e-WLD begrippen 

 
 
Filteren...

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
loot uit slapend oog knop: ideosyncr.  knaop (Eijsden, ... ), loot: doet loot (Wijlre), Endepols  loot (Maastricht), oog: oug (Maastricht), rondknop: rôndjknoep (Swalmen), scheut: #NAME?  enne sjûût ōēt enne douve knŏĕp (Klimmen), eigen spellingsysteem  sjeut (Meijel, ... ), Veldens dialekt  scheut (Velden), WBD/WLD  sjeu.t (Maastricht), WLD (De o is niet voldoende gedifferentiëerd; vandaar soms –)  sjèùt (Haelen), schrankel: schrankel (Heerlerbaan/Kaumer), slapend oog: oude spellingsysteem  slaopende oege (Meijel), slapende knop: slaopende knoep (Boekend), slaper: WLD  slāòper (Sevenum), slàòper (Sevenum), spik: spik (Hoeselt), spruit: WLD  sjproet (Guttecoven), sproet (Kesseleik), sprŭŭt (Gennep), uitloper: oude spellingsysteem  utjloeper (Meijel), uitschieter: WLD  oetsjééter (Swalmen), vals oogt: WLD  valsjoágt (Born), valse loot: ideosyncr.  valse laot (Vlodrop), valse scheut: valse scheut (Venlo), WBD/WLD  vèlsjə sjeut (Urmond), WLD  váálse sjeut (Itteren), vuil oog: voor slapend oog  vū.l ‧ōx o. (Eys), waterloot: waterlot (Oirlo), waterscheut: eigen spellingsysteem  watersjeut (Geleen, ... ), WBD/WLD  watersjoewt (As), wáátərsjèùt (Grevenbicht/Papenhoven), WLD  watersjeut (Geverik/Kelmond), wilde scheut: wil skeut (Jeuk), Veldeke 1979, nr. 1  wilde scheut (Venray), zijscheut: Nijmeegs (WBD)  zéjsjēūt (Meijel) Een loot ontstaan uit een slapend oog (knop die onder normale omstandigheden niet tot ontwikkeling komt) (sprant). [N 82 (1981)] III-4-3
loot, nieuw uitgelopen twijgje afzetsel: aafzetsel (Valkenburg), bot: bot (Genk, ... ), bōt (Kuttekoven), eenjarige scheut: einjeurige (Munstergeleen), injörrigə sjéút (Meijel), floot: fleut (Wellen), jonge loot: jonk laot (Maasniel), jonge scheut: ənnə jóngə sjéút (Maastricht), loot: laot (Genooi/Ohé, ... ), laòte (Echt/Gebroek), leujt (Leopoldsburg), leūt (Lutterade), lĕŭt (Dilsen), lo:t (Maastricht), load (Dieteren), loat (Asenray/Maalbroek, ... ), loeat (Elen, ... ), loeoot (Rotem), loet (Maaseik), loeutje (Obbicht), loewt (Mechelen), loeët (Altweert, ... ), looet (Susteren), loot (Amby, ... ), looët (Lanklaar), lot (Afferden, ... ), lout (Oirlo), loët (As), lōāt (Sittard), lōēt (Bree), lōot (Mechelen-aan-de-Maas), lōōt (Neeritter), loͅwt (Hoepertingen), lu.ət (Tessenderlo), luət (Beringen), lôôt (Beegden), lü‧ət (Aalst-bij-St.-Truiden), ?  loot (Meerssen), eigen fon. aanduidingen  loot (Ell), ideosyncr.  