e-WLD begrippen 

 
 
Filteren...

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
sterke mortel betonspecie: bǝtǫnšpēsi (Belfeld), cementeercement: sǝmāntejsǝmɛnt (Bevingen), cementeermortel: sēmɛntērmǫrtǝl (Lummen), cementmortel: sǝmɛnt[mortel] (Kaulille, ... ), cementmortie: sǝmɛnt[mortie] (Alken, ... ), sǝmɛŋt[mortie] (Eijsden), cementspecie: sǝmęntspēsi (Tungelroy), cementspijs: sǝmentšpīs (Rothem), sǝmɛntspēš (Meijel), sǝmɛntspīs (Neeritter), sǝmɛ̄ntspęjs (Ottersum), fijne specie: fīn spēsi (Tungelroy), kelderspijs: kɛldǝršpīs (Dieteren, ... ), metselspijs voor waterdicht werk: mɛtsǝlšpijs ˲vør wātǝrdext węrǝk (Tegelen), mortel: mortǝl (Kuringen, ... ), mǫrtǝl (Lommel, ... ), mortel met gewassen zand: mortǝl mɛt ˲gǝwasǝ zant (Kleine-Brogel), rapid: rǝpit (Stokrooie), scherpe spijs: šɛrǝpǝ špīs (Klimmen), speciale mortel: spǝšālǝ mortǝl (Genk), spijs: šp ̇ęjs (Gronsveld), špīs (Gulpen), sterke specie: stęrǝkǝ spēsi (Maastricht), sterke spijs: stɛrkǝ spīs (Weert), štɛrkǝ špīs (Eys), tras: tras (Weert), trasraamspecie: trasrāmšpēsi (Kerkrade), trasspecie: trasšpēsi (Heugem), vette mortel: vɛtǝ mǫrtǝl (Lommel), vette spijs: vɛtǝ špīs (Beek, ... ), vochtdichte spijs: vǫx˱dex spīs (Montfort), waterdichte cement: wǭʔǝrdextǝ sǝmęnt (Tessenderlo), waterdichte cementspijs: wātǝrdextǝ sǝmɛntšpīs (Heerlen), waterdichte mortel: wātǝrdextǝ mortǝl (Meeuwen), waterdichte mortie: watǝrdextǝ mǫrtī (Sint-Truiden), waterdichte spijs: wasǝrdextǝ [spijs] (Vaals), wātǝrdex [spijs] (Mesch), wātǝrdextǝ [spijs] (Ell, ... ) Mortel voor waterdicht pleisterwerk, bijvoorbeeld voor kelders. Volgens de invuller uit Q 180 werd bij de bereiding ervan Rijnzand gebruikt. Zie voor de fonetische documentatie van de woorddelen '-(spijs)', '-(specie)', etc. het lemma 'Mortel'. [N 30, 38b] II-9
sterke trasmortel aardecement: ērtsǝmɛnt (Jabeek), brayeurkalk: brijø̄rkalǝk (Bevingen), brayeurmortel: brīø̜̄rmortǝl (Kuringen), brayeurmortie: breø̜̄rmǫrte (Zepperen), dodekop: dūǝjǝkǫp (Neeritter  [(voor vloeren: rode aarde)]  ), gewone mortel: gǝwuwǝnǝ mø̜ʔǝl (Tessenderlo), kalkmortel: kalǝk[mortel] (Meeuwen, ... ), metselspijs: mętsǝlšpīs (Rothem), mortel: mǫrtǝl (Achel, ... ), plekmortel: plɛkmǫrtǝl (Kleine-Brogel, ... ), rode mortel: rwojǝ mǫrtǝl (Boorsem), rode mortie: rujǝ mǫrtī (Sint-Truiden), roerspijs: rūršpī.s (Vaals), specie: špēsi (Belfeld), steenaarde: štęjnē̜rt (Helden  [(zeer oud)]  ), tras: tras (Ell, ... ), trasmortel: trasmǫrtǝl (Klimmen), trasmortie: trasmǫrti (Eijsden), trasspecie: trasspēsi (Sittard, ... ), trasspijs: tras[spijs] (Gronsveld, ... ), traszandspijs: tras˲zantšpīs (Klimmen) Mortel bestaande uit tras en kalk, volgens de invuller uit Q 35a gebruikt voor waterdicht werk. Zie voor de fonetische documentatie van het woorddeel '-(spijs)' het lemma 'Mortel'. [N 30, 37b] II-9
sterken lijmen: līmǝ (Eupen), sterken: sterkǝn (Elsloo), stɛrkǝ (Stramproy) Met een soort pap aan weerszijden het kettinggaren bestrijken. De bedoeling hiervan is om de kettingdraad beter tegen schuring bestand te maken. [N 39, 91a] II-7
sterkpap aardappelenpap: ɛrpǝlǝpap (Stramproy), boekesmeel: buksmēǝl (Stramproy), lijm: līm (Eupen), meelpap: mē̜ǝlpap (Stramproy), sterk: stɛrǝk (Stramproy), sterkpap: stɛrkpap (Stramproy), sterksel: sterksǝl (Elsloo), stɛrksǝl (Venlo) Pap gekookt van boekweitmeel, aardappelmeel of tarwebloem en stijfsel, waarmee het kettinggaren wordt bestreken. [N 39, 91b; N 39, 93a] II-7
