e-WLD begrippen 

 
 
Filteren...

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
centerpons center: sęntǝr (Herten), sɛntǝr (Heerlen, ... ), centerpons: sɛntǝrpons (Klimmen), sɛntǝrpǫns (Wijnandsrade), centerpunt: sɛntǝrpønt (Jeuk, ... ), dopper: dø̜pǝr (Maastricht), dępǝr (Bilzen), dǫpǝr (Bilzen, ... ), dut: døt (Helden, ... ), keurennagel: kø̜rǝnnāgǝl (Reuver), keurnagel: kø̜rnāgǝl (Neeritter), körner: kȳldǝr (Montfort), køndǝr (Maastricht, ... ), kø̜ndǝr (Gronsveld, ... ), kø̜rnax (Oostrum), kø̜rnǝr (Geulle, ... ), piqueur: pikȳr (Jeuk), pikø̜r (Bevingen), tepper: tępǝr (Bilzen) Stalen stift met kegelvormige punt die dient om een uitholling in plaatmateriaal aan te brengen. De centerpons wordt vooral gebruikt om het middelpunt van een te boren gat aan te tekenen. Zie ook afb. 52. [N 33, 262; monogr.] II-11
centiare, maat van 1 m2 centiare: centiaar (Beesel, ... ), centiare (Melick, ... ), centiāār (Beesel), centie-aar (Ell), eine centiaar (Schimmert), sentiaar (Tungelroy, ... ), sentiaare (Neer), sentie-aar (Guttecoven), sentieaar (Maastricht), sentija.r (Meeuwen), sèntijaar (Maastricht), sèntĭĕāār (Venlo), sèntĭĕjààr (Susteren), sèntəaar (Montfort), séntiāār (Nieuwenhagen), séntiejaar (Swalmen), séntijaar (Roermond), šentĭĕáár (Maastricht), (= schooltaal).  sentĭĕaar (As), m.  seͅ.ntii̯‧ār (Eys), meter: eine maeter (Venlo), inne meeter (Kunrade), maeter (Maasbree), unne maeter (Weert), vierkante meter: eine veerkante maeter (Hoensbroek), enne vierkante maeter (Oirlo), m2 (Merkelbeek, ... ), veerkante maeter (Weert), veerkante meater (Blerick), veerkante meiter (Vlodrop), veerkante meter (Kerkrade), veerkante miëter (Klimmen), veerkantə meetər (Epen), veerkantə méétər (Hulsberg, ... ), veerkente maeter (Maasbree), veirkantje meter (Nieuwstadt), vēērkántəmēētər (Nieuwenhagen), vierkaante meter (Hoeselt), virkante me͂tter (Velden), vĭĕrkaantə mééter (Gennep) de maat die een oppervlakte aangeeft van 1 vierkante meter [centiare, centiaar] [N 91 (1982)] III-4-4
centiem bels oortje: ei belsj öörtje (Echt/Gebroek), belse cent: Belssje cent (Nunhem), ene belsje cent (Susteren), belse penning: ’ne Belsje fenning (Heerlen), cent: ne cent (Zolder), nə seͅnt (Paal), seͅnt (Kinrooi), cent  eŋə tsents (Vaals), ps. omgespeld volgens Frings.  nə sent (Rummen), nə sənt (Lummen), seͅnt (Bree, ... ), ənə seͅnt (Velm), ⁄sēͅnt(ə) (Boekt/Heikant), centiem: centiem (Echt/Gebroek, ... ), centien (Ell, ... ), centiëm (Baarlo), centīēm (Swalmen), eine centiem (Maastricht, ... ), eine sentiem (Boeket/Heisterstraat), ene centiem (Oirsbeek, ... ), enge centiem (Mechelen), enne centiem (Oirlo), e’ne sentiem (Gronsveld), inne centiem (Heerlen), santiem (Boeket/Heisterstraat), sentiem (Heer, ... ), unne centiem (Wijk), ⁄ne centiem (Weert), ⁄ne sentiem (Limbricht), Algemene opmerking: invuller noteert als spellingssyteem Veldeke, maar het is gewoon in het Nederlands genoteerd en heb het daarom letterlijk overgenomen (dus niets omgespeld!).  inne centiem (Welten), Note: zie ook opmerking aan het einde van deze vragenlijst, onderaan!  ⁄ne sentiem (Tegelen), Opm. 1 knab 50 - 1/2 knebke 21/2. (niet duidelijk wat invuller hiermee bedoelt?!).  eine centiem (Grathem), Opm. vóór 1914 werd dit woord gebruikt (= halve cent).  centiem (Heythuysen), ps. letterlijk overgenomen (dus niet omgespeld!).  enne séntīēm (Klimmen), ps. letterlijk overgenomen (dus niet(s) omgespeld!).  centīēm (Schimmert), sentīēm (Mechelen), ps. omgespeld volgens Frings.  nə səntim (Peer), səntim (Spalbeek), ənə seͅntei̯m (Rotem), ps. omgespeld volgens IPA.  nə səntēͅi̯m (Rotem), centje: ps. omgespeld volgens Frings.  sɛi̯ʔən⁄ (Lommel), half centje: ps. omgespeld volgens Frings. Het -tekentje vóór de \\ heb ik geïnterpreteerd als een "glottishslag".  hawf seͅntʔə (Waterloos), halfje: ps. omgespeld volgens Frings.  (h)aləfkə (Sint-Truiden), halfkə (Halen), haləfkə (Hasselt), halve cent: nə haləvəseͅnt (Beringen), ps. invuller heeft hierbij geen fonetische notering gegeven.  halve cent (Kinrooi), ps. omgespeld volgens Frings.  au̯və sēͅnt (Lanklaar), hafseͅnt (Kermt), half seͅnt (Wellen), halvə seͅnt (Gelieren/Bret, ... ), haləf kən⁄ (Lommel), haləf sēͅnt (Borgloon), haləf seͅnt (Diepenbeek, ... ), haləvə seͅns (Halen), haləvə seͅnt (Halen, ... ), haləvəseͅnt (Rummen), hauvə seͅnt (Mechelen-aan-de-Maas), hau̯və seͅnt (Stokkem), havə seͅnt (Bocholt), hawvə seͅnt (Opglabbeek), hāf seͅnt (Ketsingen, ... ), hāvə sēͅnt (Rosmeer), ha͂f seͅnt (Hoeselt), ha͂və sēͅnt (Zichen-Zussen-Bolder), hàləf sēͅnt (Opheers), nə halvə zēͅnt (Neerpelt), nən hōͅu̯və seͅnt (Opglabbeek), ən (h)aləf seͅnt (Hasselt), ən aləf seͅnt (Hasselt), ən half sēͅnt (Wintershoven), ən haləf seͅnt (Borgloon), ps. omgespeld volgens Frings. Onder de a (van "ha?v\\") staat nog een rondje; dit heb ik niet meegenomen in de omspelling. Misschien bedoelt invuller een "a met een rondje erboven"(en dus omgespeld: a)?  ənə hau̯və seͅnt (Bocholt), ps. omgespeld volgens IPA.  halvə seͅnt (Overpelt), hāfseͅnt (Tongeren), ps. omgespeld, deels volgens Frings en deels volgens IPA.  nənha͂vəsɛnt (Smeermaas), halve centiem: halve centiem (Achel), oortje: ps. omgespeld volgens Frings.  rtjə (Kinrooi, ... ), rtʔə (Kinrooi), ø͂ͅrtšə (Maaseik, ... ), ps. omgespeld volgens Frings. Het -tekentje heb ik letterlijk overgenomen (of bedoelt invuller dit als een "glottishslag": ¿).  rt⁄ə (Ophoven), sang: ps. omgespeld volgens Frings.  nə saŋ (Teuven) Betekenis en uitspraak van: oord? Graag uitspraak en betekenis. [N 21 (1963)] || dialectnamen van de kleinste geldstukken (met waarde) [ZND B2 (1940sq)] || koperen munt van 1 centiem [N 21 (1963)] III-3-1
centrale verdediger libero: II+, III (J.H.).  lïbbëró (Tongeren), mandekker: Óp e ma.n spee.le: mandekking geven.  ma.ndèkker (Zolder), stopper: `što.pər (Gemmenich), De stopper hield elke aanval tegen.  stoͅpər (Meeswijk), Term van na W.O. II.  stópper (Zolder), voorstopper: `vø͂ͅ:ršto.pər (Gemmenich) (Voetb.) Stopper. || Laatste man van de verdediging (voetb.). || Mandekker (voetb.). || Stoper: (Fussb.) Stopper, Zentralverteidiger. || Stopper: (Voetbal) stopperspil. || Vöörstoper: (Fussb.) Vorstopper. III-3-2
