e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
onevenwichtig niet gelijk van gewicht: niǝ gǝlę̄k ˲va gǝwext (Lummen), niet wichtig: ni wextex (Meijel), onbalans: ǫnbalans (Herten), onevenwicht: onevenwicht (Lummen, ... ), onwichtig: ǫnwextex (Leunen, ... ) Ongelijk van gewicht, van dracht, gezegd van de twee helften van een roede. [N O, 7q] II-3
onfatsoenlijk gemeen: gemêne (Beverlo), gəmèèn (Loksbergen), lomp: lomp (Urmond), mottig: mòtəg (Loksbergen), niet fatsoenlijk: neet fetsuunlik (Nunhem), niet gepermitteerd: neettepermiteere (Maastricht), niet richtig (du.): néét richtig (Wijlre), onbehoorlijk: onbehuurlik (Weert), onbehouwen: oenbehauwe (Merkelbeek), onbeschoft: ónbesjóf (Maastricht), ónbəsjoef (Kapel-in-t-Zand), oneffen: ónèffe (Sittard), onfatsoendelijk: onfatsuungelich (Gulpen), onfetsoendelik (Geulle), onfətsoe.ndələk (Kelpen), oonfetsoendelik (Gronsveld), oonfətsoendəlik (Maastricht), oonfətsoundələk (Maastricht), ònfatsoendelik (Caberg), ónfetsoendelik (Maastricht), ônfatsoendelik (Venlo), onfatsoenlijk: au̯fatsynlex (Eupen), au̯fazynlex (Eupen), ĕnfétsoenlik (Geleen), o.nfats‧unləx (Eys), onfatseunlijk (Montfort), onfatsoenlek (Eksel, ... ), onfatsoenlijk (Eigenbilzen, ... ), onfatsoenlik (Beesel, ... ), onfatsoenlək (Montfort), onfatsoeulik (Neer), onfatsoonlik (Maastricht), onfatsuunlik (Reuver), onfatsünlig (Waubach), onfetsuunlijk (Swalmen), onfetsûnlik (Bree), onfutsoenlik (Tungelroy), ontfatseulik (Voerendaal), oonfetsoenlik (Maastricht), oonfetsounelik (Maastricht), oonfutsoenluk (Maastricht), oonfátsoenlək (Maastricht), oonfətsūūnlik (Heel), oonfətsòjnlik (Maastricht), ōnfàtsoenlik (Roermond), ŏnfàtsūūnlig (Nieuwenhagen), oͅnfatsynlex (Eupen), unfatsoenlik (Thorn), unfatsôênlik (Schimmert), ònfatsoenlijk (Venray), ònfetsoenlik (Haelen), òònfatsoenlik (Posterholt), ónfatsoenlik (Thorn), ónfatsŏĕnlik (As), ónfatsünlig (Heerlen, ... ), ónfatsünlik (Heerlen), ónfetsoenlik (Maastricht), ónfàtsoenlik (Gennep), ónfàtsŭŭnlich (Heerlen), ónfátsŏĕnlik (Venlo), ónfətsŏĕnlək (Hamont), ónfətsūūnlək (Amstenrade), ônfatsoenlək (Reuver), ônfetsoenlek (Oirlo), ônfêtsoe:nlijk (Herten (bij Roermond)), ôonfàtsûûnlek (Swalmen), ongemanierd: ongemanierd (Meeuwen), ongemanneerd (Schinnen), ongemanneert (Doenrade), ongemeneerd (Beek), ongemeneerdj (Ell), ongemènneert (Sevenum), ongeməneert (Beesel), oongemaneerd (Caberg), oongəməneert (Maastricht), ŏngəmànēērt (Nieuwenhagen), òngemeneerd (Sevenum), òngemenjeerdj (Echt/Gebroek), óngemeneerd (Maastricht), óngemàneerd (As), óngəmanîêt (Epen), ongepast: opgepasj (Weert), ōngepas (Caberg), ongepermitteerd: ongepermittiertj (Weert), ¯t Is óngepérmetie.rd hoe hïj tègge zien é.lders uutvie.l  óngepérmetie.rd (Gennep, ... ), ongepoetst: oongepoetst (Mheer), ōngepōts (Caberg), ordinair: ordineer (Maastricht), smerig: smérig (Meijel), smérrəch (Meijel), Hal die smèrrige weurd bij ów  smèrrig (Gennep, ... ), vies: feis (Maastricht), fiës (Maasbree), fīēs (Maasbree), vie:s (Herten (bij Roermond)), vies (Eigenbilzen, ... ), viĕs (Brunssum), vīēs (Geleen, ... ), vîês (Schinnen, ... ), ⁄ne vieze (Lutterade) immoreel || in strijd met het fantsoen, met de goede manieren [vies, onfatsoenlijk] [N 85 (1981)] || onbehoorlijk || onfatsoenlijk III-1-4
