30425 |
een lambrizering aanbrengen |
de trapleuning aftimmeren:
dǝ traplø̄neŋ aftemǝrǝ (L163p Ottersum),
het geländer bekleden:
ǝt jǝlɛndǝr bǝklęjǝ (Q121c Bleijerheide),
lambrizering maken:
lambrizēreŋ mākǝ (L387p Posterholt),
panelen maken:
panēlǝ mākǝ (L385p Sint Odilienberg)
|
De afstand van leuning tot trapboom met hout betimmeren. Wanneer de ruimte tussen de smetplank en de trappeboom met houtwerk wordt gevuld, valt de lambrizering aan de bovenzijde doorgaans in een in de smetplank aangebrachte sponning en wordt zij met behulp van in de muur gemetselde klossen vastgezet. In Q 83 noemde men een betimmerde leuning een 'toeë leen' ('tǫw lē̜n') of 'volle leen' ('vǫl lē̜n'); een leuning waarvan de spijlen zichtbaar bleven heette daar een 'open leun' ('uǝpǝ lē̜n'). [N 55, 141]
II-9
|
32032 |
een las maken |
aaneenlassen:
anēlašǝ (Q121c Bleijerheide),
ānęjnlasǝ (Q015p Stein),
ǭnijǝnlásǝ (K353p Tessenderlo),
een las maken:
ęjnǝ las mākǝ (L330p Herten),
lassen:
lasǝ (L163p Ottersum, ...
L271p Venlo),
lašǝ (L387p Posterholt, ...
L385p Sint Odilienberg,
Q015p Stein),
lešǝ (Q204a Mechelen),
liplassen:
leplasǝ (L271p Venlo),
løplasǝ (L387p Posterholt),
met een lip verbinden:
met˱ enǝ lep ˲vǝrbeŋǝ (Q121c Bleijerheide)
|
Twee in elkaars verlengde liggende stukken hout door middel van een las met elkaar verbinden. Zie ook afb. 128. [N 54, 42d; N 54, 43]
II-12
|
19112 |
een lastig karakter hebbend |
difficiel:
Vraag 383 is dubbel (dus 2 x 97 moet nog worden opgesplitst in twee lemmata: "persoon met een lastig karakter"; "een niet gemakkelijk, lastig karakter hebbend
difficiel (L417p As),
kommerlijk:
Vraag 383 is dubbel (dus 2 x 97 moet nog worden opgesplitst in twee lemmata: "persoon met een lastig karakter"; "een niet gemakkelijk, lastig karakter hebbend
kummelijk (L245b Tienray),
kummelik (L265p Meijel),
kumməlik (L271p Venlo),
kuumelijk (L210p Venray),
kŭŭmmələk (L265p Meijel),
krak:
Vraag 383 is dubbel (dus 2 x 97 moet nog worden opgesplitst in twee lemmata: "persoon met een lastig karakter"; "een niet gemakkelijk, lastig karakter hebbend
krak (L428p Born),
krankelig:
kreinkelig (Q071p Diepenbeek),
kregel:
heͅs krekəl (K318p Beverlo),
kriel:
krīl (P193p Mettekoven),
kwalijk van aard:
Vraag 383 is dubbel (dus 2 x 97 moet nog worden opgesplitst in twee lemmata: "persoon met een lastig karakter"; "een niet gemakkelijk, lastig karakter hebbend
koelik vaan aard zien (Q095p Maastricht),
lastig:
he es lestig (Q083p Bilzen),
hee es lestig (P057p Kuringen),
heir is lestig (Q171p Vlijtingen),
hej es lestig (K361p Zolder),
her es lesteg (Q179p Zichen-Zussen-Bolder),
hie is lestig (Q078p Wellen),
hè is lestig (L368p Neeroeteren),
hé is lestig (P176p Sint-Truiden),
lestig (L317p Bocholt),
lestix (P193p Mettekoven),
Vraag 383 is dubbel (dus 2 x 97 moet nog worden opgesplitst in twee lemmata: "persoon met een lastig karakter"; "een niet gemakkelijk, lastig karakter hebbend
lastig (L318b Tungelroy, ...
L289p Weert),
lestig (L387p Posterholt, ...
L374p Thorn),
lèstich (L299p Reuver),
lèstig (L417p As, ...
Q201p Wijlre),
lèstəg (Q207p Epen),
lêstich (Q077p Hoeselt),
lastig karakter:
hè hèt ei lestig karakter (L368p Neeroeteren),
Vraag 383 is dubbel (dus 2 x 97 moet nog worden opgesplitst in twee lemmata: "persoon met een lastig karakter"; "een niet gemakkelijk, lastig karakter hebbend
ee lästig karakter (Q202p Eys),
lestig karakter (Q098p Schimmert),
lestig kerakter (Q095p Maastricht),
lastig van karakter:
hes lestig van kerakter (L352p Hechtel),
moeilijk:
dè¯s eine hiêl mooilike mins viêr möt òm te goan
mooilik (L417p As, ...
