ (Waubach), šǫkǝlǝ (Jabeek), schuddelen: sxø̜dǝlǝ (Blerick), šø̜dǝlǝ (Boorsem, ... ), šɛdǝlǝ (Riemst), schudden: skødǝ (Heks), skø̜dǝ (Gingelom, ... ), sxedǝn (Peer), sxy ̞dǝ (Zelem), sxø ̞dǝ (Gutschoven), sxødǝ (Aijen, ... ), sxødǝn (Achel, ... ), sxørǝ (Berverlo), sxø̜djnj (Zonhoven), sxø̜dǝ (Aalst, ... ), sxø̜dǝ(n) (Zolder), sxø̜dǝn (Kaulille), sxędǝ (Berbroek, ... ), sxędǝn (Grote-Brogel), šxgø̜djǝ (Zonhoven), šø.dǝ (Mechelen), šødǝ (Loksbergen, ... ), šø̜dǝ (Bocholt, ... ), šø̜dǝn (Vliermaalroot), šędǝ (As, ... ), šɛdǝ (Val-Meer), slinger: sleŋǝr (Ell), šleŋǝr (Sittard), alǝs˱ es˱ ęi̯nǝ slāx˱ ɛn męst˱ brē̜kǝ es˱ ęi̯nǝ sleŋǝr  sleŋǝr (Obbicht), alǝs˱ es˱ ǝnǝ węi̯t˱ mɛr męs(t) spręi̯ǝ es^ ǝnǝ sleŋǝr  sle.ŋǝr (Uikhoven), pap˱ ē̜tǝ es˱ ęi̯nǝ šlāx˱ ɛn męs špręi̯ǝ es˱ ęi̯nǝ šleŋǝr  šleŋǝr (Puth), slingeren: sle.ŋǝrǝ (Eisden, ... ), sle.ŋǝrǝn (Vucht), sleŋǝrǝ (Alken  [(minder gebruikelijk dan schudden)]  , ... ), sli ̞.ŋǝrǝ (Herderen), šleŋǝrǝ (Sittard), slodder: męs šprei̯ǝ es˱ ǝnǝ šlǫdǝr  šlǫdǝr (Vijlen), slodderen: šlǫdǝrǝ (Hoensbroek, ... ), trekken: trękǝ (Waltwilder  [(minder gebruikelijk dan schoggelen)]  ), uiteengooien: ut˱ęi̯gui̯ǝ (As), uiteenschudden: ut˱ęi̯nšędǝ (Opglabbeek), ø̜tęi˱.nsxø̜dǝ (Kozen), ø̜tīnsxø̜dǝ (Linkhout), ǫtęi̯ǝ.nsxø̜dǝ (Hoepertingen), ɛtiǝnsxø̜dǝ (Sint-Truiden), uiteenslaan: ātiǝnslōǝ (Wilderen), uitereengooien: ūtǝrɛi̯ngui̯ǝ (Zutendaal), ǫu̯tǝrē.ngūi̯ǝ (Genk), uitereenschudden: utǝriǝnsxødǝn (Wijchmaal), utǝręi̯.nšø̜dǝ (Ophoven), átrē.nšø̜dǝ (Berg), űtǝręi̯nšędǝ (Ellikom), ǭtrē.nšø̜dǝ (Overrepen, ... ), uitereensmijten: ytǝręnsmitǝ (Mook), uitereenstrouwen: utǝriǝnstrǫu̯ǝ (Lottum), uitflatteren: ūtflatǝrǝ (Ulestraten), vlaggen: vlāgǝ (Sevenum) Bij het mest spreiden maakt men met de riek telkens al schuddende een slingerende beweging. [N M, 12b; N 11A, 24; JG 1a + 1b; monogr.] I-1
schudden van vruchten afschokkelen: aafsjoeGkele (Swalmen), oafsjoeggele (Hoeselt), WLD  afschókkele (Venray), afschuddelen: aafsjuddələ (Sittard), WBD/WLD  aafsjöddələn (Urmond), ± WLD  aafschōddele (Weert), afschudden: aafschudde (Schimmert), aafsjudde (Nieuwstadt), áfschudde (Castenray, ... ), Veldeke aangepast  afschudde (Tienray), Venlo e.o.  aafschödde (Maasbree), WLD  aaf-sjèùdde (Swalmen), aafschudde (Geverik/Kelmond), aafsjöddə (Guttecoven), appel schuddelen: Veldeke / eventueel aangevuld met systeem Jones  aeppel sjuddele (Gulpen), appelen schuddelen: WLD (De o is niet voldoende gedifferentiëerd; vandaar soms –)  àppələ sjəddələ (Haelen), appelen van de boom schuddelen: appele vaan de boum sjöddele (Maastricht), appels schudden: appels schudde (Montfort), boken: van noten met een pits (stok)  bouke (Jeuk, ... ), melken: Veldeke  milke (Waubach), rammelen: rammele (Geulle, ... ), rammelen (Stein), Endepols  rammĕlle (Maastricht), WLD  rammele (Vijlen), schokkelen: schoegele (Venlo), sjhòkkele (Wijlre), sjoggelen (Eigenbilzen), š‧oͅqələ (Eys), ideosyncr.  sjokkele (Kerkrade), Veldeke 1979, nr. 1  schòkkele (Venray), WLD  schòkkelə (Gennep), ± WLD  sjaggele (Vlijtingen), schuddelen: schuddele (Gulpen, ... ), schòdelen (Ospel), schöddele (Amby, ... ), sjöddele (Geulle, ... ), sjöddələ (Maastricht, ... ), sjödele (Noorbeek, ... ), sjödelen (Ittervoort), sjúddele (Doenrade), š‧øͅdələ (Ingber), + WLD  sjöddele (Klimmen), eigen spellingsysteem  sjöddele (Schinnen), Endepols  sjöddele (Maastricht, ... ), ideosyncr.  