sterrenbeelden avondster: avondster  aovendsjter (Helden/Everlo), de aovendj ster (Bree), bokkenwagen: grote beer  bokkenwagen (Montfort), dodenwagen: dodenwagen  doedewage (Merkelbeek), draak: draak  draak (Stokkem), driekoningen: driekoningen  də ⁄dri⁄ky(3)̄neŋə (Bocholt), driekoningen (= 3 naast elkaar staande sterren).  de drij kuüninge (Gronsveld), grote beer: grote beer  de groete beer (Bree), de groëte bèèr (Helden/Everlo), de groëten bèèr (Helden/Everlo), də grutə bēͅr (Genk), graote bèr (Echt/Gebroek), groete Beir (Stokkem), grote beer (Dilsen, ... ), hark: (= Orion).  herk (Kessel), orion  de herk (Horst), herk (Sevenum), kleine beer: kleine beer  de kleine beer (Bree), de kleinen bèèr (Helden/Everlo, ... ), də klēnə bēͅr (Genk), kleine beer (Neeritter), kleine Beir (Stokkem), klenne⁄ beer (Vliermaalroot), melkweg: melkweg  de mèlkweeg (Helden/Everlo), morgenster: morgenster  de merge ster (Bree), morgenster Venus, wanneer ze voor de morgenstond nog aan de hemel is  merge-sjter (Helden/Everlo), orion: orion  oreon (Horst), plejade: plejaden  plejadin (Horst), poolster: poolster  de poolsjter (Helden/Everlo), de poolster (Bree), poolster (Echt/Gebroek), wagen: grote beer  də wagəl (Berg-en-Terblijt), wage (Sevenum), wagen (Horst), wôgel (Vliermaalroot), zevengesternte: plejaden  zevegestert (Horst) sterrenbeeld [DC 49 (1974)] III-4-4
stertselen stertselen: štertsǝlǝ (Beek) Wanneer een zwerm een nieuwe woning betrekt of wanneer een jonge moer op bruidsvlucht is, kunnen bijen voor het vlieggat staan met de kop naar de woning gericht, de achterpoten gestrekt en het abdomen omhoog. Dit is het stertselen. Tussen de beide laatste veruiteengebogen segmenten van het achterlijf komt een wit plekje tevoorschijn: de geurklier of de klier van Nasanov. Door het stertselen stuurt de bij wellicht de geuren in een bepaalde richting. Hierdoor functioneert de stertselende bij als een soort baken voor andere bijen (De Roever, pag. 93). [N 63, 35] II-6
sterven aan zijn end komen: aan zien endj kóme (Nieuwstadt), af laten weten: áf laote wieëte (Castenray, ... ), afdampen: aafdampe (Klimmen), afhouden: aafhouwe (Klimmen, ... ), pop.  aafhouwe (Klimmen, ... ), afpeigeren: pejoratief  aafpeigere (Ell), afpikken: aafpikke (Altweert, ... ), afpikke (Meijel), ’t afpikke (Meijel), afpitsen: aofpitsje (Gronsveld), afstappen: afstappen (Meeuwen), afsterven: aafsjterve (Helden/Everlo), áfstaerve (Castenray, ... ), creperen: krepeere (Herten (bij Roermond), ... ), krepere (Bunde, ... ), kreperen (Montfort), krepēre (Gulpen), krepére (Heythuysen), krepérə (Venlo), krǝpērǝ (Eijsden, ... ), krǝpęi̯ǝrǝ (Sittard), krəpijrə (Loksbergen), #NAME?  krepeere (Maastricht), (als n beest).  krepiĕre (Bilzen), Bree Wb.  krepère (Bree), eigen spellingsysteem  krepere (Merkelbeek), Endepols  krepere (Heer, ... ), ideosyncr.  