e-WLD begrippen 

 
 
Filteren...

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
korte laars beenkap: bēͅinkap (Lanklaar), beenlap: -> twieë bieenlappen.  bieenlap (Kaulille), bot: bot (Neerharen, ... ), botje (Zichen-Zussen-Bolder), botten (Sint-Lambrechts-Herk), boͅt (Herk-de-Stad, ... ), botje: botsje (Val-Meer), botteke (Neerpelt), bòttəkəs (Paal), bòtəkəs (Paal), bottine: bottin (Diepenbeek), boͅtenə (Kermt), bŋtinə (Wintershoven), gamasche: kamarsj (Roermond), kamasch (Lontzen), kamasj (Waubach), kamàsj (Mheer), komarschen (Rekem), kámŏsj (Maastricht), Verouderd.  komáše (Opgrimbie), gamaschetje: kermersjke (Ulestraten), get: gaitten (Rotem), ge(i)t (Achel), get (Bocholt, ... ), gete (Zichen-Zussen-Bolder), gette (Sint-Genesius-Rode (WBD)), getten (Beringen, ... ), getters (Neerpelt), gettə (Zussen), getə (Opgrimbie), geͅt (Houthalen, ... ), geͅtə (Tongeren), git (Hechtel), guet (Koersel), guette (Herstappe, ... ), guetten (Hechtel, ... ), guèten (Rekem), gät (Stokkem), gättə (Lanaken), gèt (Bocholt, ... ), gètte (Eigenbilzen, ... ), gètten (Bocholt, ... ), gêt (Achel, ... ), gêtte (Neeritter), gəten (Vucht), gɛ.t (Stokkem), gɛtə (Paal), #NAME?  get (Zonhoven), -> e paar gaitte.  gait (Eisden), -> e paar gette.  get (Beverlo), -> e paar getten.  get (Bocholt), getten (Neeroeteren), -> e paar guetten.  guet (Mechelen-aan-de-Maas), -> e paor getten.  getten (Hamont), -> e po.r gette, laars die het onderste gedeelte van de scheen bedekt.  geͅt (Herk-de-Stad), -> e po.r gette.  geͅt (Beverlo, ... ), gɛt (Lanaken), -> e po.ër gätten.  gät (Hamont), -> e poar gette.  get (Paal), -> e pwar gêde.  gêt (Moelingen), -> een paar getten.  get (Tessenderlo), getten (Kaulille), -> ei paar gette.  xeͅt (Gruitrode), -> ei paar getten.  get (Maaseik, ... ), -> ei paar gètten.  gèt (Opoeteren), -> en pear gette.  get (Jeuk), -> n paar getten.  get (Helchteren), getten (Hechtel), -> n poor getten.  getten (Millen), -> twie getten.  get (Peer), Deftig.  gette (Kuringen), Mv.: getten.  get (Hechtel), Ook guette.  get (Opitter), Slopkousen: oud: uit stof gemaakt.  get (Kaulille), Soms.  gette (Stevoort), Tussen enkel en knie; franschen oorsprong.  gètten (Eigenbilzen), Waar de schoenen niet aan vast zijn.  get (Tessenderlo), gewone laars: gewoen laars (Boekend, ... ), half botje: hauvbbŏtšəs (Maaseik), half steveltje: haaf stievelke (Wijk), halfhoge bot: half hoëge botten (Eksel), halflange laars: halflange laars (Maasniel), halve bot: āuf boͅtə (Rotem), half bot (Vliermaal), half botə (Opheers), haləf boͅtə (Borlo), hauvə bòt (Mechelen-aan-de-Maas), hawvə boͅt (Rekem), halve gamasche: haofkamasje (Amstenrade), hawfkermarsj (Ulestraten), hoaf kamasje (Kerkrade), halve stevel: haf sjtievele (Eijsden), halve sjteevel (Nunhem), halve stievel (Wijk), hawfsjteevel (Ulestraten), hawve sjtieëvel (Klimmen), hoove-sjtievel (Mheer), hôôve stivvel (Mechelen), [Opg. is mv.]  half sjteevele (Susteren), hoge schoen: -> ei paar hoeg choon.  