28356 |
schudgootbaas |
bakkenbouter:
bakǝbǭwtǝr (Q000 Zie mijnen
[(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]
[Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei]),
bakkenman:
bakǝman (L417p As
[(Zwartberg / Waterschei)]
, ... [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]
Q000 Zie mijnen
[(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]
[Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]),
bakkensleutel:
bakǝslø̄tǝl (Q000 Zie mijnen
[(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei)]
[Domaniale]),
chef de taille:
chef de taille (Q007p Eisden
[(Eisden)]
[Beringen]),
chef-bak:
chef-bak (Q000 Zie mijnen
[(Beringen)]
[Eisden]),
šɛf-bak (L422p Lanklaar
[(Eisden)]
[Zwartberg, Waterschei]),
chef-taille:
chef-taille (Q003p Genk
[(Winterslag / Waterschei)]
[Zwartberg, Waterschei]),
sɛf-tē (Q003p Genk
[(Winterslag / Waterschei)]
[Eisden]),
šęf-táj (Q000 Zie mijnen
[(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]
[Eisden]),
šɛf-taj (L417p As
[(Zwartberg / Waterschei)]
[Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]),
šɛf-tę̄j (L286p Hamont
[(Eisden)]
[Winterslag, Waterschei]),
posthouwer:
poshø̜jǝr (Q035p Brunssum
[(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]
[Winterslag, Waterschei]),
poshǫwǝr (Q112a Heerlerheide
[(Oranje-Nassau I-IV)]
[Emma, Hendrik, Wilhelmina]),
rutschenmeester:
rutšǝmęjstǝr (Q111p Klimmen
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]),
schüttelbaas:
sȳtǝlbās (Q112a Heerlerheide
[(Oranje-Nassau I-IV)]
, ... [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]
Q117p Nieuwenhagen
[(Oranje-Nassau II / Emma / Hendrik)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]),
šotǝlbās (L374p Thorn
[(Maurits)]
[Domaniale]),
šy.tǝlb˙ās (Q202p Eys
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
[Laura, Julia]),
šytǝlbās (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
, ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]
Q113p Heerlen
[(Emma / Oranje-Nassau I-IV)]
, [Laura, Julia]
Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
, [Domaniale]
Q111p Klimmen
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
, [Emma, Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]
Q117a Waubach
[(Laura / Julia)]
[Domaniale]),
šytǝlbǫws (Q119p Eygelshoven
[(Laura / Julia)]
[Maurits]),
šøtǝlbās (L426p Buchten
[(Maurits)]
, ... [Maurits]
Q121a Chevremont
[(Julia)]
, [Willem-Sophia]
Q121p Kerkrade
[(Wilhelmina)]
, [Julia]
Q016p Lutterade
[(Maurits)]
, [Emma]
L265p Meijel
[(Emma / Maurits)]
, [Maurits]
L433p Nieuwstadt
[(Maurits)]
, [Maurits]
Q033p Oirsbeek
[(Emma)]
, [Wilhelmina]
Q121b Spekholzerheide
[(Willem-Sophia)]
, [Maurits]
Q015p Stein
[(Maurits)]
, [Maurits]
L374p Thorn
[(Maurits)]
[Maurits]),
šø̜tǝlbās (Q021p Geleen
[(Maurits)]
[Emma, Maurits]),
schüttelbout:
šytǝlbōts (Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]),
schüttelmeester:
šytǝlmēstǝr (Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
[Domaniale])
|
De man die verantwoordelijk is voor de bediening en het onderhoud van de schudgoot. "De schudgootmeester moet voornamelijk waken op de aansluiting van de verschillende gootelementen van een installatie die behoorlijk aaneengeschroefd moeten zijn. Daarvoor gebruikt hij een schroefsleutel waaraan hij zijn naam van "bakkensleutel" of "bakkenbouter" te danken heeft" (Defoin pag. 193). De schudgootbaas had in de Nederlandse mijnen dezelfde functie als de voorman. Het woordtype "posthouwer" (Q 35, Q 112a) duidt daar dan ook op. Zie ook de lemmata Voorman, Ploegbaas en Toewijzen. [N 95, 158; monogr.; Vwo 78; Vwo 79; Vwo 82; Vwo 237]