ongaar stuk deeg bank: baŋk (Tegelen), bāŋk (Ottersum), derf: dęrf (Zepperen), dęrǝf (Hasselt), dɛrf (Bocholt, ... ), dɛrv (Neerpelt), dɛrǝf (Lommel), tɛrf (Bevingen), derf van binnenst: dęrf van bønǝs (Bilzen), geklonterd: gǝklǫntǝrt (Koersel), gekweernd brood: gǝkwērt brōǝt (Maasbracht), geslijmd: gǝslīmdj (Tungelroy), geweid: gǝwē̜dj (Tungelroy), half gaar: hāf gār (Geulle), klef: klɛf (Arcen), klets: klɛtš (Geleen), knets: knętš (Herten), knɛtš (Koningsbosch), kwast: kwast (Melveren), kweernt: kwē.rt (Melick), kwērt (Swalmen), niet gaar: nēt gār (Cadier), niet genoeg gerezen: nēt gǝnōx gǝrēzǝ (Blerick), ondoorbakken: ondørbakǝ (Munsterbilzen), ondoorbakken brood: ondurbakǝ brut (Genk), riem: riǝm (Reuver), rēm (Eijsden, ... ), rīm (Beverst), riempje: remkǝ (Helden), sik: sek (Kwaadmechelen), slijpsteen: šlīpštę.jn (Melick), te week: tǝ wēk (Zepperen), wei: wē̜j (Tungelroy), ziel: .zī.l (Waubach), ziel (Nuth), zil (Meijel, ... ), zięl (Beek), ziǝl (Amstenrade, ... ), zēl (Brunssum, ... ), zīl (Kaalheide, ... ), zīǝl (Heerlen, ... ) Ongaar stuk deeg in het gebakken brood. Vaak zit er een inzinking in het brood als gevolg van dat verschijnsel. Er is een aantal benamingen dat specifiek duidt op "ongaar stuk deeg", een ander aantal duidt op brood met een ongaar stuk deeg", een ander aantal duidt op brood met een ongaar stuk deeg erin, en een derde groep benamingen is bijvoeglijk van aard en zegt iets over de oorzaak van het ontstaan van zo''n ongaar stuk of zegt iets over de toestand van het brood, als een ongaar stuk deeg erin zit. [N 29, 68a; N 29, 68b; monogr.] II-1
ongebleekte baalkatoen baal: bowǝl (Hoepertingen), baalkatoen: balkatun (Herderen), balkǝtown (Hoepertingen), balkǝtȳn (Opglabbeek), balkǝtǫwn (Bilzen, ... ), bālkǝtuwn (Neerpelt) Ongebleekt katoenen weefsel. Volgens de informanten van L 416 en Q 83 wordt deze stof gebruikt voor de bereiding van lakens. [N 62, 89a; N 62, 77; N 62, 98, N 62, 75e; 59, 201] II-7
ongebluste kalk bluskalk: bløskalǝk (Zepperen), blø̜skalǝk (Herten), gekraakte kalk: gǝkraktǝ kalǝk (Lommel), kalk voor te lessen: kalǝk ˲vør tǝ lɛsǝ (Sint-Truiden), kalkknoden: kalǝkknø̜̄ (Waubach), kalksteen: kalǝkstīn (Kaulille), kalǝkštēn (Rijckholt), klontkalk: klontjkalǝk (Heythuysen), klotkalk: klotkal(ǝ)k (Sint-Truiden), klotkalǝk (Genk, ... ), klǫtkalǝk (Ell, ... ), klottenkalk: kløtkālǝk (Limmel), klǫtǝkalǝk (Bevingen), kluitkalk: kluitkalk (Montfort), klytkalǝk (Ottersum, ... ), klȳtkalǝk (Beek, ... ), kløtjkalǝk (Meijel), klūtkalǝk (Helden), leskalk: leškalǝk (Mesch), lęjskalǝk (Wellen), lęskalǝk (Leuken), ongebluste kalk: ongebluste kalk (Schinveld), ongǝblø.s˱dǝ kālǝk (Heugem), ongǝbløstǝ kalǝk (Berverlo, ... ), ongǝbløs˱dǝ kalǝk (Kuringen, ... ), ongǝbløštǝ kalǝk (Boorsem, ... ), ongǝblø̜stǝ kalǝk (Sittard), ongǝblø̜s˱dǝ kalǝk (Maastricht, ... ), ongǝblø̜š˱dǝ kalǝk (Uikhoven), oŋgǝbløs˱dǝ kalǝk (Achel), oŋgǝblø̜stǝ kalǝk (Roosteren), ǫngǝbløstjǝ kalǝk (Tungelroy), ǫngǝbløstǝ kalǝk (Lummen, ... ), ǫngǝbløs˱dǝ kalǝk (Hoeselt), ǫngǝblø̜s˱djǝ kalǝk (Tungelroy), ǫngǝblø̜s˱dǝ kalǝk (Gronsveld, ... ), ǫngǝblø̜šǝ kalǝk (Weert), ǫngǝblø̜š˱dǝ kalǝk (Neeritter), ǫŋgǝbløs˱dǝ kalǝk (Jabeek), ongeleste kalk: ongǝlø̜š˱dǝ kalǝk (Waubach), ongǝlēš˱dǝ kalǝk (Epen), ongǝlɛs˱dǝ kalǝk (Maastricht, ... ), ongǝlɛš˱dǝ kalǝk (Eys, ... ), onjǝlø̜š˱dǝ kalǝk (Kerkrade), onjǝlɛ̄štǝ kalǝk (Vaals), onjǝlɛ̄š˱dǝ kalǝk (Bleijerheide, ... ), ungǝlɛs˱dǝ kalǝk (Opglabbeek), ōngǝløštǝ kalǝk (Posterholt), ǫngǝlęs˱dǝ kalk (Bilzen), ǫŋgǝles˱dǝ kālk (Eijsden), poederkalk: pujǝrkalǝk (Stein), scherpe kalk: sxɛrpǝ kalǝk (Mal), schilfersteen: sxęlfǝrstījǝn (Berverlo) Gebrande kalk die nog niet met water is aangelengd. Schelpkalk, steenkalk en mergelkalk zijn verschillende soorten ongebluste kalk. Zie ook de toelichting bij deze lemmata. De term 'kluitkalk' wordt gebruikt voor Luikse kalk die als grondstof de Belgische hardsteen heeft (Zwiers I, pag. 591). [N 30, 29a; monogr.] II-9
