e-WLD trefwoorden 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 646

TrefwoordBegrip: dialectopgave (plaats)Toelichting
beb grootvader:   böb (Sittard), böp (Sittard), bøͅi̯p (Schinveld), cf. VD s.v. "beb"(grootvader, gew.)  böpp (Limbricht), n mijn jeugd werd door velen nog - gezegd"; cf. WNT s.v. "beb - in ouderen vorm bebbe; ook wel babbe . In zeer verschillende streken een naam voor grootvader  bup (Buchten), onduidelijk geschr.  byb (Brunssum), oude man:   böp (Sittard), cf. VD s.v. "beb"(gew.) grootvader; (bij uitbr.) oude man  bèb (Ten-Esschen/Weustenrade) III-2-2
bed baarmoeder van de koe:   bēt (Eisden), bęt (Halen, ... ), bęǝt (Vliermaal), bɛt (Eygelshoven, ... ), bed:   be.t (Aubel, ... ), bed (Castenray, ... ), bet (\'s-Gravenvoeren, ... ), bēt (Roermond), bēͅt (Hoensbroek), be̝t (Well), be̞t (Beverst, ... ), beͅ.t (Bocholtz, ... ), beͅet (Kuringen), beͅt (Achel, ... ), beͅət (Beverst, ... ), be̝ͅt (Amby, ... ), be̞ͅt (Vlijtingen, ... ), bèd (Hasselt, ... ), bøt (Zonhoven), bøͅt (Maaseik), bɛ(i̯)t (Tongeren), bɛt (As, ... ), b‧eͅt (Meeswijk), @ Tweesjleeperich bët: een tweepersoons bed  bët (Sittard), bed=ledikant met inhoud  beͅt (Maastricht), bv. een bed van schoven op de dorsvloer, dat in één keer gedorst werd met de dorsvlegel  bed (Venray), De bèdde mao.ke: de bedden opmaken  bèt (Zonhoven), Midden in böd ligke: het grootste voordeel aan zijn kant krijgen Ein böd(de) koots: beddekoets Eine bödpòngel: schertsend voor slaapgenoot Eme(s) van böd op struuj helpe: van de regen in de drup helpen  böd (As, ... ), thans  beͅt (Merkelbeek), Verklw. bedje  bed (Heerlen), verklw. bèdsje Nao bèd goon Op bèd ligke Lèk dich in bèd Get op ¯t bèd De bèdde make: lakens, dekens in de vereiste toestand brengen  bèd (Maastricht), verklw. bédje  béd (Sittard), beddenbak, ressortbak:   beͅt (Donk (bij Herk-de-Stad), ... ), bɛt (Halen, ... ), bloemperk:   bed (Sittard), bet (Gutshoven, ... ), beͅd (Ellikom, ... ), beͅdə (Alken, ... ), beͅt (Achel, ... ), béd (Noorbeek, ... ), bɛt (Bleijerheide, ... ), Zelden böt E bèt s(e)laöët  bèt (Zonhoven), bodem, bedding:   bęt (Kanne, ... ), boortafel:   bęt (Wijnandsrade), dorsbed, laag schoven op de dorsvloer:   bet (Helchteren, ... ), beǝt (Gingelom), będ (Bree, ... ), bęt (Aalst, ... ), draaibankbed:   bęt (Maastricht, ... ), een bed turf:   bęt (Griendtsveen, ... ), eerste rij schoven van het dorsbed:   [bed] (Achel, ... ), groefleger:   bęt (Klimmen), haagbed:   bę ̞t (Elsloo), kalfsvlies:   bet (Mal, ... ), bēt (Eisden, ... ), bē̜t (Beverst, ... ), bęt (Borgloon, ... ), bęǝt (Lummen, ... ), bšt (Hasselt), bɛt (Einighausen, ... ), kleibed:   bę ̞t (Nunhem), koeienstand:   be ̞t (Ingber, ... ), bø̜t (Bree, ... ), bęt (Achel, ... ), b˙ęt (s-Gravenvoeren, ... ), (mv)  będǝ (Egchel), ledikant:   bed (Blerick, ... ), bĕd (Maastricht), beͅt (Houthalen, ... ), bid (Noorbeek, ... ), bèd (Echt/Gebroek, ... ), bèt (Leopoldsburg, ... ), béd (Jeuk, ... ), bêd (Schimmert, ... ), bëd (Guttecoven), b‧eͅt (Kinrooi), (e als ai in frans mais)  bêd (Buchten), \'t is \'n erg breid bèd nao béd gaon hiej kinne bès twee bèdde naevenein sjtaon Ich gaon ins gouw de bèdder opmake De sjnieder lik nog in bèd: het bed is nog niet opgemaakt Laot \'t bèd \'t maar neet heure; dan bösse