e-WLD begrippen 

 
 
Filteren...

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
klein stukje vlees of kaas brokje: brökske (Neeritter), Syst. Grootaers  brøͅkskə (Lommel), fiezzeltje: schj=ch van chocolade  vezzelke (Heerlerheide), viezelke (Heerlerheide), fritsje: Syst. Frings  fretskə (Hasselt), greumeltje: greumelke (Mechelen-aan-de-Maas, ... ), Eigen spellingssyst. Zie vragenlijst p.6  greumelke kiejes (Berg-aan-de-Maas), greuzeltje: greuzelke (Mechelen-aan-de-Maas, ... ), gruizel: greuzel (Grathem), Nee, wel greuzel  greuzel (Guttecoven), hompje: hömpke (Middelaar), Syst. Frings  hø̄mp˂kə (Neerpelt), kitsje: kitske (Sittard), klein stukje: Eigen spellingssyst. Zie vragenlijst p.6  klein stökske (Berg-aan-de-Maas), knabje: knepke (Sittard), knapje: Meuzeltje onbekend.  knepke (Munstergeleen), krapje: Neen, wel het bovengenoemde woord.  krɛpkə (Opglabbeek), moffeltje: Syst. WBD  meufelke (Baarlo), mondje: Syst. Frings  mondje (Opheers), muisje: möske (Heerlen), ozeltje: Syst. WBD Nee, wel euzelke voor een klein, ziekelijk iemand.  euzelke (Herten (bij Roermond)), prutsje: Syst. IPA  prøtskə (Kwaadmechelen), schijfje: Syst. Frings  sxø͂ͅfkə (Sint-Truiden), schonkentimpje: sjònketimpke (As, ... ), snippeltje: snieppelsje (Bleijerheide), viezzeltje: t Huundje kreeg ouch e fiedzelke Fiedzel is verwant aan vezel  fiedzelke (Roermond) Kent u meuzeltje = klein stukje vlees of kaas? [N 16 (1962)] || klein stukje vlees of kaas || stukje of kleine hoeveelheid ham III-2-3
klein van gestalte een stomp hoog: hé és ne stoomp hooX (Tongeren), een vuist hoger als een varken: ein voest hoger es e verke (Echt/Gebroek), he is ein voes hoger as ein varken (Grevenbicht/Papenhoven), héé is en vōēs hôôger ès en vérreke (Klimmen), er klein uitzien: hè zuut ter klein oet (Roermond), erg klein: hé is erg klein (Tungelroy), erg petit (fr.): heer is èrg petit (Wijk), geduikt: gedoakt (Diepenbeek), klein: er ès klejn (Gronsveld), hae is klein (Obbicht, ... ), hae is knlein (Montfort), haer is klein (Ulestraten), he es klen (Genk), he is klein (Bunde, ... ), hee is klein (Bokrijk), heer is klèn (Wolder/Oud-Vroenhoven), hej is kléén (Wanssum), her is kleijn (Maastricht), heͅi es kleͅn (Achel), heͅi es klän (Lommel), hiej is klein (Sevenum), hij is kleijn (Meijel), hij is klein (Broekhuizen), hè es klein (Maasbracht), hè is klein (Leuken), hèè is kling (Waubach), hé is klein (Belfeld), héé is klein (Geleen, ... ), kleein (Tongeren), kleen (Hoeselt), klein (Geleen, ... ), klen (Achel), kleïn (Schimmert), kleŋ (Montzen), kleͅin (Lommel), kling (Vrusschemig), klèèn (Afferden), klein gebouwd: héë is kling geboowd (Heerlen), klein van bouw: klēͅn va bō (Paal), klein van gestalte: hee is klein van geschjalte (Heerlerheide), héé is klein van gesjtalte (Roermond), klaan va gestaalten (Kwaadmechelen), klein van gestel: klehn van gestehl (Peer), klein van gewas: ae ès klein van gewas (Boeket/Heisterstraat), klein van gewas (Ell), klein van groei: klehn van groei (Peer), klein van lijf: heej is klein van lîef (Blerick), hei is kleng van līēf (Kerkrade), héee is kling va liéf (Nieuwenhagen), héé is klein van līēf (Stevensweert), klein van maat: hae és klein van maot (Weert), klein van postuur: ... postuur (Gors-Opleeuw), dé is kleng van pesteur (Oost-Maarland), e is kling va pòstuur (Kerkrade), ēə es klein van pəsty(3)̄r (Meeswijk), hae is kleen va postuur (Oirsbeek), hae is klein va pesjtŭŭr (Neerbeek), hae is klein van posjteur (Tegelen), hae is klein van posteur (Thorn), he is kling va possuur (Schaesberg), hee is klein van postuur (Leveroy), heej is klein van posteur (Broekhuizen), heer is klein vaan pestŭŭr (Maastricht), hej es klèèn vam posty:r (Gennep), hej is kling va postuur (Heerlen), hes klein van pəsty(3)̄r (Tongeren), heu is kleen van postuur (Rimburg), hi is klein van postuur (Schimmert), hij is klein va postuur (Gemmenich), hè is klein van pesjtuur (Horn), hè is klein van pestuur (Roosteren), hèè is klein va postuur (Limbricht), hèè is kling va pestuur (Waubach), hé is klein van postuur (Neeritter), héé is klein van postuur (Buchten), héé is klein van postūūr (Klimmen), is kling va postūūr (Ubachsberg), klein van pesteur (Nederweert), klein van posteur (Baarlo), klein van postuur (Geistingen, ... ), klèhn van postuur (Peer), klèn van postŭr (Sint-Truiden), ən is kling va pestuur (Mheer), klein van stuk: e is kling va sjtuk (Bocholtz), er is klein vn stök (Meerssen), hae is klein van sjtök (Baexem, ... ), hae is klein van stuk (Tegelen), hae is klein van stök (Blerick), hae is klein vas jtök (Guttecoven), hae is kling va stuk (Kerkrade), heej is klèn van stuk (Wanssum), heer is klein vaan stök (Maastricht), hij is klein van stuk (Grevenbicht/Papenhoven), hè es klein van stök (Weert), hè is kleen va sjtuk (Brunssum), hè is klein van stuk (Ittervoort), hè is klein van stök (Weert), hèè. is klein van sjtök (Boukoul), héé ĕĕs klèjn van sjtök (Panningen), héé is klein van sjtök (Klimmen), hééje is kling va sjtuk (Eygelshoven), klein van sjtök (Roermond, ... ), klein van stuk (Blerick, ... ), klein van stök (Nederweert, ... ), klein vao stuk (Horst), klèèn van stuk (Hechtel), klein van was: hes klein van was (Tongeren), hēͅjesklānvawas (Tessenderlo), heͅ eͅs klēͅn van was (Koersel), hij is mèh kleen van was (Eksel), hɛ. is klein van was (Neeroeteren), klehn van was (Peer), klein va wa:s (Wellen), klein van was (Rekem), klēͅn van was zeͅn (Koersel), klèn van wâs (Sint-Truiden), was (Alken), kleisper: kleīsper (Schimmert), klèsper (Mesch), kort: kort (Herten (bij Roermond)), kòrt (Heel), kort van lijf: hae is kort van līēf (Kerensheide), he is kort fa lief (Susteren), hè is kort va(n) lie:f (Puth), kort van postuur: hè is kort van pesjtuur (Horn), kort van stuk: héë is kôt va schtuk (Heerlen), kort van stök (Meeswijk), kort van was: hə es keͅtt van wās (Beverst), kreupel (bn.): krēppel (Veldwezelt), kruppel (Valkenburg), kröpel (Valkenburg), maar een voet groot: oͅs mär ənə vut groət (Gingelom), maar een vuist hoger als een varken: hae is mèr n voes hoeëger es e verke (Klimmen), maar een vuist hoog: hèè is mè ein vûst huug (Bree), min: mi:n (Weert), niet groot: heͅj es ni grūt (Overpelt), niet uit de kluiten gewassen: héé is neet oette kluute gewasse (Leveroy) gedrongen, een gedrongen postuur hebben [N 10 (1961)], [N 10 (1961)] || klein van gestalte [N 10 (1961)] || Klein van gestalte (klein van gestalte/postuur/was/bouw). [N 109 (2001)] III-1-1