II-5
|
28346 |
schudgootmotor |
bakkenmoteur:
bakǝmotø̄r (Q003p Genk
[(Winterslag / Waterschei)]
[Zolder]),
bakǝmotø̜̄r (K361p Zolder
[(Zolder)]
[Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]),
bakǝmǫtø̄r (L417p As
[(Zwartberg / Waterschei)]
[Winterslag, Waterschei]),
bakkenmotor:
bakǝmotǫr (L422p Lanklaar
[(Eisden)]
[Maurits]),
bakǝmōtǝr (Q000 Zie mijnen
[(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]
[Eisden]),
eickhoff:
eickhoff (Q007p Eisden
[(Eisden)]
[Maurits]),
eickhoffmotor:
eickhoffmotor (Q113p Heerlen
[(Oranje-Nassau I-IV)]
[Eisden]),
flottmann:
flottmann (Q007p Eisden
[(Eisden)]
, ... [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]
Q117p Nieuwenhagen
[(Oranje-Nassau II / Emma / Hendrik)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]),
flottmannmotor:
flottmannmotor (Q113p Heerlen
[(Oranje-Nassau I-IV)]
[Eisden]),
hubmotor:
hupmotor (Q113p Heerlen
[(Oranje-Nassau I-IV)]
[Emma]),
moteur:
mǫtø̄r (L286p Hamont
[(Eisden)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]),
motor:
motor (Q033p Oirsbeek
[(Emma)]
[Eisden]),
rutschemotor:
rutšmōtǝr (L374p Thorn
[(Maurits)]
[Emma, Maurits]),
rutschenmotor:
rotšǝmōtǝr (L426p Buchten
[(Maurits)]
, ... [Maurits]
Q021p Geleen
[(Maurits)]
[Domaniale]),
ru.tšǝm˙ōtǝr (Q202p Eys
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
[Maurits]),
rutšǝmōtǝr (Q035p Brunssum
[(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]
, ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]
Q121a Chevremont
[(Julia)]
, [Maurits]
Q113p Heerlen
[(Emma)]
, [Laura, Julia]
Q112a Heerlerheide
[(Oranje-Nassau I-IV)]
, [Emma]
Q111p Klimmen
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
, [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]
L265p Meijel
[(Emma / Maurits)]
, [Maurits]
L433p Nieuwstadt
[(Maurits)]
, [Emma, Hendrik, Wilhelmina]
Q117a Waubach
[(Laura / Julia)]
[Julia]),
rutšǝmōtǫr (Q113p Heerlen
[(Oranje-Nassau I-IV)]
, ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]
Q015p Stein
[(Maurits)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]),
schudgootmotor:
schudgootmotor (Q121p Kerkrade
[(Wilhelmina)]
[Maurits]),
sxøtgōtmōtǝr (L374p Thorn
[(Maurits)]
[Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]),
sxøtgōtmōtǫr (Q000 Zie mijnen
[(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]
[Domaniale]),
schüttelmotor:
šytǝlmotōr (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
[Willem-Sophia]),
šytǝlmotǫr (Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
[Domaniale]),
šytǝlmōtǝr (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
, ... [Domaniale]
Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
[Domaniale]),
šøtǝlmōtǫr (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
, ... [Zwartberg, Waterschei]
Q121b Spekholzerheide
[(Willem-Sophia)]
[Domaniale]),
zwillingsmotor:
zwiliŋsmōtǝr (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
, ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]
Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
[Domaniale])
|
De vaak door perslucht aangedreven motor die de schudgoten in beweging brengt. Volgens de invuller uit Q 202 was de "rutschenmotor" voor de opwaartse beweging van de schudgoot verantwoordelijk en de "tegencilinder" voor de neerwaartse. De "Flottmannmotor" of "hubmotor" werd volgens de respondent uit Q 113 evenwijdig ten opzichte van de schudgoot geplaatst, de "Eickhoffmotor" daarentegen haaks op de goot. [N 95, 613; monogr.; N 95, 618; N 95, 619]