ongedierte, algemeen beesten: biejste (Bree), biesten (Opoeteren), beestjes: beeskes (Hasselt), beskes (Diepenbeek), beskəs (Tongeren), bēskəs (Wintershoven), biesjes (Achel), bieskes (Lummen, ... ), biestekes (Zolder), biskes (Gors-Opleeuw, ... ), biəskəs (Leopoldsburg), WLD  bie‧sjes (Weert), bijen: bieë (Leeuwen), bocht: bocht (Bree), dat beest bijt venijnig: dat bies bit venijnig (Maastricht), duizendpoot: Veldeke  doezendpoot (Sittard), fieloer: Veldeke  fieloer (Welten), gediert: gediert (Blitterswijck, ... ), ook: gedierte  gediert (Castenray, ... ), gedierte: gedeierte (Sittard), idiosyncr.  gedierte (Venray), gesiefer: gecifer (Hoeselt), gespuis: gespuis (Oost-Maarland), gespuus (Venlo), gəspees (Eigenbilzen), gəspøͅs (Lummen), eigen spellingsysteem  gespuis (Wijk), gevogel: gəvøͅxəl (Stokkem), eigen spellingsysteem  gevuchel (Horn), geworm: Veldeke  gewörm (Ulestraten), geworms: gewurms (Maasbracht, ... ), eigen spellingsysteem  gewurms (Horn), fonetisch  gewurms (Oirsbeek), idiosyncr.  gewörms (Grathem), opgegeven: "gewormte  gewurms (Sittard), Veldeke  gewörms (Ulestraten), wormen  gewörms (Nunhem), gewormt: gewurmt (Bocholt), gewörmt (Helden/Everlo, ... ), gəwēͅrmt (Opglabbeek), gəwø.rmt (Neerpelt), idiosyncr.  gewörmt (Egchel), Veldeke  ’t gewörmt (Eksel), WLD (met aantekeningen)  gewörmtj (Leuken), gewormte: gewèrmde (Genk), gewörmte (Geistingen), gəwørmtə (Genk), jəwørmtə (Diepenbeek), Veldeke  gewörmte (Ulestraten), hinderlijke, het: hingerleke (Itteren), hoop beestjes: haup biskes (Wimmertingen), insecten: eijnsect (Kerniel), einsecten (Wintershoven), insec (Muizen), insect (Jeuk, ... ), insecten (Bocholt, ... ), insekte (Mal, ... ), insektən (Overpelt), inseͅktə (Beringen), idiosyncr. (enk) / insekte (mv.)  insek (Maastricht), kevers: keavers (Hout-Blerick), klein beestjes: idiosyncr.  klejn beskes (Borgloon), klein vee: Bree Wb.  klein viê (Bree), klein vuiligheids: klɛi̯ vāləxeͅts (Borlo), knozelen: knyzələ (muggen) (Opglabbeek), kolerig: WLD Additie bij vraag 3: dezelfde persoonsaanduiding (als bij venien?ge) (iemand die gauw kwaad wordt)  côlĕrig (Schimmert), koluig: slecht leesbaar  koͅløͅi̯x (Vliermaal), krapsooi: krapsoͅ (Vliermaal), luizen: leis (luizen) (Peer), lûs, mv. li-js (As, ... ), maden: maai (Genk), maaie (Bree), maaien (Houthalen, ... ), meikegel: idiosyncr. Additie bij Wormen, larven e.d.: meikever  meikaegel (Venlo), mier?: mieroube (?) (Sint-Truiden), ongedieren: oͅngədērə (Tessenderlo), ongediert: ongedeert (Neeroeteren), ongediert (Achel, ... ), ongedirt (Neerpelt), ongədirt (Lommel), oongediert (Kerkhoven), o͂ͅngədirt (Lommel), oͅngədirt (Beverlo, ... ), òngedeerdj (Stramproy), òngedeert (Baarlo), òngediert (Castenray, ... ), óngedeertj (Heythuysen), óngediert (Meijel, ... ), əngediert (Hamont), eigen spellingsysteem  ongedeert (Caberg), ongedierte: o(e)ngedirte (Tessenderlo), ongedeerte (As, ... ), ongedeirte (Sittard), ongedierte (Beverst, ... ), ongedijerte (Hasselt), ongedirte (Herk-de-Stad, ... ), ongəde:rtə (Genk), ongədērtə (Neerharen), ongədeͅi̯rtə (Linkhout), ongədirtə (Alken), ongədīrtə (Eigenbilzen), oongedeerte (Noorbeek, ... ), ōnxədērtə (Sint-Martens-Voeren), oͅngədirte (Halen), oͅngədirtə (Halen, ... ), oͅngədīrtə (Borgloon, ... ), oͅngədīərtə (Kermt), oͅngɛdīrtə (Zonhoven), ungədirtə (Donk (bij Herk-de-Stad), ... ), òngedeerte (Aldeneik, ... ), óngedee:rte (Roermond), óngedeerte (Kerensheide), óngedeierte (Sittard), óngediert(e) (Gennep, ... ), óngedierte (Rotem), ùngedirte (Beverlo), afwijkend van Veldeke o = korte oo-klank  ōngedeerte (Heerlen), Bree Wb.  óngedierte (Bree), eigen spellingsysteem  ongedeerte (Nuth/Aalbeek, ... ), oongedeerte (Mesch), ōngedierte (Wijk), òngedeerte (Jabeek), fonetisch  ŏĕngedeerte (Oirsbeek), ged. WLD, ged. eigen spellingsysteem o: dof-lang / ie: langger.  ongedierte (Borgharen), idiosyncr.  