e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
onderhemd borstrok: Winter, wol.  bosrok (Kerkrade), flanel: WNT: flanel, ontl. aan fr. flanelle uit eng. flannel. 1) Als stofnaam [...]; - 2) Als voorwerpsnaam. Kleedingstuk van de onder 1) genoemde stof, bestemd om op het bloote lichaam te worden gedragen. Een flanel wordt gewoonlijk over de geheele lengte met knoopen gesloten en heeft geen of korte mouwen.  `nne flanel (Geulle), hemd: (h)umme (Geleen), (h)ømə (Niel-bij-St.-Truiden), `ømə (Lanklaar), e ring hemp (Simpelveld), e schoen hemd (Belfeld), e schoen hĕmd (Maasbree), e schoen humme (Amby), e schon hemd (Horst, ... ), e schooən hêmdj (Swalmen), e schōēn hemme (Schaesberg), e shoen humt (Banholt), e sjoen hŭmme (Limmel), e sjoeën himt (Helden/Everlo), e sjoon hŭmme (Susteren), e sjoon hêmd (Asenray/Maalbroek), e sjōēn hèmd (Panningen), e sjun hemp (Mechelen), e sjŭn hemp (Eys), e sjönn humme (Rimburg), e šjoen hèmt (Brunssum), e zuver humme (Heek, ... ), ee reen hämme (Heerlen), ee schoen hämme (Heerlen), ee schoon hêêmd (Oirsbeek), ee sjoan hemd (Posterholt), ee sjoon hemme (Vijlen), ee sjōan hêmd (Schinveld), ei schoin humme (Echt/Gebroek), ei schoon hèmd (Montfort), ei schoän hemd (Grubbenvorst), ei schön hemd (Epen), ei sjoain hŭmme (Grevenbicht/Papenhoven), ei sjoean humme (Heel, ... ), ei sjoi humme (Klimmen), ei sjoin humme (Munstergeleen, ... ), ei sjoin hèmdj (Horn), ei sjooen hêmd (Doenrade), ei sjoon humme (Sittard), ei sjoon hŭmme (Einighausen, ... ), ei sjoon hêmd (Kessel), ei sjôôn hŭmme (Beegden), ei sjôôn hêmtj (Buggenum), ein schaon humme (Mheer), ein schoan hèmd (Blerick), ein schoin humme (Dieteren, ... ), ein schoin hùmme (Maasbracht), ein schoinumme (Schimmert), ein schon hemd (Oirlo), ein schooan umme (Lutterade), ein schoon humme (Genooi/Ohé, ... ), ein schoon hèmd (Sint-Odiliënberg), ein schoën hêmp (Venlo), ein sjoin humme (Berg-en-Terblijt, ... ), ein sjoon heimd (Schinnen), ein sjoàn humme (Valkenburg), ein zuver humme (Valkenburg), en schon hemd (Lottum), en schon himd (Leunen, ... ), en schŏan hemd (Well, ... ), eumme (Maaseik), h mə (Vroenhoven, ... ), haemd (Sevenum, ... ), haemdj (Nunhem), haemp (Blerick, ... ), haempjd (Herten (bij Roermond)), haemt (Oirsbeek), haimd (Maasniel), he.mə (Montzen), heem (Eksel, ... ), heem - heemen (Eksel), heemt (Heerlerheide), heēm - heēmen (Wijchmaal), heimd (Schinnen, ... ), hem (Achel, ... ), hem - hemə (Hamont), hem - hemən (Sint-Huibrechts-Lille), hem-me (Vijlen), hemd (Arcen, ... ), hemd - hemdĕ (s-Gravenvoeren), hemme (Bleijerheide, ... ), hemme - hemde (Welkenraedt), hemmes (Schaesberg), hemmən - hemmə (Opglabbeek), hemp (Epen, ... ), hemt (Vaals), hemə (Bree, ... ), heume (Meerssen, ... ), heèmdj (Horn), hēm (Eksel, ... ), hēm - hēmən (Peer), hēmd (Meterik, ... ), hēͅmt (Teuven), hĕĕĕmd (Panningen), hĕĕmd (Venray), hĕĕmt (Maasbree), hĕmd (Gennep, ... ), hĕmə (Hasselt), heͅm (Lommel, ... ), heͅmt (Meijel), heͅmə (Opheers), hi.men - hi.mes (Bree), hi.mə (Borgloon, ... ), hi:mə (Wintershoven), hiemme - hiemmes (Bilzen), him - himmən (Sint-Huibrechts-Lille), himd (Eijsden, ... ), hime - himes (Voort), himme (Bree, ... ), himme - himmes (Wellen), himme - himmes (As, ... ), himmə - himməs (Bilzen, ... ), himp (Mheer), himpt (Oost-Maarland), himə (Borgloon, ... ), himə - hijməs (Hoepertingen), himə - himes (Gelinden), himə - himəs (Martenslinde), himə(kə) (Opheers), hīmə - hīməs (Bommershoven), hĭmme (Hasselt), hĭmmə (Genk), hĭmpt (Egchel), hom (Lummen), homə (Bocholt, ... ), homə - homəs (Rekem), hōmmə - hōmməs (Riksingen), hu.mp (Zonhoven), hu.mt (Zonhoven), hum (Beverlo, ... ), hum (voor vrouw) (Lummen), hum - hummen (Heusden, ... ), humme (Aldeneik, ... ), humme - hummes (Eisden, ... ), humme - twiê humme (Ophoven), humme [høͅmə} (Neerharen), hummen (Urmond), hummë - hummës (Lanklaar), humt (Banholt), humə (Bocholt, ... ), hūmme (Boeket/Heisterstraat), hūmme, hēūme (Maastricht), hŭmme (Beegden, ... ), hym (Beverlo, ... ), hym - hymən (Tessenderlo), hym - hyməs (Beringen, ... ), hymt - hymden (Zonhoven), hymə (Halen, ... ), hymə - hyməs (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), hämd (Montfort), hämme (Heerlen), hèmd (Afferden, ... ), hèmd - hèmde (Montzen), hèmme (Heerlen), hèèmdj (Haelen), hémd (Heijen, ... ), hémd, hèmd (Gennep), hémme (Nieuwenhagen), hémp (Baarlo), héémd (Roermond), hêmd (Asenray/Maalbroek, ... ), hêmdj (Buggenum, ... ), hêmp (Swalmen), hêêmd (Schinveld), hëmpd (Meijel), hímə (Ketsingen), hïmmë (Tongeren), höme (Waubach), hömme (Echt/Gebroek), hömə (Herk-de-Stad), hömə - höməs (Kermt), høm (Beringen, ... ), hømmə (Lozen), hømt (Houthalen, ... ), hømə (Eisden, ... ), høͅm (Beverlo, ... ), høͅmə (Zichen-Zussen-Bolder), høͅmə - høͅməs (Maastricht), hûmme (Weert), hümə (Kermt, ... ), həm (Beringen), həmə (Donk (bij Herk-de-Stad), ... ), i schŏn hèmd (Swolgen), ijmə (Sint-Truiden), omə - (h)omə (Sint-Truiden), rein hemd (Afferden), sjoen humme (Sint-Pieter), u choēn hemp (Baarlo), umme (Lutterade, ... ), ymmə (Sint-Truiden), ymmə - hymməs (Sint-Truiden), ymə - yməs (Mechelen-aan-de-Maas), è schon hèmd (Meerlo), è sjon himd (Gulpen), èn schon hemd (Blitterswijck), èn schŏŏn himd (Merselo), ömə (Velm), øm (Leopoldsburg), ømə (Boorsem, ... ), ømə - ømən (Rotem), ümə (Rekem), ’e sjoen humme (Borgharen), ’n schon hemd (Arcen), ⁄n schoen hēmd (Eijsden), ⁄n schoen hŭmme (Heer), ⁄n schon hemd (Afferden), (ê langer aanhouden).  hêmp (Venlo), e van hemd lang  èn schŏn hĕmd (Gennep), In het Sittards is het oud-Germ. "hama"(= bedekking) zonder d bewaard gebleven.  humme (Sittard), In ss.: (h)imslip, (h)imsmoeen.  (h)imme (Hasselt), informant: gebruikt op het einde van de zin  hümp (Maaseik), Opm. e = ´/Ô.  hemd (Sevenum), Opm. uitspraak als in Echt.  ei sjaòn hêmjd (Herten (bij Roermond)), Osaks. hamo kleed; vgl. haam lichaam.  humme (Valkenburg), ps. boven de a staat nog een ?; deze combinatieletter is niet te maken, omgespeld is het inderdaad een a.  ei schôan hŭmp (Stevensweert), ei sjōoan humme (Buchten), ps. de e staat subscript geschreven en is omgespeld in: ë.  e schoeën hemd (Sevenum), ps. niet omgespeld.  hĭmd (Gulpen), Ss. hemmetskneufje, hemmetskraag.  hemme (Kerkrade), uitspraak: hemme  himme (Neeroeteren), Zie ook hemme.  humme (Heerlen), Zie ook humme.  hemme (Heerlen), ‘?’  humme (Simpelveld), hemdje: heemke (Neerpelt), himke (Bree), himmeke (Mal), himpke (Mesch), humke (Stevensweert), hummeke (Meerssen, ... ), höməkə (Herk-de-Stad), øməkə (Brustem), kamizool (<fr.): kaməzoͅl (Bree), kerelshemd: kels himd (Venray), lijfje: laifke (Mal), lefke (Tessenderlo), lefke (voor man) (Lummen), lefkǝ (Genk  [(Winterslag / Waterschei)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), lefkə (Beringen), leifkə (Rotem), lewfkə (Rotem), liefke (Valkenburg), lifkə (Bocholt, ... ), lijfke (Borgharen, ... ), léjfke (Bree), lęfkǝ (Genk  [(Winterslag / Waterschei)]   [Winterslag, Waterschei]), lęjfkǝ (Genk  [(Winterslag / Waterschei)]   [Winterslag, Waterschei]), manskamizool (<fr.): manskaməzoͅl (Bree), mansluihemd: mansluuhemd (Beesel), onderhemd: ongerhaemd (Brunssum), ongerheemp (Brunssum), oonderhumme (Wijk), oongerhemp (Bocholtz), óngerhemp (Roermond), óngerhéémd (Roermond), Gewoon.  