II-5
|
28344 |
schudgootsleutel |
bakkensleutel:
bakǝslø̄tǝl (Q007p Eisden
[(Eisden)]
, ... [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]
Q000 Zie mijnen
[(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]
[Domaniale]),
platensleutel:
plātǝšløsǝl (Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]),
rutschensleutel:
ru.tšǝšly.ǝtǝl (Q202p Eys
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]),
rutšǝšlyǝtǝl (Q113p Heerlen
[(Oranje-Nassau I-IV)]
[Domaniale]),
rutšǝšløsǝl (Q121a Chevremont
[(Julia)]
, ... [Domaniale]
Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
[Julia])
|
Sleutel die wordt gebruikt bij het vastdraaien van de bouten van de schudgoot. [monogr.; N 95, 760 add.; N 95, 741; Vwo 82]
II-5
|
28355 |
schudgotentoer |
bakkeninstallatie:
bakkeninstallatie (Q003p Genk
[(Winterslag / Waterschei)]
[Zwartberg, Waterschei]),
bakǝ-enstalāsi (L417p As
[(Zwartberg / Waterschei)]
[Houthalen]),
eerste en tweede toer:
eerste en tweede toer (Q007p Eisden
[(Eisden)]
[Winterslag, Waterschei]),
gotentoer:
gotentoer (Q121p Kerkrade
[(Wilhelmina)]
, ... [Domaniale]
L374p Thorn
[(Maurits)]
[Wilhelmina]),
installatie:
installatie (Q000 Zie mijnen
[(Beringen / Zolder / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]),
rutsche:
rutš (Q033p Oirsbeek
[(Emma)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]),
rutschenschrank:
rutšǝšraŋk (Q112a Heerlerheide
[(Oranje-Nassau I-IV)]
[Maurits]),
rutschentoer:
rotšǝtūr (L426p Buchten
[(Maurits)]
, ... [Maurits]
Q021p Geleen
[(Maurits)]
[Eisden]),
ru.tšǝtu.ǝr (Q202p Eys
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
[Maurits]),
rutšǝtūr (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
, ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]
Q035p Brunssum
[(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]
, [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]
Q113p Heerlen
[(Oranje-Nassau I-IV)]
, [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]
Q112a Heerlerheide
[(Oranje-Nassau I-IV)]
, [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]
Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
, [Willem-Sophia]
Q111p Klimmen
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
, [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]
Q117p Nieuwenhagen
[(Oranje-Nassau II / Emma / Hendrik)]
, [Laura, Julia]
L433p Nieuwstadt
[(Maurits)]
, [Maurits]
Q121b Spekholzerheide
[(Willem-Sophia)]
, [Domaniale]
Q015p Stein
[(Maurits)]
, [Emma, Hendrik, Wilhelmina]
L374p Thorn
[(Maurits)]
, [Maurits]
Q117a Waubach
[(Laura / Julia)]
[Domaniale]),
schütteles:
šytǝlǝs (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
, ... [Eisden]
Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
[Domaniale]),
schütteltoer:
šytǝltūǝr (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
, ... [Domaniale]
Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
[Domaniale]),
spel bakken:
spel bakken (Q000 Zie mijnen
[(Houthalen)]
[Beringen, Zolder, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]),
toer:
toer (L422p Lanklaar
[(Eisden)]
[Emma])
|
Een reeks schudgoten die bij één motor behoort en als zodanig één geheel vormt. De invuller uit Q 3 merkt daarover voor de mijnen in Winterslag en Waterschei op dat een "bakkeninstallatie" bestaat uit twaalf tot vijftien bakken van drie meter lengte, terwijl de respondent uit Q 121a schrijft dat een schudgotentoer in de mijn Julia zeventig meter lang was. [N 95, 614; N 95, 612; monogr.]
