e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
krijgen krijgen: krē.gə (Borgloon), krēͅagə (Loksbergen), krēͅgə (Sint-Truiden), kri.i.ə (Eupen, ... ), krie-ge (Blitterswijck), krie-je (Vijlen), kriege (Afferden, ... ), kriege(n) (Guttecoven, ... ), kriegen (Amby, ... ), kriegə (Swalmen), krieje (Epen, ... ), krieke (Rimburg), kriēge (Eys), kriège (Schinnen), krīēge (Heer, ... ), krīgge (Gulpen), krīgə (Maastricht), ik kreeg ; ik kreeg  kriege (Grubbenvorst), ik kreeg; ik kreeg  kriege (Lottum) krijgen [SGV (1914)], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m] III-3-1
krijgertje spelen aantikkertje spelen: aantikkertje (Meeuwen, ... ), achtereen lopen: achterein loupen (Opoeteren), achterieën (Halen), afklatsen: aafklatsche (Sittard), /  aafklatsje (Sittard), aftikken: aaftikke (Tungelroy, ... ), āftekə (Venlo), banen: /  boanen (Diepenbeek), belle (fr.) spelen: bɛl sp"lə (Gennep), buts jagen: [sic]  de buts an t jagen (Groot-Gelmen), chasseur (fr.) spelen: sesäör (Venlo), deraanmakertje spelen: teraanmakerke (Kuringen), /  teranmakerke spele (Hasselt), traanmakerke (Maaseik), trânmakerke (Hasselt), trââ.nma.kerke (Hasselt), Sub nalopertje. (Z.o. aan, 8).  traa.nma.kerke spe.le (Hasselt), diefje jagen: bedoelt men hier een g (gamma), er staat X geschreven  diveke jaxe (Neerglabbeek), gendarme en dief spelen: zjenderm en deef (Meeuwen), grijpertje spelen: grieperke (Meerlo), het lest maken: t lest maken (Opoeteren), hetsje spelen: hetske spele (Beverlo), Ze spilden hètske ùp-e stroot.  hètske (Beverlo), indiaantje spelen: /  indijeunsche spjèle (Val-Meer), jagen: jagen (Koersel, ... ), jetsje jagen: jetske jaage (Bocholt), jetske jaage (vangertje) øFrenske Sjetz, Bocholt Wb. pag: 54ŋ (Bocholt), jetske jaen (Bocholt), jetske jagen (Bocholt, ... ), jeͅtskə jāgə (Bree), /  jetske jaage (Bocholt), Sub ketsje, 1. katje; 2. komt voor in ketsjejage of jetskejage.  jetskejage (Bree), Syn. noaleiperke spiêle.  jetske jage (Bree), kalfje vangen: /  kèfke vange (Hees), kat en muis spelen: kas enmuis (Hoepertingen), kat en maosj (Jeuk), kat en mos (Mettekoven), kat en muus (Meeuwen), kat jagen: katjaa.ge (Zolder, ... ), katjaage (Zolder), katjagen (Lummen, ... ), ze spelen katjagen (Beringen), /  katjagen (Heusden), kat lopen: kat laupe (Ulbeek), kat loopen (Horpmaal), kat loöpa (Tongeren), katloopen (Alken, ... ), katloupen spelen (Broekom), /  kat laupe (Ulbeek), kat lòèpe (Ulbeek), ernstiger  katlowpe (Opgrimbie), kat spelen: kat spejele (Gutshoven), kat spele (Sint-Truiden), kat spelen (Heers, ... ), /  kat speele (Mechelen-Bovelingen), kat-en-muisspel spelen: Er worden twee kringen gevormd en daar rond loopt een muis gevolgd door de kat die de muis probeert te vangen. De muis mag in de kring wippen waarbij de volgende speler in de buitenring de muis aflost en verder loopt.Als de kat de muis kan aantikken dan wordt de muis kat en een speler in de buitenring ter hoogte van het aantikken vervolgt de rit als muis.  kat- en moêsspeel (Eksel), kat-kan-de-muis-niet-krijgen spelen: o van mowes scherp en kort  seə speleə kat kanne moweəs nie krijge (Tessenderlo), ui tussen uu en eu in  de kat kan de muis niet krijgen (Linkhout), katje doen: Sub kat.  kĕtsje doon (Uikhoven), katje jagen: ketsje (Maaseik), ketske jagen (Ophoven), Sub ketsje, 1. katje; 2. komt voor in ketsjejage of jetskejage.  ketsjejage (Bree), katje lopen: ketje loupen (Mechelen-aan-de-Maas), ketsje loape (Eigenbilzen, ... ), ketsje loope (Zichen-Zussen-Bolder), ketsje loopen (Rijkhoven), ketsje loupen (Val-Meer), ketsjə loəpən (Bilzen), kĕtsje loope (Zichen-Zussen-Bolder), kètsje laupe (Tongeren), kəetše lowpə (Opgrimbie), /  ketche loape (Eigenbilzen), ketje loope (Zussen), ketje loupen (Tongeren), ketsje loape (Hees), ketsje lope (Zichen-Zussen-Bolder), ketsjë lópë (Hoeselt), kètje lòpe (Zichen-Zussen-Bolder), kêtsje loape (Val-Meer), [Met afbeelding].  