e-WLD begrippen 

 
 
Filteren...

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
schuimdek deklaag: deklaag (Arcen), het krollen: t krǫlǝ (Horn), kruizen: krø̜jsǝ (Maastricht), krø̜jzǝn (Arcen), krø̜zje (Schinnen), schuim: skām (Kerkom), sxom (Wellen), sxø̜̄m (Alken), šūm (Posterholt), schuimsel: sxȳmsǝl (Weert) De laag schuim die zich vormt op de gistende wort. [N 35, 71] II-2
schuimen knoeien: knooije (Vlodrop), schuimen: (sel) skuime (Jeuk), de skaam skuimt (Jeuk), scheume (Maastricht), schijmt (Houthalen), schoem (Hoensbroek), schoeme (Gulpen, ... ), schoeme(n) (Velden), schoemen (Born), schoemən (Montfort), schoëme (Sevenum), schuime (Amby, ... ), schuimen (Eksel, ... ), schume (Oirlo), schumen (Ophoven), schuume (Blerick, ... ), schuumen (Montfort), schuumtj (Ospel), schūūme (Horst), schŭŭme (Schimmert), schŭŭmə (Gennep), schümen (Heerlerbaan/Kaumer), shume (Gulpen, ... ), shuumt (Brunssum), sjaomən (Diepenbeek), sjawme (Hoeselt), sjoehme (Herten (bij Roermond)), sjoem (Maastricht, ... ), sjoeme (Ell, ... ), sjoemen (Schinnen, ... ), sjoemme (Kerkrade), sjoemə (Doenrade, ... ), sjoeëm (Beesel), sjoéeme (Doenrade), sjōēme (Echt/Gebroek, ... ), sjōēmə (Hulsberg, ... ), sjōēëmə (Nieuwenhagen), sjuime (Maastricht, ... ), sjuimen (Maastricht), sjuimə (Maastricht, ... ), sjuine (Sittard), sjujmə (Maastricht), sjume (Haelen, ... ), sjumt (Ten-Esschen/Weustenrade), sjuu.mə (Grathem, ... ), sjuume (Herten (bij Roermond), ... ), sjuumen (Bunde), sjuumme (Geulle), sjuumə (Guttecoven, ... ), sjuëme (Waubach), sjūmen (Heythuysen), sjūūme (Kunrade), sjūūmə (Beesel, ... ), sjūūmən (Urmond), sjūūëmə (Nieuwenhagen), sjŭŭmmə (Heerlen, ... ), sjŭŭmə (Oirsbeek, ... ), sjóume (As), sjömə (Maastricht), sjûme (Bree), sjûûmə (Schimmert), symə (Meeuwen), š‧ymə (Eys) schuim opwerpen, dragen of geven [bedomen, schuimen] [N 91 (1982)] III-4-4
schuimlepel afscheppen: ā.fš.ępǝr (Opitter), gistlepels: gęslēpǝls (Stramproy), gistschup: gē.sšø̜p (Panningen), gistspaander: gistspaander (Arcen), lekpan: lękpan (Kerkom), scheplepel: sxøplēpǝl (Venray), šø̜plēpǝl (Meerssen), šø̜plę̄pǝl (Sittard), schepper: skępǝr (Kerkom), schuimlepel: schuimlepel (Maastricht), sxø̜̄mløpǝr (Alken), šȳmlę̄pǝl (Schinnen), šȳmlɛ̄pǝl (Horn), šȳmslę̄pǝl (Horn, ... ), šø̜jmlēpǝl (Maastricht), šūǝmlę̄pǝl (Valkenburg), schuimspaan: šȳmspǭn (Stramproy), (mv.)  sxȳmspǭnǝ (Weert), šymspǭnǝ (Heythuysen), spaan: špān (Meerssen), zij: zi (Posterholt) Een grote lepel met gaatjes waarmee de gist wordt afgeschuimd. Zie afb. 12. Uit de opgaven van L 290 ("gistschup") en L 318 ("gistlepel") blijkt dat de schuimlepel ook werd gebruikt om gist aan te zetten. Zie daarom ook het lemma ''gistlepel''. Volgens de zegsman uit Q 95 was de schuimlepel gemaakt van rood koper. [N 35, 64; monogr.] II-2