L317p Bocholt,
L360p Bree,
L363p Ellikom,
L366p Gruitrode,
L364p Meeuwen,
L367p Neerglabbeek,
L368p Neeroeteren,
L416p Opglabbeek,
L415p Opoeteren,
L358p Reppel),
Vraag 383 is dubbel (dus 2 x 97 moet nog worden opgesplitst in twee lemmata: "persoon met een lastig karakter"; "een niet gemakkelijk, lastig karakter hebbend
meuilek (L289p Weert),
meujlik (Q095p Maastricht),
moojlik (L417p As),
moeilijk van karakter:
hij is moeilijk van karakter (L313p Sint-Huibrechts-Lille),
nies:
Vraag 383 is dubbel (dus 2 x 97 moet nog worden opgesplitst in twee lemmata: "persoon met een lastig karakter"; "een niet gemakkelijk, lastig karakter hebbend
nies (L318b Tungelroy),
niet alle dagen de avond meehebben?:
Vraag 383 is dubbel (dus 2 x 97 moet nog worden opgesplitst in twee lemmata: "persoon met een lastig karakter"; "een niet gemakkelijk, lastig karakter hebbend
neet al daag aovənd mit höbbə (Q035p Brunssum),
niet gemakkelijk:
`r es nej gemèkelek (Q178p Val-Meer),
das nie gemekkelijk (Q001p Zonhoven),
dè is nie gemekkelijk (L355p Peer),
e es neet gemekelik (Q009p Mechelen-aan-de-Maas),
e nès neet gemjekkelijk (Q199p Moelingen),
ei is neet gemekkeluk (L372p Maaseik),
er es nit gemekelek (Q096a Borgharen),
es ni gəmekələk (P197p Heers),
hai ès ni gemekkelek (Q002p Hasselt),
he es ni gemekkelijk (Q243p Herstappe),
he es nie gemèkelek (Q170p Grote-Spouwen),
he is neet gemekkelijk (L317p Bocholt),
he is nie gemekkelich (P192p Voort),
he ès nij gemekkelijk (K360p Heusden),
hee es nie gemekkelijk (P052p Schulen),
hei is neet gemekkelek (L372p Maaseik),
hei is neet gemekkelijk (L317p Bocholt, ...
L317p Bocholt),
hes nei gemekkelek (P046p Linkhout),
hē ēͅs nēͅ gəmēͅkələk (P050p Herk-de-Stad),
heͅs ni gəmeͅkələk (K318p Beverlo),
hi is nī gemekkelek (P193p Mettekoven),
hie is neet gemekkelijk (L372p Maaseik),
hij is neet gemekkelik (L366p Gruitrode),
hij is neet gemèkelijk (L368p Neeroeteren),
hij is niet gemakkelijk (K315p Oostham),
hij is nè gemèkkelek (L286p Hamont),
hīs ni gəmekələk (Q156p Borgloon),
hè is neet gemekkelijk (L360p Bree),
hè is neet gemekkelik (L368p Neeroeteren, ...
L415p Opoeteren),
hè is ni gemekkelik (L355p Peer),
hè is nie gemekkelig (L316p Kaulille),
hè ès nee gemèkelik (Q005p Zutendaal),
hèe is nie gemekkelek (L355p Peer),
hé es ni gemèkelek (Q083p Bilzen),
hé is neet gemekkelik (L372p Maaseik),
ie is nie gemäkkelik (L312p Neerpelt),
iè is neet gemekkelek (L422p Lanklaar),
iè is neet gemekkelik (L420p Rotem),
neet gemekkelik (L358p Reppel),
nej gemeikelek (Q179p Zichen-Zussen-Bolder),
neͅ gəmeͅkəleͅk (P176p Sint-Truiden),
nie gemekkelek (P219p Jeuk),
ti is neet gemeekelek (Q007p Eisden),
è es neet gemekkelek (L372p Maaseik),
ətis ni gəmekələk (L314p Overpelt),
in andere betekenissen wordt het gemeekelijk
nēt gemakələk (Q010p Opgrimbie),
Vraag 383 is dubbel (dus 2 x 97 moet nog worden opgesplitst in twee lemmata: "persoon met een lastig karakter"; "een niet gemakkelijk, lastig karakter hebbend
neet gemèkelik (L292p Heythuysen),
niet mak:
e es neet mak (Q009p Mechelen-aan-de-Maas),
heie es nie mak (P219p Jeuk),
hēi is ni mak (Q071p Diepenbeek),
hĕ es ni mak (Q177p Millen),
he͂ͅr ər nēt mak (Q088p Lanaken),
hijən es ni mak (P120p Alken),
hīs ni mak (Q156p Borgloon),
häj es nä mak (L286p Hamont),
hè is neet mak (L360p Bree, ...
L368p Neeroeteren,
L368p Neeroeteren),
hè`s ni mak (Q078p Wellen),
hèe is nie mak (L355p Peer),
hé es ni mak (Q086p Eigenbilzen),
iè is neet mak (L420p Rotem),
neet maak (L422p Lanklaar),
neet mak (L366p Gruitrode, ...
L415p Opoeteren),
ni mak (Q083p Bilzen),
nie mak (L355p Peer),
kwade mens
hiej is ni mak (P121p Ulbeek),
niet min:
hè is neet min (L358p Reppel),
niet pluis:
hij is ni plujs (L282p Achel),
niet tam:
hè is neet taam (L319p Molenbeersel),
niet zuiver:
neet ziever (L366p Gruitrode),
sakker:
Vraag 383 is dubbel (dus 2 x 97 moet nog worden opgesplitst in twee lemmata: "persoon met een lastig karakter"; "een niet gemakkelijk, lastig karakter hebbend
sakker (Q193p Gronsveld),
slecht caractere:
Vraag 383 is dubbel (dus 2 x 97 moet nog worden opgesplitst in twee lemmata: "persoon met een lastig karakter"; "een niet gemakkelijk, lastig karakter hebbend
slech karakteir (P219p Jeuk),
vervelend zijn:
Vraag 383 is dubbel (dus 2 x 97 moet nog worden opgesplitst in twee lemmata: "persoon met een lastig karakter"; "een niet gemakkelijk, lastig karakter hebbend
vərvélənt zeen (L432p Susteren),
wars:
Vraag 383 is dubbel (dus 2 x 97 moet nog worden opgesplitst in twee lemmata: "persoon met een lastig karakter"; "een niet gemakkelijk, lastig karakter hebbend
wèèrsj (L387p Posterholt),
zuur:
Vraag 383 is dubbel (dus 2 x 97 moet nog worden opgesplitst in twee lemmata: "persoon met een lastig karakter"; "een niet gemakkelijk, lastig karakter hebbend
zōēr (L164p Gennep)
|
een lastig moeilijk karakter hebbend [niepoter, nietprut, kummelij] [N 85 (1981)] || Hij is niet gemakkelijk, ... niet mak (een lastig karakter). [ZND 38 (1942)] || lastig (ivm. karakter)
III-1-4
|
19216 |
een lelijk gezicht trekken |
(een) gezicht snijden:
e gezécht sjnieje (Q255p Kelmis),
e jezich sjnieje (Q121p Kerkrade),
ee gezich snieje (Q117p Nieuwenhagen),
ei gezich sjnieje (L329p Roermond),
ein gezich sjnieje (L329p Roermond),
ein gezig sjnieje (L387p Posterholt),
en gezich snijje (L247p Broekhuizen),
ə gezich sjnieje (L426z Holtum),
(een) gezicht trekken:
ee gezich trekke (Q033p Oirsbeek),
gezicht trekke (L269p Blerick, ...
