e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
dwaze, onbezonnen daad act (eng.): akt (Kesseleik), äkt (Nieuwenhagen), actie: actie (Eys, ... ), aksie (Meijel), aktie (Nunhem), domheid: domheid (Montfort), dòòmheid (Posterholt), domme streek: dom streek (Maastricht), domme trek: cf. VD s.v. "trek"13. = streek, list, poets  eine domme trek doon (Schimmert), dwaze daad: dwààs daot (Venlo), flater: flater (Caberg, ... ), foef: foef (Doenrade), gekke slag: m.  geͅ.kə šlā.x (Eys), gekke streek: gekke stjreek (Melick), gekke streek (Weert), gèkkə sjtrîêk (Epen), gekkenwerk: gekke werk (Sevenum), gekke-werk (Sevenum), get stoms: chet sjtóms (Kapel-in-t-Zand), kapsones: kapsodəs (Beesel), kapsone (Gulpen), kapsones (Echt/Gebroek, ... ), lompe trek: eine lòmpentrèk (Thorn), lompigheid: lompigheit (Geulle), onbezonnen daad: ⁄n ŏnbezônne daŏd (Schimmert), onbezonnen werk: onbezonne werk (Meijel), onding: das en ônding (Oirlo), onzinnig werk: onzinnig werk (Venlo), stomme daad: stomme daod (Maastricht), stomme streek: eine stumme streek (Thorn), sjtoeme sjtriek (Merkelbeek), sjtomme sjtrieëk (Voerendaal), sjtómmə-sjtrîêk (Heerlen), sjtôm sjtreek (Herten (bij Roermond)), stóm streek (Gennep), ⁄n sjtóm sjtrieëk (Klimmen), stomme trek: stommetrèk (Tungelroy), stomme zet: sjtomme zet (Waubach), stommigheid: sjtommigheid (Maastricht), sjtommigheit (Geulle), stómmigheid (Tienray), stommiteit: sjtomiteit (Hulsberg), stommiteit (Caberg, ... ), stòmmeteit (Bree), streek: de streek (Venray), sjtreek (Susteren), sjtrièk (Noorbeek, ... ), stjreek (Neer), streek (Urmond), ⁄nne sjtreëk (Mheer) een dwaze onbezonnen daad [akt, actie, kapsie] [N 85 (1981)] III-1-4
dweil dweil: dwael (Castenray, ... ), dweijel (Echt/Gebroek, ... ), dweil (Berg-en-Terblijt, ... ), dweiəl (Geistingen, ... ), dwēill (Maastricht), dwēīl (Heerlen), dwēͅi̯l (Gennep, ... ), dwēͅl (Hamont, ... ), dwĕil (Amby), dwĕĭl (Vroenhoven), dweͅi̯l (America, ... ), dweͅi̯əl (Baarlo, ... ), dweͅl (Boshoven, ... ), dwijl (Sittard), dwyl (Gronsveld), dwèèi̯l (Overpelt, ... ), dwèèl (Lanaken, ... ), dwɛi̯əl (Pey), dwɛ̄l (Altweert, ... ), dw‧ɛil (Kinrooi), de laatste tijd komt deze naam meer in gebruik  dweil (Merkelbeek), Gaef mich efkes den dweijel Gank ins mit \'ne naten dweijel door de keuke  dwei:jel (Roermond), opnemer, wordt rond aftrekker gedaan.  dweil (Meeuwen), sic  dwei (Eisden), Verklw. dweilke mèt ¯ne naten dweil de gaank even opnumme Nuij dweile koupe  dweil (Maastricht), hoddel: hoͅdəl (Vaals), huisdoek: ās˂duk (Sint-Truiden), haasdoek (Ordingen, ... ), haasdook (Sint-Truiden), haosdoek (Boekhout, ... ), haou̯sdoek (Tongeren), hausdoek (Tongeren), hoasdoek (Wellen), hoei̯sdoek (Maaseik), hou̯s˂duk (Kortessem), hoəsdoek (Gelinden, ... ), hòu̯sdook (Maaseik), ou̯zdook (Maaseik), aas = \"huis\  aasdoek (Sint-Truiden), huisvod: haasvod (Montenaken), opneemdoek: opneemdoek (Beringen, ... ), opnemdok (Sint-Lambrechts-Herk), opnimdoek (Beringen, ... ), opnimdok (Heusden), opnömdòk (Stokrooie), oͅpniəmdok (Genk), ópniemdòk (Zonhoven), ópnīē.