krepeeren (Maastricht), krepeiert (Sittard), krepere (Neer, ... ), Veldeke  krepere (Waubach), Veldeke, eventueel aangevuld met systeem Jones  krepere (Gulpen), WBD/WLD  kreperen (Ophoven), krepēērə (Nieuwenhagen), krepéére (As), krəpèrə (Opglabbeek), WLD  krepeere (Maastricht), krepere (Klimmen, ... ), krepēēre (Sevenum), krəpeerə (Venlo), WLD pijnlijke dood  krepere (Steyl), creveren: creveren (Jeuk), (?tre)  krevêre (Jeuk), WBD/WLD  krevéére (As), de dodenmars blazen: d’n dojjemars blaoze (Castenray, ... ), de dood treedt in: d⁄n doêd treùt in (Hoensbroek), de gaard afgaan: de gaerd aafgao (Klimmen), cf. tugelroys wb. p. 192 s.v."gaerd"= staak, stevig lange tak, gard  de gaerd aaf goân (Tungelroy), vulgair  de geêd aaf gaoë (Gulpen), de hoek omgaan: den hook ómgoan (Bree), der hook um goa (Heerlen), de hoek omgaan  den (h)oek imgoa.n (Hasselt), de kaars gaat hem uit: de kaers geut ’m oet (Sittard), de kaars uitgaan: de kiërs oét goën (Gronsveld), de kaars was uit: de kès war öt (Beverlo), de klink slaan: de klink sjlaon (Klimmen), cf. VD s.v. "I klink"III (gew.) bekkenslag waarmee de omroeper de aandacht trekt voor een bekendmaking; ook voor de bekendmaking zelf  de klink sjlaon (Klimmen), de laan uitgaan: de laan uutgaan (Mook), de laatste adem uiblazen: der leste aom oetblaoze (Klimmen, ... ), de laatste keutel afnijpen: de lëste keutel aafniêpe (Tungelroy), de pijp aan maarten geven: de pie:p an marten gééve (Meijel), pijp aan maarten geven (Meeuwen), de pijp aan Maarten geven  de piêp aan Merte gaeve (Tungelroy), de pijp is hem uitgegangen: de piep is ⁄m oetgegange (Mechelen), de pijp leeg hebben: de piep lèèghebbe (Blitterswijck, ... ), de pijp uit zijn: WLD  ər is də piep oet (Maastricht), de pijp uitgaan: de peip oatgoan (Hoensbroek), de pie:p utjgao (Meijel), de piep oetgaon (Klimmen, ... ), de piep uutgaan (Mook), də pīp øtjgōͅ (Meijel), pejoratief  de pieep oetgaon (Ell), de zak moeten lappen: de zak mótte lappe (Gronsveld), dood zijn: WLD  ər is doet (Maastricht), doodgaan: daod gaon (Ophoven), daodgâôn (Neer), daudgon (Bilzen), daut gaon (Schimmert, ... ), daut gāōn (Ophoven), doad gaon (Leuken, ... ), doadgaon (Geleen), doadgeun (Heers), doawd goan (Susteren), doe"d gön (Beverlo), doe"dgön (Beverlo), doead gaon (Schinnen), doed gaon (Baarlo, ... ), doed goan (Hoensbroek), doed goeĕn (Eijsden), doed goen (Mesch), doed goon (Maastricht, ... ), doedgoan (Tungelroy), doedgoeën (Eijsden), doedgoon (Maastricht, ... ), doedgoën (Gronsveld), doeed goan (Weert), doeēd gaon (Noorbeek), doejət gāōn (Blerick), doeod gaon (Neeritter), doet goan (Zonhoven), doetgoën (Zonhoven), doetjgaon (Meijel), doewdgauwn (Jeuk), doewed gôan (Neerpelt), doeêd gaon (Reuver), doeëd gao (Terlinden, ... ), doeëd gaon (Baarlo, ... ), doeëd gaoë (Gulpen), doeëd goa (Heerlen, ... ), doeëd goân (Tungelroy), doeëdgao (Klimmen, ... ), doeëdgaon (Achel, ... ), doeëdgoan (Eksel), doeëdgòn (Sint-Truiden), doeët gaon (Sevenum), doeët joa (Vaals), doeëtgòò.n (Panningen), doe‧d gaon (Weert), doidgaon (Geulle), dood gaon (Asenray/Maalbroek, ... ), dood góin (Tongeren), doodgaan (Lommel, ... ), doodgaon (Horn, ... ), dootgaon (Sittard), dooëd gaon (Herten (bij Roermond), ... ), doōdgaon (Maasbracht), doudgóun (Kortessem), doêd gaon (Boekend), doëd gaan (Venlo), doëd gaon (Venlo), doëdgaon (Klimmen, ... ), doët gaon (Meerlo), dōēd gaon (Tungelroy), dōēdgaon (Venlo), dōēēd goan (Venray), dōēëdgaoë (Nieuwenhagen, ... ), dŏĕad gaon (Heythuysen), dŏŏdgaon (Nunhem), doͅgōͅ (Meijel), duud goan (Bree), duətxu̯oͅən (Lanklaar), dūt ˃gōͅn (Ospel), dūūtgūūn (Opglabbeek), dūət ˃gōn (Blerick), dwadgoan (Geulle), dwoad goan (Uikhoven), dògao (Meijel), dôad goan (Koningsbosch), dôet gòòn (Baarlo), dôêd gaon (Schinveld, ... ), dôêtgòn (Hoeselt), dôûed gâên (Neer), dǭǝt˲gōǝ (Schaesberg), enne meens göt doëd (Oirlo), dood gaan.  dut xən (Helchteren), eigen spellingsysteem  daodgao (Merkelbeek), ideosyncr.  