centrale verwarming calofère (fr.): Fr. calofère (warmtedraager)  kallërëfêer (Tongeren), chauffage (fr.): sjefáásj (Hasselt), sjëfàasj (Tongeren), sjófàasj (Tongeren), šōfaš (Kanne), Fr. chauffage  sjofáásj (Hasselt), sjoofaasj (Zonhoven), in woningen  sjëfàasj (Tongeren), in woningen Fr. chauffage (central)  sjófàasj (Tongeren), Sjefaasj lòòëte lègge: centrale verwarming laten installeren  sjefaasj (Zonhoven), heizung (d.): hai̯tsuŋ (Bleijerheide, ... ), kèrper (d.): körper (Heerlen), køͅrpər (Bleijerheide, ... ), mazoutketel: mazoetkee.ëtel (Zonhoven), mazoutstoof: mazoetstoof (Zonhoven), radiateur: radii̯atø͂ͅr (Hasselt), radijatø&#x0304r (Houthalen), radijatø͂ͅr (Stokkem), radəjatø͂ͅr (Kanne), radiator: radijātoͅr (Nieuwenhagen, ... ), verwarming: verwaerming (Castenray, ... ), verweming (Heerlen), verwerreming (Maastricht), verwérreming (Zonhoven), verwörreming (Zonhoven), vërwêr’’méng (Tongeren), vərwøͅrəmeŋ (Tungelroy), vərwɛ̄rmeŋ (Meeuwen), De ketel van de verwerreming is al kepot De verweereming laote ripperere  verwerreming (Maastricht), de verwerreming gebäört door kachels  verwerreming (Maastricht) centrale verwarming || gasradiator [N 64 (1973)] || het verwarmen || mazoutkachel || radiater || radiator || radiator centrale verwarming || toestellen om te verwarmen || verwarming || verwarmingsketel III-2-1
centrifuge zwierder: zwierder (Meeuwen) Toestel met tegen elkaar draaiende cilinders om gewassen linnengoed glad te maken (mangel, wringer) [N 79 (1979)] III-2-1
cervelaatworst belster: belster (Bocholtz, ... ), bel’ster (Bleijerheide, ... ), bélster (Epen), bɛlstər (Eupen), cervelaatworst  belster (Kerkrade), dit was een heel dikke worst met vulling van braadworst  belster (Amstenrade), droge houdbare worst, fijn  belster (Kerkrade), droogworst  belster (Voerendaal), gemalen varkens- en rundvlees cervelaatworst  belster (Heerlen), servelaatworst  bèlster (Ubachsberg), soort cervelaatworst  belster (Vrusschemig), belsterworst: belsterwaosj (Gemmenich), belsterwoasj (Mechelen), belsterwoorsj (Beegden), beͅ.l.stərwo͂.əš (Eupen), beͅlstərwoast (Montzen), beͅlstərwōš (Sittard), #NAME?  beͅ.l.stərwo͂.əš (Eupen), dit was een heel dikke worst met vulling van braadworst  belsterwoesch (Amstenrade), gedroogde zelfgemaakte worst  belsterwoees (Schaesberg), boerenworst: varkens- en rundvlees  boe.rewôêsj (Schinveld), braadworst: braotoësj (Gronsveld), cervelaatworst: cervelaatweurs (Maastricht), cervelaatwōēsj (Heerlen), servelaatwoaësj (Gulpen), servelaatwoesj (Bocholtz), servelaatwoosj (Sittard), servelaatwors (Venlo), servelaatwōē.sj (Waubach), servelātwojsch (Welkenraedt, ... ), seͅ.rvəlā:two͂ͅə.