nog neet op die bèd Emes van\'t bèd op \'t sjtreuj helpe  bèd (Roermond), e meer gesloten dan ned. e in bed  bed (Tienray), e, klinkt bijna als korte i.  bed (Nunhem), Ien bed zitte: ziek zijn Ovver alles wat ien bed wert gezeed, mòt \'n lake werre geleed: Wat in het echtelijk bed wordt besproken moet geheim blijven Van \'t bed òp \'t ströj rake: Van de ene moeilijkheid in de andere raken  bed (Castenray, ... ), meervoud bèdder  bèd (Klimmen), Verklw. bedje  bed (Heerlen), è uitspraak: le uit het Frans  bèd (Ell), matras:   bed (Ell, ... ), bèd (Guttecoven), béd (Lutterade), mortelbed:   bē̜t (Kaulille, ... ), bęt (Maastricht, ... ), bɛ ̝t (Achel), mortelplaats:   bę ̞t (Klimmen), bɛ ̝t (Achel), nageboorte: cf. het lemma "vruchtvlies  bèd (Zichen-Zussen-Bolder), nageboorte van de koe:   bet (Buvingen, ... ), bøt (Boorsem), bē̜t (Beverst, ... ), bęt (Borgloon, ... ), bęǝt (Vliermaal), bɛt ('S-Herenelderen, ... ), bɛ̃t (Voerendaal), nageboorte van het paard:   bet (Moresnet), bēt (Gemmenich), bē̜t (Beek), bęt (Achel, ... ), bɛt (Berverlo, ... ), onderstel voor het blok:   bed (Munstergeleen), oogststapel in de schuur:   bęt (Kessenich), ovenvloer:   bed (Oirsbeek, ... ), pand van een weideperceel:   bed (Hushoven), bøt (Bree), bē̜t (Neerpelt), będǝ (Grathem), bęt (Melveren, ... ), pand, bed:   będ (Bree  [(zes treden op natte grond - anders twaalf treden)]  , ... ), będjnj (Zonhoven), będn (Houthalen, ... ), bęt (Beesel, ... ), de volgende opgaven zijn meervoud  będǝ(n) (Bocholt, ... ), rij van de bovenste laag:   be̜t (Wellen), rij, wiers:   bet (Vijlen), bęt (Blerick, ... ), rug, aangeaard stuk:   bęt (Halen), slagdorpel, slagdrempel:   bęt (Tongerlo), steenzolder van de watermolen:   bed (Munstergeleen), strozak:   bèd (Weert), uitgespreid baggerslijk:   bęt (Meijel, ... ), vruchtvlies:   bəd (Oirsbeek), cf. WBD dl. I, p. 451 s.v. "bed"(kalfsvlies)  béd (Loksbergen) I-1, I-11, I-3, I-4, I-5, I-6, I-7, I-8, I-9, II-1, II-11, II-12, II-3, II-4, II-8, II-9, III-2-1, III-2-2
bee blaten:   bē̜ (Hasselt, ... ) I-12
bef bef:   baf (Nunhem, ... ), bef (Baarlo, ... ), beͅf (Neerharen), bäf (Lommel), bèf (Maastricht), béf (Bocholtz, ... ), gesteven voorstuk van een overhemd:   bef (Belfeld, ... ), bäf (Lommel), halfhemd:   bef (Guttecoven), béf (Tungelroy), kinnebak:   bèf (Maastricht), mond (spotnamen):   bef (Valkenburg), muts: algemeen:   beͅf (Beringen), slons (slodder?): een pejoratieve benaming Doa stong (of sting) zuu ein witte bef achter den tuug. Is mich di-j auw bef nûw uich nog manzeek gewure  bef (As, ... ), trui:   beͅf (Romershoven), uitneembaar frontje:   bèf (Horst, ... ), vrouwelijk geslachtsdeel:   bef (Klimmen) III-1-1, III-1-3, III-1-4
bek beitelgleuf:   bɛk (Sint Odilienberg), bek:   bek (As, ... ), bĕk (Baelen), beͅk (Hasselt, ... ), bäck (Eupen), bɛk (Bilzen, ... ), Bree Wb.  bek (Bree), eigen spellingsysteem  bek (Merkelbeek), Endepols  bek (Maastricht), oude spelling - of bakkes: ligt aan de soort van dier  bek (Meijel), Veldeke, eventueel aangevuld met systeem Jones  bek (Gulpen), WBD/WLD  bek (Maastricht), WLD  bek (Klimmen, ... ), bēk (Maastricht), bék (Itteren), bek van de schaar:   bɛk (Boukoul, ... ), boorkop:   bɛk (Bevingen), brander:   bɛk (Niel-bij-St.