II-5
|
28287 |
schudhamer |
bokser:
boksǝr (Q007p Eisden
[(Eisden)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]),
bǫ.ksǝr (Q202p Eys
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
[Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]),
damhamer:
damhamer (L422p Lanklaar
[(Eisden)]
[Maurits]),
hamer:
hamer (L374p Thorn
[(Maurits)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]),
hutser:
hutsǝr (Q117a Waubach
[(Laura / Julia)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]),
hytsǝr (Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
[Laura, Julia]),
klophamer:
klophamǝr (Q121a Chevremont
[(Julia)]
[Eisden]),
klopper:
klø̜pǝr (Q035p Brunssum
[(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]
[Julia]),
rammelaar:
ramǝlēr (Q113p Heerlen
[(Oranje-Nassau I-IV)]
[Domaniale]),
roddelhamer:
rø̜dǝlhāmǝr (Q016p Lutterade
[(Maurits)]
[Wilhelmina]),
rø̜tǝlhamǝr (Q121p Kerkrade
[(Wilhelmina)]
[Willem-Sophia]),
rüttelhamer:
rytǝlhamǝr (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
, ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]
Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
[Domaniale]),
rytǝlhāmǝr (Q112a Heerlerheide
[(Oranje-Nassau I-IV)]
[Maurits]),
rüttler:
rytlǝr (Q121b Spekholzerheide
[(Willem-Sophia)]
[Emma, Hendrik, Wilhelmina]),
triller:
trelǝr (Q111p Klimmen
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
[Domaniale]),
vuizer:
vysǝr (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
[Eisden])
|
Pneumatische hamer die tijdens het laden met korte stoten tegen de mijnwagens slaat. Hierdoor zakken de kolen in elkaar zodat er meer in een wagen geladen kan worden. [N 95A, 6; monogr.]
II-5
|
27709 |
schudzeef |
kolenzift:
koalǝzef (Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
[Laura, Julia]),
rutschentoer:
rutšǝtūr (Q117p Nieuwenhagen
[(Oranje-Nassau II / Emma / Hendrik)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]),
rutschenzift:
rutšǝzef (Q121a Chevremont
[(Julia)]
[Eisden]),
schuddeles:
šødǝlǝs (Q113p Heerlen
[(Oranje-Nassau I-IV)]
[Laura, Julia]),
schudgoot:
schudgoot (Q111p Klimmen
[(Oranje-Nassau I)]
[Domaniale]),
schudzeef:
schudzeef (Q121p Kerkrade
[(Wilhelmina)]
[Maurits]),
šøtzēf (Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
, ... [Maurits]
L433p Nieuwstadt
[(Maurits)]
[Domaniale]),
šøt˱zēf (Q016p Lutterade
[(Maurits)]
, ... [Winterslag, Waterschei]
Q015p Stein
[(Maurits)]
, [Maurits]
L374p Thorn
[(Maurits)]
[Maurits]),
šø̜tzēf (L426p Buchten
[(Maurits)]
, ... [Maurits]
Q021p Geleen
[(Maurits)]
[Maurits]),
schudzift:
sxøtzeft (Q003p Genk
[(Winterslag / Waterschei)]
[Oranje-Nassau I]),
schütteles:
šytǝlǝs (Q117a Waubach
[(Laura / Julia)]
[Oranje-Nassau I]),
schüttelzeef:
šytǝlzēf (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
[Domaniale]),
schüttelzift:
šytǝlzef (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
[Julia]),
trilzeef:
trelzīǝf (Q111p Klimmen
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
[Domaniale]),
trilzeef (Q111p Klimmen
[(Oranje-Nassau I)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]),
wan:
wan (Q117p Nieuwenhagen
[(Laura / Julia)]
[Maurits]),
zeef:
zēf (Q007p Eisden
[(Eisden)]
[Zwartberg, Waterschei]),
(mv)
zę̄vǝ (L417p As
[(Zwartberg / Waterschei)]
[Domaniale]),
zift:
ze.f (Q202p Eys
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
[Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]),
zef (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV])
|
Sorteerzeef. Van de wasserij gaan de kolen naar de sorteerzeven, waar zij naar grootte worden gescheiden. [N 95, 101; monogr.]