L289p Weert),
gezéécht trekke (L159a Middelaar),
gəzext trēͅkə (L360p Bree),
(een) grijns trekken:
grēns trekə (Q096d Smeermaas),
(een) grimas maken:
eine grimas make (Q020p Sittard),
grimas maake (Q113p Heerlen),
grəmas moakə (P222p Opheers),
ne grimas maake (L297p Belfeld),
ə grimas makən (K278p Lommel),
ən gri̯mas moəkə (P175p Gingelom),
(een) grimas trekken:
grimas trekke (L271p Venlo),
ən gri.ma.s tre.kə (Q252p Moresnet),
ən grimas trekə (Q162p Tongeren),
(een) lelijk gezicht trekken:
e lelek xəzex trekə (L312p Neerpelt),
e lèlik gezich trékke (Q097p Ulestraten),
ein lillek gezich trekke (L329p Roermond),
ein līēlik gezicht tréékke (L318b Tungelroy),
en lèlek gezicht trekke (L246p Horst),
jeͅlək gəzicht treͅ⁄ə (K278p Lommel),
lelik gezich trèkke (Q020p Sittard),
lellek gezeecht zette (L214p Wanssum),
lelək xəzex trekə (Q188p Kanne),
è lielik geziche trèkke (Q112z Ten-Esschen/Weustenrade),
ə lilək xəzixt treəkə (P175p Gingelom),
ən lelək chəzicht tre⁄ən (K278p Lommel),
(een) lelijk gezicht zetten:
n leelk gezich zétte (L434p Limbricht),
⁄n lellek gezeech zette (L247p Broekhuizen),
⁄n lellijk gezeech zette (L247p Broekhuizen),
(een) lelijke snuit maken:
n lilke sjnoet make (L270p Tegelen),
(een) lelijke snuit trekken:
ein lilke snoët trekke (L271p Venlo),
en leleke snoet trekke (L268p Velden),
en lèleke snoet trekke (L246p Horst),
ing lieleke schnoet trekke (Q113p Heerlen),
lélekke snoet trekke (L381p Echt/Gebroek),
n lèlikke snoet trekke (Q021p Geleen),
ən lelə⁄ə snøͅyt tre⁄ən (K278p Lommel),
ən leͅləkə snāt treͅkə (P176p Sint-Truiden),
(een) muil trekken:
`n moel trèkke (Q014p Urmond),
enne moel trekke (L191p Afferden),
mōͅl trekkə (Q094p Hees),
møyl trēͅkə (L360p Bree),
ən maul trekə (Q162p Tongeren),
(een) schuw gezicht maken:
en sjōēw gezich maake (Q111p Klimmen),
schouw gesich make (Q098p Schimmert),
(een) smoel trekken:
smul treͅkən (L314p Overpelt),
un smoe.l trekke (L289p Weert),
ən smul trekə (Q002c Bokrijk, ...
Q178p Val-Meer),
(een) snuit trekken:
een snuit trekken (Q002p Hasselt),
ein sjnoet trekke (L327p Beegden),
ein snōēt tréékke (L318b Tungelroy),
ein snūt traekə (L369p Kinrooi),
en sjnōēt trékke (L290p Panningen),
en snawt treͅke (Q162p Tongeren),
en snoet trekke (L270p Tegelen),
en snuut trekke (L247p Broekhuizen),
ing schnoet trekke (Q113p Heerlen),
n sjnoet trekke (L295p Baarlo),
n snat treͅkkə (P175p Gingelom),
n snōēt trekken (L266p Sevenum),
ne snoet trekke (Q036p Nuth/Aalbeek),
ne snŭt trekke (L164p Gennep),
snoet trekke (L271p Venlo),
snoët trekke (L269b Boekend),
snoət trekə (Q002c Bokrijk),
snūt treͅkən (L314p Overpelt),
snūt träkə (L314p Overpelt),
snôet trekke (L269p Blerick),
snøyt trēͅkə (L360p Bree),
snø͂ͅt treͅkə (K357p Paal),
snøͅitreͅ⁄ə (K278p Lommel),
un snoeët trekke (L289p Weert),
ən snaut trekə (Q162p Tongeren),
ən snut treͅkən (L286p Hamont),
ən snūt trekə (L317p Bocholt),
ən snūt trekən (L286p Hamont),
ən snūwt trekə (L282p Achel),
ən snø͂ͅt trekə (P048p Halen),
⁄n sjnoet trèkke (L270p Tegelen),
(een) snuits trekken:
en snoetse trikke (Q198b Oost-Maarland),
n schnoetts trekken (Q187a Heugem),
n schnōēss trekke (Q198a Mesch),
n sjnoets trikke (Q100p Houthem),
n sjnoets trèkke (Q193p Gronsveld),
n sjnüts trekke (Q204a Mechelen),
n snoets trekke (Q095p Maastricht, ...