ongedijrte (Sittard), òngedierte (Maastricht), óngedierte (Oirsbeek), Veldeke  ongedeerte (Echt/Gebroek), ongedierte (Eksel), òngedeirte (Sittard), óngedeerte (Roermond, ... ), WLD  ongedeerte (Hoensbroek), óngedeerte (Urmond), óngedierte (Boekend), WLD (indien mogelijk)  ongedeerte (Grevenbicht/Papenhoven), WLD (zoveel mogelijk)  oongedierte (Wijk), ongedoete: ongedjoe-ete (Sint-Lambrechts-Herk), ongedjoou̯te (Wellen), ongeduimd: óngeduumd (Gennep, ... ), (ongeduurd ? - moeilijk leesbaar)  ongeduumd (Milsbeek, ... ), ongesiefer: ongeciefer (Beesel, ... ), ongesiefer (Blerick, ... ), ongesiever (Heerlerheide, ... ), ongesjiever (Hout-Blerick), ongesufer (Sevenum), ongeziever (Geleen), ongəsifər (Mechelen-aan-de-Maas, ... ), oongesiefer (Maastricht), oongesiéfer (Gronsveld), ooungəsiefər (Eisden), ooŋəsuufər (Meterik), oŏngesiffer (Baexem), ōnxəsīfər (Sint-Martens-Voeren), ŏngesiefer (Maasbracht, ... ), ŏngesíefer (Meijel), oͅngəsīfər (Boorsem), oͅongəsīfər (Geistingen), ungesiefer (Limbricht), yngəseͅu̯fər (Rotem), òngecíefer (Ittervoort), òngesiefer (Castenray, ... ), òngesiefer (sleept.) (Echt/Gebroek), òngetsīēfer (Waubach), óngesie(.)fer (Gennep, ... ), óngesiefer (Berg-en-Terblijt, ... ), óngesieffer (Meijel), óngesièfer (Venlo), óngesīēfer (Roermond), óngetsiefer (Heythuysen), óngeziefer (Geleen), óngəsiefər (Montfort), ôngesiefer (Boekend, ... ), ôngesiever (Tegelen), ôngesiêfer (Venlo), ôngetsiefer (Simpelveld), ôn’gesiefer (Tegelen), afwijkend van Veldeke o = korte oo-klank  ōngesíefer (Heerlen), eigen spellingsysteem  onjesiefer (Kerkrade), ŏngesiefer (Valkenburg), óngesiefer (Hoensbroek, ... ), eigen spellingsysyteem  ongesiefer (Heugem), idiosyncr.  ongesíefer (Maastricht), onjetsiefer (Bleijerheide), ôngesiëfer (Venlo), idiosyncr. alleen voor vlooien en luizen  óngesiefer (Egchel), idiosyncr. lange klinker  ōngesiefer (Blerick), ook wel  óengesíefer (Schinveld), Tegelen Wb.  ôngesiefer (Tegelen), Veldeke  ongesiefer (Echt/Gebroek, ... ), óngesiefer (Roermond, ... ), ónjesiefer (Bocholtz), Veldeke (iets gewijzigd) - is de verzamelnaam voor lastige, schadelijke diertjes (vlu?, luus, kakkerlakke, sjpinne, meele, roepse). Niemand zal "bi-jje", "levenhiersbiestjes"e.d. "?ngesiefer"willen noemen.  ôngesiefer (Tegelen), vrij naar het WLD  ongesīēfer (Klimmen), WBD  óngesiefer (Obbicht), WLD  onjgesiefer (Oost-Maarland), oongesiefer (Gronsveld), oongesīēfer (Mechelen), óngesiefer (Eys, ... ), ôngesiefer (Schimmert), WLD (indien mogelijk)  ongesiefer (Grevenbicht/Papenhoven), ongesiefers: ongesiefers (Puth), ongesiefersch (Valkenburg), ongezievusj (Schaesberg), oongesiefers (Noorbeek, ... ), oongesīēfersj (Mheer), ôngesieëvesj (Schinveld), ‧o͂ͅngəsīfərs (Sint-Pieters-Voeren), eigen spellingsysteem  ongesiefers (Hoensbroek), fonetisch  ŏĕngeciefers (Oirsbeek), gewoon spellingsysteem  oongesīēfers (Mheer), Veldeke  òngesiefers (Sittard), ’t ong-gesiefers (Eijsden), ongesiefert: ongeseuferd (Sevenum), ongesieferdj (Tungelroy), ongesiefert (Roggel, ... ), ongesiefertj (Nederweert, ... ), ongesifert (Houthalen), ongezieferd (Beek), òngesiefert (Haelen), òngesjiefert (Tungelroy), óngesiefertj (Nederweert), óngesijfert (Maaseik), eigen spellingsysteem  ôngesiefertj (Ell), ged. WLD, ged. eigen spellingsysteem o: dof-lang / ie: langger.  