ongerhîmme (Kerkrade), onderhemdje: ondərhemkə (Kaulille), ŏndərhiməkə (Vliermaal), onderlijf: ondelè:f (Sint-Truiden), oͅndərlēͅf (Borlo), oͅndərleͅiəf (Brustem), oͅnərlēͅf (Diepenbeek), onderlijfje: ondərlefkə (Zelem), ondərlifkə (Bree), oͅndərleͅfkə (Linkhout, ... ), oͅnərlifkə (Mechelen-aan-de-Maas), slip: sløp (Tessenderlo), šli.p (Montzen), šlip (Eupen), stubje: stypkǝ (Thorn  [(Maurits)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), štypkǝ (Heerlen  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Maurits]), voorlijfje: vərleͅfkə (Diepenbeek), zweethemdje: šwēthęmkǝ (Heerlen  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Winterslag, Waterschei]), zweetkieltje: šwēskēlšǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), zweetstubje: zwętstypkǝ (Meijel  [(Emma / Maurits)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), šwē.tšty.pkǝ (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Emma, Maurits]), žwęjtštypkǝ (Klimmen  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]) 1. hemd || hemd [SGV (1914)] || hemd (enkelvoud - meervoud) [ZND 01 (1922)], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m] || hemd, hemden [ZND 01u (1924)] || hemd, hemden (mv.) [ZND B1 (1940sq)] || hemd: bekend onderkledingstuk || hemd: onderkledingstuk || Het hemd dat onder het flanellen mijnhemd wordt gedragen. Volgens de invuller uit Q 202 mocht dit hemd op de Oranje-Nassaumijnen I, III en IV niet uitgetrokken worden. [N 95, 60 add.] || Ondergoed, het algemene, gewone woord voor de onderkleding. [N 114 (2002)] || Onderhemd voor mannen. Hoe noemt men in uw dialect het hemd dat onder de bovenkleding wordt gedragen, direct op het lichaam: van mannen? [DC 62 (1987)] || onderhemd, onderkledingstuk dat op het blote lijf gedragen wordt [im, emmek, hem, himp, kemsel, liejms, sjmies, vlok] [N 25 (1964)] || Onderkleding. Wat is in uw dialect het gewone woord voor onderkleding? [DC 62 (1987)] || schoon [o] [een ~ hemd] [SGV (1914)] II-5, III-1-3
onderjurk combin (fr.): cómbinee (Venlo), kómmenee (Venlo), combinaison (fr.): combinaison (Borgloon, ... ), combinèson (Sint-Truiden), kombinəeson (Tongeren), kombinɛ.so͂ (Meeuwen), komənəsā (Zelem), kōͅbeneͅsōͅ (Hasselt), ko͂binēͅzo (Ketsingen), koͅmbinəsōͅ (Hamont), koͅmbəneͅəzőͅ (Niel-bij-St.-Truiden), koͅmenesoͅn (Kermt), koͅmənezōͅ (Hasselt), koͅmənəso (Linkhout), koͅmənəsō (Beringen), koͅmənəzoͅ (Lommel), kumbənɛzo͂ (Kanne), kűbənizű (Wellen), kòo͂binèzòo͂ (Sint-Truiden), &lt;Fr. combinaison  komənəza͂ (Kwaadmechelen), komənəzóͅ (Leopoldsburg), kòmmənəsóͅ (Beringen), [Fax Maurice Moyaerts 18/03/02]  kombinaison (Vorsen), ao op zn Fransm als in Jean  kommunezao (Eksel), combinaison  koͅmənəso͂ͅ (Leopoldsburg), Et. Fr. combinaison.  kôbïnnêzôo (Tongeren), Fr. combinaison.  kommienèzo͂ (Hasselt), ko͂bienèzo͂ (Hasselt), kómmenezo͂ (Zonhoven), Onderkleed.  kommunezoa (Eksel), Oudere generatie.  