hoege schoon (Lanklaar), kap: kap (Meijel, ... ), kleine gamasche: kleen kààmasj (Hoensbroek), kleine stevel: kleine sjtieëvel (Klimmen), kort botje: kotə botšəs (Riksingen), koͅrtə boͅtšəs (Hasselt), kort steveltje: kort sjtiëvelke (Schinveld), korte bot: korte botte (Bree, ... ), kotte botte (Sint-Truiden), koͅrtə boͅt (Ophoven), koͅrtə boͅtə (Bree, ... ), køͅtə boͅtə (Teuven), korte laars: korte laars (Hout-Blerick, ... ), korte stevel: korte sjteevel (Ulestraten), korte sjteevele (Puth), korte sjtevel (Swalmen), korte sjtevels (Tegelen), korte sjtieëvel (Klimmen), korte steevele (Stevensweert), korte stiebel (Beringen), korte stievel (Borgharen), korte stével (Grathem), korte števel (Tegelen), kortestevel (Ell), kortə stībəls (Beringen), kotte stevvel (Bleijerheide), kôtte sjtiēëvele (Hoensbroek), kuitlaars: kōētlaarze (Egchel), kuutlaarze (Tungelroy), kuitstevel: kuutsjtevel (Munstergeleen), laars: laars (Beverlo, ... ), laarze (Oost-Maarland), liassen (Vlijtingen), laarsje: leerske (Schimmert), léérskus (Weert), lage bot: legboͅtə (Hasselt), lege bòt (Boekt/Heikant), lejg botte (Borgloon), lēX boͅtə (Boekt/Heikant), leͅigə boͅtə (Sint-Truiden), li-jəgə boͅtə (Donk (bij Herk-de-Stad)), liəgə bot (Beverlo), lègbotte (Millen), het oudere woord  lieəgə bot (Beverlo), lage laars: liege lējəzə (Zelem), lage stevel: lege stievel (Hoeselt), lieag stievele (Jabeek), lieëf sjteevel (Herten (bij Roermond)), marcheerbot: marsjeerbòtte (Beringen), maršērboͅtə (Beringen), nere stevel: neer sjtivvele (Bocholtz), schutterbot: [sic, ? kan *t of *k zijn]  sXoʔərbut (Kwaadmechelen), slof: sloef (Wellen), slofkous: (slofkous) (Bocholt), stevel: sjteevel (Baarlo, ... ), sjtevel (Einighausen), steevel (Stein), steevels (Venlo), stevele (Rekem), stievel (Brunssum, ... ), stivəl (Achel), stīvəl (Romershoven), -> e po.ër stibels, i.e. alleen voor laarzen tot onder de knie van stijf leder met nagels onder de zolen.  stibəl (Hamont), Lat. aestivale zomerschoen, Ofr. estival; Nhd. Stiefel, Ond. stival, stivel, Mnd., mnl. stevel.  stivəl (Meeswijk), Oud; mv.: stevels.  stevel (Opoeteren), stevelbot: štivəlboͅtə (Eisden), steveltje: stievelke (Maastricht), stramp: stra.mp (Borgloon), straamp (Grote-Spouwen), stramb (Horpmaal), stramp (Borlo, ... ), strampe (Beverst, ... ), strampen (Bilzen, ... ), strampə (Sint-Truiden), strāmpe (Jesseren), -> e paar strampen.  stramp (Stokrooie), -> e paor strampe.  stramp (Ulbeek), -> e po.ar strampen.  stramp (Diepenbeek), -> e po.r strampe, i.e. laars die het been bedekt tussen enkel en knie.  stramp (Herk-de-Stad), -> e po.r strampe.  stramp (Sint-Truiden), -> e po.r strampen.  stramp (Diepenbeek), -> e poar strampe, gemeenzaam (Deftig: gette).  stramp (Kuringen), -> e por strampe.  strampə (Sint-Truiden), -> e poër strampe.  stramp (Heers), -> en pear strampe.  stramp (Jeuk), -> ieje paor strampe.  stramp (Jeuk), Enkel rond het been.  strampə (Gutshoven), Soms gette.  strampe (Stevoort), Vr.  stramp (Alken), strampje: streͅmpkəs (Tongeren), strump: strumpen (Zolder), tige (fr.): ties (Heusden), vespabot: vespabot (Leopoldsburg), vespaboͅt (Leopoldsburg), dit zegt men nu  véspabot (Beverlo), het nieuwere woord (i.p.v. lieëge bot)  véspabot (Beverlo), wag: -> e paar wagge. Ouder. WNT: wagge, slobkous. Van Dale: wagge, (gew.) slobkous.  wag (Beverlo), WNT: wagge, slobkous. Van Dale: wagge, (gew.) slobkous.  waggen (Hechtel), waterstevel: watersjtievel (Oirsbeek), wātərstīpəl (Bocholt) laars met een korte schacht die tot aan de kuit reikt [N 24 (1964)] || Laars, een paar laarzen (laars die alleen het been bedekt tussen enkel en knie) [ZND 37 (1941)] || slobkous die ook de kuit omsluit III-1-3