II-5
|
19565 |
schuier |
borstel:
beurschtel (Q101p Valkenburg, ...
Q101p Valkenburg),
beurstel (Q096a Borgharen),
beuschtel (Q021p Geleen),
beusjtel (Q034p Merkelbeek, ...
Q118p Schaesberg,
Q020p Sittard),
beusjtəl (Q103p Berg-en-Terblijt),
beustel (Q095p Maastricht, ...
Q036p Nuth/Aalbeek),
borstəl (L292p Heythuysen, ...
L325p Horn),
bōrstəl (L290p Panningen),
bōrsəl (L248p Lottum),
boͅrstəl (L250p Arcen, ...
L269a Hout-Blerick,
L298p Kessel,
L246b Melderslo,
L294p Neer,
L318p Stramproy),
boͅrsəl (L293p Roggel, ...
L214p Wanssum),
buesjtel (Q111q Ransdaal),
burštəl (Q196p Mheer),
buschjtel (Q112a Heerlerheide),
busjtel (Q119p Eygelshoven, ...
Q118p Schaesberg),
buuschtəl (Q113p Heerlen),
by(3)̄stəl (Q193p Gronsveld),
by(3)̄štəl (Q201p Wijlre),
bø̄stəl (L428p Born, ...
L377p Maasbracht,
L375p Wessem),
børstəl (L330p Herten (bij Roermond)),
børštəl (L381a Putbroek),
bøstəl (L328p Heel, ...
L328p Heel,
L377p Maasbracht),
bøštəl (Q121p Kerkrade),
bø͂ͅstəl (L381p Echt/Gebroek, ...
L381b Pey),
bø͂ͅštəl (L431p Dieteren),
bøͅrstəl (L269p Blerick, ...
L292p Heythuysen,
L320p Hunsel,
L296p Steyl),
bøͅrštəl (L386p Vlodrop),
bøͅštəl (Q222p Vaals),
tegenwoordig ook gebr.
boͅrstəl (L290p Panningen),
borsteltje:
beusjtəlkə (Q103p Berg-en-Terblijt),
klederborstel:
kleejerbuschtel (Q113p Heerlen),
klei-erbeustel (L377p Maasbracht, ...
Q098p Schimmert),
klei-j-erbüsjtel (Q111p Klimmen),
kleier beurstel (Q095p Maastricht),
kleier boistel (L426p Buchten),
kleier borstel (L269b Boekend),
kleier-börstel (L326p Grathem),
kleierbeursjtel (Q099p Meerssen, ...
Q099p Meerssen,
Q099q Rothem,
Q101p Valkenburg),
kleierbeurstel (Q095p Maastricht, ...
Q099p Meerssen),
kleierbeurstjel (Q100p Houthem),
kleierbeusjtel (Q020p Sittard, ...
Q020p Sittard),
kleierbeustel (L426p Buchten, ...
Q018p Geulle,
Q015b Kerensheide,
L427p Obbicht,
Q187p Sint Pieter,
Q015p Stein,
Q014p Urmond,
Q014p Urmond),
kleierbeùstel (L373p Roosteren),
kleierborstel (L299p Reuver, ...
L329p Roermond,
L331p Swalmen,
L270p Tegelen),
kleierborstels (L268p Velden),
kleierbuesjtel (Q111q Ransdaal),
kleierburstel (L329p Roermond, ...
L271p Venlo),
kleierbusjtel (Q121c Bleijerheide),
kleierbuustel (L429p Guttecoven),
kleierbòrsel (L270p Tegelen),
kleierbörstel (L330p Herten (bij Roermond), ...
L271p Venlo,
L289p Weert,
Q094b Wolder/Oud-Vroenhoven),
kleiĕrbeurschtĕl (Q099p Meerssen),
kleijer-beursjtel (Q097p Ulestraten),
kleijerbeurstel (L288a Ospel, ...