laot (Sittard, ... ), loet (Eijsden, ... ), lot  loat (Heerlen), oude spellingsysteem afhankelijk van de plant  loot (Meijel), WBD/WLD  loot (Ophoven), WLD  laot (Montfort), zooals in Fransch votre  lôt (Horn), lootje: löötje (Gennep), meiloot: meiluut (Dilsen), nieuwe loot: WLD  nuij lōót (Maastricht), oog: [ ? - moeilijk leesbaar] van een boom  ouw (Gulpen), poot: pouët (Wellen), scheut: (schöt) (Maasbree), cheujet (Lauw), cheut (Dilsen, ... ), chĕŭt (Dilsen), inne sjuūët (Hoensbroek), ne sepeut (Lommel), scheet (Berbroek, ... ), scheuet (Voort, ... ), scheui̯t (Sint-Truiden), scheut (Amby, ... ), scheuət (Ulbeek), scheèt (Gruitrode), schieet (Neeroeteren), schiet (Bree), schoet (Eijsden), schoeët (Genk), schot (Eys, ... ), schott (Lontzen), schōēt (Weert), schu-et (Zepperen), schuet (Rimburg), schui-et (Duras), schuit (Loksbergen, ... ), schuut (Eys, ... ), schuuət (Hoepertingen), schuət (Gelinden), schweüt (s-Herenelderen), schéet (Bilzen), schêut (Boekend), schø:t (Aalst-bij-St.-Truiden), schɛvout (Beverst), shweut (Tongeren), shweutt (Rosmeer), sīət (Neerglabbeek), sjet (Rosmeer), sjeuet (Wijlre), sjeut (Berg-en-Terblijt, ... ), sjeùt (Neerharen), sjeût (Tungelroy, ... ), sjēūt (Steyl), sjie-ət (Hees), sjieet (As), sjieut (Hoeselt), sjieët (Opitter), sjiĕùt (Vroenhoven), sjoas (Simpelveld), sjoot (Limmel), sjoët (Bilzen), sjōēut (As), sjuet (Heerlen), sjuiēt (Doenrade), sjuût (Thorn), sjéut (Swalmen), sjéút (Meijel, ... ), sjê.t⁄ (Riemst), sjëut (Millen), sjót (Epen), sjöt (Noorbeek, ... ), sjöös (Simpelveld), sjööt (Vijlen), skeut (Jeuk), skuət (Heers), sxōwət (Zonhoven), sxy(3)̄.ət (Borgloon), sxøt (Zolder), søtsə (Ulestraten), šeut (Diepenbeek), ši̯eͅt (Martenslinde), šjeut (Valkenburg), šōt (Rekem), šōͅt (Opgrimbie), šy(3)̄ət (Molenbeersel), šøt (Lanaken), šø̄t (Mechelen-aan-de-Maas), šøͅt (Mettekoven), Bree Wb.  sjiêt (Bree), Duitsche sch in: Schule  scheut (Lutterade), eigen spellingsysteem  scheut (Meerlo), sjeut (Meijel, ... ), sjuët (Merkelbeek), Endepols  scheut (Maastricht, ... ), sjeut (Maastricht, ... ), enkelv.  sjwut (Eigenbilzen), ideosyncr.  scheut (Hoensbroek, ... ), sjeut (Eijsden, ... ), sjuüt (Gronsveld), IPA, omgesp.  sxøt (Kwaadmechelen), LDB  sjeut (Roermond), mv.  sjèt (Eigenbilzen), NCDN  sjèùt (Stevensweert), Nijmeegs (WBD)  sjēūt (Meijel), ook: ZND 30, vr. 39  ne scheut (Lommel), oude spellingsysteem afhankelijk van de plant  scheut (Meijel), scheut  schuut (Heerlen), v. vuur  schuut (Brunssum), Veldeke  sjuuët (Waubach), sjäöt (Echt/Gebroek, ... ), ’ne sjuet (Klimmen), Veldeke / eventueel aangevuld met systeem Jones äö = lang  enge sjäöet (Gulpen), Veldeke aangepast  scheut (Tienray), Veldens dialekt  scheut (Velden), Venlo e.o.  scheut (Maasbree), WBD / WLD  sjēùt (Beesel), sjéūt (Reuver), WBD-WLD  sjeut (Roermond), WBD/WLD  scheut (Stein), sjeu.t (Maastricht), sjeut (Caberg, ... ), sjēūt (Maastricht), sjoewt (As), sjūūët (Nieuwenhagen), sjèùt (Susteren), sjéút (Grevenbicht/Papenhoven), sjûût (Heerlen), WBD\\WLD  sjûût (Amstenrade), WLD  scheut (Born, ... ), schèùt (Sevenum), sjeut (Doenrade, ... ), sjēūt (Geleen, ... ), sjuuət (Heel), sjuèt (Wijnandsrade), sjèùt (Swalmen), sjèùət (Thorn), sjöt (Kesseleik), sjûut (Ubachsberg), énné schĕŭt (Schimmert), WLD (De o is niet voldoende gedifferentiëerd; vandaar soms –)  sjèùt (Haelen), ± WLD  scheut (Weert), sjūūt (Klimmen), ± WLD = scheut  sjèt (Vlijtingen), scheutje: schiètje (Opoeteren), schöötjə (Swalmen), sjēūtje (Stein), eigen spellingsysteem  sjeutje (Geleen, ... ), ideosyncr.  