korte onderbroek korte onderbroek: kotte onderbroek (Bilzen) Mannenondergoed [N 114 (2002)] III-1-3
korte onderbroek? boks: boeksj (Schinveld), bōks (Sittard), boksje: bukske (Neerpelt), bøkskə (Lommel, ... ), broek: brōk (Mechelen-aan-de-Maas), caleon (fr.): kálso͂ (Ketsingen), Calçon.  kalsə (Beringen), caleontje (<fr.): Calsonneke.  kalsoͅnəkə (Leopoldsburg), hemd: humme (Susteren), herenonderboks: hereòngerboks (Sittard), korte boks: korte boks (Venlo), korte bôôks (Neeritter), korteboks (Stevensweert), korte caleon (fr.): koͅtə kalsoŋ (Tongeren), korte mannenonderboks: korte manneongerboks (Beesel), korte mansluionderbroek: kötte mansluuj ongerbrook (Wittem/Partei), korte onderboks: koote oongerbooks (Bocholtz), korte onderboks (Blerick, ... ), korte ongerboeks (Maasbracht), korte ongerboks (Herten (bij Roermond), ... ), korte ongerbóks (Haelen, ... ), korte ongerbôks (Hout-Blerick), korte oongerbooks (Boekend), korte oŏnderbôks (Oirlo), korte ŏngerboks (Stevensweert), korte òngerbôks (Tegelen), korte òòngerbòòks (Posterholt), korte ónderbóks (Bree, ... ), korte óngerboks (Sevenum), korte óngerbóks (Boeket/Heisterstraat, ... ), korte ônderbôks (Venlo), korte ôôngerbôôks (Neeritter), kortə ongərboks (Ophoven), kortə o͂ͅndərbo͂ͅks (Lanklaar), kortə u:nərbuks (Opglabbeek), kortə ungərbuks (Maaseik), kotte ongerboks (Bleijerheide, ... ), kōtte oongebōksch (Heerlen), kŏrte ongerboks (Nunhem), kŏrte ŏnderbŏks (Meijel), koͅrtə ondərboks (Neeroeteren), kòtte ongerboks (Waubach), kòtte òngerbòks (Waubach), kórte ónderbóks (Meijel), kórte óngerbóks (Roermond, ... ), kótte ongerbóks (Chèvremont), kôrte onderbôks (Meijel), korte onderboks voor kerels: korte onderboks vur kels (Oirlo), korte onderboks voor mannen: korte ongerboks veur manne (Stramproy), korte onderboks voor manslui: korte ongerboks vur mansluuj (Tegelen), korte onderbroek: k(j)øͅtə oͅndərbrōk (Teuven), kort onərbrok (Paal), korte oengerbroek (Oirsbeek), korte oengerbrook (Schinveld), korte onderbrook (Mheer, ... ), korte ongderbrook (Eijsden, ... ), korte ongerbrook (Brunssum, ... ), korte onnerbrək (Lummen), korte onərbrok (Zolder), korte oonderbrook (Borgharen, ... ), korte oongerbrook (Hoensbroek), korte ōngerbrook (Schimmert), korte underbrook (Amstenrade), korte ungerbrook (Hoensbroek), korte òngerbrook (Hoensbroek), korte óngerbrook (Jabeek, ... ), kortə onərbrŏ.k (Genk), kotte underbroek (Rummen (WBD)), kotə ondərbruk (Opheers), kotə ŏndərbru:k (Wintershoven), kōtte oongerbrook (Heerlen), kōͅtə oͅndərbruk (Borgloon), koͅrtə oͅndərbruk (Hasselt), koͅrtə oͅnərbrŏk (Boekt/Heikant), koͅtə oͅn(d)ərbruk (Val-Meer), koͅtə oͅndərbruk (Borgloon, ... ), koͅtə oͅndərbrŭk (Herk-de-Stad), koͅtə oͅnərbruk (Spalbeek), koͅtə oͅnərbryk (Rosmeer), kŭtə ŭndərbruk (Opheers), kôtte ôngerbrook (Hoensbroek), kôôte oonderbrook (Mechelen), kötə ondərbruk (Zelem), kø`ə oͅn(d)ərbruk (Kwaadmechelen), Korte = [köte].  