L424p Meeswijk),
n snōēts trekken (Q095p Maastricht),
schoetsch trekke (Q101p Valkenburg),
sjnoets trekke (L381p Echt/Gebroek),
snoets trekke (Q104p Wijk),
snōēts trekke (Q198b Oost-Maarland),
snūts trekə (Q096d Smeermaas),
un snoets trekke (Q095p Maastricht),
un snoets trékke (Q187p Sint-Pieter),
ən snūts trekə (Q188p Kanne),
(een) vies gezicht maken:
e vies jesich maache (Q211p Bocholtz),
vīēs gezich trekke (Q117a Waubach),
ə vī:s jəze.x makə (Q252p Moresnet),
bakkes maken:
bakkes maoke (Q198b Oost-Maarland),
de nuttert grijnzen:
cf. WNT V, kol. 755-756 s.v. "grijzen (II)"op iemand grijzen, er een verachtelijk en een leelijk gezicht tegen trekken
de nuttert greize (L331p Swalmen),
een gekke snuit:
en gekke snuut (L216p Oirlo),
een gezicht wie een oorworm:
en geziech wie enne oorworrem (Q111p Klimmen),
een gezicht zetten:
B.v. e leilik, bedreuf....
e gezich zètte (L432p Susteren),
een gezicht zetten wie een schup:
NB: sjup = spade.
ei gezicht zitte wie ein sjup (L377p Maasbracht),
een gezicht zetten wie een verenworm:
ei gezich zitte wie eine vereworrem (L330p Herten (bij Roermond)),
een griekerig gezicht trekken:
ein grekerig gezich trekke (L271p Venlo),
een lang gezicht:
ei lank gezich (L330p Herten (bij Roermond)),
een lang gezicht maken:
ein lank gezicht make (L294p Neer),
een lelijk bakkes trekken:
e lelekə bakəs trekə (L312p Neerpelt),
een lelijk gezicht maken:
ee lielek gezich maake (Q113p Heerlen),
een lelijk gezicht trekken:
e lillik gezich trekke (L270p Tegelen),
ei leelik gezich trekke (Q112a Heerlerheide),
een lelijke muil trekken:
n lieleke moel trekke (Q118p Schaesberg),
een lelijke smoel trekken:
lelijke smoel trekken (K314p Kwaadmechelen),
n lieēlikke smoel trekke (L289p Weert),
ne lilleke smoel trekke (K317p Leopoldsburg),
ən leͅləkə smul treͅkə (P176p Sint-Truiden),
een maske trekken:
n maske trekke (Q095p Maastricht),
een mommengezicht maken:
e momme gezig make (Q113c Vrusschemig),
een muil:
ən maoò (Q162p Tongeren),
ən maul (Q162p Tongeren),
een muil snijden:
ein moel sjnieje (L429p Guttecoven, ...
L329p Roermond),
een nut gezicht:
ei nut gezich (L330p Herten (bij Roermond)),
ein nut gezich (L331p Swalmen),
een nut gezicht snijden:
n nöt gezich sjnieë (Q021p Geleen),
een nut gezicht trekken:
e nött gezich trèkke (Q111p Klimmen),
ei nöt gezicht trekke (L325p Horn),
n nut gezich trèkke (L331b Boukoul),
ə nöt gəzich trekə (Q112a Heerlerheide),
een nut gezicht zetten:
ei nöt gezicht zètte (L327p Beegden),
een nutte snuit trekken:
ein nutte sjnōēt trekke (L299p Reuver),
een nutte snuits trekken:
en nutte schnoets trekke (Q101p Valkenburg),
een ponem opzetten:
dae zēt ei ponem op (Q020p Sittard),
een postzegel maken:
ne poszegel make (L382p Montfort),
een postzegel snijden:
unne poszeegel sjnīēje (Q204a Mechelen),
een postzegel trekken:
eine poszegel trekke (L332p Maasniel),
een scheef gezicht trekken:
ə sxiəf gəzext treͅkə (P044p Zelem),
een schone snuits trekken:
n sjôôn snoets trekke (L322p Haelen),
een schoon maske trekken:
n sjôôn maske trekke (L322p Haelen),
een schoon muil maken:
n schoen moe.l maake (Q032a Puth),
een schoon tronie trekken:
n sjôôn tronie trekke (L322p Haelen),
een schrouw gezicht maken:
e schro jesicht make (Q251p Gemmenich),
e sjrav gezeeje make (Q196p Mheer),
e sjrow gezich maake (Q112p Voerendaal),
ee sjròòw gezich maake (Q112b Ubachsberg),
een schrouw gezicht trekken:
e sjraw gezich trèkke (Q111p Klimmen),
een schuw gezicht trekken:
e sjoe gezich trèkke (Q019a Neerbeek),
n sjoe gezich trèkke (Q096p Bunde),
een schuw muil maken:
n schoe moel make (Q017p Elsloo),
een smerig gezicht trekken:
⁄n smèrig gezicht trekke (L214p Wanssum),
een snijden:
èng sjnieje (Q255p Kelmis),
i.e. ene snijden.