sjäos-je (Kerkrade), Veldeke 1979, nr. 1  schutje (Venray), WBD / WLD  sjő̅tjə (Beesel), WBD/WLD  sjeutsje (Caberg), sjietje (Opglabbeek), WLD  schùtje (Sevenum, ... ), sjeutje (Itteren), schot: schoas (Vaals), oude spellingsysteem (afhankelijk van de plant  schot (Meijel), spruit: chproet (Remersdaal), schproet (Amby, ... ), sjproas (Vaals), sjproet (Geleen), sproet (Maastricht, ... ), sprooit (Rijkhoven), spruit (Kwaadmechelen), šprū.t v. (Eys, ... ), #NAME?  sjprōēt (Klimmen), eigen spellingsysteem oe lang  sjproet (Maastricht), ideosyncr.  schproet (Eijsden, ... ), oude spellingsysteem afhankelijk van de plant  spruit (Meijel), WLD  schproet (Vijlen), schproèt (Brunssum), sproten (Maastricht), sprŭŭt (Gennep), ± WLD  sprout (Ospel), spruitje: sjpruutje (Schinveld), sjprŭŭtjə (Sittard), stek: stek (Sevenum), (als ze afgesneden zijn).  stèkke (Lottum), stuit: støt (Herk-de-Stad), tak (mv.): (aan de boom).  tèk (Lottum), takje: tekske (Eksel, ... ), Endepols  tekske (Maastricht), twijg: (twijg) (Rimburg), uitgelopen (scheut): WBD/WLD  uutgəluipə (Opglabbeek), uitloper: uitloeëpen (Beringen), eigen spellingsysteem  oetluiper (Neer), őoetleuiper) (Neer), ± WLD  oetlouper (Ospel), vruchthout: (meestal is dit vruchthout).  vruchthout (Maasniel), vruchttwijg: vruchttwijg (Dilsen), waterloot: wëtterscheut (Stokrooie), waterscheut: waatersjeût (Tungelroy), WBD/WLD  watersjiét (Opglabbeek), WLD  watersjeut (Geverik/Kelmond), worteltje: wɛrtelke (Lanaken) Een nieuw uitgelopen twijgje (spraon, scheut, schot, lot). [N 82 (1981)] || Hoe noemt u: de eerste scheut (meilot?) [N 75 (1975)] || Hoe noemt u: de organen die in de zomer, zolang ze bebladerd waren scheuten of loten heetten, nadat zij hun bladeren verloren hebben en houtachtig geworden zijn (als ze niet ouder zijn dan één jaar) (twijg die houttwijg of vruchttwijg kan zijn) [N 74 (1975)] || Hoe noemt u: een nieuw uitgelopen twijgje (scheut, schot of lot welke houtscheut of vruchtscheut kan zijn) [N 74 (1975)] || Hoe noemt u: een nieuw uitgelopen twijgje (scheut, schot of lot, telg, uitspruitsel, spraontje? [N 75 (1975)] || loot [SGV (1914)], [ZND 01 (1922)] || loot aan een boom || loot, ent || loot, scheut || scheut, loot || wilde loot (roos) III-4-3
