e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
omtrek, omvang aanzien: aanzeen (Vlodrop), contoeren: contoere (Geleen), kòntōēr (Maastricht), kôntoehre (Herten (bij Roermond)), kant: kà-nt (As), ombouw: umbouw (Hoensbroek), omtrek: de oomtrèk (Doenrade), d⁄r ómtrèk (Klimmen), eumtrek (Hoeselt), omtrek (Born, ... ), omtrēk (Ophoven), omtrik (Brunssum), omtrèk (Eigenbilzen, ... ), omtrék (Beesel, ... ), omtréək (Schimmert), omtrêk (Schimmert, ... ), omtrɛk (Meeuwen), oomtrek (Beesel), oomtrék (Heel), oomtrək (Guttecoven), ōmtrek (Roermond), ŏmtrĕk (Geleen), umtrek (Blerick, ... ), umtrik (Epen, ... ), umtrèk (Eksel, ... ), umtrék (Amby, ... ), umtərrēk (Maastricht), ŭmtrèk (Nieuwenhagen), òmtrek (Roermond), òmtrĕk (Bree), òmtrèk (Echt/Gebroek), òòmtreik (Posterholt), ómtrek (As, ... ), ómtrèk (Heerlen, ... ), ómtrék (Grathem, ... ), ómtréék (Hulsberg), ômtrek (Reuver, ... ), ômtrèk (Ell, ... ), ômtrêk (Swalmen), ôomtréék (Swalmen), ömtrek (Maasbree, ... ), ømtreͅk (Houthalen), ùmtrek (Sevenum), m.  ‧øͅmtreͅ.k (Eys), mv.: -kë (zelden gebruikt)  úmtrèk (Tongeren), omvang: umvaang (Meijel), umvang (Heerlerbaan/Kaumer), um⁄vank (Bleijerheide, ... ), ômvang (Reuver), ömvang (Pey), úmvànk (Tongeren), profiel: perfiel (Weert), raam: raam (Merkelbeek), rond-alom: roontəlum (Maastricht), trendel: tringel (Waubach), umkreis (du.): um⁄krais (Bleijerheide, ... ) de hoofdlijn die de grenzen van een figuur uitmaakt en er de vorm van bepaalt [omtrek, omkant] [N 91 (1982)] || omtrek || omvang || omvang, omtrek III-4-4
omwalde akker afgemaakte grond: afgǝmaktǝ grōnt (Lommel), afgesloten akker: āfxǝslōtǝn akǝr (Lommel), akker in de wallen: akǝr in dǝ wɛl (Panningen), band: bānt (Geistingen), bāntj (Tungelroy), beemd: bē.mt (Hoensbroek), beschermde akker: bǝsxɛrmdjǝn akǝr (Hushoven), beschut stuk: bǝsxøt stø̜k (Heugem), bǝšø̄t štøk (Egchel), bleek: blēk (Kiewit), blok: blo.k (Genk), bluǝk (Genk, ... ), blūǝk (Genk), blǫk (Grazen, ... ), blǭk (Diepenbeek), bosgrond: bǭsgrǫnt (Opheers), boshaag: bøšhāx (Mechelen), bosland: bø̜šlant (Vliermaal), brok: bro.k (Zolder), gereende akker: gǝrē̜ndǝ akǝr (Kanne), haagkant: haxkant (Beringen), haagland: hāglant (Spalbeek), hof: hoǝf (Beverst), hōf (Baexem, ... ), hūf (Maaseik), hǫf (Herk-de-Stad), hǭf (Blerick, ... ), hofje: høfkǝ (Neerpelt), hø̄fkǝ (Ell, ... ), hø̜̄fkǝ (Venlo), ingesloten akker: ingesloten akker (Hamont), ingesloten labeur: ęŋgǝsløtǝ lābēr (Hasselt), ingesloten land: ęnxǝslǫu̯tǝ lānt (Gingelom), ingesloten stuk: engǝšlōtǝ stø̜k (Mechelen), engǝšlōtǝ štø̜k (Rothem), kamp: kamp (Boekend, ... ), kā.mp (Velden), kāmp (America, ... ), kampje: kɛmpkǝ (Maasmechelen, ... ), krom blok: krom blǫk (Tessenderlo), omgewalde grond: omgǝwęldǝ gront (Tessenderlo), omwald veld: ømwalt vɛ̄lt (Overpelt), omwalde akker: ømwaldǝn ākǝr (Overpelt), ømwɛldǝ akǝr (Baarlo), polder: pǫldǝr (Nederweert), schans: sxans (Beringen, ... ), sxǫns (Donk, ... ), šans (Maaseik, ... ), stuk in de heggen: støk en dǝ hęgǝn (Lommel), stuk in de wal: støk en dǝ wal (Lommel), toeveld: tǫu̯vɛlt (Hechtel), veld: vęlt (Leopoldsburg), vɛljt (Zonhoven), vɛlt (Lommel), veldje: vɛlǝkǝ (Meldert), warm stuk: wɛrǝm stø̜k (Wolder / Oud-Vroenhoven / Wiler) Een akker welke omsloten is door een akkerwal, een brede gracht of door bossen. [N 11, 2e; N 11, 2f; N 27, 3b; A 10, 4; monogr.] I-8
omweiden (op een) andere weide zetten: andǝr wē zɛtǝ (Meldert), ǫp ǝn ãnǝr wē̜i̯ zętǝ (Kermt), doorlaten naar een andere weide: dōrlǭtǝ nǭ ǝn andǝr wɛi̯ (Schimmert), herjagen: hęrjāgǝ (Lummen, ... ), hęrjǫgǝ (Beverst, ... ), hęrjǭgǝ (Hoeselt, ... ), hǝrjāgǝ (Spalbeek), hɛrjāgǝ (Donk, ... ), hɛrjāgǝn (Zolder), hɛrjǭgǝ (Hoeselt), ęrjāgǝ (Hasselt), herleiden: hęrlējǝ (Diepenbeek), hǝrlān (Tessenderlo), hertuieren: hęrtai̯ǝrǝ (Tongeren), hęrtø̜̄rǝ (Opheers), hɛrtai̯jǝrǝ (Tongeren), herweiden: hęrwējǝ (Wellen), hɛrwēǝn (Romershoven), herzetten: hęrzētǝ (Wellen), hęrzē̜tǝ (Hasselt), hęrzętǝ (Borgloon, ... ), hęrzɛtǝ (Beringen, ... ), hɛrzętǝ (Hoepertingen), hɛrzɛtǝ (Herk-de-Stad), ęrzętǝ (Velm), in een andere weide doen: en ǝn āndǝr wę dǫu̯n (Linkhout), in een andere weide jagen: ɛn ǝn ānǝr wē jǭgǝ (Oud-Waterschei), inscharen: enšǭrǝ (Ulestraten), naar de andere weide