doed gegangen (Noorbeek), Note v.d. invuller: Vlgs. dhr. Beenen moet ik dit meer weergeven als onderstaand in (rood) roeëd; ik geef u dit door, omdat ik het (op mijn manier dan) altijd zo had gedaan.  dooed gaon (Herten (bij Roermond)), tal van uitdrukkingen werden gegeven, o.a.: de vot toepitsje (ietwat banaal gebruikt) den hook omgaon de kaers is hm oetgegange  doadgaon (Lutterade), WBD/WLD  doeəd goa (Simpelveld), dōēët gaoë (Nieuwenhagen), dōēët gaoə (Nieuwenhagen), dwoatgaon (Urmond), WLD  doud goan (Weert), heengaan: hingaon (Castenray, ... ), hemelen: (h)ej.mele (Hasselt), heemele (Geleen, ... ), hemele (Bree, ... ), hemelen (Geistingen), hemĕlĕ (Opoeteren), hemələ (Meijel, ... ), hiemele (Echt/Gebroek, ... ), hiemelen (Venlo), hiemel’n (Diepenbeek), hiemmele (Klimmen, ... ), hieémele (Terlinden), hieëmele (Nieuwenhagen, ... ), himmele (Castenray, ... ), iemele (Sint-Truiden, ... ), is hiemele (Jeuk), gón hemele  hemele (Castenray, ... ), hij is hemelen = hij is overleden  (h)ej.mele (Hasselt), Minder ernstig  hiemele (Eigenbilzen), spottend  hiemele (Montfort), hemelen gaan: goa hieëmele (Hoensbroek), goeĕn hieĕmele (Eijsden), goon hiemele (Maastricht), hemele gaon (Baarlo), hemelen goon (Meerssen, ... ), hiemele goan (Hoensbroek, ... ), hiemele goon (Eisden), hiemëlë gón (Hoeselt), hieëmele gaoë (Gulpen), hiémele goën (Gronsveld), er es hiemele gegange  hiemele gwén (Eigenbilzen), humoristisch  hiemele góin (Tongeren), het afknijpen: ’t afknieppe (Meijel), ’t áfkniepe (Blitterswijck, ... ), het aftrappen: ’t áftrappe (Blitterswijck, ... ), het gat toenijpen: het gat dichtkijpen  ’t gaât toewniêpe (Tungelroy), inslapen: einsloöpe (Kortessem), kapotgaan: geet-kapot (Heerlerbaan/Kaumer), kaapot goân (Tungelroy), kapot (Ospel, ... ), kapot gaan (Haler, ... ), kapot gao (Eys, ... ), kapot gaon (Noorbeek, ... ), kapot goan (Schimmert), kapot goewe (Epen), kapot goon (Valkenburg), kapot jou (Vaals), kapotgaan (Houthalen, ... ), kapotgaon (Roermond, ... ), kapotgaoë (Gulpen), kapotgoan (Nieuwstadt), kapotgoon (Amby), kapotjoa (Vaals), kapotjuǝ (Bleijerheide), kapotxan (Kwaadmechelen), kapot˲gau̯n (Jeuk), kapot˲gou̯ (Heerlerheide), kapot˲gou̯ǝn (Margraten), kapot˲goǝ (Nieuwenhagen, ... ), kapot˲goǝn (Zonhoven), kapot˲guu̯ǝ (Mechelen), kapot˲guǝ (Sint-Martens-Voeren), kapot˲gō (Schaesberg), kapot˲gōn (Rothem), kapot˲gǭ (Gulpen, ... ), kapot˲gǭn (Amstenrade, ... ), kapot˲gǭǝ (Eys), kapoͅt ˃gōͅn (Puth), kapòtgoa (Hoensbroek), kapótgáón (Pey), kapǫtxøn (Helchteren), kapǫt˲gon (Sint-Truiden), kapǫt˲gǭǝn (Borlo), kepot (Herten (bij Roermond)), kepot gaon (Heythuysen, ... ), kepot goan (Stein), kepot goon (Maastricht), kepot gwèn (Eigenbilzen), kepotgaon (Blerick, ... ), kepotgoan (Geulle, ... ), kepótgao (Meijel), kàpotgegange (Wessem), kápot goá (Doenrade), kǝpot˲gun (Mesch), kǝpot˲gōn (Maastricht, ... ), kǝpot˲gǫn (Hoeselt), kǝpot˲gǭ (Hoensbroek, ... ), kǝpot˲gǭn (Asenray / Maalbroek, ... ), kǝpǫtxuǫn (Lanklaar), kǝpǫtxy.n (Meeuwen), kǝpǫt˲guǝn (Eigenbilzen, ... ), kəpot goon (Maastricht), k’pot gaon (Lutterade), cassettebandje  kepot gao (Meijel, ... ), eigen spellingsysteem  kapot (Geleen), kapot gao (Merkelbeek), kepot goan (Meerlo, ... ), kepotgaon (Ell), Endepols  kapotgoon (Heer, ... ), kepot goon (Maastricht), kĕpotgoon (Maastricht), Gronsveld Wb  kepot goën (Gronsveld), ideosyncr.  