ko͂bine.zo͂ (Gingelom), zegt men nu  komənəza͂ (Kwaadmechelen), jupe (fr.): joep (Posterholt), kieltje: keelke (Venlo), lange onderrok: lange oonderrok (Wijk), lange schort: laŋ sXoͅrt (Hamont), lijfje: liefke (Venray, ... ), onderjupe (<fr.): o:ndərjə:p (Wintershoven), onderjaap (Vliermaal), onderjaup (Hoeselt), ondərjau.p (Tongeren), onnerjaup (Millen), onərjaup (Ketsingen), onərjoͅup (Riksingen), onderjurk: ōnderjurk (Maasbracht), onderkiel: ōndərkīl (Opheers), oͅnərkil (Rosmeer), syn. onnerrok.  onnerkiel (Diepenbeek), onderkleed: onderkleid (Rotem), onderklijt (Neeroeteren), ondərklēͅit (Bree), ondərkleͅt (Bocholt), ondərklieəd (Beverlo), ondərkliət (Beverlo), ongderkleed (Eijsden), ongerkleet (Waubach), ongerkleid (Blerick, ... ), onnerkleed (Diepenbeek), onərklɛ.it (Meeuwen), oongerkleid (Neeritter), oŋərkleͅit (Rekem), oͅnderkliët (Halen), oͅndərkliət (Borlo, ... ), oͅnnerkliët (Donk (bij Herk-de-Stad)), oͅnərklĭt (Boekt/Heikant), underkleid (Maastricht), unərkleͅit (Opglabbeek), òngerkleid (Tungelroy, ... ), ònnerklīēd (Boekt/Heikant), óngerkleed (Heerlen, ... ), óngerkleid (Beek, ... ), Spelling: &lt;`&gt; = sjwa.  ónd`rklieëd (Kaulille), onderlijfje: òngerlifke (Sittard, ... ), onderrok: oengerrok (Oirsbeek), onderrok (Borgharen, ... ), onderròk (Wijk), ondərrok (Borgloon), ongderrok (Oost-Maarland), onger rok (Schimmert), onger-ròk (Klimmen), ongerok (Stein), ongerrok (Baarlo, ... ), ongerrŏk (Stevensweert), oonderrok (Boekend, ... ), oongerrok (Bocholtz, ... ), oŋdəroͅk (Velm), oŋərok (Boorsem, ... ), oŋəroͅk (Rotem), ōnderok (Boekend), ōngerrok (Urmond), oͅndəroͅk (Achel, ... ), oͅndərroͅk (Lanklaar), oͅneroͅk (Kermt), oͅŋəroͅk (Mechelen-aan-de-Maas), underrok (Maastricht), ungerrok (Hoensbroek), ònderrok (Meijel), òngerrok (Amstenrade, ... ), óngerrok (Egchel, ... ), óngerrók (Haelen, ... ), ônderrok (Oirlo, ... ), ôngerrok (Einighausen, ... ), øͅndərŏk (Sint-Truiden), onderrokje: onderrökske (Neerpelt), ongerrokske (Grathem), onderschort: ongerschort (Brunssum), onderschorts: onderschots (Mechelen), oͅndəršøͅts (Teuven), rok met lijf: rok mit līēf (Puth), schort: sjort (Swalmen), schortje: sjeertje (Haelen), suppe: WNT: zie sub hanssop: De tot eene koppeling geworden eigennaam Hans Sop, vertaling van hd. Has Supp(e), de naam van eene komische tooneelfiguur die ontleend is aan de Franschen Jean Potage.  suppe (Beringen, ... ), søpə (Beringen, ... ), tabbaard: Geruwd onderkleed.  tabbert (Eksel), vroeger gebruikte term  tabberd (Kwaadmechelen), vroeger moeilijk leesbaar  tabert (Kwaadmechelen), ziepel: [Vgl. WNT ziep, zip, zipe, zjip, zjup: 1. vest, kort wambuis; 2. Door boeren gedragen borstrok (onder het bovenkleed gedragen)...]  sipəl (Tessenderlo), Vroeger. [Vgl. WNT ziep, zip, zipe, zjip, zjup: 1. vest, kort wambuis; 2. Door boeren gedragen borstrok (onder het bovenkleed gedragen)...]  sibel (Kwaadmechelen) combinaison || combinaison: onderjurk || combinaison: onderrok || onderjurk || onderjurk, onderkleed met lijfje en schouderbanden [N 24 (1964)] || onderkleed || onderrok [N 114 (2002)] || onderrok voor dames || Vrouwenondergoed [ook: lingerie, linergie?] [N 114 (2002)] III-1-3