ëmdòk (Zonhoven), opneemsdoek: opneͅmsdōr (Vaals), opneemvod: oepneemvod (Beringen, ... ), opneei̯mvod (Montenaken), opneemvod (Heusden, ... ), opnimvod (Koersel), opnemer: oepnemer (Bree, ... ), opnemer (Bree, ... ), opneəmər (Bleijerheide, ... ), opniemer (Oud-Waterschei), opnimmer (Hechtel, ... ), oͅpnēmər (Meeuwen), òpnemer (Bree), (= dweil).  opnummer (Koningsbosch), spelling Beverlo wbk.; \": naslag (stomme e)  ùpneemer (Beverlo), Ze hauwe eine dweil ligke viêr de kiêkediêr òm de veet op aaf te vège  opnemer (As, ... ), schrobdoek: schroebdook (Amstenrade, ... ), sjrobdouk (Merkelbeek), sjroebdook (Heerlen, ... ), sjroepdook (Puth), sjrôebdôek (Hoeselt), šroebdook (Oirsbeek), šrup˂dōk (Eys, ... ), schrobhoddel: šruphodəl (Eys), šruphoͅdəl (Vijlen), schroblommel: sjroebloemel (Eygelshoven), sjroeblommel (Hulsberg), sjroeblòmmel (Ransdaal), sjroeploemel (Waubach), sjrubloemel (Schaesberg), šrupluməl (Bocholtz, ... ), šruplūməl (Bleijerheide, ... ), šrūploͅməl (Mheer), Verklw. sjroeplümelke  sjroeploemel (Heerlen), uitneemdoek: otmendoek (Sint-Lambrechts-Herk), uitneemvod: sic  otmenvot (Stevoort) dweil || Dweil aan een steel gebonden (zwabber, dweil, aftrekker) [N 79 (1979)] || dweil om te schrobben || grove doek waarmee vloeren, stoepen, etc samen met water worden schoongemaakt [DC 15 (1947)] || Hoe heet de doek uit grof linnen waarmee vocht van de vloer wordt opgenomen ? [ZND 48 (1954)] || Hoe noemt u het schoonmaken van stenen of houten vloeren, van stoepen enz. met behulp van water en een grove doek? [N105 (2000)] || opneemdoek || schroblap, dweil || stenen of houten vloeren, stoepen, etc. met behulp van water en een grove doek schoonmaken [DC 15 (1947)] III-2-1
dweilen aandweilen: ándwaele (Castenray, ... ), afdoen: aafdoon (Weert), afnemen: aafnumme (Valkenburg), āāfneumə (Nieuwenhagen), afschrobben: āfšrubə (Vaals), afwassen: aafwasse (Weert), dweilen: dwaele (Castenray, ... ), dweiele (Venlo), dweijele (Echt/Gebroek, ... ), dweile (Lanklaar, ... ), dweilen (Achel, ... ), dwellen (Eksel), dwēͅi̯lə (Gennep, ... ), dwēͅlə (Hamont, ... ), dweͅi̯lə (America, ... ), dweͅi̯ələ (Baarlo, ... ), dweͅjlə (Meijel), dweͅjələ (Roggel), dweͅlə (Boshoven, ... ), dwijle (Sittard), dwijlen (Baarlo), dwàèlen (Lommel), dwɛi̯ələ (Pey), dwɛlə (Altweert, ... ), dw‧eiele (Montfort), šrobə (Putbroek), (\"j\"klenk is nauwelijks hoorbaar).  dweijlə (Maastricht), (met dweil).  dweijele (Maasbracht), de maag waar de gank aan \'t dweijele Door de sjtad dweijele  dwei:jele (Roermond), ook vaak gehoord. (vroeger: dweil heette sjroebloemel).  dweile (Hoensbroek), sommige mensen gebruiken ook het woord dweilen  dweilen (Stein), opnemen: (de vloer) opniemen (Zonhoven), opneeme (Houthalen), opnimmen (Eksel), oͅpnēi̯əmə (Vijlen), oͅpnēmə (Meeuwen), oͅpnømə (Heythuysen), ópnīē.