kapot gaan (Doenrade), kapot gaon (Velden), kapot gegangen (Noorbeek), kapot joa (Kerkrade), kapotgaon (Neer, ... ), kapotgoan (Melick), kepotgaon (Susteren), in ellendige omstandigheden: krepie?re  kepot gaan (Bilzen), IPA  kapoͅtxoͅn (Kwaadmechelen), oude spelling  kapotgaan (Meijel), Veldeke  kapot gao (Klimmen), kapot gaon (Echt/Gebroek), kepot gaon (Haelen), kepotgoan (Nunhem), Veldeke 1979 nr. 1  kepotgaon (Venray), Veldeke (aangepast)  kapotgāōn (Tienray), Veldeke, eventueel aangevuld met systeem Jones  kapot gaoë (Gulpen), WBD  kəpót gao (Meijel), WBD/WLD  kapot chaon (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), kapotgaen (Stein), kapotgoan (Lutterade), kepotgoon (Caberg), kepotgōēn (As), kàppótgao (Heerlen), kàpòt gaoə (Nieuwenhagen), kàpòt gūūn (Opglabbeek), káápòt gaon (Amstenrade), káápòtgaon (Roermond), kəpot gaon (Kapel-in-t-Zand), kəpot goon (Maastricht, ... ), kəpotgaon (Beesel), kəpotgoon (Maastricht), kəpòt choon (Maastricht), kəpòtgaon (Susteren), WLD  kaapot goewe (Vijlen), kapot (Beesel), kapot gao (Hulsberg), kapot gaon (Guttecoven, ... ), kapot gāŏn (Schimmert), kapot gegangū (Brunssum), kapot goan (Kunrade), kapot gooë (Mheer), kapot gōān (Born), kapotgaon (Doenrade, ... ), kapotgaoə (Ubachsberg), kapotgoo’n (Eksel), kapoͅ.t˃ goͅ.a (Ingber), kapòtgaon (Oirsbeek), kepot gaon (Geleen, ... ), kepot goan (Weert), kepot-gaon (Swalmen), kepotgaon (Schinnen, ... ), kepotgoan (Steyl), kepòtgaon (Montfort), kupòt goon (Itteren), kàpòt gaon (Gennep), káápòt goan (Stevensweert), kèpot gaon (Geverik/Kelmond), kəpot (Reuver), kəpot gaon (Haelen, ... ), kəpotgaon (Kelpen), kəpoͅ.t˃ goͅ.a (Eys), kəpòt gaon (Haelen), kəpòt goon (Maastricht), kəpòtgaon (Heel), kəpòtgoan (Sweikhuizen), WLD = kapotgaan  kapotgwĕn (Vlijtingen), ± WLD  kapot goa (Wijnandsrade), laatste adem uitblazen: laatste adem uitblazen (Meeuwen), met de voeten tegen de bedplank houden: mèt ’e veut teege de bèdplânk houwe (Tungelroy), met een voet in het graf staan: mit enne voot in t graaf sjtaon (Klimmen, ... ), naar de hemel gaan: nao den hiemel goon (Maastricht), naar de pieringen gaan: naa de pieringe gaon (Maastricht), naar de schop ruiken: nao de sjöp ruke (Klimmen, ... ), naar het pierlelingelandje gaan: nao ’t pierlelingelendje gaon (Roermond), omkomen: ömkoëme (Gronsveld), op het end aan gaan: ⁄t geit op ⁄t énj aan (Grevenbicht/Papenhoven), op sterven liggen: op sjterreve liegke (Klimmen, ... ), op sjterve liGge (Swalmen), op sjterve likke (Susteren), op sterreve ligge (Maastricht), op sterreve ligke (Maastricht), op sterve ligge (Bilzen), opgaan: ópgòò.