klein voorploegwiel bovenraadje: bǭvǝrę̄tjǝ (Tegelen), buitenste rad: bǭǝtǝstǝ rǭǝt (Opheers), hoge-kantradje: hūǝgǝ-ka.ntrɛtjǝ (Lottum), hoger rullen: hoagǝr rø̜lǝ (Maasmechelen), klein ploegrullen: klęi̯n plōxrø̜lǝ (Holtum), klein rad: kl ̇ęŋ ra.t (Simpelveld), klē rã.t (Hasselt), klē rā.t (Oirsbeek), klęi̯(n) rā.t (Beek, ... ), klęi̯n rā.t (America, ... ), klęŋ ra.t (Bleijerheide), klę̄n rat (Aijen, ... ), klein radje: klęi̯n rɛtjǝ (Swalmen, ... ), klę̄i̯n rɛtjǝ (Middelaar), klę̄n rɛʔjǝ (Siebengewald), klein rullen: klę̄i̯ rø̜lǝ (Mechelen), klein wiel: klā wil (Tessenderlo), klę̄ wil (Achel), kort rad: kǫrt rā.t (Kronenberg), landrad: lanjtjrā.t (Brunssum, ... ), laŋkrat (Bocholtz), landsrul: lantsrø̜l (Beek), landsrullen: lantsrø̜lǝ (Beek, ... ), landwiel: la.ntwil (Hamont), raadje: røę̄tšǝ (Kanne), rētšǝ (Sint Pieter), rę̄i̯tšǝ (Oost-Maarland), relletje: ręlǝkǝ (Tongeren), rullen: rø̜lǝ (Klimmen), veldwiel: vɛltwil (Kwaadmechelen), voorste rad: vȳǝrstǝ rā.t (Hushoven) Het kleine, doorgaans linker voorploegwiel dat "op de voor" loopt. Termen als landrad, tǝndwiel, landsrullen, veldwiel, buitenste rad en voorste rad zijn ook toepasselijk op het op de voor lopende wiel van een karploeg met twee even grote wielen. [N 11, 31.II.b; N 11A, 97b] I-1
klein wolkje klein wolkje: ein klein wôlkske (Venlo), ē klèèe wŭlkske (Ingber), klei wuikske (Lutterade), klēē-wölkske (Noorbeek, ... ), klijn wölkskə (Meijel), klèè wulkskə (Epen), ⁄n klein wölkske (Boekend), kleine wolk: ing kling woëlk (Waubach), klein wòlk (Pey), kleine wolk (Posterholt), schaapje: ĕ scháŏpke (Schimmert), schaepke (Eys), scheùpkes (Merkelbeek), sjaopkes (Oirsbeek), sjeupke (Roermond), sjeupkes (Pey), sjuipke (Vlodrop), sjäöpke (Herten (bij Roermond)), sjèùpkə (Horn, ... ), sjëupke (Gronsveld), sjëüpke (Stein), sjôpke (Steyl), sjöafje (Kerkrade), sjöpkös (Stevensweert), sjöpkə (Horn), skəpkəs (Jeuk), (in een groep schapenwolkjes).  e sjäopke (Caberg), schaapjeslucht: sjaepkes lóch (Sittard), schaapjeswolk: v.  šø͂ͅpkəswolək (Ingber), schaapjeswolkje: ə sjèùpkəs wöjkskə (Schimmert), schaapswolkje: ei sjoapswölkske (Geulle, ... ), sjoopswolkske (Bree), schapenkopje: sjaopəköpkə (Grevenbicht/Papenhoven), schapenwolkje: sjaopəwölləkskə (Maastricht), vlokje: vleukske (Hoeselt), wolkje: e wōllekske (Maastricht), e w‧ölkske (Montfort), ee wölkijgə (Simpelveld), ee wölksjke (Hoensbroek), ein wölkske (Blerick), en wölkske (Oirlo), en wûlkske (Venray), weuks ke (Born), weulikske (Itteren), wolkske (Eys, ... ), woͅlkskə (Kwaadmechelen), wuiksjke (Klimmen), wuikske (Neerharen, ... ), wuilkske (Stein), wujkske (As, ... ), wulksjkə (Nieuwenhagen), wulkske (Heerlerbaan/Kaumer, ... ), wèjkske (Gruitrode), wèùlksche (Simpelveld), wèùlkske (Maasbree, ... ), wèùlske (Montfort), wéékske (Vlijtingen), wòlkske (Wijlre), wókske (Ospel), wö-kske (Ten-Esschen/Weustenrade), wölksje (Vaals), wölksjkə (Heerlen, ... ), wölkske (Buchten, ... ), wölkskə (Amstenrade, ... ), wölleksjke (Klimmen), wöllekske (Heer, ... ), wöllekskə (Schinnen), wölləkskə (Meijel, ... ), wöökske (Mheer), wöəlkskə (Reuver), wùlkske (Beek, ... ), wəlkske (Thorn), wəlləkskə (Haelen), wələkskə (Haelen), è wölkske (Doenrade), ə wulkskə (Brunssum), ə wölkskə (Maastricht), ə wölləkskə (Maastricht), əwèùləkskə (Maastricht), ⁄n wuikske (Schimmert), ⁄n wölkske (Velden), kleine witte wolkjes = sjäöpkas.  weukske (Doenrade), o.  wøləkškə (Eys) klein wolkje || klein wolkje [oliester] [N 81 (1980)] III-4-4
kleindochter achterdochter: axtərdoͅxtər (Munstergeleen), achterkind: axtərkeͅntj (Munstergeleen), enkel (du.): eenkel (Vijlen), cf. VD D-N s.v. "Enkel  inkel (Schaesberg), énkəl (Welkenraedt), enkelin (du.): (ouderwets).  enkeling (Doenrade), mar.: kleindochter!!  èntjeling (Sittard), mar.: resp. gebruikt spelling uit de (bijgevoegde) brochure: "Phonetische schrijfwijze van het Valkenburgsch plat en gelijkluidende dialecten". Omspelling komt voor mijn rekening cf. VD D-N s.v. "Enkel"(kleinzoon, - kind), "Enkelin"(kleindochter), "Enkelkind", "Enkelsohn", "Enkeltochter  inkəling (Valkenburg), mar.: resp. gebruikt spelling uit de (bijgevoegde) brochure: "Phonetische schrijfwijze van het Valkenburgsch plat en gelijkluidende dialecten". Omspelling komt voor mijn rekening cf. VD D-N s.v. "Enkelin"(kleindochter)  inkəling (Valkenburg), grootvadersmeidje: grutvadersmadje (America), kind van mijn dochter: kiendj van mien dòchter (Heythuysen), kindskind: kénskeend (Hamont), kleindochter: klaandochter (Tessenderlo), klaendaochter (Castenray, ... ), klaʔndòchtər (Lanklaar), kleedogter (Heerlen), kleendochter (Heerlen, ... ), kleendochtər (Koningsbosch), kleendouchter (Wellen), kleendóchtər (Martenslinde, ... ), kleendóóchtər (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), klei(n)dochter (Maastricht), kleindochter (Amby, ... ), kleindochtər (Amby, ... ), kleindoogter (Sevenum), kleindouchter (Ospel, ... ), kleindouchtər (Vliermaal), kleindōchter (Lottum, ... ), kleindōēchter (Heusden), kleindóchtér (Koninksem), kleingdochter (Eijsden), klejndóchtər (Sint-Truiden), klendaochter (Castenray, ... ), klendoachter (Oirlo, ... ), klendochter (Middelaar), klendòchter (Merselo), klendòchtər (Sint-Truiden), klendôochtər (Sint-Lambrechts-Herk), klendöther (Rimburg), klengdaoter (Kerkrade), klengdochter (Welten), klengdogtər (Sint-Geertruid), klengdouweter (Welkenraedt), kleêndochter (Afferden), klēndōchter (Wanssum), klēndoͅxtər (Oirsbeek), kleͅi̯ndoxtər (Maastricht), kleͅi̯ndōͅxtər (Maastricht), kleͅi̯ndoͅxtər (Bingelrade, ... ), kliendochter (Oirlo), klingdautər (Eys), klèndochter (Geysteren), klènduchter (Geysteren), klèndóóchtər (Lommel), klèndöchter (Siebengewald), klèngdochter (Wijlre), kléjndaochtər (Hoepertingen), kléjndouchtər (Vechmaal), kléjndòchtər (Rekem), kléjndóchtər (Maaseik, ... ), kléndaochtər (Hamont), klééjndóchtər (Opglabbeek), klééndaochter (Leunen), klééndòchtər (Vlijtingen), gebruiken hiervoor meest Duitse of Hollandse woorden  klingdooweter (Vijlen), mar.: resp. gebruikt spelling uit de (bijgevoegde) brochure: "Phonetische schrijfwijze van het Valkenburgsch plat en gelijkluidende dialecten". Omspelling komt voor mijn rekening  kleindochtər (Valkenburg), meestal wordt het woord omschreven  klingdochter (Heerlen), weinig gebruikt  kleindochter (Pey), zelden gebruikt  kleindochter (Sevenum), zeldzaam  kleindochter (Heythuysen), kleindochtertje: kleͅi̯ndø͂ͅxtərkə (Maastricht), kleinkind: kleekink (Nieuwenhagen), kleekənt (Riksingen), kleinkienk (Grubbenvorst), kleinkindj (Grathem), kleinkink (Maasbree), klenkiend (Venray), kleͅi̯keͅnjt (Stein), kleͅi̯nkēnt (Maastricht), klingkink (Kerkrade), maagdje van mijn maagdje: omschrijven  ’t megje van mijn megje (America), meid, mijn -: mĭĕn méjt (Hamont), meidje van mijn jong: ət mēͅtjə van minə joŋ (Geulle) kleindochter [DC 05 (1937)], [ZND 11 (1925)] || kleinkind [SGV (1914)] || kleinzoon [DC 05 (1937)] III-2-2
kleine boerderij arbeidersbedrijfje: ɛrbęi̯ǝrsbǝdrifkǝ (Lottum), bedrijfje: bǝdrifkǝ (Panningen), bɛdrīfkǝ (Putbroek), boerderij: [boerderij] (Amby, ... ), boerderij van één paard: [boerderij] van iǝ pi̯at (Sint-Truiden), [boerderij] vān ei̯ pɛrt (Velden), boerderijtje: burdǝrii̯kǝ (Baarlo, ... ), burdǝrēi̯kǝ (Tienray), burdǝręi̯kǝ (Achel, ... ), burdǝrīkǝ (Voerendaal), børdǝrīkǝ (Neerglabbeek), bōrdǝrii̯kǝ (Baexem, ... ), bōrdǝręi̯kǝ (Beringe, ... ), boerenerfje: burǝɛ̄rǝfkǝ (Vijlen), boerenhofje: bōrǝnhø̜fkǝ (Valkenburg), boerenhuisje: burǝhȳskǝ (Valkenburg), gedoens: gǝdōns (Geleen), geleg: gǝlīǝx (Stramproy  [(kleiner dan goed)]  ), goedje: gø̄.tjǝ (Putbroek), gø̄tjǝ (Eygelshoven, ... ), gø̄tšǝ (Borgharen, ... ), gūtjǝ (Zonhoven), hantering: hāntēreŋ (Valkenburg), hāntēreŋskǝ (Ulestraten), hofje: hȳǝfkǝ (Heel), hø̄fkǝ (Nuth, ... ), hø̄ǝfkǝ (Schaesberg), hø̜̄.fkǝ (Margraten), hø̜̄fkǝ (Gronsveld), hø̜fkǝ (Bunde, ... ), h˙ēfkǝ (Genk), ø̜̄fkǝ (Eisden), keut: kø̜̄t (Merselo), kǭt (Afferden, ... ), keuter: kø̄tǝr (Echt, ... ), keuterbedrijf: kø̄tǝlbǝdrīf (Gulpen, ... ), kø̄tǝrbǝdrīf (Echt, ... ), keuterbedrijfje: kø̄tǝlbǝdrifke (Ulestraten), kø̜i̯tǝrbǝdrifke (Sevenum), keuterboerderij: kø̄tǝrburdǝrii̯ (Belfeld, ... ), kø̜̄tǝrbōrdǝrii̯ (Heythuysen), kōtǝlburdǝręi̯ (Maastricht), keuterboerderijtje: kø̄tǝlburdǝrikǝ (Vaesrade, ... ), kø̄tǝrburdǝrikǝ (Panningen), kø̜̄tǝrburdǝrikǝ (Berkelaar, ... ), keuterij: kø̄tǝrei̯ (Gennep, ... ), kø̄tǝrii̯ (Afferden, ... ), kø̄tǝręi̯ (Arcen, ... ), kø̜̄tǝrii̯ (Leunen, ... ), kø̜̄tǝręi̯ (Tienray, ... ), keuterijtje: kø̄tǝrii̯kǝ (Geleen, ... ), kø̄tǝręi̯kǝ (Merselo), keutersbedrijf: kø̜̄tǝrsbǝdrīf (Peij), klein boerderijtje: klein boerderijtje (Kleine-Brogel, ... ), klē burdǝręi̯kǝ (Sint-Truiden), klɛn burdǝrēi̯kǝ (Afferden), klein boerengedoe: klęi̯n burǝgǝdu (Lanaken), klein gedoetje: klęi̯n gǝduŋkǝ (Beverst), klęi̯n gǝdø̄ŋkǝ (Geleen), klein geleg: klɛi̯ gǝliǝx (Gutschoven), klein goed: klęi̯ gut (Gutschoven), klęi̯ gōt (Putbroek), klein nestje: klęi̯ nɛsjǝ (Opitter), klein plaatsje: klɛi̯n plɛ̄tskǝ (Tungelroy), kleine boerderij: kleŋ [boerderij] (Eys, ... ), klēn [boerderij] (Herk-de-Stad), klęi̯n [boerderij] (Lommel, ... ), kleine doening: kleine doening (Molenbeersel), kleine hof: klęi̯nǝ hǭf (Stevensweert), klęi̯nǝn ōf (Eisden), kleine winning: klęi̯n weneŋ (Kanne), koe-erf: kō-ɛrǝf (Houthem, ... ), koegoedje: kōgø̄tšǝ (Meerssen  [(alleen weidegrond)]  ), osseplaatsje: ǫsǝplɛ̄tskǝ (Neeroeteren  [(itt paardsplaats)]  ), pachtgoed: pax˲gōt (Lanaken), plaats: plāts (Roggel), plaatsje: plē̜ ̞tskǝ (Molenbeersel), plɛtskǝ (Wanssum), winning: węneŋ (Lummen), winninkje: weneŋskǝ (Berverlo, ... ), węneŋskǝ (Gutschoven, ... ), éénspanner: espanǝr (Millen  [(bedrijf met één paard)]  ) Bij keuterij, e.d. in het noorden van de Nederlandse provicie wordt uitdrukkelijk opgemerkt dat de keuterboer gewoonlijk ook in dagloondienst is en géén paard bezit; zijn grond beslaat niet meer dan drie tot vijf hectaren. Ook hier vindt men, naast specifieke terminologie met name met het element keuter, ook veel omschrijvende benamingen met klein en diminutiva. Voor de fonetische documentatie van het type boerderij, zie het lemma "Boerderij, algemeen" (1.1.1). [A 10, 2c; A 30A, 3a, 3b en 3d; L 22, 1b; monogr.; add. uit L 38, 22] I-6
kleine bouwladder eenstellingsledder: ęjnštęleŋslø̜dǝr (Beek), ęjnštɛleŋslø̜dǝr (Ulestraten), gewone stellingsledder: gǝwōn štęleŋslødǝr (Schimmert), hulpledder: hølǝplɛdǝr (Oud-Caberg), klein leertje: klē̜n lerkǝn (Lommel), klęj līǝrkǝ (Sint-Truiden), klein leidertje: klęj lęjǝrkǝ (Helden, ... ), klęjn lɛjǝrkǝ (Ell), kleine ledder: kleŋ lɛdǝr (Heerlen), kleine leer: klęjnǝ lēr (Ottersum), kleine leider: klãn lijǝr (Tessenderlo), klē̜n lē̜jǝr (Lommel), klęjn lęjǝr (Heythuysen, ... ), klɛjn lɛjǝr (Panningen), kleine stellingleider: klęjn stęleŋlęjǝr (Weert), korte ledder: kǫtǝ lødǝr (Bilzen), korte leer: kortǝ lēǝr (Leunen), korte leider: kortǝ lęjǝr (Meeuwen), kǫrtǝ lęjǝr (Herten, ... ), korte steigerledder: kotǝ štījǝrlɛdǝr (Bleijerheide), kǫrtǝ stęjgǝrlɛdǝr (Venlo), ledder: lø̜dǝr (Noorbeek, ... ), lɛdǝr (Waubach), leddertje: lø̜dǝrkǝ (Klimmen, ... ), lɛdǝrkǝ (Heerlen), leer van de eerste stelling: lē̜ǝr van dǝ īǝrstǝ stęleŋ (Lozen), leertje: lęrkǝ (Meijel), leider: lɛjǝr (Leuken, ... ), leidertje: lęjǝrkǝ (Bree, ... ), lɛjǝrkǝ (Montfort), schuifleertje: sxyflirkǝ (Venray), steekleider: štē̜klęjǝr (Tegelen), steigerledder: štīgǝrlɛdǝr (Eys), steigerleider: stęjgǝrlęjǝr (Tungelroy), stellingleddertje: stęleŋlø̜dǝrkǝ (Uikhoven), stockse ledder: štǫksǝ lɛdǝr (Heerlen  [(is één verdieping hoog)]  ), stocksledder: stǫkslødǝr (Geulle), štǫkslødǝr (Rijckholt), štǫkslø̜dǝr (Beek), trap: trap (Rothem), trapje: trɛpkǝ (Maastricht, ... ), trapledder: traplø̜dǝr (Houthem, ... ), traplɛdǝr (Genk, ... ), trapleer: traplēr (Ottersum), traplīr (Houthalen), tráplęrǝ (Tessenderlo), trapleertje: traplerkǝ (Berverlo), verdiepingsledder: vǝrdipeŋslø̜dǝr (Hoensbroek) Kleine ladder van ongeveer 1.75 m lengte die voornamelijk wordt gebruikt voor het werk binnenshuis. [N 32, 9b; monogr.] II-9