e.ŋ šnij.ə (Q252p Moresnet),
een snuit:
ən snaaut (Q162p Tongeren),
een snuit zetten:
`n sjnoet zètte (Q014p Urmond),
ən snuət zeͅtən (L282p Achel),
een snuits maken:
n sjnoets make (Q100p Houthem),
een snuits opzetten:
n snoets opzette (Q097p Ulestraten),
een stomme snuit trekken:
een stòm snoet trekke (Q039p Hoensbroek),
een toot zetten:
ein toot zètte (L324a Leveroy),
n toot zitte (Q015b Kerensheide),
ne toet zette (Q112a Heerlerheide),
nen toot zette (L210p Venray),
een trekken:
èng trekke (Q255p Kelmis),
een vies gezicht snijden:
ee vies gezich sjnieje (Q119p Eygelshoven),
een vies gezicht trekken:
e vies gezicht trekke (K318p Beverlo),
ee viez gezich trekke (Q117b Rimburg),
een vies gezicht trekke (L364p Meeuwen),
n vīēs gezich trèkke (L331b Boukoul),
è vies gezich trekke (Q118p Schaesberg),
ə viəs xəzi̯x treəkə (P175p Gingelom),
een vieze snuit trekken:
eine vieze snoet trekken (L270p Tegelen),
ən vizə snoͅyt tre⁄ən (K278p Lommel),
een vleddig gezicht trekken:
of vliddig?
ee veidig jezich trekke (Q121p Kerkrade),
een vries gezicht zetten:
n vreusch gezich opzette (L329p Roermond),
een zuur gezicht:
⁄n zōēr gezicht (L163p Ottersum),
een zuur gezicht trekken:
en zôêr gezich trékke (L290p Panningen),
ən zoer gezich trekke (Q112a Heerlerheide),
een zuur gezicht zetten:
ee zoer gezicht zette (Q033p Oirsbeek),
n zoor gezicht zette (L324p Baexem),
gezichten snijden:
gezichte sjnieje (L427p Obbicht),
gezichte snieje (L324p Baexem, ...
L324a Leveroy,
L322a Nunhem,
L373p Roosteren),
gezichte snîêje (L322p Haelen),
gəzixtə sni.jə (L368p Neeroeteren),
i.e. gezichten snijden.
gəzextə sniə (L317p Bocholt),
gezichter snijden:
gezichter sjnieje (L328p Heel, ...
Q117p Nieuwenhagen),
gezichter sjnīēe (Q035p Brunssum),
gezichter snieë (L321p Neeritter),
Humoristisch.
gezichter snieje (L324p Baexem),
giebeltjes maken:
Ook m.d. handen.
giebelkes maken (L381p Echt/Gebroek),
greizen:
cf. WNT V, kol. 755-756 s.v. "grijzen (II)"op iemand grijzen, er een verachtelijk en een leelijk gezicht tegen trekken
greize (L318b Tungelroy),
griek gezicht:
greek gezich (L269b Boekend),
grieken:
greeke (L271p Venlo),
greeke (met zaniken) (L266p Sevenum),
grijnen:
griene (L289p Weert),
grijne (Q193p Gronsveld),
grijnen (Q095p Maastricht),
grīē.ne (L290p Panningen),
grijnereren:
grienerere (L270p Tegelen),
grijnzen:
greenzje (L265p Meijel),
greeze (L210p Venray),
greezen (L353p Eksel),
greinze (L321a Ittervoort),
greinzen (Q094b Wolder/Oud-Vroenhoven),
grensə (L364p Meeuwen),
grīēze (Q098p Schimmert),
gri̯nsə (P175p Gingelom),
B.v. hij greidje tegen mij.
greize (L320a Ell),
grimassen:
grimasjen (Q101p Valkenburg),
grimassen maken:
gremasse maake (Q100p Houthem),
gremasse make (L427p Obbicht),
gremasə mākə (L422p Lanklaar),
gremasə mōͅkə (Q188p Kanne),
grimasse make (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht,
L382p Montfort,
L373p Roosteren,
L374p Thorn,
L289p Weert),
grimasə makə (Q002p Hasselt),
grimassen trekken:
gremasse trikke (Q100p Houthem),
grimasse trekke (L425p Grevenbicht/Papenhoven),
lachen wie een boer die tandpijn heeft:
lache wie nem boer dae tangkpien haet (L270p Tegelen),
lelijk kijken:
he kiekt lēlik (Q009p Mechelen-aan-de-Maas),
leilik kieke (L381p Echt/Gebroek),
lielek kieke (L289p Weert),
līələk kīkə (L369p Kinrooi),
lîêlik ki-jke (L360p Bree),
lelijkerds trekken:
lilkers trekke (L271p Venlo),
lillerkes trekke (L270p Tegelen),
mommengezicht:
mommegezich (Q030p Schinveld),
muilen:
maolə (Q162p Tongeren),
muilen maken:
maulə mōͅkə (Q072p Beverst),
moele make (L429a Berg-aan-de-Maas, ...
L321p Neeritter,
L374p Thorn),
mulə mākə (L422p Lanklaar, ...
