e-WLD begrippen 

 
 
Filteren...

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
mankeren (iets) hebben: hebbe (Weert), huibbə (Montfort), hébbe (As), höbbə (Reuver), fehlen (du.): faele (Roermond), feilen (Amby), felle (Waubach), felt jet (Vaals), feͅalə (Eys), fäle (Heerlen), fèele (Gulpen), féélle (Swalmen), féélə (Brunssum, ... ), fééëlə (Nieuwenhagen), fêêlə (Heerlen), B.v. wat fáeltj tich?.  fáele (Herten (bij Roermond)), get hebben: dee heet gèt (Wolder/Oud-Vroenhoven), haperen: hapere (Horn), hāpere (As), iemand wat zijn: eeme waat zeen (Tungelroy), iet hebben: et höbbe (Maastricht), iets voelen: iets vēēle (Venray), in de weg zitten: zitj get inne waeg (Neer), mankatie hebben: mankasie höbbe zen (Maastricht), mankeren: dó mánkièrt mich iet (Tongeren), gèt màngkeerö (Stevensweert), gét mankeerə (Maastricht, ... ), he mangkeert (Kaulille), hea mankeert wat (Blerick), hɛ mankjot (s-Herenelderen), iet mánkièrrë (Tongeren, ... ), iĕts mánkeerə (Venlo), makerə (Wijnandsrade), mangkeere (Buggenum, ... ), mangkeerë (Lanklaar), mangkeerə (Doenrade, ... ), mangkere (Echt/Gebroek, ... ), mangkeren (Nunhem), manke:rə (Voort), mankeere (Arcen, ... ), mankeeren (Amby, ... ), mankeerrə (Grevenbicht/Papenhoven), mankeert gêt (Stein), mankeeru (Brunssum), mankeerə (Hulsberg, ... ), mankeerən (Urmond), mankeiere (Sittard), mankeire (Bingelrade, ... ), mankere (Amby, ... ), mankeren (Eigenbilzen, ... ), mankerə (Oirsbeek), mankerən (Gennep), mankēērə (Nieuwenhagen), mankēirə (Sint-Truiden), mankiere (Afferden, ... ), mankieren (Heijen, ... ), mankieëre (Bilzen), mankii̯erə (Martenslinde), mankière (Rimburg), mankīēre (Venray, ... ), mankīre (Panningen), mankjeire (s-Herenelderen), mankjèrre (Hoeselt), mankère (Bree), mankére (Klimmen), mankérə (Reuver), mankéértstə wát (Opglabbeek), mankëere (Rosmeer), maŋke:rə (Beringen, ... ), maŋke:rən (Tessenderlo), maŋkē:rə (Opgrimbie), maŋkērə (Ingber, ... ), maŋki.jrə (Hoepertingen), maŋkè.ərṇ (Zonhoven), maŋkè:rə (Aalst-bij-St.-Truiden), maŋkɛ.rə (Meeuwen), mānkeere (Heer, ... ), mānkieren (Swolgen), mekiere (Meerlo), menkeere (Maastricht), menkere (Maastricht), mànkeerə (Amstenrade, ... ), mànkijrə (Loksbergen), mànkéére (As), mánkeerə (Heel), mângkeren (Schimmert), mənkērə (Maastricht), niks mankeere (Boorsem, ... ), [Paragraaf: regelmatige werkwoorden].  niks mankeere (Boorsem), maulieren: maulière (Ell), missen: missen (Venlo), niet in de haak zijn: nie in den hoak zien (Blitterswijck), ontbreken: ontbrêken (Sint-Odiliënberg), schelen: chêle (Baarlo), dem sjilt get (Herten (bij Roermond)), die schilt iet (Lauw), iĕts schéélə (Venlo), schaele (Boekend, ... ), scheele (Dieteren), schele (Amby, ... ), schelen (Born, ... ), schēle (Montfort), schille (Afferden, ... ), schillen (Oirlo), schilt (Eksel), schilə (Loksbergen), schäle (Heerlen, ... ), schèle (Belfeld, ... ), schèlle (Maasbree), schêl (Nederweert), schêle (Beesel, ... ), schêlen (Blerick, ... ), schêlə (Swalmen), scjèle (Eijsden), sjaele (Geleen, ... ), sjaïle (Echt/Gebroek), sjeele (Caberg, ... ), sjeelt (Wijlre), sjele (Bree, ... ), sjelle (Waubach), sjēle (Obbicht), sje͂le (Valkenburg), sjilje (Beegden), sjille (As, ... ), sjillə (Kapel-in-t-Zand, ... ), sjilt (Vlodrop), sjèle (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), sjèlen (Urmond), sjèèle (Gulpen), sjélle (Heythuysen), sjééltər wát (Opglabbeek), sjéélə (Reuver, ... ), sjééëlə (Nieuwenhagen), sjêle (Berg-en-Terblijt, ... ), sjêlen (Reuver), um sjilt get (Neer), #NAME?  schèle (Brunssum), schorten: schorten (Gruitrode) Gezond (zijn): niet ziek (gezond, goed, nuver,eerlijk, gaaf, krek). [N 84 (1981)] || Gezond (zijn): niet ziek (gezond, goed, uver, gaaf, krek). [N 107 (2001)] || gezond zijn || hij is niet al te wel; hij is onpasselijk (de echte dialectwoorden hiervoor) [ZND 