ën (Zonhoven), ophoepelen: ophiêpele (Bree), optrekken: ùptrèkke (Beverlo), overlijden: ovverleeje (Castenray, ... ), ovverlieje (Castenray, ... ), peigeren: peigere (Roermond), peigeren (Maasniel), peigerə (Venlo), pęi̯gǝrǝ (Asenray / Maalbroek), Jiddisj  peigere (Sittard), WBD/WLD  peichərə (Kapel-in-t-Zand), peren: cf. VD s.v. "peren"3. weggaan, pleite gaan  pirre (Sittard), pierewaaien: soms in deze betekenis  pierewaje (Maastricht), sterven: schjterve (Heerlerheide), schterve (Belfeld, ... ), schterve? (Schaesberg), schterve???? (Lutterade), schtervə (Swalmen), schtērve (Schimmert), schtĕrreve (Heer), schtêrve (Schimmert), shterve (Mheer), sjterreve (Doenrade, ... ), sjterrve (Koningsbosch), sjterve (Asenray/Maalbroek, ... ), sjterve(n) (Schinveld), sjterven (Hoensbroek, ... ), sjtervə (Beesel), sjtērreve (Eys), sjtĕreve (Limmel), sjtĕrve (Berg-en-Terblijt, ... ), sjturf (Munstergeleen), sjtèrreve (Eijsden, ... ), sjtèrve (Einighausen, ... ), sjtèrvə (Guttecoven), sjtèèrvə (Heerlen), sjtérreve (Nieuwenhagen, ... ), sjtérve (Amstenrade, ... ), sjtérven (Guttecoven), sjtɛrəvə (Montzen), staereve (Meijel), staerve (Castenray, ... ), ste.rreve (Hasselt), ster-ve (Blitterswijck), sterreve (Bocholtz, ... ), sterve (Arcen, ... ), sterve(n) (Obbicht), sterven (Beesel, ... ), stervë (Hoeselt), stērve (Afferden, ... ), stēͅrve (Sint-Pieter), stĕrve (Gennep, ... ), steͅrvə (Meerlo, ... ), steͅrəvə (Maastricht, ... ), stjerve (Melick), strèrve (Maastricht), stèrrəvən (Lommel), stèrve (Maastricht, ... ), stèrven (Heijen), stèrəvə (Loksbergen), stèèreve (Meijel, ... ), stèèrve (Eigenbilzen), stèèrvə (Meeuwen), sté.rreve (Zonhoven), stérrəvə (Niel-bij-St.-Truiden), stérvə (Meeswijk), stêrreve (Altweert, ... ), stêrve (Bilzen, ... ), stör"ve (Beverlo), stɛrvə (Baarlo, ... ), stɛrəvə (Borlo, ... ), stɛ̄rvə (Bergen, ... ), stɛ̄rəvə (Meijel, ... ), šterve (Brunssum), štrɛ̄və (Buggenum), štɛrvə (Baexem, ... ), štɛrəvə (Klimmen, ... ), štɛ̄rvə (Vijlen), štɛrvǝ (Herten), ⁄t sjtèrvə (Nieuwenhagen), (3e p. enk. = sturftjt).  sterven (Thorn), (fin (fr.), maar langer).  sterreve (Lanaken), (sj = ch).  sjterve (Sint-Martens-Voeren), eigen spellingsysteem  sjterve (Merkelbeek), gechtorve = verlede tijd.  chterve (Asenray/Maalbroek), gestórve. minder beschaafd: gehemeldj nao de íeewigheid de gaerd aaf, de piejp oetgegange!; de berg aaf de piejp aan Merte gaeve, enz. Toch hoort men deze uitdrukkingen niet meer. Als jaren terug iemand sukkelende was heette het: in de Volksmond: "hae stinktj na de sjäp"; "hae geet op zn léste bein".  sterve (Thorn), ik sterf ; ik sterf jij sterft ; døøw sturfs hij stierf ; hê støørf zij stierven ; weei støørve  sterve (Grubbenvorst), ik sterf; ik sterf jij sterft; geej sterf hij stierf; hê storf zij stierven; zeej storve  sterve (Lottum), maar hae störf.  sterven (Blerick), met lengteteken op de a  stärve (Well, ... ), met lewngteteken op de a  stärve (Leunen), met streepje op de a  stärve (Merselo), ps. al die vervoegingen (zie op het eind laatste pagina vragenlijst) heb ik niet ingevoerd!  steͅrvə (Mechelen-aan-de-Maas), ps. boven de è staat nog een lengteteken; deze combinatieletter kan ik niet in zn geheel maken!  sjtèrve (Mechelen), ps. niet omgespeld! (geen spellingssysteem aangegeven).  stɛ:rvə (Eigenbilzen), WBD/WLD  sjtervə (Simpelveld), sjtèrvə (Heerlen), sterven gaan: sjiévele goën (Gronsveld), sterve gaon (Klimmen, ... ), toepitsen: toûwpitsje (Gronsveld), uit het leven scheiden: oet ’t leve sjei-je (Maastricht), uitgaan: oetgaon wie e kaerske = stil en vredig sterven  oetgaon (Sittard), uitsterven: aatstèrreve (Sint-Truiden), verrekken: verrèkke (Genk), vǝrɛkǝ (Heerlen), vəreͅkə (Puth), WLD  verréékə (Haelen), vərréékə (Haelen), zijn broek inleveren: zijn broek inleveren (Meeuwen), zijn kaarsje uitblazen: zijn