korte onderbroek (Beverlo), korte onderbroek voor manslui: korte ongerbroêk veur mansluj (Nuth/Aalbeek), mannenonderbroek: manneongerbrook (Mechelen-aan-de-Maas), mansluionderboks: mansluu ongerboks (Kessel), mansluujongerboks (Echt/Gebroek), mansluisboks: mansluus boks (Eygelshoven), mansluisonderboks: mansluuts ongerboks (Simpelveld), mansonderboks: mansongerboks (Dilsen), mansonderbroek: mansonderbroek (Hasselt), mansonderbroek bet korte pijpen: mansonnerbroak be korte peipe (Zonhoven), onderboks: oenderboeks (Opglabbeek), Onderboks (Susteren), onderboks (Venlo, ... ), onderboͅks (Hechtel), ondərboks (Kaulille, ... ), ongerboks (Ell, ... ), ongerbóks (Ittervoort), ongerbôks (Ell), ongərboks (Rotem), oonderboks (Venray), oongerboks (Vaals), oongerbooks (Grathem), oongerbooksch (Schaesberg), ōngerbōks (Sittard), o͂ngərboks (Eisden), oͅndərboͅks (Bree, ... ), ungerbóks (Aldeneik), òndərbòks (Bocholt), óngerboks (Nieuwenhagen), óngerbōks (Roermond), óngerbóks (Limbricht), ôngerbôks (Einighausen), onderboks voor kerels: onderboks vur kels (Venray), onderboks vör kels (Venray), onderboksje: onderbikske (Bree), ongerbókske (Grathem), oͅndərbəkskə (Achel), onderbroek: onderbroek (Sint-Truiden), onderbrok (Beverlo), onderbrook (Epen, ... ), ondərbruk (Velm), onerbroek (Mal), ongerbrook (Beek, ... ), ongerbrook [ongerbrok} (Neerharen), onərbrok (Beringen), oonderbrook (Maastricht, ... ), oondurbrook (Mesch), oŋərbrok (Rekem), oŋərbrōk (Boorsem), ŏngerbrook (Hoensbroek), oͅndərbruk (Brustem, ... ), oͅngərbrók (Stokkem), oͅnərbro͂ͅk (Kermt), oͅnərbruk (Hoeselt), oͅŋərbrok (Mechelen-aan-de-Maas), óngerbrook (Beek), onderbroekje: o.nərbry.kskə (Tongeren), onderbreukske (Ulestraten), onderbrikske (Eigenbilzen), ondərbrŭkskə (Zelem), ondərbrykskə (Tongeren), ondərbrøͅkskə (Donk (bij Herk-de-Stad)), ondərbrəkskə (Halen), ongerbreukske (Stokkem, ... ), onnerbrukske (Hoeselt), onərbrekskə (Eigenbilzen, ... ), oonderbreukske (Caberg, ... ), oònderbreukske (Meerssen), ŏndərbry(3)̄kskə (Vliermaal), oͅndəRbRĭkskə (Hasselt), oͅndərbrykskə (Halen), oͅnərbrekskə (Grote-Spouwen), oͅnərbrykskə (Millen, ... ), oͅnərbrøkskə (Eisden), mansonderbroek"is niet gebruikelijk  onderbrikske (Bilzen), short (eng.): short (Venlo), slip: slep (Niel-bij-St.-Truiden), slĕp (Sint-Truiden), slipje: slipke (Hasselt), slipkə (Tongeren), sløͅpkə (Lummen), bestond vroeger niet  slipkə (Kermt), nu zo  slipkə (Spalbeek), stoepje: mijnwerkerstaal  stupke (Susteren), ventenonderboks: ventenonderboks (Lommel), wit broekje: wit bry(3)̄kskə (Vliermaal) 2. kleine herenonderbroek || korte onderbroek || Korte onderbroek voor mannen. [DC 62 (1987)] || onderbroek, korte ~ [N 25 (1964)] III-1-3
korte overjas <z. toel.>: Gemaakt van gabardinestof (&lt;fr.).  gabardine stōf (Echt/Gebroek), bonker van duffelse stof: WLD II.7, p. 9: duffel, dikke wollen stof met lang haardek. [bonker &lt; WNT: bonk (I), II.2?]  