schuimspaan afschuimer: afschuumer (Grathem), klopper: klopper (Roosteren), opschepper: opschupər (Neerpelt), plets: pletsj (Puth), roomveer: roomvêr (Simpelveld), roumvêêr (Schimmert), schuimenlepel: m.  sxēͅməlēpəl (Hasselt, ... ), schuimlepel: schāimləpəl (Bilzen), scheimlēpəl (Peer), scheimlĭpəl (Stokrooie), schiemlēpəl (Neeroeteren), schiemliəpəl (Neeroeteren), schjuumlepel (Heerlerheide), schloemlēpəl (Neerpelt), schoemlepəl (Neerpelt), schoemlēpəl (Achel, ... ), schoemlēͅpəl (Hamont), schoemliepəl (Kaulille), schoemlipəl (Kaulille), schoemlüpəl (Kaulille), schoumlēpəl (Peer), schuimlepel (Buchten, ... ), schuimlēpəl (Hamont, ... ), schuimljepəl (Zichen-Zussen-Bolder), schumléëpel (Mechelen), schuumlepel (Grathem), schuumläpel (Venlo), schuumlèpel (Belfeld, ... ), schuumléépel (Milsbeek, ... ), schuumlêpel (Afferden, ... ), schuumlêpəl (Swalmen), schuumlêêpel (Puth), schuûmlaepel (Venlo), schūūmlèpel (Schimmert), schŭŭmlêpel (Gennep), schèmlēpəl (Hasselt), schèèimlēpəl (Hasselt), schèèmle.pel (Hasselt), shüümlēpəl (Mechelen-aan-de-Maas), sjaimlùppël (Tongeren), sjaoemlaepel (Sittard), sjeimlēpəl (Hasselt), sjeumlaepel (Sittard), sji-jmliêpel (As, ... ), sjiemliepəl (Bocholt, ... ), sjiemlīēpəl (Meeuwen), sjiemlīpəl (Opglabbeek), sjimliepəl (Reppel), sjoem laepel (Obbicht), sjoemlaepel (Obbicht), sjoemlaipel (Maasniel, ... ), sjoemleepel (Brunssum), sjoemlepel (Buchten), sjoemliepəl (Elen), sjoemléepel (Nuth/Aalbeek), sjoemléépel (Sittard), sjoemléëpel (Heerlen), sjojmlīpəl (Genk), sjoumliəpəl (Genk), sjuimlaeëpel (Eijsden), sjuimleepel (Wolder/Oud-Vroenhoven), sjuimlepel (Borgharen, ... ), sjuimlepəl (Heer), sjuimleèpel (Gronsveld), sjuimlēpəl (Maastricht, ... ), sjuimlĕpəl (Diepenbeek), sjuimliepəl (Maaseik), sjuimlèepel (Gronsveld, ... ), sjuimlèpel (Baarlo), sjuimléépel (Oost-Maarland), sjuimlø&#x0304pəl (Wintershoven), sjuimlüpəl (Koninksem), sjumléëpel (Mechelen), sjumlêjepel (Eys), sjuum-laepel (Tegelen, ... ), sjuumlaepel (Baarlo, ... ), sjuumleepel (Kinrooi, ... ), sjuumleffel (Kerkrade, ... ), sjuumlejpel (Mechelen), sjuumlepel (Geleen, ... ), sjuumleêpel (Thorn), sjuumleëpel (Eygelshoven), sjuumlēēëpel (Hoensbroek), sjuumlēpel (Berg-en-Terblijt), sjuumliepel (Mesch, ... ), sjuumlèepel (Amstenrade), sjuumlèpel (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), sjuumlèèpel (Mechelen), sjuumléépel (Buchten), sjuumlêpel (Brunssum, ... ), sjuumlêêpel (Puth), sjūūmlaepel (Klimmen, ... ), sjūūmlèèpel (Neer), sjūūmléépel (Tegelen, ... ), sjūūmlêpel (Einighausen), sjŭŭmleffel (Simpelveld), sjŭŭmlepel (Sint-Pieter), sjöjmleepel (Maastricht), sjø&#x0304mliepəl (Maaseik), sjø&#x0304mlīpəl (Maaseik), sjûmlêpəl (Maaseik), sjümleäpel (Eygelshoven), sjümlĕpel (Urmond), sjümlĕpəl (Waltwilder), sjümliəpəl (Lanklaar), sjümlépel (Heerlen), sjüümleffel (Bleijerheide), sjüümliepəl (Bocholt, ... ), sjüümliɛpəl (Stokkem), sūmleəpəl (Neerharen), sxēͅiəm le͂ͅpəl (Kermt), sXoemlēpəl (Achel, ... ), sxoəmlēpəl (Lummen), sxoͅəmlēpəl (Lummen), sXuimlēpəl (Helchteren, ... ), sXuimlèpəl (Lanklaar), sXumlepəl (Dilsen), sxumlepəl (Kaulille, ... ), sxumlēͅpəl (Mechelen-aan-de-Maas), sxymlēͅpəl (Venlo), sxø͂ͅmlēpəl (Hasselt), sxøͅmli̯ēpəl (Zussen), sXəmlēpəl (Overpelt, ... ), šai̯mløpəl (Tongeren), šai̯mløͅ.pəl (Tongeren), šai̯mløͅpəl (Ketsingen, ... ), šau̯mløpəl (Tongeren), šēimlīpəl (Bree), šeͅi̯mliəpəl (Genk), šeͅmlipəl (Gelieren/Bret), šimlii̯pəl (Waterloos, ... ), šimlipəl (Bree, ... ), šimlīpəl (Meeuwen), šīmlipəl (Opglabbeek), šou̯mlipəl (Maaseik), šōͅu̯mløͅpəl (Hoeselt, ... ), šumlepəl (Dilsen), šumlēpəl (Stokkem), šumlipəl (Bocholt, ... ), šūmlēpəl (Lanklaar, ... ), šūmlɛi̯əpəl (Teuven), šy(3)̄mlēpəl (Ophoven, ... ), šymlēpəl (Kinrooi, ... ), šymlɛfəl (Bleijerheide, ... ), šø&#x0304i̯mlēpəl (Lanklaar), šø&#x0304i̯mlipəl (Maaseik), šø&#x0304i̯mlīəpəl (Rotem), šø&#x0304jmlēpəl (Lanklaar), šø&#x0304mli(ə)pəl (Bocholt, ... ), šø&#x0304mljeͅpəl (Mopertingen), šø&#x0304mlø&#x0304pəl (Diepenbeek), šøi̯mlēpəl (Smeermaas), šøi̯mlipəl (Rotem), šøi̯mlīpəl (Bree), šøi̯nlipəl (Rotem), šømlīəpəl (Rotem), šømləpəl (Guigoven), šø͂ͅi̯ml⁄eͅpəl (Val-Meer), šø͂ͅjmləpl (Diepenbeek), šøͅi̯mjeͅpəl (Zichen-Zussen-Bolder), šøͅi̯mljeͅpəl (Zichen-Zussen-Bolder), šümlēͅpəl (Opgrimbie), šɛi̯mliəpəl (Genk), šuǝmlɛpǝl (Sint-Pieters-Voeren), šȳmlę̄pǝl (Tenessen), šūmlēpǝl (Geulle), ⁄sxø͂ͅi̯m⁄lēpəl (Boekt/Heikant), De keukemaog sloog ¯m mèt de sjuimlepel op z¯n han Mèt de sjuimlepel de sop aofsjuime  sjuimlepel (Maastricht), m.  sxēͅmlēpəl (Hasselt), šimlīəpəl (Opglabbeek), šōͅu̯mløͅpəl (Hoeselt), schuimlepel  sjümläepel (Heerlen), schuimspaan met veel gaatjes erin  sjuumlaepel (Oirsbeek), tussen eu en ui  schø&#x0304mlēpəl (Zonhoven), Verklw. schoèmlaepelke  schoèmlaepel (Venlo), Verklw. schuumlaepelke  schuumlaepel (Venlo), zie 34  sjuum-laepel (Oirsbeek), ™ niet omgespeld  sxēͅi̯əmle͂ͅpəl (Kermt), schuimlepeltje: boven de eerste \\ een horizontale streep: geen frings  šømli̯eͅpəlkə (Rosmeer), schuim~  šømløpəlkə (Diepenbeek, ... ), schuimleper: schaemleupər (Sint-Truiden), schuijəmləpər (Rijkel), schuimlēpər (Zepperen), schuimlĕpər (Stevoort), schuimliepər (Sint-Truiden), schuimləpər (Hoepertingen, ... ), schø&#x0304mlüpər (Wellen), skoͅəmløpər (Hoepertingen), skuimləpər (Groot-Gelmen), skui̯mløpər (Gelinden, ... ), skø͂ͅmløͅpər (Opheers), sXuiəmləpər (Gutshoven), sXø&#x0304emləpər (Alken, ... ), sxø&#x0304əmløpər (Wellen), sxø͂ͅmleͅpər (Spalbeek), sXø͂ͅmlüpr (Herk-de-Stad), šōͅu̯mløpər (Wintershoven), šoͅu̯mløpər (Wintershoven), m.  sxāi̯mløpər (Borgloon, ... ), thans  skoͅəmløpər (Hoepertingen), schuimpan: šuǝmpan (Sint-Pieters-Voeren), schuimplets: schümpletsch (Heerlen), schuimschepper: šūmšø̜pǝr (Peij), schuimslepel: schuumslaepel (Nunhem), schuumslaipel (Echt/Gebroek), schuumsleepel (Neeritter), schuumslepel (Echt/Gebroek, ... ), schuumslĕpel (Lutterade), schuumslèpel (Montfort), schuumslêpel (Stevensweert), schümsläpel (Echt/Gebroek), shuumslèpel (Mheer), sji-jmsliêpel (As, ... ), sjuums-lèpel (Horn), sjuumslaepel (Melick, ... ), sjuumslaipel (Maasbracht, ... ), sjuumslepel (Buggenum, ... ), sjuumsleèpel (Stevensweert), sjuumslieepel (Heel, ... ), sjuumslèpel (Stevensweert), sjuumslèèpel (Haelen, ... ), sjuumslépel (Roosteren), sjuumslêpel (Beegden, ... ), sjuumslêp’l (Asenray/Maalbroek), sjuunslaepel (Herten (bij Roermond)), sjŭŭmslèèpel (Echt/Gebroek), šy(3)̄mslēͅpəl (Herten (bij Roermond), ... ), šuǝmslę̄pǝl (Laak), letterlijk overgenomen  sjuu:mslaepel (Maasniel), sjuu:nslaepel (Maasniel), Mit de sjuunslaepel \'t vèt aafsjöppe  sjuu:mslaepel (Roermond), om het schuim weg te nemen van b.v. versgekookte gelei of om aardappelen op eetborden te scheppen  sji-jmsliêpel (As, ... ), uu kort  sjuumsléépel (Roermond), sjūūmslaepel (Vlodrop), Van koper of tin.  schuumslepel (Neeritter), schuimspaan: chuumspoan (Baarlo), schaamspoan (Brustem), schaoimspòi (Overpelt), scheimspeun (Peer), scheimspèùn (Peer), schoemsjpaan (Roermond), schoemspaən (Hamont), schoemspoan (Wellerlooi), schōēmspaon (Nederweert), schuimspaain (Hechtel, ... ), schuimspoan (Overpelt), schuimspoa⁄n (Eksel), schuimspoân (Hoepertingen), schuimspōn (Wilderen), schumspaon (Velden), schuum-spoan (Blitterswijck), schuumschpaan (Oirsbeek), schuumspaan (Boekend, ... ), schuumspaon (Castenray, ... ), schuumspoan (Afferden, ... ), schuûmspaan (Venlo), schŭŭmspoan (Lottum, ... ), schäŭmspaon (Oirlo), schümspaan (Heijen), schümspaon (Venlo), schümspoan (Oirlo), schümspòən (Neerpelt), sgümspòən (Neerpelt), sji-jmpoan (As, ... ), sji-jmspoan (As, ... ), sjoemschpaan (Valkenburg), sjoemsjpaan (Roermond), sjoemspoon (Tegelen), sjuimspaan (Sint-Pieter), sjuimspaon (Baarlo), sjumspaon (Tungelroy), sjuumsjpòòn (Panningen), sjuumspaan (Maasbracht), sjuumspan (Helden/Everlo, ... ), sjuumspaon (Ell, ... ), sjuumspōōn (Heythuysen), sjŭŭmspáán (Echt/Gebroek), sjümsjpaan (Heerlen), sXoemspaôn (Achel), sXuimspān (Helchteren, ... ), sxumspōͅn (Blitterswijck, ... ), sxumspoͅən (Overpelt), sxūmspōͅən (Hamont), sxy(3)̄mspōͅn (Altweert, ... ), sxymspōͅn (Blitterswijck, ... ), sxymspoͅən (Achel, ... ), sxøi̯spāən (Zolder), sxømspai̯n (Borgloon), sxømspān (Beringen), sxømspōͅn (Beverlo), sxø͂ͅi̯mspu̯ōn (Boekt/Heikant), sXø͂ͅmspōən (Herk-de-Stad), sxø͂ͅmspōən (Zelem), sxø͂ͅmspōͅwən (Beringen), sxøͅmspōͅu̯ən (Lommel), sxøͅmspoͅ(ə)n (Wellen), sxəmspa͂wən (Paal), šimspōͅn (Meeuwen), šūmspān (Ophoven), šymspǭn (Baarlo), šūmspān (Schinnen), šūmspǭn (Roggel), # is omgespeld volgens RND \\ met een staartje eronder is geen frings teken  sxønspøn (Kwaadmechelen), (schuimspaan)  sjumspaon (Tungelroy), (sinds lang van metaal)  sjuumsjpòòn (Panningen), geen puntje op de i, tussen ui en u?  sXuimspān (Lommel), spelling Beverlo wbk.; \": naslag (stomme e)  schömspoon (Beverlo), vroeger  skoͅəmspuən (Hoepertingen), schuimspade: schaəmspòi (Sint-Truiden), schuimveer: sjuumvêr (Schinveld), schup: šø̜p (Nuth), sirooppan: šruppan (Banholt), spaan: spōͅən (Niel-bij-St.-Truiden), \'n Schuumspaon is rond en \'n bòtterspäöntje is lánkwaerpeg  spaon (Castenray, ... ), spatel: schpatel (Heerlen), vislepel: vislepel (Kwaadmechelen), vislepel  vusjläepel (Heerlen), visspaan: veschspōn (Wilderen), vespaon (Jeuk), vespoen (Halen), veͅspuən (Halen), veͅsspōn (Sint-Truiden), vischpaon (Sint-Truiden), vispōn (Sint-Truiden), vəschpoən (Velm), vɛ̄ispuwən (Opheers), om groenten uit soep enz. te scheppen  veͅspuən (Halen), vr. mv. v@spuw\\n\\  veͅspuwən (Halen), £ , halve o is geen fringsteken, maar RND  vespo͂ͅ (Sint-Truiden), vollekrijum: aldus opgegeven  vollekrijum (?) (Maastricht) afschuimlepel || De spaan waarmee het schuim op de stroop werd weggeschept. [N 57, 27b] || grote keukenlepel || lepel, houten ~; inventarisatie benamingen (boterspaan); betekenis/uitspraak [N 20 (zj)] || lepel, metalen ~; inventarisatie benamingen; betekenis/uitspraak [N 20 (zj)] || schuimlepel || schuimlepel, spaan || schuimspaan [SGV (1914)], [ZND 42 (1943)] || schuimspaan, schuimlepel [N 20 (zj)] || theelepeltje (suikerlippelke) [N 20 (zj)] II-2, III-2-1