L424p Meeswijk),
muələ makə (L372p Maaseik),
mūlə mākə (L369p Kinrooi),
mylə makə (L416p Opglabbeek),
muilen snijden:
moele sjnieje (Q101p Valkenburg),
moele snieje (L378p Stevensweert),
mōēle sjnieje (Q039p Hoensbroek),
muilen trekken:
maulə treͅkə (Q072p Beverst),
moͅulə trekə (Q003p Genk),
mulə trɛkə (L368p Neeroeteren),
møͅlə makə (Q002p Hasselt),
nut kijken:
nut kieke (Q113p Heerlen),
nöt kieke (L324p Baexem),
nutten:
nötte (L322a Nunhem),
postzegels snijden:
postzegels sni-jje (L287p Boeket/Heisterstraat),
postzegels snieën (Q015p Stein),
prentjes trekken:
printsjes trèkke (Q097p Ulestraten),
schuw kijken:
kiek néét soë schoe (Q036p Nuth/Aalbeek),
smoelen trekken:
smoͅuələ trekə (Q002p Hasselt),
smuln treͅkn (K359p Koersel),
smulən treͅkn (K359p Koersel),
snuit:
ənōͅuərchə (?) snōͅuət (K353p Tessenderlo),
snuiten maken:
snoete maken (L295p Baarlo),
snøͅtə makə (Q002p Hasselt),
snuiten trekken:
sjnoe.ten trĕĕkke (L290p Panningen),
snoete trekke (L269p Blerick),
snōͅuwətə treͅ⁄ə (K353p Tessenderlo),
snøͅtə trekə (Q002p Hasselt),
snuits:
schnuts (Q211p Bocholtz),
snuitsen trekken:
schnoetse trèkke (Q096p Bunde),
sjōētse sjnieje (Q099p Meerssen),
snoetse trekke (L425p Grevenbicht/Papenhoven),
snoetse trèke (Q086p Eigenbilzen),
vies gezicht:
ə viəs gəzecht (K353p Tessenderlo),
vleddige snuits:
fledige snütz (Q121p Kerkrade),
vooruit trekken:
vruut trèkke (L353p Eksel),
vriezen:
frēzən (L414p Houthalen),
vuil kijken:
vaal kieke (Q017p Elsloo),
zuur kijken:
hè kiektj zoor (L289b Leuken),
zoer kīēke (L330p Herten (bij Roermond)),
zoor kieke (L318b Tungelroy),
zóór kieke (L271p Venlo)
|
berispen, een standje geven || grijnzen, een lelijk gezicht trekken [greeze, nen toot zette, snuit trekke, grimas maken] [N 10 (1961)]
III-1-4
|
22192 |
een linnen zak met houten bodem om één of meer duiven in te dragen |
buidel:
buul (Q201p Wijlre),
d’r bùl (Q027p Doenrade),
oene bujjel (Q007p Eisden),
duivenbuidel:
doevebuul (Q202p Eys),
doevə buul (L429p Guttecoven),
doevəbuujəl (L300p Beesel),
dòve buugel (Q187p Sint-Pieter),
d’r doevebül (Q111p Klimmen),
(m.).
d‧uvəb‧yl (Q202p Eys),
duivenzak:
Opm. v.d. invuller: wordt niet meer gebruikt.
duivenzak (Q162p Tongeren),
zakje:
zekske (Q157p Jesseren)
|
Hoe heet verder in Uw dialect: een linnen zak met houten bodem om één of meer duiven in te dragen (verouderd)? [N 93 (1983)]
III-3-2
|
22474 |
een list gebruiken |
achteromspelen:
o.a.
áchterumspee.le (K361p Zolder),
afleiden:
afleijen (K278p Lommel),
blikken:
blikke (Q091p Veldwezelt),
bluffen:
bluffe (Q188p Kanne),
alleen bij toppe
bluffe (Q193p Gronsveld),
broddelen:
brøͅdələ (P219p Jeuk),
brodden:
brodden (K360p Heusden, ...
K360p Heusden,
K359p Koersel,
K359p Koersel,
K359a Stal),
bruiden (Q001p Zonhoven),
door de heg jagen:
dur de heg jage (L217p Meerlo),
een kneepje gebruiken:
e kneepke gebri-jke (L417p As),
een trucje gebruiken:
e trukske gebri-jke (L417p As),
fiksen:
fiksen (L298a Kesseleik),
finten:
finten (L382p Montfort),
finten veil hebben:
fentə veͅil høͅbə (L432p Susteren),
foefelen:
foefele (Q086p Eigenbilzen),
foeffele (Q083p Bilzen),
fofələ (L417p As),
foufële (P227p Vorsen),
foetelen:
foe.tele (Q091p Veldwezelt),
foet`le (L317p Bocholt, ...
L316p Kaulille),
foetele (Q086p Eigenbilzen, ...
L320a Ell,
Q021p Geleen,
Q034p Merkelbeek,
Q098p Schimmert,
Q015p Stein,
Q112z Ten-Esschen/Weustenrade,
L374p Thorn,
L210p Venray),
foetelen (Q086p Eigenbilzen, ...
L353p Eksel,
Q120p Heerlerbaan/Kaumer,
Q240p Lauw,
Q095p Maastricht,
L364p Meeuwen,
L371p Ophoven,
K357p Paal,
Q015p Stein),
foetëlë (Q077p Hoeselt),
foêtele (Q083p Bilzen, ...
Q083p Bilzen),
futələ (L417p As),
Bedriegen in t kaartspel.
foetelen (L417p As),
foppen:
foppe (Q003p Genk),
kloten:
kloeete (L289p Weert),
kruiven:
Vgl. Venray Wb., pag. 177: kroève, op slinkse wijze maat of afstand veranderen.
kroeve (L271p Venlo),
loeksen (<du.):
luksə (L300p Beesel),
lompen:
iem. loempe (foeffele?) (Q083p Bilzen),
luizen:
loeze (L369p Kinrooi),
pfuschen (du.):
foessje (Q121p Kerkrade),
slim (bn.):
sjlum (L386p Vlodrop),
troggelen:
truggele (P219p Jeuk),
truken:
TRUE (L353p Eksel),
trukke (Q096b Itteren),
truuke (L271p Venlo),
uitlokken:
oetlokke (Q201p Wijlre),
zeuren:
zeuren (L364p Meeuwen)
|
een list gebruiken bij het kaarten [finten] [N 112 (2006)] || Een list gebruiken bij het kaarten [finten]. [N 88 (1982)] || Tuischen, vertuischen. (Gebruikt men deze woorden en in welke beteekenis: ruilen, verkoopen, schacheren, kaartspelen, enz.?) [ZND 08 (1925)]
III-3-2
|
22566 |
een list gebruiken add. |
foef (zn.):
foef (L266p Sevenum, ...
L266p Sevenum),
kneep:
knif (Q113p Heerlen),
list (zn.):
list (Q202p Eys),
truc (zn.):
truk (Q098p Schimmert, ...