Q187p Sint-Pieter),
kleijerbeuschtel (Q020p Sittard),
kleijerbeusjtel (Q109p Hulsberg, ...
Q032a Puth,
Q020p Sittard),
kleijerbeustel (L432p Susteren, ...
L374p Thorn,
Q014p Urmond),
kleijerborstel (L360p Bree, ...
L270p Tegelen),
kleijerbo͂rstel (L383p Melick),
kleijerburstel (Q099p Meerssen),
kleijerbuustel (Q198b Oost-Maarland),
kleijerbórstel (L332p Maasniel, ...
L294p Neer),
kleijerbörstel (L378p Stevensweert),
kleijĕrbeuštel (Q033p Oirsbeek),
kleirbeursjtel (Q204a Mechelen),
kleirbeusjtel (Q036p Nuth/Aalbeek),
kleiərbuschtul (Q111q Ransdaal),
kleiərbusjtəl (Q111q Ransdaal),
klei̯jərboͅrstəl (L360p Bree),
klei̯rboͅsəl (P188p Hoepertingen),
klei̯ərboͅrstəl (L416p Opglabbeek),
klei̯ərboͅsəl (Q162p Tongeren),
klejerbeurstel (Q095p Maastricht),
kleyerbörstel (L320a Ell),
kleëjerböschtel (Q204a Mechelen),
klēi̯ərbøštəl (Q202p Eys),
klējər beurstel (Q095p Maastricht),
klēərboͅsəl (Q078p Wellen),
klēͅi̯(j)ərbyrstəl (L372p Maaseik),
klēͅi̯jərboͅrstəl (L416p Opglabbeek, ...
L368b Waterloos),
klēͅi̯ərboͅrstəl (L317p Bocholt),
klēͅi̯ərby(3)̄stəl (L420p Rotem),
klēͅi̯ərby(3)̄əstəl (L420p Rotem),
klēͅi̯ərbø̄rstəl (L423p Stokkem),
klēͅi̯ərbø͂ͅrstəl (L422p Lanklaar),
kleͅi̯rboͅsəl (Q176a Ketsingen),
kleͅi̯ərborstəl (L270p Tegelen),
kleͅi̯ərbōrstəl (L291p Helden/Everlo),
kleͅi̯ərboͅrstəl (L322p Haelen, ...
L291p Helden/Everlo,
L267p Maasbree,
L332p Maasniel,
L318b Tungelroy,
L268p Velden),
kleͅi̯ərboͅrsəl (L295p Baarlo),
kleͅi̯ərboͅsəl (Q162p Tongeren),
kleͅi̯ərbø̄i̯əštəl (Q208p Vijlen),
kleͅi̯ərbø̄rstəl (L434a Broeksittard, ...
Q095p Maastricht,
L288a Ospel),
kleͅi̯ərbø̄rštəl (Q101a Sibbe/IJzeren),
kleͅi̯ərbø̄stəl (Q203p Gulpen, ...
L369p Kinrooi,
L374p Thorn),
kleͅi̯ərbø̄štəl (L430p Einighausen, ...
L429p Guttecoven,
L433p Nieuwstadt),
kleͅi̯ərbø̄əstəl (Q201p Wijlre),
kleͅi̯ərbørstəl (L269p Blerick),
kleͅi̯ərbørštəl (L381a Putbroek),
kleͅi̯ərbøstəl (L328p Heel, ...
L377p Maasbracht),
kleͅi̯ərbøštəl (Q121c Bleijerheide, ...
Q211p Bocholtz,
Q121a Chèvremont,
Q202p Eys,
Q121d Haanrade,
Q121e Kaalheide/Onderspekholz,
Q121p Kerkrade,
Q121b Spekholzerheide,
Q222p Vaals),
kleͅi̯ərbø͂ͅstəl (L373p Roosteren),
kleͅi̯ərbøͅrstəl (L289h Boshoven, ...
L289a Hushoven,
L382p Montfort,
L270p Tegelen,
L271p Venlo,
L271p Venlo),
kleͅi̯ərbøͅstəl (L327p Beegden, ...