ketsjë lópë (Hoeselt), Om de spelers op te trommelen om aan het spel deel te nemen zingt men: Wê deu mèt ketsjë lóóópe? Als de rij lang genoeg is vangt het spel aan. Dan wordt er uitgepot wie de aantikker wordt. Speler A probeert één van de anderen aan te tikken. Deze moet nu op zijn beurt een andere speler aantikken.  ketsjë lópë (Hoeselt), katje spelen: ketje (Vroenhoven), ketje speeilen (Riksingen), ketje spelen (Bilzen, ... ), ketjə speiələ (Heers), ketsje speela (Tongeren), ketsje spele (Boorsem), ketsje spelen (Eisden), ketsje spjellen (Eigenbilzen), ketze spjelen (Vlijtingen), kètje spjollen (Grote-Spouwen), kɛ[t}əkə spelən (Zolder), /  ketje (Vroenhoven), kêtsjë speelë (Tongeren), katje tikken: ketje tikke (Stein), katje vangen: /  ketje vange (Membruggen), ketsche vangen (Riemst), kats en muis hellen: Sub kats.  kats en moes helle (Kerkrade), katspel spelen: /  katspel (Sint-Truiden), kattekat spelen: kat te kat spelen (Millen), kattekat (Montenaken), kḁtəkḁt spelen (Niel-bij-St.-Truiden), kippen: [sic]  kippen (Tessenderlo), klets jagen: nu  kledz jaage (Opitter), kletsen geven: kletsen geiven (Lommel), kletsen geven spelen: ze speulen kletsegèven (Lommel), kletsje jagen: kletske jage (As), kleͅtskə jāgə (Opglabbeek), /  kleske gagen (As), of jage?  kletske jaje (Bree), kletsje spelen: /  kletske spelen (Eisden), kletske spielen (Dorne), klêtske (Elsloo), klop jagen: klop jagen (Lommel), koning spelen: køneŋ sp"lə (Gennep), krijgertje spelen: kriegertje (Stein), krijgertje speile (Sint-Truiden), krijgertje spele (Itteren), krijgertje spelen (Montfort), kruistik spelen: kruustik (Meijel), lats houwen: lats hauwen (Sint-Huibrechts-Lille), lats jagen: lats jagen (Sint-Huibrechts-Lille), latsen: latsen (Hamont, ... ), latsən (Hamont), /  latsen (Hamont, ... ), lets doen: lets doen (Peer), lets houwen: letshaan (Eksel), /  lets haên (Eksel), lets-hän (Eksel), lets jagen: ledzjāge (Opglabbeek), lets jage (Ellikom), lets jagen (Lommel), letsjagen (Helchteren, ... ), lɛtsjagən (Overpelt), vroeger  ledz jaage (Opitter), lets jagen lopen: lets jage loepen (Hechtel, ... ), letsen: letsen (Hamont, ... ), /  letsen (Hamont), letsje aanhouwen: letske aanhowe (As), letsje jagen: letske jaa:ge (Kaulille), letske jaa:ge (vangertje) (Kaulille), letske jagen (Bocholt, ... ), letskejaagen (Eksel), /  letske jaa:ge (Kaulille), letske jagen (Eksel), een kinderspel  letske jagen (Kaulille), letslap spelen: [sic]  letslap (Linkhout), lopen: /  laupen (Kinrooi), lopenskat spelen: /  lòupëskat speelë (Tongeren), Sub keingerspeile.  loeëpeskàt (Sint-Truiden), lopertje spelen: lø͂ͅpərkə (Eijsden), lopertje-tik spelen: /  luiperke-tik (Kinrooi), manlopertje spelen: an = dans  manluiperke spi-eulen (Rotem), naloopje spelen: nolejpke (Bree), nalopen: `t noalope (Eygelshoven), naolaopen (Schinnen), naolaupe (Stokkem), naoloope (Epen), naolope (Ten-Esschen/Weustenrade), naolopen (Bilzen), naoloupe (Beesel, ... ), no loupen (Reppel), noalaupen (Neeroeteren), noaloepe spelen (Hasselt), noalofe (Kerkrade), noaloope (Heerlen), nooloope (Gruitrode), nooluipe (Bree), nōͅlōpə (Heerlen), nōͅloͅupə (Urmond), noͅalōpə (Eys), nòlaupe (Stokkem), /  naloapen (Mechelen-aan-de-Maas), noaloupe (Stokkem), ou als in oud  nouloupen (Vucht), Sub TIKKERTJE.  naoloupe (Posterholt), Ver dönt/spääle nooloope.  `nōͅ:lō.pə (Gemmenich), nalopenskat spelen: Vgl. snaikat, bòumkat, hòukat.  nuò`lòupëskat (Tongeren), nalopertje doen: naoluiperke (doon) (Venlo), /  noaluiperke doen (Stokkem), Het werkwoord doon (doen) heeft hier de betekenis van: spelen.  naoluiperke doon (Herten (bij Roermond)), Sub nalopertje.  