ëme (Zonhoven), (mit d\'r sjroeploemmel).  òpnumme (Waubach), Notes v.d. invuller (zie bijlage): sjroebloemel of ópneëmer = dweil sjroebbe of ópneëme = dweilen  ópneëme (Kerkrade), op\'neëmer (is dweil).  op⁄neëme mit wasser (Spekholzerheide), spelling Beverlo wbk.; \": naslag (stomme e)  ùpneeme (Beverlo), opsoppen: opsoppe (Gronsveld), opsoppen (Venray), oͅpsoͅpə (Tegelen), opvegen: òpvêgë (Tongeren), Uitdrukking: në hausdoek dùr dë haus gooië (= vlug het werk doen). In dit geval gebruikt men het lidwoord \"de\"i.p.v. \"het\".  òpvêegë (Tongeren), opwassen: opwasse (Hasselt, ... ), opwassen (Lauw, ... ), opwàsse (Sint-Truiden), òpwèësje (Waubach), Ich mòt eu.ërst (d)e gró.nt nóg ópwaa.sse: ik moet eerst de vloer nog schrobben en dweilen  ópwaa.sse (Zonhoven), poetsen: poetse (Blerick, ... ), poetsen (Achel), putsə (Blerick), (korte o-klank).  pootse (Maastricht), bij een houten vloer.  planché poetsen (Genk), bij een stenen vloer.  eerd poetsen (Genk), bij stoepen. Nb. grove doek = dweil - opneemdoek.  stoep poetsen (Genk), schommelen: schommelen (Eksel), sútterdaags woort \\r \\ltij g\\schomm\\ld. ?\'t voal wátter gink door \'t moeskoot boat\\. {ú = Engels to cut}.  schommelen (Hechtel), schoonmaken: schŏĕnmáákə (Kuringen), sxoͅnmākə (Lottum), De stoep of de stienen/stiejenen heerd en oog den hateren vloer weert met een groof vod en ziejep water schoewen/sch؉n gemaakt = de stoep of de stenen vloer of de houten vloer wordt met een grove doek en zeepwater schoongemaakt.  schoewen gemaakt (Peer), schōēn gemaakt (Peer), schrobben: (de vloer) schrobben (Zonhoven), schrobbe (Lanklaar), schrobben (Achel, ... ), schroebe (Boekend, ... ), schroeben (Baarlo), schro͂be en dae nao met water nao speulen en aaf dweile (Ospel), schrôbbe (Schimmert), sjoonmôokë (Tongeren), sjrobbe (Diepenbeek, ... ), sjroebbe (\'s-Gravenvoeren, ... ), sjroebbë (Hoeselt), sjroebe (Heerlen, ... ), sjroeen (Schaesberg), sjrubbe (Eigenbilzen), sjróbbe (Kinrooi, ... ), sjrôebbe (Hoeselt), srūbə (Mheer), sxroͅbə (Venray), šrobə (Gronsveld), šroͅbə (Montfort), šrubə (Bocholtz, ... ), (als het schoonmaken met zeep gebeurt).  sjroebbe (Valkenburg), (ook voor schrobben gebruikt).  sjroebe (Waubach), (wat ook betekent: het vee verzorgen).  sjómmele (Bree), Notes v.d. invuller (zie bijlage): sjroebloemel of ópneëmer = dweil sjroebbe of ópneëme = dweilen  sjroebbe (Kerkrade), schuren: schoeren (Achel), schooren (Kerkhoven), wassen: wɛi̯šə (Vaals), zuivermaken: zuuver maake (Weert), mét d\\n opneem\\r  zi-jvər maakə (As), zwieberen: zwibərə (Helden/Everlo) (op)dweilen || aandweilen || de vloer schrobben en dweilen || de vloer schrobben en dweilen, opwassen || dweilen || dweilen, schoonmaken met een dweil || grove doek waarmee vloeren, stoepen, etc samen met water worden schoongemaakt [DC 15 (1947)] || het opnemen met een dweil of doek van gemorste vloeistof || Hoe noemt u het schoonmaken van stenen of houten vloeren, van stoepen enz. met behulp van water en een grove doek? [N105 (2000)] || opdweilen || opnemen met een dweil || stenen of houten vloeren, stoepen, etc. met behulp van water en een grove doek schoonmaken [DC 15 (1947)] || vocht opnemen met een doek III-2-1