kleine hak kleine hak: kleŋ hak (Kelmis) Hak met slechts aan één kant een hakblad. Ze werd voor hetzelfde doel gebruikt als de kruishak. De steel was 1 m lang, het hakblad 25 cm. Zie afb. 44a. [monogr.] II-4
kleine hamer slagel: šlē̜jǝl (Kelmis) Kleine hamer om te timmeren en andere dergelijke werkzaamheden te verrichten. Dit type hamer stond ook in het mijnwerkersembleem. [monogr.] II-4
kleine hoeveelheid eten beetje: betsje (Gronsveld), bēētsche (Oost-Maarland), bietske (Sittard), bisje (Bleijerheide), bitje (Mechelen), bitsje (Bilzen, ... ), ee bietje (Ubachsberg), (= een beetje).  bitsjke (Sittard), Syst. Grootaers  betskə (Lommel), Syst. IPA  bitskə (Paal), Syst. WBD  bietje (Tegelen), Syst. WBD -ie- kort  bietje (Roermond), beetje eten: beͅtjə itə (Rotem), bietsje aete (Posterholt), Syst. WBD  bitsjke aete (Neerbeek), bof: boef (Bilzen), bofje: bifke (Bilzen), bufke (Oirsbeek), breumel: (ook voor: broodkruimel).  brø̄məl (Ketsingen), bruizeltje: bruiselke (Oost-Maarland), dat is pront get iets voor een mus: Syst. WBD Een vergelijking die veel gebezigd wordt: des prónt gèt veur ein mös.  des prónt gèt veur ein mös (Maasniel), dat kan ik op een tand hangen: Syst. WBD Spreekwoord  det kèn ich op ei.nen ta.ndj hange (Boukoul), fitsje: Syst. WBD  fitske (Broekhuizen), flauw bofje: Syst. WBD  flouw bufke (Geleen), fletsje: fletske (Gronsveld), get voor een mus: get vuur ⁄n musch (Heerlen), greumel: greumel (Grathem, ... ), gruumel (Bleijerheide), gruèmel (Kerkrade), greumel eten: Syst. WBD  greu:mel aete (Maasniel), greumelen: greumelen: resten in kruimelvorm  greumelen (Puth), greumels: Syst. Frings  greͅi̯məls (Sint-Truiden), Syst. Frings Van brood  grø̄məls (Maaseik), greumeltje: greumelke (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), grieëmelke (Berbroek), grīəməlkə (Opglabbeek), grummelke (Margraten), gruumelke (Grathem, ... ), grèùmelke (Nunhem), gríémelke (Neeroeteren), grø͂ͅməlkə (Lanklaar), #NAME?  greumelke (Susteren), (o.).  grøməlkə (Helchteren), Eigen spellingssyst. Zie vragenlijst p.6  greumelke (Berg-aan-de-Maas), Kruimel  greumelke (Thorn), Nieuwe [spelling]  gruumelke (Reuver), Syst. Frings  greməlkə (Hasselt), grēməlkə (Gingelom, ... ), griməlkə (Gelieren/Bret), grøməlkə (Hamont, ... ), grø̄məlkə (Beringen), Syst. Frings = een beetje  grøͅməlkə (Overpelt), Syst. Frings Onz.  grøͅməlkə (Achel), Syst. Frings onz. Griemelke = kruimeltje van brood.  grīəməlkə (Bree), Syst. Veldeke  greumelke (Kinrooi), grumelke (Tegelen), Syst. WBD  greumelke (Holtum, ... ), Syst. Wbk. van Bree griêmelke: te losse deeltjes van gesneden brood.  