nao:luiperke doon (Roermond), nalopertje hellen: naolueperke helle (Gronsveld), nalopertje spelen: naelijpe[r}ke (Neeroeteren), naluiperke (Venlo), naluiperke speule (Maaseik), naluiperke spulen (Maaseik), naoleuperke (Blerick, ... ), Naoleuperke (Eijsden), naoleuperke (Schimmert), naoleuperke sjpiele (Merkelbeek, ... ), naoleuperke spele (Itteren), naolieperke spielen (Neeroeteren), naolueperke (Gronsveld), naoluiperke (Amby, ... ), Naoluiperke (Montfort), naoluiperke (Reuver, ... ), naoluiperke sjpeele (Geleen, ... ), naolöperke spele (Maastricht), noalieperke (Neeroeteren), noaluiperke (Born, ... ), noaluiperke spele (Lanaken), nōͅl"pərke sjpīələ (Amstenrade), nōͅl"pərkə (Maastricht), nōͅl"pərkə sjpīələ (Nieuwenhagen), nōͅlyəpərkə (Tienray), nōͅlø͂ͅpərkə (Maastricht), nōͅløͅpərkə (Oirsbeek, ... ), nōͅløͅypərkə spelen (Meeswijk), nualooperke (Bilzen), nuoleeperke (Bilzen), nöloeperke (Hasselt), (De hierna volgende jongensspelen [21-28] werden voornamelijk bedreven op de schoolspeelplaats.)  naoluiperke (Herten (bij Roermond)), /  nao luiperke (Elen), Naoleuperke (Eijsden), naoluiperke (Heer, ... ), Naoluiperke (Montfort), naoluiperke (Susteren), naoluiperke spule (Maaseik), naoluiperke/ (Maastricht, ... ), naoläoperke spele (Kanne), noë loperke (Bilzen), In t heives gaon speeldje weer naoluiperke.  naoluiperke (Echt/Gebroek), oa als in Fr non; eu als in Fr oeuf. èùu als in Fr> oeuf  noaleuperke spièùulen (Moelingen), Ook: tikkerke spele  naoläoperke spele (Kanne), spele?  nōluiperke stēle (Lanaken), Sub jetske jage: Syn. noaleiperke spiêle.  noaleiperke spiêle (Bree), Sub nalopertje.  noalōēperke spe.le (Hasselt), nòòëlōēperke spee.ële (Zonhoven), vgl. pag. 211: krijgertje spelen, ongebr.; steeds naoluiperke speule.  naoluiperke (speule) (Maastricht), vgl. pag. 260: Krijgertje spelen.  naoluiperke sjpeele (Sittard), Zie aldaar.  naoluiperke (Tegelen), narennen: naorenne (Swalmen), oorlog spelen: Sub oorlog, (2).  orlòch spelen (Niel-bij-St.-Truiden), pakkertje spelen: /  pakkerke (Sint-Lambrechts-Herk, ... ), pakkerke spelen (Gors-Opleeuw), tikkerke: nu pakkerke: vroeger  pakkerke (Gingelom), poep lopen: poep loupen (Leut), poesje jagen: poeske jagen (Achel, ... ), politie en dief spelen: /  politie en dief (Berbroek), schattuisen: Zie tuisen I [bep. spel: achter iem. lopen om het eraan te maken; men raakt hem aan en vervolgens moet hij vangen].  šaty(3)̄əsn (Zonhoven), schelm en politie spelen: /  sjelm en pelis (Genk), schelm verlossen: ze spelen schelmverlossen (Beverlo), schiemel jagen: schiemel jagen (Lommel), snijkat spelen: snijkat  snaaikat (Tongeren), soldaat spelen: soldaot speilen (Sint-Truiden), soldaot spjellen (Eigenbilzen), soldoat spelen (Hechtel, ... ), soldaatje spelen: soldaeutsje speela (Tongeren), soldaotje spelen (Bilzen), soldaətje speeəle (Hoepertingen), soldeutje spēlə (Stokkem), ze spieëlen seldèetje (Neeroeteren), /  soldôëtje (Vorsen), eu als in Fr. heure  soldeutje spelen (Tongeren), tets jagen: tedz jagen (Opoeteren), tetsje (zn.): tetske (Leopoldsburg), tetsje jagen: detskejagen (Kaulille), tetsjes doen: tetskes (Tessenderlo, ... ), tetskes doen (Tessenderlo), tetsjes geven: tetskes geve (Lommel), tetskes heijëven (Tessenderlo), bedodden, wegkuipen (?), tetskes geven (ook): achter mekaar lopend  tetskes geven (Kwaadmechelen), tetsjes geven spelen: ze spelen tetskes geve (Tessenderlo), tik doen: tik doon (Weert), /  tik doon (Weert), Tik, gae zeetj um"werd gezegd, als men iemand achtervolgde en aantikte.  tik doon (Weert), tik jagen: taek jage (Maasbree), teekjage (Maasbree), tik nalopen: taek nao loepe (Sevenum), taek naoloeepe (Sevenum), tik spelen: tèèk speule (Meerlo, ... ), tikkelopen: tekəlōəpə (Meijel), tikkeloeëpe (Meijel, ... ), /  tikkeloeëpe (Meijel), Sub tikloupe.  tikkeloupe (Weert), tikken: taegke (Baarlo), tekə (Heerlen, ... ), tikke (Ingber, ... ), tikkertje doen: tikkerke doon (Thorn), /  tikkertje doen (Heerlen), tikkertje hellen: tikkerke helle (Waubach), tikkertje spelen: tekərke sjpīələ (Nieuwenhagen), tekərkə (Hulsberg, ... ), tekərtjə (Kelpen, ... ), tikkerke (Borlo, ... ), tikkerke sjpele (Geulle), tikkerke sjpieele (Waubach), tikkerke speule (Blerick), tikkerktje (Heerlerbaan/Kaumer), tikkertje (Eys, ... ), tikkertje / (jongens: moije skiete) (Gingelom), tikkertje sjpeele (Brunssum), tikkertje sjpiele (Schaesberg), tikkertje spiele (Nuth/Aalbeek), tikkertjesjpeele (Oirsbeek), /  tikkerke (Berbroek, ... ), tikkerke hèlle (Schinnen), tikkerke sjpeele (Schinnen), tikkerke spele (Echt/Gebroek, ... ), tikkerke spelen (Overpelt), tikkertje (Amstenrade, ... ), tikkertje (speule) (Ottersum), tikkertje spiele? (Nuth/Aalbeek), tikkertsje (Maastricht), Tikketje spulen (Elen), Ook: tikkerke spele  tikkerke spelen (Kanne), tikkerke: nu pakkerke: vroeger  tikkerke (Gingelom), tikkertje-tik spelen: /  tikkertje tik (Stevensvennen), tiklopen: tik-loupe (Molenbeersel), tiklaupe (Ell, ... ), tiklopen (Haler), /  tikloupe (Weert), Ook: tikkeloupe.  