32 (1939)] || mankeren [SGV (1914)], [ZND 01 (1922)], [ZND m], [ZND m], [ZND m] || Mankeren: mankeren, schelen (schelen, mankeren, het hebben). [N 84 (1981)] || Onwel: zich niet gezond voelend (erg, onwel, niet goed, misselijk). [N 107 (2001)] || schelen || schelen, mankeren [SGV (1914)] || Sukkelen: aanhoudend ziek of niet gezond zijn, ziekelijk zijn (kwijpelen, plaaieren, op de sukkelbaan zijn, in het sukkelstraatje zijn). [N 84 (1981)] || Sukkelen: aanhoudend ziek of niet gezond zijn, ziekelijk zijn (sukkelen, krenkelen, kwakkelen, op de sukkelbaan zijn). [N 107 (2001)] || Zich niet lekker voelen (niet lekker, niet goed, gammel, krank). [N 107 (2001)] III-1-2
mannelijk geslachtsorgaan beurs: bórs (Zolder), buidel: beuel (Lanklaar), biegel (Sint-Huibrechts-Lille), buidelmannetje: Schertsend.  buielmenke (Maasniel), deem: deem (Oirlo), ding: dink (Beesel, ... ), ow dink (Achel), dingetje: Onschuldig.  dingske (Zolder), Voor jongens  dingske (Zolder), flikker: flikker (Belfeld), gedoen: gedoen (Diepenbeek), gedoens: gedoons (Weert), gemacht: (gemeg) (Boekend), gemaag (Maastricht), gemach (Afferden, ... ), gemacht (Ell, ... ), gemaeg (Zichen-Zussen-Bolder), gemag (Waubach), gemech (Boukoul, ... ), gemecht (Bocholt, ... ), gemeg (Echt/Gebroek, ... ), gemek (Horn), gemèch (Diepenbeek, ... ), gemèèch (Sint-Truiden), gemécht (Zolder), gemëg (Velden), gmach (Roermond), gëmeech (Tongeren), gəmèch (As), het gemech (Heers, ... ), het gemĕch (Uikhoven), Verouderd.  gemaach (Weert), gemachts: gemechs (Klimmen, ... ), gemächs (Waubach), gemèchs (Klimmen), gemèks (Klimmen), jemähts (Bocholtz), Meer m.b.t. dieren.  gemeks (Tegelen), gemak: gemaak (Heerlen, ... ), zee gemaak (Lutterade), geneuk: geneuk (Venray), gereedschap: Dikke buik.  gereedschap (Vijlen), geschier (<du.): geschiër (Sevenum), gesjiehr (Waubach), Dikke buik.  geschier (Vijlen), geslachtsorgaan: geslachtsorgaan (Thorn), getuig: getuig (Lommel), getuug (Maastricht), gətych (As), geval: geval (Sint-Huibrechts-Lille), gëval (Tongeren), ow geval (Achel), gewachs (<du.): gevaacksj (Puth), geweld: geweld (Meijel), jongeheer: jongen hiër (Sevenum), klok en hamerspel: zie klok en hamer sjpeel (Lutterade), klokkenspel: t klokkeschpeel (Schimmert), kril: krél (Zolder), kwarrel: Grof  kwárrel (Zolder), kweestenbijbel: Humoristisch  kwistenbīē.bel (Zolder), loeres: leures (Klimmen), lummel: Schertsend.  lómmele (Boukoul), machine: machine (Sint-Huibrechts-Lille), məsjyn (As), mannetje: mennəkə (Nuth/Aalbeek), onderlijf: ongerliëf (Maasbracht), partij: partieje (s-Gravenvoeren), partij (Eigenbilzen), Onschuldig, eufemistisch.  (zen) partei (Zolder), percelen: perciele (Weert), piemel en kloten: piemel en kloote (Posterholt), piemel met kloten: piemel met kloëte (Oirlo), prul: prul (Loksbergen), rammelaar: rammelaer (Klimmen), testament: testement (Ell), tuitje: tuutje (Afferden), zak: zaak (Loksbergen), zak (Diepenbeek, ... ), zakkie: zaakie (Afferden) geslachtsdelen in het algemeen [N 10c (1995)] || mannelijke geslachtsorgaan [gemach, gemaacht] [N 10c (1961)], [N 10c (1995)] III-1-1
mannelijk jong van de geit bok: bok (Beek, ... ), buk (Baarlo, ... ), būk (Opglabbeek), bǫk (Beringen, ... ), bǫǝk (Bocholt), bǭk (Lanklaar), bokje: bekskǝ (Waterloos), bokskǝ (Leunen, ... ), bokskǝn (Lommel), bukskǝ (Kwaadmechelen), bykskǝ (Baarlo, ... ), bȳkskǝ (Melick), bøkskǝ (Achel, ... ), bøkškǝ (Eygelshoven, ... ), bø̄kskǝ (Neeritter), bø̜kskǝ (Amby, ... ), bø̜kškǝ (Hulsberg, ... ), bø̜kšǝ (Bleijerheide, ... ), bękskǝ (Bree), bōkskǝ (Lommel), būkskǝ (Zelem), bǫkskǝ (Borgloon, ... ), geitenbok: gēi̯ǝtǝbok (Spalbeek), gētǝbok (Mechelen), gētǝbǫk (Gelieren Bret, ... ), gē̜tjǝbok (Meijel), gē̜tǝbǫk (Teuven), gęi̯tǝbuk (Roermond), gęi̯tǝnbuk (Maasbree), gęi̯tɛbok (Guttecoven, ... ), geitenbokje: gei̯tǝbøkskǝ (Velden), gētǝbøkskǝ (Echt, ... ), gētǝbøkškǝ (Eygelshoven), gētǝbø̜kskǝ (Brunssum, ... ), gētǝbǫkskǝ (Kermt, ... ), gē̜i̯tǝbøkskǝ (Maasmechelen), gē̜i̯tǝbɛkskǝ (Opglabbeek), gęi̯tǝbekskǝ (Bree), gęi̯tǝbykskǝ (Beegden), gęi̯tǝbøkskǝ (Grathem), gęi̯tǝbø̜kskǝ (Obbicht, ... ), gęi̯tǝbø̜kšǝ (Ransdaal), gętǝbøkskǝ (Oost-Maarland), jong bokje: joŋk bøkskǝ (Rummen), jonge bok: joŋǝ bok (Holtum), joŋǝ buk (Maasbree), schaapsbokje: šǭpsbø̜kšǝ (Ransdaal) [N 19, 71b; N 19, 71a; N 77, 76; A 9, 21] I-12