-Truiden), brander van een lamp:   bek (As, ... ), bĕk (Heer), bɛk (Amby, ... ), dorpskom: cf. www.homepages.hetnet.nl/~wimjee/geschiedenis.html: Vanuit zijn zaak had hij uitzicht op de Bek, het plein waar het openbare leven van Montfort zich afspeelde.  bèk (Montfort), dorpsplein: cf. www.homepages.hetnet.nl/~wimjee/geschiedenis.html: Vanuit zijn zaak had hij uitzicht op de Bek, het plein waar het openbare leven van Montfort zich afspeelde.  bek (Montfort), bèk (Montfort), gezicht (spotnamen):   beͅk (Tessenderlo), haarlok: Golvend liggend op het hoofd.  bek (Tongeren), Modeterm; bekvormig, golvend gekruld haar op het voorhoofd.  bêk (Bilzen), hamerpin:   bɛk (Bleijerheide, ... ), hoek van een stuk land:   bɛk (Eijsden, ... ), ijzeren bek van de oplegger:   bɛk (Griendtsveen, ... ), mond (spotnamen):   bek (Roermond, ... ), Plat.  bek (Horst, ... ), mondstuk:   de bek (Hamont), neus van een schoen:   bɛk (Opheers), ondergronder, woeler:   bɛk (Kronenberg), ploeghoofd, ploegzool:   bek (Kronenberg, ... ), punt van het blad van de zeis:   bęk (Aalst, ... ), snavel:   bek (Bree, ... ), beͅ.k (Ingber), bèk (As, ... ), bék (Noorbeek, ... ), bêk (Bilzen), bɛk (Kwaadmechelen, ... ), b‧ɛk (Meeswijk), bek ve vogel  bêk (Tongeren), dim. bekske; bek ve vogel  bek (Maastricht), snuit:   bɛk (Maasmechelen), lang  bēk (Vlodrop), spits, kop van de mijt:   bɛk (Vorsen), stoot:   bɛk (ɛ'S-Herenelderen'), tangbek:   bɛk (Bevingen, ... ), voorwerp waarmee men de laatste haren van het varkenslijf brandt:   bɛk (Beringen) I-1, I-3, I-4, I-8, I-9, II-1, II-10, II-11, II-12, II-4, III-1-1, III-1-3, III-2-1, III-3-1, III-3-2, III-4-1, III-4-2
bel altaarbel:   bel (Achel, ... ), bèl (Loksbergen, ... ), bél (Maastricht), bɛl (Opglabbeek), bɛ̄l (Meijel), de bel (Heugem), bel:   bɛl (Aldeneik, ... ), bɛ̄l (Alt-Hoeselt, ... ), besvrucht, algemeen:   bĕl (Buchten), bĕlle (Buchten), gezwel:   beͅl (Gingelom), haverbel:   bɛl (Achel, ... ), (mv)  bǫlǝ (Zutendaal), bɛlǝ (Halen, ... ), bɛlǝn (Peer), kalfsbel:   bø̜l (Lommel), bęl (Rummen, ... ), bɛl (Sint-Truiden), klokje op het priesterkoor:   beel (Roermond, ... ), bel (Achel, ... ), belz (Venray), bĕl (Uikhoven), beͅl (As, ... ), bèl (Amstenrade, ... ), bɛ̄l (Meijel), de bel (Boorsem, ... ), de bèl (Eigenbilzen), de bél (Noorbeek), dë bel (Hoeselt), [sic]  de kningel van de bel (Leopoldsburg), krabber:   bɛl (Blerick, ... ), luchtbel:   bē̜l (Kerkrade), bęl (Munstergeleen, ... ), bɛ ̝l (Rekem), bɛl (Helden, ... ), luchtbel in water:   bel (Beesel, ... ), belle (Kerkrade, ... ), bèl (Loksbergen, ... ), bèlle (Sevenum), (mv.).  bèllə (Meijel), oorring:   bel (Gulpen, ... ), e paar bèllen (Lommel), plankje, plaatje:   bɛl (Alt-Hoeselt, ... ), seinbel:   bel (Eisden  [(Eisden)]  , ... [Zolder]  [Eisden]), bɛl (As  [(Zwartberg / Waterschei)]  , ... [Zwartberg]  [Maurits]  [Zwartberg, Waterschei]  [Eisden]  [Winterslag, Waterschei]), tros vruchten:   bel (Lanaken), ziekenlantaarn:   bɛ̄l (Meijel), de bel (Klimmen, ... ) I-11, I-4, I-7, II-1, II-3, II-5, II-9, III-1-2, III-1-3, III-3-3, III-4-4