tikloupe (Weert), toertje lopen: turke loupe (Borgloon), tuis geven: tuus geeve (Stevoort), tuis jagen: ties jagen (Stokrooie), tuis lopen: of fis?  tis lope (Beverst), tuis maken: tuus moake (Nieuwerkerken), tuis spelen: ties spelen (Herk-de-Stad, ... ), tuus spelen (Kortessem), tuisen: tuujəsn (Zonhoven), tuuschen (Zonhoven), Een kinderspel (jouer au coupé).  ty(3)̄sən (Zonhoven), Zie ook: sjattuisen.  ty(3)̄əsn (Zonhoven), tuisen spelen: niet zeker  tusen spelen (Kortessem), tuisje lopen: boven de u staat ook ei denk ik  tuske loupen (Kerniel), tuisje pakken: tuuske pakken (Hoepertingen), tuisje spelen: tieske spelen (Kuringen), tuuske (Voort), tuuske spelen (Ulbeek, ... ), /  tuuske spijle (Wellen), tuisje verlossen: tuuske verlossen (Sint-Lambrechts-Herk), tuiskat lopen: tuuskat loopen (Diepenbeek, ... ), /  tüskat lope (Diepenbeek), Een vanger moet een andere persoon aantikken waarna deze op zijn beurt vanger wordt.  tuuskatlope (Diepenbeek), tuisten spelen: tuuschten speëlen (Sint-Lambrechts-Herk), tuisten verlossen: tuuësten verlossen (Sint-Lambrechts-Herk), vangen: vange (Mheer, ... ), vangen (Achel, ... ), vaŋe (Houthalen), ze spelen vange (Beringen), ze zien ent vangen (Hamont), /  vange (Kessenich, ... ), vangen (Opglabbeek), Liedje op de speelplaats:  vânge (Weert), Ook vangerke spelen.  vaŋən (Lommel), vangen-en-verlossen spelen: vangen en verlossen spelen (Genk), /  vangen en verlossen (Houthalen), vanger spelen: vanger spielen (Reppel), vangertje doen: /  vàngerken doen (Lommel), vangertje spelen: vangerke (Eigenbilzen, ... ), vangerke spiele (Genk), vangerke spiële (Bilzen), vangertje spelen (Mechelen-aan-de-Maas), vaŋərkə (Opglabbeek), vengerke (Ophoven), /  vangerke (Bree, ... ), vangerke (speulen) (Lommel), vangerke spele (Munsterbilzen, ... ), vangerke spiehle (Genk), vangerke spiele (Genk), vangerke spielen (Opitter), vangerke spiële (Bilzen), vangerke spülen (Dilsen), vangerke/ (Genk), vangertje (Dilsen, ... ), vangertje spelen (Bilzen, ... ), vàngerken (Lommel), Sub vangen: ook vangerke spelen.  vangerke spelen (Lommel), Sub vangertje.  vángerke spee.ële (Zonhoven), zakdoek leggen (?)  vangerke (Peer), vangertje-tik spelen: /  vangerke tik (Bilzen) [SND (2006)](Kinderspelen): Vangertje spelen. || *Eraanmakertje spelen. || *Sjattuisen [bep. spel: achter iem. lopen om het eraan te maken; men raakt hem aan en vervolgens moet hij vangen]. || / [SND (2006)] || ? [SND (2006)] || ? tikkertje [SND (2006)] || [De jongensspelen: 21]. Nalopertje. || [Jongens- en meisjesspelen]: Achtervolgertje spelen. || [krijgertje spelen]. || Aantik-loopspel. || Achtervolgingsspel, waarbij de achtervolger de "kat"aan een ander geeft door deze aan te raken. || de persoon die vangt bij het krijgertje spelen [pakker, seseur] [N 112 (2006)] || Een kinderspel waarbij één van de deelnemers een medespeler wil inhalen om hem (haar) aan te tikken, waarbij deze laatste de nieuwe "vanger"wordt. || Een slag met de vuist op de rug (bij sommige kinderspelen). [ZND 33 (1940)] || Het kinderspel waarbij één kind de anderen tracht te tikken? [WVD 153 (2005)] || Het spel waarbij één kind anderen tracht in te halen en dan te tikken, waarna de getikte weer de vangman is (ook op dit spel bestaan talloze varianten; misschien kunt u die ook vermelden: de naam en hoe het gespeeld werd) [letsen, hets geven, hetske jagen [N 88 (1982)] || I. Tuisen: *Bep. spel: achter iem. lopen om het eraan te maken; men raakt hem aan