mannelijk kalf buier: bøi̯ǝr (Kerkrade), buiert: bøi̯ǝrt (Heerlen), bul: byl (Heerlen), bȳl (Ulestraten), bulletje: bȳlkǝ (Puth), durenkalf: dy.rǝ[kalf] (Lanklaar), dyrǝ[kalf] (Berlingen, ... ), dȳ.rǝ[kalf] (Eisden), dȳrǝ[kalf] ('S-Herenelderen, ... ), dȳǝ.rǝ[kalf] (Leut, ... ), dørǝ[kalf] (Maasmechelen), dø̄.rǝ[kalf] (Boorsem, ... ), dø̄rǝ[kalf] (Eisden, ... ), dø̄ǝ.rǝ[kalf] (Rekem), dø̜̄rǝ[kalf] (Neerharen, ... ), dērǝ[kalf] (Gellik, ... ), dīrǝ[kalf] (Bilzen, ... ), dīǝrǝ[kalf] (Grote-Spouwen, ... ), durenkalfje: dȳrǝ[kalfje] (Broekom, ... ), duur: dyi̯ǝr (Groot-Gelmen), dȳr (Amstenrade, ... ), dø̄r (Amby, ... ), dēr (Veldwezelt), duurtje: dirkǝ (Rosmeer), dyrkǝ (Heks, ... ), dȳrkǝ (Geleen, ... ), dørkǝ (Beverst, ... ), dø̄rkǝ (Elen, ... ), dø̄ǝrkǝ (Rotem), dø̜̄rkǝ (Neerharen), kalverstier: kǭvǝrstēr (Epen), kǭvǝrštēr (Noorbeek), looi: lōi̯ (Ellikom), looienkalf: lōi̯ǝ[kalf] (Grote-Brogel, ... ), lōi̯ǝn[kalf] (Helchteren), looikalf: lōi̯[kalf] (Achel, ... ), looitje: loi̯kǝ (Neerpelt), lōi̯kǝ (Eksel), stier: stēr (Sibbe / IJzeren, ... ), stīr (Amby, ... ), štēr (Berg / Terblijt, ... ), štīr (Gulpen, ... ), žtēr (Vaals), stierenkalf: stei̯rǝ[kalf] (Zelem), stej.ǝrǝ[kalf] (Hasselt), stirǝ[kalf] (Leopoldsburg, ... ), stērǝ[kalf] (Ellikom, ... ), stī.rǝ[kalf] (Helchteren, ... ), stīrǝ[kalf] (Bleijerheide, ... ), štērǝ[kalf] (Noorbeek, ... ), štīrǝ[kalf] (Bunde, ... ), stierenkalfje: stirǝ[kalfje] (Peer), stīrǝ[kalfje] (Berg, ... ), štīrǝ[kalfje] (Herten, ... ), stierenmutten: stīrǝmø̄tǝ (Tessenderlo), stierig kalf: štīrex kau̯f (Sittard), stierkalf: stir[kalf] (America, ... ), stēr[kalf] (Noorbeek, ... ), stīr[kalf] (Achel, ... ), štir[kalf] (Baarlo, ... ), štēr[kalf] (Mechelen, ... ), štīr[kalf] (Baarlo, ... ), štīǝr[kalf] (Mechelen, ... ), stierkalfje: stir[kalfje] (Roosteren), stīr[kalfje] (Echt, ... ), štēr[kalfje] (Oost-Maarland), štīr[kalfje] (Horn), stiermuk: stīrmøk (Leunen), stīrmø̜k (Meijel), stiermukje: stīrmøkskǝ (Leunen), stiertje: sterkǝ (Hasselt, ... ), stirkǝ (Donk, ... ), stērkǝ (Bocholt, ... ), stīrkǝ (Boekend, ... ), stīrǝkǝ (Gennep, ... ), štirkǝ (Baarlo, ... ), štērkǝ (Bocholtz, ... ), štīrkǝ (Born, ... ), štīǝrkǝ (Koningsbosch), štɛrǝkǝ (Teuven), var: var (Broekhuizen, ... ), vē̜r (Halen, ... ), vǝr (Blerick, ... ), vɛr (Ell, ... ), varkalf: varkalf (Bergen, ... ), vār[kalf] (Melderslo, ... ), vē̜r[kalf] (Blerick), vɛr[kalf] (Baarlo, ... ), varrenkalf: varǝ[kalf] (Beek, ... ), vārǝ[kalf] (Berverlo, ... ), vē.rǝ[kalf] (Donk), vē̜.rǝ[kalf] (Beringen), vē̜rǝ[kalf] (Berbroek, ... ), vē̜rɛ[kalf] (Kermt), vęrǝ[kalf] (Kinrooi, ... ), vɛrǝ[kalf] (Grathem, ... ), vɛ̄.rǝ[kalf] (Heusden, ... ), vɛ̄rǝ[kalf] (Aalst, ... ), vɛ̄ǝr[kalf] (Wijer), vɛ̄ǝrǝ[kalf] (Brustem), v˙ɛ̄rǝ[kalf] (Buvingen), varrenkalfje: vē̜rǝ[kalfje] (Borlo), vɛ̄rǝ[kalfje] (Zepperen), varrenmuk: varǝmø̜k (Castenray, ... ), varrenmutten: vē̜rǝmøtǝ (Meldert, ... ), vɛrǝmetǝ (Meldert), varretje: varkǝ (Bocholt, ... ), vārkǝn (Oostham), vē̜rkǝ (Beringen), vęrkǝ (Spalbeek), vɛ̄.rkǝ (Vorsen), vɛ̄rkǝ (Aalst, ... ) [N 3A, 15; N C, 7a; JG 1a, 1b; A 9, 17a; Gwn V, 5a; monogr.] I-11