L318b Tungelroy),
truuk (L374p Thorn)
|
Een list gebruiken bij het kaarten [finten]. [N 88 (1982)]
III-3-2
|
27787 |
een mijngang beginnen |
aanzetten:
aanzetten (Q033p Oirsbeek
[(Emma)]
[Laura, Julia]),
āzɛtsǝ (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
, ... [Oranje-Nassau II, Emma, Maurits]
Q000 Zie mijnen
[(Oranje-Nassau II / Emma / Maurits)]
[Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]),
āzɛtǝ (Q117a Waubach
[(Laura / Julia)]
[Domaniale]),
beginnen:
bǝgenǝ (Q000 Zie mijnen
[(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]
[Emma])
|
Beginnen met het drijven van een nieuwe galerij of steengang. [Vwo 106; N 95, 382; monogr.]
II-5
|
20178 |
een miskraam krijgen |
afkomen:
af komme (Q222p Vaals),
āfko.mə (Q202p Eys),
kunt aef (Q120p Heerlerbaan/Kaumer),
àfkoume (P176p Sint-Truiden),
áfkòmme (L245a Castenray, ...
L211p Leunen,
L209p Merselo,
L216p Oirlo,
L216a Oostrum,
L212a Smakt,
L210p Venray,
L244a Veulen (bij Venray)),
de kar gaat opslaan:
de kár göt òpslaon (L210p Venray),
de kar is omgekiept:
de kar is umgekiept (Q112c Kunrade),
de kar is omgeslagen:
de kaer is umgeslaagen (L353p Eksel),
de kar is opgekiept:
de ker is opgekiep (L271p Venlo),
de kâr is opgekiep (L267p Maasbree),
de kar is opgeslagen:
daor is de kár òpgeslage (L245a Castenray, ...
L211p Leunen,
L209p Merselo,
L216p Oirlo,
L216a Oostrum,
L212a Smakt,
L210p Venray,
L244a Veulen (bij Venray)),
de kaer is opgeslaagen (L353p Eksel),
de ker is opgeslage (L381p Echt/Gebroek, ...
L292p Heythuysen),
de ker ês opgesjläoge (Q193p Gronsveld),
de kèr ès opgeslaage (L318b Tungelroy),
kar is opgeslage (L245b Tienray),
de kar is opgeslagen
de kar is opgesjlaage (Q020p Sittard),
de kar omslaan:
də kéér umslowə (P047p Loksbergen),
de kar omslagen:
də kéér umslowə (P047p Loksbergen),
de kar opgeslagen:
de kèr opgeslage (L320a Ell),
de kar opkiepen:
də kár òpkiĕpə (L432p Susteren),
ker opkiepe (L269p Blerick),
de kar opslaan:
de kar opsjlooë (Q196p Mheer),
də kèr opsjlaon (L329a Kapel-in-t-Zand),
ker opslaon (L318b Tungelroy, ...
L318b Tungelroy),
de kar slaat op:
de ker sjleit op (L294p Neer),
də ker sjleit op (L300p Beesel),
de oven valt:
(de oven valt)
de aove veltj (L294p Neer),
een kwade kraam krijgen:
eine kwoajö kroam krīēgö (L378p Stevensweert),
een miskraam hebben:
eine miskraom hubbe (L299p Reuver),
unne miskraom hebbe (L289p Weert),
een miskraam krijgen:
eine miskraom kriege (L381p Echt/Gebroek, ...
L322a Nunhem),
ene miskraom kriege (Q021p Geleen, ...
Q095p Maastricht),
enne miskraom krīēge (L271p Venlo),
innə miskraom krīējə (Q117p Nieuwenhagen),
ne miskraom kriege (Q095a Caberg),
nne miskraom kriege (Q094b Wolder/Oud-Vroenhoven),
nə miskraom kriegən (Q014p Urmond),
unne miskraom krieege (L289p Weert),
ènnə miskraom krīēgə (L271p Venlo),
ənnə miskraom krīēgə (Q038p Amstenrade),
een misval hebben:
ne misval kémme (K361p Zolder),
në misval hùbbë (Q162p Tongeren),
nə misval hɛmə (L364p Meeuwen),
ënne misva.l hèbbe (Q005p Zutendaal),
’n misval g’hat (Q077p Hoeselt),
een misval krijgen:
dii̯ krich ənə me.sva.l (Q203b Ingber),
een misval kriege (L368p Neeroeteren),
een misval krijgen (P120p Alken),
eine misval kriege (L374p Thorn),
eine misvāl kri-jge (L360p Bree),
eine misvál krīēgə (L328p Heel),
eine misvâl kri-jge (L360p Bree),
ene misval kreege (Q078p Wellen),
enne misvaal kriege (Q200p s-Gravenvoeren),
n misval kriegen (L371p Ophoven),
ne misva.l krèè.ge (Q153p Gors-Opleeuw),
ne misval gekregen (Q003p Genk),
ne misval kri-jge (L372p Maaseik),
ne misval kriege (Q095a Caberg, ...
Q095p Maastricht),
ne misval krèè.ge (K361p Zolder),
nne misval kriege (Q018p Geulle),
nə misval kréégə (K317p Leopoldsburg),
’n misvaal kriêge (Q188p Kanne),
het is daar omgeslagen:
het is doo umgeslaagen (L353p Eksel),
kantelen:
kààntele (P176p Sint-Truiden),
misgaan:
misgaon (Q095p Maastricht),
miskraam hebben:
miskraom hubbe (Q203p Gulpen),
miskraam krijgen:
miskraom krie.ge (L320b Kelpen),
miskraom kriege (Q102p Amby, ...
L271p Venlo),
miskraom kriegə (Q027p Doenrade, ...
L382p Montfort),
miskroam kriege (Q187p Sint-Pieter, ...