schuin gevleugeld: gǝvlø̄gǝlt (Kaulille, ... ), gǝvlø̄gǝltj (Maxet), te hoog op de tempel: tǝ hōx ǫp dǝn tęmpǝl (Maxet), te laag op de tempel: tǝ liǝx ǫp dǝn tęmpǝl (Maxet), windvluchtig: windvluchtig (Lummen, ... ) Schuin, gezegd van de roede. [N O, 7p] || Schuin, gezegd van het hekken. Zie ook de toelichting bij het lemma ɛzeegɛ.' [N O, 2n] II-3
schuin afzagen (een) teen aanzagen: tijǝn ǭnzǭgǝ (Tessenderlo), (een) teen aanzegen: tēn ānzē̜gǝ (Herten), aanschuinen: ānsxȳnǝ (Venlo), aantenen: āntīǝnǝ (Posterholt), aanzagen: ɛnzāgǝ (Ottersum), afschuinen: afsxø̜jnǝ (Leopoldsburg), āfšȳnǝ (Reuver), overeensnijden: øvǝrēšniǝ (Bleijerheide), schoon aanzegen: šōn ānzē̜gǝ (Dilsen), schuins afzagen: šø̜jns˱ āf˲zāgǝ (Tegelen), schuins zegen: šȳns ˲zē̜gǝ (Mechelen), šājns ˲zē̜gǝ (Bilzen), schuinsens zegen: šensǝs ˲zē̜gǝ (Bilzen), sloffen aanzegen: šlǫfǝ ānzē̜gǝ (Heel), snuiten: šnytsǝ (Bleijerheide), voetkeperen: vōtkē̜pǝrǝ (Herten) Een stuk hout, en meer in het bijzonder een keper aan het uiteinde schuin afzagen. Een keper is een soort balkje dat vooral in kapconstructies wordt gebruikt. Zie ook het lemma ɛribhoutɛ in deze aflevering en het lemma ɛkeperɛ in WLD ii.9, pag. 107.' [N 53, 23c] II-12
schuin spijkeren drijven: drē̜vǝ (Leopoldsburg), op trek zetten: op tręk ˲zetǝ (Herten), scheef inhouwen: šēf˱ en(h)ōǝ (Bilzen), scheef inslaan: šęjf˱ enslǭn (Dilsen), schraag inhouwen: šrē̜x˱ enhǫwǝ (Bleijerheide), schuin derin slaan: šȳn drenšlǭn (Herten), schuin inslagen: sxø̜̄n enslǭgǝ (Tessenderlo), schuin nagelen: sxȳn nē̜gǝlǝ (Venlo), schuins derin houwen: šø̄ns˱ drenhǫwǝ (Stein), schuins inhouwen: šȳns˱ ehǫwǝ (Mechelen), šājns˱ en(h)ōǝ (Bilzen), schuins nagelen: šȳns nīǝgǝlǝ (Heel), steken: štē̜kǝ (Posterholt), trekkend nagelen: trękǝnt nē̜gǝlǝ (Venlo) Een spijker schuin in het hout slaan met als doel de delen vaster tegen elkaar aan te drijven. [N 53, 152c] II-12
schuin staan (de roede) valt naar één kant: valt nō šnǝ kānt (Kaulille) Gezegd van een roede die schuin staat ten opzichte van (de as van) de molenromp. [N O, 7p] II-3
schuine stand tempelsnede: tɛmpǝlsni.j (Weert) De schuine stand van de molenroede ten opzichte van (de as van) de molenromp. [N O, 7p] II-3
schuinmal mal: mal (Sint Odilienberg), tredemal: tretmal (Bleijerheide) Mal in de vorm van een parallelogram waarnaar het stuk hout waaruit het kuipstuk zal worden vervaardigd, wordt afgewerkt. [N 55, 123b] II-9