dwingen aansporen: aanspoare (Belfeld), bijhouden: bi-jhòwe (As), doen: dōēn (Susteren), dōn (Maaseik), dŏĕn(?) (Gennep), doen doen: dūn dūn (Koersel), drijven: drieve (Geleen), dwarszitten: dweerszitte (Maastricht), dwèrs zittə (Montfort), dwingen: dveͅŋə (Bilzen), dweenge (Schaesberg), dweinge (Sint-Truiden), dweingen (Stein), dweingə (Heers), dweiŋə (Hoepertingen), dwenge (Beek, ... ), dwengen (Born), dwengə (Hamont, ... ), dweèngən (Urmond), dweŋə (Beverlo, ... ), dweŋən (Houthalen), dweŋ⁄ən (Kwaadmechelen), dwĕĭnge (Guttecoven), dwĕnge (Geleen, ... ), dwe͂ͅŋə (Herk-de-Stad), dwijnge (Gronsveld), dwin-gə (Maastricht), dwing (Tungelroy), dwing-nge (Vijlen), dwinge (Amby, ... ), dwinge(n) (Obbicht, ... ), dwingen (Buggenum, ... ), dwingə (Epen, ... ), dwiŋə (Beverst, ... ), dwiŋən (Eksel, ... ), dwīngə (Heerlen, ... ), dwynge (Gronsveld), dwènge (Einighausen, ... ), dwèngen (Susteren), dwèngə (Zonhoven), dwénge (Hoeselt, ... ), dwéngə (Amstenrade, ... ), dwøŋə (Veulen), dwø̄ŋə (Opglabbeek), gedwónge (Hunsel), getswonge zīēe (Eys), mar.: Nota Bene: dwingen kan overg. (iemand anders tot een bepaalde handeling brengen; ook nopen) en onoverg. (kinderen dwingen om een koekje; dwingeland) zijn  dwinge(?) (Gennep), ze dwónge mich óm ¯t te zègke  dwinge (Roermond), forceren: forceere (Grubbenvorst, ... ), forseerə (Roermond), forsjeere (Puth), fòrséére (As), koeioneren: koejeneere (Neer), noodzaken: noeatsaake (Heel), noetzake (Heerlen), Opm. klank uit Fr. woord toi.  noitzaken (Schimmert), nopen: naope (Echt/Gebroek, ... ), noape (Buchten), noope (Echt/Gebroek, ... ), noopə (Susteren), noupen (Sint-Odiliënberg), nuepe (Baarlo), opdraaien: opdriee(n) (Schinveld), persen: iemənt pee.rsə (Maastricht), peerse (Maastricht), pressen: met punt op de eerste e  presse (Sittard), veranlassen (du.): vərànlàssə (Nieuwenhagen), verplichten: verplichte (As), zwingen (du.): tswinge (Bleijerheide, ... ), tswingen (Kerkrade), tswīngə (Heerlen), tsw‧eͅŋə (Eys) dwingen [ZND A1 (1940sq)] || het iemand onmogelijk maken anders dan op een bepaalde wijze te handelen [dwingen, nopen] [N 85 (1981)] || nopen [SGV (1914)] || persen, dwingen III-1-4
dynamiet dynamiet: dijamit (Nieuwstadt  [(Maurits)]   [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]), dinami.t (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Maurits]), dinamit (As  [(Zwartberg / Waterschei)]  , ... [Maurits]  [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Willem-Sophia]  [Emma]  [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Julia]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Domaniale]  [Emma, Hendrik, Wilhelmina]  [Domaniale] [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), dinǝmit (Heerlen  [(Emma)]  , ... [Laura, Julia]  [Emma]  [Maurits]), dynamiet (Buchten  [(Maurits)]  , ... [Winterslag, Waterschei]  [Maurits]  [Eisden]  [Zwartberg, Waterschei]  [Maurits]  [Wilhelmina]  [Eisden]) Het dynamiet dat men gebruikte bij het schieten. [monogr.] || Springstof met nitroglycerine als grondstof. Dynamiet wordt vooral gebruikt om zeer harde steenlagen los te maken. [N 95, 422; N 95, 419; monogr.; Vwo 301] II-4, II-5
dynamietpatroon dynamietpatroon: dinamitpatroǝn (Kelmis) Dynamietpatronen hadden een lengte van ongeveer 10 cm. De houwer kreeg van de opzichter niet meer patronen dan hij voor één dag nodig had. [monogr.] II-4
dynamo dynamo: dinamo (Heerlen  [(Oranje-Nassau I-IV)]  , ... [Winterslag, Waterschei]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), dinamō (Genk  [(Winterslag / Waterschei)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), dināmō (Brunssum  [(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]   [Emma]), din˙āmo. (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Emma, Hendrik, Wilhelmina]), dynamo (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Eisden]  [Maurits]  [Willem-Sophia]  [Laura, Julia]  [Julia]  [Emma]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Maurits]  [Domaniale]  [Maurits]  [Domaniale, Wilhelmina]) De kleine dynamo die gekoppeld is aan een door perslucht aangedreven turbine en de benodigde elektrische stroom levert voor de persluchtlamp. [N 95, 259] II-5
e. bijzondere rieken, naar het gebruiksdoel bladgaffel: blatjafǝl (Bocholtz), denneriek: diǝnǝrik (Oud-Waterschei), kiezelriek: kizǝlrek (Gelieren Bret), kizǝlrēk (Bocholt), kizǝlręk (Rummen), kēzǝlrek (Maaseik), kēǝzǝlrēǝk (Rotem), kęi̯zǝlrik (Hasselt), klaverriek: klāvǝrrik (Borgloon, ... ), klǭvǝrrik (Zepperen, ... ), kleegaffel: klīgafǝl (Oirsbeek), kleeriek: klērik (Leuken  [(met 3 tanden)]  ), klīi̯rēk (Neeritter), kokriek: kǫkrēk (Urmond), koksgaffel: kǫksgafǝl (Sittard), koksriek: kǫksręk (Maaseik), kriezelriek: krīzǝlrīk (Gelinden, ... ), morenriek: mōrǝręk (Maaseik), naaldenriek: nǫldjǝrēk (Bree), pitsersgaffel: pitsǝrsgavǝl (Broekhuizen), pulpriek: pylǝprik (Hasselt), pølprek (Borgloon, ... ), pø̜lprik (Niel-Bij-Sint-Truiden), schanseriek: sxānsǝrīk (Blitterswijck, ... ), speldenriek: spę.lrik (Lommel), steengaffel: štęŋgafǝl (Teuven), steenriek: stē̜rik (Rosmeer), stęi̯nrik (Vechmaal, ... ), strouwriek: strø̜u̯rēk (Opglabbeek), strouwselriek: strǫu̯sǝlrēǝk (Bocholt), štrǫu̯sǝlrēk (Helden), wortelriek: wǫtǝlrēk (Oost-Maarland) [N 18, 24] I-5