kaarsje uitblazen  ze kesken ôêtbloa.ze (Hasselt), zijn koker toepitsen: koker  zenne keu.ker toepitse (Hasselt), zijn koot toepitsen: koot  z’n kêût toepitse (Hasselt), zijn kop neerleggen: zène kop neerlènge (Beverlo), zijn korenpijp toedoen: zijn korenpijp toedoen  z’n keu.repèè.p toedouë.n (Hasselt), zijn laatste pijp roken: zien leste piep rouke (Klimmen, ... ), zijn pijp toepitsen: pijp dichtknijpen  z’n pèè.p toepitse (Hasselt), zijn poeper toepitsen: poerperd  zenne pōē.per toepitse (Hasselt) (kreperen, kapotgaan, doodgaan) Hoe noemt u sterven, gezegd van dieren? [N 83 (1981)] || de pijp uit gaan || de toestand die intreedt bij het eindigen van het leven [dood, overlijden, versterf, verscheiden, einde] [N 86 (1981)] || dood gaan || dood(gaan) (sarc.) || doodgaan || Doodgaan, gezegd van een dier. [N 38, 17b] || doodgaan, iets opgeven || doodgaan, sterven || hemelen, sterven || het plein vóór de kerk [kerkplaats, kerkplein, plei] [N 96D (1989)] || hij gaat sterven || Hoe noemt u sterven, gezegd van dieren (kreperen, kapotgaan, doodgaan) [N 83 (1981)] || op sterven liggen; zieltogen || overlijden || overlijden, sterven || sterven [DC 38 (1964)], [SGV (1914)] || sterven (uitgaan) || sterven van een mens [N 38 (1971)] || sterven ve dier || sterven, doodgaan, hemelen gaan [sjterreve, hiemmelejoaë] [N 95A (1986)], [N 96D (1989)] || sterven, overlijden || thuis sterven I-11, III-2-2, III-4-2
sterven van een plant afsterven: aafschterve (Heerlen), aafsjterve (Bleijerheide, ... ), aafsjterven (Hoensbroek), aafsterve (Boekend, ... ), aafsterven (Heythuysen), af sterve (Middelaar), afstaereve (Meijel), aofsjterve (Eijsden), aofsterve (Maastricht), aofstêrve (Bilzen), āaf-schterve (Schimmert), āāfsjtèrreve (Klimmen), en plaânt sterft af of verdruuëgd (Oirlo), áfstɛrəvə (Borlo), (plant, boom, bloem).  .... sturft aaf (Neeritter), aftakelen: àftáákələ (Baarlo), kapot gaan: kaapot goon (Mechelen), kapat gaane (Thorn), kapot chôn (Thorn), kapot gao (Brunssum, ... ), kapot gaon (Amstenrade, ... ), kapot gegaan (Ospel), kapot geganne (Ubachsberg), kapot goa (Gulpen, ... ), kapot goan (Susteren, ... ), kapot goen (Mesch), kapot goewe (Mechelen), kapot goeə (Sint-Martens-Voeren), kapot gouën (Margraten), kapot goà (Waubach), kapot gōͅn (Mechelen-aan-de-Maas), kapot gó (Schaesberg), kapot gôô (Schaesberg), kapot joa (Vaals), kapotgao (Klimmen), kapotgaon (Horn, ... ), kapotgaoë (Eys), kapotgauwn (Jeuk), kapotgoan (Bree), kepot (Neer, ... ), kepot gaon (Ell, ... ), kepot gāōn (Blerick, ... ), kepot gon (Bilzen), kepot goon (Maastricht), kepotgoon (Ulestraten), kepŏŏt gòò.n (Panningen), kepót gao (Hoensbroek), kepót gaon (Ottersum), kĕpot gaon (Heythuysen), kápot-goan (Guttecoven), kápoͅtgōͅən (Borlo), kápoͅtgoͅn (Sint-Truiden), kəpoͅt guən (Houthalen), kəpoͅt xu̯oͅən (Lanklaar), kəpoͅtxy(3)̄n (Meeuwen), (= kapot gaan).  kepot goon (Lanaken), kəpot goon (Lanaken), (die plant geit kepot).  kepot gaon (Blerick), kapot gaan.  kapoͅt xən (Helchteren), ps. niet omgespeld! (geen spellingssysteem aangegeven).  kəpòt gwən (Eigenbilzen), pissen: pissen (Leuken), sterven: schjterve (Heerlerheide), verdorren: verdert (Stein), verdeurt (Mechelen), verdorre (Asenray/Maalbroek, ... ), verdōrre (Weert), verdòre (Posterholt), verdrogen: verdruge (Maastricht), verrotten: vrotte (Jeuk), verslakken: verslakken (Zonhoven), verslakkeren: versjlakkere (Susteren), is feitelijk door uitdrogen afsterven.  verslakkere (Maasbracht), versloeieren: versjloejeren (Maastricht), verwelken: verwelke (Boekend) sterven van een plant [N 38 (1971)] || verdorren III-4-3