en vervolgens moet hij vangen. || indiaantje spelen [SND (2006)] || Jongensspel (Frans: chasseur). || kalfke vangen [SND (2006)] || Kat en muis spel. || katje lopen [SND (2006)] || katje vangen [SND (2006)] || Kattekat (spelen): Kinderspel, een van de kinderen is eraan of kat en moet trachten een ander kint aan te raken, dat dan op zijn beurt kat wordt. || Kinderspel. || Kinderspel: de kat loopt achter één der makkers om hem te prie:zë. || Kinderspel: ze lopen elkander na. || krijgertje [SND (2006)] || Krijgertje (spel). || krijgertje spelen [SND (2006)] || Krijgertje spelen (kinderspel). || Krijgertje spelen, Vla. katjagen. || Krijgertje spelen. || Krijgertje spelen.2 || Lievelingsspel 1. [SND (2006)] || Lievelingsspel 2. [SND (2006)] || Lievelingsspel 3. [SND (2006)] || Lievelingsspel 4. [SND (2006)] || Lievelingsspel 5. [SND (2006)] || lopen [SND (2006)] || lopend aantikken [SND (2006)] || Lopend aantikken. || Naloopen (kinderspel). || Nalopen (spel). || Naloperke spelen: (Kinderspel) krijgertje spelen. || nalopertje [SND (2006)] || Nalopertje (spelen): krijgertje spelen. || Nalopertje spelen, krijgertje spelen. || Nalopertje spelen. || Nooloope: 2. Nachlaufen oder Fangen spielen. || Oorlog spelen: soldaatje, krijgertje spelen. || pakkertje en verlossertje [SND (2006)] || schelm en politie [SND (2006)] || Spel. || tikkelopen [SND (2006)] || Tikkelopen: spel waarbij één kind anderen tracht in te halen en dan te tikken, waarna de getikte weer de vangman/-vrouw is. || tikken [SND (2006)] || Tikken, bij het tikkertje spelen. || tikkerke [SND (2006)] || tikkertje [SND (2006)] || Tikkertje (spelen). || tikkertje spelen [SND (2006)] || Tikkertje spelen. || tikkertje tik [SND (2006)] || Tikkertje. || tikkertje/ [SND (2006)] || tikketje spelen [SND (2006)] || tikspel [SND (2006)] || Tuischen, vertuischen. (Gebruikt men deze woorden en in welke beteekenis: ruilen, verkoopen, schacheren, kaartspelen, enz.?) [ZND 08 (1925)] || vangen [SND (2006)] || Vangen: kinderspel waarbij de een de anderen naloopt en tracht te vangen. || vangerke [SND (2006)] || vangertje [SND (2006)] || vangertje spelen [SND (2006)] || Vangertje spelen, krijgertje spelen. || Vangertje spelen. || Ze spelen krijgertje, ... katje enz.: het kinderspel waarbij een kind de andere naloopt en ze tracht te raken. [ZND 36 (1941)], [ZND m] III-3-2
krijgertje spelen add. frot: Fròt, kóm mêr aut, brénk ënë jóngë zóon taus [Paul Musyck, pag. 5].  fròt (Tongeren) Kinderspel. III-3-2
krijgertje spelen add.: aantikken koppen: Een verdwenen jongensspel, krijgertje, waarbij hij die gekopt wordt uit het spel treedt en zich in het koppes (kophuis) begeeft. Als alle jongens zich in het koppes bevinden en alleen de nalooper overblijft, is het spel uit. Hier is verband tusschen koppe en kapot hetwelk ook speluit beteekent, even als tusschen lat. caput en kop.  koppe (Valkenburg), prijzen: Van Fr. pris(e) (prendre).  prīēzë (Tongeren) Bij een kinderspel een andere aanraken, deze neemt dan meestal de rol (van kat) over. || Gevangen maken. III-3-2
krijsen keken: kaake (Swalmen), kaeke (Bilzen, ... ), kaekə (Nieuwenhagen), kaike (Melick), kake (Posterholt, ... ), keakə (Simpelveld, ... ), keeke (Maastricht, ... ), keekən (Brunssum), keeëken (Geleen), keke (Heer, ... ), kekə (Maastricht), keëke (Waubach), kēēkə (Maastricht), kēke (Gulpen), kēkə (Oirsbeek), kēͅ.əkə (Eys), kĕĕke (Schimmert), káákə (Haelen), kèaken (Eys), kèke (Heerlerbaan/Kaumer, ... ), kèke(n) (Noorbeek), kééke (As, ... ), kééəkə (Sittard), kêke (Hoeselt), kêêkə (Heerlen), këke (Gronsveld), cf WNT sub keken = "kijven"en vD sub keken "schreeuwen": k. als een varken  kake (Maasbree), mn v ekster, vlaamse gaai  këke (Gronsveld), kraaien: subst. gegeven: kraaier  krejjer (Echt/Gebroek), krijsen: kreise (Sevenum, ... ), kriese (Beesel, ... ), kriesje (Schimmert, ... ), kriesjen (Stein), kriesjə (Wijnandsrade), kriĕsse (Gennep), krijse (Maastricht, ... ), krijse(n) (Velden), krijsse (Meijel), krīēəsjə (Nieuwenhagen), krîêse (Reuver), krɛsə (Kwaadmechelen), kweken: kwaakə (Maastricht), kwaeke (Geverik/Kelmond), kwaike (Lutterade), kwake (Blerick, ... ), kwaken (Born, ... ), kweike (Itteren), kwĕĕke (Schimmert), kwieke (Gulpen), kwoákə (Doenrade), kwááke (Pey), kwáákə (Amstenrade), kwèke (Nieuwstadt, ... ), kwèken (Zonhoven), kwèkke (Geulle), kwéékə (Kelpen), kwéékən (Urmond), van kraaien  kwake (Klimmen), kwetteren: kwettere (Herten (bij Roermond)), kwetteren (Eksel), schreeuwen: schreeuwe (Montfort), schreeuwen (Doenrade), schreeuwə (Montfort), schriëwe (Venlo), schrīēwe (Blerick), sjrievö (Stevensweert), sjriewe (Maastricht, ... ), sjrèvve (Geulle), sjrîêwe (Klimmen), schreien: schreije (Gulpen), sjrije (Ten-Esschen/Weustenrade), sjrijje (Vlodrop), schriessen: schriesen (Venray), schriesse (Venray), sjekkeren: sjekkere (Tungelroy), sjierpen: shirpe (Wessem), sjierpe (Hoensbroek, ... ), sjierpə (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), speien: du "spugen"?  speie (Vaals) een hard schreeuwend geluid maken, gezegd van vogels (kèken, krijsen) [N 83 (1981)] || kraaien || krassen ve ekster || schreeuwen v vogels III-4-1
krijt assen: asǝ (Sint-Truiden), knijt: knīt (Bleijerheide, ... ), krijt: e schtökk witte kreid (Lontzen), e stek wit kraait (Tongeren), e stek wit kriet (Moelingen, ... ), e stek wit krijt (Bilzen, ... ), e steuk kreet (Zichen-Zussen-Bolder), e steuk wit kraait (Tongeren), e steuk wit kreet (Rijkhoven), e steuk wit kriet (Maaseik), e stĕk wit kreet (Grote-Spouwen), e stik wit krijt (Peer), e stoͅk wit krɛ̄t (Diepenbeek), e stuek wit krijet (Zolder), e stuk krijt (Hechtel), e stuk wit krēt (Wellen), e stuk wit kriejt (Achel, ... ), e stuk wit kriēëēt (Neerpelt), e stuk wit krijt (Jesseren, ... ), e stuk wit krêt (Helchteren, ... ), e stuk wit kröut (Beverlo), e stuk wit krɛit (Kortessem), e stuk witte kriēt (Mheer), e stuk zit kriet (Neerpelt), e stukske wit kriet (Hamont), e stèk wit kriet (Zutendaal), e stèk wit krijt (Kuringen), e stèk wit krit (Tongeren), e stèk wit krêit (Hasselt), e stèk wit krët (Hasselt), e stök wit kraait (Tongeren), e stök witte kriēt (Maastricht), e stûk wit krièt (Rekem), e stək wit kreet (Broekom), e stək wit kreeət (Zepperen), e stək wit kriet (Maaseik), e stək wit krijet (Sint-Lambrechts-Herk), e stəkske wit krijt (Ulbeek), ee stich kreèt (Zolder), een stekske wit kriet (Bree), een steuk wit krait (Millen), een steïk wit kruit (Herstappe), een stuk krit (Horpmaal), een stuk krêt (Linkhout), een stuk wit krait (Oostham), een stuk wit kriet (Kaulille, ... ), een stuk wit krieət (Kaulille), een stuk wit krijt (Sint-Huibrechts-Lille), een stuk wit krëit (Heusden), ei stek wit kreit (Reppel), ei stek wit kriet (Ellikom, ... ), ei stik wit kriet (Meeuwen), ei stok wit kriet (Rotem), ei stuk wit kriet (Lanklaar, ... ), ei stäk wit kriəd (Neerglabbeek), ei stëk wit kriēt (Maaseik), ei stök wit kriet (Bocholt), ei stək wit krejt (Maaseik), ei stək witte kriet (Vucht), ei stɛk wit krieət (Opoeteren), ein stök wit kriêt (Bocholt, ... ), ein stək wit kriet (Maaseik, ... ), ein stək wit krijt (Maaseik), en steuk wit kruit (Jeuk), en stuk wit kruid (Borlo), ē stēk wit krëit (Stokrooie), ĕ stĕuk wit krēt (Zussen), i stök wit krie:t (Kaulille), ie stek wit krēt (Schulen), ien stuk wit krijt (Houthalen), ij stèk wit krieët (Neeroeteren), knīt (Kelmis), krajt (Mal, ... ), krē.ət (Paal, ... ), krēͅ[ə}t (Loksbergen), krēͅt (Linkhout, ... ), kri.t (Kanne, ... ), krī[ə}t (Kessenich, ... ), krīt (As, ... ), krê.t (Borgloon), krît (Montzen), krö:t (Sint-Truiden), krø̜jt (Lauw, ... ), krø͂ͅt (Herk-de-Stad, ... ), kręǝt (Alken, ... ), krę̄.t (Tongeren), krę̄t (Ordingen), krɛ̄t (Lauw), n stuk wit kriet (Kaulille), n stèk wit krijt (Beverst), ne peil wit kruid (Jeuk), nə stək wit krèt (Kortessem), stek wit kreet (Wellen), steuk wit krijt (Stevoort), stuek krijt (Melveren), stuk wit krait (Hechtel), stèk wit kriet (Meeuwen), stök wit kriet (Opitter), støͅk wetə krīt (Mechelen-aan-de-Maas), stɛk wit kriēt (Lanaken), u stuk wit krijjet (Zonhoven), è stuk wit krête (Hechtel), è stək wit kröit (Wilderen), é stuk wit krijt (Achel), ê stuk wit krêt (Hechtel), ë stek wit krèt (Hasselt), ə stok wetə krīt (Opgrimbie), ə stuk krijt (Oostham), ə stuk krɛt wit (Paal), ə stuk wit kriet (Hamont), ə stuk wit kruit (Montenaken), ə stu̯k wit krijt (Voort), ə stèk wit kreet (Eigenbilzen), ə stèkk kreet (Eigenbilzen), ə stök uit krèt (Zolder), ə stök wit krijet (Sint-Lambrechts-Herk), ə støk vɛt krɛ̄t (Houthalen), ə støk wet krit (Hamont), ə støk wet krɛ̄t (Beverlo), ə støk wit krē.