schuddele (Eijsden, ... ), schuddelen (Eijsden, ... ), schöddele (Hoensbroek), sjuddele (Eijsden, ... ), sjöddele (Gronsveld, ... ), LDB  sjuddele (Roermond), NCDN  sjödölö (Stevensweert), Veldeke  sjöddele (Klimmen), WBD/WLD  sjuddele (Lutterade), sjöddele (Caberg), sjöddələ (Maastricht, ... ), sjúddelen (Stein), WLD  schjöddələ (Maastricht), schuddelu (Brunssum), schŭddele (Schimmert), sjoekele (Kesseleik), sjuddelə (Ubachsberg), sjuddulu (Itteren), sjödde(le) (Tungelroy), sjöddele (Maastricht, ... ), sjöddələ (Sweikhuizen), sjödulu (Itteren), sjödələ (Wijnandsrade), schudden: schudde (Blerick, ... ), schudden (Eksel), schödde (Boekend), sjudde (Hoensbroek, ... ), sjuddə (Epen), sjùdde (Kortessem), sjúdde (Roermond), eigen fon. aanduidingen  sjödde (Ell), eigen spellingsysteem  schudde (Meerlo), sjudden (Maastricht, ... ), sjödde (Geleen, ... ), ideosyncr.  sjudde (Thorn, ... ), IPA, omgesp.  sxødə* (Kwaadmechelen), Nijmeegs (WBD)  sjuddə (Meijel), van appels  skudde (Jeuk, ... ), Veldeke  sjödde (Echt/Gebroek, ... ), Veldens dialekt  schudden (Velden), WBD / WLD  sjöddə (Reuver), WBD/WLD  schudden (Ophoven), sjedde (As), sjöddə (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), WBD\\WLD  sjöddə (Amstenrade), WLD  schjöddə (Maastricht), schudde (Sevenum, ... ), schudden (Born, ... ), schuidde (Montfort), schöddə (Venlo), sjudde (Schaesberg), sjödde (Tungelroy), sjöddə (Doenrade, ... ), sjöde (Posterholt) afschudden v appels || Appels van de boom schudden (muiken). [N 82 (1981)] I-7
schudgoot bak: bak (As  [(Zwartberg / Waterschei)]  , ... [Eisden]  [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]  [Winterslag, Waterschei] [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]), bakken: bakǝ (Hamont  [(Eisden)]  , ... [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden] [Zwartberg, Waterschei]), bakkenspel: bakǝspęl (Zie mijnen  [(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]  [Eisden]), goot: goot (Rekem  [(Zwartberg / Eisden)]   [Willem-Sophia]), rutsche: ru.tš (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), rutš (Chevremont  [(Julia)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]  [Emma, Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Laura, Julia]  [Maurits]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Emma]  [Maurits]  [Julia]), schudgoot: schudgoot (Kerkrade  [(Wilhelmina)]   [Maurits]), sxøtgōt (Thorn  [(Maurits)]  , ... [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden] [Zwartberg, Eisden]), schütteles: šytǝlǝs (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]  [Domaniale]  [Domaniale]), schüttelrutsche: šytǝlrutš (Heerlerheide  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Maurits]), šøtǝlrutš (Spekholzerheide  [(Willem-Sophia)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]) Toestel bestaande uit een aantal metalen, gootvormige platen, een motor en andere onderdelen. Dankzij de schuddende beweging van het apparaat kunnen in een licht dalende mijngang kolen en stenen verplaatst worden. [N 95, 612; N 95, 614; monogr.; Vwo 77; Vwo 83; Vwo 693] II-5