griêmelke (Bree), greumeltje eten: Syst. Frings  grīməlkə ii̯ətə (Hasselt), gruizel: greuzel (Oost-Maarland), gruizeltje: greuzelke (Urmond), habbekratsje: Syst. Veldeke  habbekretske (Kinrooi), hapje: hepke (Roermond, ... ), Syst. Frings  hɛ̄p˂kə (Neerpelt), Syst. WBD  haepke (Baarlo), hèpke (Geleen), hapje eten: Eigen syst.  häpke äete (Heerlen), hoopje: huipke (Sittard), kits eten: kits aete (Sittard), klats: Syst. WBD  klats (Blerick), klatsje: klatske (Ell), kletsjke (Sittard), kletske (Middelaar, ... ), klètske (Puth), Syst. Veldeke  kletske (Tegelen), Syst. WBD  kletske (Baexem, ... ), klitske (Wanssum), klètske (Neer), klein beetje: Syst. Frings  klɛi̯ betšə (Niel-bij-St.-Truiden), Syst. WBD  klein bitje (Nederweert), ’n klēījn bitje (Meijel), klein beetje eten: Syst. Frings  klɛ̄i̯ betšə ɛ̄tə (Bocholt), klein portie-tje: Syst. Frings  klē po͂ͅrsəkə (Hasselt), klein rantsoentje: Syst. Frings  klɛi̯ rátsuntšə (Melveren), kletje: klitje (Stein), Syst. WBD  kletje (Velden), klets: klits (Stein), kliekje: Syst. WBD  kliekske (Ottersum), kriemeltje: kriemelke (Mechelen-aan-de-Maas), Syst. WBD  kriemelke (Venlo), kruimel: Syst. Eijkman  kryməl (Gennep), kruimeltje: krēməlkə (Peer), kreͅməlkə (Peer), kriëmelke (Bilzen), kruumelke (Waubach), krøͅməlkə (Val-Meer), krúmelke (Oirsbeek), krəməlkə (Peer), Syst. Eykman  kryməlkə (America), Syst. Frings  kriməlkə (Linde), krøməlkə (Mechelen-aan-de-Maas), krø̄məlkə (Kessenich, ... ), krø͂ͅməlkə (Halen), krɛ̄i̯məlkə (Peer), Syst. Frings (?)  kry(3)̄məlkə (Kinrooi), Syst. Veldeke  kruumelke (Tegelen), Syst. WBD  kreumelke (Melick, ... ), krumelke (Meijel, ... ), kruumelke (Baarlo, ... ), krūūmelke (Tegelen), krŭmelke (Oirlo), kruimeltje eten: krø͂ͅməlkə ē(j)tə (Borgloon), kruimeltjes: Syst. Frings Woord van jongste generatie dialectsprekers (15-17 jaar).  kreͅi̯məlkəs (Hasselt), moffeltje: muffelke (Nieuwenhagen), mondje vol: Eigen syst.  ee muundje vol (Heerlen), muizenbek: møͅjsəbeͅk (Borgloon), muizenhapje: my(3)̄zəhɛpkə (Gennep, ... ), mussenhapje: mussehepke (Baarlo), Syst. WBD  mussehepke (Velden), mussenpik: Syst. WBD  mö.ssepik (Panningen), neuzeltje: ənyzəlkə (Smeermaas), overschot: øvərsūt (Maaseik), pietseltje: pietselke (Roermond), poeitje: pui̯kə (Borgloon), prakje: prakske (Valkenburg), prijtje: prīkə (Houthalen), pritsje: prietschke (Heerlen, ... ), prietske (Eygelshoven), Syst. Frings  pretskə (Opheers), pre̞tskə (Gingelom), pritskə (Gingelom), prutsje: pritske (Bilzen, ... ), prutske (Oost-Maarland), prøtskə (Smeermaas, ... ), Syst. Frings  prøtskə (Heppen), prutsje eten: Syst. IPA  prøtskən ēʔṇ (Kwaadmechelen), rantsoen: rānstiūn (Maaseik), scheet: Syst. WBD  sjeet (Limbricht), spitsje: sjpietsje (Bleijerheide), Syst. WBD  sjpietsje (Kerkrade), treugeltje: treugelke (Munstergeleen), weinigje, een -: Syst. WBD  é winneke (Mechelen) muizehapje, zeer kleine hoeveelheid eten || Welk woord kent u voor een zeer kleine hoeveelheid eten (een brusselke, een kriemelke?) [N 16 (1962)] || zeer kleine hoeveelheid eten [N 16 (1962)] III-2-3