mannelijk kalf dat van tanden begint te wisselen anderhalfjarige: andǝrhalfjø̜̄regǝ (Maastricht), broekje: brøi̯kskǝ (Maasniel), buidel: byi̯ǝl (Grathem), bøi̯ǝl (Waubach), durenkalf: dȳrǝkāf (Ketsingen), duur: dyr (Wellen), dø̄r (Maasmechelen, ... ), dø̄ǝr (Rekem, ... ), duurtje: durkǝ (Zichen-Zussen-Bolder), jaarling: joǝrleŋk (Borlo), juǝrleŋ (Vliermaal), jørleŋ (Herk-de-Stad), jø̄rleŋ (Mal, ... ), jǫǝrlē̜ŋ (Beverst), jǭrleŋ (Beringen, ... ), jaarlingsduur: jørleŋsdyr (Wellen), jørleŋsdȳr (Borgloon), jarige stier: jø̄regǝ štēr (Oost-Maarland), jø̜̄rǝgǝ štīr (Teuven), jong stiertje: joŋk štīrkǝ (Horn), jǫŋ stirkǝ (Maastricht, ... ), jǫŋ stīrkǝ (Ospel), jǫŋk štirkǝ (Herten), jonge bul: jǫŋǝ bȳl (Ulestraten), jonge duur: jǫŋǝ dȳr (Riksingen, ... ), jǫŋǝn dīr (Genk), jonge stier: juŋǝ stir (Velm), jōŋǝ stēr (Noorbeek, ... ), jǫŋǝ stir (Ell, ... ), jǫŋǝ stīr (Baarlo, ... ), jǫŋǝ štīr (Heerlerheide), jǫŋǝ štīǝr (Panningen), jonge var: juŋǝ vɛ̄r (Niel-Bij-Sint-Truiden), jǫu̯ŋǝ vęr (Kinrooi), jǫ̃ŋǝ vę̃r (Kermt), knopper: knupǝr (Donk, ... ), mennes: mɛnǝs (Montfort, ... ), mup: mø̜p (Tegelen), opzetter: ǫpzɛtǝr (Neeritter), pink: peŋk (Hoeselt, ... ), pēŋk (Oost-Maarland), pinkstier: peŋkstīr (Obbicht, ... ), rind: rē̜i̯nt (Lanklaar), rund: rønt (Achel, ... ), stier: stii̯ǝr (Lommel), stir (Lummen), stīr (Geistingen, ... ), štīr (Einighausen), stierkalf: stirkǭf (Ell), stierkoe: stīrku (Holtum), stierrind: stīrręns (Maaseik), stīrręnt (Maaseik), stierrund: stęi̯ǝrrønt (Paal), stiertje: stērkǝ (Bocholt), stīrkǝ (Ophoven, ... ), tweejaarling: twiǝjuǝrleŋ (Halen), twiǝjē̜rleŋ (Achel), tweejaars: twējārs (Donk), tweejaarse: twijou̯rsǝ (Lummen), tweejarige: twejǭregǝ (Hasselt), twējāregǝ (Sint-Truiden), twījø̜regǝ (Sint-Truiden), tweetandige: twītānǝgǝ (Opheers), vaarzenkalf: vēzǝkalf (Tessenderlo), var: vēr (Helchteren), vē̜r (Hasselt, ... ), vɛr (Blerick), varkalf: varkalf (Milsbeek), varretje: vɛrkǝ (Meldert), vɛ̄rkǝ (Sint-Truiden), viertandige: vīrtanegǝ (Opheers), wisselaar: wisǝlǝr (Val-Meer) Algemeen kan men zeggen dat het hier gaat om een kalf van ongeveer één jaar oud. [N 3A, 16; add. uit N 3A, 15] I-11
mannelijk kuiken haan: hø̜ŋ (Rummen), hān (Aldeneik, ... ), hǫu̯ǝn (Lommel), hǫǝn (Diepenbeek), hǭn (Gelieren Bret, ... ), haanskuiken: hānskȳkǝ (Maasmechelen), haantje: enkǝ (Lanklaar), haantje (Zolder), hai̯ŋʔǝ (Lommel), hantjǝ (Gennep, ... ), hantšǝ (Heugem), hanʔjǝ (Kwaadmechelen), haŋgǝn (Kwaadmechelen), haŋkǝ (Eksel, ... ), haŋšǝ (Overpelt), hãnkǝ (Houthalen), henkǝ (Bree), hentšǝ (Maasmechelen), hoi̯kǝ (Herk-de-Stad), hoi̯nkǝ (Herk-de-Stad), hoi̯ŋkǝ (Gelinden, ... ), hoŋkǝ (Koersel), hoǝŋkǝ (Veulen), høŋkǝ (Berg, ... ), hø̄nkǝ (Tongeren), hø̄ŋkǝ (Hoeselt, ... ), hø̜̄ntšǝ (Oost-Maarland, ... ), hø̜ntjǝ (Zichen-Zussen-Bolder), hø̜nšǝ (Maaseik), hø̜nǝkǝ (Gronsveld), hø̜ŋkǝ (Tongeren), hānkǝ (Boekt Heikant), hāntjǝ (Kaulille, ... ), hāŋkǝ (Beringen), hēnkǝ (Sint-Truiden), hēntjǝ (Heerlerheide), hēǝntjǝ (Eygelshoven), hē̜nkǝ (Baarlo, ... ), hē̜ntjǝ (Klimmen, ... ), hē̜nšǝ (Bleijerheide, ... ), hē̜nǝkǝ (Rothem), hē̜ŋkǝ (Beverst, ... ), hē̜ǝnkǝ (Lozen), hęnkǝ (Baarlo, ... ), hęntjǝ (Kerkrade), hęnšǝ (Neerharen), hęnǝkǝ (Mechelen, ... ), hęŋkǝ (Beverst, ... ), hęǝntjǝ (Heerlen), hīǝnkǝ (Rapertingen), hōi̯ŋkǝ (Rummen), hǫai̯ŋkǝ (Borgloon), hǫi̯nkǝ (Hoepertingen), hǫi̯ŋkǝ (Heers, ... ), hǫntjǝ (Achel, ... ), hǫŋkǝ (Berverlo), hǫǝnkǝ (Kermt), hǫǝŋkǝ (Zelem), hǭnkǝ (Berverlo, ... ), hǭntjǝ (Rumpen), hǭntšǝ (Oost-Maarland), hǭnǝkǝ (Oost-Maarland, ... ), hǭǝŋkǝ (Wellen, ... ), hɛnkǝ (Brunssum, ... ), hɛnǝkǝ (Valkenburg), hɛ̄ntjǝ (Bocholtz), oǝntjǝ (Leopoldsburg), āntjǝ (Leopoldsburg), ē̜nkǝ (Kinrooi, ... ), īǝnkǝ (Rapertingen), ǫaŋkǝ (Halen), ɛ̄nkǝ (Rotem), (mv)  heǝnšǝr (Kerkrade), jong haantje: joŋ hø̜ntšǝ (Smeermaas), krielhaantje: krilhɛnkǝ (Heythuysen), krīlhē̜nkǝ (Panningen) [N 19, 41b; L A2, 507] I-12