š (Moresnet), sérvelaatwooisj (Klimmen), sérvelaatwòrs (Maasniel), droogworst  servelaatwoesj (Heerlen), grote schijven  cérvelaatweurs (Maastricht), cervelas (fr.): cervela (Gingelom), servelas (Sint-Lambrechts-Herk), seͅrvəla (Zonhoven), särəvəla (Lommel), sɛrvəla (Meeswijk, ... ), Fr. cervela  sêrvëlà (Tongeren), Fr. cervelas  cè.rrevela (Hasselt), droge, een -: drûûgn (Heugem), droogbraadworst: drûūgbraodwōrs (Moelingen), droogworst: dreu.gwoosj (Sittard), dreuchwoosj (Sittard), dreugwoo.sj (Sittard), dreugwoorsj (Klimmen, ... ), dreugwoorst (Roermond), dreugwoos (Echt/Gebroek), dreugwoosch (Nuth/Aalbeek, ... ), dreugwoosj (Broeksittard, ... ), dreugwors (Maasniel, ... ), dreugworsj (Posterholt, ... ), dreugwòrs (Maasniel, ... ), dreugwòòrsj (Posterholt), dreugwórs (Maasniel, ... ), dreuègwoors (Berg-aan-de-Maas), dreŭgwoost (Maasbracht), dre͂u͂gwoost (Wessem), drieegworst (Opoeteren, ... ), droëëgwoorsj (Ulestraten), dru.gwórs (Roermond), druegwoeësj (Klimmen), druegwoorst (Valkenburg), druigwoos (Echt/Gebroek), druu(je)gwoorsj (Heerlen), druu-eg wēūs (Kanne, ... ), druu.chweu:rs (Maastricht), druu.gweujrs (Maastricht), druu.gwors (Helden/Everlo, ... ), druu.gwòòrs (Meerlo), druu.gwó.rs (Horst), druu:gwors (Tegelen), druugwao:sj (Epen), druugweurs (Caberg, ... ), druugweursj (Heer), druugwēūers (Gronsveld), druugwoers (Oost-Maarland), druugwoesj (Heerlerheide), druugwoeës (Schaesberg), druugwoorsj (Mheer), druugwoorst (Meijel), druugwors (Baarlo, ... ), druugworst (Buggenum, ... ), druugwōēsj (Voerendaal), druugwôrs (Sevenum), druugwörs (Maastricht, ... ), druuëgwaorst (Merselo), druuëgwoaësj (Gulpen), druuëgwors (Venlo), druŭchwjŭs (Vroenhoven), druëgwaors (Sevenum), druëgwors (Reuver), druëgworst (Ell), druëgwós (Montfort), druügworsj (Heerlerheide), drūū.gwòrst (Tungelroy), drūūegworst (Baexem), drūūgwaorst (Wellerlooi), drūūgweus (Wolder/Oud-Vroenhoven), drūūgwo.rs (Arcen), drūūgwo.rst (Oostrum), drūūgwoesj (Heerlen, ... ), drūūgwors (Arcen, ... ), drūūgworst (Nederweert, ... ), drūūgwoësj (Nieuwenhagen), drūūgwōēsj (Brunssum), drūūgwörs (Sevenum), drūëgwost (Heel), drŭŭ.jgwórst (Venray), drŭŭchwjŭs (Vroenhoven), drŭŭgwoasj (Mechelen), drŭŭgwors (Blerick), drŭŭgwōrst (Wanssum), dru͂u͂gwoorsj (Valkenburg), drwjégwoorsj (Bunde), drwègwoorsj (Meerssen), drwègwoos (Elsloo), drwégwoos (Elsloo), drwögwoorsj (Bunde), dry(3)̄əgwoəs (Boorsem, ... ), drèùgwoos (Born, ... ), drèùgwoos (?) (Stein), drèùgwòòrst (Venray), drèùəgwoorsj (Valkenburg), drêugworst (Nunhem), drêûgwoorsj (Ulestraten), drêûgwoosj (Guttecoven, ... ), drêûgworst (Weert), drêûgwost (Grathem), drêûgwôôsj (Klimmen), dróégwoosj (Geleen), drö:egworst (Leveroy), drögwoosj (Sittard), dröwgwoos (Born), dröögwoos (Urmond), drùûgworst (Baexem), drûgwaosj (Epen), drûgwoorsj (Lutterade), drûgworst (Venray), drûyûgwoeësj (Heerlen), drûêgwoos (Roosteren), drûû:g’wós (Linne), drûûg-weurs (Maastricht), drûûgwaorst (America, ... ), drûûgwaosj (Gemmenich), drûûgwoo.rst (Panningen), drûûgwoors (Heerlen), drûûgwoorsj (Valkenburg), drûûgwoorst (Heel), drûûgwoos (Berg-aan-de-Maas, ... ), drûûgwoosj (Puth, ... ), drûûgwooəs (Holtum), drûûgwors (Baarlo, ... ), drûûgworst (Helden/Everlo, ... ), drûûgworsz (Blerick), drûûgwōrst (Bergen), drûûgwòrs (Horst, ... ), drûûgwòòrs (Sevenum), drûûgwòòrst (Geysteren, ... ), drüegwors (Venlo), dwrègwoorsj (Meerssen), dwrègwursj (Meerssen), 25% vet varkensvlees, 75% mager rundvlees  dreuugwōēsj (Oirsbeek), aan plafond gedroogd  drūūgwoeësj (Hoensbroek), achter de