ət (Borgloon), ə støkwet krīt (Leut), ə støͅk wit krīt (Lanaken), ə stək wet krējĕt (Zonhoven), ə stək wet kri:t (Lanaken), ə stək wit kri:t (Stokkem), ə stək wit krijət (Alken), ə stək wit krit (Lanaken), ə stək wit krièt (Eisden), ə stək wit kruit (Montenaken, ... ), ə stək wit krɛ.jət (Gutshoven), ə stək wit krɛ̄t (Herk-de-Stad), ə stək wit kɛət (Engelmanshoven), ə stək wɛt kreət (Heers), ə stək wɛt krɛ̄t (Diepenbeek), ə stɛk wɛt krīt (Zutendaal), ə štøͅk wet krit (Stokkem), ən støk wit kri:t (Overpelt), ən stək wɛt kreit (Rutten), ’n stik wit krijt (Peer), ’n stuk wiet krīt (Hamont), ’n stuk wit kreet (Vlijtingen), ’n stuk wit krèt (Beverlo), ’n stök wit kriet (Kaulille), enkelvoudige klank  krijt (Paal), geen tweeklank  e stuk wit krijt (Beringen), ij geen tweeklank  e stuk wit krijt (Paal), sic  ’n st wit kreet (Val-Meer), zonder tweeklank  een stuk wit krijt (Tessenderlo), puntkrijt: pøntkrīt (Stokkem) Een stuk wit krijt. [ZND 37 (1941)] || Het krijt dat wordt gebruikt bij het aftekenen en soms ook bij het ontvetten van materiaal. [N 64, 82b] || Het krijt waarmee het aantal te malen kiloɛs en de naam van de klant op het molenbord worden genoteerd. In Q 88 telde de molenaar volgens de boeren wel eens teveel. Men noemde dat dubbel schrijven (dø̜bǝl šri.vǝ)(Coenen, pag. 178).' [Coe 246; Grof 277] || krijt [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m] || Krijt om schoren en andere hinderpalen wit te maken, zodat men ze beter kon zien. [monogr.] II-11, II-3, II-4, III-3-1
krimpen brokkelen: brø̜kǝlǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Laura, Julia]  [Domaniale]), knappen: knapǝ (Heerlen  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Domaniale]), krimpen: krempǝ (Chevremont  [(Julia)]  , ... [Domaniale, Wilhelmina] ), krimpen (Genk  [(Winterslag / Waterschei)]   [Maurits]), krø̄mpǝ (Buchten  [(Maurits)]  , ... [Maurits]  [Julia]  [Maurits]  [Maurits]), krēmpǝ (Ottersum), kruien: krū.wǝ (Waubach  [(Laura / Julia)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), opwellen: opwɛlǝ (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Eisden]) Gezegd van het dak, wanneer het afbrokkelt. [N 95, 490] || Gezegd van het werkstuk wanneer de afmeting ervan na het bakken is afgenomen. Om de krimp op te vangen was in L 163 het stokje dat als maatstokje werd gebruikt, 10% langer dan de gebakken pot moet worden. Volgens de invuller uit L 270 kromp het werkstuk vooral tijdens het drogen. [N 49, 91] II-5, II-8
krimpende wind krimpende wind: krympǝndjǝ wentj (Maxet), krømpǝndjǝ wentj (Weert), krēmpǝndǝ wint (Gennep) [N O, 9f] II-3
kringetjes maken rond de duivin (baltsverschijnsel) dansen: Opm. soms wordt het zo genoemd.  daa.se (Zolder), draaien: draaien (Mielen-boven-Aalst), dreijen (Eisden), drijven: drieeve (Weert), driehve (Herten (bij Roermond)), drieve (Buchten, ... ), drīēve (Swalmen), drīēvə (Beesel), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook "klanktabel v.h. Zolders (uitspraak)", aan de achterkant van de laatste pagina!  drèè.ve (Zolder), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook bijlagevellen met (eventuele) aanvullingen en diverse toelichtingen.  drieve (Wanssum), het hof maken: ət hoͅf mākə (Meijel), ’t hof make (Meijel), ’t hòf make (Echt/Gebroek), jagen: jauge (Jeuk), jāāgə (Beesel), joagen (Tongeren), jougen (Rijkhoven), Opm. v.d. invuller: zie ook vraag bij 95!  