lopen belsen: bę.lsǝ (Bilzen  [(driftig lopen)]  ), jagen: jō.gǝ (Mopertingen  [(snel lopen)]  ), jǭgǝ (Mopertingen), lopen: laipə (Zutendaal), laope (Blerick, ... ), laopen (Maastricht, ... ), laupa (Tongeren), laupe (Amby, ... ), laupen (Eisden, ... ), laupə (Kinrooi, ... ), lau̯pǝ (Maxet), lawpe (Heers), lāōpe (Schimmert), lo.pə (Genk, ... ), lo.upə (Borgloon, ... ), lo:pə (Martenslinde, ... ), loape (Blitterswijck, ... ), loapen (Elen, ... ), loaupə (Rotem), loeapen (Gingelom, ... ), loeepe (Lottum, ... ), loeepen (Neerpelt, ... ), loeipen (Oostham), loepe (Gingelom, ... ), loepen (Achel, ... ), loepə (Kermt, ... ), loewpe (Well), loewëpe (Venray), loeëpe (Afferden, ... ), loeëpen (Neerpelt, ... ), loeəpe (Arcen, ... ), loeəpen (Lommel), loeəpə (Beverlo), loēpe (Gruitrode), loēpen (Helchteren), loo.upe (Merselo), loofe (Bocholtz, ... ), looipe (Kortessem), loope (Bilzen, ... ), loopen (Bilzen, ... ), loopə (Montzen, ... ), loopən (Griendtsveen), looupe (Venray), looupə (Swalmen), loowpe (Wellerlooi), looəpe (Hoepertingen, ... ), loŏpə (Alt-Hoeselt), lope (Aubel, ... ), lopen (Bilzen, ... ), loppen (Eksel, ... ), lopə (Beverst, ... ), lopən (Lommel, ... ), lou-pe (Wellen), lou.pe (Tongeren), loupe (Amby, ... ), loupen (Amby, ... ), loupë (Lanklaar), loupə (Alken, ... ), loupən (Neeroeteren, ... ), louwpe (Tongeren), louwpə (Eisden), louəpe (Tessenderlo), louəpen (Wilderen), louəpə (Zepperen), loŭpə (Ophoven), lou̯pǝ (Henis, ... ), lowpe (Borgloon), lowpə (Hoepertingen, ... ), lowpən (Rekem), loépe (Meterik), loêpen (Halen, ... ), loëpe (Meijel, ... ), loëpen (Peer), loöpen (Velm), loəpe (Herten), lōepe (Bilzen), lōēpe (Hasselt, ... ), lōēpen (Hasselt, ... ), lōēëpe (Beringen), lōēëpen (Hamont, ... ), lōfə (Raeren), lōipe (Rutten), lōōipe (Meerlo), lōōpen (Widooie), lōōupə (Molenbeersel), lōpe (Beverst, ... ), lōpen (Bilzen, ... ), lōpĕ (s-Gravenvoeren), lōppe (Genoelselderen), lōpə (Beverst, ... ), lōpən (Diepenbeek), lōupə (Maastricht), lōūpe (Heer, ... ), lōwpə (Mechelen-aan-de-Maas), lōəpən (Molenbeersel), lōͅepə (Opglabbeek), lōͅpə (Hees, ... ), lōͅupə (Smeermaas), lŏĕpen (Kaulille), lŏŏepe (Wellen), lŏŏfə (Eynatten), lŏŏpen (Hoepertingen, ... ), lŏŏëpe (Leunen), lŏŭpe (Wellen), lŏŭpen (Werm), loͅ.wpə (Opgrimbie), loͅpə (Zichen-Zussen-Bolder), loͅupə (Borgloon, ... ), loͅupən (Bocholt, ... ), loͅwpə (Opgrimbie, ... ), luapən (Tessenderlo, ... ), luipe (Meeuwen, ... ), luipen (Beek (bij Bree), ... ), luipə (Meeuwen, ... ), luope (Schaesberg), luopen (Diepenbeek), luopən (Zonhoven), lupe (Voort), lupn (Koersel), lupṇ (Koersel), luppə (Herk-de-Stad), lupǝ (Godschei, ... ), lupə (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), luupe (Panningen), luu̯ǝpǝ (Montenaken, ... ), luwəpṇ (Kwaadmechelen), luwəpə (Paal), luùpe (Koninksem), luǝ.pǝ (Sint Huibrechts Lille), luǝ.pǝn (Neerpelt), luǝpǝ (Beringen, ... ), luǝpǝn (Achel, ... ), luəpə (Beringen, ... ), luəpən (Achel, ... ), lū(j)pən (Overpelt), lūpe (Herk-de-Stad, ... ), lūpə (Halen, ... ), lūpən (Linde, ... ), lūə.pən (Houthalen), lūəp`n (Tessenderlo), lūəpə (Leopoldsburg, ... ), lūəpən (Hamont, ... ), lype (Gingelom), lò:pe (Val-Meer), lòpe (Eigenbilzen, ... ), lòòpe (Heerlerheide), lóópe (Hoensbroek), lô:wpə (Maastricht), lôepen (Rosmeer), lôope (Lontzen), lôpe (Montzen, ... ), lôpə (Eigenbilzen), lôôepen (Heijen), lôôpe (Blerick, ... ), lø͂ͅwpən (Opglabbeek), løͅjpə (Opglabbeek), løͅupə (Meeuwen), løͅypə (Bree, ... ), lō.pǝ (Berg, ... ), lōpǝ (Halen), lōpǝn (Eksel, ... ), lő̜u̯.pǝ (Beek, ... ), lő̜u̯pǝ (Grote-Brogel, ... ), lūpǝ (Aalst, ... ), lūpǝn (Heppen), lūǝpǝ (Lauw), lūǝpǝn (Heppen, ... ), lűpǝ (Berbroek, ... ), lű̄pǝ (Zepperen), lǫu̯.pǝ (Bocholt, ... ), lǫu̯.pǝn (Elen, ... ), lǫu̯pǝ (Alken, ... ), l˙ǫu̯pǝ (Guigoven), B.v. bèj, doe löps nag hél.  laupe (Panningen), B.v. dae löpt wie nen haas; loup nao de pòmp; mèt dribbele lierse loupe.  lopen (Tegelen), B.v. det dink lupjt wie ein sjpool.  lopen (Herten (bij Roermond)), B.v. hae leep zich t hert oet.  loupe (Roermond), B.v. hae löp hel.  loupe (Blerick), B.v. hae löp precies wie zie vader.  laupe (Venlo), B.v. hae löp zich de bein ònger de vot oet.  loupe (Sittard), B.v. hae löptj langzaam.  loupe (Baexem), B.v. heej leep door t land.  lôôpe (Horst), B.v. heer löp achter de vrouwerök.  laope (Maastricht), B.v. hè löpt te fluite.  laupe (Roermond), B.v. hèè löp eu.ver de sjtraot.  lau.pe (Boukoul), B.v. laup weg.  laupe (Posterholt), B.v. loep ens no de pos.  lupə (Hasselt), B.v. loup een stökske mei.  loupe (Venlo), B.v. nao de maon laupe.  laupe (Beegden), B.v. ons kindje kan al lopen.  luəpə (Neerpelt), B.v. t kiendje kan al loëpe.  loëpe (Broekhuizen), B.v. ver gao ee bietje lope.  lope (Brunssum), B.v. viere lope.  lope (Hoensbroek), B.v. weej laupe no de kérk.  laupe (Tegelen), B.v. wij loope nog efkes rond.  loope (Afferden), de kingder laope nao schaol, mè jatsen es ze droet koeme  laope (Oost-Maarland), e leuft hin en haer  loofe (Kerkrade), he lupe wie è rie  lope (Schaesberg), i.e. flink doorstappen.  laupe (Haelen), i.e. langzaam.  loewepe (Wanssum), ich goa ee bietje loope  loope (Heerlen), ich loop nao gn sjòl = ik ren naar school  loope (Waubach), ich loopet hun noa  loope (Rimburg), loof nit soè hèlè  lofe (Bocholtz), Normaal gebruik.  laope (Bunde), Vgl. loope wie nog nie : lopen of zijn leven ervan afhangt.  lôêpe (Broekhuizen), vlot loupe  loupe (Mechelen), wat lups doe hel  loope (Vrusschemig) de jongens lopen op stelten (stok met voetplankje) [ZND 07 (1924)] || lopen [SGV (1914)], [ZND 01 (1922)], [ZND 25 (1937)], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m] || lopen, gaan; inventarisatie uitdrukkingen; betekenis/uitspraak [N 10 (1961)] || lopen: Hebt ge Klaas zien lopen ? [ZND 44 (1946)] || Uit de gevraagde toelichting en bij vraag N 8, 82 blijkt dat gaan de betekenis van "stappen", "stapvoets gaan" heeft, lopen die van "snel lopen" of "draven". [JG, 1b; N 8, 81a en 82] I-9, III-1-2