mannelijk lam bok: bok (Beverst, ... ), buk (Rotem, ... ), bōk (Berg), bokje: bokskǝ (Schinnen, ... ), bukskǝ (Berverlo), bykskǝ (Helden, ... ), bøkskǝ (Berg, ... ), bøkškǝ (Heerlen, ... ), bøkšǝ (Simpelveld), bø̄kskǝ (Amby, ... ), bø̜kskǝ (Amby, ... ), bękskǝ (Genk, ... ), bokkeltje: bykǝlkǝ (Eupen), bokkenlammetje: bǫkǝlɛmkǝ (Horst), kas: kas (Zolder), kasje: kaškǝ (Heppen), lammerbok: lāmǝrbok (Bocholtz), ram: ram (Oirsbeek), rammetje: rɛmkǝ (Gennep, ... ), rɛmǝʔǝn (Lommel), weerlam: wei̯ǝrlām (Leunen), weertje: wirkǝ (Genk), wi̯erkǝ (Val-Meer), wēǝrkǝ (Landen) [L 20, 22c; A 4, 22c; A 2, 45; JG 1b; N 70, 3; R 3, 36; AGV m 3; Wi 12; monogr.] I-12
mannelijk ree bok: bEok (As), boek (Herten (bij Roermond), ... ), bok (Eys, ... ), bòk (Echt/Gebroek, ... ), bôk (Ell, ... ), mannetjesree: menkesree (Posterholt), reebok: reboͅk (Sint-Truiden), reeboek (Swalmen), reebok (Eigenbilzen, ... ), reebŏĕk (Guttecoven, ... ), reebök (Lutterade), reibok (Susteren), ri-jebok (Meijel), riebok (Velden), riejbok (Meijel), rieë-j-boëk (Sevenum), rieëbok (Meerlo, ... ), réebòk (Tongeren) Ree, mannetjesree [N 94 (1983)] || reebok [ZND m] III-4-2
mannelijk schaap bok: bo.k (Achel, ... ), bok (Achel, ... ), boq (Eynatten, ... ), bou̯k (Guttecoven, ... ), boǝk (Peer, ... ), buk (Amstenrade, ... ), buǝk (Grathem), bõk (Stramproy), bōk (Berg, ... ), būk (Heythuysen, ... ), bǫk (Eksel, ... ), gems: gɛms (Venlo), hens: hɛns (Bergen), kas: kai̯s (Oostham), kas (Beringen, ... ), kaš (Achel, ... ), kaǝs (Hechtel, ... ), koǝs (Hechtel), kás (Heusden, ... ), káš (Beringen, ... ), kāi̯s (Wijchmaal), kās (Bilzen, ... ), kōǝs (Hechtel), kǭs (Eksel, ... ), kɛs (Lommel), ram: ram (Afferden, ... ), ramp (Hoepertingen, ... ), røm (Zolder), rām (Afferden), rǭm (Sevenum), rammelaar: ramǝlē̜r (Valkenburg), ręmǝlīr (Susteren), rekel: rē̜kǝl (Kessel, ... ), remmel: rɛmǝl (Maasbree, ... ), schaap: sxōp (Welkenraedt), šoǝp (Kortessem), šǭp (Belfeld, ... ), schaapbok: šoǝfbok (Vaals), šuǝfbok (Vaals), šōǝfbok (Chevremont), šǭpbuk (Kessenich, ... ), schaapsbok: sxau̯psbok (Bocholt), sxobzbok (Achel, ... ), sxopsbǫk (Bree), sxoǝpsbok (Houthalen), sxø̜̄psbok (Peer), sxāpsbok (Opitter), sxē̜psbok (Lozen), sxē̜psbuk (Opglabbeek), sxō.ǝbzbok (Zonhoven), sxǫpsbok (Hamont), sxǫpsbǫk (Montzen), sxǫu̯psbok (Peer), sxǭpsbok (Horst, ... ), sxǭpsbuǝk (Grathem, ... ), sǭpsbōk (Haelen, ... ), šobzbok (Diepenbeek, ... ), šopsbōk (Vijlen), šoǝbzbok (Heesveld-Eik, ... ), šoǝfsbok (Bleijerheide), šxǭǝbzbǫk (Zonhoven), šøpsbok (Peer), šāpsbok (Opitter), šāpsbuk (Swalmen), šāpsbōǝk (Eisden), šōbzbok (Meeuwen, ... ), šōpsbok (Diepenbeek, ... ), šōpsbǫk (Molenbeersel), šōpsbǫu̯k (Molenbeersel), šōsbok (Bocholtz), šōǝfsbok (Terwinselen), šǫpsbuk (Eupen, ... ), šǫpsbūk (Baarlo), šǫpsbǫk (Maasmechelen, ... ), šǭpsbok (As, ... ), šǭpsbou̯k (Geistingen, ... ), šǭpsboǝk (Amstenrade), šǭpsbuk (Buggenum, ... ), šǭpsbuǝk (As), šǭpsbūǝk (Molenbeersel), šǭpsbǫk (Welten), š˙ōbsbok (Niel-bij-As, ... ), schapenbok: sxapǝbok (Neerpelt), sxopǝbok (Sint-Lambrechts-Herk), sxuǫpǝbǫk (Zonhoven), sxø̄pǝbok (Peer), sxāpǝbok (Horst, ... ), sxōpǝbok (Arcen, ... ), sxōpǝbuk (Blerick), sxōpǝnbok (Stokkem), sxǭpǝbok (America, ... ), sxǭpǝbou̯k (Neeroeteren), sxǭpǝbǫk (Herk-de-Stad), sxǭpǝmbuk (Arcen, ... ), sxǭpǝnbok (Broekhuizen, ... ), sxǭpǝnbuk (Blerick), sǭpǝbok (Amby, ... ), šoapǝbok (Brunssum), šou̯ǝpǝbok (Waubach), šōpǝbok (Schimmert, ... ), šǫpǝbok (Berg, ... ), šǫpǝbuk (Reuver), šǫpǝbǫk (Lanaken), šǫu̯pǝbok (Amby), šǭpǝbou̯k (Merkelbeek), šǭpǝboǝk (Munstergeleen), šǭpǝbuk (Kessel, ... ), šǭpǝbǫk (Nieuwenhagen, ... ), šǭpǝnbuk (Panningen), schapenweer: sxuǫpǝwer (Zonhoven), weer: we.i̯r (Mielen-boven-Aalst), we.r (Wellen), wei̯r (Binderveld  [(ouder)]  , ... ), wei̯ǝr (Alken, ... ), wer (Borlo, ... ), weǝr (Tongeren, ... ), wii̯ǝr (Merselo, ... ), wir (Zutendaal), wiē̜r (Martenslinde), wiǝr (Bilzen, ... ), wiɛr (Hoeselt  [(ouder)]  , ... ), wi̯er (Val-Meer, ... ), wi̯ēr (Zichen-Zussen-Bolder), wi̯ęr (Martenslinde  [(scheperswoord)]  ), wē.r (Henis, ... ), wēi̯r (Loksbergen, ... ), wēi̯ǝr (Bommershoven, ... ), wēr (Amby, ... ), wēęr (Gelinden), wēǝr (Geulle, ... ), wē̜r (Aalst, ... ), węi̯r (Aalst, ... ), węi̯ǝr (Groot-Gelmen, ... ), węr (Grote-Brogel), wīr (Genk, ... ), wīǝr (Genk, ... ), wɛi̯ǝr (Berlingen), w˙er (Martenslinde), w˙eǝr (Zonhoven), wẽ̜i̯ǝr (Gutschoven) Het mannelijk schaap in het algemeen. Varianten van het woordtype hamel die voor "mannelijk schaap" zijn opgegeven, zijn naar het lemma ''gesneden mannelijk schaap'' (2.2.5) overgeheveld. [L 5, 30b; L 20, 22a; L 39, 44; L 6, 25; L B2, 319; JG 1a, 1b, 1c, 2c; A 2, 46; A 4, 22a; Wi 12; AGV, m 3; R 3, 34; VLD; S, Q 105 add.; monogr.] I-12
mannelijke duif davon: da`v- (Borlo, ... ), da`v-.n (Ordingen), daavon (Jeuk, ... ), davon (Muizen, ... ), davoo (Jeuk), davo͂ͅ (Sint-Truiden, ... ), davôe (Velm), dā`v- (Vorsen, ... ), dāv- (Duras, ... ), dāv-n (Sint-Truiden), da‧vōͅ (Aalst-bij-St.-Truiden), devon (Mielen-boven-Aalst, ... ), devoon (Tongeren), devown (Heers, ... ), deͅ`vō.n (Nieuwerkerken), dou`vōò.n (Horpmaal), dà`v- (Gingelom, ... ), dà`vō (Kerkom), dà`vōn (Melveren), dàvo͂ͅ (Montenaken), dòuvu.ò.n (Gutshoven), dòvō.n (Boekhout), døͅw`vō.n (Kozen), dəfō̝.o.n (Voort), dəv-.n (Zepperen), dəvo.o.n (Heers), dəvo:ən (Voort), dəvō (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), dəvō.on (Gelinden), dəvōə.n (Hoepertingen, ... ), dəvō̝.on (Broekom), dəvōͅə.n (Wijer), dəvu.o.n (Mechelen-Bovelingen), dəvuò.n (Groot-Gelmen), dəvŭōn (Gelinden), dəvu‧ən (Hoepertingen), təvō.n (Lauw), [sic]  dəvøən (Gutshoven), Opm. v.d. invuller: is een mannelijke duif.  douvon (Kortessem), Sub dààf: ook davoo, vr. dàvin.  davoő (Sint-Truiden), davoor: dàvūr (Montenaken), doffer: do(ffer (Griendtsveen), do[ff}er (Buchten), doefer (Mheer), doffer (Geleen, ... ), doͅfər (Meijel), dòffer (Sevenum), (mann. duif).  dòffer (Sevenum), douv: douvee (Houthalen), duif: doef (Hunsel, ... ), duifhoorn: doefwoin (Zichen-Zussen-Bolder), doufon (Kortessem), dufhwon (Vlijtingen), dufwøn (Riemst), dūfwøn (Zichen-Zussen-Bolder), dò`fō̝o.n (Borgloon, ... ), dòf(h)ō.n (Bommershoven), düfjon, düfwon (Rosmeer), tufho̝o.n (Val-Meer), duifhaan; uu tussen u en o  døfuun (Borgloon), duivenhaan: duvĕhān (s-Gravenvoeren), duiver: (døyvər?) (Heusden), daaiver (Paal), doe:vər (Beringen), doever (As, ... ), douver (Peer), douvər (Peer), douwver (Rotem), dover (Mopertingen), dowɛvər, nən (Tessenderlo), duiver (Koersel, ... ), dūi.vər? (Reppel), dòu.vər (Koersel, ... ), dòver (Kuringen), dö:vər (Halen), dø͂ͅ(y)vər (Stokrooie), dø͂ͅ.vər (Zelem), dø͂ͅ:vər (Paal), dø͂ͅvər (Beringen, ... ), døͅivər (Overpelt), døͅy.vər (Lummen), døͅyvər (Zolder), *contaminatie van duiver en duifhaan?  devower (Groot-Gelmen), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook "klanktabel v.h. Zolders (uitspraak)", aan de achterkant van de laatste pagina!  nen duiver (Zolder), De melkers zeggen dat.  dø͂ͅvər (Linkhout), mv.  duivən (Hoepertingen), duiverik: du(u(fferik (Arcen), duuferik (Lottum), haan: (h)aa.n (Hasselt), haan (Stokrooie), hao.ën (Zonhoven), hAən (Zonhoven), ho(n (Gennep), hon (Heijen), hō.n (Godschei, ... ), hōͅ.n (Helchteren, ... ), hōͅə.n (Kuringen, ... ), hōͅən (Berbroek, ... ), [sic]  der hān (Moelingen), Pl. [hà:.ne]  hà:.n (Hasselt), haantje: haantje  hanke (Hasselt), hoorn: (h)ō.rə (Stokkem), (h)oͅən (Alken), aure (Lanklaar), einen hooren (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), enen hoare (Steyl), guwe.n (Sluizen), guə.n (Diets-Heur), gwu.n (Millen), gwòi.n (Nerem), gúwòn (Berg), haon (Eijsden, ... ), haore (Broeksittard, ... ), haoren (Montfort), haorə (Beesel), haurre (Vlodrop), heure (Hasselt), hiōͅn (Vliermaal), ho"øͅre (Horn), ho(re (Belfeld, ... ), ho(ren (Susteren, ... ), ho:rə (Maastricht), ho^re (Beegden, ... ), hoa-re (Blitterswijck), hoan (Kortessem, ... ), hoare (Beesel, ... ), hoaren (Afferden, ... ), hoarn (Vucht), hoārn (Schakkebroek), hoeare (Heel), hoen (Genk), hoere (As, ... ), hoeren (Maaseik, ... ), hoeën (Zutendaal), hoeͅren (Geleen), hoo-ën (Wellen), hoo^re (Thorn), hooeare (Elen), hoon (Diepenbeek), hoore (Heer, ... ), hooren (Amby, ... ), hoorn (Berg-en-Terblijt, ... ), hooëre (Lanklaar), hooən (Wellen), hooͅ.n (Hees), hooͅaoͅre (Well), hooͅre (Nederweert), hore (Dieteren, ... ), horen (Amby, ... ), horn (Heijen), horə (Hamont, ... ), houn (Herstappe), houwn (Bilzen), hoën (Herk-de-Stad), hoëre (Gronsveld), hoøͅre (Schimmert), hoən (Bilzen, ... ), hō.n (Alken, ... ), hō.on (Piringen), hō.rə (Kinrooi, ... ), hō.rən (Achel), hō[ə}n (Bommershoven), hōen (Sint-Lambrechts-Herk), hōēren (Neeroeteren), hōērṇ (As), hōērə (As), hōn (Diepenbeek), hōon (Wimmertingen), hōre (Maastricht), hōrən (Lanaken), hōwn (Sint-Huibrechts-Lille), hōò.n (Kanne), hōə.rə (Lanaken), hō̝o.n (Borgloon, ... ), hō̝ò.n (Berlingen), hō̝ə.n (Waltwilder), hōͅrə (Opgrimbie, ... ), hoͅn (Riksingen), ho‧rə (Neerglabbeek), hu.ən (Vroenhoven), huo.n (Wellen), huo.rən (Dilsen), huon (Veldwezelt), huò.n (Guigoven, ... ), huø.n (Tongeren), huərn (Dilsen), hū(i)ə.rə (Opitter, ... ), hū(i)ə.rən (Neeroeteren), hū.(i)ərə (Opoeteren), hū.irə (Gruitrode), hū.ən (Beverst, ... ), hū.ərə (Bocholt), hūi.rə (Wijshagen), hūiə.rə (Beek (bij Bree), ... ), hūiə.rən (Bree), hūon (Grote-Spouwen), hūrn (Genk), hūò.n (Kerniel), hūə.rən (Elen), hūərə (As), hūərən (Genk, ... ), hūəən (Zutendaal), hwon (Grote-Spouwen, ... ), hy(3)̄rəŋ (Opglabbeek), hyō.n (Gors-Opleeuw), hyze (Bree), háóre (Herten (bij Roermond)), hâôre (Swalmen), häöre (Roermond), hòre (Meerlo, ... ), hòrrə (Guttecoven), hôn (Gennep), hôre (Rekem), hôôrn (Eisden), høn (Zolder), jō.n (Vechmaal), nën hoon en `n zè (Romershoven), oare (Stokkem), oarn (Eisden), oeooren (Rotem), oerə (Rotem), oeën (Bilzen), ooͅre (Lutterade), orn (Mechelen-aan-de-Maas), ō.rə (Boorsem, ... ), ō.rən (Lanklaar, ... ), ōrə (Mechelen-aan-de-Maas), ōè.n (Bilzen), ō̝ərə (Rekem), ō̝ərə(n) (Leut), ō̝ərən (Meeswijk), ū.rən (Maaseik), ū̝orə (Rotem), wjō.n (Heks), won (Hoeselt), wuò.n (Hoeselt, ... ), wò.n (Vlijtingen), wòn (Herderen, ... ), (2. Hoorn of horen (van hoornvee).)  hoere (Genk), (mv.: häör).  haore (Herten (bij Roermond)), [Mannetjesduif].  haore (Sittard), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller heeft hierbij twee bijlagevellen bijgevoegd, t.w.  ’nen hoën (Bilzen), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook "klanktabel v.h. Zolders (uitspraak)", aan de achterkant van de laatste pagina!  nen hao.n (Zolder), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook aantekening van de invuller, op de laatste pagina!  ho.rə (Grathem, ... ), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook bijlagevellen met (eventuele) aanvullingen en diverse toelichtingen.  Hôrre (Wanssum), Algemene opmerking: deze vragenlijst is heel slecht ingevuld!  haore (Maasbree), Algemene opmerking: deze vragenlijst is nogal slecht (= weinig antwoorden) ingevuld!  huuren (Gruitrode), Algemene opmerking: invuller heeft deze vragenlijst nagenoeg niet ingevuld, op een paar vragen na (vrg. 1, 2, 18 en 20)!  Hŏŏrn (Schimmert), Algemene opmerkingen bij deze vragenlijst:  hoeəre (Thorn), Alleen nog door boeren en oudere mensen gebruikt. Cfr. kopper.  hōərən (Hamont), Alleen nog door oudere mensen gebruikt. Zie ook kopper.  horən (Achel, ... ), Den hoön en de zij: Het mannetje en het wijfje van de duif.  hoön (Kortessem), Enen hore en een zi-je: doffer en duivin.  hore (Uikhoven), Et. bet. doffer, vermoedelijk n contaminatie met Germ. *arn mannelijke vogel.  