stervensgebed beden voor de stervende: beeje vur die sjtervende (Tegelen), bedens: bèijes (Bocholt), doodsgebed: doeedsgebaeje (Weert), gebed voor de stervende: gebed veur de sjtervende (Melick, ... ), gebed veur de stervende (Eksel, ... ), gebed veur de stervenjde (Ophoven), gebed voor een stervende: gebed veur ne stervende (Maastricht), n gebed vuër `ne sjterrevende (Klimmen), ə gəbɛt vør ənə sjtɛrəvəndə (Montzen), gebeden der stervende: gebeden der stervenden (Achel), gebeje der stervendje (Haler), gebeden van de stervende: gebèeje van de schtervende (Schimmert), laatste gebeden (mv.): de leste gebeje (Stokkem), de letste gebèè (Gulpen), laste gebaeje (Echt/Gebroek), letste gebééje (Reuver), lèste gebeiije (Grevenbicht/Papenhoven), laatste rozenkrans: laeste roëzekrans (Oirlo), laatste vaderonzer: t letste fadrónzer (Nieuwenhagen), sterfgebed: sjterfgebed (Valkenburg), ut sterfgebed (Klimmen), stervensgebed: e sjtervesgebd (Klimmen), het stervesgebed (Eigenbilzen), sjterrevesgebed (Gulpen), sjterves-gebaeje (Geleen), sjtervesgebaeje (Heel), sjtervesgebead (Lutterade), sjtervesgebed (Schinnen, ... ), sjtervesgebet (Roermond), sjtervesgebèd (Koningsbosch, ... ), sjtèrvesgebét (Nieuwenhagen), sjtèrvèsgebed (Heel), sterevesgebet (Heers), stervegebed (Eys), stervensgebed (Meijel, ... ), stervesgebed (Montfort), stervesgebèd (Ell), t sjterrevesgebed (Klimmen) Een gebed voor een stervende, "stervensgebed"[sjtervejebed]. [N 96D (1989)] III-3-3
sterx pinker: pinker (Heerlen, ... ), ster: de sjter (Heerlen), sjtar (Geleen, ... ), staar (Eksel, ... ), star (Amby, ... ), stā.r (Tongeren), stār (Berg, ... ), sta͂r (Zonhoven), ster (Houthalen), stēr (Gelinden), stēͅr (Hamont, ... ), steͅjər (Hoepertingen), steͅr (Lanaken, ... ), stàr (Maastricht, ... ), stär (Eupen), stèr (Heusden, ... ), stêr (Welkenraedt), stër (Wellen), stø͂ͅr (Eksel), stɛi̯ər (Mielen-boven-Aalst), stɛjər (Hoepertingen, ... ), stɛr (Beverlo, ... ), stɛ̄r (Heers, ... ), stɛ̄ər (Paal), stɛ͂r (Houthalen), stɛ‧r (Bree), štar (Hoensbroek, ... ), štār (Kerkrade), šter (Roermond), šteͅr (s-Gravenvoeren), (sjtarre-sjterke). ps. boven de e (van sjter...) moet nog een punt staan; deze combinatieletter is niet te maken (betekent: korte vocaal als in het Ned. bek, gek).  sjtar (Sittard), (sterke-sterre).  ster (Tungelroy), (verkleinwoord: sterke; meervoud: sterre).  ster (Castenray, ... ), ps. boven de @ staat nog een dakje (^ deze combinatieletter is niet te maken/om te spellen.  steͅr (Bommershoven), ps. letterlijk omgespeld volgens IPA.  steͅeər (Mielen-boven-Aalst), ps. letterlijk overgenomen.  stèër (Velm), štēͅ:r (Eupen), šteͅ‧ər (Montzen), ṣtèār (Montzen), ps. niet omgespeld; boven de staat nog een dakje (^ deze combinatieletter is niet te maken/om te spellen.  stɛr (Borgloon), ps. of toch omspellen volgens Frings: [str]?  stär (Sint-Huibrechts-Lille), ps. of toch omspellen volgens IPA: [står]?  sta:r (Tessenderlo), ps. omgespeld volgens Frings.  steͅər (Herk-de-Stad), stɛ̄r (Loksbergen) ster [ZND 07 (1924)], [ZND A1 (1940sq)] || ster (hemellichaam) III-4-4