ongesiefert (Borgharen), insecten  òngesiefert (Nunhem), Veldeke  óngesiefertj (Boeket/Heisterstraat), WLD  óngesiefertj (Tungelroy), WLD (met aantekeningen) o : zweemt naar oe  ongesiefert (Leuken), ongesieferte: ongeceiferte (Maaseik), ongecieferte (Heerlen, ... ), ongesieferte (Heugem, ... ), ongəsīfərtə (Eigenbilzen), oongesieferte (Maastricht), o͂ͅngəzifərtə (Eisden), ungəseͅjfeͅrtə (Maaseik), òngesieferte (Stevensweert), óngesieferde (Brunssum), óu̯ngəsiəfərtə (Dilsen), eigen spellingsysteem  ongesieferte (Stein), idiosyncr. + soms fonetisch schr. Engels  ôngesīēferte (Einighausen), onkruid: onkry(3)̄t (Neerglabbeek), onnuttigheids: oͅneͅtəxeͅts (Grote-Spouwen), oͅnøtəxeͅts (Hoeselt), paapsen: poapsen (Genk), rotzooi: roͅtsoͅ (Vliermaal), rupsels: rupsels (voor alle ongedierte) (Wilderen), rupsen: ropse (Bree), schaarwormen: Veldeke Additie bij vraag 3: kruipend insekt met aan t achtereind n schaar (dat venijn afscheidt)  sjieërwörm (Ulestraten), schadelijk beestje: schadelijk beestje (Neerpelt), schadelijk biestje (Overpelt), schadelijk en lastig: sjeadlich, lastig (Eygelshoven), schadelijk ongesiefer: schaailijke ongeciefer (Arcen), schadelijke beestjes: sjajlekke bésjes (Meijel), schadelijke insecten: schadelijke insecten (Opheers), schadelijke, het: schaodeleke (Vechmaal), sxalək (Houthalen), smeeleven: smeeleven (bladluizen) (Peer), venijdig: Veldeke  veniedig (Montfort), venijn: fənēͅn (Leopoldsburg), vənai̯n (Tongeren), vənēͅn (Lummen), vəneͅin (Velm), vəneͅi̯n (Maaseik), vəneͅi̯ən (Zelem), vəneͅn (Vliermaal), vənin (Neerpelt), vənīn (Eisden, ... ), vənɛi̯n (Overpelt), vənɛi̯ən (Donk (bij Herk-de-Stad)), vənɛn (Riksingen), vənɛ̄īn (Zolder), vənɛ̄n (Hechtel), vənɛ̄ən (Halen), vərnīn (Mechelen-aan-de-Maas), #NAME?  vərnain (Mal), (?? = lang) alle stekende insekten  venîên (Munstergeleen), bedoeld vals, karakter  venien (Neeritter), bijtende stof  vənēͅn (Beringen), bladluis en dergelijke  veninj (Meijel), veninjt (Meijel), Bree Wb. fig. gebruikt: zegsw. Het veni-jn zit in de start  veni-jn (Bree), dat is ongesiefer met hardnekkige beten of i.d.  venijn (Oost-Maarland), eigen spellingsysteem  venien (Caberg), eigen spellingsysteem n gemeen persoon  venien (Wijk), eigen spellingsysteem een venijnig dier  venien (Mesch), eigen spellingsysteem lastbrengend  fenien (Hoensbroek), eine nachtvlinder  eine veniën (Hout-Blerick), hinderlijke diertjes op het lichaam  vɛnēn (Grote-Spouwen), idiosyncr. serpent  veneən (Borgloon), idiosyncr. uitspraak: lezen zoals t er staat / betekenis: vergif  venien (Maastricht), idiosyncr. wispe, hoostele, törre, mukke, vlindere, waterjuffers, veenmul  venien (Grathem), kwade vrouw  vəneͅiən (Brustem), nijdig beestje, bijv. mug  vənɛ̄n (Borlo), pijn veroorzaakt door het steken v/e insekt  venīēn (Sevenum), plaagt de mensen (bijv. muggen)  vənɛi̯n (Hoeselt), stekend insect  vənin (Bree), Veldeke gift, dat door steek (wesoen) of in de volksverbeelding (door padden, spinnen, mieren etc.) door beet uitgespuwd wordt. (terecht en ten onrechte) ook door zoog. "wil verke"(n plat rond wormpje tussen stenen (vochtig) of sjie?rwörm (kruipend insekt met aan t achtereind n schaar  venien (Ulestraten), venijn uitspr. venien = vergif  venien (Aldeneik), voor stekend gedierte  vənēͅn (Romershoven), WLD (indien mogelijk) betrekking op mens / serpent, valserik  fenien (Grevenbicht/Papenhoven), WLD Additie bij vraag 3: = akelig persoon  ve-nīēn (Schimmert), WLD naar ik meen, zegt men dit bijv. van fruitbomen, die op een bepaalde tijd gespoten moeten worden, daar er anders ongedierte, met een verzamelnaam "venien", op komt  venien (Urmond), venijnig: bedoeld vals, karakter  venienig (Neeritter), eigen spellingsysteem  venienig (Beek), ged. WLD, ged. eigen spellingsysteem Additie bij vraag 3: wel: venijnig (ij: zeer kort) = boos  venijnig (Borgharen), geniepig, geraffineerd  vĕnīēnig (Stevensweert), idiosyncr.  