bonker van duffelse stof (Venlo), covercoat (eng.): koverko (Roermond), gabardine stØf  käöverkoot (Echt/Gebroek), whip-cord  koverkoot (Maastricht), driekwartjas: dreͅikwàrt jas (Zolder), duffel: duffel (Herten (bij Roermond), ... ), dø.fəl- dø.fəlkə (Rotem), døfəl (Achel, ... ), veelal met bontkraag, steekzakken, van dikke wollen stof vooral in Duffel in Antwerpen gemaakt  duffel (Eisden), halflange jas: halflange jas (Meeuwen, ... ), halve jas: halve jas (Eksel, ... ), halvə jas (Beringen), halvəjas (Paal), havəjas (Val-Meer, ... ), halve lange rok: hāvə laŋə roͅk (Ketsingen), halve lange, een -: haləvə laŋə (Zelem), lett. halve lange  hawve lange (Eisden), én vl؉r, mét stéékmaol\\ n\\ grout\\ kraoch, vîel dör d\\ b؉r\\mins\\ gedraog\\ lèngs d\\ áár  hààvəlànge (Bilzen), halve overjas: halve overjas (Opglabbeek), hàlvən ø͂ͅverjàs ut pardəsystoͅf (Zolder), hàlvən ø͂ͅverjàs ut àlərlē dekstof (Zolder), halve, een -: mənə haləvə (Wintershoven), jacque (<ofr.): [cfr. A.Debever (2003), p. 30]  žak (Hoeselt), jager: ja.gər (Velm), jagersjas: jeͅgərsjas (Rosmeer), jak: ja.k (Halen), jek (Egchel), [sic]  jek (Maastricht), kort  jekke (Herten (bij Roermond)), jasje: Zie ook jekker [1].  jeske (Heerlen), jekker: je?ər (Lommel), jekker (Amstenrade, ... ), jekker gemaak van euverjasse sjtof (Reuver), jekker van duffelse stof (Venlo), jekkər (Holtum), jekər (Lanklaar), jeͅkər (Boekt/Heikant, ... ), jèker (Heugem), jé?ər (Lommel), jékker (Heugem), jɛkər (Boorsem, ... ), 1. Zie ook jeske [2].  jekker (Heerlen), b.v. Den jikker zit nie wé.rm genoeg, daut mar liever enne wi.nterjas ân.  jikker (Gennep), b.v. ne wolle ,- ne lere -.  jèkker (Maastricht), gemaakt van Shetland-stof met steekzakken en tevens gewone zakken  jekker (Eijsden), gemaakt van wol met "staande"zakken vroeger "paltong  jékker (Meerssen), hooggesloten, 2 rij of 3 rij knopen meestal van zwarte of blauwe ratinè ca 1000 gram po.mlèsjn (?)  jekker (Born), thans gebruikt  jekker (Eijsden), jekkertje: jekkerke (Neerpelt), jekkes: als overjas alleen korter met band in de rug enn gemaakt van overjassen stof z.g. jekkes  jekkes (Echt/Gebroek), jopjas (<du.): vgl. Van Dale (DN): Joppe, jekker, jopper - jasje.  joepjas (Hoensbroek, ... ), joppe (du.): joep (Bemelen, ... ), jop (Bocholtz, ... ), jup (Teuven), een overjas die niet of weinig langer is dan een gewone jas vgl. Van Dale (DN): Joppe, jekker, jopper - jasje.  joͅb (Montzen), in ruit of effen  joep (s-Gravenvoeren), vgl. Van Dale (DN): Joppe, jekker, jopper - jasje.  job (Nieuwenhagen), joppejas (<du.): vgl. Van Dale (DN): Joppe, jekker, jopper - jasje.  jŏĕppejaes (Klimmen), jopper (<du.): [of joepper?, rk] Van Dale: jopper, halflange, waterdichte duffelse jas met ritssluiting (en hoge kraag).  joeppes (Brunssum), Van Dale: jopper, halflange, waterdichte duffelse jas met ritssluiting (en hoge kraag).  jopper (Caberg), jöpper (Neeritter), kieltje: kilke (Lummen), kontenjas: kontejas (Baarlo), kontenklatser: konteklatser (?) (Meeuwen), gemaakt van oude lange  kónteklatser (Meeuwen), koopman: kōpman (Riksingen), kort jasje: koͅt ja.skə (Sint-Truiden), korte jas: kort jas (Egchel), korte jas (Heerlerheide, ... ), kotte jas (Rummen (WBD)), kotə jas (Eigenbilzen), korte overjas: kortə øͅvərjas (Meijel), koͅtə èvərja.