lopen gaan, op de loop gaan de molen is op de loop: dǝ mø̄.lǝ es˱ ǫp ǝ lø̜j.p (Kessenich), de stenen beginnen te lopen: dǝ stęj.n bǝgenǝ tǝ lø̜j.pǝ (Neeroeteren), lopen gaan: lupǝ goǝn (Stevoort), lő̜wpǝ gǫn (Berlingen), op de loop gaan: ǫp˱ dǝ lø̜̄.p ˲gō.n (Lanaken) Gezegd van de molen wanneer hij steeds sneller gaat draaien als gevolg van het ontbreken van graan tussen de molenstenen. Het gevaar ontstaat dan dat de molen heet loopt. Alle in dit lemma opgenomen opgaven betreffen de watermolen. [Vds 118; Jan 260; Coe 144; Grof 169] II-3
lopen, gezegd van eenden lopen: lou̯pǝ (Tungelroy), schokkelen: sxokǝlǝ (Vaals), waggelen: wagǝlǝ (Baarlo, ... ), wakǝlǝ (Margraten, ... ), waqǝlǝ (Asenray / Maalbroek, ... ), waggelgang (zelfst. nmw.): wagǝlgaŋk (Jeuk) [N 70, 2; monogr.] I-12
lopend snot coryza: coriza (Jeuk), lopend snot: loupend sjnot (Lutterade), l}oupentsnot (Buchten), Algemene opmerking: deze vragenlijst is nogal slecht (= weinig antwoorden) ingevuld!  lopend snot (Gruitrode), nat snot: naassjnot (Wijlre), naat sjnot (Geleen, ... ), naat snot (Eys, ... ), nat snot (Tongeren), nate snot (Echt/Gebroek), neat snot (Kortessem), noat mot (Houthalen), nouwt snot (Jeuk), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller heeft hierbij twee bijlagevellen bijgevoegd, t.w.  ’t naot snot (Bilzen), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook aantekening van de invuller, op de laatste pagina!  naa.tə snot (Grathem, ... ), snot: de sjnoèt (Doenrade), het snôôt (Eisden), hət snòt (As), sjnot (Beesel), sjnòt (Guttecoven), sjnôt (Swalmen), snot (Geleen, ... ), ət snot (Meijel), (o.).  snót (Zolder), šnoͅ.t (Eys), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller heeft hierbij twee bijlagevellen bijgevoegd, t.w.  ’t snot (Bilzen), Opm. v.d. invuller: men zegt dan: "ut of de sjnot hubbe".  sjnot (Doenrade), snotbellen: Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook "klanktabel v.h. Zolders (uitspraak)", aan de achterkant van de laatste pagina!  de snódbélle (Zolder), vogelpest: vogelpèst (Meijel), watersnot: Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller heeft hierbij twee bijlagevellen bijgevoegd, t.w.  ’t wottersnot (Bilzen) Hoe noemt U in Uw dialect de volgende ziekten: besmetting van ademhalingswegen met afscheiding van etter en snot uit bek, neus en ogen (lopend snot)? [N 93 (1983)] III-3-2
lopende band riem: rī̄m (Sint-Truiden), steenknipper: štęjnknepǝr (Nunhem), wagentje: wā.gǝntjǝ (Maaseik) Lopende band of plateau waarop de kleistreng op het vereiste formaat wordt gesneden. [monogr.] II-8