brengen: nō dǝ ānǝr wē brɛŋǝ (Gelieren Bret), nieuwe tuier geven: nø̜̄ǝn tø̜̄r giǝvǝ (Hasselt), ombrengen: ǫmbreŋǝ (Klimmen), omdoen: (de koeien worden) umgǝdē̜ (Oirsbeek), omdōn (Roosteren), ømdōn (Boshoven), ūndǭn (Boorsem), ǫmdōn (Buchten, ... ), omdrijven: umdrɛ̄jvǝ (Rotem), ømdrīvǝ (Tungelroy, ... ), ø̜mdrīvǝ (Panningen, ... ), ǫmdrīvǝ (Klimmen), omjagen: omjāgǝ (Tungelroy), ømjāgǝ (Boshoven), ø̜mjāgǝ (Baarlo, ... ), ǫmjāgǝ (Ell, ... ), ǫmjāgǝn (Grathem), ǫu̯mjāgǝ (Kinrooi), omlaten: ømlǭtǝ (Mechelen), omleggen: ømlēgǝ (Overpelt), ǫmlɛgǝ (Neerpelt), omleiden: ø̜mlɛjǝ (Panningen), omscharen: ømsxǭrǝ (Gennep, ... ), ømsxǭrǝn (Leunen), ømšārǝ (Maasniel), omspannen: ømšpanǝ (Eygelshoven, ... ), omweiden: õmwɛi̯jǝ (Melick), ømwɛi̯jǝ (Baarlo, ... ), ømwɛi̯ǝ (Wolder / Oud-Vroenhoven / Wiler), ømwɛi̯ǝn (Maastricht), ømwɛjǝ (Oost-Maarland), ø̜mwɛi̯ǝ (Tegelen), ø̜mwɛjǝ (Panningen), ǫmwęi̯ǝ (Horn, ... ), ǫmwɛi̯jǝ (Heerlerheide, ... ), omzetten: emzɛtǝ (Hasselt), umzętǝ (Opglabbeek), ømzetǝ (Epen, ... ), ømzitǝ (Oost-Maarland), ømzętǝ (Rekem), ømzɛtǝ (Heugem, ... ), ø̜mzē̜tǝ (Neerharen), ø̜mzɛtǝ (Baarlo), ǫmzetǝ (Meeswijk), ǫmzøtǝ (Bree), ǫmzø̜̄tǝ (Bree), ǫmzętǝ (Borgharen, ... ), ǫmzɛtǝ (Bocholt, ... ), ǫmzɛtǝn (Geistingen, ... ), ǫ̃mzɛtǝ (Limbricht), tuieren: tȳrǝ (Sittard), tø̜̄u̯ǝrǝ (Beringen), tø̜rǝ (Sint-Truiden), veranderen (van weide): vǝrāndǝrǝ (Sint-Truiden), vǝrānǝrǝ van wē (Genk), ˲fǝręndǝrǝ (Teuven), verleggen: vǝrlɛgǝn (Ospel), vǝrlɛ̄gǝ (Neerpelt), verplaatsen: vǝrplaǝtsǝ (Lommel), vǝrplātsǝ (Lanklaar), vǝrplātsǝn (Achel), verscharen: vǝrsxǭrǝ (Velden), vertuieren: vǝrtȳjǝrǝ (Neeritter), verweiden: vǝrwē̜i̯jǝ (Stokkem), vǝrwɛi̯jǝ (Oud-Caberg), vǝrwɛi̯ǝ (Horn, ... ), verzetten: vērzętǝ (Maasmechelen), vǝrzętǝ (Halen), vǝrzɛtǝn (Achel, ... ), voortdrijven: vø̄rdrē̜vǝ (Boekt Heikant), voortzetten: vørzɛtǝ (Boekt Heikant), vōrtzētǝ (Eisden) Het geregeld verplaatsen van vee. [N 3A, 11; monogr.] I-11
omzetten draaien: drājǝ (Venray), drēǝ (Bommershoven, ... ), drē̜n (Sint-Truiden), drē̜ǝ (Aalst, ... ), dręǝ (Montenaken), drɛjǝ (Horn), drɛ̄ (Lauw, ... ), drɛ̄n (Hasselt), drɛ̄ǝ (Gors-Opleeuw, ... ), herzetten: hɛr`zętǝ (Herk-de-Stad), keren: keren (Arcen), kiǝrǝ (Alken), kīrǝ (Maastricht), mengelen: (het geweekt brouwgraan wordt) gǝmęŋǝlt (Kerkom), omdraaien: emdrēǝ (Godschei), ømdrē̜ǝ (Buvingen, ... ), ømdrɛ̄ǝ (Alken, ... ), omkeren: ømkīrǝ (Kanne), omrijen: ømri-jǝ (Sevenum), omroeren: omrērǝ (Bree, ... ), omscheppen: emšepǝ (Bilzen), omscheppen (Maastricht), omšø̜pǝ (Kessenich, ... ), omšępǝ (As, ... ), omšōpǝ (Beek, ... ), ømšø̜pǝ (Boorsem, ... ), omschieten: omšētǝ (Ellikom, ... ), ømsxitǝn (Eksel, ... ), ømsxītǝn (Overpelt), ōmšētǝ (Stramproy), ǫmsxētǝn (Grote-Brogel), omzetten: emzętǝ (Berbroek, ... ), omzę ̞tǝ (Elsloo), omzętǝ (Beek, ... ), omzɛtǝ (Spaubeek, ... ), omzɛtǝn (Neer), umzętǝ (Oostham, ... ), ømzętǝ (Achel, ... ), ømzɛtǝ (Meerssen, ... ), ǫmzetǝ (Horn), onderzetten: ǫndǝrzętǝ (Duras), ǫnǝrzętǝ (Kozen), opbuigen: ǫp˱bȳgǝ (Horst), ǫp˱bø̜jgǝ (Stokkem), openbuigen: ōpǝbø̜jgǝ (Helden), ploegen: plōgǝ (Maasbracht), roeren: rȳrǝ (Rijkhoven), turf verwerken: turf verwerken (Ospel), verschieten: verschieten (Lommel), wenden: wenden (Arcen) De vormtafel verplaatsen, als een satz, een strook van de baan met een breedte van drie meter, was volgelegd. Zie ook de toelichting bij het lemma ɛdroogplaatsɛ.' [monogr.] || De zwaluwtanden met een tang omhoogbuigen. Zie ook de toelichting bij het lemma "zwaluwstaart". [N 66, 35a] || Het met de graanschop omkeren van het op de graanzolder uitgespreide graan. [JG 1a, 1b, 2c] || Het verleggen van de turven. De onderste worden boven en de bovenste worden onder gelegd. [I, 84] || Van de natte, kiemende gerst de onderste laag boven brengen. De invuller uit P 180 merkt op dat dit omzetten twee maal per dag geschiedt. Volgens de respondent uit L 210 maakt men hopen van ongeveer 25 cm hoogte om warmte, en daardoor broeiing te verwekken. [N 35, 11; N 35, 9; monogr.] I-4, II-11, II-2, II-4, II-8