eau de cologne air de cologne (<fr.): aer je cloenje (Blerick), cologne (fr.): (eau-de-)klonje (Oirlo), cologne (Zonhoven), kloenj (Guttecoven), klónj (Born, ... ), klönj (Nieuwstadt), eau de col (<fr.): eau de col (Caberg), eau de cologne (fr.): (eau-de-)klonje (Oirlo), au de kologne (Susteren), au de kolon (Wijlre), audəkloin (Loksbergen), eau de Calogne (Meerlo), eau de cloonj (Nunhem), eau de clŏnj (Geleen), eau de cologne (Achel, ... ), eau de coloin (Zutendaal), eau de colon (Schimmert, ... ), eau de colonje (Merkelbeek, ... ), eau de klonj (Geistingen, ... ), eau de klonje (Maastricht), eau-də-klon (Schinnen), eaudeklònj (Haelen), eaue de cologne (Ingber), eu de klonj (Beesel), o de clojn (Geulle), O de Cologne (Alken), o de kloin (Diepenbeek), o de klon (Valkenburg), o de klonje (Hoepertingen), o de kolonje (Bilzen), o(e)dekloenje (Venlo), o.dəklujn (Kanne), o.dəkəlon (Meeuwen), o:dəklónj (Kinrooi), oddekolonje (Gulpen), ode clonj (Brunssum), ode kolōnj (Tungelroy), odekljon (Maastricht), odekloenje (Venlo), odeklojn (Veldwezelt), odeklon (Bree), odeklonj (Doenrade, ... ), odeklonje (Sevenum, ... ), odeklōn (Caberg), odeklònje (Sevenum), odeklônj (Ell), odekolojn(je) (Maastricht), odekolonje (Maastricht), odəkəlon` (Meeswijk), oen de kloenje (Venlo), olekjonj (Swalmen), olleklônj (Herten (bij Roermond)), onje clonje (Meijel), onjeklonj (Thorn, ... ), onjeklónj (Thorn), oo de klojn (Kanne), oo de klon (Maastricht), oo de klonj (Beek), oo de klonje (s-Gravenvoeren), oo de kolonje (Genk), oo de kólôn (Gors-Opleeuw), oo də kòlòjn (As), oo-de-colonj (Reuver), oo-də-klonjə (Roermond), oode kelong (Neer), oodekelón (Hechtel), oodeklon (Maastricht), oodeklonj (Oirsbeek, ... ), oodeklonj(e) (Bilzen), oodeklonje (Weert), oodeklōēnje (Horst), oodeklónj (Sittard), oodeklônj (Geleen), oodkolonj (Bilzen), oodəkloonj (Kapel-in-t-Zand), oodəklòjn (Maastricht, ... ), oodəklónjə (Venlo), oodəkolojn (Maastricht), oodəkolonj (Urmond), oodəkoolòn-j (Maastricht), oonjekloonje (Venray), oonjəkloonj (Heel), ote kolong (Vaals), oude coulogne (Hoensbroek), ōōdəklŏnjə (Nieuwenhagen), ònjeklònje (Venray), ònjə-klònjə (Gennep), óddeklónj (Roermond), óddëklòin (Tongeren), óddəklónjə (Meijel), ónjəklón (Hulsberg), ô de klonj (Hoeselt), ôdeklonj (Hoeselt), ônjeklônje (Maasbree), ôonjəklôonj (Kelpen), (eau de cologne).  ‧ō də kl‧oͅn (Eys), Ook reukwerk.  o:dəkluŋ (Wellen), ps. het ^ hoort eigenlijk boven de y te staan, maar deze combinatieletter kan ik niet maken!  odeklo^yjn (Gronsveld), Spelling: &lt;`&gt; = sjwa.  oo de kolonje (Kaulille), ood`klojn (Bocholt), Sub eau.  oͅu} de cologne (Niel-bij-St.-Truiden), Uitgestorven.  ônjeklônj (Herten (bij Roermond)), keuls water: keuls waoter (Eigenbilzen, ... ), Keuls water (Lommel), Keuls wotter (Bilzen), Keuls wàtter (Eksel), kölsj wasser (Kerkrade, ... ), kölsjwasser (Kerkrade), l`eau de cologne (fr.): lodekolojn (Maastricht), musk (<fr.): Het woord is uitgestorven. Vroeger spraken de mensen van de muuskesfabriek in s Herkenbosch. [muiske, rk]  muuske (Herten (bij Roermond)), parfum: pàrfŭŭm (Nieuwenhagen), reuk: ruik (Loksbergen), ruuk (Maasbree), reukje: ruukske (Weert), reuksel: reiksel (Munsterbilzen), rieksel (Meeuwen), rīēksəl (Opglabbeek), ruuksel (Noorbeek, ... ), ruúksel (Gronsveld), röksel (Val-Meer), rüksel (Eksel), As ge ohg goed wast, hadde giehje rijksel noëdig zeeh as moeder.  