L428p Born,
L381p Echt/Gebroek,
L378p Stevensweert),
kleͅjərbi̯oͅstəl (Q093p Rosmeer),
kleͅjərb⁄øͅstəl (Q178p Val-Meer),
klijerbusjtel (Q113p Heerlen),
klijerböstel (L381p Echt/Gebroek),
klèejerbuustel (Q193p Gronsveld),
klèjerboo.rstel (L290p Panningen),
klééjerbeurstel (Q095p Maastricht),
klîêjerbeusjtel (Q032a Puth),
klɛi̯jərbø̄stəl (L422p Lanklaar),
klɛi̯rbo͂ͅsəl (Q156p Borgloon),
klɛi̯rboͅsəl (Q078p Wellen, ...
Q078p Wellen),
klɛi̯ərbø̄stəl (L381b Pey),
(v. kleren) eerste \"e\"als in franse père.
klejerbörstel (L289b Leuken),
(voor de kleren)
kleijerborstel (L295p Baarlo),
kleerborstel
kleejerbuuësjtel (Q198p Eijsden),
kleierburstel (Q035p Brunssum),
kleierbórstel (L325p Horn),
kleierbörschtel (Q101p Valkenburg),
kleijerbeustel (L321p Neeritter),
klejerbeurstel (Q095p Maastricht),
kleͅi̯ərbøͅi̯əštəl (Q209p Teuven),
kli-jerbüsjtel (Q113p Heerlen),
niet duidelijk of het een i of een j is
klēͅi̯ərboͅrstəl (L317p Bocholt),
of: klÆ?\\r~ (twijfel of het een diftong moet zijn)
klɛ̄iərboͅrstəl (L360p Bree),
om kleren te borstelen
kleejer-beusjtel (Q033p Oirsbeek),
voor kleren
kleierbusjtel (Q111p Klimmen),
kleͅi̯ərboͅrstəl (L269a Hout-Blerick),
kleerborstel:
kleerborsel (L163a Milsbeek, ...
L163p Ottersum),
kleerborstel (Q018p Geulle),
kleiboͅrstəl (Q003p Genk),
klērboͅrsəl (L192a Siebengewald, ...
L210p Venray),
klēərboͅsəl (Q071p Diepenbeek),
kleͅərboͅsəl (P195p Gutshoven),
klierborstel (K358p Beringen, ...
L353p Eksel,
L216p Oirlo,
L266p Sevenum),
klirbōsəl (P054p Spalbeek),
klirboͅrstəl (P051p Lummen),
klirboͅsəl (P213p Niel-bij-St.-Truiden),
kliərboͅrsəl (K357p Paal),
klīēërbórtel (Q001p Zonhoven),
klīrborsəl (L244c America),
klīrbosəl (P176p Sint-Truiden),
klīrboͅrstəl (L316p Kaulille),
klīrboͅrsəl (L210p Venray),
klīərboͅrsəl (L211p Leunen),
klèrbŏrstel (L265p Meijel),
de \\ is niet duidelijk opgeschrven
klēərbōsəl (Q079a Wintershoven),
m
klērboͅsəl (Q077p Hoeselt),
m.
klii̯ərboͅsəl (Q002p Hasselt),
man.
⁄klīr⁄bōͅrsəl(s) (K361a Boekt/Heikant),
spelling Beverlo wbk.; \": naslag (stomme e)
klie\"rbo\"sel (K318p Beverlo),
stoelbekleding en overgordijnen vrijwel onbekend
klīrbōͅrstəl (L215a Wellerlooi),
voor kleren
klīərbo͂səl (P055p Kermt),
meubelborstel:
møͅi̯bəlboͅrstəl (L267p Maasbree),
møͅi̯bəlbøͅrstəl (L271p Venlo),
schuier:
scheuer (Q038p Amstenrade),
sjuier (Q095p Maastricht),
sxøͅi̯ər (L289p Weert),
stijve borstel:
stīvən bøͅrstəl (L269p Blerick),
stoelenborstel:
stūləboͅrsəl (L164p Gennep, ...