onbelangrijk beetje: bietje (Klimmen, ... ), bietjə (Oirsbeek), bietsje (Vlodrop), bitje (Susteren), bitjə (Opglabbeek, ... ), bitsjke (Sittard), bĭĕtjə (Heerlen), bĭĕtsjkə (Heerlen), békə (Loksbergen), e bietje (Klimmen, ... ), ein bietje (Reuver), ein bietjə (Roermond), en bitje (Oirlo), è bietje (Sevenum), ə bitsjə (Maastricht), ⁄n bietje (Sevenum), ⁄n bitje (Meijel), beetje weinig: e bitsje wīēnig (As), dun: dun (Klimmen, ... ), enkele: eenkele (Tungelroy), gering: gering (Klimmen), get: gēt (Maastricht), gèth (Guttecoven), kiet: kīt (Eupen), kietje: ki.tškə (Eupen), kitjə (Eupen), koeveloek: koeveloek (Venlo), komt niet zo net: kumpt so nèj neet (Kapel-in-t-Zand), luttel: luttel (Montfort, ... ), min: men (Houthalen, ... ), min (As, ... ), minne (Geleen, ... ), minə (Heel), mīn (Heerlen, ... ), mín (Horst), (= min).  meen (Amby), ps. of toch omspellen: [min]?  mĭn (Pey), niet belangrijk: neet belangriek (Guttecoven, ... ), nit belangriek (Eys), nĭĕ bəlangrĭĕk (Meijel), niet de moeite waard: neet də meujtə weerd (Maastricht), neet te meute weert (Maastricht), niet gewichtig: neet gewichtig (As, ... ), niet gewichtig (Meeswijk), niet important: neet important (Maastricht), niet van belang: neet van belang (Amby), neët va belaank (Mheer), niet veel: neet veul (Grathem, ... ), neet vuul (Hoensbroek), niet wichtig: neet wichtig (Doenrade, ... ), nietelig: nieètelig (Doenrade), nietig: netig (Ophoven), nietig (Hoensbroek, ... ), niets te betekenen: nīeks tə bəteikənə (Reuver), niets waard: nieks waerd (Posterholt), niks w. (Wijlre), niks waard (Zonhoven), niks wjêt (Hoeselt), niks wéért (Thorn), niks wëërd (Born), niks: niks (Loksbergen, ... ), niks aan: nieks aan (Melick), niks aan de voet: niks aan de veut (Stein), niks om het lijf: nieks om ⁄t lief (Klimmen), niks op zich hebben: ny.ks ˂o.p˃ ze.x hā.n (Eys), niks te zeggen: nieks te zááge (Kunrade), niks te zeggen hebben: ny.ks tə zā.gə hā.n (Eys), niks waard: niks waard (Zonhoven), niks waird (Ell, ... ), niks weerd (Nieuwstadt), niks we͂rd (Velden), nutteloos: nutteloos (Vlodrop), ohne werde (du.): aone waerde (Klimmen), onbelangrijk: onbelangkriek (Geulle), onbelangriek (Horst, ... ), onbelangriēk (Ten-Esschen/Weustenrade), onbelangrijk (Hoensbroek, ... ), onbelangrik (Eigenbilzen, ... ), onbulangriek (Brunssum), onbəlangriek (Montfort), onbəlaŋrək (Meeuwen), oonbelangriek (Posterholt), oonbəlangriek (Maastricht, ... ), oonbəlàngriek (Maastricht), oͅnbəlaŋreͅk (Houthalen), ónbelangrik (Thorn), ónbəlangreik (Hulsberg), ónbəlangrie.k (Grathem, ... ), ónbəlàngrīēk (Susteren), ónbəlàngrĭĕk (Venlo), ônbelangriehk (Herten (bij Roermond)), ônbelangriek (Swalmen, ... ), onbenullig: onbeNULLig (Gulpen, ... ), onbəNULLich (Beesel), ònbeNULLig (Echt/Gebroek, ... ), ônbenNULLig (Venray), onbetekenend: oonbeteikenend (Maastricht), ongewicht: ongəwig (Schimmert), ōngewīch (Schimmert), ongewichtig: ongewiegtig (Maastricht), óngewiechtig (Maastricht), onnodig: ôonneudich (Swalmen), onnozel: onnuuzel (Weert), onwichtig: onwichtig (Blerick, ... ), onwiechtiech (Simpelveld), onwiechtig (Maasbree), onwiegtiech (Kerkrade), oonwĭĕchtəg (Maastricht), ŏnwīēchtieg (Nieuwenhagen), ónwichtig (Sittard), ónwĭĕchtich (Heerlen), prut: prət (Loksbergen), schraal: sjraol (Beesel, ... ), skraawl (Jeuk), schriel: sjriel (Beesel), smak: smak (Wellen), van geen belang: gĕn bəlang (Reuver), va gee belangk (Doenrade), va gee belank (Waubach), va gei belang (Klimmen), va gé belaank (Maastricht, ... ), va-gein belang (Guttecoven), van geen belang (Bree, ... ), van gein bəlang (Roermond), van gen belang (Reuver, ... ), van gèn belang (Oirlo), vá gèè bəláng (Epen), vâ géé belánk (Doenrade), van geen betekenis: gèn betiejkenis (Meijel), van gein beteikenis (Heythuysen), van gein bəteikənis (Urmond), van gên beteikenis (Beesel), van geen gewicht: van gei(n) gewicht (Neer), van geen importantie: ⁄t is váán gein im.pòrtàànsĭĕ (Maastricht), van geen tel: van gènnén têl (Eksel), van géne tel (Hoeselt), van geen tijd: van gènnén tɛət (Eksel), van geen waarde: gein wēērd (Schimmert), gièn weijde (Jeuk), gèn wèèrde (Meijel), ut hut gein weerdə (Maastricht), và ginə wééët (Nieuwenhagen), waardeloos: waardeloos (Blerick, ... ), waerdeloos (Oirsbeek), weerdeloos (Maastricht), wéérdeloos (Swalmen), wéérdəloos (Urmond), wéérdəlūūs (Opglabbeek), weinig: wainig (Neer), weanig (Lutterade), weenig (Oirsbeek), weinich (Beesel), weinig (Arcen, ... ), weīnig (Roermond), wei̞nig (Borgloon), wenig (Asselt, ... ), wennieg (Kerkrade), wennig (Bergen, ... ), wennəž (Vaals), wēīnig (Ospel), wēͅnix (Sint-Truiden), wēͅənəx (Loksbergen), wieenig (Schinnen), wieneg (Maastricht, ... ), wienig (Brunssum, ... ), wienix (Horst), wienəg (Maastricht), wieënig (Hoensbroek, ... ), wieənich (Hulsberg), wiēënig (Nieuwenhagen), winnich (Epen), winnieg (Kerkrade), winnig (Beringe, ... ), wiènig (Doenrade), wiêênig (Hoensbroek), wiënig (Geleen, ... ), wiənəx (Rekem, ... ), wīēi̯nig (Meterik), wīēnig (Amstenrade), wīē⁄nig (Waubach), wĭĕnig (Mheer), wjènich (Berg-en-Terblijt), wjènig (Schimmert), wuniŋ (Bree), wènnig (Meijel), wéiniŋ (Bree), wénex (Montzen), wénich (Hoeselt), wénig (Gennep), wénnich (Meijel), wéénig (Geleen, ... ), wínəx (Hasselt), wíëníg (Merkelbeek), wîenich (Heerlen), wîênig (Puth), wɛinəx (Meeuwen), w‧eͅnex (Eys), w‧iənex (Eys), ps. boven de \\ staat nog een lengteteken; deze combinatieletter is niet te maken.  wiēənix (Eys), ps. boven de ´ staat nog een `; deze combinatieletter is niet te maken.  wĕnnig (Heijen), ps. letterlijk overgenomen!  wieeenig (Neeritter), ps. niet omgespeld!  wiēēnig (Margraten), weinig betekenen: wénnig bətéékənə (Gennep), zonder belang: ein zaak zonder belang (Hoensbroek), zonder pretentie: zoonder pretensie (Maastricht), zonder waarde: zoenger wèèrd (Merkelbeek), zonger wèrd (Beesel) een voorwerp zonder waarde; een zaak van geen enkel belang [nietlig, nietigheid, dodeman, lacheding] [N 91 (1982)] || niet veel [luttel, min, schriel, weinig] [N 91 (1982)] || niet veel beduidend || van geen belang, niet belangrijk [ongewicht] [N 91 (1982)] || weinig [DC 39 (1965)], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m] III-4-4
onbeleefd astrant: astrant (Caberg, ... ), astra‧nt (Weert), ps. boven de à staat nog een lengteteken; deze combinatieletter kan ik niet maken/omspellen!  əstrànt (Maastricht), bot: bo.t (Eys), boet (Heel, ... ), bot (Amby, ... ), bŏt (Nieuwenhagen), bòt (Amstenrade, ... ), bót (Meijel, ... ), bôt (Heerlerbaan/Kaumer, ... ), botte boer (zn.): botte boer (Vaals), frech (du.): frèch (Epen), vrech (Beek, ... ), vrek (Ittervoort), gestrant: gestant (Jeuk), leich?: leich (Itteren), lomp: lomp (Beesel, ... ), loomp (Tungelroy), lŏmp (Venray), lo‧mp (Weert), lòmp (Sevenum, ... ), lômp (Ell, ... ), lömp (Horst), lomp-eweg: lómpəweg (As), onbehobbeld: onbehŏĕbeld (Voerendaal), onbeleefd: o.nbəl‧eͅaft (Eys), oenbelĕĕfd (Merkelbeek), onbelaef (Doenrade, ... ), onbelaef zien (Hoensbroek), onbelaefdj (Neer), onbelaefjd (Thorn), onbelaif (Maasniel, ... ), onbelaift (Melick), onbeleef (Maastricht, ... ), onbeleefd (Leopoldsburg, ... ), onbeleeft (Oirsbeek), onbeleeftj (Thorn), onbelefd (Gulpen, ... ), onbeleft (Noorbeek, ... ), onbeleëfd (Wijnandsrade), onbelèf (Hoeselt, ... ), onbelèèf (Eigenbilzen, ... ), onbelééft (Oirsbeek), onbəleef (Maastricht), onbəlèf (Montfort), onbəlèèf (Venlo), onbəlééf (Beesel), onbəlééft (Roermond), oombəleev (Maastricht), oonbeleef (Caberg, ... ), oonbelèf (Gronsveld), oonbelééf (Amby), oonbəleef (Maastricht, ... ), oonbəlèèfdj (Heel), ŏnbəlééft (Nieuwenhagen), ònbelaeft (Haelen), òònbelaeft (Posterholt), ónbeleef (Maastricht, ... ), ónbelèèfd zeen (Bree), ónbəlééf (Hulsberg, ... ), ónbəlêeft (Heerlen), ônbelaef (Venlo), ôonbəlééftj (Kelpen), onbeschoft: onbeschoef (Blerick), onbeschoeft (Maasbree), onbeschoft (Bunde, ... ), onbesjoef (Herten (bij Roermond), ... ), onbesjoeft (Meijel, ... ), onbesjoeftj (Neer), onbesjoft (Geleen), onbesjoofdj (Tungelroy), onbesjōēf (Guttecoven), onbesjòfdj (Tungelroy), onbuschoeft (Brunssum), onbəsjof (Maastricht), oonbeschöf (Wolder/Oud-Vroenhoven), oonbesjaof (Maastricht), oonbesjof (Caberg), ōnbeschoef (Horst), ŏĕnbəsjōēft (Opglabbeek), ónbesjóft (As), ónbəsjoef (Reuver), onfatsoenlijk: anversoenluk (Meijel), onfatsoenlik (Heythuysen), ŏnfatsŭŭnlik (Nieuwenhagen), ônfatsuunlik (Nunhem), ongebeed: ongəbiead (Sweikhuizen), ongegeneerd: ongəzjənijrt (Loksbergen), ongehobbeld: oengehobelt (Ubachsberg), ongepoetst: oongepôts (Gronsveld), ongeschoft: ongesjoef (Hoeselt), onjesjoeft (Kerkrade), ongesompeld: vgl. Sittard Wb. (pag. 281): óngesómpelt, onbeschaafd of onbehouwen. Zie ook: ónbesómpeld.  ongesompeld (Geleen), onvriendlijk: o.nvrø.ntlex (Eys), stom: sjtŏm (Geleen), stom (Meeuwen), stom-eweg: stóməwég (As), stomme ezel: stommen iëzzel (Vlijtingen), zonder manieren: zónner mənēre (As) niet wellevend, handelend in strijd met de beleefdheid [onbeleefd, bot] [N 87 (1981)] III-3-1