huo`n (Tongeren), Hoore = heer, hij-duif; het wijfje heet zieë, zij-duif. Deze wijze van geslachtsbepaling bij épicoena, (d.i. waar geen afzonderlijk woord voor mannetje of wijfje is) komt vooral voor in het engelsch.  hòòre (Valkenburg), Hore komt, ook in de vorm hoorn, gewestelijk in ons land voor; etym. is onzeker.  hore (Maastricht), Ich mòs eine gojen haore zeen te kriege väör biej diej blaw ziej.  haore (Echt/Gebroek), NB haon haan.  hoön (Widooie), ne - en ein zie.  haore (Swalmen, ... ), Nl. doffer.  hoern (Maaseik), of hoorn? (c) in bijv. I.3 sub slijpbus// of in afl. pluimvee  (ou)woin (Vroenhoven), gwoin (Millen), gwōn (s-Herenelderen), huoͅn (Martenslinde), nwoin (Hoeselt), won (Eigenbilzen), wooïn (Rijkhoven), wōn (Vlijtingen), ps. boven de "a"moet nog een ? staan; deze combinatieletter is niet te maken. Omgespeld volgens Frings is het inderdaad een "a", maar heb het niet omgespeld, omdat er geen spellingssysteem vermeld staat!.  hoaË™ren (Thorn), soms  hore (Reppel), Sub DUIF.  haore (Posterholt), Theut. horn; Ohd., Osaks. arn, Oe. earn, Oudnoors örn.  ōərən (Meeswijk), Waarschijnlijk uit hoor = heer.  hore (Geistingen), ZIeg ins wat n shonen won dè doa op t daok zit.  (`ne) won (Eigenbilzen), hoorntje: dim. van hooren  heurke (Hamont), kopper: kebər (Diepenbeek), keupper (Hechtel, ... ), keŭpper (Oostham), kopper (Neerpelt), koͅpər (Tessenderlo), kuiper (Lommel), kupper (Kwaadmechelen, ... ), kè-per (Lommel), köpp`r (Kaulille), køpər (Achel, ... ), køəpər (Heppen), køͅ.pər (Achel), køͅbər (Kerkhoven, ... ), køͅpər (Beverlo, ... ), kəpper (Sint-Huibrechts-Lille), Hè ha nog zoe"twie"köppers ùp-t kot.  köpper (Beverlo), WNT VII, 4847, kobber.  køͅpər (Lommel), Zie ook HOREN.  køͅpər (Hamont), Zie ook horen. Dien kopper valt nog ueit in-ne pries!  koppər (Achel, ... ), kropper: kro_pper (Asenray/Maalbroek, ... ), Kil. kroppaerd, homo gutturosus; Kil. kropvoghel.  krèpper (Hasselt), kropper?: kropper (Beringen, ... ), man: man (As, ... ), màn (Donk (bij Herk-de-Stad), ... ), mân (Weert), mannetje: e ma_nke (Brunssum), ma_nneke (Meerlo), manneke (Eksel, ... ), menke (Baarlo, ... ), menneke (Bocholt, ... ), menneken (Hechtel), mensche (Welkenraedt), mensjhe (Eijsden), mentje (Mechelen), menəkə (Kermt), meͅnəkə (Ellikom, ... ), mänəkən (Sint-Huibrechts-Lille), Is ouder.  meͅnəkə (Meldert), Sub DUIF.  menke (Posterholt), mannetjesduif: menkesdoef (Blerick), vogel: eine vogel (Schinnen), ene vogel (Rimburg), voe-e-gel (Vijlen), voegel (Eys, ... ), voeëgel (Brunssum, ... ), vogel (Oirsbeek), voggel (Gulpen), voigel (Klimmen), voogel (Doenrade), vooͅeoͅgel (Eys), voëgel (Doenrade), ’ne voeëgel (Klimmen), (m.).  vu.əgəl (Eys) (Vogels): Doffer (mannetjesduif). || 1. Doffer, mannetjesduif. || 1. Duiver, doffer. || 1. Mannetjesduif, doffer. || 2. Doffer (mannetjesduif). || 355) n Doffer en n duivin. || [3]. Mannetjesduif. || Blaasinstrument, hoor; doffer. || Doffer, mannelijke duif. || Doffer. [Goossens 1a (1955)], [Goossens 1b (1960)] || Duif, mannelijk. [ZND 39 (1942)] || Duif. || Duiver. || Een doffer (mannelijke duif). [ZND 01u (1924)] || Haan: 2. Doffer (mannetje van de duif). || Haan: 2. Doffer (mannetjesduif). || Haan: 2. Doffer, mannelijke duif. || Hoe heet de duif of duivesoort die voor het spel gebruikt wordt? [N 93 (1983)] || Hoe heet de mannelijke duif? [N 93 (1983)] || Hoorn*: Mannetjesduif. || Horen: mannelijke duif. || II Häöre*: doffer, mannetjesduif. || II. Doffer, mannelijke duif. || Kopper: mannelijke duif. || Kropper: Mannetjesduif. || Manlijke duif. || Mannelijke duif, doffer. || Mannelijke duif. || Mannetje van de duif. || Mannetjes duif. || Mannetjesduif, doffer. || Mannetjesduif, duiver. || Mannetjesduif. [SGV (1914)], [ZND 01 (1922)] || Vogel, ook doffer, manntejesduif [sic]. || Wat is de gewone dialectbenaming van de duif in het algemeen? [N 93 (1983)] III-3-2