onderkabel conterkabel: kontǝrkābǝl (Eisden  [(Eisden)]   [Eisden]), kǫntǝrkā.bǝl (Zolder  [(Zolder)]   [Eisden]), kǫntǝrkābǝl (Genk  [(Winterslag / Waterschei)]  , ... [Zolder]  [Winterslag, Waterschei]), hangkabel: hęŋkābǝl (Thorn  [(Maurits)]   [Laura, Julia]), hɛŋkābǝl (Oirsbeek  [(Emma)]   [Maurits]), hangzeel: hɛŋzēl (Eygelshoven  [(Laura / Julia)]   [Domaniale]), kabel: kābǝl (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Maurits]), onderkabel: oŋǝrkābǝl (Chevremont  [(Julia)]  , ... [Laura, Julia]  [Julia]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Maurits]), ōŋǝrkābǝl (Waubach  [(Laura / Julia)]   [Zwartberg]), onderzeel: o.ŋǝrzē.l (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), oŋǝrsēl (Heerlerheide  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Maurits]), oŋǝrzēl (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Domaniale]), ǫŋǝrzęjl (Geleen  [(Maurits)]   [Emma, Hendrik, Wilhelmina]), platte kabel: platte kabel (Eisden  [(Eisden)]  , ... [Zolder]  [Eisden]), platǝ kā.bǝl (Zolder  [(Zolder)]   [Zwartberg, Waterschei]), platǝ kābǝl (As  [(Zwartberg / Waterschei)]  , ... [Zwartberg, Eisden]  [Domaniale]), sleepkabel: šlęjpkābǝl (Geleen  [(Maurits)]   [Emma]), slodderzeel: šlodǝrzēl (Brunssum  [(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Emma]), šlodǝrzęjl (Klimmen  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Maurits]), šløtǝrzęjl (Buchten  [(Maurits)]   [Maurits]), šlø̜dǝrzęjl (Stein  [(Maurits)]   [Domaniale]), šlǫdǝrzēl (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Maurits]  [Domaniale, Wilhelmina]  [Laura, Julia]  [Willem-Sophia]  [Domaniale] [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]) De kabel die aan de onderzijde van de liftkooien is bevestigd en tot doel heeft evenwicht te scheppen tussen de bovenkabels van beide kooien. De onderkabel is meestal plat van vorm. [N 95, 95; monogr.] II-5
onderkant van een peperkoek bodem: bojǝm (Ulestraten), bōjǝm (Rekem), bōǝm (Neeritter), onderkant: oŋǝrkaŋk (Helden, ... ), øndǝrkānt (Ottersum), ōndǝrkant (Maastricht), ōŋǝrkaŋk (Hout-Blerick), ǫŋǝrka.ntj (Melick), onderkorstje: ondǝrkø̄skǝ (Cadier), onderste: øŋǝštǝ (Geleen), vloer: flōr (Panningen), vloer (Heythuysen, ... ), vlūr (Kwaadmechelen) [N 29, 94b] II-1
onderkant van het brood bodem: boam (Nuth), bowǝm (Kaalheide), bōm (Neeritter), bōǝm (Wittem), bǭ.m (Waubach), bǭjǝm (Arcen, ... ), bǭm (Amstenrade, ... ), fond: foŋ (Noorbeek), fō (Bevingen), kont: kōnt (Maastricht), korst: kos (Mal), onden: oŋǝ (Kerkrade), onderkant: ondǝrkant (Venlo), onǝrkant (Genk), oŋdǝrkānt (Oost-Maarland), oŋǝrkant (Reuver, ... ), oŋǝrkantj (Neeritter, ... ), oŋǝrkaŋk (Helden, ... ), ōndǝrkant (Rothem), ōŋǝrkant (Brunssum), ōŋǝrkānt (Eys), ǫndǝrkānt (Zepperen), %%meervoud%%  oŋǝrkantǝ (Heerlen), onderkorst: ondǝrkōrst (Meijel), ondǝrkǫrst (Bocholt), ondǝrkǫs (Munsterbilzen), onǝrkǭs (Stein), oŋǝrkors (Swalmen), oŋǝrkurs (Maaseik), ōndǝrkors (Blerick), ōndǝrkǭrst (Ottersum), ōŋǝrkors (Hout-Blerick), %%waarschijnlijk meervoud%%  oŋǝrkušǝ (Rumpen), onderste korst: ondǝrstǝ kǫst (Melveren), øŋǝštǝ kōš (Beek, ... ), ǫnǝrstǝ kǫs (Bilzen), plat: plat (Mal), slot: šlǫwt (Brunssum), vloer: flōr (Panningen), flūr (Koningsbosch), vloer (Gronsveld, ... ), vlūr (Kwaadmechelen), vloerkant: vluwǝrkǭnt (Lommel), %%meervoud%%  vlūrkantǝ (Gronsveld) [N 29, 54b; monogr.] II-1
onderkapper, nietenkapper guts: gøts (Middelaar, ... ), gutsbeiteltje: gøts˱bęjtǝlkǝ (Weert), hoefkrabber: hūfkre̜bǝr (Diepenbeek), hoornboor: hǫwrǝbǫwr (Bevingen), houwkling: howkleŋ (Rothem), kapbeiteltje: kap˱bęjtǝlkǝ (Geulle), krabber: kre̜bǝr (Diepenbeek), naaibeiteltje: nɛjbęjtǝlkǝ (Maastricht), nagelguts: nāgǝlgø̜tš (Klimmen), nagelgutsje: nāgǝlgø̜tškǝ (Klimmen), nietenbeitel: nitǝn˱bęjtǝl (Helden, ... ), nietenkapmes: nitǝkapmɛts (Herten), nietenkapper: nītǝkapǝr (Oostrum), onderkapper: ondǝrkapǝr (Heijen, ... ), oŋǝrkapǝr (Reuver, ... ), øndǝrkapǝr (Meerlo), onderkappertje: øŋǝrkapǝrtjǝ (Susteren) Soort beitel waarmee men onder de hoefnagel een kleine uitholling in de hoef maakt, om daarin de omgebogen niet te slaan. Zie ook afb. 233. [N 33, 373; N 33, 380] II-11