onbeschaafd astrant: astrant (Caberg, ... ), beestachtig: bīēstechtig (As), boerachtig: boeretig (Geleen, ... ), boeréchtig (Tienray), boerətig (Sweikhuizen), boorechtig (As, ... ), bōēretig (Nieuwenhagen), In Maastricht Wb. (pag. 42) sub boerachtig.  boeretig (Maastricht), boerig: boerig (Bunde), boers: boers (Geulle, ... ), boors (Bree), bōērs (Maastricht, ... ), bōōrs (Sevenum), bot: bot (Schimmert), bòt (Grevenbicht/Papenhoven), bót (Epen), grof: graof (Merkelbeek), loebas (zn.): (= onbeschoft).  loebas (Meeuwen), lomp: loemp (Jeuk, ... ), lomp (Beesel, ... ), loomp (Caberg, ... ), loömp (Vaals), lōmp (Nieuwstadt, ... ), lŏĕmp (Loksbergen), lŏmp (Meerlo, ... ), lo‧mp (Weert), lòmp (Echt/Gebroek, ... ), lòòmp (Posterholt), lómp (Born, ... ), lômp (Ell, ... ), lôomp (Kelpen), lompe boer: lompe boer (Eksel), nut: nut (Beesel, ... ), onbeholpen: onbehollepe (Maastricht), onbehouwen: onbehouwe (Valkenburg), onbeschaafd: ónbesjáf (Susteren), onbeschoft: onbeschoef (Blerick, ... ), onbeschof (Amby, ... ), onbeschoft (Gulpen, ... ), onbeschuft (Haler), onbeschôft (Schimmert), onbesjoef (Valkenburg), onbesjoeft (Melick, ... ), onbesjoeftj (Neer), onbesjoft (Geleen, ... ), onbesjoofdj (Tungelroy), onbesjŏĕf (Voerendaal), onbesjòft (Ittervoort), onbesjóf (Maastricht), onbəschoft (Montfort), onbəsjof (Maastricht), oombəsjóv (Maastricht), oonbesjoeft (Mheer), oonbesjof (Maastricht), oonbəsjoef (Kapel-in-t-Zand), oonbəsjóf (Maastricht), ŏnbesjŏf (Geleen), ŏnbəsjoeft (Nieuwenhagen), ònbesjoef (Oirsbeek), ònbesjoefd (Klimmen), ònbesjoeft (Haelen), ónbeschóft (Gennep, ... ), ónbesjoef (Hulsberg), ónbesjóf (Maastricht, ... ), ónbəschōēf (Venlo), ónbəsjóf (Urmond), ónbəsjóft (Meijel), ônbeschoef (Venlo), ônbeschôft (Oirlo), ônbesjoeft (Nunhem), Zo wordt het ook wel genoemd.  onbeschòft (Venray), ongebeden, een ~: vgl. Sittard Wb. (pag. 278): óngebeede, ruwe, harde kerel.  ongebiedə (Oirsbeek), ongebeed: ongebieëd (Wijlre), oongebajd (Gronsveld), vgl. Sittard Wb. (pag. 278): óngebeet, ruw, hard; niet gebet, zie beeë. [pag. 35: beeë, betten].  ongebaed (Beek), ongebeend: o.ngəb‧iənt (Eys), ongehobbeld: oengehobelt (Ubachsberg), ongehòbbelt (Doenrade), óngəhŏĕbbəlt (Heerlen), óngəhŏĕbəlt (Amstenrade), ongelikte mens (zn.): oongəliktə mins (Maastricht), ongemanierd: ongemeneerdj (Weert), ongeschoft: o.ngəšu.ft (Eys), ongeschoefdj (Montfort), ongesjoef (Hoeselt), ongesjoefd (Gulpen), ongesjof (Geulle), óngəsjŏĕft (Heerlen), ongesompeld: vgl. Sittard Wb. (pag. 281): óngesómpelt, onbeschaafd of onbehouwen. Zie ook: ónbesómpeld.  ongesompeld (Geleen), ongetrokken: vgl. Sittard Wb. (pag. 282): óngetrokke, onopgevoed.  ongetrokke (Voerendaal), onnut: vgl. Sittard Wb. (pag. 282): ónnöt, vuil, smerig; klemtoon op -nöt.  onnöt (Voerendaal), ordinair (fr.): ordineir (Maastricht), ruw: rauw (Eys, ... ), raw (Hoeselt), rĕŭw (Vlijtingen), roew (Beesel, ... ), roewe (Stein), roow (Blerick), rōēw (Valkenburg), rōͅ.u̯ (Eys), ps. boven de ò moet nog een lengteteken staan; deze combinatieletter kan ik niet maken/omspellen!  ròw (Nieuwenhagen), schoft: sjoeft (Meijel) ruw, niet beschaafd [lomp, loer, boers, onbeschoft, nut] [N 87 (1981)] III-3-1
onbeschaamd <omschr.> geen schaamte hebben: gein scheemde (Maastricht), gein schēēmde hŭbbe (Schimmert), gein sjeimte (Bunde), gen schaamte hebbe (Hoensbroek), ging schamde han (Heerlerbaan/Kaumer), zonder schēīmte (Amby), <omschr.> geen schaamte in hebben: geng sjemde in höbbe (Noorbeek, ... ), geng sjèmde ien hebbend (Gronsveld), g‧eͅŋ šeͅ.mdə ē.n hā.n (Eys), <omschr.> wie een hond: wi-j nen hónd (As), <omschr.> zich nergens voor schamen: zich nörges vur schaame (Maasbree), zich nörges vur schame (Oirlo), assurant: essəraant (Vlijtingen), Van Dale: assurant, (veroud.) astrant.  assurant (Gulpen), astrant: asstrant (Nieuwstadt), astraant (Hoeselt, ... ), astrand (Meeuwen), astrant (Caberg, ... ), astrant zeen (Bree), astra‧nt (Weert), àstrànt (Maastricht), ástránt (Heel), (Eijsden!).  