rijksel (Peer), reukwater: reekwater (Genk), reekwoater (Eigenbilzen), reukwaatər (Montfort), reukwaoter (Meijel, ... ), reukwater (Maastricht, ... ), reukwetter (Vorsen), rīēkwāter (As), ruukwaater (Neer), ruukwaattər (Grevenbicht/Papenhoven), ruukwater (Mheer, ... ), rø͂ͅkwouətər (Lommel), B.v. Van Keulen brengen ze altijd reukwater mee.  rø̄kwātər (Meeswijk), rode cologne (<fr.): roe də klonj (Maastricht), roeje klòn (Maastricht), ruikes: ruukes (Kunrade), (o. verzamelnaam.  ry(3)̄.kəs (Eys), onz.  ry(3)̄.kəs (Ingber), slagwater: sjlaachwatər (Epen), sjlaagwater (Doenrade, ... ), sjlááchwáátər (Heerlen), stinkboel: steenkbul (Vlijtingen) eau de Cologne || eau de Cologne (reukwater) || Eau de cologne. Reukwater, eau de cologne [lodderijn] [N 114 (2002)] || Eau de Cologne: eau de cologne || eau de Cologne: reukwerk || Fr. eau de Cologne || reukstoffen (in de vorm van een eau-de-Colognereuk) || reukwater || reukwater, eau de cologne (lodderijn) [N 86 (1981)] || reukwater, eau de cologne [lodderijn] [N 86 (1981)] III-1-3
eb, laagtij afgaan: aafgoon (Itteren), eb: de ĕb (Schimmert), eb (Buchten, ... ), Eb-liëg water (Venlo), ep (Meijel, ... ), ēp (Maastricht), eͅb (Kwaadmechelen), ib (Simpelveld), èb (Gennep, ... ), èp (Heel, ... ), het gaat terug: et geiĕt trŭk (Ingber), het is laag: t⁄ is lieêg (Venray), het water zakt: n.v.t.  ⁄t water zakt! (Oirlo), laag water: laag water (Meeuwen), laeg water (Schimmert, ... ), laig water (Montfort), leag water (Lutterade), leeg water (Nieuwstadt, ... ), leegwater (Gulpen), lēēg water (Born), liech waatər (Maastricht), liech watər (Maastricht), lieēg water (Herten (bij Roermond)), lieg naater (Velden), lieg water (Caberg, ... ), liegwater (Maastricht, ... ), liejəg watər (Tegelen), lieëg waattər (Beesel), lieëg water (Tienray), liēs water (Venlo), liēëg water (Hoensbroek), liĕg water (Gulpen), lièg wasser (Simpelveld), lièg water (Echt/Gebroek), liëg water (Heerlerbaan/Kaumer, ... ), liëg-water (Beesel), liëgwater (Maasbree), liəxwà⁄ər (Kwaadmechelen), līēg water (Venlo), līēg watər (Venlo), līēgwaittər (Loksbergen), līēëg waatər (Nieuwenhagen), lĭĕəgwáátər (Brunssum), ljèg water (Geulle), ljèèchwáátər (Schimmert), lààgwater (Stein), léch wattər (Meijel), léégwáátər (Doenrade), lééəg wāāter (Thorn), lîech wáátər (Heerlen), lîeg wáátər (Venlo), lîegwaater (Oirsbeek), lîêch wààtər (Amstenrade), lîêgwater (Reuver), (ee niet exact).  leejg wááter (Geleen), (Jeuk).  leig wɛter (Jeuk), (St. Truiden).  leig wáter (Jeuk), min water in de beek: weinig water in de beek.  min wààtər in də bîêk (Meeuwen), teruggang: tseruk jank (Kerkrade), val: de "val (Geulle, ... ), (lange a).  d⁄r zit vál in de maas (Steyl), vallen: valle (Weert), vallen (Itteren), zakken: zakke (Montfort, ... ), zakkə (Horn), zàkke (Guttecoven) eb, teruggaan van het water van de zee en de toestand van laag water [N 81 (1980)] III-4-4