loper aandrijfsteen: ǭǝndręǝfstɛjn (Hoepertingen), bovenloper: bovenloper (Maasbracht), bōvǝlø̄ǝpǝr (Horst), bovenste: bø̄vǝstǝ (Berlingen, ... ), bǭvǝstǝ (Alken, ... ), bovenste steen: bȳǝ.vǝstǝ stęj.n (As, ... ), bøvǝstǝ stēǝn (Hoeselt, ... ), bø̄.vǝstǝ stęjn (Ophoven), bø̄.vǝstǝ stę̄.n (Kanne, ... ), bō.vǝstǝ stę̄.n (Kanne), bōvǝstǝ stin (Stevoort), bǫvǝstǝ stiǝn (Achel), diefje: deifke (Sittard), (sleutel waarmede de dagschoot van verschillende klaviersloten kan worden geopend)  d‧eͅi̯fkə (Sittard), draaiende steen: draaiende steen (Lummen), drɛjǝndǝ štęj.n (Swalmen), drɛ̄.jǝndǝ stę̄.n (Rutten), draaier: draaier (Paal), drę̄r (Sint-Truiden), drę̄ǝr (Haren), drɛjǝr (Neeroeteren, ... ), drɛǝr (Lauw, ... ), drɛ̄ǝr (Beverst, ... ), draaisteen: dręjštęjn (Swalmen), drɛjstę̄.n (Sluizen), drɛǝstɛjn (Groot-Gelmen), drɛ̄.stę̄.n (Tongeren), jongleur: djøŋǝlę̄r (Maasmechelen), klaasje: kleuske (Valkenburg), klaasmannetje: kloasmenke (Heerlen), kloosmenke (Schaesberg), kloͅasmɛntjə (Simpelveld), klazeman: kloͅazəman (Bleijerheide, ... ), kripel: krīpəl (Eupen), loopsteen: lawpstęjn (Roosteren), lōpstejǝn (Lommel), lǫwpštęjn (Sittard), loper: l ̇ōpǝr (Beverst), lawpǝr (Grathem), loper (Alt-Hoeselt, ... ), lowpǝr (Kortessem), lupǝr (Kaulille, ... ), luuper (Zonhoven), luwǝpǝr (Paal, ... ), ly(3)̄əpər (Sint-Truiden), lypǝr (Berbroek, ... ), lyǝpǝr (Leunen, ... ), lyəpər (Blitterswijck, ... ), lȳǝpǝr (Hamont, ... ), løjpǝr (Hoeselt), lø̄.pǝr (Lanaken, ... ), lø̄fǝr (Bocholtz), lø̄jpǝr (Gutschoven), lø̄pǝr (Alt-Hoeselt, ... ), lø̄ǝpǝr (Horst), lø̜̄jpǝr (Baexem, ... ), lø̜j.pǝr (Aldeneik, ... ), lø̜jpǝr (Baarlo, ... ), lø̜pǝr (Heerlen), løͅi̯pər (Tungelroy, ... ), lęjpǝr (As, ... ), lī ̞ǝpǝr (Peer), lōpǝr (Diepenbeek, ... ), lōǝpǝr (Hamont), lū ̞ǝpǝr (Sint Huibrechts Lille), lūpǝr (Peer), lǫw.pǝr (Maaseik), lǫwpǝr (Maaseik, ... ), lǭwpǝr (Opitter), #NAME?  luiper (Nunhem), Ijzerenwerktuig tot het opensteken van sloten Passe-partout  luiper (Maastricht), lopersteen: lopersteen (Kuringen), losse steen: lǫsǝ stęj.n (Opoeteren), maalsteen: mā.lstej.n (Ittervoort, ... ), mā.lštejn (Maastricht), mālstęjn (Beringe), mālstę̄jn (Stein), mālštęjn (Sittard), mǫǝlstēǝn (Stokrooie), mǭlstin (Lauw), mǭlštēn (Eijsden), passe-partout (fr.): paspərtu (Meeswijk), sleutel  paspërtoe (Tongeren), rijnsteen: ri.nstę̄.n (Maastricht), schrotmeester: sxrǫtmę̄stǝr (Middelaar) De bovenste, draaiende molensteen. De loper had in Q 99 drie soorten kerven, de ligger daarentegen maar één. Zie ook het lemma ɛscherpselɛ.' [N O, 17c; A 42A, 31; N D, 7; Sche 47; Vds 85; Jan 121; Coe 98; Grof 117; monogr.] || Dietrich, nachtschluessel || Een voorwerp dat dient om deuren die op slot zijn, te openen(sleutel, sleuter, smet) [N 79 (1979)] || loper || loper (om deur open te maken) || loper (sleutel) || loper om sloten open te breken, Klaaske || loper, sleutel die op alle sloten past || loper, werktuig tot het openen van sloten II-3, III-2-1