esjtraant (Noorbeek), beschaamd: besjeimp (Vlodrop), bijdehand: bij de hand (Meeuwen), bot: bòwt (Susteren), brutaal: brutaal (Merkelbeek), ekstrant: ekstrant (Gulpen, ... ), frank: vrànk (Loksbergen), frech (du.): vrèk (Gennep), vrég (Stein, ... ), hondsachtig: hóndsèchtig (As), lomp: lòmp (Venray), onbenullig: onbenulig (Meijel), onbeschaamd: o.nbəša.mpt (Eys), onbeschaamd (Born, ... ), onbeschaamp (Montfort), onbeschamd (Meerlo), onbescheamd (Eys), onbescheemd (Brunssum), onbeschĕĕmp (Geleen), onbeschámd (Tienray), onbesjaamd (Maasniel, ... ), onbesjaamdj (Neer), onbesjaamjd (Thorn), onbesjaamp (Reuver), onbesjaamt (Doenrade), onbesjaamtj (Thorn), onbesjaemd (Schinnen), onbesjeeëmd (Voerendaal), onbesjemd (Kesseleik), onbesjemp zin (Schimmert), onbesjeëmd (Schaesberg, ... ), onbesjämd (Schinnen), onbesjèèmd (Eigenbilzen), onbesjèèmp (Geulle), onbeskaomd (Jeuk), onbəshjèmt (Montfort), onbəsjaomt (Nieuwenhagen), onbəsjāmt (Meeuwen), onbəsjēēmt (Schinnen), onbəsjéémt (Urmond), oonbesjeemp (Caberg), oonbəsjeemp (Maastricht, ... ), unbesjemd (Vaals), unbesjèmt (Wijlre), ònbesjaamdj (Echt/Gebroek), ónbesjaamd (As), ónbesjaemd (Klimmen), ónbesjamt (Epen), ónbesjeemp (Maastricht), ónbəscháámp (Venlo), ónbəsjèèmt (Heerlen), ónbəsjèəmt (Amstenrade), ôonbesjââmp (Swalmen), onbeschoft: onbeschoeft (Maasbree), onbesjoef (Kapel-in-t-Zand), onbesjoefdj (Nunhem), onbesjoeft (Haelen), onbesjoeftj (Herten (bij Roermond)), onbesjòft (Ittervoort), oonbesjoof (Maastricht), ónbesjóf (Maastricht, ... ), ónbesjóft (As), ónbəsjóeft (Meijel), ônbeschoef (Venlo), ongebeed: vgl. Sittard Wb. (pag. 278): óngebeet, ruw, hard; niet gebet, zie beeë. [pag. 35: beeë, betten].  ongebaed (Beek), ongegeneerd: oongəsjəneerd (Maastricht), ongemanierd: ongemeneerdj (Weert), ongeschoft: ongesjoef (Waubach), onjesjoeft (Kerkrade), ongesompeld: vgl. Sittard Wb. (pag. 281): óngesómpelt, onbeschaafd of onbehouwen. Zie ook: ónbesómpeld.  ongesŏmpeld (Geleen), onverschaamd: onversjéémt (Oirsbeek), ónversjaemp (Sittard), ordinair (fr.): ordinair (Geleen), strant: strant (Ell, ... ), strant zien (Maastricht), van schapengrauw zijn: vgl. Meerlo-Wanssum Wb. (pag. 245): schaopegrauw, van schaopegrauw zien, verhard zijn, ongevoelig zijn. [schaop schaap]  van schoape groaw zien (Venray), wreed: vrieje (Posterholt) geen schaamte hebbend [(zeer) brutaal, astrant, frech, vrank, frank] [N 87 (1981)] || geen schaamtegevoel hebbend [ekstrant, onbeschaamd] [N 85 (1981)] III-3-1
onbeschilderde klomp blanke klomp: blaŋkǝ klomp (Sevenum), gewone klomp: gǝwūǝn klōmp (Hamont), werkhool: wɛrkhōl (Tessenderlo) Klomp zonder verflaag. Onbeschilderde klompen werden doorgaans op werkdagen gedragen. Zie ook het lemma ɛwerkklompɛ.' [N 97, 147] II-12
onbetrouwbare koopman <omschr.> die springt dich in de nak: dee sjpringt dich i-gen-nak (Hoensbroek), <omschr.> niet veel goede lamp hebben: Opm. zie ook antwoord bij vraag 51!  neet vööl gode lamp höbbe (Oirsbeek), aftroggelaar: ps. omgespeld volgens Frings.  āftreͅgəlijər (Hasselt), afzetten (ww.): afzetten (Achel), afzetter: ps. omgespeld volgens Frings.  āfseͅtər (Stokkem), āfzɛtər (Rotem), ōͅfsetər (Rosmeer), bedriegen (ww.): bedriegen (Achel), bedrieger: bedrèger (Heerlen), Opm. zie ook antwoord bij vraag 51!  ene bedreeger (Oirsbeek), Opm. zo wordt het ook genoemd.  bedreeger (Waubach), ps. omgespeld volgens Frings.  bədreͅjgər (Hasselt), beschijten (ww.): besjiete (Echt/Gebroek), beschijter: beschieter (Milsbeek, ... ), enne beschieter (Middelaar), beschijterd: beschietert (Roosteren), bezeiklap: bezeiklap (Guttecoven), charlatan (fr.): ps. omgespeld volgens Frings.  šarlətāŋ (Stokkem), deugeniet: ps. omgespeld volgens Frings.  døͅi̯gənit (Halen), deugniet: ps. omgespeld volgens Frings.  d"xnit (Niel-bij-St.-Truiden), flessentrekker: flessentrekker (Maastricht), foetelaar: foetelaer (Klimmen), foeteleer (Hoensbroek), foeteler (Mechelen), inne fōēteleer (Hoensbroek), Algemene opmerking: invuller noteert als spellingssyteem Veldeke, maar het is gewoon in het Nederlands genoteerd en heb het daarom letterlijk overgenomen (dus niets omgespeld!).  foeteleèr (Welten), Opm. zie ook antwoord bij vraag 51!  