uu een e-achtige naslag  drūūgwòrs (Venlo), bereid uit de edele vleessoorten van varkens, door de natuur gedroogd  drèùgwoos (Buchten), bloedworst, metworst  drûûgworst (Venray), boerendroogworst  dreuègwoos (Obbicht), boerenmetworst  dreugwòrsj (Herkenbosch), druêgwôêsj (Kerkrade), drûû.xwoesj (Heerlerheide), drûûgwòòrst (Leunen), boerenworst  druugwoorsj (Itteren), boterhammenworst  drūūgwôêsj (Merkelbeek), braadworst, gedroogd  druègwoost (Ittervoort), broodbelegging  dreugwòrst (Haelen), cervelaat  drûûgwoos (Pey), cervelaatworst  dreügwosj (Voerendaal), druugweurs (Maastricht), druugwoesj (Heerlerheide), druëgwoësj (Voerendaal), drūūgwōēsj (Heerlen), drèùgwoosj (Urmond), drêûwgwoosj (Geleen), drûûchwôêsj (Kerkrade), cervelaatworst, kleine schijfjes  druugweurs (Maastricht), De sjlechter is bekind óm zien dreugwors ch Höb avele en rólmóps, dreugwurs zo tej es laer, breudjes, gojen drank  dreu:gwórs (Roermond), droge worst, servelaatworst  dreugwoosj (Sittard), droge worstsoorten  druu.gwors (Venlo), droog  dreugwors (Swalmen), droogworst, metworst  druuegwòrs (Horst), droogworst?. servelaatworst?  dreuu̯échwoos (Obbicht), drêûgwoosj (Sitt.)  drêûgwoos (Montfort), dunne grove cervelaatworst  drūū.gwōē.sj (Waubach), gedroogd  druugworst (Echt/Gebroek), gedroogd van mager vlees  drèùgwoosj (Beek), gedroogde braadworst  druugwōēsch (Amstenrade), gedroogde vleesworst  dreugwoos (Stevensweert), gedroogde worst gevuld met gehakt  druugweu.rsj (Borgharen), gedroogde worst van mager vlees  drûûgwoosj (Sittard), gehakt in darmen gedroogd  druugwoosj (Vaals), gemaakt van gedroogd vlees  drûûgwors (Steyl), gemaakt van mooie stukjes varkensvlees  drûûgwors (Grubbenvorst), gemalen mager varkensvlees  drêûgwost (Beegden), gerookte worst, bestaande uit rood vlees en stukjes vet  drûûgwors (Blerick), gesneden op het brood gegeten  dreugwoors (Roermond), heden  drûûgworst (Helden/Everlo), hoofdz. rood vlees en meestal rundvlees  dröägworst (Horn), kort  drŭŭŭgwòòrs (Horst), korte e-klank  drwegwoorsj (Meerssen), mager gehakt, peper, salpeter  druugworst (Baexem), met vlees en vet verwerkt  druëgwors (Venlo), metworst  drūūgwors (Tegelen), drŭŭgwors (Broekhuizen), drûûgwoorst (Meijel), na het slachten  druugwôêsj (Spekholzerheide), oud-Heldens dial.  drûûgwoorst (Helden/Everlo), plokworst  druëgwors (Venlo), druëgwòrs (Tegelen), rauw vleesgehakt tot worst gemaakt en gewoon gedroogd  drûûgwoosj (Schimmert), rode, harde worst  drūūgweurs (Wijk), rood vlees dat gedroogd wordt  drûûgworst (Merselo), rood vlees met stukjes vet  drûûgwors (Venlo), rose  drûûgwoorst (Nederweert), rund- en varkensvlees  drûûgwoosj (Brunssum), servelaatworst  dreu-ugwoos (Grevenbicht/Papenhoven), drūūgwōēsj (Ubachsberg), uitsluitend mager vlees  drūūgwors (Velden), varkens- en rundvlees  druugwōēsj (Hoensbroek), drêûgwôêsj (Schinveld), veur op het broëd  druugwors (Blerick), vlees  dreugwors (Herten (bij Roermond)), voor op brood  drêûgwoost (Neeritter), voor op de boterham  drêûgwors (Roggel), vur op de botram  drûûgwaors (Broekhuizen), was vroeger wôôrs  drûûgwors (Panningen), wordt op een droge plaats lang bewaard  druu.gwòrst (Weert), worst van varkensvlees, die ong. 3 maanden moet drogen  drùûgwōēsj (Schaesberg), worst van veel mager varkensvlees, soms met rundvlees vermengd, die met hammen en spek aan het plafond gedroogd wordt  drûûegwoorsj (Bunde), zonder vet, bestemd voor bij de boterham  dreugwoersj (Heerlen), gedroogde worst: gedreugde worst (Riemst, ... ), jedruujde wôôrsj (Kelmis), jədryəj.də wo͂ͅə.