onderkepers keerstijlen: kīrsti.lǝ (Weert), onderkepers: oŋǝrkę̄pǝrs (Herten, ... ) De evenwijdig aan de smeerstijlen lopende balken in het achterkeuveleinde van de standerdmolen. Zie ook afb. 18. [N O, 44g] II-3
onderkerk crypte (<fr.): crypt (Maastricht), kripte (Thorn), indien gebruikt als bergruimte = niet: kelder; van de eredienst = kripte  kripte (Klimmen), grafkelder: graafkelder (Meijel), kelder: de kalder, de kalders (Tongeren), kaller (Opoeteren), kelder (Baarlo, ... ), kerkenkelder: kirchekelder (Kerkrade), kèrrekekelder (Valkenburg), vrijwel onbestaand  der kerekekɛlder (Montzen), kerkkelder: de kèrkkelder (Eisden), kerkkaller (Hoeselt), kerkkelder (Peer), kirkkelder (Klimmen), kèrkkelder (Eisden), kerkkeldertje: kirk kelderke (Eys), onder de kerk: onger de kirk (Linne), onderkerk: ongerkerk (Baarlo), ongerkirk (Lutterade, ... ), ungerkèrk (Schimmert), òngerkirk (Geleen), onderruimte: ongerruumdje (Weert), stook- en kolenkelder: stook en koolekelder (Eksel) De ruimte, de kelder onder de gehele kerk [onderkerk?]. [N 96A (1989)] III-3-3
onderkraag onderkol: onderkol (Bilzen, ... ), onǝrkǫl (Zolder), onderkraag: onderkraag (Hopmaal, ... ), ondǝrkrax (Meijel), ondǝrkrāx (Montzen, ... ), ondǝrkrǭx (Bilzen, ... ), onǝrkrāx (As, ... ), oŋǝrkrāx (Bleijerheide, ... ), uŋdǝrkrǭǝx (Eijsden), ōndǝrkrāx (Horst, ... ), revers: rǝvē̜r (Diepenbeek), voet: vū.t (Zolder) Het onderste gedeelte van de kraag dat niet in het zicht komt. Het materiaal voor de onderkraag is doorgaans dunne maar dichtgeweven stof. Traditioneel wordt hiervoor kleermakersvilt gebruikt (Het Beste Naaiboek, pag. 389). [N 59, 121b] II-7
onderkussen, peluw beddenpulf: Verklw. beddepölfke  beddepölf (Venlo), bedpulf: bedpölf (Venlo), bult: böljt (Sittard), hoofdkussen: hø͂ͅtkø͂ͅsən (Vliermaalroot), høͅtkøsə (\'s-Herenelderen), hoofdpeluw: (h)øͅi̯pøͅləŋ (Rekem), ētpieliŋ (Bilzen), ētpiəleŋ (Bilzen), hei̯tpieͅleŋ (Hees), hei̯tpi̯oͅleŋ (Hees), heppeling (Tessenderlo), heupel (Heerlen, ... ), heupeling (Montfort, ... ), heuppeling (Tessenderlo), heͅi̯tpi̯eͅlə (Rosmeer), heͅi̯tpi̯ø&#x0304lə (Zichen-Zussen-Bolder), heͅi̯tpi̯øneŋ (Zichen-Zussen-Bolder), hipəleŋ (Schulen, ... ), hooppeling (Zepperen), hui-jpel (Klimmen), huidpölling (Maastricht), huijpel (Wijlre), huijpölling (Maastricht), huipel (Echt/Gebroek, ... ), huipul (Sittard), huitpläög (Nederweert), huitpölf (Sittard), huppel (Waubach, ... ), huppeling (Paal), huppelinh (Heppen), huppulling (Paal), huuppeling (Jeuk, ... ), huypulling (Maastricht), huəpleŋk (Voort), hu̯ø&#x0304pəleŋ (Tongeren), hy(3)̄pleŋ (Sint-Truiden), hy(3)̄pəleŋ (Halen, ... ), hy(3)̄pəliŋ (Herk-de-Stad), hypleŋ (Herk-de-Stad, ... ), hypleͅŋ (Lummen), hypəleŋ (Duras, ... ), hyəpəl (Koninksem), hyəpəleŋ (Sint-Truiden), höjtpulling (Mheer), höpel (Schaesberg), höppel (Gulpen), hø&#x0304i̯pəleͅŋ (Kinrooi), hø&#x0304pəl (Bleijerheide, ... ), hø&#x0304pəleŋ (Borgloon, ... ), hø&#x0304pəleŋk (Ulbeek), hø&#x0304pəleͅŋ (Riksingen), hø&#x0304pəliŋ (Mettekoven), hø&#x0304pəliŋk (Zepperen), høi̯pø͂ͅlən (Vroenhoven), høi̯pø͂ͅləŋ (Vroenhoven), høpelling (Oostham), høpleŋ (Sint-Lambrechts-Herk), høppel (Sint-Martens-Voeren), høpəliŋ (Veulen), høpər (Sint-Martens-Voeren), hø͂ͅi̯pəl (Henri-Chapelle), hø͂ͅpliŋ (Borgloon), hø͂ͅpəleŋ (Kuttekoven), hø͂ͅəpəliəŋ (Ulbeek), høͅi̯pleŋ (Kortessem, ... ), høͅi̯pleŋk (Ulbeek), høͅi̯pøͅleŋ (Borgharen), høͅi̯pəl (Doenrade, ... ), høͅi̯pəleŋ (Heers, ... ), høͅi̯pəliŋ (Kortessem), høͅi̯tpeͅleŋ (Maastricht), høͅi̯tpø͂ͅleŋ (Altweert, ... ), høͅi̯tpøͅleŋ (Bunde), høͅi̯tpøͅləŋ (Rekem), høͅpəl (Gulpen, ... ), høͅpəliŋ (Kortessem), høͅpər (Montzen), hùypëléng (Tongeren, ... ), pi̯eͅi̯lēŋ (Beverst), pøͅləŋ (Rekem), uəpəliŋk (Sint-Truiden), ŭŭjpəling (Rekem), y(3)̄pliŋk (Sint-Truiden), y(3)̄pəleŋ (Mielen-boven-Aalst), y(3)̄pəleŋk (Sint-Truiden), y(3)̄pəliŋk (Sint-Truiden), ypəleŋ (Sint-Truiden, ... ), ypəleŋk (Gingelom), øͅi̯pøͅlf (Stokkem), øͅi̯pəleŋ (Rekem), əjtpəliŋ (Maaseik), eerste e dof  hekpennik (Lommel), huid- of hooipeluw  høi̯pəleŋ (Vroenhoven), huipeling, is echter geen rond maar een rechthoekig onderkussen.  huipeling (Maastricht), Lèk twie kösses op d¯n huijpölling  huijpölling (Maastricht), naar het hooi dat er in gestoken werd  høͅi̯pøͅleͅŋ (Lanaken), hoofdpulf: heutpölf (Sittard), hīēdpè.llef (Hasselt), hīēpè.llef (Hasselt), hītpølf (Eksel), hjutpulf (Hechtel), hoepulf (Beringen), huidpulf (Tungelroy), huidpölf (Ell), huidpöllef (Weert), huidpùllef (Weert), huijpölf (Roermond), huipölf (Buchten), huitpulf (Obbicht), huitpólf (Geleen), huitpölf (Sittard), hutpluf (Koersel), huutpullef (Zonhoven), huutpöllef (Zonhoven), hūtpluf (Houthalen), hy(3)̄tpølf (Houthalen), hytpølf (Beringen, ... ), hytpøləf (Zonhoven, ... ), hytpø͂ͅlv (Zonhoven), hytpøͅlf (Zonhoven), hytpøͅlft (Overpelt), höjpölf (Guttecoven), hø&#x0304tpølf (Oirsbeek), hø&#x0304tpøͅləf (Schinveld), høi̯pølf (Brunssum), høi̯pøͅlf (Herten (bij Roermond)), høi̯tpøͅlf (Diepenbeek), høtpølf (Heusden, ... ), høtpøͅlf (Diepenbeek), høͅi̯pølf (Bingelrade, ... ), høͅi̯pøͅlf (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), høͅi̯pəlf (Rotem, ... ), høͅi̯tplø͂ͅx (Nederweert, ... ), høͅi̯tpløͅi̯f (Buggenum), høͅi̯tpølf (Laak), høͅi̯tpølvər (Kortessem), høͅi̯tpøləf (Tungelroy), høͅi̯tpøͅl (Mheer), høͅi̯tpøͅlf (Asenray/Maalbroek, ... ), høͅi̯tpøͅlv (Horn), høͅi̯tpøͅləf (Altweert, ... ), høͅi̯tpøͅləft (Altweert, ... ), høͅtpølf (Blitterswijck, ... ), høͅtpøləf (Leunen), həpələf (Lommel), īēdpè.llef (Hasselt), īēpè.llef (Hasselt), ītpeͅləf (Hasselt), i̯øͅtpøͅləf (Beverlo), Den huijpölf mót \'t zelfde euvertrokke waere es de metras  hui:jpö:lf (Roermond), spelling Beverlo wbk.; \": naslag (stomme e)  höppelöf (Beverlo), Um enne hutpulf huuërt enne mojje rusti‰k  hutpulf(t) (Castenray, ... ), vero.  høͅi̯tplø͂ͅx (Nederweert), hoofdpulfer: høͅi̯pøͅlfər (Berg-en-Terblijt), haast altijd hùypëléng  hùydpùlvër (Tongeren), hoofdpulm: (h)øi̯tpølm (Mechelen-aan-de-Maas), heͅi̯tpi̯əleŋ (Eigenbilzen), hitpleͅm (Stokrooie), huidpölm (Neerharen), höj-pölm (Noorbeek, ... ), hø&#x0304tpeͅləm (Rijkhoven), høͅi̯(t)pøͅləm (Opgrimbie), høͅi̯tpø&#x0304lm (Mechelen-aan-de-Maas), høͅi̯tpø&#x0304ləm (Mheer), høͅi̯tpøləm (Lanklaar, ... ), høͅi̯tpøͅlm (Opgrimbie), høͅtpøləm (Lanaken), hûipullem (Gronsveld), hûipuülem (Gronsveld), ø͂ͅi̯tpøͅlm (Lanklaar), ø͂ͅətpø͂ͅlm (Mechelen-aan-de-Maas), øͅi̯tpɛlm (Eisden), hoofdpulmer: hø&#x0304tpø&#x0304lmər (Millen), kijl: kai̯l (Bleijerheide, ... ), kijlkussen: kai̯lkøsə (Bleijerheide, ... ), keͅi̯lkesən (Lontzen), keͅi̯lkø&#x0304sə (Welkenraedt), kopkussen: kopkissen (Peer), kopkusse (Waubach), kopkusse(n) (Velden), kopkussen (Heythuysen, ... ), kopkösse (Reuver, ... ), koͅpkøsə (Vaals), koͅpkø͂ͅsə (Remersdaal), koͅpkøͅsə (Blerick), k‧oͅpk‧øͅsə (Kinrooi), hoofdkussen  kopkösse (Herten (bij Roermond)), Toegift: hui?jpluif = een langwerpig niet rond onderkussen, dat even breed is als de matras.  