ene foetelaer (Oirsbeek), ps. invuller heeft geen spellingssyteem genoteerd, dus letterlijk overgenomen (niet(s) omgespeld!).  fōēteler (Waubach), ps. letterlijk overgenomen (dus niet omgespeld!).  fōētelaer (Puth), ps. letterlijk overgenomen (dus niet(s) omgespeld!).  unne fōēteleer (Mechelen), ps. omgespeld volgens Frings.  nə fudəleͅr (Peer), ənə fūtəleͅr (Teuven), foetelenkramer: Algemene opmerking: invuller noteert als spellingssysteem Veldeke, maar met een vraagteken erachter; de lijst is gewoon in het "Nederlands"ingevuld en heb het daarom maar letterlijk overgenomen (dus niet omgespeld!).  foetele-krieëmer (Ulestraten), foezelaar: eine foesjelair (Schimmert), foezer: vgl. Sittard Wb. (pag. 103): fósjer, knoeier.  foesjer (Heerlen), foezerd: Algemene opmerking: invuller twijfelt over het spellingssysteem (Veldeke). Aangezien de lijst normaal (dus in gewoon Nederlands) is ingevuld, heb ik de lijst letterlijk overgenomen, dus niet(s) omgespeld!  ’n foetsjerd (Eijsden), fou (fr.): ps. omgespeld volgens Frings.  nə fu (Halen), guit: ps. omgespeld volgens Frings.  gōt (Zelem), goͅu̯t (Halen), halcot (wa.): ps. omgespeld volgens Frings.  halkuti (Wellen), halkətī (Wellen), hàlkətī (Opheers), ən hālkəti (Wintershoven), hampelenman: [hampel = handvol, rk]  hampelemanne (Ell), hoddelskramer?: Algemene opmerking: invuller noteert als spellingssysteem Veldeke, maar met een vraagteken erachter; de lijst is gewoon in het "Nederlands"ingevuld en heb het daarom maar letterlijk overgenomen (dus niet omgespeld!).  hoddelskrieëmer (Ulestraten), hoetelaar: ps. niet omgespeld! Boven de ë staat nog een ?; deze combinatieletter is niet te maken/om te spellen.  hoetelĭër (Heythuysen), Van Dale: hoddelen, (gew.) knoeien; onhandig te werk gaan; -ongehuwd samenleven.  eine hoddelair (Schimmert), vgl. Heerlen Wb. (pag. 329): hóddelskriëmer, sloddervos.  hoodeleer (Heerlen), hoetelder: ps. letterlijk overgenomen.  ennen hoe.telder (Panningen), jodenstreken veil hebben: dië haat juude sjtrīēk veil (Hoensbroek), jood: det is ⁄ne Joed (Baarlo), eine joed (Baarlo), eine jud (Valkenburg), enne jud (Oirlo), joed (Velden, ... ), joewd (Nunhem), jud (Houthem, ... ), vertroe ’m neit, ’t is eine jud op sjnieer (Sittard), ps. omgespeld volgens Frings.  joi̯t (Rosmeer), jut (Ophoven, ... ), jū(ə)t (Bocholt), jūd (Waterloos), jy(3)̄t (Opglabbeek), jyd (Opglabbeek), nə j"ət (Hasselt), ⁄jūt (Boekt/Heikant), judas: ps. omgespeld volgens Frings.  jy(3)̄das (Opglabbeek), karrenspringer: ps. omgespeld volgens Frings.  karəspreŋər (Lommel), klommelaar: ps. invuller twijfelt over dit antwoord!  klommelaer (Sittard), klootmarchand (<fr.): ps. omgespeld volgens Frings.  klūtmaršō (Hoeselt), klootpie: ps. omgespeld volgens Frings.  klūtpī (Hoeselt), knoeierd: knooiert (Sittard), koetelaar: koeddeléér (Klimmen), koedeleer (Heerlen), kramer: eine krejmer (Born), ene kremmer (Jabeek), kremer (Maasniel), kremmer (Grathem), kriemer (Maastricht), kréəmər (Holtum), krîêmer (Beegden), ’nn krièmer (Geulle), ps. letterlijk overgenomen (dus niet(s) omgespeld!).  kriĕĕmer (Schimmert), ps. omgespeld volgens Frings.  krējəmər (Rummen), kri~ʔmər (Bocholt), ps. omgespeld volgens Frings. Het -tekentje heb ik letterlijk overgenomen.  ⁄krømər (Neerpelt), krammes: krammes (Grevenbicht/Papenhoven), vgl. Sittard Wb. (pag. 196): krammes, vuilpoes; kramsvogel, Turdus pilaris.  krammes (Klimmen), lichte jong: ps. omgespeld volgens Frings.  ənə lextə joŋ (Waterloos), lichte vogel: ps. omgespeld volgens Frings.  lextə vōgəl (Hamont), lorejas: Van Dale: lorejas, (gew.) deugniet, schelm; leegloper, lomperd.  loͅu̯rəjas (Herk-de-Stad), luiszak: ps. letterlijk overgenomen (dus niet omgespeld!).  lōēszak (Klimmen), moesjiemasjie: [Bargoens?, rk]  móetsjiemachie (Sint-Truiden), Ook móetsjiemachie.  móesjiemasjie (Sint-Truiden), vgl. Sint-Truiden Wb. (pag. 171): móesjiemasjie, ook móetsjiemachie, koopman (pejoratief).  musə māxi (Velm), naakse buidel: (= lege buidel).  naakse bujel (Maasniel), niet te vertrouwen (bn.): ps. omgespeld volgens Frings.  əeͅs nētəvərtruwə (Teuven), niks op de noten hebben: haet nieks op de nööt (Klimmen), onbetrouwbaar (bn.): onbetroewbaar (Klimmen), ps. omgespeld volgens Frings.  