š (Moresnet), hangworst: hank vjeus (Zichen-Zussen-Bolder), gedroogd  hangwos (Bilzen), helle worst: servelaatworst  helwoos (Grevenbicht/Papenhoven), knippelworst: knippelwaorst (Castenray, ... ), knuppelworst: knuppelwaorst (Castenray, ... ), knøpəlwoͅrst (Blitterswijck, ... ), metworst: metwaorst (Castenray, ... ), metwors (Well), pergel: pergel (Echt/Gebroek), plokworst: blockwosch (Kelmis), blokwao:sj (Epen), blokwaosj (Gemmenich, ... ), blokwoasj (Mechelen), blokwoejs (Schinveld), blokwoesj (Schaesberg), blokwoeësj (Heerlen), blokwojsch (Welkenraedt, ... ), blokwoorsj (Klimmen, ... ), blokwors (Venlo), blokworsj (Heerlerheide), blokwōēsj (Brunssum), blokwóésj (Nieuwenhagen), blokwôêsj (Kerkrade, ... ), blok’woeësj (Bleijerheide, ... ), blòkwoesj (Heerlen), blòkwōēsj (Schaesberg), blòkwôôsj (Klimmen), blókwōēsj (Chèvremont), plakwòrs (Beegden), plokwoors (Heerlen), plokwoos (Berg-aan-de-Maas), plokwors (Tegelen), plokworsj (Sint-Odiliënberg), plokworst (Weert), #NAME?  blockwosch (Kelmis), cervelaatworst  blokwoesj (Heerlerheide), blokwōēsj (Vrusschemig), blòkwoesjt (Kerkrade), droge, houdbare worst, grof gemalen  blokwoesj (Kerkrade), droogworst  blokwoos (Elsloo), droogworst met grote vetblokken  plòk’wós (Linne), gerookt, rundvlees, varkensvet, kruiden  blokwoosj (Brunssum), grover gemalen  plokwuujs (Heerlen), salami  blokwôôrsj (Kelmis), bloͅ.kwo͂ͅə.š (Moresnet), servelaatworst  blokwoos (Grevenbicht/Papenhoven), blókwōēsj (Ubachsberg), soort servelaatworst, maar grover  blokwōē.sj (Waubach), spek + vlees  blokwoeës (Schaesberg), Verklw. blokwuësjke  blokwoeësj (Heerlen, ... ), worst met stukken spek  blokwoorsj (Bunde), worst van grof-gesneden vlees  blokwós (Montfort), saucijs: saucisse (Peer), sesies (Diepenbeek), sesiês (Tungelroy), droge worst  sesies (Weert), səsis (Sint-Huibrechts-Lille), droogworst  soosies (Roermond), gedroogde worst  soosies (Peer), gedroogde worst voor boterhambeleg  sesies (Weert), om te drogen  soosies (Moelingen), Verklw. s\\sisk\\n  səsis (Lommel), Verklw. sesieske  sesies (Altweert, ... ) cervela || cervelaat || cervelaatworst [N 06 (1960)], [ZND 21 (1936)], [ZND m] || dikke droogworst || droge worst || droogworst [N 06 (1960)], [ZND 21 (1936)] || droogworst, hangend aan een knuppel aan de vliering/zoldering || harde droogworst || laatste kleine stukje van droogworst || plokworst [N 06 (1960)], [ZND 21 (1936)] || salami || saucijsje, gekruid niet gerookt worstje, droogworst of cervelaat || sausijs [N 06 (1960)] || worst [ZND 21 (1936)] || worst van fijn gemalen varkensvlees || worst van rauw vlees [ZND 21 (1936)] III-2-3