venainig (Borgloon), idiosyncr. diertjes en vliegjes die steken (bijen, wespen, muggen en heel kleine haast onzichtbare mugjes  venienige (Blerick), men spreekt wel eens van een "venienig mins": giftig (kwaad)  venienig (Thorn), Veldeke wordt gezegd van muggen of ander stekend of bijtend ongedierte. Men brengt al of niet venienig zijn in verband met weersverandering  venienig (Montfort), WLD Additie bij vraag 3: = aanduiding v. een persoon (iemand die gauw kwaad wordt)  venieníge (Schimmert), WLD Additie bij vraag 3: b.v. bijtend spul  venīēnig (Schimmert), WLD betekent boos, bitter, vergiftig  veníenig (Roermond), WLD venienig gedierte / giftig gedierte  venienig (Maasniel), venijnisch: WLD d.i. gemeen: en mug / w?sp is venijniesj  venijniesj (Hoensbroek), venstervlieger: eigen spellingsysteem Additie bij vraag 1: = grote mot. Dit zegt men ook aan een opschepper  enne vinstervleijer (Kerkrade), vergif: vərxef (Sint-Martens-Voeren), vervelende beesten: vervèlende bie-esten (Neerpelt), vieze beestjes: vies bèskes (Hoeselt), vuil gedierte: vuil gedirte (Herk-de-Stad), vuile beestjes: voal bieskes (Heers, ... ), voul beskes (Ulbeek), vou̯əl bestə, beskəs (Hoepertingen), vø͂ͅl besjəs (Kwaadmechelen), vuiligheid: vaalichĕt (Sint-Truiden), voalighet (Hechtel), voeligheid (Hamont), voeligijt (Neeroeteren), volligheͅt (Hechtel), vuiligheid (Sint-Lambrechts-Herk), vø͂ͅlighyt (Herk-de-Stad), vøͅi̯əleͅxhɛt (Donk (bij Herk-de-Stad)), vøͅələxɛt (Halen), vələxheͅt (Beringen), vuiligheids: vāleͅxeͅts (Velm), vōͅləxeͅts (Romershoven), voͅ.ləxɛts (Diepenbeek), voͅi̯ləxäts (Diepenbeek), voͅu̯lixets (Riksingen), vuiligheids (Stokrooie), vəleghets (Spalbeek), wild varken: Veldeke Additie bij vraag 3: n plat rond wormpje tussen stenen (vochtig) (dat venijn ascheidt)  wil verke (Ulestraten), wormen: wurm (Schinveld), wörm (Hout-Blerick, ... ), wörrem (mv.) (Tungelroy), wørm (enk. en mv.) (Opheers), wərm (Bree, ... ), eigen spellingsysteem  wörm (Beek), Veldeke  wurm (Echt/Gebroek, ... ), ze steken: het venijnig steken van insecten  ze stèken (Middelaar) gedierte || gedierte, klein ~ (verzamelnaam voor insecten, wormen, spinnen enz.) [gediert, ongediert, gewörmt, ongesiefer] [N 26 (1964)] || klein gedierte [N 26 (1964)] || klein gedierte [N 26 (1964)], [N 26 (1964)], [N 26 (1964)] || klein gedierte (coll.) || kruipend ongedierte || ongedierte [ZND 40 (1942)] || ongedierte, gewormte || ongedierte, inz. luizen enz. || ongedierte, schadelijke insecten || schadelijk ongedierte || schadelijke en hinderlijke insecten [DC 55 (1980)] || venijn(t), in de betekenis van klein gedierte; betekenis/uitspraak [N 26 (1964)], [N 26 (1964)] III-4-2
ongehekelde bundel vlas pak: pak (Loksbergen) Nog onbewerkte bundel vlas. [N 48, 15] II-7
ongehoorzame jongen batje: e batje (Geleen), batraaf: batraaf (Venlo), batteraaf (Eys, ... ), batteraof (Maastricht, ... ), battə raof (Maastricht), battəraaf (Hulsberg), battəraof (Maastricht), bàttəraov (Maastricht), ene batteraaf (Geleen), cf. Weijnen p. 10 s.v. "batraof"= straatvlegel ; tweede deel v.h. woord is onverklaard; eerste deel van limb. batte (fr. battre?)  bàtrááf (Brunssum), batraafje: e batteräöfke (Caberg), baviaan: bavvi-jáán (Epen), bengel: bengel (Amby, ... ), bengəl (Wijnandsrade), beͅŋəl (Meeuwen), bingel (Hoensbroek), bingəl (Venlo), bèngəl (Heel, ... ), eine bengel (Neer), ongehuurzame bengel (Venlo), Het woord heeft echter een meer algemene betekenis van ondeugende jongen.  