jaage (Doenrade), om de zij draaien: óm de zie drieë (Klimmen), op dreef zijn: op drif (Herten (bij Roermond)), op drif zeen (Geleen), paren: paare (Kortessem, ... ), pāeren (Houthalen), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook aantekening van de invuller, op de laatste pagina!  paa.rə (Grathem, ... ), parig (bn.): parig (Eys), rond de zij draaien: Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller heeft hierbij twee bijlagevellen bijgevoegd, t.w.  rond de zaaj draeë (Bilzen), ronddraaien: ronddrèjje (As), rónddrèje (As), rondlopen wie een pauwhaan: rondlaope wie eine pauwhaan (Geleen), rondtorren: róndtòrrə (As), slepen: sleipen (Koersel), vrijen: vrijen (Jesseren) Hoe benoemt men de volgende baltsverschijnselen van duiven: rond de duivin kringetjes maken? [N 93 (1983)] III-3-2
krioelen gewemel (zn.): jewiemel (Vaals), granzelen: [sic]  granzjele (Caberg), kriemelen: kriemele (Maasbree, ... ), kriemelle (Venray), krievelen: krii̯uələ (Eys, ... ), krivele (Maasniel), krivelen (Born, ... ), krioelen: `t kerjoelde van ... (Ell), deh krioelde doa vanne miērzèèke (Hechtel), het krioelt vanne vliegen oppe boerderijen (Peer), kerjoele (Zolder), krejoele (Kinrooi, ... ), kri joele (Geulle), kri-joele (Kortessem), kri-jōēle (Kunrade), kri.joe.alə (Hulsberg), kriaoələ (Schimmert), kriejoele (Roermond), kriejoele, krejoele (Zolder), kriejoeële (Mheer), kriejoole (Reppel), krieoele (Maastricht), krieoelen (Eksel), krieoeële (Gulpen), kriĕjŏĕlə (Venlo), kriĕjôêlə (Epen), krioele (Beek, ... ), krioelen (Alken, ... ), krioelle (Waubach), krioelë (Hoeselt), krioelə (Gennep, ... ), krioelən (Urmond), krioeële (Klimmen, ... ), krioeële(n) (Maaseik), krioēle (Noorbeek, ... ), krioole (Schinnen), kriōēle (Amby), kriŏele (As), kriule (Zutendaal), kriylə (Meeuwen), krīēōēlə (Loksbergen), krīoele (Merkelbeek), krjoele (Kaulille), (v.e. worm b.v.)  krioelə (Oirlo), gezegd van kleine dieren  krioele(n) (Eigenbilzen), krieoelt het van volk: veel volk, mensen of dieren.  krieoelen (Opglabbeek), lange oe  krioeoele (s-Gravenvoeren), Van het volk.  kriōēle (Bilzen), kriskras dooreenlopen: kris-kras dùrèin lòupë (Tongeren), kritselen: kriĕtsjələ (Brunssum), kronkelen: kronkele (Susteren), kronkelle (Vlodrop), krunkele (Schimmert, ... ), mirmelen: mirremele (Tungelroy), op de loop gaan: op te luip goon (Maastricht), pieren: piere (Borgloon, ... ), spartelen: -> lm. spartelen [RK]  spartele (Eksel), weisteren: {w.st\\r\\n}  westeren (Eksel), wemelen: deh wiemelt doa vanne miērzèèke (Hechtel), wee.mələ (Kelpen), weemele (Boekend, ... ), weemelen (Eksel), weemölö (Stevensweert), weemələ (Kapel-in-t-Zand, ... ), weem’le (Bocholt), weĕmulu (Brunssum), wemele (Beek, ... ), wemelen (Achel, ... ), wemələ (Montfort), wēmele (As), wie.mele (Borgloon), wiemele (Caberg, ... ), wiemelə (Doenrade), wiemĕle (Hoeselt), wiémele (Gronsveld), wiëmele (Gulpen), wīēmele (Amby), wīēmələ (Amstenrade), wīēëmələ (Nieuwenhagen), wîêmələ (Heerlen), onpersoonlijk werkwoord et wimelt van  wimele (Montzen), wriemelen: fraatsjəllə (Grevenbicht/Papenhoven), freemel (Weert), frie:mele (Herten (bij Roermond)), friemele (Eigenbilzen, ... ), friemelen (Lanklaar, ... ), friemmele (Kerkrade), friemələ (Maastricht), friem’le (Bocholt), friĕmələ (Brunssum), vriemden (Eksel), vriemele (Blerick, ... ), vriemelen (Schinnen), vriemelë (Tongeren), vriemelə (Oirsbeek), vriemmelen (Eksel), vriemëlë (Hoeselt), vriemələ (Leopoldsburg), vriĕmələ (Venlo), wiermele (Swalmen), wirmele (Haelen), wriemele (Blerick, ... ), wriemelen (Genk, ... ), met de handen  vriemelen (Eigenbilzen), zich heven: [sic]  zich hēēëvə (Nieuwenhagen) krioelen || Krioelen: zich in alle richtingen dooreen bewegen (event. met veel lawaai) (krioelen, broeliën, krielen, kriewelen, kriemelen, wriemelen, wriemelen, grimmelen, wemelen). [N 84 (1981)], [N 84 (1981)] || Krioelen: zich in alle richtingen dooreen bewegen (krioelen, kriemelen, wriemelen, friemelen, wemelen) [N 108 (2001)] || wriemelen, krioelen, door elkaar lopen III-1-2