əs (Kermt), kötte uverjas (Mechelen), wollen visgraat  korte euverjas (Stein), korte paletot (fr.): koͅtə pa.ltou (Borlo), korte pardessus (fr.): uit loden = stof  korte pardessus (Horpmaal), van îeverjàssestòf  kótte pàrdəssŭŭ (Bilzen), korte pit: kotte pit (Borgloon), koͅtə pit (Borgloon), kwip: [sic]  kwip (Lommel), loden jas: groengrijze, bruine, donkerbruine kleuren van lØ\\d\\ gemaakt Cfr. Van Dale: loden (I) (Hd.): 1) sterk gevolde dichte wollen stof; 2) jas, mantel, cape van de onder 1. genoemde stof NB Van Dale (DN): Loden, loden jas, mantel NB Van Dale (FN): loden [lodn], loden jas.  lōədə jàəs (Schulen), pitje: petšə (Hasselt), ratin (fr.): Van Dale: ratiné (Fr.), I. zn. o., dubbelweefsel waarbij door ratineren kleinere of grotere noppen o;p de stof zijn gemaakt; II. bn., uit ratiné vervaardigd  (schippers) ratiné (Herten (bij Roermond)), schippertje: šepərkə (Diepenbeek), steek: [sic]  stīək (Rotem), stoep: sjtoep (Eijsden, ... ), sjtuup (Nunhem), sjtüb (Kerkrade), stoep (Diepenbeek, ... ), stop (Romershoven), stup (Bree, ... ), stup(ja.s) (Stokkem), stup-stupə-stupkə (Neeroeteren), stuup (Ell, ... ), stūp (Mechelen-aan-de-Maas), sty(3)̄p (Bree, ... ), sty.p (Ophoven), styp (Millen, ... ), stûp (Lanklaar), is meer een scheldwoord  stoep (Thorn), soms gebruikt  sjtüp (Horn), stoepjas: sjtoepjàòs (Panningen), stoepjas (Bree), stŏĕpjàs (Bilzen), stupjas (Meeswijk, ... ), NB stoepluiper: iemand die op een stoep loopt.  stoepjas (Bree), stoepjasje: Vgl. stopneus, AN stompneus...  stópjeske (Maastricht), stoepje: stuupke (Roermond), Vero.  sjtupke (Gronsveld), stomp: 2 zijplooien en rugbandje, dikke wollen stof  stomp (Neeroeteren), stompjas: van gewoon stof of veloers met sluiting tot boven en steekzakken  stómpjas (As), surtout (fr.): Et. Fr. surtout.  sürtoe (Tongeren), vrijschijtertje: vriesjieterke (Sittard), wrvrske: [sub Addenda]  wêrëvrùske (Tongeren) 1. jack; - 2. jak || 2. jack || [stópjeske*]: kort jasje, buisje || een jas die men over het colbert heen draagt [N 59 (1973)] || herenoverjas, lichte ~ [sertoe] [N 23 (1964)] || jas tot even boven de heupen in dikke stof || jas van covercoat || jekker || jekker of korte overjas || kort jasje || kort mannejasje || kort overjasje dat tot aan de dijen reikt || korte jas || korte overjas || korte overjas (hoe zag deze eruit, van welke stof was deze gemaakt) [N 59 (1973)] || korte overjas (voor kooplui) || overjas, korte ~ [jekker, joep, stoep, baadje] [N 23 (1964)] || trui; kort jasje voor mannen III-1-3
korte spruit korte spruit: korte spruit (Gronsveld, ... ), kortǝ sprø̜jt (Meijel), kǫrtǝ sprø̜j (Meterik), kǫrtǝ sprø̜jt (Gennep), kǫrtǝ sprūt (Molenbeersel, ... ), kǫrtǝ sprūǝt (Weert), korte spruitbalk: kǫrtǝ sprut˱balǝk (Kaulille, ... ) De kortste van de twee spruiten. Zie ook afb. 25 en 26 en de toelichting bij het lemma ɛspruitenɛ.' [N O, 52c; N O, 51b; A 42A, 107 add.; A 42A, 5; monogr.] II-3
korte steek korte steek: ketǝ štiǝk (Montzen), korte steek (Lommel), kortǝ steǝk (Maasbree), kotǝ stīk (Bilzen), kotǝ štex (Bleijerheide), randsteek: rāntstę̄k (Milsbeek), rechte steek: rɛxtǝ štę̄k (Roggel) Steek die men gebruikt bij open kant. Zie afb. 49. [N 60, 111b] II-10