bengel (Tienray), crote (fr.): kroet (Ospel), deugeniks: daugenieks (Waubach), deugniet: daugeniet (Maasbree), deugeneit (Nieuwstadt), dēͅxnēͅt (Meeuwen), duigəniet (Loksbergen), däögəneet (Maastricht), ⁄nen dĕŭgeneet (Caberg), duiveltje: dûvelke (Schimmert), frech-lap: ene vreglap (Geleen), koter: koetər (Loksbergen), kruppel: krŭppəl (Nieuwenhagen), kwaadjong: kaodjónk (As), kwajong: gamyn koejong (Maastricht), kaujong (Jeuk), koejong (Maastricht, ... ), koejòng (Maastricht), koejóng (Maastricht), koojong (Vlijtingen), koojòng (Loksbergen), kwao-jòng (Venray), kwaojông (Horst), lummel: lummel (Doenrade, ... ), lummul (Brunssum), lumməl (Schinnen), motskop: mówtskòp (As), nietsnut: nietsnut (Heerlerbaan/Kaumer), nutterd: nutterd (Melick), ondeugender: ⁄nen ónduegender (Klimmen), ongeluisterde: m.  o.ngəlu.stərdə (Eys), prengel: prengel (Weert), rammel: remmel (Maasbree), rèmmel (Schinnen), rekel: raekel (Horst), rèkel (Gronsveld), rêkel (Stein), rêêkəl (Heerlen), rotjong: rot jonk (Hoensbroek), rotzak: rôotsak (Swalmen), snotaap: snôtaap (Venlo), stijfkop: sti-jfkòp (As), stouterd: sjtoutert (Wijnandsrade), stouterik: stouterik (Leopoldsburg), strabant: schrtabant (Heerlerbaan/Kaumer), strekel: strikkel (Meijel), strop: sjtrop (Kerkrade), sjtröp (Reuver), stjrup (Neer), varken: ə vèrəkə (Loksbergen), vlegel: ene vlègel (Susteren), vlaegel (Herten (bij Roermond), ... ), vlāēgel (Sevenum), vle.gəl (Kelpen), vlegel (Haler, ... ), vleigel (Vlodrop), vlieegel (Weert), vlèegel (Gulpen), vlègel (Heythuysen, ... ), vléchəl (Kapel-in-t-Zand), vléégel (Oirsbeek, ... ), vléégəl (Beesel, ... ), warskop: (eine) wairskop (Ell) een ongehoorzame jongen [bengel] [N 85 (1981)] III-1-4
ongehopte wort nietgehopte wort: nigǝhoptǝ wǫrt (Alken) Bier dat gebrouwen is zonder hop. [N 35, 98] II-2
ongehuwd samenleven aandoen: aandoen (Eksel), aanhouden: aan(h)auwe (Stokkem), aanhagen (Hoensbroek), aanhauwe (Maaseik), aanhouen (Eksel), oaanhage met iemes (Eigenbilzen), oanhagen (Diepenbeek), aanhouden met iemand (bèt aa.ner vroolie)  ao.ën(h)aage (Zonhoven), cf. VD s.v. "aanhouden II"4. (gew.) met iemand aanhouden = zonder huwelijk met iemand samenwonen  oanhage (Wellen), slecht leesbaar vero  ao.nhoon (Zolder), vb. "hij hield aan bij Jan zijn vrouw"; cf. Tuerlinckx: ook : "verloofd zijn"en "ongeoorloofde betrekking hebben  aoən(h)àə (Niel-bij-St.-Truiden), achter de heg getrouwd zijn: achter de heg getrowd zien (Castenray, ... ), beteen hokken: denigrerend  betee.n hokke (Gors-Opleeuw), beteen huizen: ze hauze betèin (Tongeren), neutraal  betee.n hööjze (Gors-Opleeuw), beteen wonen: se waunne betieën (Vorsen), beteen zitten: zei zitte zoe ma bètéén (Genk), bij mekaar zitten: bij mekaar zitte (Venray), bijeen hoddelen: bijéen hôeddëlë (Hoeselt), bijeen hokken: beiee hokke (Waubach, ... ), bie ein hokken (Stein), bie èèn hoeke (Noorbeek, ... ), biejeinhokke (Thorn), bieënhokke (Kaulille), bijeen huizen: biejèe houjze (Kanne), bjèjnhówze (As), bijeen liggen: beejəneeliGGə (Heerlen), bei ee likken (Eys), bei ein ligge (Vlodrop), bi-jjein likge (Mechelen-aan-de-Maas), bie ein ligge (Neeroeteren), bie-ein liegke (Valkenburg, ... ), bie-ein likgə (Guttecoven), biej ein liGə (Kapel-in-t-Zand), biejee liejə (Epen), biejein liegke (Klimmen, ... ), biejein liggen (Geistingen), biejein likge (Thorn), bii̯ē.l‧iqə (Ingber), bij ee ligke (Kerkrade), bijeejeleëje (Bleijerheide, ... ), bijee’ligke (Bleijerheide, ... ), bijēē lĭgge (Nieuwenhagen, ... ), bĭjjēēliGGə (Nieuwenhagen), b‧eͅi̯ē.l‧iqə (Eys), loog bijee (Bleijerheide, ... ), ze liGGe bijee (Kunrade), ps. de beide ^ moeten eigenlijk boven de beide gs staan, maar deze combinatieletters kan ik niet maken!  bieèe lie^g^ge (Gulpen), bijeen wonen: bieën wónnen (Eksel), bīē-ijnwūūnə (Opglabbeek), bīē.nwōē.ne (Zolder), zoemer bien woone (Houthalen), cf. VD s.v. "concubinaat"= buitenechtelijke samenleving van enige duur van man en vrouw  bijeen wonen (Leopoldsburg), bijeen zitten: bedeen zitte (Hoeselt), bediejn gezete (Jeuk), bedieën zitte (Sint-Truiden), beijezitten (Heers), bi-jein zitte(n) (Rekem), bie-jen zitten (Eksel), biej ein zittə (Kapel-in-t-Zand), biejeinzitte (Bocholt), bieë zitte (Zonhoven), bieën zitten (Eksel), bijèèn zitten (Eigenbilzen), biënzitte (Houthalen), ze zitte bijeen (Eigenbilzen), ze zitte zuu mè bi-jein (Bree), zitten bijeen (Zonhoven), (aanhouden).  