əeͅs oͅnbətruwbār (Teuven), onbetrouwbare, een ~: eine ónbetroewbare koupman (Roermond), ps. letterlijk overgenomen (dus niet omgespeld!).  een onbetrōēbaar persōēan (Jabeek), onvertrouwbaar (bn.): onvertroebaar (Hoensbroek), oplichter: eine oplichter (Roosteren), opliechter (Maastricht), óplichter (Milsbeek, ... ), plakkop: plakkop (Kerkrade), poffer: ps. omgespeld volgens Frings.  pofər (Smeermaas), prengel: Van Dale: prengel, (gew.) 1. vlegel, lomperld; (elders) nietig, tenger ventje; -2. prengelaar.  prengel (Nunhem), prullenman: ps. omgespeld volgens Frings.  prøͅləman (Sint-Truiden), ruiselaar: Opm. alles kopen en verkopen.  roesjeleer (Herten (bij Roermond)), schelm: ps. omgespeld volgens Frings.  sxeͅləm (Halen), schoft: eine sjōēf (Swalmen), schuldjas: schöldjas (Maastricht), schurger: sjörger (Reuver), sjachelaar: sjachelaer (Sittard), sjacheleer (Roermond), sjachelère (Wolder/Oud-Vroenhoven), sjaggeleer (Weert), ps. omgespeld volgens Frings.  sxaxəlēͅr (Mechelen-aan-de-Maas), šaxəler (Maaseik), šaxəlēͅr (Gelieren/Bret, ... ), šaxəleͅr (Zichen-Zussen-Bolder), sjachelaartje: sjachəlaerkə (Holtum), sjachelderd: vgl. Meijel Wb. (pag. 109):schachelderd, sjacheldert - scheldwoord voor een weinig koopkrachtige en onbetrouwbare koopman.  sjacheldert (Meijel), sjacheraar: sjachereer (Herten (bij Roermond)), sjacherèèr (Urmond), sjacherêêr (Hoensbroek), sjagerieër (Neeritter), ps. omgespeld volgens Frings.  šaxərēͅr (Lanklaar), šāxərēr (Velm), sjoemelaar: sjoemeläer (Heerlen), sjofele cadet (<fr.): sjofele kedet (Venlo), slechte betaler: ⁄ne sjlegte betaler (Tegelen), slechte mens: ps. omgespeld volgens Frings.  nə sleͅxtə mens (Zelem), smous: ps. omgespeld volgens Frings.  smōͅws (Lommel), smūs (Borgloon), smø͂ͅu̯əs (Spalbeek), ⁄smōͅu̯s (Boekt/Heikant), spinselaar: ps. letterlijk overgenomen (dus niet(s) omgespeld!).  schpênseler (Schimmert), tokker: ps. omgespeld volgens Frings. Boven de "#"(omgespeld: #) staat nog een ~; deze combinatieletter is niet te maken/om te spellen en heb alleen de "#"omgespeld.  toͅ~kər (Kermt), trengelaar: ps. omgespeld volgens Frings.  trəŋəliər (Halen), tuis: ps. omgespeld volgens Frings.  ⁄tūs (Boekt/Heikant), tuiser: toesser (Grathem), ps. letterlijk omgespeld volgens Frings.  toͅu̯wsər (Lummen), ps. omgespeld volgens Frings.  tōͅšər (Halen), tusər (Kermt, ... ), tušər (Val-Meer), tūsər (Borgloon, ... ), ⁄tōͅu̯zər(s) (Boekt/Heikant), ps. omgespeld volgens Frings. Boven de Ë staat nog een ´; dit tekentje heb ik niet meegenomen in de omspelling!  tūsər (Ketsingen), tuister: ps. omgespeld volgens Frings.  tustər (Zolder), varken: a verke (Nuth/Aalbeek), vaurien (fr.): vgl. Niel-bij-Sint-Truiden Wl. (pag. II.440): vareng [var@]], 1. deugniet; -2. luiaard. Fr. vaurien.  vāriŋ (Opheers), verneuker: eine verneuker (Baarlo), voddelenboer: fóddelebōēr (Roermond), voddelenkramer: fóddelekre:mer (Roermond), voddelekriēmer (Reuver), vgl. Herten-bij-Roermond Wb. (pag. 122): fôddellekrieëmer, voddenkoopman.  foddelekriêmer (Herten (bij Roermond)), voddelskerel: vgl. Sittard Wb. (pag. 102): folldelskael, voddenman; prulvent.  foddelskael (Klimmen), voddenkramer: ps. omgespeld volgens IPA.  voͅdəkrīəmər (Rotem), voddenman: ps. omgespeld volgens Frings.  voͅdəman (Diepenbeek, ... ), voͅdəmoən (Rekem), voddenvent: ps. omgespeld volgens Frings.  nə voͅdəveͅnt (Hasselt), voͅdəveͅnt (Bocholt, ... ), ps. omgespeld volgens IPA.  voͅdəveͅnt (Rotem), voorsnijder: WNT: voorsnijder, 3. bep. soort koopman (met minder gunstige bijgedachte).  veursnijer (Grathem), weinig adem hebben: (oam = adem).  dèë hat wieënig oam (Hoensbroek), weinig op de noten hebben: he haad wieënig op de neuëd (Hoensbroek), windhandelaar: Opm. betekent: windhandelaar?).  eine wingkhandelaer (Tegelen), zwendelaar: WNT: zwendelen (I) -zwindelen-. Uit (jidd.) hd. schwindeln of uit eng. swindle (waarvan de vroegste bewijsplaats echter, zij het weinig, jonger is (1782) dan die van het Ndl. (1775)).  schwiendeléér (Mechelen) Inventarisatie uitdrukkingen voor: scheldwoorden of misprijzende woorden kent uw dialect voor een weinig koopkrachtig en onbetrouwbaar koopman [kremmer, toesser, ruilebuiter, voorsnijer?] [N 21 (1963)] || koopman (pejoratief) || voddenkoopman III-3-1