kopkösse (Nunhem), kopstuk: kopstuk (Arcen), kussen: kusse (Schimmert), kussen (Noorbeek, ... ), kø&#x0304sən (Lauw), køsən (Zonhoven), køͅsə (Maasbracht, ... ), lang hoofdkussen: lāŋk høͅi̯tkøsə (Gelinden), lang kussen: laŋ køsə (Houthalen), laŋk køsə (Sint-Huibrechts-Hern), laəŋk køsə (Eisden), lāŋk køsə (Alt-Hoeselt), lāŋk kø͂ͅsn (Zonhoven), ¯t kööse wat ópklóppe: het kussen wat opkloppen  lánk kööse (Zonhoven), onderkussen: eunderkussen (Tienray), oorkussen: ūərkøsə (Mielen-boven-Aalst), opvuller: oͅp˃veͅlər (Hasselt), peluw: peluuw (Guttecoven), peluw (Gennep, ... ), peləu̯ (Neerpelt), peul (Heythuysen, ... ), peͅleŋ (Sint-Pieter), pjulling (Eigenbilzen), pläög (Nederweert, ... ), poele (Heerlen), poole (Heerlen), poule (Heerlen), pulling (Castenray, ... ), pulluw (Meijel), pŭlling (Schimmert), péllŭ (As), péluw (Meijel), pôl (Ophoven), pøl (Kwaadmechelen), pøͅl (Heer), pøͅleŋ (Lanklaar, ... ), pøͅlə (Eijsden), pəly(3)̄w (Piringen), pəlyw (Houthalen), pəløu̯ (Wellen), pɛling (Lommel), Verklw. pöllingske  pölling (Maastricht), pulf: pelf (Peer), peləf (Neerpelt), peuluf (Kaulille), peͅləf (Kleine-Brogel), pløͅx (Nederweert), plüg (Ospel), pullef (Neerpelt, ... ), pulluf (Hechtel), pöl:f (Roermond), pölf (Venlo, ... ), pöllef (Blerick), pø&#x0304lf (Horst, ... ), pølf (Afferden, ... ), pølft (Wanssum), pøləf (Geleen, ... ), pøͅlf (Beegden, ... ), pøͅləf (Lanklaar, ... ), pøͅləft (Hamont), pəløf (Amby), pələk (Lommel), het ronde dwarskussen was onbekend  pöllef (Helden/Everlo), Op \'ne versjlete pölf loge twee sjmoetsige kösses  pö:lf (Roermond), Verklw. pölfke  pölf (Venlo), pulfer: pøͅləfər (Ulestraten), pullover: pullover (Paal), pulm: paillem (Niel-bij-As), pellem (Neeroeteren), pelm (Bree), peͅlm (Opglabbeek), peͅləm (Grote-Brogel, ... ), peͅələm (Bree), pullem (Bocholt), pèlem (Opglabbeek), pèlləm (Opglabbeek), péllim (Gruitrode, ... ), pêllem (Opoeteren), pölm (Bree), pølm (Gerdingen), pøləm (Bree, ... ), pøͅlm (Beegden, ... ), pøͅlmə (Eupen), pɛlləm (Neerglabbeek), pɛlɛm (Lanaken), p‧øləm (Eupen), hoofdmatras of langwerpig onderkussen  pöllem (As, ... ), pölm (As, ... ), van peluw  pellem (Meeuwen), pulmer: peͅlmər (Rutten), slaapkussen: slōͅpkøsə (Eisden), traversin (fr.): travèrsèè (Leopoldsburg), voetpulf: vootpölf (Venlo) de kussensloop (waarin het hoofdkussen wordt gestoken) [ZND 17 (1935)] || een (hoofd)peluw || een hoofdpeluw (langwerpig kussen) [ZND B1 (1940sq)] || een kussensloop (van een hoofdkussen) [ZND B1 (1940sq)] || het langwerpig kussen dat op de matras en onder het eigenlijke hoofdkussen ligt (Fr. traversin) [ZND 27 (1938)] || hoofdkussen, peluw [ZND 01 (1922)] || hoofdpeluw || langwerpig rond hoofdkussen || Langwerpig, rond onderkussen onder het hoofdkussen (peul, pulling, uppeling, kopkussen) [N 79 (1979)] || onderkussen || onderkussen, peluw [ZND 02 (1923)], [ZND 17 (1935)] || peluw [SGV (1914)] || peluw onder hoofdkussen || peluw, onderkussen || schuine peluw III-2-1