loper (boodschapper) duivenkruiper: d’r doeve-kriper (Klimmen), estafette (zn.): estafette (Jesseren), loopjong: loopjong (Geleen), loupjong (Beesel), lòwpjóng (As), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook "klanktabel v.h. Zolders (uitspraak)", aan de achterkant van de laatste pagina!  ne loepjòng (Zolder), Opm. v.d. invuller: nog in de jaren zestig.  luəpjoŋ (Meijel), lopen (ww.): die duiven werden "geloope (Doenrade), lopen (Mielen-boven-Aalst), loper: laoper (Wijlre), leuper (Kortessem, ... ), leùper (As), loper (Tongeren), luiper (Echt/Gebroek, ... ), luuper (Jeuk, ... ), ôêne lŭĭper (Eisden), (m.).  l".pər (Eys), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller heeft hierbij twee bijlagevellen bijgevoegd, t.w.  ’ne looper (Bilzen), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook bijlagevellen met (eventuele) aanvullingen en diverse toelichtingen.  loeëper (Wanssum) Vroeger (19e eeuw) werd iedere aankomst door een boodschapper gemeld. Hoe heette die? [N 93 (1983)] III-3-2
lork den: den (Amby, ... ), eigen spellingsysteem in volksmond  dênne (Schinnen), ideosyncr.  dèn (Gronsveld), WBD/WLD  dén (Grevenbicht/Papenhoven), dennenboom: WBD/WLD  denneboum (Maastricht), lariks: d’r lariks (Hoensbroek), ein larik (Schimmert), la.rəks v. (Ingber), larik (Blerick, ... ), lariks (Boekend, ... ), laris (Geulle, ... ), larĭks (Maastricht), larks (Wijlre), larriks (Ospel), lāārik (Houthalen), luirik (Maastricht), lârks (Altweert, ... ), #NAME?  larks (Klimmen), (Larix decidua)  lao.ërik (Zonhoven), eigen spellingsysteem  lariks (Meerlo, ... ), Endepols  lariks (Maastricht), laris (Maastricht, ... ), ideosyncr.  larik (Eijsden, ... ), larkse (Sittard), lerks (Vlodrop), IPA, omgesp.  larik (Kwaadmechelen), NCDN  lááriks (Stevensweert), Nijmeegs (WBD)  lorrəks (Meijel), Veldeke  de lariks (Klimmen), lariks (Echt/Gebroek), Veldeke 1979, nr. 1  lárriks (Venray), Venlo e.o.  lariks (Maasbree), WBD-WLD  lààriks (Roermond), WBD/WLD  lariks (Kapel-in-t-Zand, ... ), larks (As), lààriks (Susteren), lááriks (Maastricht, ... ), WBD\\WLD  lááriks (Amstenrade), WLD  laariks (Montfort), lariks (Brunssum, ... ), larks (Born, ... ), larriks (Venray), lāāriks (Heel), lāriks (Schimmert), lááriks (Itteren), WLD (De o is niet voldoende gedifferentiëerd; vandaar soms –)  laariks (Haelen), lork: la.rək v. (Eys), lark (Epen), lerk (Swalmen), lork (Ittervoort, ... ), lorsch (Vaals), lôrk (Pey), lərək (Loksbergen), eigen fon. aanduidingen  lôrk (Ell), eigen spellingsysteem  lork (Maastricht), Endepols  lork (Maastricht), ideosyncr.  lark (Thorn), lork (Hoensbroek, ... ), LDB  lerk (Roermond), Veldeke  lork (Haelen), Veldeke / eventueel aangevuld met systeem Jones  lark (Gulpen), Veldens dialekt  lork (Velden), WBD/WLD  lork (Ophoven), lōrk (Urmond), lórk (Heerlen), WLD  lerk (Sevenum, ... ), lork (Maasbree, ... ), lèrk (Sevenum, ... ), lòrk (Gennep, ... ), lörk (Schinnen), ± WLD  lòrrek (Weert) De lariks (die s winters zijn naalden verliest) (lariks, lork, laris, lurk). [N 82 (1981)] || larix || lork || lorkeboom III-4-3