chagrijn aafgunst: aofguns (Maastricht), aafgunstig: aafgeunstig (Noorbeek, ... ), chagrijn: chagarijn (Hoensbroek), chagerēēng (s-Herenelderen), chaggrein (Posterholt), chagrein (Geleen), chagren (?) (Maaseik), chagrĕng (Hasselt), chagrien (Broeksittard, ... ), chagrijn (Born, ... ), chagrin (Blerick, ... ), chagring (Buchten, ... ), chagrèn (Wellen), changering (Amby, ... ), chegrien (Sint-Odiliënberg), chegring (Panningen), chegrĭĕn (Arcen), chingering (Baarlo), chəgrejn (Maastricht), sachchrien (Wellerlooi), sacherien (Swolgen), sacherïen (Meerlo), sachrien (Blitterswijck), sagerien (Meterik), sagerijn (Stein), sagrēi̯n (Sint-Truiden), sagrien (Leunen, ... ), sagrĭĕn (Gennep), sagrèn (Aalst-bij-St.-Truiden), sagrɛ̄ən (Zonhoven), schagrijn (Sevenum), schagring (Mheer, ... ), schangering (Schaesberg), schedring (Altweert, ... ), schingering (Grubbenvorst), schègring (Buggenum), sechrien (Oirlo), segrein (Maasbree), sja-gring (Vijlen), sjacherein (Venray), sjachrijn (Thorn), sjaggrin (Bilzen), sjaggrīēn (Roermond), sjagrein (Oirsbeek, ... ), sjagrieen (Weert), sjagrien (Doenrade, ... ), sjagrieng (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), sjagriēn (Tungelroy), sjagrijn (Maastricht, ... ), sjagrin (Helden/Everlo), sjagring (As, ... ), sjagry(3)̄n (Eijsden), sjajreng’ (Bleijerheide, ... ), sjangereeng (Hoeselt), sjangerin (Uikhoven), sjangering (Einighausen, ... ), sjangëring (Lanklaar), sjanjering (Puth), sjegrein (Altweert, ... ), sjegrien (Nederweert, ... ), sjegrijn (Caberg, ... ), sjegring (Reuver), sjegryn (Gronsveld), sjekgring (Beegden), sjàgrein (Roermond), sjàgreng (Asenray/Maalbroek), sjàgrīēn (Hamont), sjàgrèng (As), sjàgréng (Tongeren), sjàngəreng (Meeswijk), sjàngəring (Heerlen), sjágrein (Gennep), sjágrèè.ën (Zonhoven), sjëgréng (Tongeren), sjəgrein (Venlo), sjəgrijn (Heel, ... ), sjəgərinj (Meijel), sàgrien (Well), sáchrien (Castenray, ... ), šagreŋ (Martenslinde), šagrin (Swalmen), šagrèin (Maastricht), šagrɛŋ (Eupen), šaŋərēŋ (Opgrimbie), šaŋəréŋ (Rekem), xagrɛjn (Maastricht), (Eijsden!).  sjegr-jn (Noorbeek), (Fr. chagrin).  sjangering (Klimmen), (korte ei).  schagrein (Amby), (ng; als in jongen).  chagring (Stevensweert), cf. fr. chagrin  schagrèng (Maaseik), cf. VD s.v. "II. chagrijn"1. verdriet; knagend, mismoedig makend verdriet.  saggrien (Afferden), det jònk is ein echt sjadreng viêr zi-jn auwers  sjadreng (As, ... ), Fr. chagrin  sjangering (Sittard), korte e  changgering (Amby), ps. boven de a staat nog een ?; deze combinatieletter is niet te maken, omgespeld is het inderdaad een a.  schagering (Lutterade), schagrein (Heer), vr.  schagring (Heerlen), zeldzaam  sjagring (Brunssum), chagrijnetig: chagrīēnetig (Oirsbeek), chagrijnetigheid: sjagriengetighèed (Gulpen), chagrijnheid: chagrijnerig (Leopoldsburg), chagrijnheid (Meijel), chagrijnig: chagrienich (Wijnandsrade), chagrijnig (Schimmert, ... ), saggereinig (Herten (bij Roermond)), sagreinig (Sevenum), sagrijnig (Tungelroy), schegreinig (Maastricht), schraagreinig (Montfort), sjacherijnig (Doenrade, ... ), sjagri-jnig (Bree), sjagrienig (Echt/Gebroek), sjagrijnig (Geulle), sjegreinig (Maastricht), sjàchreinig (Swalmen), sjàchrijnig (Susteren), sjəgreinig (Maastricht), chagrijns: sagārēͅns (Hoepertingen), chagrinatie: Chagrinatie (eigen afl. van shagrineren)  sjagrinna.se (Hasselt), chagrinatie (<fr.): (sagərnōͅse) (Sint-Truiden), chagrineren (<fr.): slecht leesbaar  zjè mŏŏjt ooch doorvə nie ejn chagrieneerə (Kermt), de blaren hebben: de bloar hubbe (Lutterade), dich chagrineren (<fr.): dəg sjaggərneerə (Maastricht), dich opvreten: dəg opvreetə (Maastricht), griekerig zijn: greekerig zien (Venlo), grijnijzer: grîênîêzər (Schinnen), hartpijn: ps. Algemene note: Het omspellen van het Eksels dialect is misschien niet helemaal correct (geen spellingslijst daarvoor ik heb het bij benadering omgespeld!  hartpēͅi̯ng (Eksel), horendol: haorəndul (Loksbergen), jaloers: sjaloers (Noorbeek, ... ), jaloerzigheid: jəlōēëzighēēt (Nieuwenhagen), knagend: knáógənt (Reuver), kruis: krŭŭts (Schinveld), leed: leed (Waubach), leid (Horn, ... ), līət (Beringen), leedmoedig: lēətmøͅu̯dex (Eupen), lommelenkramer: lommele kremer (Bingelrade), mismoed: mis mood (Montfort), mismood (Nunhem, ... ), mismoot (Maasniel), De mismood woor ¯m aan ¯t lief  mismood (Echt/Gebroek), mismoed inhebben: də mis⁄moot i höbbə (Brunssum), mismoedig: me.sm‧ø̄dex (Eys), mismeudəch (Epen), mismoedigheid: mismeudighēēt (Nieuwenhagen), mistroostig: Syn. mismodig hèè kèèk al ève mismodig noa al det mistriêstig gedoons  mistriêstig (As, ... ), sikkeneurigheid: de sikkeneurigheid (Venray), spijt: sjpīēt (Klimmen), spijtig: sjpietsiech (Simpelveld), verdriet: (verdriet) (Sint-Huibrechts-Lille), verdreet (Belfeld, ... ), verdreit (Lottum), vərdrīt (Tessenderlo), verdroot: verdroat (Rimburg, ... ), verwijten: verwiette (Vlodrop) chagrijn [SGV (1914)], [ZND 01 (1922)] || chagrijn, bitter verdriet || chagrijn, verdriet || chagrijn, verdriet, hartzeer || chagrijn, verdrietige ontevredenheid || droefenis || een knagend, afgunstig en mismoedig makend verdriet [chagrijn, chagrijnigheid] [N 85 (1981)] || hartpijn || leed, spijt || mistroostig || neerslachtigheid || sjagrijn || sjagrijn, verdriet || treurig || verdriet III-1-4
chamotte chamotte: chamotte (fr.) (Tegelen), šamǫt (Belfeld, ... ), šǝmǫt (Maastricht), stof: stǫf (Ottersum) Mengsel van fijngemalen scherven dat soms aan de klei wordt toegevoegd om de structuur van de klei te verbeteren en het krimpen te verminderen. [N 49, 13a; monogr.] II-8
chamottemolen chamottekast: šamǫtǝkas (Belfeld), chamottemolen: chamottemolen (Tegelen), kogelmolen: kogelmolen (Tegelen), kollergang: kolǝrgaŋ (Ottersum) Toestel voor het verbrijzelen van scherven. Een kogelmolen bestaat uit een plaatstalen trommel, draaibaar om een horizontale as en ten dele gevuld met kogels van staal of steen die wordt gebruikt om harde stoffen te kneuzen en fijn te maken. De kollergang kenmerkt zich door twee verticaal geplaatste, ronde kantstenen of lopers die rondwentelen op een horizontale plaat, het doodsbed. Zie ook het lemma ɛkollergangɛ in wld II.3, pag. 165.' [N 49, 13b; monogr.] II-8