zitten bijèèn (Eigenbilzen), bijeenkruipen: bie een kroepen (Klimmen, ... ), bie eë gekroŏpe (Ingber), bijzitten: biezitten (Zonhoven), béézittə (Loksbergen), buitenechtelijk samenleven: boeteegtelik samenlaeve (Roermond), concubinaat: concubinaat (Gulpen, ... ), concubinaot (Maastricht), een vrouw op de pof hebben: en vrouw op de poof hebbe (Meijel), geplakt zijn: vermoedelijk u maar slecht leesbaar  die zunt geplakt (s-Gravenvoeren), hoddelen: hoddele (Amby), hoddel’n (Diepenbeek), hóddele (Maastricht), vaak (ik weet niet precies wat invuller hiermee bedoelt en of het wel bij deze vraag hoort).  hoddelen (Stein), hokken: dèn hokt mit en ânder (Oirlo), hoeken (Beesel), hokke (Blerick, ... ), hokken (Achel, ... ), hokkə (Beesel, ... ), hōkkə (Maastricht), hŏkkə (Nieuwenhagen), hoͅkə (Meijel), hòkke (As, ... ), hòkkə (Heel, ... ), hókke (Maastricht), hókkə (Heerlen), hôkke (Ell), (aanhagen).  dei hokken (Eigenbilzen), Soms noemt men het zo.  hoeke (Maastricht), huizen: hauzë (Hoeselt), hawze (Hoeselt), ze huizĕ (Vlijtingen), zë hauzë (Tongeren), huizeren: hoezeren (Geleen), in ongunstige zin  hoezee’re (Tegelen), in concubinaat leven: in concubinaat leve (Maastricht), intiem leven: intiem laeve (Hoensbroek), koddelen: koedele (Vaals), koteren: keuteren (koteren)  keu.tere (Zonhoven), meteen huizen: meteen houzen (Eigenbilzen), mètein hauze (Tongeren), mètèin hauzë (Tongeren), zë hauzë mētèin (Tongeren), die huizen (wonen) met elkaar  dy houzen metean (Eigenbilzen), meteen huizeren: mit ein hoezeere (Montfort), meteen ophouden: met ein ophauwe (Itteren), meteen zitten: meteen zitte (Lauw), meteen zitten (Lauw), nesten: néste (Sint-Truiden), ongetrouwd bijeen liggen: ən ongətrowt bejēlijə (Montzen), ongetrouwd samenleven: ongetrouwd same lève (Nuth/Aalbeek), ophouden: ophawwe (Maastricht), over de stek getrouwd zijn: stek is rolrond stuk hout; vb.: vroeger sliepen de hennen op stekken, nou op draad  over de sték getrouwd zijn (Meeswijk), samen houden (het): ⁄t same hawwe (Maastricht), samenhobbelen: same höbbele (Maaseik), samenhoddelen: same hóddele (Susteren), samenhokken: saame hokke (Neer), same hokke (Gulpen, ... ), samen hokke (Bree, ... ), samenhokke (Tienray), samenhokken (Ophoven, ... ), sààməhòkkə (Venlo), samenhuizen: same hoe-ze (Nunhem), samen hoezen (Heythuysen), samən hoezən (Urmond), samenhuizen  samenhòwze (Maaseik), samenhuizeren: same hoezere (Klimmen, ... ), samen hoezeren (Geleen), samenleven: die laeve same (Oirlo), saamu leĕvu (Brunssum), same laeve (Klimmen, ... ), samen lève (Bree), samenlaeving (Baarlo), samenliggen: same lieggke (Gulpen), same lighe (Hoensbroek), samenwonen: samen woenen (Geistingen), samen wune (Bree), samenwoene (Maastricht), samenwoenen (Rekem), samenwonen (Alken), soame wùnne (Zutendaal, ... ), zich ophouden met -: zich op hawe met (Lutterade), zich ophaoje mit (Echt/Gebroek), zich ophouwe met (Terlinden) buitenechtelijke betrekkingen onderhouden || buitenechtelijke liefdesbetrekking hebben || een buitenechtelijke relatie hebben || een concubinaat, een buitenechtelijke samenleving van man en vrouw, gedurende enige tijd [N 96D (1989)] || minnaar; iemand met wie een vrouw leeft zonder dat ze met elkaar getrouwd zijn [minnaar] [N 115 (2003)] || ongehuwd samenwonen || ongeoorloofd samenleven || onwettig samenleven || onwettig, b.v. buitenechtelijk omgaan || samenhokken || samenleven van man en vrouw zonder dat ze met elkaar getrouwd zijn [meuken, jennen] [N 115 (2003)], [N 86 (1981)] III-2-2