ben boterham: verzamelfiche, ook mat. van ZND 3 vraag 9  ben (Hasselt), fruitmand:   bɛn (Sint-Truiden), groentemand:   bɛn (Sint-Truiden  [(voor 50 kroppen sla)]  ), hekwerk van stalpalen:   bęn (Leopoldsburg), bɛn (Beringen), koedrempel, kribbeboom:   bɛn (Berverlo  [(balk met gaten)]  ), korf:   bɛn (Altweert, ... ), mand:   bɛn (Altweert, ... ), paarderuif:   bɛn (Dieteren, ... ), rosbak:   bɛn (Gennep, ... ), schaapsruif:   bøn (Ospel), bęn (Beringe, ... ), tafel: bargoens  ben (Heerlen), viskorf:   bĕn (Steyl), voorstal, voedergang:   bɛn (Berverlo, ... ), wasmand:   bɛn (Castenray, ... ), winterverblijf:   bęn (Klimmen) I-12, I-13, I-6, II-12, III-2-1, III-2-3, III-4-2
bes aalbes, struik:   bèès (Gennep, ... ), aardbei:   bezen (Rekem), bees (erdbees)  bees (Buggenum), besvrucht, algemeen:   bees (Amby), beese (Buggenum), bes (Baarlo, ... ), besge (Reuver), besse (Blerick, ... ), bessen (Mheer), bēēs (Mheer), bĕs (Limmel), bĕsse (Limmel), bés (Doenrade), béés (Schinnen), bês (Horst), ’ bes (Boekend), ?: geen naam voor bes  bes (Noorbeek, ... ), eigen spellingsysteem  bes (Meijel, ... ), Endepols  bes (Maastricht, ... ), ideosyncr.  bees (Eijsden, ... ), bes (Hoensbroek), besse (Vlodrop), bessen (Sittard), IPA, omgesp.  bes* (Kwaadmechelen), Nijmeegs (WBD)  bes (Meijel), oude spellingsysteem  bes (Meijel), Veldeke  bes (Haelen, ... ), Veldens dialekt  bes (Velden), Venlo e.o.  bes (Maasbree), vrucht bestaat niet / = oude vrouw  besch (Heerlen), WBD/WLD  bes (Maastricht), bēs (Maastricht), bès (Susteren, ... ), bèsj (Stein), WBD\\WLD  bès (Amstenrade), WLD  bes (Born, ... ), bès (Hulsberg), ’n bĕs (Schimmert), WLD (De o is niet voldoende gedifferentiëerd; vandaar soms –)  bès (Haelen), grootmoeder:   beijs (Vijlen), bes (Waubach), besj (Heerlen), beš (Brunssum), bēsj (Guttecoven), bĕĕsj ∂ (Schinveld), bĕsch (Broeksittard), bĕsj (Doenrade), beͅi̯š (Schinveld), beͅš (Stein), bès (Blitterswijck), bèsch (Buchten), bèsj (Buchten, ... ), bésj (Geleen), bësj (Sittard), bøͅš (Puth), (Beis, is dit een synoniek van mem of groeitmodder)/  beis mem (Gulpen), (bès oud)  bès (Beesel), (oud).  beis (Mechelen), cf. VD s.v. "III bes"(oude vrouw cf. WNT s.v. "best (I) - daarnaast bes"; 1) Eigenlijk. Grootmoeder  beisch (Limbricht), cf. WNT s.v. "bes (I)"(oude vrouw). Zie best (I)"; cf. WNT s.v. "best (I) - daarnaast bes"1. Eigenlijk grootmoeder; verkorte uitdrukking voor bestemoeder  bes (Horst), cf. WNT s.v. "best (I) - daarnaast bes"; 1) Eigenlijk. Grootmoeder  bes (Lanklaar), besj (Sint-Odiliënberg), de besch = de beste moeder  bɛš (Schinnen), met afbeelding  bèsj (Echt/Gebroek), ook wel -  beis (Vijlen), oud woord; niet veel gebruikt  baisj (Eisden), oude naam  beͅš (Amstenrade), haagappel: -  bèsse (Meijel), jeneverbes:   bes (Muizen), klaveren in het kaartspel:   bès (Maasniel), kruidenjenever:   bēͅs (Gennep, ... ), oneetbare bes: WLD  bes (Wijnandsrade), oude vrouw:   besj (Stein, ... ), bès (Oirsbeek), bèsj (Merkelbeek), bés (Maasbree), bésj (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), rozenbottel:   beͅs (Riksingen), sneeuwbes: Endepols  bes (Maastricht), tante:   besj (Dieteren), vlierbes: -  bes (Dieteren), vrucht van de taxus: Veldens dialekt  bessen (Velden) I-7, III-2-2, III-2-3, III-3-2, III-4-3
bet beteuterd:   he stong bet (Neeroeteren), ook materiaal znd 32, 67  bet (Neeroeteren), roep- en lokwoord voor de koe:   bɛt (Margraten) I-11, III-1-4
beu kwaad weglopen:   beu (Heerlerbaan/Kaumer) III-1-4