L164p Gennep),
streel:
sjtriël (Q117a Waubach),
štrīəl (Q113p Heerlen),
wrijfborstel:
wrijfborstəl (Q102p Amby),
zachte borstel:
zachte beurstel (Q095p Maastricht)
|
borstel; inventarisatie benamingen; betekenis/uitspraak [N 20 (zj)] || het voorwerp waarmee vloeren en vloerkleden stofvrij worden gemaakt met stugge haren [DC 15 (1947)] || kleerborstel [ZND m] || stofborstel om stof uit kleren, stoelbekleding, gordijnen, enz. te verwijderen [DC 15 (1947)]
III-2-1
|
29692 |
schuif |
kap:
kap (Q083p Bilzen, ...
L267p Maasbree,
L265p Meijel,
Q253p Montzen,
Q001p Zonhoven),
kwijn:
kwijn (L421p Dilsen),
schiet:
šēt (L331p Swalmen),
schuif:
schuif (K278p Lommel),
sxyf (L163a Milsbeek, ...
L210p Venray),
sxȳf (L163a Milsbeek),
sxø̜̜̄̄f (P047p Loksbergen),
šȳf (L381p Echt, ...
L381p Echt,
Q111p Klimmen,
L322a Nunhem,
L293p Roggel,
Q020p Sittard,
Q121b Spekholzerheide,
L331p Swalmen,
L374p Thorn),
šø̜jf (Q095p Maastricht, ...
L299p Reuver),
šūf (L290p Panningen, ...
L270p Tegelen,
L270p Tegelen)
|
Het bovenste, losse gedeelte van een schuifleest, dat met een schroef of een spijker aan het overige gedeelte van deze leest kan worden vastgemaakt. [N 60, 187b] || Metalen schuif in de achterbinnenkant van elke kamer van een vlamoven waarmee de aftrekopening tussen de kamer en het gemeenschappelijke rookkanaal gesloten kan worden. [monogr.] || Schuif waarmee de hoeveelheid klei, die uit de voormenger stroomde, geregeld kon worden. [N 98, 91; monogr.]
II-10, II-8
|
33144 |
schuif in de wanmolen |
loper:
lypǝr (L352p Hechtel),
schuif:
sxyf (L282p Achel, ...
L286p Hamont),
sxø̜̄f (P214p Montenaken),
sxø̜i̯f (L353p Eksel, ...
L414p Houthalen,
K278p Lommel,
L314p Overpelt,
Q001p Zonhoven),
sxēf (Q002a Godschei),
sxǫi̯f (K317a Kerkhoven),
šai̯f (Q082p Munsterbilzen),
šif (L417p As, ...
L418p Niel-bij-As),
šø̜̄f (Q071p Diepenbeek),
šā̯f (L416p Opglabbeek),
šē̜f (Q072p Beverst),
šęi̯f (Q003p Genk),
šɛi̯f (Q005p Zutendaal),
schuifje:
sxȳfkǝ (L216p Oirlo)
|
Bij het model wanmolen waar het gezuiverde graan niet in vaten, maar in zakken terechtkomt, bevindt zich vóór de uitloop naar de zak toe een schuif die men telkens neerlaat als een zak vol is. Terwijl er een nieuwe zak aan de uitloop wordt gehangen kan men zodoende doorwannen; de graankorrels hopen zich dan tegen de schuif op. Bij het oude model met de inhoudsvaten is er geen schuif en moet men telkens ophouden met wannen als er een vat vol is. [JG 1a, 1b -gedeeltelijk-; monogr.]
I-4
|
26501 |
schuif in het kaar |
schuif:
šaf (Q162p Tongeren),
šyf (Q204a Mechelen),
schuifje:
šȳfkǝ (L330p Herten),
šø̜fkǝ (Q088p Lanaken)
|
Schuifje in het kaar waarmee de graantoevoer naar de stenen geregeld kan worden. [Coe 139; N O, 19p]
II-3
|