korte zijkant van de mand grote zijkant: groete ziekant (As), kop: d’r kop (Klimmen), kop (Tongeren), kòp v.d. kòrf (Sint-Pieter), kopse kant: kopse ka‧nt (Weert), korte kant: korte kantj (Geleen), kortə kānt (Meijel), zijkant: d’r ziejkant (Klimmen), zeejkant (Eisden), zeikant (Rijkhoven), zi-jkànt (As), ziejkanjt (Beesel), ziekanjt (Doenrade), ziekant (Eys, ... ), zijkant (Mielen-boven-Aalst), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook "klanktabel v.h. Zolders (uitspraak)", aan de achterkant van de laatste pagina!  de zeika.nt (Zolder) Hoe heet verder in Uw dialect: korte zijkant van de mand? [N 93 (1983)] III-3-2
korteafstandsvlucht forstoer: forsjtoer (Bocholtz, ... ), kleine etappe: klèjn stàp (As), kortbij: kot bij (Vlijtingen), kotbe (Rijkhoven), korte vlucht: korte vluch (Herten (bij Roermond)), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller heeft hierbij twee bijlagevellen bijgevoegd, t.w.  de kotte vlèch (Bilzen), Algemene opmerkingen bij deze vragenlijst:  korte vlucht (Thorn), snelheid: snelheid (Houthalen, ... ), sprintvluchtje: Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook bijlagevellen met (eventuele) aanvullingen en diverse toelichtingen.  sprintvluchtje (Wanssum), vitesse: op vitesse zètte (Doenrade), vetès (As), vites (Swalmen, ... ), vitesse (Buchten, ... ), vitessə (Beesel), vittesse (Venray), vittèsse (Wijlre), vitèssə (Guttecoven), vitɛsə (Meijel), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller heeft hierbij twee bijlagevellen bijgevoegd, t.w.  vitês (Bilzen), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook aantekening van de invuller, op de laatste pagina!  vitessə (Grathem, ... ), Algemene opmerking: deze vragenlijst is nogal slecht (= weinig antwoorden) ingevuld!  vietes (Gruitrode), Opm. v.d. invuller: tot ± 300 km.  vites (Doenrade), vitessespel: vitesse-sjpieël (Klimmen), (o.).  viteͅ.sšpēͅ.l (Eys), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook "klanktabel v.h. Zolders (uitspraak)", aan de achterkant van de laatste pagina!  et vetésspee.l (Zolder), vitessevlucht: vietésvlu.cht (Zolder), vitesse vlugt (Eys), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook "klanktabel v.h. Zolders (uitspraak)", aan de achterkant van de laatste pagina!  en vetésvlucht (Zolder) korte afstandsvlucht (minder dan 100 km)? [N 93 (1983)] || Korte, speciale wedvlucht voor duiven. || Snelheidswedvlucht (voor duiven). || Speciale korte wedvlucht voor duiven. III-3-2
korteling keper: kiǝpǝr (Bilzen  [(meervoud: kiǝpǝrǝ)]  ), kluppel: klø̜pǝl (Beek  [(meervoud: klø̜pǝlǝ)]  , ... ), knuppel: knøpǝl (Kerkrade, ... ), knø̜pǝl (Maastricht, ... ), kort paaltje: (mv)  kǫrtǝ pø̜̄lkǝs (Uikhoven), korteling: kortleŋ (Meeuwen  [(meervoud: kortleŋs)]  ), kortǝleŋ (Bree  [(meervoud: kortǝleŋs)]  , ... ), kørtǝleŋ (Haler), kø̜rtǝleŋ (Altweert, ... ), kǫptǝleŋ (Lozen), kǫrtǝleŋ (Castenray, ... ), mannetje: mɛnǝkǝ (Meeuwen, ... ), metskluppel: mɛtskløpǝl (Bleijerheide  [(id)]  , ... ), metsknuppel: mętsknøpǝl (Eupen, ... ), mɛtsknøpǝl (Kerkrade  [(ɛ-knøpǝlǝɛ)]  ), mɛtsknø̜pǝl (Klimmen  [(ɛ-knø̜pǝlǝɛ)]  ), muishout: mās˱ōt (Sint-Truiden  [(meervoud: mās˱ōtǝrs)]  ), poutrelle-tje: putrɛlǝkǝ (Bilzen), rusthout: rø̜shǫwt (Sittard), steenknuppel: štēnknøpǝl (Waubach), steigerkluppel: stęjgǝrklø̜pǝl (Maasbree  [(meervoud: stęjgǝrklø̜pǝls)]  ), štęjgǝrkløpǝl (Schimmert  [(meervoud: štęjgǝrkløpǝlǝ)]  ), štęjgǝrklø̜pǝl (Helden  [(id)]  , ... ), štīgǝrkløpǝl (Heerlen  [(id)]  ), štɛjgǝrklø̜pǝl (Panningen  [(meervoud: štɛjgǝrklø̜pǝls)]  ), steigerknuppel: štī.gǝrknøpǝl (Waubach), stellinghoofd: (mv)  stęleŋhø̜̄jǝr (Tessenderlo), stellingskluppel: stęleŋskløpǝl (Geulle), štɛleŋsklø̜pǝl (Rothem  [(meervoud: štɛleŋsklø̜pǝlǝ)]  ) Korte steigerpaal die aan één uiteinde draagt op de aanbinder en aan de andere kant in een in de muur uitgespaard steigergat. Over de kortelingen komen de steigerplanken te liggen die de steigervloer vormen. Zie ook afb. 18. [N 32, 3b; monogr.] II-9
korter maken afkorten: aafkorte (Lutterade, ... ), aafkotte (Eys), ààfkorte (Swalmen), ááfkòrtə (Venlo), afslaan: aafsjloan (Melick), afsnijden: aaf-sjnieje (Mheer), aafscheje (Amby), aafschnieë (Hoensbroek), aafsjieje (Vijlen), aafsjnie-je (Klimmen), aafsjnieje (Klimmen, ... ), aafsjnieé (Maasniel), aafsjnieë (Kerkrade, ... ), aafsjnieə (Oirsbeek), aafsjnīē-je (Schaesberg), aafsjnīējə (Doenrade), aafsjnîêjə (Schinnen), aafsnieje (Ell, ... ), aafsniejə (Montfort), aafsniejən (Urmond), aafsnie⁄jen (Born), aafsnièje (Blerick), aefsni-je (Weert), afschnieë (Heerlerbaan/Kaumer), afsneeje (Oirlo, ... ), afsnéjə (Meijel), aofsnijə (Maastricht), āāf-schniē (Schimmert), āāfsjniējə (Nieuwenhagen), de weeg aafsjnieje (Doenrade), de weg aafsnieën (Velden), waeg aafsjnieje (Swalmen), weeg aafsnieje (Montfort), weeg aofsnijjə (Maastricht), wèèg aafsjniejə (Oirsbeek), wèèg aafsnieje (Thorn), wééch aafsjniejə (Kapel-in-t-Zand), ààfsjnīējə (Heerlen), ááfsjnĭĕ-jə (Epen), ‧āfšn‧ii̯ə (Eys), ⁄n weeg aofsneije (Maastricht), bekorten: bekorte (Echt/Gebroek), binnendoor (bw.): binnedoor (Tungelroy), binnen-door (Ospel), binnendoor gaan: bénnedōēr gōēn (As), binnendoor rijden: binnen door rijden (Leopoldsburg), binnendoor rijen (Zonhoven), binnendoorrijjen (Eksel), een kortere weg pakken: ene kottere wèg pakke (Gulpen, ... ), gerichter (bn.): gerichter (Schinnen), geriegter (Maastricht), gerichter lopen: gerichter loupe (Nieuwstadt), korten: körte (Weert), korter varen: kôrter vaare (Herten (bij Roermond)), omweg (zn.): omwèg (Sittard), rechtdoor (bw.): ps. niet goed leesbaar; een u of een n op het eind?!  rechtur ? (Brunssum), rechttoe (bw.): rechtoe (Blerick, ... ), richten: rēēgte (Sevenum), richten (Jeuk, ... ), richtə (Susteren), riechte (Maastricht, ... ), réchte (Ittervoort), (= gerichter).  richte (Blerick), richter: dè wèèg is richter (Tienray), reegter (Sevenum), richter (Maasbree), richtər (Reuver), (= korter).  dat is richter (Tienray), richter gaan: richter gaon (Maasbree), richtiger (du.) varen: richtiger vare (Venray), snijden: sjnieje (Haelen), sjnieë (Merkelbeek), snijje (Maastricht, ... ), triche (fr.) gaan: [Van Dale (FN): triche, gesjoemel, geknoei, vals spel?, rk]  tris gwèn (Eigenbilzen), triche (fr.) nemen: [Van Dale (FN): triche, gesjoemel, geknoei, vals spel?, rk]  tris néme (Hoeselt), triche (fr.) varen: [Van Dale (FN): triche, gesjoemel, geknoei, vals spel?, rk]  tries vaorən (Diepenbeek), vogelvlucht (zn.): (vliegmassiene).  vogelvlugd (Meijel) een af te leggen afstand korter maken door een rechtere weg te nemen (richten) [N 90 (1982)] III-3-1