Q208p Vijlen),
miskroam kriegen (L282p Achel),
misval hebben:
misval gehad (Q240p Lauw),
misval heubbe (Q077p Hoeselt),
misval krijgen:
misva:l kriege (L316p Kaulille),
misval kriechə (L329a Kapel-in-t-Zand),
misval kriege (L386p Vlodrop),
misval kriegen (Q012p Rekem),
misval krijge (Q077p Hoeselt),
misval krijgen (L353p Eksel, ...
P219p Jeuk),
misvāl krīēgə (Q113p Heerlen),
krijgen
misval krege (Q086p Eigenbilzen),
misvallen:
misvalle (L387p Posterholt),
omgekiept:
omgekiept (Q202p Eys),
omgeslagen:
eumgeslagen (L265p Meijel),
omgeslagen (L265p Meijel),
{[mslo.\\n} umsloon.
umgeslagen (L353p Eksel),
omschudden:
umsjuddə (Q116p Simpelveld),
omslaan:
eumslao (L265p Meijel),
omschlao (Q035p Brunssum),
omslaan (L292p Heythuysen, ...
K317a Kerkhoven,
K353p Tessenderlo),
omslòò.ën (Q001p Zonhoven),
ŏĕmslūūn (L416p Opglabbeek),
òmsloeën (L317p Bocholt),
opgeslagen:
op-geslage (L321a Ittervoort),
opkiepen:
op kiepen (L210p Venray),
opkiepe (L298a Kesseleik, ...
Q098p Schimmert,
L374p Thorn),
opkiepen van de kar:
dao is de ker opgekiep; er heeft een miskraam plaatsgevonden
opkiepe van de ker (L271p Venlo),
opslaan:
opslaon (L267p Maasbree, ...
L382p Montfort),
daur is de kar opgeslage
òpslaon (L245a Castenray, ...
L211p Leunen,
L209p Merselo,
L216p Oirlo,
L216a Oostrum,
L212a Smakt,
L210p Venray,
L244a Veulen (bij Venray)),
opslag krijgen:
cf. CB s.v. "opslagen
opslag kriege (L217p Meerlo),
verlozen:
verloze (Q034p Merkelbeek),
verwerpen:
verwerpe (Q034p Merkelbeek)
|
een miskraam hebben || een miskraam krijgen || Een miskraam krijgen (opslagen, omslaan). [N 115 (2003)] || het krijgen van een miskraam || het plaats vinden van een miskraam || miskraam (krijgen || miskraam hebben || miskraam krijgen || miskraam, Een ~ krijgen (opslagen, omslaan). [N 84 (1981)] || Miskraam: te vroegtijdige bevalling waarbij de vrucht niet levensvatbaar is (opslag, misval, misje, kwade kraam (miskraam). [N 84 (1981)] || Te vroegtijdige bevalling waarbij de vrucht niet levensvatbaar is (opslag, misval, misje, kwade kraam (miskraam). [N 115 (2003)] || werd gezegd als het meisje zwanger was i.v.m. miskraam
III-2-2
|
28352 |
een motorgat maken |
(een) motorgat maken:
mōtǝrgāt mākǝ (L433p Nieuwstadt
[(Maurits)]
[Maurits]),
(een) motorkamer stokken:
mōtǝrkāmǝr štǫkǝn (Q021p Geleen
[(Maurits)]
[Emma, Hendrik, Wilhelmina]),
(een) motorlok maken:
mōtǝrlǭk mākǝ (Q111p Klimmen
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
[Maurits]),
(een) motorlok stokken:
mōtǝrloak štǫkǝ (Q035p Brunssum
[(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]
[Emma]),
de motor instokken:
dǝr mōtǝr enštǫkǝ (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
, ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]
L426p Buchten
[(Maurits)]
, [Domaniale]
Q121a Chevremont
[(Julia)]
, [Willem-Sophia]
Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
, [Julia]
Q121b Spekholzerheide
[(Willem-Sophia)]
[Domaniale]),
de motoren inbeunen:
dǝ motōrǝ enbȳnǝ (Q112a Heerlerheide
[(Oranje-Nassau I-IV)]
[Emma]),
inbeunen:
enbȳnǝn (Q033p Oirsbeek
[(Emma)]
[Winterslag, Waterschei]),
instokken:
enstǫkǝ (L265p Meijel
[(Emma / Maurits)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]),
enštǫkǝ (Q113p Heerlen
[(Oranje-Nassau I-IV)]
, ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]
Q111p Klimmen
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]),
enštǫkǝn (Q015p Stein
[(Maurits)]
[Laura, Julia]),
eštǫkǝ (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
, ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]
Q117a Waubach
[(Laura / Julia)]
[Domaniale]),
˙ęštǫ.kǝ (Q202p Eys
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
[Maurits]),
moteurs caleren:
moteurs caleren (Q003p Genk
[(Winterslag / Waterschei)]
[Winterslag, Waterschei]),
moteurs inleggen:
moteurs inleggen (Q003p Genk
[(Winterslag / Waterschei)]
[Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]),
motoren instokken:
motōrǝ enštǫkǝ (Q112a Heerlerheide
[(Oranje-Nassau I-IV)]
, ... [Wilhelmina]
Q121p Kerkrade
[(Wilhelmina)]
[Emma, Maurits]),
stokken:
štǫkǝ (Q113p Heerlen
[(Emma)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]),
uitdiepen:
ūtdēpǝ (L374p Thorn
[(Maurits)]
[Maurits])
|
Een gleuf in de vloer of in de wand van een mijngang maken die groot genoeg is om er de motor van een schudgoot in te kunnen plaatsen; bij uitbreiding ook het plaatsen van de schudgootmotor in de betreffende gleuf. Zie ook het lemma Gleuf Voor Schudgootmotor. [N 95, 628]
II-5
|